Het Russisch-Duitsche verdrag. Rotlerdamsthe Llojd. Oe benzine is duurder N.V. Hendrikss G= Bank Goes Hoe slaat het met de suiker? Dagblad voor de Provincie Zeeland Het rijverbod op Zondag. Met D. K. W. geen nood C. DE LEEUW, Middelburg, EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws. Agentschap De strijd in het Westen. ZATERDAG 30 SEPT. 1939 53e JAARGANG - No. 308 De indruk in Engeland en Frankrijk - Brltsche luchtaanval op Duitsche oorlogsschepen - De gevechten in het Westen - Noorsche schepen getorpedeerd. 1 Liter op 60—70 K.M. Snelheid 70-80 K.M. D.K.W. Is zuiniger, beter en mooier. Wij verhoogen geen prijzen III Nog steeds f 245 Het Duitsche standpunt. Telef. 2410. Britsche luchtaanval op Duitsche vloot. Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Ooe» Postrekening 44458 Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementepriji 2M per Weekabonnementen voor Middelburg Qoes en Vllssingen t 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advcrtentiën 30 cent per ?egeJ Ingezonden ntodedeeMngsu i0 ses? Kleine Advertentlöii Dinsdags en Vrijangi f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting De berichten uit Moskou waren giste ren uiterst belangrijk. Sovjet Rusland heeft, zooals wjj meldden, een aantal overeenkomsten met Groot-Duitsehland gesloten; het gaat bovendien met het Derde Rtfk accoord, dat een poging zal worden gedaan om den oorlog in West- Europa nog af te breken, vóór hij wer kelijk begonnen is; en achter dit „vre desvoorstel" staat dan het dreigement, dat, als Engeland en Frankrijk den strqd niet willen beëindigen, de oorlog ingezet zal worden met alle verschrikkingen, wel ke de moderne techniek biedt. De overeenkomst met Estland, welke dit land practisch onder de souvereini- teit van Sovjet-Rusland brengt, stelt Moskou in een bijna overheerschende positie in de Oostzee. Men moet het niet uitgesloten achten, dat de Scandinavische landen met Fin land zich hierdoor getroffen zullen ach ten. Het Duitsch-Russisch accoord bestaat uit drie deelen: le. Een gemeenschappelijke verklaring der twee regeeringen, inhoudende, dat de Poolsche staat opgehouden heeft te bestaan; dat Duitschland en Rusland daar hun belangensferen hebben vastge steld; en dat nu aan den oorlog in het Westen een einde moet wójden gemaakt. 2e. Een Duitsch-Russisch grens- en vriendschapsverdrag, dat de grenzen tus- schen de twee landen definitief vaststelt, en verklaart, dat iedere inmenging van derde mogendheden in de Poolsche aan gelegenheid van de hand gewezen wordt. 3e. Een briefwisseling tusschen Molo- tof en Von Ribbentrop over de Duitsch- Russische plannen in zake de toekom stige economische samenwerking der twee landen. Voor de groote internationale politiek is bovenal de onder no. 1 vermelde ge meenschappelijke verklaring van belang. Die verklaring is in zichzelf nog geen vre desvoorstel; zij is een aankondiging, dat „de beide regeeringen er haar gemeen schappelijke bemoeiingen, eventueel in overleg met andere bevriende mogendhe den, op zullen richten om dit doel zoo spoedig mogelijk te bereiken". Onder die bevriende mogendheden zal wel in de eerste plaats Italië gerekend worden, en zoo kan men waarschijnlijk zeer binnen kort door bemiddeling van Mussolini een vredesvoorstel verwachten. Welke is nu de basis, waarop een even tueel vredesvoorstel zal komen? Oost- en Zuid-Oost-Europa moeten aan Duitschland en Sovjet-Rusland als poli tieke, economische en ideologische in vloedssferen worden overgelaten. Frankrijk en Engeland trekken zich geheel uit bedoelde gebieden terug en erkennen daar de hegemonie van Duitschland en Rusland. Wij kunnen ons nauwelijks indenken, aldus de Msb., dat Londen en Parijs op een dergelijke basis tot „vredesonder handelingen" zouden willen of kunnen overgaan. Bovenal, wijl zij aldus het plechtig aan Polen gegeven woord zou den moeten intrekkenzonder dat zij zelfs gepoogd zouden hebben hun inter nationalen plicht te vervullen. Wat bij verwerping van het vredes voorstel zal geschieden, laat de gemeen schappelijke verklaring slechts doorsche meren: dan komt de totale oorlog, on verbiddelijk en zonder mededoogen. Komt het dan tot voortzetting van den oorlog in 't Westen, dan „zullen Duitsch land en Rusland elkaar wederzijds over de vereischte maatregelen raadplegen". Wil dit zeggen, dat er voor dit geval een militair bondgenootschap tusschen Duitschland en Sovjet-Rusland bestaat? Het valt, ook voor Duitschland zelf, te vreezen. Het beraad zal dan waarschijn lijk loopen over de vraag, hoe Rusland Duitschland te hulp zal komen. We kun nen nog steeds niet gelooven dat Duitsch land Bolsjewistische troepen op het Wes- tnÏÏ.f ?nder zÜn eigen soldaten zou wprni811' 1 Rusland zich dan op Azië t p®n en Engeland in een van zijn vi- tale deelen, Britsch-Indië, pogen te tref- vooruitzicht moet Londen met groote bezorgdheid vervullen. LONDEN EN PARIJS WEIFELEN NIET. Gamelin en Daladier hebben den tekst bestudeerd van de door Von Ribbentrop en Molotov gesloten overeenkomst. Gamelin's vertrouwen in de uiteinde lijke overwinning is, naar verluidt, niet geschokt zooals Daladier telefonisch aan Halifax en Chamberlain mededeelde. Er bestond gisteren niet het gering ste verschil van meening tusschen de po litiek van Londen en Parijs en beiden hebben van te voren Hitler's vredesaan bod, gebaseerd op de vernietiging van Polen, van de hand gewezen. Zij ontken nen, dat dit een basis zou kunnen vor men voor een vreedzame regeling. Frankrijk miskent de belangrijkheid van het pact niet, maar legt er den na druk op, dat er tot nu toe geen militaire pvereenkomst werd gesloten. Volgens de United Press wordt te Lon den verklaard, dat Engeland den Rus- sisch-Duitschen „vredeseisch" zal ver werpen, ondanks de bedreiging met een gezamenlijke actie van Berlijn en Mos kou. Van betrouwbare zijde wordt verno men, dat Engeland niet alleen ieder vre desaanbod zal verwerpen, waarbij Polen van de kaart verdwijnt, maar dat het vastbesloten is den oorlog voort te zetten totdat het Hitlerisme verslagen is en de Poolsche staat hersteld. In officieele kringen te Londen be schouwt men het Russisch-Duitsche vre desaanbod als een enorme bangmakerij, die er op gericht is Engeland en Frank rijk van den oorlog te doen afschrikken en vooral er op berekend is Frankrijk en Engeland van elkaar te scheiden. Men is te Londen van meening, dat deze overeenkomst erger lijkt dan zij in werkelijkheid i s en hoe dan ook niets verandert aan den stand van zaken. Er wordt aan herinnerd dat het Rus sisch-Duitsche verdrag de woorden van Chamberlain in gedachten roept, welke hij de vorige week heeft uitgesproken: „Ons hoofddoel in den strijd is bekend. Het isEuropa te verlossen van de voort durend terugkeerende vrees voor de Duitsche agressie, teneinde het den Eu- ropeeschen volkeren mogelijk te maken hun onafhankelijkheid en hun vrijheid te bewaren". Ook wordt in herinnering gebracht dat de premier deze woorden heeft herhaald, nadat Mussolini vorigen Zondag heeft getracht vredeskansen te peilen. De nadruk wordt er op gelegd, dat de oorlog is ontstaan door het pro bleem der Poolsche onafhankelijkheid; sindsdien echter is de basis van den strijd aanzienlijk uitgebreid. ROME NIET VERRAST. Het nieuwe Duitsch-Russische verdrag heeft te Rome geen verwondering gewekt Men heeft hier nooit getwijfeld aan de nauwe samenwerking tusschen Berlijn en Moskou inzake de vraagstukken, welke voortvloeien uit de bezetting van Polen. Het trekt de aandacht, dat de nieuwe grens minder voordeelig is voor de Rus sen, die het geheele gebied ten Westen van de Boeg moeten prijsgeven. Deze wij ziging is een gevolg van een compromis, waarbij de Russen het gebied tusschen Weichsel en Boeg afstaan voor grooter vrijheid van handelen ten aanzien van de Oostzee-landen, in het bijzonder Estland. DE SOVJET-UNIE VOORNEMENS NEUTRAAL TE BLIJVEN. De diplomatieke correspondent van Reuter verneemt van gezaghebbende sovjet-Russische zijde te Londen, dat de ambassadeur van de sovjet-Unie te Lon den, Maisky, Woensdag toen hij een be zoek bracht aan den minister van bui- tenlandsche zaken, lord Halifax, dezen heeft medegedeeld, dat de sovjet-Unie voornemens was, haar neutraliteit te handhaven in den oorlog tusschen Duitschland, Engeland en Frankrijk en dat de sovjet-unie bereid was, de Brit- sche voorstellen in ontvangst te nemen tot het openen van de handelsbesprekin gen, welke voorzien zijn bij het bezoek van den Britsehen minister van over- zeesche handel, Hudson, aan Moskou. Deze gezaghebbende verklaring is een tegenspraak, aldus de correspondent, van onjuiste geruchten en veronderstel- SLECHTS EEN TIJDELIJKE MAATREGEL. Het verbod om, behoudens enkele uit zonderingen op Zondag gebruik te maken, van motorrijtuigen, heeft, zooals ver wacht kon worden, groote beroering ge wekt onder de automobilisten. De Koninklijke Toeristenbond A.N.W.B. heeft op grond van ter bevoegder plaatse ingewonnen inlichtingen de stellige over tuiging, dat dit verbod slechts moet wor den beschouwd als een tijdelijken maatregel. Reeds lang werd verondersteld, dat de benzine-rantsoen^ering in voorbereiding was, doch het ligt voor de hand, dat deze voorbereiding omvangrijk werk mede brengt en veel tijd kost. Daarom is de regeering er, naar de meening van den A.N.W.B., toe over gegaan het rijverbod op Zondag af te kondigen, teneinde hierdoor de periode, die verloopen moet tot de invoering van de distributie een feit wordt, te overbrug gen. Het rijverbod is voor velen ongetwij feld de oorzaak van veel ongemak en schade, doch die onaangename gevolgen dienen uitsluitend te worden opgevat in denzelfden zin, waarin men in deze crisis omstandigheden meer dergelijke tijdelijke maatregelen als noodzakelijk en onver mijdelijk moet aanvaarden. De A.N.W.B. heeft tegenover den mi nister van Economische 'Zaken uiting ge geven aan zijn overtuiging, dat de thans getroffen regeling, die voor velen groot nadeel veroorzaakt, zal worden ingetrok- WANT: WIJ GARANDEEREN: Tel. 669 Vliss. straat 39—41. ken, zoodra de benzine-rantsoeneering kan worden ingevoerd. Zoodra de benzine-distributie een feit zal zijn geworden (al dan niet gepaard gaande met de vaststelling van een ma ximumsnelheid), zal het verbod voor Zondagsritten worden ingetrokken. Aan de samenstelling van een distributie systeem wordt thans in Den Haag ge werkt. In de bepalingen omtrent het verbod tot het rijden met personenauto's op Zon dag, worden van dit verbod o.a. uitge zonderd huurato's. Ter verduidelijking van deze formuleering willen wij er op wijzen, dat hieronder alléén val len de huurauto's mèt chauf feur. Huurauto's zonder chauf feur mogen dus op Zondag niet r ij d e n. Aan het Westelijk front. Een Fransch gemotoriseerd convooi op weg naar de vooruitgeschoven posten op Duitseh grondgebied. lingen welke in deze pers zijn versche nen. OOK NEDERLAND GENOEMD. Onder het opschrift „De Duitseh Russische oogmerken" publiceert de „Essener National-Zeitung", het blad van Goering, een artikel van een diplo- matieken medewerker, dat beschouwd kan worden als een uiteenzetting van het Duitsche standpunt. Dit is kort gezegd: Een neutrale Balkanruimte met een gewaarborgde economische stabiliteit en verhoudingen, die vrij zijn van conflict stof, tusschen het Duitsche Rijk en zijn vrienden is het doel van Duitschland. Ook Rusland, dat in nieuwe en natuur lijke vriendschap met Duitschland is ver bonden, geeft duidelijk te kennen, dat het denzelfden wensch heeft. De neutraliteit van België en Neder land en haar eerbiediging door Duitschland en Frankrijk is een histori sche voorwaarde geworden voor een naast elkander leven van Frankrijk en Duitschland. De vernietiging van dit „niemandsland" zou het geheele pro bleem der DuitsehFransche nabuur schap in vollen historischen en psycholo- gischen omvang weer op het tapijt bren gen. Duitschland weet dat en Frankrijk moge dat bedenken, wanneer de mislei dende influisteringen van Engeland iets anders mochten aanraden. Duitschland eerbiedigt het Fransche en tenslotte ook het Engelsche beginsel, dat België en Nederland tot geen partij mogen toetreden. Duitschland doet dat terwille van de Beigen en de Nederlanders, maar ook ter wille van de daardoor vergemakkelijkte pacificatie tusschen Frankrijk en Duitschland, die steeds het doel is geweest van de Duitsche politiek. Nu tusschen Duitschland en Rusland een natuurlijke en duurzame wending in den vorm hunner betrekkingen is tot stand gekomen, is de eisch in zake het duurzaam uit de Baltische ruimte verwij derd houden van vreemde belangen en belanghebbenden een belangrijk Duitseh Russisch doel geworden. Het is der halve een gebod van het oogenblik om langs den weg van overeenkomst tus schen Duitschland en Rusland het pro bleem der Baltische landen tot een voor den Eropeeschen vrede alleen bevorder lijke, voor de groote mogendheden na tuurlijke en voor de volken gelukkige op lossing te brengen. REUTER TWIJFELT AAN DE HECHTHEID DER DUITSCH- RUSSISCHE SAMENWERKING. De diplomatieke medewerker van Reuter betoogt, dat de jongste gebeur tenissen te Moskou in drie opzichten zeer belangrijk zijn, aangezien er, vol gens zijn meening althans, uit zou blijken, dat de samenwerking tusschen nazi's en sowjets niet zoo hartelijk en volledig is als op het eerste gezicht zou blijken. Ten eerste voorziet de Russisch-Duit sche overeenkomst niet in automati- schen bijstand aan Duitschland in geval van een voortzetting van den oorlog, doch spreekt zij alleen van beraadsla ging over de noodige maatregelen. Ten tweede gaat juist op het oogen blik van de onderteekening van de Rus sisch-Duitsche overeenkomst de U.S.S.R. een vorm van militair bondgenootschap aan met Estland, hetwelk uitsluitend te gen Duitschland is gericht. Ten derde heeft de U.S.S.R. afgezien van een groot deel van den buit, dien Duitschland het bij de eerste prelimi- Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Het verbod van motorrijden op Zondag. Nederlandsch protest te Londen tegen het weghalen van brievenpost van schepen. Oorlogsrisico en ongevallenwet. Zullen onze visschers uitvaren? Buitenland. De indruk van het te Moskou gesloten verdrag. Britsche luchtaanval op Duitsche oor logsschepen. Noorsche schepen getorpedeerd. De gevechten aan het Westelijk front. ENQUETE BIJ INDUSTRIE EN HANDEL. De minister van Economische Zaken deelt het volgende mede Ten einde een beter inzicht te verkrij gen in de positie van suiker in Neder land, zullen alle ondernemingen of zelf standige ondernemers, die suiker ver werken, zoomede alle handelaren en grossiers in suiker, een enquêteformulier moeten invullen. Voor zoover zij dit Zaterdag 30 Sept. a.s. niet reeds van de Ned. Meelcentrale te 's-Gravenhage, Riouwstraat 178, af- deeling suiker, hebben ontvangen, dienen zij dat formulier ten spoedigste bij de genoemde centrale aan te vragen, Deze aanvrage behoeft niet te geschieden door detaillisten, die rechtstreeks aan het pu bliek verkoopen, noch ook door café's, hotels, restaurants, gestichten, zieken huizen, cantines en dergelijke. naire deeling van Polen had aangebo den, naar het schijnt hoofdzakelijk, om dat dat deel door Polen wordt bewoond. Door deze daad, zoo gaat de diploma tieke medewerker van Reuter voort, geeft de U.S.S.R. een bevolking van drie millioen Polen op, ten einde de ethni-. sche grens van Wit-Rusland en de Oekraine te behouden. VIJF ENGELSCHE VLIEGTUIGEN NEERGESCHOTEN. Engelsche vliegtuigen hebben gisteren, naar het ministerie voor de voorlichting mededeelt, aanvallen ondernomen op de schepen van de Duitsche vloot in de baai van Helgoland. Ondanks het geweldige luchtafweervuur werden de aanvallen van geringe hoogte ten uitvoer gebracht. Eenige toestellen zijn nog niet terug gekeerd. - Uit een Duitsche lezing van den aan val blijkt, dat de aanval door zes Brit sche gevechtsvliegtuigen werd onderno men. In het communiqué van het opper bevel der weermacht wordt voorts ge zegd, dat de aanval zonder eenig resul taat bleef en dat bij een kort luchtge vecht vijf Britsche vliegtuigen zijn neer geschoten. Zij zouden boven zee zyn neergestort. LEBRUN NAAR HET FRONT. Het Fransche legerberioht van gister avond luidt: Vuur van de vijandelijke artillerie in het gebied ten oosten van dei Saar, in het bijzonder tleni zuiden van Zweibrücken en Pirmasens. Activiteit van de verkenners in de lucht aan beidie zijden. Toen Fran'sohe soldaten, zoo meldde Reuter gistermiddag uit Parijis, na een vreeselijk bombardement op een klein boscb in de streek van de Moezel tot den a'anval overgingen, constateerden zijl, dat Ihet bosch door de verdedigers was ver laten. Dó vijantó had zijn stellingen ont-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1