Rede van Churchill. H. M. de Koningin te Amsterdam EERSTE BLAD. MAANDAG 2 OCT. 1939 54c JAARGANG - No. 1 Fransche vorderingen - Engeland roept 250.000 man op - Een vredesstap van Mussolini - Verscherping van den duik bootoorlog - Duitsche Rijksdag bijeen geroepen. Fransche vorderingen ten Z.W. van Saarlautern. Belangrijkste Nieuws. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Yorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f250 per kv '-taól Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0-20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per 'egel Ingezonden mededcelingen cent p« regt-i Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting „NU WIJ BEGONNEN ZIJN, ZULLEN WIJ TOT HET EINDE VOORTGAAN". Churchill, de Britsche minister van marine, heeft gisteravond voor den Brit- schen omroep een rede gehouden, waar in hjj een overzicht gaf van de eerste oorlogsmaand. Drie belangrijke dingen hebben zich, aldus Churchill, voorgedaan. In de eerste plaats is Polen onder den voet geloopen door twee der groote mo gendheden, die het land sinds 150 jaar in boeien hielden, doch zijn geest niet konden overwinnen. De heldhaftige ver dediging van Warschau toont, dat de Poolsche ziel niet verwoest kan worden. In de tweede plaats heeft Rusland zijn macht aangewend voor het volgen van een koudbloedige politiek van eigenbe lang. Er is een Oostelijk front ontstaan, waar Duitschland niet durft aan te val len. Toen Von Ribbetrop de vorige week naar Moskou ontboden werd, moest hij er kennis van nemen en er mee instemmen, dat de plannen der nationaal' socialisten ten aanzien van de randstaten en de Oekraine begraven moes ten worden. Het nationale belang van Rusland valt samen met de Britsche en Fransche be langen, daar het niet in overeenstem ming met de Russische veiligheid is, dat het nat. soc. Duitschland de Balkansta- ten onder den voet zou loopen of het Slavonische volk in ZuidOost-Europa zou onderwerpen. Geen van deze drie mo gendheden zou kunnen toelaten, dat Roe menië, Zuid-Slavië, Burgarije en boven al Turkije onder den hiel der nazi-boeka niers zouden komen. Door een mist van verwardheid en onzekerheid kunnen wij een zeer eenvoudige belangengemeen schap ontdekken, die tusschen Engeland, rarikrij'k en Rusland bestaat en moet erhinderen, dat de nat. socialisten de lam van den oorlog tot in de Balkan- anden en Turkije dragen. Hitier heeft de waarschuwing gekre- ert van het Oosten en Zuid-Oosten van Europa af te blijven. OE DUIKBOOTOORLOG. Het derde belangrijke feit, de duikboot- aanval op het leven van Engeland, heeft I tot dusver geen succes gehad. De Brit sche vloot jaagt dag en nacht op de i duikbooten. In de afgeloopen week is geen enkel Engelsch schip tot zinken gebracht of zelfs maar gemolesteerd en Engeland heeft< thans 150.000 ton zeer gewenschte leveranties meer gekregen dan het geval zou zijn geweest indien de oorlog niet was uitgebroken. Ongetwijfeld hebben sommige duik booten er de voorkeur aan gegeven zich te verwijderen en onbeschermde neutrale schepen van Noorwegen en Zweden tot zinken te brengen. Ik hoop, dat de dag zal komen, aldus Churchill, waarop de admiraliteit de schepen van alle landen zal kunnen uit- noodigen zich bij de Britsche convooien te voegen en deze schepen op hun reizen zal kunnen beveiligen, tegen een redelijke vergoeding. De regeering is eenstemmig in haar besluit het maximum aan inspanning te vragen, waartoe het Britsche volk in staat is. En, wat ook mag gebeuren, vol te houden tot de beslissende overwinning behaald is. Gij hebt de kracht van het parlement de vorige week kunnen waarnemen, toen een reusachtige begrooting, die een jaar geleden iedereen tot woede zou hebben gebracht, met snelle en krachtige vast beradenheid werd aanvaard. Een groot leger is reeds naar Frankrijk gegaan. Britsche troepen worden op groote schaal georganiseerd. Het Britsche volk is vast besloten schouder aan schouder te staan met het prachtige leger der Fransche republiek en met haar te deelen, wat tot ons zal komen. Het is mogelijk, dat in dit land groote onheilen uit de lucht zul len komen. Wij zullen ons best doen om ons daarvan goede rekenschap te geven en wij moeten ons steeds herinneren, dat de beheersching der zeeën ons in staat zal stellen reusachtige hulpbronnen uit Canada en de nieuwe wereld aan te wen den. De regeering heeft aanwijzingen gege ven voor de voorbereiding op een oorlog van tenminste drie jaar. Dat beteekent niet, dat de zege niet in korter tijd be haald zou kunnen worden. Dat hangt af van de vraag, hoe lang Hitier en zijn slechte menschen, wier handen bevlekt zijn met bloed, hun greep op het gedweeë ongelukkige Duitsche volk kunnen hand haven. Hitier kon zeggen, wanneer de oorlog zou beginnen, doch hij of zijn op volgers kunnen niet zeggen, wanneer de strijd zal eindigen. De oorlog begon toen hjj het wilde, en zal slechts eindigen wan neer wij er van overtuigd zijn, dat hij genoeg gehad heeft. De eerste minister heeft ons oorlogsdoel omschreven in be woordingen, die niet verbeterd en niet vaak genoeg kunnen herhaald worden. „De verlossing van Europa van de voort durende en terugkeerende vrees voor de Duitsche agressie en de handhaving van de onafhankelijkheid en vrijheden der Europeesche volken". Daarvoor strijden de volken van Engeland en Frankrijk. Nu wij begonnen zijn, zullen wij met Gods hulp en in de overtuiging, dat wij de verdedigers zijn van beschaving en vrijheid tot het einde voortgaan. Tenslotte tellen Engeland en Frankrijk in het moederland alleen, tezamen 85 mil- lioen zielen. Deze menschen zijn eensge zind en overtuigd van hun plicht. Het nazidom met al zijn tyrannieke machts middelen beheerscht niet meer dan 85 miljoen menschen, wan wie ten minste 16 millioen, de veroverde Tsjechen, Slowa- ken en Oostenrijkers, die ineen krimpen onder zyn wreede juk en door geweld onderhouden moeten worden. Wq hebben de oceanen en de verzekering, dat wij de uitgebreide latente macht der Britsche en Fransche rijken op de beslissende pun ten kunnen doen wegen. Wij hebben den vrijwillig gegeven, geestdriftigen steun van 20 millioen Britsche burgers in de zichzelf besturende dominions Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika Wij hebben het hart en de moreele over tuiging van Britsch-Indië aan onze zijde. Wij gelooven aanspraak te kunnen ma ken op het respect en de goede gezind heid der wereld, in het bijzonder van de Vereenigde Staten. ENGELAND ROEPT EEN KWART MILLIOEN MAN ONDER DE WAPENEN. Gisteren is een Koninklijke proclama tie uitgevaardigd, krachtens welke met zekere uitzonderingen alle mannelijke Britsche onderdanen, die zich op 1 Octo ber in Groot-Brittannië bevonden en op dien datum den leeftijd van 20, maar nog niet dien van 22 jaar bereikt hadden, voor de weermacht kunnen worden opge roepen. De uitvaardiging van de koninklijke proclamatie beteekent de oproeping van een kwart millioen man. Volgens Havas zullen de jongemannen van 20 en 21 jaar waarschijnlijk eerst in November worden opgeroepen, doch zij moeten zich reeds eerder laten inschrij ven. Een communiqué van het opperbevel van de Duitsche weermacht van gisteren meldt: In het Westen was het artillerievuur van den v ij and vooral in de omge ving van Saarbrücken ster ker; verder valt er geen noemenswaar dige gevechtsactie te melden. In het Westen werden twee Fransche en tien Britsche vliegtuigen omlaag ge schoten en boven de Noordzee werden twee Britsche toestellen vernield. De Duitsche luchtmacht verloor twee vliegtuigen. Het Fransche oorlogscommuniqué van Zondagmorgen luidt als volgt Verbetering van onze stellingen in de streekten Zuidwesten van Saarlouis (Saarlautern). Het Fransche legerbericht van gister avond meldt: De dag is kalm verloopen. Ten oosten van de Saar was de artillerie aan beide zijden actief. H. M. de Koningin heeft Zaterdag een bezoek gebracht aan Amsterdam. In de morgenuren werd de Spoorweg tentoonstelling bezocht. Vervolgens werd het Korps Vrouwe lijke Vrijwilligers in oogenschouw geno men. Bjj een rondgang door de verschil lende dienstlokalen toonde Hare Majes teit groote belangstelling voor elk onder deel der organisatie. Tenslotte werd nog een bezoek ge bracht aan het Olympisch Stadion, waar een overzicht gegeven werd van wat er zooal georganiseerd is en tot stand ge bracht, om de hoofdstad zoo goed moge lijk paraat te maken tegen de gevaren die haar uit de lucht zullen bedreigen wanneer onverhoopt de oorlogsramp ook over ons ons land zou komen. Er was bij dit bezoek vrij veel pu bliek aanwezig, maar het gaf blijk oog te hebben voor den ernstigen achtergrond van dit gebeuren. Dit neemt niet weg dat de Koningin bij Haar aankomst har telijk werd toegejuicht, waarna het Wil helmus werd gezongen. Om ruim vier uur heeft H.M., na bij het afscheidnemen van Haar groote in genomenheid met en waardeering voor het geziene getuigd te hebben, het Sta dion, onder de hartelijke toejuichingen van het publiek dat zich buiten verza meld had, veriaten. PRINS BERNHARD OP INSPECTIE. Z.K.H. Prins Bernhard heeft namens H. M. de Koningin heden onderdeelen van de le divisie van de Kon. Land macht in oogenschouw genomen. Bij' de verkenningsvluchten der gealli eerden is gebleken, dat Duitsche troepen geconcentreerd worden bij Kehl, tegen over Straatsburg en in den driehoek Frei- burg-Constanz-Bazel. Duitschland is begonnen, aldus Un. Press, met het treffen van toebereidse len, om ernst te maken met den strijd tegen de westelijke mogendheden, wan neer en de Duitschers geven thans zelf toe dat dit waarschijnlijk is het „vredesoffensief" van het rijk geen re sultaten heeft. LUCHTGEVECHTEN BOVEN DE SIEGFRiEDLINIE. De Engelsche minister van voorlich ting heeft gisteravond meegedeeld, dat vijf Britsche verkennings vliegtuigen boven deSieg- friedlinie een groot ge vecht met vijftien Duit sche Messerschmidt-ge- Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. De „Jan van Gelder" loopt op een mijn. Drie doodteni, drie vermisten en enkele gewonden. H. M. de Koningin te Amsterdam. Vordering van suiker. Buitenland. Rede van Ohurc'hill. Ciano te Berlijn. Luchtgevechten en artillerie-bedrijvigheid in het Westen. Engeland roept Yi millioen recruten op. De Russische actie in de Oostzee-landen. De houding van Turkije. vechtstoestellen hebben gehouden. De minister voegt hier aan toeDe Britsche vliegers hebben ver liezen geleden, doch in hun eerste oor logservaring hebben zij weer de oude ge vechtskwaliteiten getoond. De Britsche vliegtuigen hadden opdracht gekregen 'n bijzondere stelling achter de Duitsche linie in het sterkst verdedigde deel van de Saarwerken, te verkennen. De lucht doelbatterijen openden een hevig sper vuur, doch de Britsche vliegtuigen kwa men daar met succes doorheen. Toen zij zich op een behoorlijken af stand van de grens op een hoogte van meer dan 6000 m bevonden, kreeg de es cadrilleleider den vijand in het oog. Van achter een mistbank naderden negen ge vechtsvliegtuigen, die 700 m hooger vlo gen. Aan de rechterzijde zetten zes an dere toestellen den aanval in. De verken ning moest volbracht worden en de Brit sche escadrille vloog dan ook door. Toen het gevecht begon onthulde de vijand zijn tactiek. De Duitsche toestellen ver braken hun formatie en concentreerden achtereenvolgens op alle Britsche vlieg tuigen een massavuur. Het was hun tac tiek naar beneden te komen en onder den staart der Engelsche vliegtuigen te ko men. Het hevige gevecht duurde 35 mi nuten. Drie Engelsche toestellen werden neergeschoten, een vierde maakte een noodlanding, doch men heeft waargeno men, dat acht leden van de twaalf kop pen tellende bemanningen der vliegtui gen zich door middel van hun valscherm konden redden. De escadrilleleider bleef over en zette zijn werk voort. Hij verwijderde zich van het geconcentreerde vijandelijke vuur, doch bleef den koers, die voor de verken ning noodig was, volgen. Intusschen bleef het geschut in den staart van het toestel vuurtdurend vuren. Een regen van kogels trof het leidende Messer- schmidt-toestel, dat brandend neerstort te. Een tweede Duitsche machine ging in vrille naar beneden terwijl een zwarte rook uit de neus opsteeg. De 13 overblij vende Duitsche vliegtuigen gaven den strijd op. De navigator gaf den bestuur der den koers voor den terugtocht aan, H. M. de Koningin inspecteert tijdens Haar rondgang door het stadion te Amsterdam de ledieru van den beschermingsdienst der gemeente-telefoon. Reuter meldt uit Parijs, dat de Fran sche vorderingen gedurende het week einde ten Zuid-Westen van Saarlautern over een front van anderhalve mijl van het front zijn verloopen. Het bezette gebied ligt in den hoek, welke de samenvloeiing van de Nied en de Saar vormt. Het plateau beheerscht de vallei van de Saar en de steden Saar lautern, Pachten, Roden en Wallerfangen De Fransche troepen hebben, naar Reu ter meldt, reeds vijftig Duitsche dorpen veroverd, waarvan vier een bevolking van meer dan 6000 zielen heibben. Bij den aanval van Donderdag j.l. op het gebied tusschen Perl en Borg is het Fransche front ongeveer 7 km naar vo ren geschoven. De Fransche verliezen sedert het begin van den oorlog zijn lager dan bij een enkele plaatselijke operatie tijdens den vorigen oorlog. De openbare schuilplaatsen hadden de belangstelling van H. M. de Koningin, toen Zij 'Zaterdag in Amsterdam vertoefde. D'e vorstin tijdens de bezichtiging van de schuilplaats in het Weteringplantsoen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1