Staat van beleg in deel des Rijks.
Indrukken van Molotof's rede
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD,
Belangrijkste Nieuws.
Britsche handelsoorlog - Britsche vluchten
boven N.W. Duitschland - Bespoediging van
de Britsche contröle op contrabande.
De Brische handelsoorlog.
Bespoediging van de Britsche
controle op contrabande?
Waar militaire verdedigingswerken zijn
of worden aangelegd, onderwaterzettin
gen zijn of worden gesteld, dan wel
waar bewakingsdiensten worden verricht
DONDERDAG 2 NOV. 1939
54e JAARGANG - No. 28
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
..Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
liureaux l.nnge Vorststrant 7 0, Goes
Postrekening 444S5 Telefoon 2438
.ijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. F A N Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.00 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advcrtentltfn 30 cent per regel
Ingezonden mcdedccllngen 60 cent per regel
Kleine Advertcntlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
EEN OFFICIEELE FINSCHE
MEDEDEELING.
De inlichtingscentrale van den Finschen
staatsraad heeft de volgende mededee-
ling verstrekt aan de vertegenwoordigers
van de pers:
„De Finsche regeering nam gister
nacht te één uur kennis van de rede van
volkscommissaris Molotov. De eerste
reactie was, de Finsche
delegatie, welké op weg
was naar Moskou, onmid-
d e 11 y k terug te roepen, om
met de regeering den nieu
wen toestand te bespre
ken. In overeenstemming hiermede
kregen de kranten de mededeeling, dat
de afgevaardigden opdracht hadden ge
kregen naar Helsinki terug te keeren.
Nadat de regeering bijeen was geko
men, kwam zy deels tot de slotsom, dat
de toestand niet zóó veranderd was, dat
de onderhandelingen afgebroken zouden
moet worden. Zij is van oordeel, dat
de besprekingen voortgezet kunnen wor
den. J
Verder wordt evenwei verklaard, dat
er de Finsche regeering niets van be
kend is, dat een derde macht druk zou
hebben uitgeoefend op Finland. Finland
verlangt niets anders, dan vreedzaam te
onderhandelen met de Sovjet Unie".
Het Finsche ministerie van buitenland-
sche zaken heeft medegedeeld:
„Door het standpunt van de Sovjet
Unie openbaar te maken op het oogen-
blik, waarop de Finsche gevolmachtig
den uit Helsinki vertrokken om het ant
woord van de Finsche regeering te gaan
overhandigen aan de regeering der Sov
jet Unie, heeft Molotov een geheel nieu
wen toestand in het leven geroepen.
Tot nu toe waren de besprekingen ver
trouwelijk geweest.
Het is nog te vroeg om te zeggen, wel
ke wijzigingen de verklaring van Molotof
met zich kan brengen voor het stand
punt van de Finsche regeering. In ieder
geval zal deze rede vertraging brengen
in de onderhandelingen.
Molotov heeft gezegd, dat de Sovjet
Unie het recht heeft de noodzakelijke
maatregelen te nemen om de veiligheid
in de Finsche Golf te verzekeren, even
als aan de grens, welke het dichtst by
Leningrad is.
Het Finsche ministerie van buitenland-
sche zaken verklaart te dien aanzien, dat
de regeering der Sovjet Unie bij het ver
drag, dat in 1922 met Finland is geslo
ten, zich verplicht heeft de grens tus-
schen beide landen, zooals deze is vast
gesteld by het verdrag van Dorpat, te
eerbiedigen en de geschillen te regelen
door vreedzame onderhandelingen.
Finland rekent er op, dat de Sovjet
Unie dit verdrag zal eerbiedigen, waar
van de geldigheid duurt tot einde 1945,
volgens de overeenkomst, welke in 1934
is gesloten".
Verder wordt gemeld, dat de rede van
Molotov eenige ontstemming heeft ge
wekt in de Finsche regeeringskringen.
De Finsche openbare meening is van
oordeel, dat zekere maatregelen, welke
door de Sovjet Unie worden gevraagd
ter beveiliging van Leningrad, gerecht
vaardigd zijn, doch men verzet zich te
gen het afstaan van een gebied aan de
Westkust van Finland voor het aanleg
gen van een Russische vlootbasis.
Deze maatregel zou alle verbindingen
ter zee met de Oostzeelanden in gevaar
brengen, terwijl de hoofdstad van Fin
land er door zou worden bedreigd.
De toestemming van Finland om te
helpen bij het beveiligen van de hoofd
stad van de Sovjet Unie, mag niet de
hoofdstad van Finland in gevaar bren
gen.
DE INDRUK IN ZWEDEN.
De rede van Molotov heeft op de pu
blieke opinie in Zweden een verrassen
den en verontwaardigenden indruk ge
maakt.
De vlootbases tegenover
de Baltische havens wor
den te Stockholm niet al
leen als een bedreiging
tegen Finland, maar tegen
alle Scandinavische sta
ten beschouwd.
De eenige verzachtende omstandigheid
acht men, dat Molotov's toon in de pas
sage over de vlootbases iets gunstiger
was dan bij de andere eischen.
Er is een sterke stroo
ming in Zweden ten gun
ste van actieve hulp aan
Finland, hoewel de moge-
lijkheden voor militaire
hulp beperkt zp.
Rusland kan Finland aan twee kanten
aanvallen en beheerscht bovendien de
zee en de lucht.
Zweedsche hulp zou slechts verleend
kunnen worden via Noord-Zweden en
Finmarken, hetgeen een zwaren last zou
leggen op één van de meest kwetsbare
punten van de Zweedsche defensie.
WAT LONDEN EN BERLIJN ER VAN
ZEGGEN.
De diplomatieke correspondent van
Reuter schrijft, dat men te Londen den
indruk heeft, dat Duitschland door de
rede van Molotov slechts weinig wordt
bemoedigd. Er was in de redevoefing
niets dat te Londen of elders eenige ver
rassing kon baren.
Er wordt niet in te kennen gegeven,
dat de Sovjets van hun politiek afwijken.
Havas seint uit Moskou, dat men in
diplomatieke kringen aldaar van mee
ning is, dat de rede van Molotov den toe
fstand ongewijzigd laat.
Volgens de Berliner Boersen Zeitung
moet de rede in Londen en Parijs alle
hoop ontnomen hebben op moeiiykheden
tuschen Duitschland en Rusland.
Die Nachtausgabe is van meening, dat
de Franschen en Engelschen wel zeer
bescheiden geworden zyn, nu zy zich ver
heugen over het feit, dat Rusland neu
traal blijft. Duitschland heeft echter al
tijd beweerd, dat het dezen strijd op mi
litair gebied alleen zal uitvechten.
De Berlijnsche correspondent van het
Hamburger Fremdenblatt schrijft, dat
Molotov thans een gelijksoortige hou
ding inneemt als Roosevelt. Ook hij blijft
juridisch neutraal maar staat met zijn
internationale sympathie aan de zijde
van één der strijdende partijen. Roose
velt wil aldus Engeland en Frankryk
steunen. Molotov steunt Duitschland.
BRITSCHE VLUCHTEN BOVEN
N.-W.-DUITSCHLAND.
De oorlogvoerenden hebben de volgen
de communiqué's gepubliceerd:
B e r 1 ij n: „In het Westen plaatselijk
artillerievuur en activiteit van verken
ners en enkele stormtroepen.
Het aantal der op 30 Oct. aan het
Westelijk front en boven de Noordzee
neergeschoten vliegtuigen is tot zes ge
stegen, waaronder vier Britsche".
Londen: „In de afgeloopen 24 uur
heeft de Britsche luchtmacht succesvolle
verkenningstochten gemaakt boven N.-
W.-Duitschland, waarbij foto's zijn geno
men. Alle vliegtuigen zijn veilig naar hun
bases teruggekeerd.
P a r ij s„Gedurende den dag de ge
bruikelijke activiteit van de lichte infan-
terie-afdeelingen aan beide zijden op ver
schillende punten van het front.
Men kan een toeneming van plotselin
ge aanvallen vaststellen, aldus Havas.
Vooral de luchtmacht was zeer actief,
doch alle Fransche vliegtuigen konden
naar hun bases terug keeren.
Dinsdag hebben de Duitsche troepen
een tamelijk grooten aanval gedaan ten
Westen van Saarlautern, in een geacci
denteerd beboscht terrein, ten Noorden
van Bouzonville. Na een artillerie-voor
bereiding, die een uur duurde, verlieten
de Duitsche infanteristen hun stellingen.
Het ging daarbij' om de omsingeling van
een ontruimd dorp in Niemandsland. De
Duitschers hebben zich daar niet kunnen
handhaven en zijn er uitgejaagd door een
bataljon van ca. 800 Franschen, die de
Duitschers na een tamelijk hevig ge
vecht verjoegen.
DUITSCHERS GAAN MEEDOEN IN
PAMFLETTENOORLOG.
Naar vernomen wordt, heeft een groot
aantal Duitsche vliegtuigen pamfletten
uitgeworpen boven Fransch gebied en
het Westfront. Duizenden van deze bil
jetten zijn neergekomen op Luxem-
burgsch grondgebied; de inhoud was er
op gericht Frankryk en Engeland van
elkaar te vervreemden.
WAT IN BESLAG GENOMEN IS.
Cross, de Engelsche minister voor den
economischen oorlog, heeft in een radio
toespraak meegedeeld, dat de hoeveel
heid voor Duitschland bestemde goede
ren, die in beslag genomen zyn, thans
bet half millioen ton ruimschoots over
treft. Tot deze goederen behooren ben
zine, ijzer, aluminium, koper en phospha-
ten. Dit vertegenwoordigt, aldus de mi
nister, slechts eeen klein gedeelte van
Duitschlands werkelijke verliezen door de
Britsche hegemonie ter zee, daar vele
verzenders over zee zelfs niet probeeren
goederen naar Duitschland te zenden.
Ten aanzien van de Duitsche klachten
over 't onmenschelyk karakter der blok
kade, zeide Cross, dat slechts 14 pet.
van de in beslag genomen goederen als
levensmiddelen geclassificeerd zou kun
nen worden. Daarby zou nog 9 pet. olieën
en vetten zyn, die door de Duitschers in
gelijke mate voor munitie en voedsel ge
bruikt worden. Een groot deel van de
overblijvende 5 pet. bestaat uit graan,
dat als voedsel gebruikt, doch ook tot
motorbrandstof verwerkt kan worden.
DUITSCHE DUIKBOOTEN IN
IERLAND GERAVITAILLEERD?
In het Lagerhuis is de vraag gesteld,
wat gedaan wordt om te voorkomen, dat
Duitsche duikbooten een schuilplaats
zoeken of brandstof innemen in de in
hammen in de kust van Ierland.
Minister Churchill antwoordde, dat
daarvoor de Iersche regeering verant
woordelijk was, maar dat de marine in
volle zee maatregelen neemt.
Volgens een mededeeling uit welinge
lichte kringen heeft het Engelsche mi
nisterie voor den economischen oorlog in
de afgeloopen week verdere stappen ge
daan ter bespoediging van de controle
op de neutrale scheepvaart.
De arbeid der contrabandecommissie
wordt zeer verzwaard, doordat Duitsch
land zyn pogingen verdubbelt om over-
zeesche grondstoffen door de neutrale
staten in Europa in te voeren.
Veelal worden uitvluchten gezocht om
de controle te vermijden. Verscheidene
dier uitvluchten kent men nog uit den
wereldoorlog. Het ministerie hoopt
steeds meer onderscheid te kunnen ma
ken tusschen neutrale ondernemingen,
Mevr. de Geer-Verhoeve, echtgenoote
van den minister-president, eerelid van
het bestuur van het comité „Breit allen
mee", verkoopt in de Residentie aan
het desbetreffend loket de wol voor het
vervaardigen van polsmoffen voor de
militairen.
die zich met den handel in contrabande
bezighouden en de firma's, die dat niet
doen.
Tot de gemelde kunstgrepen behooren
de manifesten in duplo met verschillende
geconsigneerde en vervalschte cognosse
menten.
Indien men dit wenscht, kan een rege
ling getroffen worden op grond waarvan
men den Britschen autoriteiten garan
ties zou verstrekken, die het oponthoud
tot enkele uren zouden verkorten."
Men beseft te Londen volkomen, dat
de Duitsche propaganda in de neutrale
landen ontstemming over de vertraging
tracht op te wekken. Men doet dit onge
twijfeld in de overtuiging, dat Engeland
de controle zal verzwakken, indien de
neutralen tot protesteeren bewogen kun
nen worden.
Intusschen overweegt
men een regeling voor de
invoering van het „navy-
Op grond van militaire overwegingen
is de noodzakelijkheid gebleken een ge
deelte van het Rijk, waarin militaire ver
dedigingswerken zyn of worden aange
legd, onderwater-zettingen zijn of wor
den gesteld, dan wel militaire bewa
kingsdiensten moeten worden verricht,
in staat van beleg te verklaren.
Gisteren is het Koninklijk Besluit ge
nomen, tot verklaring in Staat van Be
leg van verschillende gemeenten.
Hieronder zijn begrepen eenige ge
meenten in de provincies Noord-Bra
bant, Gelderland, Zuid-Holland, Noord-
Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland en
Limburg.
Dit besluit is in werking getreden met
ingang van gisteren 1 November.
WAT IS STAAT VAN BELEG?
De „Staat van Beleg", welke afgekon
digd wordt bij Koninklijk Besluit en
waarvoor ten opzichte van den vast te
stellen duur een wetsontwerp bij de Sta-
ten-Generaal aanhangig gemaakt moet
worden, geeft bevoegdheden aan het mi
litair gezag van zeer ingrijpenden aard.
In de landsgebieden, waarvoor de „S.
v. B." geldt, moeten alle burgerlijke be
sturen en ambtenaren het militair gezag
gehoorzamen, volgens instructies, door
de regeering vastgesteld.
Het is dan bevoegd:
te regelen den toegang tot of het
verlaten van het in S. v. B. zijnde ge
bied;
te verbieden eventueel alle open-
bare bijeenkomsten of optochten, behal
ve wettelyk geoorloofde openbare gods
dienstoefeningen (voor het houden van
bijeenkomsten is een vergunning noodig
van het militair gezag, dat op toegesta
ne samenkomsten toezicht houdt)
tydelijk te sluiten inrich-
tingen voor vermaak en ontspanning
(café's,theaters, sociëteiten, etc.), zoo
mede fabrieken, werkplaatsen;
te gelasten de inlevering van
wapens en munitie;
te ontzeggen hec verblijf aan per
sonen in het in S. v. B. zijnde gebied en
hen, zoo verwijdering niet mogelijk is, in
verzekerde bewaring te stellen;
te verwijderen de bevolking uit
een versterkte plaats, welke gevaar
loopt ingesloten te worden, voor zoover
de bevolking niet voor verdediging noo
dig is;
op rantsoen te stellen de be
volking van een ingesloten plaats;
op te roepen in het belang van de
verdediging niet-militairen, hetzij om
deel uit te maken van de militaire
macht, hetzij tot het verrichten van mili
taire werkzaamheden;
te verbieden of beperken
het drukken of verspreiden van geschrif
ten;
de beschikking te krijgen
over den post-, telegraaf- en telefoon
dienst, met recht van censuur;
te onderzoeken elk perceel (wo
ning, fabriek, werkplaats, boerderij,
etc.)de huiszoeking geschiedt onder
leiding van een officier;
in te stellen in het S. v. B.-ge-
bied een of meer tijdelijke krijgsraden
(tijdens den wereldoorlog 19141918
werd bij speciale wet deze bepaling bui
ten werking gesteld en men weet reeds,
dat thans nieuwe wettelijke voorzienin
gen voor tijdelijke krygsraden getroffen
worden).
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Staat van beleg voor een deel van het
land afgekondigd
Radiorede van Minister Steenberghe
over de levensmiddelen-distributie.
De Tweede Kamer beëindigde het alge
meen politieke debat.
Heffing van opcenten op de gemeente
fondsbelasting.
Buitenland.
Na de rede van Molotof.
De positie van Finland.
Weer schepen tot zinken gebracht.
De contrabande-controle door Engeland.
eer t"-s ysteem te zyner tyd.
In dit systeem, waarvan in den we
reldoorlog veel gebruik is gemaakt, ge
ven de Britsche vertegenwoordigers in
het buitenland certificaten af voor ze
kere verschepingen, waarvan tot bevre
diging bewezen is, dat zy niet voor
Duitschland bestemd zijn.
Het is duidelijk, dat daarby samen
werking tusschen handelaars en reeders
noodig is, doch men verwacht, dat door
invoering van dit stelsel veel ontstem
ming zal worden weggenomen.
Tot zoover Reuter.
Dat de Nederlandsche regeering er
niet aan denkt, de toepassing van het
bovengeschetste systeem te bevorderen,
is genoegzaam bekend.
Het War-office heeft een decreet uit
gevaardigd, waarby van 2 November af
vereischt wordt, dat goederen, welke uit
een aantal neutrale landen worden ge
ïmporteerd, vergezeld gaan van een cer
tificaat dat aantoont, dat deze goederen
niet afkomstig zyn van den vijand.
TURKIJE VÓÓR ALLES BEDACHT OP
EIGEN VEILIGHEID.
„Het pact, dat Turkije op 19 October
met Groot-Brittannië en Frankrijk ge
sloten heeft, heeft tot doel, een vredes-
zóne te scheppen in een verontruste
wereld.
Dit pact zal eerst dan in werking tre
den, wanneer andere staten trachten,
onze gewettigde aspiraties met voeten te
treden. Doch afgezien van deze moge
lijkheid, zyn ons bondgenootschap met
de geallieerden en onze samenwerking
voor het hoogste ideaal, dat wij hebben
uitgesproken, niet van dien aard, dat
daardoor de normale vriendschappelijke
betrekkingen met andere staten ver
stoord worden."
Aldus sprak gisteren de minister-pre
sident van Turkije, Ismet Inönu, in een
rede, gehouden bij de opening van de
zesde zittingsperiode van de Turksche
Nationale Vergadering.
De president verklaarde voorts, dat
Turkije alles in het werk gesteld heeft
om de onderhandelingen met Moskou tot
een succesvol einde te brengen en een
„accoord te bereiken, dat voor beide lan
den nuttig zou zijn". Het feit, dat deze
overeenkomst niet tot stand kwam, doet
evenwel niets af aan de vriendschappe
lijke betrekkingen tusschen Turkije en
Sovjet-Rusland. Deze betrekkingen zul
len zich evenals in het verleden op
vriendschappelijke wijze blijven ontwik
kelen.
Ismet Inönü sprak ten slotte de hoop
uit, dat de oorlog in Europa spoedig be
ëindigd zal worden, en zeide, dat „Tur
kije oprecht verlangt zoowel in de hui
dige omstandigheden, als in de toekomst
buiten den oorlog te blyven, mits even
wel de veiligheid van Turkije daardoor
niet gecompromitteerd wordt en de ver
plichtingen, die Turkye op zich genomen
heeft, daardoor niet geschonden wor
den."
POGROM TE WILNA.
Gisteren heeft te Wilna een pogram
gewoed, waarbij tusschen de 30 en 50 Jo
den gewond zijn. Tientallen huizen en
winkels van Joden werden vernield en
geplunderd.
DE BERICHTGEVING UIT
DUITSCHLAND NOG MEER
BEPERKT.
Uit Berlijn wordt gemeld: Nu gebleken
is, dat de vijandelijke berichtendienst op
vérgaande wijze gebruik beeft gemaakt
van het onbelemmerde nieuwsverkeer
tusschen Duitschland en de neutrale
lanld'en, heeft ook Duitschland zich de
laatste dagen gedwongen gezien, beper-
