Duitsche luchtaanval op Britsche vloot bij Schotland. DAMPO De Rijksmiddelen in September. Dagblad voor de Provincie Zeeland UW KINDJE VERKOUDEN ima. DINSDAG 17 OCT. 1939 54e JAARGANG - No. 14 Zeegevecht voor de Noorsche kust? Britsche vliegers boven Duitschland. Duitsche aanval in het Westen. Voorbereiding tot een groot offensief? Zeegevecht voor de Noorsche kust? Duitsche aanval in het Westen. Duitsch offensief ieder oogenblik te verwachten. Belangrijkste Nieuws. De stand der werkloosheid. Binnenland. v. d. Berge, Jid, N. Bos- chuitvlot 18 Isweg 04; bro- |tr. 9bood- anse, Leliestr. lenstr. 16; vul- JC. Vinke, St. met inhoud, Igel 260; paar 1 Seisweg 189 I J. Kieboom, pen, J. Mat- gtouw, M. Le- llpotlood, J. v. 1 33shawl, T. I paar kinder- |is, Gravenstr. P. de Rijke, J. Moens, Gra- feenkappen, J. E8; blauwe da- pboer, Heeren- lelse, Noord- Bogardstr. 10; fl, Lange Gist- Sturm, Ro- hk t.n.v. Lous, [g 14; school- el, Spanjaard- pmerk in etui, eshandschoen, |aat 3vulpot- 1; armbandje, ■59kosteloos de, Groenten- groene trui, pakkerskiel, J. 10vulpot- [Geere 20; be- Petiet, Dom- |r beenpijpen, ■huissleutel, J. |A. Stofregen, huissleutel, kaai 13; be- iRoost, Hoog- M. Simonse, pssleutel, v. d. leen voorwerp In dit aan het 1939. en 414.4 M. b.15 en 10.00 ttr. 12.00 Ber. 6—1.10 Ber. enuurtje. 3.00 1.05 Causerie, [ilisme geeft". „De opvoed- Ihroposophie". Gram. 4.55 [wat daarna", pn. 5.45—6.05 7.00 Ber. 7.15 tety van Von- Iportage. 8.00 IRO Sympho- |e. 10.30 Ber. nteren en zijn 100 Gram. AVRO-Uitz. 8.30 Orgel. 10.15 Gew. ar de vrouw. Jntor. 11,00 Gram. Ca. lomancers en Jiw. 2.10 Om- In naaicursus. Kinderkoor, ■mroepork. en èn. 7.05 Bram [Cyclus „Onze [NP., meded., [ernaCause- 8.35 Bonte Jram. 10.30 1NP„ hierna: I Gram. BERICHT. hedenmorgen er: zwaar be- -N.W.tem- hedennacht ïaal 13. hedenavond 19 uur: edeeltelijk be- e regenbuien, eratuur, later at zwakke W. ag 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststrnat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededcellngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Duitsche bommenwerpers hebben gis termiddag aanvallen gedaan op de om geving van Edinburgh. Van groote hoog te doken de toestellen uit de wolken neer, doch onmiddellijk kwamen de luchtdoelkanonnen in actie. Engelsche jachtvliegtuigen stegen op en het pu bliek was getuige van een spannend luchtgevecht. Het officieele Britsche communiqué luidt: „Twaalf Duitsche vliegtuigen hebben een aanval ondernomen op de schepen in de Firth of Forth. Geen enkel schip heeft ernstige schade geleden. Een bom, dié langs de huid van den kruiser „Sout hampton" schampte, veroorzaakte ge ringe schade bij den boeg en bracht de admiraalssloep en een aehtriemssloep tot zinken. De Engelsche verliezen bedra gen: drie man aan boord van de „Sout hampton" en zeven aan boord van den kruiser „Edinburgh", die allen door bomsplinters getroffen werden. Verder viel een bom bij den torpedobootjager Mohawk", waardoor 25 man gedood of gewond werden. 10 u.: 740. sers-. Minstens vier van de 12 tot 14 aan vallende toestellen werden neergehaald, waarvan drie door de Britsche lucht macht. Het eerste contact tusschen de Brit sche en Duitsche vliegtuigen vond plaats ter hoogte van het eiland May bij den mond van de Firth of Forth. Twee vijan delijke vliegtuigen werden daar gedwon gen tot enkele meters boven het water te dalen en werden naar zee teruggejaagd. Een ander Duitsch toestel werd tien mi nuten later boven Dalkeith aangevallen en is brandend in zee gestort. Binnen een kwartier volgde een hevig gevecht ter hoogte van Crail, met het gevolg, dat een tweede Duitsch vliegtuig in zee stortte; een derde Duitsche machine werd bij de achtervolging vernield. Onder de burgerbevolking werd nie mand getroffen, de Britsche luchtmacht leed geen verliezen. Twee Duitsche vliegers zyn gered door een torpedobootjager, doch een van hen is inmiddels overleden." Ooggetuigen hebben gezien, hoe de Duitsche bommenwerpers verscheidene pogingen deden om een bepaald object te treffen. Zij werden door een hevig vuur terug gedreven, doch keerden herhaaldelijk te rug. De bommen vielen in het water, waar geweldige fonteinen opspoten, doch schade werd niet aangericht. Andere bommen vielen nabij de brug, doch deze werd evenmin getroffen, daar men spoedig daarna de treinen er over heen kon zien rijden. Vele menschen zochten geen schuil plaats op, doch bleven kijken, hoe de Duitsche vliegtuigen werden teruggedre ven. Er werd geen luchtalarm gegeven. De menschen te Edinburgh wandelden rus tig op straat en keken r^aar de granaat ontploffingen. Het werk in de voorsteden ging gewoon voort. Er was geen enkel teeken van schrik. Enkele granaatscher ven vielen in de straten van de stad maar maakten geen slachtoffers. In het bijzonder in de nabijheid van de Firth of Forth was het vuren zeer hevig. De overgebleven niet neergehaalde aanvallers werden door Britsche ge vechtstoestellen over de Noordzee ver dreven. Aangenomen wordt, dat er vijf, moge lijk zeven Duitsche vliegtuigen neerge haald zijn tijdens den luchtraid. Voor zoover bekend, namen aan dezen luohtaanval twaalf Duitsche vliegtuigen deel, waaronder Heinkels en Dorniers. Een Duitscher vloog zoo laag, dat hij gedwongen was onder de Forth-brug door te vliegen. De luchtaanval duurde ongeveer van 2 u. 30 tot 4 u. 10. Luchtalarm is niet gegeven, daar Edinburgh ongeveer negen mijl van Queensferry verwijderd ligt en de Duit- schers blijkbaar niet van plan waren een aanval op Edinburgh te ondernemen. De wolkjes van de ontploffende pro jectielen waren duidelijk zichtbaar rond de stad. De burgers waren wat verbas terd over de afwezigheid van alarmsig nalen, maar het gezicht van Duitsche toestellen, die vinnig achtervolgd wer den door de Britsche machines boven de daken van de Edinburgsche huizen, kon geen twijfel laten bestaan aan wat er aan de hand was. De menschen stonden in groepen bui ten de huizen, het schouwspel gade te slaan. Verscheidene menschen klommen op de daken om den strijd in de lucht beter te volgen. DE DUITSCHE LEZING. Berlijn meldt officieel: „Op 16 Octo ber hebben tusschen half drie en half vier Duitsche bommenwerpers een aan val gedaan op Britsche oorlogsschepen in de Firth of Forth. Twee Britsche kruisers werden getroffen door bommen van zwaar kaliber. De aanval werd uit gevoerd trots het hevige vuur van het Britsche afweergeschut. Van de Britsche vliegtuigen, die opstegen om de Duit sche bommenwerpers aan te vallen, wer den er twee neergeschoten. Twee Duit sche vliegtuigen worden vermist." BOVEN DUITSCHLAND TWEE VLIEGTUIGEN NEERGESCHOTEN. Het Britsche ministerie van lucht vaart deelt mede, dat, ondanks de slech te weersgesteldheid, de Royal Air Force Zondagnacht verkenningsvluchten bo ven Noord- en Midden-Duitschland heeft uitgevoerd. Uit Berlijn meldt het D. N. B, dat in den nacht van Zondag op Maandag in het gebied MainzFrankfurt een Britsch bombardementsvliegtuig van het type Whitley 2 door een batterij lucht doelartillerie ten Zuidwesten van Gross- gera is neergeschoten. Een der inzitten den is omgekomen, drie anderen zijn ge vangen genomen. Maandagochtend vroeg werd in het zelfde district nabij Germersheim een Fransch verkenningsvliegtuig, een Potez 63, door de luchtdoelartillerie neerge schoten. Een der inzittenden is gedood, twee anderen, die gewond werden, zijn in een hospitaal opgenomen. In het Noordelijk deel van de Noord zee, ter hoogte van de Noorsche kust, heeft zich volgens de bemanningen van enkele Noorsche visscherssehepen, die terugkeerden van het Faröer-eilandje Vaagsö, Zaterdag j.l. een zeegevecht af gespeeld tusschen drie Britsche en één Duitsch oorlogsschip, waaraan ook vliegtuigen deelnamen. Het Duitsche schip zou hierbij ernstig zijn beschadigd en veel water maken, in welken toestand het trachtte de Noorsche territoriale wateren te bereiken. Het zou evenwel reeds voordien zijn gezonken. De drie aanvallende schepen voeren, terwijl het getroffen schip koers zette naar de Noorsche kust, met hun vlie- tuigen in Westelijke richting weg. De strijd moet in totaal twee uur hebben geduurd. EEN TREILERVLOOT VOOR DE JACHT OP DUIK.BOOTEN. „De Fransche driekleur en de Britsche marinevlag waaien hier naast elkaar. Britsche en Fransche treilers, die ver bouwd zijn tot duikbootjagers, liggen, met dieptebommen op de dekken, boord aan boord", zoo schrijft een speciale verslaggever van Reuter uit „een Engel sche haven". De treilers zijn volledig uitgerust met alles wat voor de jacht op vijandelijke onderzeeërs noodzake lijk is. Een andere verslaggever van het Reu- terbureau maakte een tocht langs de Britsche wapenfabrieken en de werven, waar oorlogsschepen worden gebouwd. „Kolossaal", zoo schrijft hij, „is het eenige woord, dat de activiteit van deze bedrijven vermag te beschrijven". Hij bracht allereerst een bezoek aan een groote staalfabriek, waar onder gebruik making van de allernieuwste machines staal wordt geproduceerd voor alle soor ten van bewapening, vliegtuigonderdee- len, pantserpiaten en ontzaglijke kanon nen voor slagschepen, granaten, torpe do's en bommen met een gewicht van een ton. Er arbeiden negentien duizend man nen en vrouwen in deze fabriek, die dag en nacht doorwerkt, zonder een enkele onderbreking, zelfs niet tijdens het weekend. De geest onder hen, die in deze fa briek werken, is uitstekend. Een tweede fabriek produceerde staal voor groote granaten volgens een nieuw procédé, waarvan men een productiestij ging met 100 pet. verwacht. Op de scheepswerven is, aldus Reuter, vrijwel een heele nieuwe vloot in aan bouw. Ook worden koopvaardijschepen uitgerust met kanonnen en andere af- weermaatregelen tegen onderzeeërs. Wrijf dan keel, rug en bontje In met Dampo. Wonderlijk zooalt dit helpt) Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doot 30 cl. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt: „Ondersteund door artillerie hebben de Duitschers hedenmorgen een aanval ont ketend vlak ten Oosten van de Moezel over een front van ongeveer 6 K.M. Zij hebben den Schnesberg bezet, waar wij lichte bewakings-detachementan, be schermd door mijnenvelden, hadden lig gen. Ons vuren had ten gevolge, dat de vijand zich ten Noorden van Apach bij de Luxemburgsche grens, waar hij een oogenblik was doorgedrongen, moest te rugtrekken. Op te merken valt, dat de plaats Apach, waarvan in dit communiqué sprake is, op Fransch grondgebied ligt, zoodat de Duitschers gisteren voor het eerst een oogenblik de Fransch-Duitsche grens zouden hebben overschreden, ter wijl tot dusverre de strijd uitsluitend op Duitsch terrein gevoerd werd. Het losbarsten van een Duitsch offensief op het Westelijk front schijnt nu ieder oogenblik te ver wachten. De Duitsche troepen worden naar de frontlinie gebracht.' Bere kend wordt, dat de Duitschers thans 800 a 900 duizend man gereed hebben staan, om tot den stormloop over te gaan. Vermoedelijk, zoo wordt veronder steld, zullen ze de in Polen geslaagde tactiek toepassen: de aanval zal met tanks worden ingezet, daarachter zullen de troepen volgen, onder dekking van artillerie en luchtmacht. De Duitsche aanval van gisteren heeft de Fransche bevelvoering niet verrast. De laatste dagen hadden de Duitsche troepen hier een koortsachtige bedrijvig heid aan den dag gelegd. De bezetting van de hoogte van den Schnesberg door de aanvallers heeft zich bijna zonder strijd moeten voltrekken, aangezien de stelling te voren was ont ruimd. De aanvallers stieten echter op hun eigen oorlogsmiddelen: de mijnen. Er zijn nog geen bijzonderheden bekend over den aard van deze offensieve Duit sche operatie, zooals de gebruikte troe pensterkte en de soort troepen, die in den strijd werd geworpen. Het is meer dan waarschijnlijk, dat zware aanvals- wagens er aan hebben deelgenomen. Over het geheele froht, en in het bij zonder in den sector bij de Moezel, heeft de Fransche artillerie gisteravond een hevig vuur geopend op de Duitsche linies en achterhoede, waar aanzienlijke troe- penafdeelingen worden samengetrokken met het oog op het offensief, dat blijkbaar op handen is. Op het oogenblik kan men te Parijs nog niet voorzien, waar en wanneer het offensief ontketend zal worden, maar alle waarnemingen van Fransche zijde gedaan en alle inlichtingen uit de meest diverse bronnen stemmen hierin overeen, dat een aanval thans verwacht moet worden. In de Fransche linies heeft men alle voorzorgmaatregelen genomen. De Zondag was uiterst kalm geweest en de activiteit van de Duitsche artille rie was zeer gering. Gelijk steeds vóór een aanval geschiedt, zwegen de Duitsche kanonnen ten einde te beletten, dat men van Fransche zijde de Duitsche stellin gen zou kunnen identificeeren. Zoodra het echter donker was gewor den, viel er in de Duitsche linies een groote activiteit te bespeuren. Fransche OPBRENGST RUIM ƒ1 MILLIOEN BOVEN DE RAMING. IN 9 MAAN- DEN RUIM ƒ18 MILLIOEN MEER DAN WAS GERAAMD. De Rijksmiddelen brachten in Septem ber f37.82 millioen op tegen f38.18 mil- lioen in Augustus 1938 en f36.81 millioen als 1/12 der raming. In de eerste negen maanden van 1939 bedroegen de totale ontvangsten f349.2 millioen (v. j. f330.5 millioen), bij f331.2 millioen als 9/12 der raming. Wat de kohierbelasting betreft, was einde September in totaal f 122.37 millioen op kohier gebracht tegen f 109.54 einde September 1938. Ondanks de lasten en de voor den handel zoo nadeelige gevolgen van den tegenwoordigen oorlog, hebben de „Ove rige middelen" voor 's Rijks schatkist in September de eerste oorlogsmaand nog ruim één millioen gulden meer op gebracht dan de raming. Wèl is de op brengst ruim f368.000 beneden de op brengst van dezelfde maand van het vorige jaar gebleven. Opvallend is dat waarschijnlijk als gevolg van het mijnengevaar en de con trabandecontrole de rechten op den invoer f893.000 minder opbrach ten dan in de maand Augustus van dit jaar. Ook de dividend- en tantiè mebelasting toont een ongunstig verschil van ruim veertig duizend gulden. De zucht tot hamsteren zal er wel niet vreemd aan zijn, dat de cijns op sui ker in de afgeloopen maand f760.096 meer opbracht dan in Augustus van dit jaar en het verschil met de raming per maand is zelfs neg eens een ton grooter. De opbrengst der loodsgelden daar entegen bedroeg slechts f20.160 tegen f70.366 in Augustus, hetgeen verklaard wordt door den sterken teruggang in de scheepvaart. verkennersafdeelingen en verkennings vliegtuigen constateerden weldra, dat er in de Duitsche achterhoede een abnor male drukte heerschte, terwijl er in de Duitsche voorhoede volkomen rust heerschte. Op alle wegen, die naar het front leidden, werd een intens verkeer waargenomen. In de voorhoede zelf zag men tegelijkertijd tal van electrische zak- lampjes als gloeiwormen oplichten. Zoodra men zich van dit alles vergewist had, trad de Fransche artillerie in actie en wel van de Moezel tot aan het punt, dat den Elzas van Lotharingen scheidt, een front dus van 100 K.M. PARIJS VERWACHT EEN „DIPLOMATIEKE WEEK". Deze week wordt te Parijs beschouwd als een diplomatieke week, die van zeer groot belang zal zijn voor de Noorsche staten en den Balkan. De conferentie, die morgen door de staatshoofden van Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland te Stockholm gehouden wordt, alsmede de Turksch— Russische en RussischFinsche bespre kingen, trekken de grootste aandacht van de Fransche pers, die vooral de onder handelingen tusschen Helsinki en Mos kou als een kwestie van de hoogste ac tualiteit beziet. NIEUWE EISCHEN AAN TURKIJE? De Turksche minister van Buitenland- sche Zaken, Saracoglu heeft gisteren een onderhoud van twee uur met Molotov ge had. Zoowel in Turksche als in Russi sche officieele kringen weigerde men com mentaar te leveren. Vandaag is de gezant naar de Turk sche hoofdstad vertrokken. Volgens United Press zou Rusland ten eerste verlangen, dat er in geval van een Duitsche actie op den Balkan geen over leg tusschen Rusland en Turkije zal plaats hebben; geen enkele overeenkomst in zake den Balkan zou tegen Bulgarije gericht mogen zijn en ten derde moet Turkije de Dardanellen voor oorlogssche pen sluiten. Buitenlandsche diplomaten hebben in lichtingen gekregen, volgens welke Stalin nieuwe eischen aan Turkije heeft gesteld, welke te Ankara in .officiëele kringen diepe bezorgdheid hebben verwekt. WORDT BEMIDDELING INGE ROEPEN VAN ROOSEVELT en MUSSOLINI? In welingelichte kringen te Helsinki zijn berichten in omloop, welke de moge lijkheid opperen, aan Roosevelt en Mus solini te vragen, de rol op zich te nemen van bemiddelaars voor een algemeenen vrede. Morgen zal deze aangelegenheid ter Binnenland. De Rijksmiddelen in September. Buitengewoon crediet van 100 miljoen voor de defensie. Crediet aan de K.L.M. Lichte stijging der werkloosheid. Buitenland. Duitsche luchtaanval op Britsche vloot. Zeegevecht voor de Noorsche kust? Hitier zou den grooten aanval bevolen hebben. De Russisch-Turksche besprekingen. Hitier zendt een koerier naar Stalin. sprake komen op de conferentie der Noordsche landen te Stockholm. HITLER ZENDT KOERIER NAAR STALIN. In gewoonlijk goed ingelichte kringen verluidt, dat Hitier een boodschap heeft gericht tot Stalin, welke tijdens het weekend door een koerier naar Moskou zou zijn overgebracht. Ofschoon er geen enkele aanwijzing is omtrent den inhoud dezer boodschap, gelooft men, dat het antwoord van het grootste belang zal zijn voor de volgende stappen van Duitsch land. EEN LICHTE STIJGING IN SEPTEMBER. De directeur van den rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeids bemiddeling deelt de volgende resultaten mede van de door het centraal bureau voor de statistiek verzamelde voorloopige gegevens over de week van 25 t/m 30 September 1939. In de week van 25 t/m. 30 September 1939 waren bij gesubsidiëerde vereeni- gingen met werkloozenkas aangesloten 588.350 personen, waaronder 75.744 land arbeiders. Van de 512.606 verzekerden buiten de landarbeiders was het werk loosheidspercentage 18.0 (in de vorige verslagweek van 4 t/m 9 September 1939 was dit percentage 17.4). In de overeenkomstige verslagweek van September was het werkloosheidspercen tage in de laatste jaren als volgt (in het tijdvak van Mei tot en met November worden bij de berekening van de per centages de landarbeiders buiten beschou wing gelaten): 1932 26.7; 1933 24.1; 1934 25.6; 1935 30.2; 1936 30.7; 1937 23.5; 1938 21.9; 1939 18.0. HERSTEL LUCHTVERKEER. Thans dagelijks briefpost per vliegmachine naar Engeland. Door het herstel van den K. L. M.- dienst tusschen Amsterdam (Schiphol) en Engeland (Shoreham) wordt thans weer dagelijks briefpost naar Engeland gezonden. Het vliegtuig vertrekt te 1.30 uur des middags van Schiphol naar Engeland. De laatste buslichting voor de met dit vliegtuig mee te geven post geschiedt te 11.35 uur te Amsterdam C. S. Met deze verzendgelegenheid worden alle voor Engeland bestemde of via En geland te verzenden brieven en brief kaarten medegegeven, alsmede alle an dere stukken voor deze bestemmingen, voor zooveel deze voorzien zijn van een aanwijzing „per luchtpost, par avion" en voor deze wijze van verzending voldoen de zjjn gefrankeerd. STIJGING VAN DEN INDISCHEN HOUTAFZET? Uit Batavia wordt geseind: Indien de oorlog voortduurt, zal de houtafzet in Indië belangrijk kunnen stij gen, mede in verband met het tekort aan ijzer. De houtexport naar het buitenland on dervindt eenige stagnatie, doch de hier door ontstane vermindering wordt ruim schoots opgevangen door de stijging van het binnenlandsch verbruik. DE THEEVOORZIENING VAN ONS LAND. Consignatie aan de Regeering. Aneta verneemt, dat een regeling is getroffen, waarbij thee-producenten, die thee naar Nederland willen verschepen, desgewenscht in de gelegenheid worden gesteld om deze, tot een bepaalde hoe veelheid, te consigneeren aan de Neder- landsche regeering. Deze thee zal dan in Amsterdam, uitsluitend ten behoeve van de Nederlandsche consumptie, op de veiling worden gebracht.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1