!4i WèétM
Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw
Burgerlijke Stand
Het Vrouwenhoekje
De zwerftochten van Kees.
ming om in de nauwe postkoets, als ha
ringen in een ton gepakt, gedurende vele
uren per dag over de erbarmelijk slechte
wegen van Nederland te worden dooreen
geschud. Een zakenreis in dien tijd was
geen grapje en in de kronieken dier da
gen is het aantal klachten over het zeer
slechte verkeer en over de slechte be
handeling van de postmeesters legio. Het
reizen was bovendien duur. En toch, men
reisde graag, omdat het trekken den
menschen nu eenmaal in het bloed zit.
Maar bij alle vooruitstrevendheid van
den enkeling, blijft de massa conserva
tief en verzet zich tegen nieuwigheden.
Hoewel men allerminst tevreden kon zijn
met den verkeerstoestand anno 1830,
legde men er zich eenvoudig bij neer.
Hoe sterk dat conservatisme wel was,
zouden eenige mannen met een nuchte-
ren vooruitzienden blik en ook Koning
Willem I ondervinden.
Het eerste vuurpaard van
den ijzeren weg.
Zooals bekend had George Stephens-
son de eerste bruikbare locomotief ge
construeerd en daarmede een dienst ge
opend tusschen Stockholm en Darlington
In 1825 „ijlde" langs deze route de
eerste trein ter wereld met de ontzag
wekkende snelheid van even 30 km per
uur! Stephenson was een voorzichtig
man en de ongelukken die de verschrikte
lieden langs de lijn voorspelden hadden
niet plaats. Het voorbeeld vond overal
navolging. België volgde, Duitschland
volgde, maar in Nederland moest er nog
heel wat water naar de zee vloeien vóór
de eerste trein kon gaan rijden. In de eer
ste plaats wilde de Staat niets weten
van het initiatief om spoorwegen aan te
leggen, om nog maar niet te spreken van
staatsexploitatie.
Koning Willem I daarentegen was een
warm voorstander, niet alleen van den
spoorweg, maar hij' wilde ook, dat de
Staat den aanleg en de exploitatie ter
hand zou nemen. Een desbetreffend voor
stel in de Kamer werd echter met een
verpletterende meerderheid van stem
men verworpen. 'tZag er naar uit, dat
het driemanschap Serrurier, Le Che
valier en Brade, Amsterdamsche han
delslieden de gevraagde concessie niet
zou krijgen. De Nederlander zag de nood
zaak van spoorwegen eenvoudig niet in.
Men had immers zijn kanalen en rivieren
en dan natuurlijk de hotsende en botsen
de diligence.
Er werd evenwel een commissie be
noemd om te onderzoeken of de conces
sie gegeven moest woi en of niet. Na
rijp beraad van enkele maanden werd
geadviseerd, de concessie te verstrekken
aangezien men het nuttig oordeelde dat
de menschen vertrouwd zouden raken
met het reizen per spoor, hoewel de
noodzaak daarvan niet werd ingezien en
men verval van het verkeer te water
vreesde.
Eindelijk rijdt de eerste trein!
De concessie werd derhalve verstrekt,
evenwel alleen voor stoomkracht en niet
voor paardentrekkracht, zooals het trio
ook gevraagd had. Was oorspronkelijk
een lijn AmsterdamHaarlemRotter
dam geprojecteerd, voorloopig zou al
leen het traject Amsterdam—Haarlem
worden aangelegd, welk gedeelte moest
dienen als een soort proefkonijn. Hoe
zou het publiek reageeren? Dit was een
probleem dat slechts opgelost zou kun
nen worden door de werkelijkheid. Toen
men eenmaal met den aanleg van de
baan was begonnen, vlotte het werk
flink. Maar het zou toch 20 September
1839 worden voordat de eerste trein,
onder het schetteren van de trompetten
der plaatselijke harmonie, van het nood-
station de .Eenhonderd Roe" bij Haar
lemmerpoort, even buiten Amsterdam,
getrokken door de twee locomotieven,
„Snelheid" en „Arend", koers zette
naar Haarlem. Dat men het klappen
van de zweep nog niet kende, blijkt wel
hieruit, dat aanvankelijk slechts èèn lo
comotief besteld was, de „Snelheid". Op
het laatste oogenblik moesten nog en
kele in Engeland bijbesteld worden, die
begin September te Amsterdam arri-
v erden. Dat waren „De Leeuw", „De
Hoop" en „De Arend", welk laatste
stoompaard, met zijn potsierlijk langen
schoorsteen, men kan zien op de Spoor
wegtentoonstelling in Amsterdam. Ook
de wagons moesten uit het buitenland
komen: België en Duitschland waren
hier de leveranciers. Feitelijk waren het
niet veel meer dan diligences op spoor-
wielen, de zoogenaamde eerste klasserij
tuigen, waarin niet gerookt mocht wor
den en waarin men „gedurende den over-
togt" stil moest blijven zitten; de an
dere rijtuigen waren de beruchte
„Chars-a-banes", open rijtuigen, waarin
men moest staan.
's Winters zat men in de kou.
Niet onvermakelijk is het uitgebreid
ceremonieel, waarmede het vertrek van
een trein in die dagen gepaard ging. Een
kwartier vóór het vertrek werd de
wachtkamer gesloten en de verkoop
van plaatsbewijzen gestaakt; de reizi
gers dienden dan op het perron aanwe
zig te zijn. De verkooper van de plaats-
kaarten, die het „rekenpligtig" beheer
voerde en tevens de functie van stations
chef vervulde, luidde de bel ongeveer
tien minuten tevoren. Twee minuten
voor het vertrekuur werd de bel op
nieuw geluid, nu in sneller tempo, de
conducteur blies een complete taptoe op
den signaalhoorn en langzaam zette de
trein zich in beweging. Vooral des win
ters was het reizen per spoor geen on
verdeeld genoegen. Voor de leuze: vlug,
veilig, voordeelig en verwarmd bestond
vooralsnog geen aanleiding. In het eer
ste jaar moest men het geheel zonder
verwarming stellen; later schafte de
maatschappij een veertigtal koperen
flesschen aan, die, met warm water ge
vuld, op verzoek verstrekt werden, maar
alleen aan eerste klasse passagiers; de
overigen bleven voorloopig in de kou
zitten.
Wacht U voor „hersenziekte".
Het duurde nog een heelen tijd voor
dat men den ijzeren spoorweg zonder
vooroordeel aanvaardde. Mr Dr J. H.
Jonckers Nieboer heeft in zijn uitste
kend boek „Geschiedenis van de Neder-
landsche Spoorwegen" (Uitg. Nygh
van Ditmar.R'dam) die grieven kort sa
mengevat en wij veroorloven ons deze
hier over te nemen: „Geen zegeningen
zou de ijzeren weg brengen, maar
schade en gevaar. Schade aan de onder
nemers der postwagendiensten, voerlie
den, landbouwers, paardenfokkers,
steenfabrikanten, aandeelhouders in
straatwegen en zoovele anderen; gevaar
zou ontstaan voor de reizigers, die door
de snelheid zouden stikken of door het
geraas een hersenziekte zouden krijgen,
wanneer zij niet het leven verloren door
ontsporingen of ketelontploffingen, de
paarden zouden er door schrikken, in
èèn woord, de rampen waren niet te
overzien.
Men was het er roerend over eens, dat
de spoorweg geen ander resultaat op zou
leveren „dan snelheid alleen". De prak
tijk heeft anders geleerd, maar er waren
jaren van strijd voor noodig vóór men
tot dat inzicht kwam. Al wat nieuw is,
is vreemd en wat vreemd is, wordt door
gaans veroordeeld.
Reeds spoedig bleek, dat de lijn Am
sterdamHaarlem voldeed aan de ge
stelde verwachtingen. Er werd van den
trein een vrij druk gebruik gemaakt.
Niet langer stond men zoo schrikachtig
tegenover het moderne vervoermiddel.
De schutting, die over een afstand van
enkele honderden meters bij den overweg
te Halfweg langs de baan geplaatst
moest worden, kon verdwijnen; het was
gebleken dat de vonken uit den schoor
steen geen brand veroorzaakten men
had zelfs gevreesd dat de te velde staan
de oogst in vlammen zou opgaan; er
hadden geen ketelontploffingen plaats,
waarvan de menschen zouden kunnen
schrikken. De spoorweg-op-proef had
uitstekend voldaan en men sloeg nu de
hand aan den ploeg om het geprojecteer
de traject naar Rotterdam verder uit te
voeren. Daarbij deden zich vele moeilijk
heden voor. In de eerste plaats kon men
niet zoo vlot stukken grond voor den
aanleg onteigenen, zooals dat sinds de
onteigeningswet in 's lands belang ge
schiedde.
Een typisch voorbeeld daarvan is het
bekende geval van
Het Kromme Lijntje te Delft.
Van de talloos vele processen, die de
Spoorwegmaatschappijen in Nederland
hebben moeten voeren, was het bekend
ste dat bij een zekeren Van der Gaag,
die de zaak zoolang had weten te rekken
dat het onmogelijk werd nog langer te
wachten. Aan weerszijden van het ge
bied van Van der Gaag niet meer dan
een laantje lag de spoorweg Haarlem
Rotterdam te wachten op aansluiting.
Vastbesloten, niet aan de overdreven
eischen van den bezitter toe te geven,
legde de spoorwegmaatschappij voorloo-
HET m.s. „ORANJE" VER
TREKT WAARSCHIJNLIJK
EERDER.
De directie der Stoomvaart-
Mij „Nederland" deelt mede,
dat alle passagiers voor het
motorschip „Oranje" naar ha
vens verder dan Port Said te
Amsterdam zullen moeten in
schepen.
Verder moet men rekening
houden met de mogelijkheid,
dat het schip eerder dan
Woensdag a.s. van Amster
dam zal varen, wellicht zelfs
reeds Maandag a.s. Passagiers
wordt verzocht, contact te hou
den met de maatschappij of
haar agenten.
In verband hiermede is de
maatschappij genoodzaakt, al
le passages naar Southamp
ton, Genua en Port Said, te
laten vervallen.
277. Hoe was het inmiddels met Robertson,
de piloot van het verongelukte vliegtuig
gegaan? Terwijl hij het vliegtuig bestuurde
in den cockpit gezeten, had hij niets van
den brand bemerkt, voordat het vliegtuig
neerstortte.
278. Terwijl de machine in stukken op het
water uiteenviel, gelukte het hem den cock
pit te verlaten.
pig een hulpspoor in hoefijzervorm om
het betreffende stuk land heen, zoodat
aansluiting van de beide trajecten v/erd
verkregen en de lijn op 3 Juni 1847 voor
het verkeer kon worden opengesteld.
Heel spoedig daarna ging Van der Gaag
in op een schikking, zoodat de directe
verbinding aangelegd kon worden. Wan
neer men in die dagen sprak over het
Kromme Lijntje, had men echter daarbij
nog 'n bijbedoeling. De heer Van Wicke-
voort Crommelin, burgemeester van
Zandvoort, had namelijk tijdens de strub
belingen beslag weten te leggen op het
stukje grond en meende op deze wijze
de H. S. M. te kunnen dwingen de ge-
wenschte halte aan de Zandvoorterlaan
te krijgen. Dit is slechts één anecdote uit
een groot aantal. Wie zich in de belang
wekkende wordingsgeschiedenis van de
Nederlandsche Spoorwegen verdiept, zal
daarin nog menig humoristisch geval
aantreffen.
Eindelijk staatsexploitatie.
Het heeft lang geduurd voordat het
eigenlijke staatsbedrijf der Ned. Spoor
wegen door fusie van de bestaande, par
ticuliere maatschappijen tot stand kwam
Het was een beslissende schrede voor
waarts op spoorweggebied. Men kon nu,
dank zij de bereikte eenheid, alle aan
dacht schenken aan een goede service;
en dat het daarop aankomt, daarvan is
de huidige directie meer dan ooit door
drongen. Wie, zooals wij, een week op
reportage is geweest door de bedrijven
der N. S., heeft wel met eigen oogen
kunnen waarnemen hoeveel er ten goede
veranderd is; er waait een nieuwe fris-
sche wind door de duffe atmosfeer van
weleer. Ieder spoorwegman is er thans
van doordrongen, dat de klant koning is.
Een wagenvoerder formuleerde het zoo
treffend: Vroeger hadden de menschen
de spoorwegen noodig, nu hebben de
spoorwegen de menschen noodig.
Op den twintigsten September sluit
het bedrijf der N. S. een periode van
honderd jaar af, den blik gericht op de
toekomst. Het modernste materiaal
wordt in gebruik genomen er werd
o.a. gefluisterd over directe verbinding
van Maastricht naar Groningen met nieu
we in aanbouw zijnde vijf-wagen-Diesel-
treinen. Wij hebben de regelmatige
dienstregeling gekregen, die in de heele
wereld geldt als een unicum. De Spoor
wegen passen zich met sprongen aan bij
het moderne leven, met zijn speciale
eischen wat snelheid en comfort betreft.
„DE DOODENDE DRAAD".
Men meldt uit den Achterhoek: Het
volkeer met Duitschland is thans ernstig
belemmerd. De grenspassage hij 's-iHee-
renberg is nog uitsluitend open voor
grensverkeer. Personen, 'die verder willen
reizen dan Emmerik, kunnen de grens
alleen passeeren via Babberich.
Een herinnering aan den tijd van de
bezetting van België in den wereldoor
log is ook weer levendig geworden. Werd
het verkeer tusschen ons land en België
toen onmogelijk gemaakt door de zwaar
electrisöh geladen 'draadversperring,
welke langs geheel de grens liep en
vele dooden heeft gekost, thans is ock
hier aan de Oostgrens de draadversper
ring, welke de laatste dagen doGr de
Duitsche militairen is in orde gemaakt,
electrisch geladen.
In den volksmond geeft men als reden
hiervan aan, dat men op deze afdoende
wijze desertie wil voorkomen. (Msb.)
Doodelijke trap van een
paard. In het kazernement van de ca
valerie aan de Paardenmarktte Delft
heeft een ongeluk plaats gehad met doo-
delijken afloop.
Een 28-jarige huzaar, die bezig was
met het roskammen van een paard, werd,
i terwijl hij zich op een gegeven moment
bukte, door het schichtig geworden paard
van zijn buurman, dat begon te slaan,
getroffen. De boef trof den ongelukkige
aan den slaap. Hij' was op slag dood. D'e
I man laat een vrouw en een kin'd achter.
Brand stichting te Rotter
dam door middel van een tijd-
1 b o m. Donderdagavond laat heeft in
j pand 140 aan den Statenweg te Rotter
dam een zeer felle brand gewoed, welke
i onder wel zeer verdachte omstandigheden
is uitgebroken. Alle verklaringen van de
diverse getuigen duiden er op, dat deze
brand is gesticht, met behulp van een
tijdbom. De huurder van 'de woning, had
het pand nog niet betrokken, maar er wat
meubelen in laten brengen, vermoedelijk
tegelijk met den bom. Er is een verdachte
gearresteerd. De brandweer beeft den
brand met vier stralen gebluscht.
Een doffen slag, dééd de deuren en
ruiten trillen. Kort daarna ontdekte men,
dat een felle brand woedde op de tweede
etage van pand 140 aan dien weg.
De meubelen waren in de achterkamer
geplaatst en voorts waren 'de deuren
opengezet, teneinde het vuur gelegenheid
te geven zich snel over de verdieping te
verplaatsen. Dadelijk na de explosie
brandde ook 'vrijwel de geheele etage.
Bij het onderzoek zijn restanten gevon
den, welke inderdaald van een tijdbom af
komstig kunnen zijn. De man, die kort
voor het uitbreken van den brand het
pand ijlings beeft verlaten, is vrij kort
na het uitbreken van den brand gearres
teerd en naar bet hoofdbureau van poli
tie overgebracht. Vermoedelijk heeft hij
den bran'd gesticht, om zioh in het bezit
te stellen van de verzekeringspenningen.
Het is de 35-jarige schilder P. B.
Chr. Landbouwwinterschool te
Haarlemmermeer.
Jongens van 16 jaar en ouder, die la
ter graag zelf een boerderij willen be-
heeren, kunnen zich voor die toekom
stige taak niet beter voorbereiden dan
door het onderwijs aan een Landbouw
winterschool te volgen (Zie de adver
tentie in dit no.).
Het onderlinge contact van leerlin
gen uit de beste landbouwstreken van
ons land heeft op zichzelf ook al waar
de. Het leerplan komt overeen met
dat van de Rijkslandbouwwinterseholen,
verder wordt getracht zoowel het on
derwijs als de geest op de school met
terdaad christelijk te doen.
MIDDELBURG. Ondertrouwd: P. C.
Jansen 23 j. jm. en A. M. J. Verrijk 24
j. jd.D. Coppoolse 27 j. jm. en J. J.
Vogel 24 j. jd.; C. Post 26 j. jm. en L.
J. Ilmer 23 j. jd.J. van Loo 26 j. jm.
en J. J. Leijnse 24 j. jd.
Getrouwd: P. Moeleker 29 j. jm. en J.
J. M. Geschiere 27 j. jd.; J Jakobsen 25
j. jm. en P. Pouwelse 22 j. jd.
Bevallen: J. M. de Wolf geb. Geense
z.P. M. Suurland geb. Kesteloo d.J.
Hibels geb. Schinkel d.; P. Schoonaard
geb. Roeda d.
Overleden: C. C. Akkerman 80 j.,
man van G. C. Adranissen; J. den En
gelsman 70 j., weduwn. van S. Kooman.
(M. C.)
O.- EN W.-SOUBURG. Bevallen: G.
W. G. Imrig geb. Talland d.; W. P.
Cal jouw geb. De Wijze d. (Nwsbld.)
Haarverven wordt modern.
Men schrijft ons:
Wat beteekent het, als wij onze eerste
grijze haren ontdekken? Dat we voor een
onafwendbaar feit staan en dat er spoe
dig meerdere zullen volgen. Vooral voor
vrouwen beteekenen de eerste grijze ha
ren een ramp: „Ik word oud en begin af
te takelen". Maar dit gevoel is niet ge
rechtvaardigd. Zeker: grijze haren heb
ben meestal iets te maken met den leef
tijd, maar bun verschijning hoeft niet ge
paard te gaan met vermindering der le
venskracht. Integendeel: al te vroeg grijs
worden kan vaak iets erfelijks zijn, zoo-
als het vroegtijdig kaal worden, wat veel
bij mannen voorkomt.
Is het zoover, dat anderen over ons
grijs haar gaan spreken, dan moeten wij
ons wennen aan de gedachte, dat de bui
tenwereld onzen leeftijd, onze prestaties
nu meer dan vroeger naar ons uiterlijk
beoordeelt.
Niemand vindt het evenwel prettig voor
ouder aangezien te worden dan men is.
Is het noodig, dat men ons voor ouder
houdt dan wij zijn? Neen, integendeell
Hiertegen bestaat een zeer eenvoudig
middel: het haarverven.
Nu zijn er menschen, die beweren, dat
het verven van bet haar tegennatuur
lijk is.
De natuur wil nu eenmaal, dat het
haar op een bepaalden leeftijd grijs wordt
en daarbij moet de mensch zich neerleg
gen. Deze opvatting is echter beslist on
juist. Dan zouden we ons haar ook niet
mogen laten onduleeren, watergolven of
knippen; de mannen zouden zich dan
niet mogen scheren of hun haar laten
knippen. Neen, deze zienswijze is in elk
opzicht dwaas te noemen. Alle nieuwe
dingen, die goed blijken te zijn, worden
ten slotte erkend.
U denkt misschien „Wat zullen mijn
kennissen zeggen, als mijn haar ge
verfd is."
Het is echter niet eens noodig, dat Uw
vrienden en kennissen er iets van mer
ken. Maar dan moet U ook niet wachten,
tot U heelemaal grijs is. Zoodra zich de
eerste grijze haren vertoonen, moot U
naar Uw kapper gaan en hem om raad
vragen. Zij zal U precies zeggen, wanneer
U, zonder op te vallen, Uw haar aan een
verfbehandeling moet onderwerpen.
Honderden vrouwen laten tegenwoor
dig het haar verven, zonder dat haar om
geving er ook maar het flauwste vermoe
den van heeft zoo natuurlijk lijkt het
resultaat.
De moderne haarverf-techniek is, ver
geleken bij vroeger aanmerkelijk verbe
terd. De moderne haarverven zijn beter
geschikt voor het bereiken van een gelijk
matige kleur, omdat zij meestal een dik
vloeibare zeep als basis hebben. Ook
wordt aan de opleiding van den vakman
bijzonder veel zorg besteed. Het mooiste
is wel, dat tegenwoordig ook in ons land
cursussen in haarverven voor kappers
worden gegeven, zoo daLdezen zelf met
meer behoeven te experimenteeren. Na
met goed gevolg een haarverf-cursus te
hebben doorloopen, ontvangen de kappers
een diploma van het haarverf-instituut.
De kapper met diploma is een prima
haarverfdeskundige, op de hoogte van
alle bijzonderheden van de moderne haar
verf-techniek.
Vraag zulk een kapper eens om raad
Zulk een deskundige is in staat om Uw
haar onfeilbaar de oorspronkelijke kleur
weer terug te geven, of zelfs een andere
nuance, waarnaar U misschien vaak ver
langd heeft.
Een nieuw recept voor aardappel koeken.
Op vele manieren kunnen we van ge
kookte aardappelen een smakelijk ge
recht maken, b.v. door ze te bakken,
maar afkokers zijn daarvoor niet zoo
geschikt tenminste, op de gewone ma.
nier. Volgens onderstaand recept gaat
het echter wel, met als resultaat een
nieuw en smakelijk gerecht. Deze aard
appelkoeken kunnen met sla gepresen
teerd worden, we hebben er dan een vol-
ledigen maaltijd aan.
Het recept luidt (voor 4 personen):
1 kg. gekookte aardappelen, 1 of 2 eie
ren, 200 gram geraspte belegen kaas,
ongeveer liter melk, zout, nootmus
kaat, boter.
Maak de aardappelen fijn (dit gaat
het gemakkelijkst als ze warm zijn) en
vermeng ze met de andere ingrediënten
tot niet de droge puree.
Smelt een lepel boter in de koeken
pan doe hierin de helft van de puree en
strijk deze glad uit. Bak hiervan een
koek, die met behulp van een deksel
wordt omgekeerd. Bak de rest van de
puree op dezelfde wijze. Presenteer de
aardappelkoeken warm en geef er sla bij
(bijv. van kropsla, tomaten en komkom
mer).
Uit de Modebladen.
De vrouw weet thans, wat de herfst-
mode voor haar in petto houdt. Het
Septembernummer van „Beyer's Mode
für Alle" verstrekt haar alle inlichtin
gen.
De omslag brengt al meteen iets
nieuws op het gebied van mantels; een
mantel met een ouderwets aandoende
koetsierscape. Deze cape is gegarneerd
met astrakan, waarvan ook het bijpas
sende mofje gemaakt is. Bovendien zijn
op de omslag eenige modekleuren aan
gegeven.
Bij het doorbladeren van het nieuwe
nummer blijkt al spoedig, dat de mode
haar belofte ingelost heeft; zelden za
gen we zulke gracieuze modellen.
Wijde rokken, inhaaksels, smockwerk,
drapeeringen, strikken of kant maken
zelfs van de eenvoudigste jurk een char
mant toiletje.
Een aparte pagina is gewijd aan zelf
te maken trekkers voor ritssluitingen.
Aan de herfsthoeden is eveneens de
noodige aandacht besteed, terwijl ook
practische kinderkleeding niet verge
ten is.
