Geen overeenstemming tusschen Turkije en Rusland. ZEEÜWSGHE REISGIDS Slagkruisers voor Indië. De strijd in het Westen. Dagblad voor de Provincie Zeeland Chamberlains weekoverzicht. - De Duitsche luchtaanvallen- De gevechten aan bet Westelijk front. - De ondergang van de Royal Oak. - De conferentie te Stockholm. Verschenen DONDERDAG 19 OCT. 1939 54e JAARGANG - No. 16 de Winterdlenstregellng EERSTE ALGEMEENE PRIJS 12 CENT. De conferentie te Stockholm. Belangrijkste Nieuws. Onrust in Estland? Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraot 7 0, Ooes Postrekening 44455 Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting GEEN RUSSISCH-TURKSCH PACT. Het schijnt met de onderhandelingen te Moskou tusschen Turkije en Rusland misgeloopen te zijn. Daarover is men na tuurlijk te Londen en Parijs voldaan, maar ook te Rome is eenige blijdschap merkbaar. De Turksche weigering om Britsche en Fransche oorlogsschepen uit de Zwar te Zee te houden, zooals Rusland naar verluidt had geëischt, wordt te Londen beschouwd als een groot succes voor de geallieerden. Uit Turkjje's optreden leidt men af, dat het wil, dat de met Brittannië en Frankrjjk te sluiten verbonden iets zul len beteekenen, indien Duitschland op de Roemeensche olie- en graanvelden af komt. Men verwacht, dat Turkije in dit geval zal trachten Roemenië te helpen en de Britsche en Fransche marine zal toe staan Roemenië te hulp te komen via de zeeëngten. Men ziet, naar Un. Press meldt, te Lon den als voornaamste uitwerkingen van Turkije's besluit: 1. het in gevaar brengen van het aan Duitschland en Rusland toegeschreven plan van de Zwarte Zee een gesloten wa tergebied te maken waarover de Russi sche olie zonder gevaar van Batoem den Donau op naar Duitschland zou kunnen worden getransporteerd. 2. Een aanmoediging van Roemenië door het in uitzicht stellen van Britsche, Fransche en Turksche hulp tegen het Duitsche rijk. Tegelijkertijd zal het Bulgarije er van afhouden zich in de armen van Duitsch land of Rusland te werpen. Aldus zou de vorming Worden aangemoedigd van een neutraal Balkanblok onder invloed van Brittan nië, Frankrijk en Italië in- plaats van Duitschland en Rusland. De meest verspreide meening is, dat de besprekingen zijn afgestuit op den onwil der Sovjet-regeering om garanties te geven ten aanzien van Roemenië, den bondgenoot van Turkije. Moskou zou den Turken hebben ge vraagd de Dardanellen te sluiten voor de schepen van alle staten, die niet aan de Zwarte Zee grenzen, zonder als tegen prestatie de algeheele integriteit van Roemenië te willen garandeeren. Hieruit blijken wel de bedoelingen van de Russisch-Duitsche politiek. Te Parijs werd vernomen, dat men uit Ankara bericht heeft ontvangen dat Tur kije er in heeft toegestemd, de pacten van wederzijdschen bijstand met Enge land en Frankrijk te onderteekenen. Hiermede worden dan de overeenkom sten op militair-, financieel- en econo misch gebied, welke drie weken geleden opgemaakt zijn, in werking gesteld. Een telegram uit Ankara meldt, dat in wel ingelichte kringen vernomen wordt, dat de definitieve pacten tot we derzijdschen bijstand tusschen Engeland en Turkije en tusschen Frankrijk en Tur kije vóór het einde van deze week zullen worden onder teekend. De reden van de mislukking der be sprekingen te Moskou is, dat de Sovjet- regeering met volkomen nieuwe voor stellen kwam. Het was niet mogelijk om deze nieuwe voorstellen in overeenstem ming te brengen met de verplichtingen, die, naar Rusland wist, aangegaan wa ren tusschen Turkije en Engeland en Frankrijk". CONFERENTIE TE BERLIJN. De correspondent van de Daily Tele graph in Kopenhagen schrijft dat de te genslagen voor Duitschland in diploma tieke en politieke kringen in den laatsten tijd het noodig hebben gemaakt, dat In de Wilhelmstrasse balans wordt opge maakt. Hitler's vertrouwen in Von Ribben- trop is ernstig geschokt. Het plotselinge terugroepen van Von Papen zet een reeks nieuwe conferenties in ter bespreking van den nieuwen Euro- peeschen toestand. De Duitsche ambtenaren, belast met de evacuatie van Duitschers uit de Bal- tische landen moeten terug keeren, om instructies in verband met de nieuwe taak waarvoor zij geplaatst zijn. Naar verluidt, heerscht onder de Duit schers, die op Hitiers bevel in het ver woeste Polen werden geplaatst, een toe stand, die muiterij benadert. CHAMBERLAIN'S WEKELIJKSCH RAPPORT. In het Lagerhuis heeft minister-presi dent Chamberlain gisteren in zyn weke- lijksche verklaring o.a. gezegd: Aan het Westelyk front hebben de Britsche troepen thans de sectie van de Fransche linies, welke hun was aange wezen, bezet. - Ter zee is de activiteit onverslapt, zoo wel in den aanval als in de verdediging. De „aanvallen van de vjjandelyke lucht macht op onze vlootbases zijn begonnen. Dit is een nieuwe fase van den oorlog, welke evenwel werd verwacht." De minister-president ontkende, dat de schepen „Hood", „Repulse" en „Ark Royal" werden beschadigd. De regeering aarzelt niet de geleden verliezen in vol len omvang te publiceeren. De denkbeeldige verliezen, welke door de Duitschers in de radio bekend worden gemaakt, mogen dienen om voor eenigen tijd den moed erin te houden, doch ten laatste zal de onjuistheid blijken en de teleurstelling zal des te meer terneer drukken. Wij weten, dat in de gevechten in de lucht, welke in de afgeloopen twee dagen voor het eerst boven onze kust zijn ge leverd, acht vijandelijke vliegtuigen zijn vernield, zonder dat wijzelf een enkel vliegtuig hebben verloren. We gelooven, dat verscheidene Duit sche bommenwerpers er niet in geslaagd zijn, hun basis te bereiken. Het totaal aantal vliegtuigen, dat aan den aanval deelnam, bedroeg niet meer dan dertig. De verliezen, welke wij hebben toege bracht bedragen dus minstens 25 pet. van het totaal en kunnen nog hooger zijn. In deze eerste dagen moeten wjj niet dwaas gaan pochen. De aanvallen zijn weinig geweest en op kleine schaal uitge voerd. Het zou onverstandig zijn te ver zekeren, dat wij steeds zooveel succes zullen hebben, als deze eerste dagen. Er kunnen in een oorlog vele verras singen komen en deze kunnen niet alle prettig zijn. De leider van de labourpartij, Attlee, zeide te hopen, dat binnenkort verslag zal worden uitgebracht over het verlies van de „Royal Oak". Hij verklaarde te vens van meening te zijn, dat uitleg moet worden gegeven, hoe het mogelijk was, dat de vijandelijke vliegtuigen boven de Firth of Forth eerst werden aangevallen toen ze reeds boven dat gebied waren. DE BRITSCHE PERS IS SLECHT TE SPREKEN OVER SCAPA FLOW. De Britsche pers uit haar ongerust heid over de omstandigheden, waaron der de „Royal Oak" getorpedeerd is. De „Daily Express" toont zich het minst tevreden. Scapa Flow is een zeer belangrijke marinebasis. Desondanks wist een duik boot er binnen te dringen en een Britsch slagschip in den grond te boren. En daarna voer zij rustig naar huis! Het zou onmogelijk moeten zijn voor een vijandelijken oorlogsbodem om op derge lijke wijze de basis binnen te dringen. De Scapa-affaire is een schande, zegt het blad. Voor deze ramp zijn geen verontschuldigingen te vinden. Churchill kan niets verwe ten worden. Dat is een gevolg van de in vroegere jaren gevolgde politiek. Met de grootst mogelijke energie moet hierin verandering worden gebracht. Gelukkig is Churchill de man, die hiertoe in staat is. 810 OPVARENDEN VAN DE ROYAL OAK OMGEKOMEN. De admiraliteit heeft de laatste cij fers van het aanwezige en omgekomen marine-personeel op de „Royal Oak" be kend gemaakt. Aan boord bevonden zich 81 officieren en 1153 manschappen. Overlevenden zijn: 57 officieren en 367 manschappen. Omgekomen: 24 officieren en 786 man schappen. Volgens niet-officieele marine-kringen te Washington zouden de nazis een nieuw type magnetische torpedo's heb ben uitgevonden, die op groote diepte en zeer nauwkeurig gericht onder water kunnen worden afgeschoten. Het gewone type torpedo's moet aan de oppervlakte, of zeer dicht daarbij ge lanceerd worden. De zwaarste pantserplaten van de slagschepen zijn bij de waterlijn aange bracht, terwijl daaronder de platen veel dunner zijn. Opmerkelijk is ook, dat volgens de rapporten niemand aan boord van de „Courageous" en de „Royal Oak" een torpedo heeft waargenomen. van de Voor abonné's ons blad bedraagt de prijs slechts 6 cent (op bon). Bij bestelling b'edrag bijsluiten In geld of postzegels. DUIKBOOTBEMANNING OP BEZOEK BIJ HITLER. De bemanning van de Duitsche duik boot, die in Scapa Flow de Royal Oak tot zinken heeft gebracht, is met den commandant, kapitein Prien, gistermor gen op het vliegveld Tempelhof te Ber lijn aangekomen en daar door de bevol king van Berlijn geestdriftig verwel komd. De reis naar Berlijn werd gemaakt met het vliegtuig van Hitier, dat door Hitler's piloten bestuurd werd. Na de ontvangst op het vliegveld re den commandant Prien en zyn mannen naar Berlijn, waar zij een feestelijken tocht door de stad maakten. In den loop van den dag werden zij op de rijkskanse larij' door Hitier ontvangen. Hitier bracht de bemanning dank. De daad van de duikbootbemanning had het Duitsche volk gesterkt in zijn onwankel baar vertrouwen in de overwinning. De Duitsche rijkskanselier overhandig de commandant Prien daarop het ridder kruis van het IJzeren Kruis, de hoogste onderscheiding, welke voor een Duitsch militair mogelijk is. Commandant Prien gaf vervolgens een beschrijving van zijn ervaringen nabij Scapa Flow, waarna hij en zijn man schappen het middagmaal bij Hitier ge bruikten. Bij' de torpedeering van de Royal Oak is, naar thans uit Londen wordt gemeld, de Engelsehe vice-admiraal Blagrove om gekomen. Hij was 52 jaar oud. WEER BRITSCHE SCHEPEN GETOR-. PEDEERD. De Britsche koopvaardij verloor de laatste dagen niet minder dan drie sche pen van groote afmeting. De „Sagaing", 7958 ton metende, is bij de Iersche kust tot zinken gebracht. 223 passagiers zouden zijn opgepikt. 60 wor den vermist. Verder is de offieieele mededeeling ontvangen, dat de „Yorkshire" gezonken is. Een Amerikaansch vrachtschip heeft 300 opvarenden aan boord genomen van de Britsche stoomschepen „City of Man- dalay" en „Yorkshire". De „City of Mandalay" is een Britsch stoomschip van 7028 ton, de „Yorks hire" eveneens Britsch meet 10.184 ton. .DE GEVECHTEN VINDEN PLAATS IN EEN ZWAAR TERREIN. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt: Over het algemeen geen veranderingen aan het front. Sterke activiteit van de verkenningsafdeelingen, vooral tusschen Moezel en Saar. De Duitsche aanval, oostelijk van de Saar, duurde, zoo meldt de Daily Tele graph, twee uur. Achter de zes Duitsche divisies, die er aan hebben deelgenomen, waren groote reserves opgesteld, doch BOUW NOODZAKELIJK EN DAARBIJ FINANCIEEL EN TECHNISCH MOGELIJK. Naar de „Telegr." vernam, heeft de departementale commissie ter advisee ring over de versterking van de mari tieme defensie van Ned.-Indië by de aanbeveling tot den bouw van drie zware slagkruisers uiteengezet, dat zy dezen bouw noodzakelyk en technisch en fi nancieel uitvoerbaar oordeelt. Zij adviseert tot den bouw van drie snelle zwaarbewapende slagkruisers, van ongeveer 27000 ton, welke een snelheid zullen hebben van 33 mylen per uur en als hoofdbewapening zullen voeren 9 ka nonnen van 28 e.M. opgesteld in 3 drie lingtorens. Deze moderne oorlogsbodems zullen voorzien zijn van 'n bijzondere be scherming tegen duikbooten en mynen. Het zal mogelyk zyn, wanneer de re geering tot den bouw er van besluit, de drie slagschepen onverwijld in Neder land op stapel te zetten. De beslissing der regeering kan thans zeer spoedig verwacht worden. deze hebben niet aan de operaties deel genomen. De Duitsche troepen trokken door het gebied dat de Franschen vlak voor hun aanval hebben ontruimd en kwamen toen in contact met de linies welke de Fran schen wenschten te behouden, doch zy deden geen pogingen om hier door te breken. Het gebied, dat de Franschen wilden opgeven, was van te voren zorg vuldig voorbereid met mynen van aller lei aard. De artillerie van de Maginot-linie richtte haar schoten op het opmarsch- gebied van de Duitsche infanterie. De Duitschers gebruikten slechts wei nig tanks en steunden hun aanval alleen met de artillerie, vermoedelijk hielden zij de tanks achter vanwege de mynen. Dat neemt niet weg, dat er wel eenige tanks in het veld verschenen. Hiervan verloren de Duitschers er ongeveer 20, hun ver dere verliezen worden geschat op 500 tot 1000 man. STEEDS MEER DUITSCHE TROEPEN AANGEVOERD. De Duitschers brengen versche troe pen naar het smalle Westelyk front, lederen nacht was het op de wegen ach ter de Duitsche linies over een afstand van 20 K.M. zeer druk. Waarnemers aan Fransche zyde heb ben koplampen van voertuigen gezien, welke aan en uit gingen. Treinen zijn de stations binnengerold, manschappen en materiaal werden aanhoudend uitgela den. In de frontlijn gaf het geflikker van electrische lantaarns aanwijzingen voor bedrijvigheid. Het is nog steeds niet vastgesteld of een nieuw offensief zal worden ingezet dan wel of divisies, wel ke hebben deelgenomen aan de aanval len van Maandag, worden afgelost. Van gezaghebbende zijde wordt te Pa rijs verklaard, dat de verliezen, die de Fransche troepen Maandag bij de aan vallen der Duitschers aan het Westelijk front geleden hebben, „onbeteekenend" zyn. De Fransche voorposten bleven in hun stellingen totdat zij de Duitschers zagen naderen. Zij staken dan onmiddellijk vuurpijlen af, hetgeen voor de Fransche artillerie 't signaal was, om het vuur op de oprukkende Duitschers te openen. Te gelijkertijd werden de Duitschers dan te vens met machinegeweren bestookt en trokken de Fransche voorposten terug. Het is duidelijk, dat de Duitschers nog niet tot een grootscheepschen aan val zijn overgegaan met al wat daarbij behoort, zooals een intense artillerie voorbereiding, tankaanvallen en bom bardementen door vliegtuigen. Zoo spoedig de vijand op de voorste verdedigingslinies stuitte, werd hij op gehouden. Geheel overeenkomstig wat voorzien was, ingeval van een aanval, is het gor dijn van Fransche bewakingsposten te ruggetrokken en de voorste verdedi gingslijn is niet aangetast. Men meent, dat de aanvaller heeft moeten ondervinden, dat de verdediging zeer hecht was. TELEGRAM VAN ROOSEVELT. De deelnemers aan de conferentie der Scandinavische staten hebben gistermor gen in het koninklijk slot te Stockholm een plenaire zitting gehouden, welke twee uur duurde. Daarna hielden de ministers van Bui- tenlandsche Zaken der vier landen een conferentie, welke des namiddags werd voortgezet. Binnenland. Wyziging vestigingswet kleinbedrijf door de Tweede Kamer aangenomen. Slagkruisers voor Indië. Distributie van gasmaskers. Hoogere pryzen voor landbouwproduc ten. Buitenland. Geen Russisch-Turksch pact. De besprekingen te Stockholm. Week-overzicht van Chamberlain. Koning Gustaaf van Zweden verwelkomt den President van Finland by diens aan komst te Stockholm ter bijwoning van de vergadering der vier Noordelijke staten. (Telegrafisch overgebrachte foto.) Naar United Press uit betrouwbare bron verneemt, hebben de Finsche gede legeerden de koningen en de ministers van buitenlandsche zaken der Scandina vische landen ingelicht over Finlands po sitie ten aanzien van de Russische eischen. Naar verluidt heeft Ekkro gevraagd, welke hulp Finland van de Scandinavi sche buren mocht verwachten, ingeval het noodzakelijk mocht blijken dat Fin land zich tegen een aanval moet verde digen. ,De kansen op een vreedzame oplos sing, zonder dat Finland op te veel pun ten moet toegeven, schijnen weer iets minder optimistisch te worden beoor deeld, hoewel men in offieieele kringen daarover nog steeds het diepste stilzwij gen blijft bewaren. Naar Reuter uit Helsinki meldt, ver wacht men thans, dat de Finsch-Russi- sche besprekingen Maandag worden her vat. Gisteren hebben president Roosevelt en de regeeringen van 20 andere Ameri- kaansche republieken telegrammen ge zonden aan den koning van Zweden, ter gelegenheid van de conferentie der Scan dinavische staatshoofden. IN VERBAND MET DE RUSSISCHE BEZETTING. Het plotseling afbreken van alle tele fonische-, telegrafische en radio-verbin dingen met Estland en de scherpe mili taire censuur heeft eenige beroering ver oorzaakt en wordt als een voorteeken gezien dat er zeer scherpe maatrege len in Estland genomen worden in ver band met de Russische bezetting. Het is buitenlanders niet toegestaan te Tallin, Oesel of Dagoe zonder speciale vergunning te verblijven. Vele personen verlaten zoo spoedig zij kunnen het land. De Sovjet-troepen trekken in twee co lonnes verder het land binnen en wel door de noordelijke en zuidelijke distric ten. Luchtescadrilles vliegen laag over de troepen om te observeeren en om inci denten te voorkomen onder de bevolking. Sovjet-transportschepen hebben aan de kust troepen aan land gezet. DE VERHUIZING VAN DUITSCHERS Het repatrieeren van de Duitsche be volking uit Litauen is door de Duitsche autoriteiten uitgesteld, omdat zij eerst de resultaten willen bestudeeren van het re patrieeren uit Estland en Letland. Bij de overplanting van de Duitschers uit de Baltische landen, zal de stad Riga

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1