Rotterdamsche Lloyd.
N.V.Hendrikse&C- Bank Goes
De Duitsche opmarsch in
Polen vertraagd.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
füSS
T.FABERY DE JONGE
EERSTE BLAD.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap
aam Chauffeur,
<e Dienstbode
knecht en
ctricien
oopjongen
omende
ïrsknecht
WOENSDAG 13 SEPT. 1939
53e JAARGANG - No. 293
Lodz door de Polen heroverd - De Opperste
Raad der Entente bijeen - Duitsche tegenaan
vallen aan het Westfront afgeslagen.
De mobilisatie in Rusland.
Wat beteekent de Russische
mobilisatie?
Opperste Raad der Entente bijeen.
Engelsche troepen in Frankrijk.
Dr Colijn aanvaardt zijn benoeming
als lid der Tweede Kamer niet.
0e Strijd aan het Westelijk front.
I '1
ankomende
Bakkersknecht.
JAARTENSE, Nieuw-
3S.
aan
werkzaamheden te
nlichtingen: Bureau
e Goes.
esteldheid der tegen-
VLEUGEL Goes,
,an tegen October of
MOTORRIJWIEL.
DNTEUR,
itplicht, Br. o, 1, w.,
Middelburg.
aagd
KAM Koudekerke.
vraagd, wegens om-
TENSE, Voorstad 16,
aagd:
HOUT Borssele.
EESj
H
liotheek te Amster-
de kostbare hand-
veilig ingepakt.
Bo". 12.00 Ber. 12.15
ierkoor „Swaen en
1.00 Ensemble v. d.
1 Chr. Lectuur. 3.30
eren en gram. 4.30
b.00 Voor de jeugd.
Iram. Ca. 6.30 Ber.
Iserie over het bin-
ÏBer. 7,15 Land- en
|5 Gram. 7,45 Cau-
opvoeding", vakor-
kderwijs. 8,00 tier.
h 8,15 Chr. Gem.
nie" en gram. 9,00
droogte". 9,30 Pia-
kr. ANP., act. half-
11,25 Gram. Ca.
fEERBERlCHT.
van hedenmorgen
weer: zwaar be-
L-W.temperatuur
lacht 15; neerslag
ng van hedenavond
Ie veer 19 uur:
I Z.W. tot Z.O., la-
lind, betrokken tot
it, aanvankelijk nog
|erandering in tem-
imiddag 3 u
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 444S5 Telefoon 2438
jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Adverteniiëii 30 cent per regei
Ingezonden iticdcdcelingen 60 cent per regel
Kleine Advertcntllili Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Eddag 3 u.757.
>r fietsers:
De snelle Duitsche opmarsch in Polen
is gisteren aanmerkelijk vertraagd. Nog
steeds zijn de Duitsche troepen er, on
danks hun Jubelende communique's, niet
in geslaagd, Warschau, welks bezetting
reeds Vrijdag officiëel van Duitsche zijde
werd aangekondigd, te nemen!
Volgens een bericht uit betrouwbare
Poolsche bron hebben de Polen Lodz her
overd en is het Poolsche leger, dat ge
vaar liep te worden afgesneden bij Posen
en Pommerzen, er thans in geslaagd in
oontact te komen met het front der Pool
sche strljdkraohten bij Kutno en Lowloz,
ten Z.W. van Warschau.
De herovering van Lodz wordt beves
tigd door een communiqué van het Pool
sche hoofdkwartier.
Op alle andere fronten worden de
Duitsche troepen in bedwang gehouden.
Ze kunnen niet verder. Aldus melden de
Polen.
In de sectoren om Warschau was het
gisteren betrekkelijk kalm. Het garni
zoen der stad heeft eenige geslaagde
aanvallen ondernomen. Kolonel Chmoe-
ra is gesneuveld.
Reuter vestigt de aandacht op het feit,
dat de Duitsche opmarsch gemiddeld 20
mg'l per dag heeft bedragen, hetgeen de
troepen moet hebben uitgeput, terwijl te
vens het gevaar in het leven werd ge
roepen van staking van de leveringen
vooral voor de tanks en de zware ge
pantserde voertuigen, die, zooals bekend,
gulzige verbruikers van benzine zijn.
De Polen zouden aldus tijd kunnen
winnen, om zich in te graven.
De positie der Poolsche troepen in de
zoogenaamde zak van Posen wekte giste
ren ongerustheid. Zij zouden in een val
zitten.
Volgens bovenstaand bericht van he
denmorgen zouden de Poolsche troepen,
die gevaar liepen ingesloten te worden,
echter aan dit gevaar zijn ontsnapt.
Het communiqué, dat radio-Warschau
uitzendt, meldt het volgende:
In zekere gebieden is de opmarsch der
Duitsche troepen tot staan gebracht. Het
geheele Poolsche leger is nog volledig in
tact.
Gisteren werd een geheele sectie van
Duitsche tanks veroverd.
Warschau is gisteren niet uit de lucht
gebombardeerd, omdat de Duitsche
luchtmacht eergisteren zeer zware ver
liezen geleden heeft, zoodat dit wapen
gisteren niet in staat was, de Poolsche
hoofdstad te bombardeeren.
Een bijzondere correspondent van de
„Un. Press" achter het Duitsche front
bij Radom seint, dat de Duitsche verlie
zen sinds het begin van den oorlog naar
schatting 1015.000 bedragen. Het
grootste aantal slachtoffers is gevallen
gedurende de laatste twee dagen in de
zware gevechten aan de San en de Boeg.
In de eerste week was de tegenstand be
trekkelijk klein, maar nu is een groote
slag begonnen en men verwacht, dat in
de gevechten bij Radom en aan de San
nog veel meer Duitschers zullen sneu
velen.
De activiteit van de vliegtuigen is
zeer toegenomen. De toestellen vliegen
af en aan, om nieuwe ladingen bommen
te halen. Steeds meer troepen worden
naar de linies rondom Radom gebracht.
De algemeene indruk is, dat de strijd,
door het oversteken van de San, in een
beslissend stadium is getreden. Men be
schouwt dit wapenfeit als een van de be
langrijkste manoeuvres in den oorlog,
omdat de Duitschers erdoor in staat ge
steld worden naar het Noorden of naar
het Zuiden op te trekken, om nieuwen
druk uit te oefenen op het Poolsche le
ger, waar zich dat ook achter Warschau
roag bevinden.
POLEN HOOPT OP REGEN.
Het weer zal de grootste bondgenoot
van de Polen zijn en de „Daily Mail"
|J1e'dt, dat de droogte welke drie maan
den geduurd heeft, gisteren geëindigd is
en dat zware regenval spoedig moeilijk
heden zal veroorzaken voor de Duitsche
zware voertuigen, enz.
Hoewel de Poolsche ambassade in
Londen van dit laatste bericht geen be
vestiging heeft gekregen, verklaart zij
toch, dat in dezen tijd van het jaar zwa
re regenval het waarschijnlijkst is. Se
dert de dagen van Napoleon is de mod
der van Polen berucht geweest.
De „Basler Nachrichten" verneemt,
naar Havas uit Bazel meldt, dat men in
welingelichte kringen te Berljn ver
wacht, dat bj den strjd om Warschau
door het Duitsche leger groote verliezen
zjn geleden tengevolge van het optre
den van franctireurs en geïsoleerde
groepen soldaten, die het Duitsche leger
in den rug bestoken.
Uit Riga verneemt de „Basler Nach
richten" dat de burgerbevolking van
Warschau krachtdadig werkt aan het
opwerpen van barricaden. Hiervoor
worden tramwagens, rails en stukken
van gebombardeerde huizen gebruikt.
BOMMENREGEN OP WARSCHAU.
Verslag van ooggetuige.
De Poolsche regeering heeft besloten
bij de regeeringen „van alle beschaafde
naties te protesteeren tegen de praktij
ken der Duitschers, die zonder onder
scheid open steden en burgers bombar
deeren."
Een Britsche fotograaf, die zoo juist
uit Warschau is teruggekeerd, heeft in
een interview aan United Press ver
klaard, dat de woonwijken van War
schau van 1 tot 4 September eiken dag
regelmatig een uur lang door de Duit
sche bommenwerpers bestookt werden.
De ooggetuige was nog diep onder
den indruk van de deerniswekkende ta-
fereelen, die hij na de luchtaanvallen
had meegemaakt, als er weer een aan
tal zware explosieve en brandbommen
op de stad geworpen waren.
„Toen ik Warschau verleden week
verliet, zoo zeide de ooggetuige verder,
was er nog voedsel genoeg in de hoofd
stad. Alleen was er gebrek aan zout en
suiker. Gasmaskers waren er zoo goed
als heelemaal niet. De moeders hadden
daarom stukken katoen of gaas aan
elastieken banden genaaid en hingen
die haar kinderen om den hals. De kin
deren bleven tijdens de bombardementen
nog het kalmst van allen".
„Ik persoonlijk heb ongeveer 150 slacht
offers geteld; hoeveel er gewond zijn,
kan ik niet zeggen, maar het waren er
velen. De gewonden werden met taxi's,
ziekenauto's en zelfs op allerlei andere
voertuigen naar de ziekenhuizen ver
voerd.
Meestal vlogen de Duitsche bommen
werpers in groepen van drie rond de
stad. De stad beschikte over een uitste
kend afweergeschut, doch het leek wel
of men te laat vuurde, want de grana
ten kwamen vlak achter de vliegtuigen
terecht.
DE DUITSCHE LEZING.
Uit Berlijn meldt het D. N. B.: De
Duitsche troepen aan het Zuidelijk front
rukken snel op naar Lemberg. Ten zuid
oosten van Przemysl hebben bergtoppen
de stad Sambor genomen en de Dnjestr
bereikt. Snelle troepen hebben Krako-
wice ten Noord-Oosten van Przemysl ge
nomen.
In den loop van gisteren is de tegen
stand der ten zuiden van Radom inge
sloten Poolsche strijdkrachten gebroken.
De buit aan krijgsgevangenen en oorlogs
materiaal is niet bij' benadering te over
zien.
Gevechtsvliegtuigen en groepen bom
bardementstoestellen van het Duitsche
luchtwapen zijn ook gisteren in den groo-
ten slag in Polen in het gebied rondom
Kutno in den strijd geworpen tegen de
ingesloten tegenstanders. Zij hebben met
hun aanvallen het optreden van het leger
vergemakkelijkt. Gevechtstroepen heb
ben door het werpen van bommen de
spoorwegtrajecten op vele plaatsen ver
broken; op de van Warschau naar het
Oosten en Zuid-oosten leidende wegen
zijn marsch- en voertuigencolonnes ef
fectief bestreden.
De mobilisatie-maatregelen in Rusland
zijn, op zichzelf beschouwd, te Berljn al
lerminst een verrassing, meldt het Vad.
Het was een openbaar geheim, dat er
in deze richting een afspraak bestond.
Nochtans had men algemeen geschat,
dat een Russische troepenmacht van 800
duizend tot 1 millioen man volkomen vol
doende zou zijn, om de Poolsche grens
te bewaken, en eventueel, nadat het
Poolsche leger door de Duitschers uit
elkaar zou zijn geslagen, de Poolsche
streken te bezetten, waarop Rusland, in
overeenstemming met Duitschland, aan
spraak zou kunnen maken.
Thans blijkt, dat Rusland een op zijn
minst tweemaal zoo groote troepenmaoht
(meer dan twee millioen man), op de
been brengt.
In politieke kringen worden aan deze
omstandigheden allerlei vermoedens
vastgeknoopt, waarvan in allen gevalle
dit voor de hand ligt, dat het actieve
aandeel, hetwelk Rusland in „de nieuwe
regeling in Oost-Europa" zal nemen, en
de aanspraken, welke het daar zal wil
len verwezenljken, aanzienlijk verder
gaat dan eerst werd aangenomen.
Er bestaat de laatste dagen voor de
geheime bedoelingen van Rusland weer
grooter belangstelling.
Uit bovenstaand bericht is overigens
duidelijk op te maken, dat er een af
spraak bestaat tusschen Duitschland en
Rusland over de verdeeling van Polen.
De aap komt zoo langzamerhand wel
uit de mouw kruipen.
JUWELIER - HORLOGER
LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES
Gisteren is op Franschen bodem een
vergadering van den oppersten raad ge
houden. Hieraan werd voor Groot-Brit-
tannië deelgenomen door minister-presi
dent Chamberlain en lord Chatfield,
minister voor de coördinatie, terwijl
j Frankrijk werd vertegenwoordigd door
minister-president Daladier en den op
perbevelhebber van het Fransche leger,
generaal Gamelin.
In deze vergadering is opnieuw het
vaste besluit van Frankrijk en Engeland
gebleken, al hun krachten en al hun
hulpbronnen aan te wenden, om het
hoofd te bieden aan het conflict, dat
hun is opgedrongen.
Zij hebben besloten, Polen, dat met
zooveel moed weerstand biedt aan den
inval op zijn gebied, zoover in hun ver
mogen ligt, hulp te bieden."
Chamberlain en lord Chatfield hebben
de reis naar Frankrijk per militair
vliegtuig gemaakt. Ze zijn in den namid
dag eveneens per militair vliegtuig te
Londen teruggekeerd.
De publicatie van de mededeeling be
treffende de bijeenkomst van d>en> inter-
geallieerden raad in Frankrijk beeft te
Londen veel verrassing en voldoening ge
wekt Verrassing, omdat niemand kennis
droeg van de reis van Chamberlain en
Chatfield, en voldoening, omdat miem van
meening is, dat een dergelijke bijeenkomst
binnen tien dagen na het uitbreken der
vijandelijkheden: een aanwijzing is, dat er
reeds belangrijke vorderingen zijn -ge
maakt bij de gemeenschappelijke plannen
en dat men vastbesloten is den strijd te
gen Duitschland voort te zetten.
Men deelde nog mede, dat' de gedach-
tenwisseling niet alleen betrekking heeft
gehad op den toestond van het oogenblik,
maar ook op de maatregelen^ die in de
onmiddellijke toekomst genomen zullen
worden.
Door het ministerie van voorlichting te
Londen is gisteren, voor het eerst officieel
mededeeling gedaan, dat Britsche troepen
in Frankrijk zijn geland.
„D'e troepen zijn nog niet in actie en
verdere bijzonderheden, aldus het bericht
van het ministerie, kunnen momenteel
niet worden verstrekt.
Uit Parijs wordt nog gemeld, dat er
grondige voorbereidingen getroffen zijn
voor de ontvangst van de Britsche troe
pen in Frankrijk.
Bij de 'havens zijn reeds basiskampen
ingericht. Er zijn voorzieningen getroffen
voor de ravitailleering. Er worden op
slagplaatsen en ziekenhuizen ingericht.
Opnieuw trekken Britsche troepen door
Frankrijk in de bekende goederenwagens
der spoorwegen voor „Veertig manAcht
paarden".
De Fransche meisjes wuiven de solda-
Naar wij vernemen zal dr H. Colijn
zijn benoeming tot lid der Tweede Ka
mer in de vacature-Botterweg niet aan
vaarden, aangezien hij, zooals destijds
reeds gemeld, voornemens is zitting te
nemen in de Eerste Kamer.
Als opvolger van den heer Botterweg
zal nu tot Tweede-Kamerlid worden be-"
noemd de oud-minister van financiën mr
J. A. de Wilde.
tem toe, wanneer ld© treinen door de rus
tige landelijke streken rijden.
De Engelsche bladen maken melding
van het enthousiasme, waarmede de troe
pen op Fransch grondgebied werden be
groet.
De „Daily Expres®" schrijft: De Brit
sche troepen zijn in Frankrijk. De oorlog
is thans ook Britsch geworden.
Wie zijn deze soldaten, die de linies be
trekken? Het zijn de zonen en jonge broe
ders der mannen van Ieperen en de
Somme.
Ja, Hitier, bet zijn dezelfden naar den
geost en in vastberadenheid als de strij
ders, die jij aan de Somme ontmoette en
die je in „Mein Kampf" hebt opgehe-
meld.
Nader meldt Havas over het troepen
transport: Het geheim van het vertrek
van het Britsche expeditieleger naar
Frankrijk is goed bewaard gebleven en
eerst gisterochtend vernam het Engelsche
volk, dat de troepen zich reeds op het
vasteland bevonden. Het zorgvuldig voor
bereide vertrek voltrok zich zonder eenig
incident.
In 1914 vertrokken de eerste Engelsche
detachementen tien dagen na de oorlogs
verklaring; het expeditieleger bestond
toen uit vier divisies infanterie en een
divisie cavalerie, in totaal honderddui
zend man. Deze troepen waren op 22
Augustus aan het front bij Bergen en op
den avond van denzelfden dag begon de
De troepen, die nu in Frankrijk zijn
aangekomen, zijn anders en beter voorbe
reid. De manschappen zijn niet onder het
oog van familieleden en vrienden en on
der den klank van militaire muziek aan
boord gegaan; zij; hadden den avond te
voren afscheid genomen. Bij het vallen
van den avond gingen zij in stilte aan
boord van de schepen, die langs de kaden
lagen en onder vlootgeleide vertrokken zij
naar Frankrijk. Het vertrek was zeer ont
roerend.
De havenls en schepen zijn niet bekend
gemaakt.
Het Fransche avondcommuniqué van
gisteren maakt melding van voortgezette
vorderingen ten Oosten van de Saar en
van een krachtige vijandelijke reactie,
speciaal van de Duitsche artillerie.
Het Duitsche legerbericht meldt: Boven
de luchtverdedigingszone West, werden
drie Fransche verkenningstoestellen neer
geschoten, n.L twee door het luchtafweer
geschut en één door jachttoestellen, waar
bij een> vlieger-kapitein gevangen werd
genomen.
Havas geeft de volgende toelichting:
In den loop van den nacht hebben de
Fransche troepen zich er toe beperkt het
na de vruchtdragende operaties ten 'Oos
ten van de samenvloeiing van Saar en
Blies bezette Duitsche gebied te ordenen.
Ondanks de belangrijkheid der resultaten
gaat het hier toch slechts om detailope
raties, die wel is waar worden ge'kern-
merkt door een zeer duidelijken voort
gang langs het breede front, doch toch
niet de in dit gebied op groote sdhaal bij
eengebrachte troepen in beweging zetteni,
doch slechts de verkenners, die door de
infanterievoorhoede worden gesteund.
De beweging gaat merkbaar naar het
Oosten1 van het belangrijke industriege
bied van Saarbrücken, dat thans ook aan
de rechterzijde lichtelijk is ingesloten.
De Duitsche offensieve beweging langs
de uiterste Westzijde van het front langs
den Moezel in de buurt van Sireck is
niet voortgezet. Het betrof een klein tref
fen, dat in geenl enkel opzicht te verge
lijken valt met het optreden van de Fran
sche voorhoede.
De belangrijkste operatie aan het front
tusschen Rijn en Moezel gisteren bleef
zich voltrekken in den sector van twin
tig kilometer ten Oosten van de Saar.
De bezetting van den sector tusschen
de grens ent de Blies- zal de Fransche
troepen in staat stellen het gebied te be-
heorschen, waarin de stadjes Blietkatel
en Zwei'brüeken liggen. Dit verklaart de
levendige reactie der Duitsche troepen,
waarvan in het Fransche oorlogsbericht
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Periodiek verlof voor gemobiliseerden.
Drijvende mijnen in de Zeeuwsche wa
teren.
Buitenland.
Lodz op de Duitschers heroverd?
Duitsche tegenaanvallen op het Wester
front.
De Opperste Raad der Entente verga
derde.
De duikbootoorlog.
Wat is Rusland van plan?
Telef. 2410.
wordt gesproken:. De Duitsche artillerie is
hier in actie gekomen.
DUITSCHE TEGENAANVALLEN
AFGESLAGEN.
De Franschen hebben gisteren hun
operaties aan bet Westelijk front uitge
breid, om den Duitschen generalen staf te
nopen, de Duitsche strijdkrachten in bet
Oosten verder te verzwakken,.
De 'Duitsche aanvallen zijn, aldus Un.
Press, belangrijk in kracht afgenomen,
daar de Duitsche rechtervleugel geweldig
te lijden heeft gehad van bet artillerie
vuur uit de Maginotlinie in de Saar-
Moezeldriehoek.
Van de westelijken rand van het
Warnld'tbosch tot de Blies-rivier bestrij
ken de Franschen thans de voornaamste
verbindingslijn met de Siegfriedforten.
Fransche militaire experts verwachten,
dat binnenkort de Duitschers dezen sec
tor geheel zullenl moeten ontruimen, om
zich terug te trekken tusschen de ver
sterkte posities van 'de Siegfriedlinie. Alle
operaties vinden op Duitsch gebied
plaats.. Bijna 50 dorpen zijn ingenomen.
De legerleiding verbiedt de namen van
deze dorpjes te publiceeren, maar het is
bekend, dat de manoeuvres zijn uitge
voerd volgens een lang te voren beraamd
plan.
De Franschen zijn nu in staat, de in
tensiteit van hun artillerievuur op de
Siegfriedlinie te verdubbelen. Dit moet in
hun voordeel werken 'voor het begin van
Iden eigenlijken aanval, die ten doel zal
'hebben!, door de Siegfriedlinie been te
bre'ken.
Alle aanwijzingen duiden er volgens
neutrale waarnemers op, dat de operaties
thans van de fase van het contactnemen
overgaan in die van de werkelijke ge
vechten.
Het krachtige Duitsche tegenoffensief
in de streek 'van Sierck, zoo verklaart
men, bad tot reden het feit, dat de Sieg-
friedlijn op het drielandenpunt van
Duitschland', Frankrijk en Luxemburg
verre van volledig is. De Duitschers zou
den daar een doorbraak, gevreesd hebben.
HET LEVEN IN DUITSCHLAND.
Te Berlijn en in de omgeving is de
helft der scholen als ziekenhuis inge
richt. Alle universiteiten zijn gesloten,
behalve die te Berlijn, Weenen Mün-
chen, Leipzig en Jena.
Bij decreet is vastgesteld, dat de me
dische examens vervroegd worden, op
dat men het hoofd kan bieden aan de
behoefte van het oogenblik.
In de restaurants zijn Maandag en
Vrijdag vleeschloozen dagen.
Te Weenen zijn de beperkingen min
der streng. Daar is ook het aantal ge-
mobiliseerden geringer.
Het schijnt, dat de autoriteiten, met
het oog op de groeiende ontevredenheid
der Oostenrijkers aarzelen, nieuwe be
perkingen op te leggen en er naar stre
ven het dagelijksch leven zjjn normaal
aanzien te behouden.
De ziekenhuizen en de in hospitalen
veranderde scholen zijn vol gewonden,
een getuigenis van het ernstige karak
ter van den oorlog.
EVACUATIE VAN DUITSCHE
STEDEN.
Er wordt melding gemaakt van een
bericht uit Bazel volgens hetwelk de be
volking uit Baden zou worden geëva
cueerd.
De Berlijnsche correspondent van Na
tional Tidende zegt, dat er geruchten in