Rotterdamsche Lloyd. N.V. Hendrikse C— Bank Goes Dagblad voor de Provincie Zeeland ramma. Warschau biedt nog altijd verzet tegen de Duitschers. Aan het Westelijk front. Belangrijkste Nieuws. Agentschap [weerbericht. DINSDAG 12 SEPT. 1939 53e JAARGANG - No. 292 De Franschen melden successen ten Oosten van de Saar. De economische oorlog - Rede van Eden. Berlijn roept nieuwe reservisten op. Rede van Eden. Schepen tot zinken gebracht. Enkele diplomatieke besprekingen. Een boodschap van Mussolini te verwachten? Ook Berlijn proclameert een economischen oorlog. Telef. 2410 Actie tegen prijsve: hooging. i Sarbara d. v. J. de 15, Jacobus Wil- oo en C. van't Le- van der Klooster .e; 25, Jan Simon in Cornells, zs. v. Mol. Etommers 28 j. jm. C. Zandee, 65 j., e; 3, te Bergen op 22 j. jd. (I. C.) 1, Marinus Leo- ns Jan Joosse en llizabeth Harinck; is Goud en Adria- llem ten Dam 29 j. anna Elizabeth de chore. 3, Cornelis m Pieternella Rijn Augustus. Ondertrouwd: A. ijnse 25 j. 29 j. en J. M. Fi- ieuwen 32 j. en J. Brouwer 24 j. en A. Bommeljè 27 j. luis geb. Huijsman ;eb. Goedhart d. isoois, 78 j., vrouw ac. Simonse 76 j.; (V. C.) 17, Jacobus de uzen) 28 j. jm. en 10 j. jd.; 24, Jaco- 3ren (van Terneu- comina Pieternella 9, Pieter Jan Wol- jm. en Willemina ik Pieter z. v. Jan- jn Sara van Es; 6, de Jonge en Ja- em Brouwer 73 j., assenier (wonende ijze 74 j., wed. van ,nder; 11, Adrians van Krijn Bare- 3 de Jonge, 76 j., ipelink. (T. C.) 3ept. 1939. 11875 en 4.14.4 M. pr. 8.17 Gram. 9.00 Dlist (opn.). 10.00 ^ew. muz. (gram.) 10.35 Gram. 11.00 en het wereldbeeld" en. 11.35 AVRO- L). Ca 12.15 Ber. LVRO-Amusements- ■Viool en piano. 2.00 1 Hersengymnastiek, ensemble en gram. LOO Kinderhalfuur, [n gram. Ca. 6.25 jsche strijkkwartet, serie „De 41e Jaar- i.00 Ber. ANP., ra- 18.20 Causerie „De 3.35 AVRO-Amuse- fst. 9.00 Radiotoo- pit Serenaders en so- gymnastiek (opn.). erna: Zigeunermuz. 301.5 M. KRO-Uitz. Ja. 8.15 Ber. 10.00 halfuur. 12.00 Ber. solist. 1.00 Gram. 1.00 Vrouwenuurtje. TtO-Melod. en solist, lebezoek en ca. 6.30 tuur. 7.00 Ber. 7.15 IprocessenSchan- Gram. 8.00 Ber. I KRO-orkest. 9.00 leest. 10.00 Sportpr. Ier. ANP. 10.40 Leo Orkest. 11.0012.00 van hedenmorgen |n: weer: motregen; V; temperatuur 16; 16; neerslag afge- idg van hedenavond Igeveer 19 uur: 1 land: matige tijde- ist W. wind, zwaar En, met tijdelijke op- [genbuien, iets koe enmiddag 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 444BB Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs 12.00 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vllssingen i 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advcrteniiün 30 cent per regel ingezonden mcdcdcclliigen 00 cent prr regel Kleine Advcrtcntil'n Dinsdags en Vrijdags f0.7S bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting ^morgen 10 u.: ar fietsers: Terwijl van Duitsche zijde medege deeld wordt, dat door de Duitsche suc cessen groote verwarring in de Poolsche gelederen heerscht en dat de Polen hun eigen hoofdstad met artillerie beschie ten, meldt Warschau zelf, dat de Duit schers zijn teruggeworpen. De aanvallen van de Duitsche troepen, welke door de verdedigers van Warschau zijn afgeslagen, waren gericht tegen de voorstad Marymont in het Noord-Wes ten en in het Zuid-Westen langs den straatweg van Grojec. De krachtige verdediging van War schau heeft deze aanvallen niet alleen tot staan gebracht, doch met steun van de artillerie werden de aanvallers terug gedreven. De vijand schijnt geen zware artillerie te hebben en wil dit blijkbaar goed maken door heftige bombardemen ten uit de lucht. Twaalfmaal is de stad uit de lucht gebombardeerd. De geheele bevolking neemt deel aan de verdediging. De vrouwen brengen den strijders eten en drinken tot in de voor ste linies. In de binnenstad hebben dui zenden vrijwilligers de diensten van de passieve verdediging versterkt. Zij wer ken de volle 24 uur. De Duitsche leugen van de inname van Warschau heeft slachtoffers gemaakt in de rijen van het Duitsche leger. Een groep Duitsche officieren, die meenden dat Warschau bezet was, kwam in een der voorsteden met een auto rustig bij een barricade aan. Zij werden door Pool sche soldaten gevangen genomen, vóór zij van hun verbazing bekomen waren. Van Duitsche zijde wordt gemeld: Ten Noorden van den Weichsel nade ren de Duitsche troepen, zonder op te genstand te stuiten, de vesting Modlin. De brug over den Weichsel ligt reeds binnen het bereik van de Duitsche artil lerie. Lomza aan de Narew is na hardnek- kigen tegenstand van den vijand ingeno men. Het Duitsche luchtwapen heeft op 9 Sept. in Polen rijken buit behaald. Nadat bij Loeblin zeven vliegtuigen "neergescho ten en acht door bommen vernield wa ren, wordt thans bekend, dat een ander eskader denzelfden dag bij Loeblin ze ven vliegtuigen heeft neergehaald. De Duitsche verliezen waren, de groo te activiteit ten spijt, zeer gering. Een vliegtuig moest achter de Poolsche li- niën een noodlanding maken, terwijl twee toestellen op eigen gebied moesten dalen. Volgens uit Polen ontvangen berichten heeft Warschau in de laatste 24 uur ern stig geleden onder hevige luchtbombar dementen. Tot de verwoeste gebouwen behoort het Belvedèrepaleis, dat beroemd is om dat Pilsoedsky er heeft gewoond. Het ge bouw was ingericht als Pilsoedsky-mu- seum en werd door de Polen beschouwd als een nationaal heiligdom. Op een onmetelijk front van ruim 700 kilometer strijden de Polen overal ten Noorden en Westen van den loop van de Boeg, den Weichsel en de San, d.w.z. nog voor hun weerstandslinie. De gevechten zijn bijzonder levendig in het uiterste Noorden van het gebied van Suwalki, in het centrum in den driehoek der samen vloeiing van Boeg en Weichsel, rondom Serok, Modlin en Warschau en in het uiterste Zuiden van het front aan den linkeroever van de San. Het Fransche communiqué van 11 September, uitgegeven des avonds, luidt als volgt: Ondanks den vijandelijken weerstand, zijn onze aanvallen voortgegaan belang rijke vorderingen te verwezenlijken op een front van ongeveer 20 km ten oosten van de Saar. Uit Berlijn wordt gemeld: De artille riebeschieting van het vliegveld Saar- brücken is gisteren geleid door twee Fransche vliegtuigen, die beide schoten. De beschieting had geen succes. De „Basler Nachrichten" verneemt, dat het grootste deel van de bevolking van Baden is geëvacueerd en overgebracht naar dorpen in de omgeving van het meer van Constanz. De menschen zijn hier ondergebracht in scholen; de huis vesting en de voeding laten te wenschen over. Havas meldt nog: Sinds een paar dagen schijnen de Duitschers hun voorposten niet zonder strijd te willen afstaan. Zij betwisten hardnekkig de plaatsen, die voor de Franschen dienstig zouden kunnen zijn voor artilleriewaarnemingen. Zij' hebben een aantal tegenaanvallen gedaan, die bijwijlen een zeer hevig ka rakter hadden. Plaatselijke aanvallen on zer troepen worden intusschen voortge zet op 50 K.M. van het front. De voor hoede trekt normaal verder over twee derden van dit gebied. Over het andere derde deel gaat het moeilijker. Hedenmorgen wordt uit Parijs over de operaties aan het Fransch-Duitsche front gemeld: Op alle deelen van de geveehtslinies duren onze aanvallen voort. Hier is een belangwekkende plaatselijke vooruitgang daar wordt ernstig voortgang gemaakt aan het front 20 K.M. ten Oosten van de Saar. De opmarsch der Fransche troepen naar Saarbrücken zet zich steeds voort. Ongetwijfeld nadert het oogenblik, waar op de Duitschers verplicht zullen zijn hun linies naar de andere zijde van Saar brücken over te brengen, Duitschland heeft naar Un. Press meldt, wederom reservisten opgeroepen. Er bevinden zich onder de nu opgeroe- penen mannen van 47 en 48 jaar. Men verwacht dat zij echter in hoofd zaak achter het front zullen worden te werk gesteld. De oproeping van honderdduizenden in de afgeloopen weken heeft weder over het geheele land geleid tot een ernstig tekort aan personeel voor het za kenleven. Enkele firma's worden geheel door vrouwen beheerd. Mannelijke bar biers ziet men nagenoeg niet meer en deze week zijn ruim 200 tram- en bus conductrices in dienst getreden. Te Potsdam waren alle conducteurs tien dagen geleden reeds' door vrouwen ver vangen. Vrouwen ziet men thans ook brieven bestellen, taxi's besturen, straat lantaarns schoonmaken en aanplakbil jetten opplakken, op de boerderijen wordt het werk grootendeels door vrou wen en meisjes verricht, men ziet in een der voorsteden al vrouwelijke huisschil ders en er zijn speciale „snelle^ cur sussen" ingesteld om vrouwen op te leiden in beroepen, die tot dusver uit sluitend door mannen werden uitge oefend. Minister Eden heeft gisteravond een ra diorede uitgesproken, die uitgezonden is o.m. naar de Vereenigde Staten en naar het geheele Britsche rijk. In deze rede zeide Eden o.m. het vol gende Een week is voorbijgegaan, sedert dit land zichzelf in oorlog bevond met de nationaal-socialistisehe heerschappij' in Duitschland en thans zijn wij een eens gezind volk. Eden besprak vervolgens de redenen van deze opmerkelijke eensgezindheid. In de eerste plaats hebben wij een goed geweten, omdat, gelijk het Witboek aan het licht heeft gebracht, het relaas der tien dagen, die vooraf gingen aan het uitbreken van den oorlog, 't boven iede- ren twijfel duidelijk heeft gemaakt, dat de regeering er niet alleen naar heeft gestreefd om den vrede te bewaren, maar ten behoeve van den vrede groote risico's op zich heeft genomen. Alle beweegredenen zijn Hitier aange boden, om den weg te betreden van vreedzame onderhandelingen en de Pool sche regeering had dit beginsel aan vaard. Maar Hitier heeft opzettelijk en met vaste bedoeling onderhandelingen onmogelijk gemaakt. In plaats daarvan verkoos hij zich te begeven in den oor log. Hitier verkoos geweld. Hij heeft de keuze gemaakt en moet de beslissing on dergaan. Voor ons is er thans geen te rugkeer. Wij hebben geen twist met het Duitsche volk, maar er kan geen blij vende vrede zijn vóór het nationaal-so- cialisme en alles wat het vertegenwoor digt aan onderdrukking, geweld en ge broken trouw, van de aarde la verban nen. Dit la een zaak, die geen oompromla toelaat. In de tweede plaats hebben wj een goed geheugen. Spr. noemde een reeks van Hitler's gebroken beloften en ter zijde geschoven verbintenissen. Onze vastberadenheid is ongeschokt. Een snelle overwinning in Polen zal niet gevolgd worden door onverschillig heid of capitulatie van de Westelijke de mocratieën. Het volk van dit land is be reid een zeer langen oorlog te voeren tot het bittere einde, wanneer dit noodig mocht zijn om de wereld te bevrijden van het Hitlerisme en van alles wat dit Hit- Ierisme met zich medebrengt. Het Engelsche ministerie van voor lichting verklaart, dat geen melding is te maken van vlootoperaties van eenige beteekenis. Er zjn tal van berichten ontvangen over operaties tegen Duitsche duikboo- ten. Waarschijnlijk hebben eenige dezer operaties succes gehad. Het s.s. „Magdapur" (8640 ton) is tot zinken gebracht. Er hebben zich eenige persoonlijke ongelukken voorgedaan, doch hoeveel personen dit betreft is niet bekend. Ook is bericht ontvangen, dat de be manning van de „Rio Claro" (4086 ton) op de Azoren door een Nederlandsch schip is aan land gezet, nadat de „Rio Claro" op 6 September tot zinken was gebracht. Men meent te Malmoe, dat gistermid dag een der Duitsche aviso's, welke op volle zee patrouilleeren, op een mijn is geloopen. Een krachtige ontploffing werd gehoord en een enorme waterko lom spoot omhoog. Men maakt hieruit op, dat de munitie aan boord is ont ploft. Belgische vissehersschepen, die in Oostende zijn binnengeloopen, hebben gemeld, dat zij in de Noordzee verschil lende drijvende mijnen hebben opge merkt. De laatste paar dagen zijn op het ministerie van buitenlandsche zaken te Berlijn vele conferenties gevoerd tus- schen den Italiaanschen ambassadeur Attolico en staatssecretaris Von Weis- zaecker. Een nog onbevestigd gerucht gewaagt van de mogelijkheid, dat op deze confe renties, die de volgende dagen nog zul len worden voortgezet, een boodschap van Mussolini aan Engeland en Frank rijk zal volgen. Den laatsten tijd is er tevens een reeks besprekingen gehouden tusschen Goering en de leden van de Italiaansche ambassade. Ook in de diplomatieke wereld in de Fransche hoofdstad, heerscht een koortsachtige activiteit. Bonnet confe reerde met Pétain, die tegenover hem verklaarde, dat Franco hem persoonlijk had verzekerd, dat Spanje van plan is, de striktste neutraliteit in acht te ne men. In verband met Franco's neutraliteit heeft de Spaansche regeering bevel ge geven, dat alle Duitschers, ook de mijn ingenieurs, van de Fransche grens te ruggetrokken moeten worden. Duitschland heeft een „onbeperkten economischen tegenaanval op de Brit sche blokkade" aangekondigd. Blijkens een officieuze mededeeling zal Berlijn le. een contrabandelijst opstellen, overeenkomende met de Britsche: 2e. met alle middelen voorkomen, dat oorlogsmateriaal en levensmiddelen Brit- tannië bereiken, hetzij rechtstreeks of via neutrale landen 3e. een „zwarte lijst" opstellen van fir ma's, die met Engeland handel drijven. In bevoegde Duitsche kringen wordt verklaard, dat Duitschland de tegenblok- kade tot stand zal brengen door middel van den duikbootoorlog, ofschoon het daarbij de internationale wetten zal eer biedigen. In antwoord op een vraag, of Duitsch- sche duikbooten ook Amerikaansche en andere neutrale schepen tot zinken zou den brengen, indien zij contrabande aan boord hebben, werd in dezelfde kringen medegedeeld, dat Duitschland de alge- iirUTMSÖlUv Het regelmatig kauwen van de gezon de, verfrisschende WRIGLEY'S P.K. kalmeert en sterkt de zenuwen. P.K. verdubbelt Uw energie bij Uw dage- Ujksche bezigheden en by sportieve pres taties. Het houdt de tanden schoon en gaaf. Bovendien bevordert het de spijsvertering. Koopt vandaag nog enkele pakjes en houdt er steeds een paar bh de hand. HT.t, Veel genot voor weinig geld: 5 cent AAAAAAAAAAAAAA meen erkende beginselen van het inter nationale recht zou volgen. Indien het onmogelijk zou zijn dergelijke schepen naar Duitsche havens op te brengen, zouden zij tot zinken worden gebracht. De Duitsche contrabandelijst zou even streng zijn als de Britsche. Duitschland zou den uitvoer van kolen naar neutrale landen in normale hoe veelheden voortzetten. GEEN RUSSISCH HOUT NAAR ENGELAND. Alle Sovjet-Russische schepen, die met ladingen hout van de Noord-Russische havens naar Engeland onderweg zijn, hebben bevel gekregen onmiddellijk te rug te keeren. DE DUITSCHE STEENKOOLPOSITIE. In verband met de redevoering van ge- neraal-veldmaarschalk Goering over de Duitsche grondstoffen, schrijft de Volks- wirtschaftliche korrespondenz" o.a. het volgende Al mankeeren ons ook zekere produc ten, wij hebben toch de beide fundamen- teele grondstoffen steenkolen en ijzer in zeer rijke hoeveelheden, welke, dank zij de geweldige wapensuccessen van ons oostelijk leger en de snelle bezetting van de tot dusver Poolsche industriegebieden nog een geweldige versterking hebben gekregen. Op het gebied van den steenkoolex port is onze situatie gunstiger dan die van Engeland, dat weliswaar beweert, ons te kunnen blokkeeren, maar prac- tisch zelf niet in staat is zijn buitenland sche steenkoolafnemers verder van brandstof te voorzien, terwijl de Duit sche steenkoolexport naar een heele reeks van landen ongehinderd kan ge schieden. De ons ter beschikking staande hoe veelheden steenkool zijn zoo overvloedig dat wij zonder meer steenkool naar de Scandinavische staten, naar het Zuid- Oosten van Europa en onze zuidelijke grenzen kunnen uitvoeren. EEN FRANSCHE BESTRIJDING VAN GOERING's VERKLARINGEN. „Wtf hebben de belangrijkste grond stoffen, steenkolen, ijzer, vervaardigen surrogaten om die welke wij ontberen, te vervangen en hebben zooveel arbeiders als noodig zijn", betoogde maarschalk Goering. Havas voegt hieraan toewanneer het zoo rijk aan ijzer is als de maarschalk denkt, waarom voert Duitschland dan 23 millioen ton mineralen per jaar in op een totaal verbruik van 32 millioen Waarom zijn alle ijzeren hekken in de steden naar de smederijen gegaan? Waarom worden te Linz en Salzgitter, fabrieken opgericht om gruis van mine raal, dat men overal elders weggooit, toch nog te gebruiken. Laten wij zelfs veronderstellen, door de zaken zoo erg mogelijk voor te stellen, dat zij de ge heele jaarlijksche opbrengst der Pool sche delfstoffen 640.000 t. zouden kunnen exploiteeren, daartegenover zou dan de verdwijning staan van de 8 mil lioen ton, welke Duitschland uit de ge allieerde landen invoert. Hoe kan, met het tekort aan ijzer, de in de paar laatste jaren reeds op onvol doende wijze vernieuwde outillage, uit steenkolen de rubber en petroleum wor den gehaald, die men tekort komt? Duitschland produceert wel jaarlijks 186 millioen ton steenkolen, doch het kan niet beweren, dat het de 38 millioen ton, welke Polen produceert, ten volle ten eigen bate zal kunnen aanwenden. Doch indien het dat zou doen, wat moet het dan nog reserveeren voor den uitvoer, welke toch vitaal voor zjn handel moet i worden geacht? Binnenland. Verhooging kostwinnersvergoeding voor gemobillseerden mogelijk gemaakt. De strijd tegen prjjsverhooging. Het goederenvervoer per spoor weer nor maal. Buitenland. Warschau verdedigt zich nog steeds. De gevechten aan het Westelijk front. Rede van Eden. Duitschland roept weer reservisten op. De economische oorlog. „EEN KORTE OORLOG OF EEN VER LOREN OORLOG." Havas zegt, dat Duitschland voor de keus staat: een korte oorlog of een ver loren oorlog. Een gemotoriseerde divisie gebruikt duizend liter benzine per kilometer. De wereldproductie van petroleum bedraagt ongeveer 290 millioen ton, waarvan 182 millioen uit de Vereenigde Staten ko men, 28 millioen uit de sovjet-Unie, 26 millioen uit Venezuela, 10 millioen uit Iran, 7 millioen uit Roemenië en 4 mil lioen uit Irak. Sedert den aanvang der vijandelijkheden zijn al deze landen op twee na in feite gesloten voor Duitsch land. De eenige eventueele uitzonderingen zijn de sovjet-unie en Roemenië, maar de Roemeensche productie, aangenomen dat het Duitsche rijk er de volle beschik king over zou hebben, vormt slechts een gering gedeelte van de behoefte van Duitschland in oorlogstijd. Wat de sovjet-unie betreft, haar pro ductie is bijna geheel noodig voor het binnenlandsch gebruik, zoodat het voor uitvoer beschikbare overschot nauwe lijks 2 millioen ton bedraagt. De Poolsche productie en de Duitsche productie samen bedragen ongeveer 1.500.000 ton. Ondanks al hun pogingen hebben de Duitsche technici het niet verder kunnen brengen dan 1.200.000 a 1.700.000 ton synthetische benzine tegen een prijs, die viermaal hooger is dan de wereldprijs. Aangenomen dat voor één enkel front van duizend kilometer Duitschland meer dan 30.000.000 ton benzine zou noodig hebben, om den oor log een jaar te voeren kan hieruit de conclusie worden afgeleid, dat, na uit putting van de noodzakelijke beperkte voorraden, Duitschland weldra benzine gebrek zal hebben. ROEMEENSCHE TROEPEN AAN DE SOVJET-GRENS. Bij wijze van voorzorgsmaatregel con centreert Roemenië in allerijl troepenaf- deelingen langs de Russische grens. Tot dusverre was deze grens van Roemenië zonder eenige bescherming. De Roemeensche troepen waren alle samen getrokken aan de Westelijke en Zuide lijke grenzen. De Minister van Economische Zaken deelt mee, dat hij erkentelijk is voor de gegevens, die hij naar aanleiding van zijn oproep van vorige week heeft ont vangen over ingevoerde of voorgeno men prijsverhoogingen. Individueele be antwoording der ingekomen brieven is uiteraard bij de groote drukte ten De- partemente niet wel mogelijk, doch men kan ervan overtuigd zijn, dat elk geval nauwkeurig wordt onderzocht. Hij ver zoekt belanghebbenden ook verdere ge vallen onverwijld aan het Ministerie van Economische Zaken, Bezuidenhout 30, Den Haag, op te geven. Gisteren is nog een aantal opdrachten verstrekt tot instelling op korten ter mijn van accountantsonderzoek bij ver schillende importeurs, industrieele on dernemers en grossiers en wel naar aan leiding van ingekomen klachten over doorgevoerde prijsverhoogingen. Voorts is nog gisteren last gegeven om bij ver schillende bedrijven van dezen aard voor gevallen, waarin mag worden aan genomen, dat inderdaad een in strijd met de wet ingevoerde prijsverhooging werd doorgevoerd proces-verbaal op te maken.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1