Geen overeenstemming tusschen
Turkije en Rusland.
ZEEÜWSGHE REISGIDS
Slagkruisers voor Indië.
De strijd in het Westen.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Chamberlains weekoverzicht. - De Duitsche luchtaanvallen-
De gevechten aan bet Westelijk front. - De ondergang
van de Royal Oak. - De conferentie te Stockholm.
Verschenen
DONDERDAG 19 OCT. 1939
54e JAARGANG - No. 16
de Winterdlenstregellng
EERSTE ALGEMEENE
PRIJS 12 CENT.
De conferentie te Stockholm.
Belangrijkste Nieuws.
Onrust in Estland?
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraot 7 0, Ooes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
GEEN RUSSISCH-TURKSCH PACT.
Het schijnt met de onderhandelingen
te Moskou tusschen Turkije en Rusland
misgeloopen te zijn. Daarover is men na
tuurlijk te Londen en Parijs voldaan,
maar ook te Rome is eenige blijdschap
merkbaar.
De Turksche weigering om Britsche
en Fransche oorlogsschepen uit de Zwar
te Zee te houden, zooals Rusland naar
verluidt had geëischt, wordt te Londen
beschouwd als een groot succes voor de
geallieerden.
Uit Turkjje's optreden leidt men af,
dat het wil, dat de met Brittannië en
Frankrjjk te sluiten verbonden iets zul
len beteekenen, indien Duitschland op de
Roemeensche olie- en graanvelden af
komt. Men verwacht, dat Turkije in dit
geval zal trachten Roemenië te helpen en
de Britsche en Fransche marine zal toe
staan Roemenië te hulp te komen via de
zeeëngten.
Men ziet, naar Un. Press meldt, te Lon
den als voornaamste uitwerkingen van
Turkije's besluit:
1. het in gevaar brengen van het aan
Duitschland en Rusland toegeschreven
plan van de Zwarte Zee een gesloten wa
tergebied te maken waarover de Russi
sche olie zonder gevaar van Batoem den
Donau op naar Duitschland zou kunnen
worden getransporteerd.
2. Een aanmoediging van Roemenië
door het in uitzicht stellen van Britsche,
Fransche en Turksche hulp tegen het
Duitsche rijk.
Tegelijkertijd zal het Bulgarije er van
afhouden zich in de armen van Duitsch
land of Rusland te werpen.
Aldus zou de vorming
Worden aangemoedigd van
een neutraal Balkanblok
onder invloed van Brittan
nië, Frankrijk en Italië in-
plaats van Duitschland en
Rusland.
De meest verspreide meening is, dat
de besprekingen zijn afgestuit op den
onwil der Sovjet-regeering om garanties
te geven ten aanzien van Roemenië, den
bondgenoot van Turkije.
Moskou zou den Turken hebben ge
vraagd de Dardanellen te sluiten voor de
schepen van alle staten, die niet aan de
Zwarte Zee grenzen, zonder als tegen
prestatie de algeheele integriteit van
Roemenië te willen garandeeren.
Hieruit blijken wel de bedoelingen van
de Russisch-Duitsche politiek.
Te Parijs werd vernomen, dat men uit
Ankara bericht heeft ontvangen dat Tur
kije er in heeft toegestemd, de pacten
van wederzijdschen bijstand met Enge
land en Frankrijk te onderteekenen.
Hiermede worden dan de overeenkom
sten op militair-, financieel- en econo
misch gebied, welke drie weken geleden
opgemaakt zijn, in werking gesteld.
Een telegram uit Ankara meldt, dat
in wel ingelichte kringen vernomen
wordt, dat de definitieve pacten tot we
derzijdschen bijstand tusschen Engeland
en Turkije en tusschen Frankrijk en Tur
kije vóór het einde van
deze week zullen worden onder
teekend.
De reden van de mislukking der be
sprekingen te Moskou is, dat de Sovjet-
regeering met volkomen nieuwe voor
stellen kwam. Het was niet mogelijk om
deze nieuwe voorstellen in overeenstem
ming te brengen met de verplichtingen,
die, naar Rusland wist, aangegaan wa
ren tusschen Turkije en Engeland en
Frankrijk".
CONFERENTIE TE BERLIJN.
De correspondent van de Daily Tele
graph in Kopenhagen schrijft dat de te
genslagen voor Duitschland in diploma
tieke en politieke kringen in den laatsten
tijd het noodig hebben gemaakt, dat In
de Wilhelmstrasse balans wordt opge
maakt.
Hitler's vertrouwen in Von Ribben-
trop is ernstig geschokt.
Het plotselinge terugroepen van Von
Papen zet een reeks nieuwe conferenties
in ter bespreking van den nieuwen Euro-
peeschen toestand.
De Duitsche ambtenaren, belast met
de evacuatie van Duitschers uit de Bal-
tische landen moeten terug keeren, om
instructies in verband met de nieuwe
taak waarvoor zij geplaatst zijn.
Naar verluidt, heerscht onder de Duit
schers, die op Hitiers bevel in het ver
woeste Polen werden geplaatst, een toe
stand, die muiterij benadert.
CHAMBERLAIN'S WEKELIJKSCH
RAPPORT.
In het Lagerhuis heeft minister-presi
dent Chamberlain gisteren in zyn weke-
lijksche verklaring o.a. gezegd:
Aan het Westelyk front hebben de
Britsche troepen thans de sectie van de
Fransche linies, welke hun was aange
wezen, bezet.
- Ter zee is de activiteit onverslapt, zoo
wel in den aanval als in de verdediging.
De „aanvallen van de vjjandelyke lucht
macht op onze vlootbases zijn begonnen.
Dit is een nieuwe fase van den oorlog,
welke evenwel werd verwacht."
De minister-president ontkende, dat de
schepen „Hood", „Repulse" en „Ark
Royal" werden beschadigd. De regeering
aarzelt niet de geleden verliezen in vol
len omvang te publiceeren.
De denkbeeldige verliezen, welke door
de Duitschers in de radio bekend worden
gemaakt, mogen dienen om voor eenigen
tijd den moed erin te houden, doch ten
laatste zal de onjuistheid blijken en de
teleurstelling zal des te meer terneer
drukken.
Wij weten, dat in de gevechten in de
lucht, welke in de afgeloopen twee dagen
voor het eerst boven onze kust zijn ge
leverd, acht vijandelijke vliegtuigen zijn
vernield, zonder dat wijzelf een enkel
vliegtuig hebben verloren.
We gelooven, dat verscheidene Duit
sche bommenwerpers er niet in geslaagd
zijn, hun basis te bereiken. Het totaal
aantal vliegtuigen, dat aan den aanval
deelnam, bedroeg niet meer dan dertig.
De verliezen, welke wij hebben toege
bracht bedragen dus minstens 25 pet.
van het totaal en kunnen nog hooger
zijn.
In deze eerste dagen moeten wjj niet
dwaas gaan pochen. De aanvallen zijn
weinig geweest en op kleine schaal uitge
voerd. Het zou onverstandig zijn te ver
zekeren, dat wij steeds zooveel succes
zullen hebben, als deze eerste dagen.
Er kunnen in een oorlog vele verras
singen komen en deze kunnen niet alle
prettig zijn.
De leider van de labourpartij, Attlee,
zeide te hopen, dat binnenkort verslag
zal worden uitgebracht over het verlies
van de „Royal Oak". Hij verklaarde te
vens van meening te zijn, dat uitleg moet
worden gegeven, hoe het mogelijk was,
dat de vijandelijke vliegtuigen boven de
Firth of Forth eerst werden aangevallen
toen ze reeds boven dat gebied waren.
DE BRITSCHE PERS IS SLECHT TE
SPREKEN OVER SCAPA FLOW.
De Britsche pers uit haar ongerust
heid over de omstandigheden, waaron
der de „Royal Oak" getorpedeerd is. De
„Daily Express" toont zich het minst
tevreden.
Scapa Flow is een zeer belangrijke
marinebasis. Desondanks wist een duik
boot er binnen te dringen en een Britsch
slagschip in den grond te boren. En
daarna voer zij rustig naar huis! Het
zou onmogelijk moeten zijn voor een
vijandelijken oorlogsbodem om op derge
lijke wijze de basis binnen te dringen.
De Scapa-affaire is een
schande, zegt het blad.
Voor deze ramp zijn geen
verontschuldigingen te
vinden. Churchill kan niets verwe
ten worden. Dat is een gevolg van de in
vroegere jaren gevolgde politiek. Met
de grootst mogelijke energie moet hierin
verandering worden gebracht. Gelukkig
is Churchill de man, die hiertoe in
staat is.
810 OPVARENDEN VAN DE ROYAL
OAK OMGEKOMEN.
De admiraliteit heeft de laatste cij
fers van het aanwezige en omgekomen
marine-personeel op de „Royal Oak" be
kend gemaakt.
Aan boord bevonden zich 81 officieren
en 1153 manschappen. Overlevenden
zijn: 57 officieren en 367 manschappen.
Omgekomen: 24 officieren en 786 man
schappen.
Volgens niet-officieele marine-kringen
te Washington zouden de nazis een
nieuw type magnetische torpedo's heb
ben uitgevonden, die op groote diepte en
zeer nauwkeurig gericht onder water
kunnen worden afgeschoten.
Het gewone type torpedo's moet aan
de oppervlakte, of zeer dicht daarbij ge
lanceerd worden.
De zwaarste pantserplaten van de
slagschepen zijn bij de waterlijn aange
bracht, terwijl daaronder de platen veel
dunner zijn.
Opmerkelijk is ook, dat volgens de
rapporten niemand aan boord van de
„Courageous" en de „Royal Oak" een
torpedo heeft waargenomen.
van de
Voor abonné's ons blad bedraagt
de prijs slechts 6 cent (op bon).
Bij bestelling b'edrag bijsluiten In
geld of postzegels.
DUIKBOOTBEMANNING OP BEZOEK
BIJ HITLER.
De bemanning van de Duitsche duik
boot, die in Scapa Flow de Royal Oak
tot zinken heeft gebracht, is met den
commandant, kapitein Prien, gistermor
gen op het vliegveld Tempelhof te Ber
lijn aangekomen en daar door de bevol
king van Berlijn geestdriftig verwel
komd. De reis naar Berlijn werd gemaakt
met het vliegtuig van Hitier, dat door
Hitler's piloten bestuurd werd.
Na de ontvangst op het vliegveld re
den commandant Prien en zyn mannen
naar Berlijn, waar zij een feestelijken
tocht door de stad maakten. In den loop
van den dag werden zij op de rijkskanse
larij' door Hitier ontvangen.
Hitier bracht de bemanning dank. De
daad van de duikbootbemanning had het
Duitsche volk gesterkt in zijn onwankel
baar vertrouwen in de overwinning.
De Duitsche rijkskanselier overhandig
de commandant Prien daarop het ridder
kruis van het IJzeren Kruis, de hoogste
onderscheiding, welke voor een Duitsch
militair mogelijk is.
Commandant Prien gaf vervolgens een
beschrijving van zijn ervaringen nabij
Scapa Flow, waarna hij en zijn man
schappen het middagmaal bij Hitier ge
bruikten.
Bij' de torpedeering van de Royal Oak
is, naar thans uit Londen wordt gemeld,
de Engelsehe vice-admiraal Blagrove om
gekomen. Hij was 52 jaar oud.
WEER BRITSCHE SCHEPEN GETOR-.
PEDEERD.
De Britsche koopvaardij verloor de
laatste dagen niet minder dan drie sche
pen van groote afmeting.
De „Sagaing", 7958 ton metende, is bij
de Iersche kust tot zinken gebracht. 223
passagiers zouden zijn opgepikt. 60 wor
den vermist.
Verder is de offieieele mededeeling
ontvangen, dat de „Yorkshire" gezonken
is. Een Amerikaansch vrachtschip heeft
300 opvarenden aan boord genomen van
de Britsche stoomschepen „City of Man-
dalay" en „Yorkshire".
De „City of Mandalay" is een Britsch
stoomschip van 7028 ton, de „Yorks
hire" eveneens Britsch meet 10.184 ton.
.DE GEVECHTEN VINDEN PLAATS
IN EEN ZWAAR TERREIN.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Over het algemeen geen veranderingen
aan het front. Sterke activiteit van de
verkenningsafdeelingen, vooral tusschen
Moezel en Saar.
De Duitsche aanval, oostelijk van de
Saar, duurde, zoo meldt de Daily Tele
graph, twee uur. Achter de zes Duitsche
divisies, die er aan hebben deelgenomen,
waren groote reserves opgesteld, doch
BOUW NOODZAKELIJK EN DAARBIJ
FINANCIEEL EN TECHNISCH
MOGELIJK.
Naar de „Telegr." vernam, heeft de
departementale commissie ter advisee
ring over de versterking van de mari
tieme defensie van Ned.-Indië by de
aanbeveling tot den bouw van drie zware
slagkruisers uiteengezet, dat zy dezen
bouw noodzakelyk en technisch en fi
nancieel uitvoerbaar oordeelt.
Zij adviseert tot den bouw van drie
snelle zwaarbewapende slagkruisers, van
ongeveer 27000 ton, welke een snelheid
zullen hebben van 33 mylen per uur en
als hoofdbewapening zullen voeren 9 ka
nonnen van 28 e.M. opgesteld in 3 drie
lingtorens. Deze moderne oorlogsbodems
zullen voorzien zijn van 'n bijzondere be
scherming tegen duikbooten en mynen.
Het zal mogelyk zyn, wanneer de re
geering tot den bouw er van besluit, de
drie slagschepen onverwijld in Neder
land op stapel te zetten. De beslissing
der regeering kan thans zeer spoedig
verwacht worden.
deze hebben niet aan de operaties deel
genomen.
De Duitsche troepen trokken door het
gebied dat de Franschen vlak voor hun
aanval hebben ontruimd en kwamen toen
in contact met de linies welke de Fran
schen wenschten te behouden, doch zy
deden geen pogingen om hier door te
breken. Het gebied, dat de Franschen
wilden opgeven, was van te voren zorg
vuldig voorbereid met mynen van aller
lei aard.
De artillerie van de Maginot-linie
richtte haar schoten op het opmarsch-
gebied van de Duitsche infanterie.
De Duitschers gebruikten slechts wei
nig tanks en steunden hun aanval alleen
met de artillerie, vermoedelijk hielden zij
de tanks achter vanwege de mynen. Dat
neemt niet weg, dat er wel eenige tanks
in het veld verschenen. Hiervan verloren
de Duitschers er ongeveer 20, hun ver
dere verliezen worden geschat op 500 tot
1000 man.
STEEDS MEER DUITSCHE TROEPEN
AANGEVOERD.
De Duitschers brengen versche troe
pen naar het smalle Westelyk front,
lederen nacht was het op de wegen ach
ter de Duitsche linies over een afstand
van 20 K.M. zeer druk.
Waarnemers aan Fransche zyde heb
ben koplampen van voertuigen gezien,
welke aan en uit gingen. Treinen zijn de
stations binnengerold, manschappen en
materiaal werden aanhoudend uitgela
den.
In de frontlijn gaf het geflikker van
electrische lantaarns aanwijzingen voor
bedrijvigheid. Het is nog steeds niet
vastgesteld of een nieuw offensief zal
worden ingezet dan wel of divisies, wel
ke hebben deelgenomen aan de aanval
len van Maandag, worden afgelost.
Van gezaghebbende zijde wordt te Pa
rijs verklaard, dat de verliezen, die de
Fransche troepen Maandag bij de aan
vallen der Duitschers aan het Westelijk
front geleden hebben, „onbeteekenend"
zyn.
De Fransche voorposten bleven in hun
stellingen totdat zij de Duitschers zagen
naderen. Zij staken dan onmiddellijk
vuurpijlen af, hetgeen voor de Fransche
artillerie 't signaal was, om het vuur op
de oprukkende Duitschers te openen. Te
gelijkertijd werden de Duitschers dan te
vens met machinegeweren bestookt en
trokken de Fransche voorposten terug.
Het is duidelijk, dat de Duitschers
nog niet tot een grootscheepschen aan
val zijn overgegaan met al wat daarbij
behoort, zooals een intense artillerie
voorbereiding, tankaanvallen en bom
bardementen door vliegtuigen.
Zoo spoedig de vijand op de voorste
verdedigingslinies stuitte, werd hij op
gehouden.
Geheel overeenkomstig wat voorzien
was, ingeval van een aanval, is het gor
dijn van Fransche bewakingsposten te
ruggetrokken en de voorste verdedi
gingslijn is niet aangetast.
Men meent, dat de aanvaller heeft
moeten ondervinden, dat de verdediging
zeer hecht was.
TELEGRAM VAN ROOSEVELT.
De deelnemers aan de conferentie der
Scandinavische staten hebben gistermor
gen in het koninklijk slot te Stockholm
een plenaire zitting gehouden, welke
twee uur duurde.
Daarna hielden de ministers van Bui-
tenlandsche Zaken der vier landen een
conferentie, welke des namiddags werd
voortgezet.
Binnenland.
Wyziging vestigingswet kleinbedrijf door
de Tweede Kamer aangenomen.
Slagkruisers voor Indië.
Distributie van gasmaskers.
Hoogere pryzen voor landbouwproduc
ten.
Buitenland.
Geen Russisch-Turksch pact.
De besprekingen te Stockholm.
Week-overzicht van Chamberlain.
Koning Gustaaf van Zweden verwelkomt
den President van Finland by diens aan
komst te Stockholm ter bijwoning van de
vergadering der vier Noordelijke staten.
(Telegrafisch overgebrachte foto.)
Naar United Press uit betrouwbare
bron verneemt, hebben de Finsche gede
legeerden de koningen en de ministers
van buitenlandsche zaken der Scandina
vische landen ingelicht over Finlands po
sitie ten aanzien van de Russische
eischen.
Naar verluidt heeft Ekkro gevraagd,
welke hulp Finland van de Scandinavi
sche buren mocht verwachten, ingeval
het noodzakelijk mocht blijken dat Fin
land zich tegen een aanval moet verde
digen.
,De kansen op een vreedzame oplos
sing, zonder dat Finland op te veel pun
ten moet toegeven, schijnen weer iets
minder optimistisch te worden beoor
deeld, hoewel men in offieieele kringen
daarover nog steeds het diepste stilzwij
gen blijft bewaren.
Naar Reuter uit Helsinki meldt, ver
wacht men thans, dat de Finsch-Russi-
sche besprekingen Maandag worden her
vat.
Gisteren hebben president Roosevelt
en de regeeringen van 20 andere Ameri-
kaansche republieken telegrammen ge
zonden aan den koning van Zweden, ter
gelegenheid van de conferentie der Scan
dinavische staatshoofden.
IN VERBAND MET DE RUSSISCHE
BEZETTING.
Het plotseling afbreken van alle tele
fonische-, telegrafische en radio-verbin
dingen met Estland en de scherpe mili
taire censuur heeft eenige beroering ver
oorzaakt en wordt als een voorteeken
gezien dat er zeer scherpe maatrege
len in Estland genomen worden in ver
band met de Russische bezetting.
Het is buitenlanders niet toegestaan
te Tallin, Oesel of Dagoe zonder speciale
vergunning te verblijven. Vele personen
verlaten zoo spoedig zij kunnen het land.
De Sovjet-troepen trekken in twee co
lonnes verder het land binnen en wel
door de noordelijke en zuidelijke distric
ten.
Luchtescadrilles vliegen laag over de
troepen om te observeeren en om inci
denten te voorkomen onder de bevolking.
Sovjet-transportschepen hebben aan
de kust troepen aan land gezet.
DE VERHUIZING VAN DUITSCHERS
Het repatrieeren van de Duitsche be
volking uit Litauen is door de Duitsche
autoriteiten uitgesteld, omdat zij eerst de
resultaten willen bestudeeren van het re
patrieeren uit Estland en Letland.
Bij de overplanting van de Duitschers
uit de Baltische landen, zal de stad Riga