Pn%4
Geen innemen
tegen Baby's
KOU
Dagblad voor de Provincie Zeeland
;£gma
i!V6*l6
|6
~i
se-I
p
I fff
a""
gjf
1
g-g^a
Kalme Zondag aan het Westelijk front
Luchtaanval op Rijssel? - De wijzi
ging der Amerikaansche neutraliteits-
wet - Weer schepen gezonken - De
Finsch-Russische besprekingen.
J O ir a P u
1 P
b t? og 3 sr
1 P-gï?
0
a
B d
g§
rzM
ïtffi
MAANDAG 6 NOV. 1939
54e JAARGANG - No. 31
Verbod voor Amerikaansche
schepen naar Nederland te varen.
Distributie van Erwten.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
3 H g
73£B<%
'19 l|S"
it CTQ tr
si <S o v <d
s a o t= 2 s
3Sg
Q, <1 Ot rf-cn
BftSftgS
2 S- CD P 0>.
O
O"1
rn a5 rrt *r\
J§ W US a
o g fj-B 2 tr
m &W P W
S g P
ST g.
P W H-
w P era
B. bo rt- <V
S ou1® a
CD
bl r- CD
pi jg p
0 B OTQ 5
o B c
p-
0 o
P rt-
1 CD
O
O
2
B O
o
-
J* 2.
B
5
trq
§i3
- a
5 Pi
1 CD
2.
5
jg-
J rt-
2.B g
BOJ,13
£g„
ps8
0 P W
e
Pi W CTQ
CD O H
J=t tr o
SS o
pr m c+
CD CD
P
CD - Ms
Q,
E tó CD
is5"
g 8 8-
7 B B
P
P
02
CD
<3 Oj
f g f?
B*o
8 ffS-
K
p
S B
B.
CD*
B
CD
CD
CD
0q
M
<J
O
CD
crq
CD p
u. >-"
P 5°
5T
tr
CD
B B" g
C (D B
°3 o-'o.
4
B =5 5?
PD
S
CD P
a P
N tr
id: <J
a cd
.a
O P
15-
M «-0 ff
3 N CD
r O
go
01
*e
S re ta:
J IÏ -+
B
O
trq
B.
ti'
P
P
d
f-i.
CD
tr CTQ
CD (0
CD p
CD Jh
B C"1
P 2
P
P- CD
a
g-E
CD Jd
rt CD
W rt-
M
OT
O
d-
cr
p
H
CD
(-<•
g"
d
CD
P
d
{»r
d
d
rt-
d-
CD
ct-
>d
g-
CD
••3
d
N
P
B
CD
CD
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon Z438
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs 12.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngeu 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
KALME ZONDAG.
Het Fransche legerbericht van gister
ochtend meldde:
Een kalme nacht aan het
geheele front, plaatselij
ke actie van de artillerie
ten Oosten van de Blies.
Het opperbevel van het Duitsche leger
deelde gistermiddag mede:
In het Westen geen wer
kelijke gevechtshandelin
gen.
Het Fransche oorlogscommuniqué van
Zondagavond luidt: „Een kalme
d a g".
Havas meldt in zijn commentaar op de
krijgsverrichtingen
De Duitsche artillerie heeft haar vuur
uitgebreid, terwijl zich aan het front de
gewone ontmoetingen van patrouilles en
verkenningsafdeelingen afspelen.
De Duitsche artillerie heeft vooral
Forbach onder vuur genomen. Ook werd
het gebied ten Oosten van de samenvloei
ing van Blies en Saar onder vuur geno
men. De achterwaarts gelegen stellingen
van de Franschen op het Rohrbach-pla-
teau tusschen Sarreguemines en de Blit-
che zijn door 10.5 cm artillerie van de
Duitschers onder vuur genomen, onge
veer 150 projectielen werden per dag
verschoten.
De Fransche artillerie beantwoordde
onmiddellijk 't vuur. De gevechten in het
'Saargebied hebben hierdoor een artille-
ristisch karakter gekregen, dat welis
waar nog een langzaam tempo heeft,
doch iederen dag feller kan worden.
Verder wordt melding gemaakt van
de aankomst van nieuwe afdeelingen ar
tillerie aan het Duitsche front.
EEN LUCHTAANVAL OP
RIJSSEL EN ROUBA1X-TOURCOING.
Naar Belga uit Doornik meldt, is gis
terochtend omstreeks 11 uur een lucht
aanval gedaan op het gebied Rijssel-Rou-
baix-Tourcoing. Te Doornik heeft men
het geluid van ontploffingen en het vu
ren van de Fransche luchtdoel-artillerie
gehoord. Verscheidene vliegtuigen wer
den in de lucht gezien.
DE WET OP DE AMERIKAANSCHE
NEUTRALITEIT ONDERTEEKEND.
President Roosevelt heeft de neutrali-
teitswet onderteekend.
De tekst van de proclamatie van pre
sident Roosevelt betreffende de neutra-
liteitswet luidt als volgt:
Ik, Franklin Roosevelt, president van
de Vereenigde Staten, handelend volgens
het gezag, dat mij is toevertrouwd door
genoemde resolutie de neutraliteits-
wet -proclameer, dat ongelukkigerwij
ze tusschen het Duitsche rijk eenerzijds,
en Frankrijk, Polen, Groot-Brittannië,
Indië, Australië, Canada, Nieuw-Zeeland
en Zuid-Afrika anderzijds een staat van
oorlog aanwezig is, en dat het noodig is
de veiligheid te waarborgen, den vrede
in de Vereenigde Staten te bewaren en de
levens der Amerikaansche burgers te be
schermen.
Ik trek in mijn decreten betreffende den
uitvoer van wapenen, munitie en oorlogs-
materieel aan Frankrijk, Duitschland,
Polen, Groot-Brittannië, Indië, Australië,
Nieuw-Zeeland, Zuid-Afraka en Canada,
van 5 Augustus 1939 en 10 September.
In de Wall Street was men van mee
ning, dat de geallieerden een ruim ge
bruik zullen maken van voorschotten op
betalingen op de contracten voor de leve
ring van vliegtuigen, waarvan sommige
de kosten van een nieuwe fabriek dek
ken.
De fabrieken zullen dienen om de pro
ductie te kunnen opvoeren en te voorko
men, dat men in botsing komt met de
zeer groote regeeringsorders op vliegtui
gen van de Vereen. Staten zelf.
Over ander oorlogsmateriaal wordt
momenteel onderhandeld.
De diplomatieke correspondent van
Reuter schrijft, dat, naar men gelooft, de
onmiddellijke levering van ongeveer 300
vliegtuigen aan Engeland het eerste ge
volg der opheffing van het wapen-em
bargo zal zijn.
Volgens een specialen correspondent
van de Observer zal Frankrijk, dat Cud-
tiss-gevechtsvliegtuigen koopt, wellicht
de beschikking krijgen over eenige der
laatste modellen, die een snelheid van
650 km per uur kunnen bereiken.
TELEURSTELLING
IN AMERIKAANSCHE REEDERS-
KRINGEN.
De Times meldt uit New York:
Amerikaansche reeders zijn teleurge
steld over de neutral iteitsproclamatie
van den president, omdat zij veel verder
gaat in haar uitlegging van wat onder
oorlogszones moet worden verstaan, dan
men had verwacht. Door Amerikaansche
schepen niet alleen uit te sluiten van En
geland, Frankrijk, en Duitschland, maar
ook van neutrale landen als N e d e r-
I a n d, België, Zweden, Denemarken en
deelen van Noorwegen, maakt de procla
matie nagenoeg de geheele Amerikaan
sche scheepvaart in het Noordelijk deel
van den Atlantischen Oceaan onmogelijk.
DE OORLOG TER ZEE.
Het vrachtschip „Baoule" van de ree-
derij „Chargeurs Reunis" werd in den
Atlantischen Oceaan door een Duitsche
duikboot getorpedeerd. Er zijn twee doo-
den. Elf opvarenden worden vermist.
Drie en dertig geredden, o.w. de ge
zagvoerder, zijn in een Fransche haven
aangekomen.
Een Deensch schip „Canada", groot
11.000 ton, aan boord waarvan zich een
ontploffing had voorgedaan, is gezon
ken.
De kapitein verklaarde, de oorzaak
van de ontploffing niet te weten. De uit
ongeveer zestig koppen bestaande be
manning was aan boord genomen door
een reddingsboot
In een haven aan de Oostkust van
Engeland zijn de overlevenden aan land
gebracht van de opvarenden van het
Noorsche s.s. „Sig" (1324 ton), aan
boord waarvan zich een ontploffing
heeft voorgedaan. Men gelooft, dat de
overige opvarenden verdronken zijn.
De meesten der geredden waren nau-
welijks gekleed. Zij waren na de ontplof
fing in het water gesprongen en waren
er in geslaagd, zich aan wrakhout vast
te houden, waarna zij drie uur later door
een Britsch schip waren opgepikt.
Het 5295 ton metende Grieksche stoom
schip Nicolaos Membericos, dat een la
ding graan vervoerde, is na twee ont
ploffingen gezonken. Twaalf opvarenden
zijn door een Nederlandsch schip aan
boord genomen en in Zuid-Engeland aan
wal gezet. De rest der bemanning is in
i een andere haven aangekomen.
I Het Duitsche vrachtschip „Togo", me
tende 5042 ton, is door een Fransche
duikboot getorpedeerd nabij Lobito.
DUITSCHE DUIKBOOT GEZONKEN?
Havas meldt uit Zurich:
Op vier October is een nieuwe Duit-
sche duikboot, die zijn eerste tocht
maakte, gezonken, op de reede van Bre-
men, aldus wordt uit Bern gemeld. Toen
de duikboot weer aan de oppervlakte
was gebracht, was de bemanning, die
proeven had genomen, reeds om het le
ven gekomen.
STRENGER ENGELSCH OPTREDEN
TE VERWACHTEN?
Antwerpsche makelaars zouden de
mededeeling hebben ontvangen, zoo
meldt Havas uit Brussel, dat de Engel-
sche regeering besloten heeft zich te
verzetten tegen doorvoerhandel van
Duitsche goederen via neutrale havens.
Oeconomische kringen zijn van mee
ning, aldus Havas verder, dat wanneer
dit besluit wordt wordt bevestigd, het
uitgebreide gevolgen kan hebben. Er
spreekt de wil der Britsche regeering uit
om een controle toe te passen „in beide
richtingen".
Het is inderdaad gebleken, meldt Ha
vas verder, dat tot dusverre Duitschland
er in geslaagd is een zekeren uitvoer-
stroom gaande te houden, waardoor het
zich deviezen verschaft. Wanneer con
trole wordt ingesteld bij den uitgang
der neutrale havens, waarmede Duitsch
land in rechtstreeksche verbinding over
land staat, is het duidelijk, aldus Ha
vas, dat zijn mogelijkheden tot export
buiten Europa practisch opgeheven zul
len worden of in ieder geval sterk be
perkt.
Het schijnt dus, zoo
meldt Havas dat Groot'
Brittannië zich doelbe
wust richt naar een strik
tere toepassing van de
blokkade.
Bestrlld ze door
de 3-Mïnuten
VapoRub-Massage.
Teveel innemen kan
een kindermaag gauw
van streek brengen.
Om Baby's kou (of de
volgt tegen bedtijd:
O) wrijf flink Vicks VapoRub op keel en
borst;
(2) daarna ook op den rug;
^C») ten slotte een dikke laag op de bont
doen en met warm flanel bedekken.
Geen wachttijd—Werkt direct
Door deze massage begint VapoRub direct
door de huid te werken als een pappleister.
Gelijktijdig ontstaan door de lichaamswarmte
de heilzame dampen, die 18 x per minuut
naar de ontstoken luchtwegen van neus,
keel en borst worden ingeademd. Door de
urenlange dubbele werking verzacht VapoRub
de prikkeling, lost het slijm op, vermindert
het hoesten en maakt het ademen gemak
kelijk. Baby valt spoedig in een ver kwik-
kenden slaap en 's
morgens is de ergste
kou meestal voorbij. 1T J I (4 1
Verlaagde Prijs 90 ct.
Antwoord van Berlijn.
Het D. N. B. seint uit Berlijn:
Uitvoering van de nieuwe Britsche
plannen treft derhalve in de eerste plaats
de neutrale landen die voor hun volks
welzijn Duitsche goederen noodig hebben
en er geen genoegen mee kunnen nemen,
dat het wettig bezit van hun burgers
wordt blootgesteld aan een willekeurig
Britsch ingrijpen. Engeland zelf moet
echter bedenken, dat Duitschland ook de
mogelijkheid bezit de Engelsche uitvoer
op neutrale schepen, zooals b.v. steen
koolleveringen naar de Scandinavische
landen, tegen te gaan.
Volgens de Zweedsche bladen heeft de
Duitsche regeering besloten opnieuw
krachtige maatregelen te nemen om el-
ken Zweedschen uitvoer naar Engeland
direct of door neutrale landen, onmoge
lijk te maken.
Ook tracht zij den uitvoer naar neu
trale landen als Nederland en België, te
verhinderen.
De Duitsche regeering heeft aan de
Zweedsche autoriteiten tevens meege
deeld, dat de mijnvelden zullen worden
uitgebreid tot op drie in plaats van vier
zeemijlen van de Zweedsche kust.
In de Amsterdamsche cargadoorskrin
gen was men op mededeelingen als de
bovenstaande reeds geruimen tijd voor
bereid.
Bij verlading met Engelsche schepen
was de kans op inbeslagname door de
Duitschers grooter dan bij verlading met
neutrale schepen, maar het gevaar bleef
toch, zoowel van Duitsche als van Engel
sche zijde, bestaan. Het probleem is, dat
men niet weet wat contrabanda is. De
Nederlandsch-Engelsche onderhandelin
gen dienaangaande hebben nog steeds
niet tot resultaten gevoerd.
Engeland schijnt zeer strenge eischen
te stellen. Als wij bepaalde goederen in
voeren, zouden wij niet alleen deze goe
deren zelf binnen onze grenzen moeten
houden, maar zou ons zelfs niet toege
staan zijn equivalente hoeveelheden ge
lijksoortige goederen uit te voeren.
DE FINSCH-RUSSISCHE
BESPREKINGEN VORDEREN
LANGZAAM.
De Finsche minister van Buitenland-
sche Zaken maakt bekend, dat de onder
handelingen in Moskou een normaal be
loop hebben en dat zij voor zoover dat
beoordeeld kan worden vrij langzaam
vorderen.
Naar men verneemt, hebben de Fin
sche delegatie en de Russische staatslie
den sedert Zaterdagmiddag geen bespre
king gehad. In politieke kringen heeft
men den indruk, dat de Finnen op in
structies uit Helsinki wachten.
Nu de Finsche delegatie te Moskou is
gebleven, nadat Molotov en Stalin Zater
dag de nieuwe Russische voorstellen heb
ben overhandigd, is de stemming te Hel
sinki volgens Havas kalm en optimistisch
Het is mogelijk, dat de onderhandelingen
vertraagd worden door de viering van
MET INGANG VAN 11 NOVEMBER.
De minister van economische zaken
deelt mee, dat met ingang van 11 Nov.
met de distributie van erwten een aan
vang zal worden gemaakt. De distribu
tie zal zich voorshands beperken tot
groene erwten en spliterwten. Van bo-
vengenoemden datum af zal men in den
winkel slechts erwten kunnen koopen te
gen inlevering van een nader aan te wij
zen bon der rijksdistributiekaart. Het
rantsoen, dat men op dien bon, die gel
dig is van 11 Nov. t/m 8 Dec. kan ver
krijgen, bedraagt y2 kg erwten.
De bon is het gehééle land door geldig;
men kan dus koopen in welke plaats en
bij welken winkelier men wil.
Een goed verloop van de distributie
kan eerst dan plaats vinden, wanneer
men de zekerheid heeft, dat de winkels
bij' den aanvang van de distributie over
voldoenden voorraad beschikken.
De eenige mogelijkheid om deze zeker
heid te verschaffen, is het invoeren van
een verkoopverbod voor den winkelier
gedurende enkele dagen voorafgaande
aan de distributie. Deze voor het publiek
min of meer onaangename maatregel is
destijds bij de suiker genomen moeten
worden en is ook nu onvermijdelijk.
De verkoop van erwten is aan de win
keliers verboden van Zondag 5 Nov. t/m
Vrijdag 10 Nov. a.s.
Teneinde te voldoen aan vele verlan
gens is er zorg voor gedragen, dat de
Zaterdag niet onder den „spertijd" valt.
Ook nu wordt het publiek met aandrang
verzocht om op Zaterdag a.s. niet dade
lijk alle bons tegen erwten in te willen
wisselen, daar vanzelfsprekend de in de
winkels beschikbare voorraad niet vol
doende kan zijn om in de eerste dagen
reeds het geheele Nederlandsche volk
van 4.5 kg erwten te voorzien. Evenals
bij de suiker wordt er dus op aangedron
gen het koopen van erwten zooveel mo
gelijk over de geheele distributie-periode
te verdeelen. Men kan er zeker van zijn,
dat iedereen in den loop van deze periode
de toegewezen hoeveelheid erwten zal
kunnen verkrijgen.
Omtrent de distributie van boonen, ca-
pucijners enz. zullen binnenkort nadere
mededeelingen worden verstrekt.
den verjaardag der Bolsjewistische re
volutie.
De correspondent van de „Berlingske
Tidende" te Helsinki meldt, dat aan den
minister van buitenlandsche zaken door
de pers werd gevraagd of Finland zou
overwegen 't schiereiland Hangö in pacht
te geven aan Rusland.
Het antwoord van Erkko luidde:
Als men reeds twee derde heeft toe
gestaan van wat gevraagd is, moet er
een punt komen dat een onafhankelijke
staat moet zeggen: „Stop".
En is dit het punt? werd den minister
gevraagd.
Ja, antwoordde Erkko. Finland is vast
besloten.
Cajander, de Finsche premier, heeft
voor de radio een rede gehouden, waarin
hij o.m. zeide, dat Finland zich niet zon
der discussie bjj de Russische eischen
kan neerleggen.
Cajander verklaarde vervolgens, dat
de publiciteit, die de Sovjet Unie aan de
onderhandelingen gegeven had, een voor
beide partijen gunstig resultaat der be
sprekingen niet vergemakkelijkte. Tóch
hopen wij tot een resultaat te komen.
Wij' zijn niet overrompeld. Wij zijn op
onze hoede. Het is niet voldoende, te zeg
gen, dat men neutraal wil blijven. Men
moet ook in staat zyn, zijn neutraliteit
te verdedigen.
Op het oogenblik werken tienduizen
den vrouwen en zelfs gevangenen voor
de landsverdediging. De inschrijving,
welke voor de landsverdediging is ge
opend, is snel volteekend.
Met krachtige stem besloot Cajander:
Finland bedreigt niemand. Het vraagt
slechts, met al zgn buren in goede ver
standhouding te mogen leven en in vrede
te arbeiden.
Doch als wij het niet onder eervolle
omstandigheden kunnen doen, zullen wij
onze vrijheid en onze onafhankelijkheid
verdedigen.
DE „CITY OF FLINT" TE BERGEN.
De „City of Flint" is met de Ameri
kaansche vlag in top, te Bergen aange
komen.
Bovendien is de Amerikaansche vlag
op het schip geschilderd. De beman
ning, met wie één der correspondenten
van dit bureau sprak, rustte op het dek
uit in den zonneschijn; zq zagen er ver
moeid en ongewasschen uit, maar erg ge
lukkig.
Binnenland.
De moord te Leidschendam. Een ver
dachte aangehouden.
Legervliegtuig in Indië neergestort. Vijf
dooden.
Spionnage-geval op het spoor?
Zaterdag a.s. distributie van erwten.
De stijgende kosten van levensonder
houd.
Buitenland.
De wijziging der Amerikaansche neutra-
liteitswet.
Luchtaanval op Rijssel en omgeving?
Weer schepen gezonken.
De Finsch-Russische besprekingen vor
deren langzaam.
De regeering der Vereenigde Staten is
voornemens, haar dank te betuigen aan
de regeering van Noorwegen voor haar
optreden in de zaak van de „City of
Flint".
Volgens inlichtingen uit politieke
kringen zal de Amerikaansche regee
ring uiting geven aan haar groote vol
doening en hulde brengen aan de hou
ding van Noorwegen, dat zich op alle
punten gehouden heeft aan het interna
tionale recht en aan de nauwgezette re
gelen van de neutraliteit.
De woordvoerder van het Duitsche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
heeft bevestigd, dat de Duitsche zaak
gelastigde te Oslo opdracht had gekre
gen om bij de regeering in Noorwegen
mondeling te protesteeren tegen de in-
terneering van de Duitsche prijsbeman-
ning van de „City of Flint". Dit protest
is door Noorwegen afgewezen.
LOONSVERHOOGING VOOR
BELGIE'S MIJNWERKERS.
De loonen van de Belgische mijnwer
kers worden met ingang van heden met
5 pet. verhoogd.
BELGIE'S MOEILIJKHEDEN IN
OORLOGSTIJD.
In een persconferentie heeft de Belgi
sche minister van verkeer, Marck, beves
tigd, dat de kwestie van het zeevervoer
op het oogenblik voor België moeilijke en
dringende aspecten heeft.
Met haar tonnage van 360.000 ton kan
de Belgische koopvaardijvloot slechts
voor 10 pet. voorzien in de verschepings
behoeften, welke per jaar 14 millioen ton
bedragen. De regeering heeft besloten,
den scheepsbouw allen mogelijken steun
te verleenen en zij heeft tot 70 pet. aan
de financiering deelgenomen. Ongeluk
kig kunnen de Belgische werven slechts
80.000 ton tegelijk op de helling hebben
en de kortste levertijd bedraagt een jaar.
Drie schepen, tezamen ongeveer 25000
ton metende, zijn besteld, zoodat aan het
einde van het volgend jaar het jaarlijk-
sche vervoervermogen van België met
200.000 ton zal zqn toegenomen.
Men kan ook nog denken aan het koo
pen van schepen, die onmiddellijk zee
kunnen kiezen, doch daarbij' moet men
zeer voorzichtig te werk gaan. Tenslotte
is het mogelijk, schepen van neutrale
reederijen voor een zekeren tijd, of voor
een reis te charteren. In die richting zal
men moeten streven, aldus Marck.
HET WILHELMUS OP DE H. B. S.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heeft aan de Direc
teuren der Ryks Hoogere Burgerscholen
het volgende rondschrijven doen toeko
men:
„Ik heb de eer u voor zooveel noo
dig te verzoeken er zorg voor te dra
gen, dat het Wilhelmus bij de lessen voor
de Nederlandsche taal wordt gelezen en
behandeld en dat de leerlingen de belang
rijkste strofen van buiten leeren, een en
ander als afzonderlijk onderwerp van
onderwijs".
De Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen
w.g. G. BÖLKESTEIN.
Een afschrift van dit rondschrijven is
gezonden aan Burgemeester en Wethou
ders van gemeenten, die gesubsidieerde
Hoogere Burgerscholen, Lycea, Gymna
sia en Handelsdagscholen in stond hou
den.
WEINIG ANIMO
VOOR GASMASKERS.
Aan de postkantoren slechts enkele
honderden verkocht.
De bestellingen van gasmaskers aan
de postkantoren hebben samen tot heden
nog maar een gering aantal bereikt. De
eerste week zijn er over het geheele
land slechts enkele honderden
gasmaskers op deze wijze besteld. In
sommige dorpen bestond er naar ver-
