Hebben deFranschen deMoezel overschreden? Rotterdamsche Lloyd. N.V. Hendrikse Bank Goes Dagblad voor de Provincie Zeeland gramma. Ili. EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws. Agentschap fenmiddag 3 u '- 5^ VRIJDAG 15 SEPT. 1939 53c JAARGANG - No. 295 Een krachtige offensieve actie - De Polen scheppen weer meer moed - Chamberlain over de Duitsche verklaringen - Duitsche duikbootbasis in Amerika? De duikbootoorlog. De positie der neutralen. Een Duitsche lezing van het vlieglncident bij Ameland. Warschau schept moed. Telef. 2410. Voor de Polen komt de hulp van „Generaal Modder" juist op tijd. Somber Berlijn. e Druiven 1723, Groene noten 812, Meloenen 512, Tr, 3onne Louise 522, 3, Sign. d'Esperen 6 —14, Herz. Elza 4— c 6-—11, Sold. Labo- utten 1232, Spaan- -14, Maagdeperen 3 :es 610, Bon Chre- Duch. William 28, ce 10—12, Beurré dé Hardy 4-20, Br. r. Lebrun 210, Br. !r. Clairgeau 5-8, 7, Br. v. d. Ham 6-^ -6, Bergamotten 2— 3, Kalleboutsperen 2- eren 29, Vijgenpe- leperen S6, Marse- torbonkelperen 48, Ponsperen 26. nonen 612, snijboo- c. 1014, Rheinsche Tomaten 45, Sav. Roode Kool 11,80, dij vie 1.902,50, au- 100 kg. gsvereen. „De Een- g van Woensdag 13 d'Esperen 571.13, 7, Bon Louise 98— de 650.73, Ronde Will. Duchesse 52, Zomer Bergamot- 31, Br. d'Amanlis 60 65, Codlin Keswick 30, Appels (val) 10 |g- Woensdag 13 Sept. bonken 4.01, gewone 3, picklers 3.06, alles Sept. 1939. L875 en 414,4 M. 8,00 10,20 VARA. 12,00 IA. 7,30 VPRO. 9,00 PRO. 11,00—12,00 3,16 Ber. 10,00 Mor- iang, piano en gram. Gram. 11,20 Orgel. Drgel. Ca. 12,15 Ber, AVRO-Amusements- yria-trio. 2,15 Om- 3,30 Het Puszta- Gram. 5,05 Voor de teralda. 6,00 Orgel, rk. overz. 6,50 Gram. ;r. 7,05 Causerie „De 7,23 Ber. ANP. 7,30 ollecte voor de Ver in dienst van de Ned. lestrijding der T.B.C. lauserie „De boeken Het ontstaan van de Oud-Testamentisehe i. 8,30 Causerie „De t Vrijz. Protestant.: den mensch tot vrij- 9,30 Deel am. 9,45 30 Ber. ANP. 10,40 jl en piano. 11,30 en li. 301,5 M. Algem. V de KRO. J Ca. 8,15 Ber. 10,00 I. halfuur. 12,00 Ber. Paul Wijnappel's en- Im. 1,20 P. W.'s en- 12,00 Orgel en gram. 13,45 „Tosca", opera iMelod. en solist. 6,00 >erie. 6,20 KRO-Mel. h 7,00 Ber. 7,15 Cau- B,00 Ber. ANP. 8,15 blist. 8,50 Causerie I. „Ned. Fabrikaat"? 19,30 „Hoe werkt de lbrikaat?", vraagge- [-orkest. 10,30 Ber. Teres en zijn orkest. WEERBERICHT. ld van hedenmorgen ren: weer: zwaar be- J N.W.temperatuur |nnacht 14; neerslag ig van hedenavond igeveer 19 uur: lland: zwaar tot half Venbuien, zwakke to V. richtingen, weinig lemperatuur, hier e Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes postrekening 4445S Telefoon 2438 jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden inedeucelingeii 00 cent per legel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting iddag 3 u.758. oor fietsers: Een groot aantal Fransche troepen met tanks overschreden, naar de Un. Press meldt, de Moezel, op 500 meter af stand van de Luxemburgsche grens tegenover Schengen. De Franschen on dernamen onmiddellijk een aanval op den Duitschen oever van de Moezel. Het duidelijk te Schengen hoorbare geschutvuur wijst op den hevigen strijd, die thans gaande is. Het deelnemen door de British Air Force aan de vijandelijkheden op het westelijke front en het versnelde tempo van aankomst der Britsche troepen in Frankrijk en in de rustige sectoren van het front, en daarmede gepaard gaande de toenemende druk van het Fransche leger, hebben de Duitschers ertoe ge bracht zoowel in den Saar-sector als in den sector der Vogezen los te branden met een „preventief" vuur. In de beide sectoren gaven de houwitsers van de Siegfriedlinie zonder ophouden vuur op de verbindingen achter de Fransche voorposten, langs welke verbindingen de Franschen contact moeten houden met de afdeelingen in het Saar-dal, die het bezettingswerk verrichten. Blijkbaar vreezen de Duitschers een aanval op de Siegfriedlinie zelf uit de zoo pas veroverde posities in het onver sterkte dal; het bombardement van gis teren had blijkbaar ten doel het op schuiven van de achtertroepen te belet ten. Tal van belangrijke Duitsche zware industrieën, die aan beide zijden van de Saar liggen, lagen gisteren onder het Fransche vuur, echter zoowel van Fran sche als van Duitsche zijde. Terwijl dit artillerieduel in vollen gang was, onder namen de Franschen en naar ver luidt met succes een aanval .aan de uiterste linkerzijde van het Moezel-Rijn front en drongen tusschen Saarlautern en Merzig tot de rivier zelf door. Men schat het aantal der troepen, die in het totaal in het Westen staan, op twee millioen. Op dit oogenblik kan men de Fran sche terreinwinst op ongeveer 140 vier kante mijl schatten, wat belangrijk is, niet vanwege de oppervlakte, maar om dat op die wijze de Franschen zich thans op iedere domineerende plaats in het Niemandsland hebben genesteld, van waar zij hun geschut met succes kunnen gebruiken tegen de forten van de Sieg friedlinie. LUXEMBURG IN HET NAUW. Belga meldde gistermiddag uit Luxem burg: Gisternamiddag om vier uur zijn de Franschen een offensief begonnen na bij Perl, aan de Moezel, tegenover het Luxemburgsche plaatsje Schengen. Bij dit offensief werd gebruik gemaakt van gevechtswagens en artillerie. De Duitsche voorposten moesten wij ken, terwijl de Duitsche troepen de spoorrails in de lucht deden vliegen. Het gebulder van het kanonvuur kon tot in Luxemburg gehoord worden. De Luxemburgsche douaneposten en gendarmes zijn teruggetrokken en de be volking is uit Schengen geëvacueerd. Aan den Luxemburgschen kant ontplof ten projectielen. Drie Luxemburgsche douane-beambten geraakten in het vuur, doch zij werden niet getroffen. PLAATSELIJKE „VORDERINGEN". Het Fransche legerbericht meldt: Wij behaalden plaatselijke vorderingen, waarbij wij krijgsgevangenen maakten. Havas meldt nog: Sedert Woensdag is aan het Westelijk front tegenover Saarbrücken en ter weerszijden van deze stad, daar waar de Fianschen tot nu toe den meesten voortgang hebben gemaakt, het woord vooral aan het kanon. Het Duitsche opperbevel van de Sieg friedlinie heeft, naar het schijnt, zeer ongerust over de aanmerkelijke door de Fransche voorhoeden tot stand gebrach te terreinwinsten, batterijen zware artil- erie gedemaskeerd, die de verkeerswe gen achter de Fransche linies bestoken en een spervuur op uitgebreide schaal onderhouden. Natuurlijk blijft de Fransche artille rie harerzijds niet werkeloos. De operaties in de lucht werden aan weerszoden gehinderd door den eersten najaarsregen, welke na een lange pe riode van mooi weer Woensdag en in den loop van den nacht is gevallen. Toch zetten de Fransche troepen on danks de omstandigheid, dat het terrein doorweekt is, hun geleidelijken voort gang door de vooruitgeschoven punten der Siegfriedlinie voort. Woensdag in den loop van den dag hebben zjj met name de beboschte uitspringende zak verkleind, hetgeen uiterst profijtelijk zal zijn voor latere operaties. Het Fransche opperbevel neemt nog steeds een zeer groot stilzwijgen in acht met betrekking tot de bezette plaatsen, teneinde den vijand geen enkele aanwij zing te geven. De vijand is door het slechte weer verhinderd verkennings vluchten te ondernemen en kan nu slechts met moeite de Fransche vorde ringen van het beboschte en geacciden teerde terrein, waar de operaties ge schieden, volgen. ITALIAANSCHE WAARDEERING VOOR DE FRANSCHE STRIJD KRACHTEN. De Lavoro Fascista, die een langen brief van zijn correspondent te Parijs afdrukt, schrijft: „Hoewel de Fransche troepen niet in den strijd gehard zijn, vechten zij goed en zijn zij bezield door een voortreffelijk moreel". Na verklaard te hebben, dat de ope raties, die zich thans afspelen aan het Westelijk front, ten uitvoer worden ge legd onder het teeken „zuinigheid met menschen en materiaal", meent het or gaan echter op bijzondere wijze melding te moeten maken van de gevechten, die de laatste dagen geleverd zijn ten Oos ten van de Saar, die beschouwd kunnen worden als een belangwekkend plaatse lijk succes. Inderdaad heeft het Fransche offen sief zich de laatste dagen, ondanks den krachtigen wil van den Duitschen gene- ralen staf om geen terrein af te staan op het Westelijk front, ontwikkeld over een front van ruim 20 km en over een opmerkelijke diepte, waarbij zij bewijs geven, dat de samenwerking tusschen de infanterie en de wapens, die tot taak hebben haar te steunen, tot voldoening van den Franschen generalen staf func- tionneert. Het blad wijst er vervolgens op, dat nog Woensdag in denzelfden sector de Fransche troepen na een hevige artille rie-voorbereiding er in zijn geslaagd op te rukken over een diepte van bijna twee kilometer, waarna het orgaan duidelijk te verstaan geeft, dat de door de Fran sche troepen verwezenlijkte opmarsch een ernstige bedreiging vormt voor Saar brücken, dat de Duitschers zich gehaast hebben om te evacueeren. Voorts en dat is de eerste maal meldt het Italiaansche blad, dat in de zelfde zone van het Westelijke front tij dens luchtgevechten „t a 1 r ij k e Duit sche vliegtuigen zijnneer- g e h a a 1 d". Verder meldt het blad, dat de Duitsche generale staf niet geheel gerust zou zijn en dat, wanneer men zekere inlichtingen mag gelooven, het niet uitgesloten zou zijn, dat Trier, Aken, evenals de streek rondom deze plaatsen, snel zouden wor den ontruimd door de burgerbevolking. De ontscheping van een deel van het Britsche leger in Frankrijk trekt even eens de aandacht van de Lavoro Fascis ta, die wijst op de groote moreele betee- kenis van de aankomst in Frankrijk van Engelsehe troepen en wijst op de doel treffende samenwerking der legers van de geallieerden, welke „van bijzonder be lang is op den dag, volgende op de bijeen komst van den oppersten oorlogsraad der geallieerden". Het Amerikaansche mailschip „Pre sident Roosevelt" heeft geseind, dat een niet nader aangeduid Nederlandsch tankschip, geassisteerd door een vlieg tuig, voor de Zuid-Westkust van Ierland de bemanning van de Britsche vracht boot „Vancouver City", groot 4955 ton, heeft gered. De „President Roosevelt" heeft ook eenige personen gered. Een convooi schepen, dat op weg was naar Schotland, is met succes ontkomen aan twee vijandelijke duikbooten, die op het punt stonden het-aan te vallen. Alle schepen zjjn in goede orde op hun plaats van bestemming aangekomen. De bewe gingen der duikbooten werden, zoo werd verklaard, op eenigen afstand ontdekt en de escortevaartuigen namen doeltref fende maatregelen. De Fransche en Britsche vloten heb ben de jacht op de Duitsche onderzeeërs verscherpt. Met de nieuwe torpedoboot- jagers, waarvan de snelheid van 47 knoo- pen de snelste van de wereld moet zyn, hebben de Franschen de Middellandsche Zee van Gibraltar tot Suez afgezocht. De Britsche vloot heeft zich belast met de duikbootenjacht in de Noordzee en den Atlantischen Oceaan. De admirali teiten van de geallieerden gelooven dat vele Duitsche onderzeeëers in reparatie waren toen de oorlog uitbrak, zoodat zij de havens niet meer konden verlaten. De Duitsche onderzeeërs worden niet zoo gevaarlijk geacht als die uit den oorlog 19141918, omdat de kruisradius klei ner is. De Fransche en Britsche admirali teiten laten bovendien zoeken naar de geheime bunkerplaatsen aan afgelegen kusten of naar de tankschepen, die de onderzeeërs in volle zee van nieuwe brandstof voorzien. Engeland zou van plan zijn de Zuid- Amerikaansche staten te waarschuwen, dat de laadplaatsen voor de Duitsche on derzeeërs in de buurt van de Caraibische Zee zouden liggen. DUITSCHE VERBOLGENHEID OVER DEZE MEDEDEELING. Het Duitsche nieuwsbureau meldt: Het Engelsehe ministerie van voorlich ting heeft verklaard, dat de Engelsehe regeering reden heeft tot de veronder stelling, dat Duitschland zou kunnen probeeren, duikboot- en luchtvaartbases aan te leggen aan de kusten van Zuid en midden-Amerika. Te bevoegder plaatse wordt deze me- dedeeling een poging genoemd, om de Ibero-Amerikaansche staten op plompe wijze in paniekstemming te brengen. De verklaring van het Britsche de partement van voorlichting is een be wuste misleiding van de Amerikaansche openbare meening. Opnieuw wordt vast gesteld, dat Duitschland in Noord-, Mid den en Zuid-Amerika geenerlei ambities van politieken of militairen aard heeft. Hooge functionarissen Ivan het de partement van staat te Washington heb ben verklaard, dat, als gevolg van de Britsche waarschuwing, dat Duitschland zou kunnen probeeren in Zuid-Amerika duikbootbases te vestigen, deze kwestie onderwerp zal zijn van bespreking op de pan-Amerikaansche conferentie. Te verwachten is dat Duitschland al lereerst den afbouw van verschillende andere oorlogsbodems zal staken en zich zal toeleggen op aanvulling van de vloot van groote duikbooten. Daar het opvangen van schepen, gela den met voorraden voor Engeland, bij een eventueele bewaking van de Engel sehe kusten door een beperkt aantal duikbooten toch slechts een kwestie van geluk zou wezen, is voorts aan te ne men, dat de Duitsche duikbooten het oog zullen gericht houden op de uitgangsha vens van den Engelschen toevoer, gelijk b.v. de petroleumuitvoerhavens Tampi- co en Vera Cruz in Mexico, alsmede b.v. in de Middellandsche Zee de haven van Haifa. De Duitsche propaganda wordt reeds gericht op een bedreiging der neutrale staten, aldus het Engelsehe ministerie van voorlichting. Den neutralen landen wordt in eenvoudige bewoordingen ver teld, wat Duitschland als neutraal op treden beschouwt en wat niet. De Duitsche radio heeft het doel der Britsche contrabandepolitiek verwron gen door te beweren, dat deze beoogt den neutralen handel te vernietigen. Groot-Brittannië, aldus het ministerie, streeft er niet naar eenige neutrale re geering de wet voor te schrijven. Groot- Brittannië heeft reeds categorisch ver klaard, zijn uiterste best te willen doen, om den bona fide neutralen handel te vergemakkelijken. Het is geenszins En- gelands politiek te wenschen, dat scha de wordt aangebracht aan het bedrijfs leven der neutrale landen, met welke het de meest vriendschappelijke betrek- kingenkingen wenscht te handhaven. Er wordt op geen enkele wijze ge poogd, den normalen invoer van levens middelen en andere goederen en mate riaal, bestemd voor het eigen gebruik, der neutrale landen, te beletten. Wat Groot-Brittannië probeert te doen is te voorkomen, dat de Duitsche Naar aanleiding van het bericht van den regeeringspersdienst inzake het in cident op de Waddeneilanden, waarbij het Nederlandsche marinevliegtulg R 5, na door een Duitsch militair vliegtuig te zijn aangevallen en tot daling te z\jn ge dwongen, is vergaan, meldt het Duitsche nieuwsbureau uit Berlijn Ter hoogte van Ameland buiten de Nederlandsche territoriale wateren werd Woensdagmiddag om 2 uur 21 een Ne derlandsch watervliegtuig, een Fokker, dat op een Duitsche verkenner afkwam, door dit vliegtuig omlaag geschoten. Het Nederlandsche vliegtuig sloeg bjj de daling over den kop. De Duitsche machine, welke pas na de daling de Nederlandsche nationaliteit van het andere vliegtuig vaststelde, is ondanks de woelige zee gedaald en heeft de vier man van de equipage aan boord genomen. De Nederlanders werden naar Norderney gebracht. By allen werden slechts lichte verwondingen vastgesteld, n.l. kneuzingen en ontvellingen; één man had een schot door een teen. De Nederlanders hebben verklaard, dat hun manoeuvre in de richting van het Duitsche vliegtuig verkeerd is ge weest, te meer daar zij zelf nog uit de zon kwamen, zoodat het onmogelijk was hun nationaliteit te herkennen. Het ver hoor is nog gaande. Het Duitsche nieuwsbureau voegt aan dit bericht nog toe: Nederland is na tuurlijk vastbesloten zijn neutraliteit te gen iederen overval te verdedigen. Des te meer is dit ongelukkig toeval te be treuren, waaraan een Nederlandsch vliegtuig is ten offer gevallen en waar door Nederlandsche vliegers ernstig in gevaar werden gebracht. Anderzijds kan de bemanning van het Duitsche verkenningsvliegtuig geen ver wijt worden gemaakt. Het betreft hier een samenloop van ongelukkige omstan digheden, welke in tijden van oorlog niet te vermijden zijn. regeering goederen en materiaal in voert, dat haar in staat zou stellen, den oorlog te verlengen. Reeds is voorkomen, dat groote hoe veelheden contrabande den vijand zou den bereiken. GUNSTIGE BERICHTEN VAN ALLE FRONTEN. De particuliere correspondent van de „Indépendance Beige" te Warschau be richt, dat de Poolsche troepen geen duimbreed geweken zijn en tenslotte de aanvallen van den vijand hebben afge slagen. De troepen uit Pommeren hebben bij den Weiehsel de Duitsche troepen, die Warschau aanvielen, aangetast. De Duitschers werden van twee zijden aangevallen en trokken snel terug, waarbij zij vele manschappen verloren aan gevangenen en dooden. Ook het Duitsche offensief uit de richting van Oost-Pruisen is mislukt. De Duitsche troepen richtten hun aanval op Plonsk, doch zij werden terug geworpen in de richting van de Boeg. Sedert vijf dagen wordt hier heftig ge streden zonder succes voor de Duit schers Volgens de laatste berichten, welke te Brussel uit Warschau zijn ontvangen, heeft het bericht omtrent de herovering van Lodz de Poolsche bevolking nieuwen moed geschonken. De verdediging van de hoofdstad wordt met de grootste vastberadenheid en met hernieuwd en thousiasme voortgezet, terwijl van de verschillende fronten, waar de Polen thans het initiatief in handen genomen hebben, steeds meer bemoedigende be richten binnenkomen. Personen, die bezoeken hebben ge bracht aan het slagveld bij Warschau, melden, dat de Duitschers op hun terug tocht zware verliezen hebben geleden. In Poolsche militaire kringen is men thans veel minder bezorgd over de vei ligheid van het leger in Pommeren, dat eerst met omsingeling werd bedreigd. Het is bekend geworden, dat zeer be langrijke contingenten Poolsche troepen door de Duitsche linies zijn geglipt en dat het aantal gevangenen en de hoe veelheid van den buit, welke in Duitsche handen zijn gevallen, onbeteekenend zijn. Het Duitsche leger, dat van Slowakije uit opereert en dat door meedoogenlooze bombardementen uit de lucht wordt ge steund, zet zijn campagne, om Polen van Roemenië te isoleeren, voort, doch b\j Lwow begint een sterke defensie-linie, Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Het vlieg-incidienit bij Ameland. Mr J. A. de Wilde weer Kamerlid. Duitsche schepen in onze Indische ha vens. De beveiliging van onze ischepen tegen het mijngevaar. Wetsontwerp tot wijziging vestigingswet. Buitenland. Franschen in het offensief bij de grens van Luxemburg. De Polen weer optimistisch. Engeland en de luchtoorlog. Een vredesactie van Mussolini? om dezen opmarsch tot staan te bren gen. Bij Lwow wordt gevochten, doch deze stad is volgens vluchtelingen onbetwist baar in Poolsche handen. Tengevolge van bombardementen is de spoorlijn naar Roemenië op tal van punten onderbroken. DE POOLSCHE KRIJGSBUIT. Het Poolsche telegraafagentschap Pat deelt het volgende mede: Volgens tot 12 Sept. opgestelde berekeningen bedroeg het aantal niet-gewonde Duitsche krijgs gevangenen 13.000 onder wie 350 offi cieren, die voor het meerendeel tot de luchtmacht behooren en tot de gepant serde wapens. Acht en veertig stukken geschut, 15 mitrailleurs, 170 tanks en ruim duizend auto's zijn op den vijand buit gemaakt. 280 Duitsche vliegtuigen werden neerge haald." Alle militaire waarnemers zijn het er over eens, dat het beste nieuws uit Po len is, dat het slechte weer zijn intrede heeft gedaan. De slechte wegen in Polen moeten reeds ernstig zijn beschadigd door het zware verkeer van motorrijtuigen, zoo wel op wielen als met rupsbanden. In dien de regen aanhoudt, zou het moge lijk zijn, dat het overwicht van de ge mechaniseerde Duitsche legers een na deel zal worden. In het verlangen, snel succes te boeken, hebben de Duitsche troepen hun verbindingslinies gevaarlijk lang gerekt. De herovering van Lodz isi niet alleen een aanmoediging voor Polen, ze vormt ook een directe bedreiging van den rech terflank van de Duitsche aanvallers op Warschau uit het Westen. Aan de andere zijde geeft de Duitsche opmarsch in het Zuiden tegen Lwow aanleiding tot bezorgdheid. Tot nu toe hebben echter alleen vliegende detache menten de stad bereikt, gelijk aan die, welke de voorsteden van Warschau zijn binnengerukt met zoo ernstige gevolgen voor zichzelve. Het is duidelijk, dat de Duitschers al hun strijdmiddelen in de lucht en te land hebben ingezet. De val van Lwow zou beteekenen, dat een rijk korenland en olievelden in Duitsche handen zouden vallen en dat Polen afgesneden zou wor den van alle neutrale landen, behalve dan van de onbekende grootheid: Rus land. De hulp van „generaal modder" komt voor Polen juist op tijd. Militaire deskundigen zijn van mee ning, dat Duitschland elf van de zeven tig divisies, welke oorspronkelijk aan den aanval in Polen hebben deelgenomen, naar het Westelijk front heeft over gebracht. Volgens berichten uit de 'beste bron- men te Brussel ontvang'en, wordt het leven in Berlijn 'met den dag somberder. Bijha dagelijks 'vinden de Berlijners in hun kranten kleine paragraphen, welke nieu we offers aankondigen, die zij op hoog bevel brengen moeten voor de verdedi ging van het, vaderland.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1