HITLER PUBLICEERT ZIJN EISCHEN NI HENDRIKSE Co.'s BANK Dagblad voor de Provincie Zeeland Polen verscheen niet om te onderhandelen. - De toestand ernstig. - Dagorder van Hitier. - De eerste daden van Dnitsche agressie.Danzig keert tot het Duitsche Rijk terug. - Engeland en Frankrijk mohili- seeren. - Warschau en andere steden gehomhardeerd. Dagorder van Hitier tot de Dnitsche weermacht. Danzig keert naar bet Dnitsche Rijk terng. Polen maakt melding van de eerste daden van agressie van Duitschland. ramma. Het officieele Duitsche communique vermeldt de eischen van Hitier. WAT NU? Het Prinselijk Gezin naar de Residentie. EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws. No- 2410. Proclamatie aan de bevolking. Antwoord van Hitier aan Förster. GOES. Ons telefoonnummer is thans VRIJDAG 1 SEPT. 1939 53e JAARGANG No. 283 Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststrant 7 0, does Postrekening 44455 Telefoon 2438 ;en de kerels de d te komen en i de sloep koers kust. Ze waren een of ander ische actie in de Lke ook en vooral is. •ortsingi gedood. de grens van de seriën onder 'Heer- r Mertens, opzich- ssaumijn IV met lichtmast gereden, ood. De duorijder, srheide, werd zeer eed in het zieiken- g overleden, taamsdon'kveer de die weifelde bij straat, aangeredon heer T. werd tegen bleef bewusteloos zijn woning over- .at hij een schedel- regenIn den loop i aan do gevolgen mber 1939. en 414 4 m. 8.00 .0.20 VARA. 12.00 30 VPRO 9.00 VA 0—12.00 VARA. her.). 10.00 mor- 45 zang en piano, smeralda. 12.00 A- st (opn.). (Om tnancers en soliste. 2.05 causerie over sderland". 2.35 de 2.55 verkorte ope- im. met toel. 4.30 6.30 causerie over gram. 7.00 VARA ie „Zelfopvoeding, pleiding" 7,23 ber. sded, 7.35 causerie Christus". 8.00 pi- iet geestelijk leven meralda en solist. ).45 VARA-orkest ivondw. 11.00 gra- 1.5512.00 gram. 1.5 m. Algem. pro- KRO. m 8.15 ber.). 10.00 userie. 12.00 ber. Continental Six. .30 gram. 1.50 gr. 3.00 en 3.45 gr ïlodisten en solist. tuinbouw-causerie, 7.15 causerie „De '.35 gram. 8.00 be- 10-orkest. 8.45 de 9.10 gram. 9.30 viool. 10.30 ber. res en zijn orkest. WEERBERICHT. van hedenmorgen weer: zwaar be- .0.temperatuur icht 17; neerslag g van hedenavond eveer 19 uur: nd: zwakke veran- ;ot gedeeltelik be- behoudens geringe nig verandering m middag 3 u.: jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting iddag 3 u.: 760 r fietsers: Gisteravond had de Duitsche regee ring toch besloten haar voorstellen aan Warschau betreffende een oplossing van het probleem Danzig-Corridor bekend te maken. De uitvoerige tekst werd te half negen aan de vertegenwoordigers der buiten- landsche pers voorgelezen en te 9 uur Duitschen tijd door de radio bekend ge maakt. Ook op verschillende pleinen in Berlijn waren luidsprekers ingeschakeld, waaromheen zich spoedig duizenden toe hoorders verzamelden. De telex zorgde er voor, dat tegelijkertijd het belangrijke staatsstuk naar de buitenlandsche hoofd steden werd doorgegeven. Van Duitsche zijde wordt er bijzondere nadruk op gelegd, dat men Polen in den nacht van Woensdag op Donderdag tot middernacht tijd had gelaten op de Duit sche voorstellen in te gaan door het zen den van een gevolmachtigde uit War schau, die niet alleen zou komen praten, maar die ook alle volmachten moest bezitten om tot onderteekening over te gaan, dan wel tot verwerping. Men is er te Berlijn bijzonder over ontstemd, dat Warschau het niet eens noodig heeft ge vonden te antwoorden, laat staan een ge volmachtigde te zenden. Gistermiddag, dus ongeveer een hal ven dag nadat de termijn voor onderhan deling, door Berlijn aangegeven, verstre ken was, verscheen de Poolsche ambas sadeur in de Wilhelmstrasse met het verzoek, tot het doen van mededeelingen den staatssecretaris van Buitenlandsche Zaken te mogen spreken, dus niet den minister en zéker niet Hitier zelf! Dit onderhoud heeft ook plaats gehad met den staatssecretaris. Van Duitsche re- geeringszijde heeft men niet meegedeeld, wat Lipski is komen zeggen, wèl, dat men zijn bezoek niet van beteekenis acht, omdat de ambassadeur niet in het bezit was van de door Duitschland geëischte speciale machtigingen. De situatie is nu ongetwijfeld hoogst ernstig geworden. Gisteravond is de volgende mededee- ling verstrekt'. De koninkljjk Britsche regeering heeft zich in een nota van 28 Augustus 1939 tegenover de Duitsche regeering bereid verklaard haar bemiddeling met het oog op rechtstreeksche onderhandelingen tusschen Duitschland en Polen over de hangende problemen te verleenen. Zij heeft daarbij geen twijfel overge laten, dat ook zij zich, gezien de voort durende incidenten en de algemeene Europeesche spanning, van de urgentie der procedure bewust was. De Duitsche regeering heeft zich in een antwoordnota van 29 Augustus 1939 ondanks haar sceptische beoordeeling van den wil der Poolsche regeering om „überhaupt" te komen tot overeenstem ming in het belang van den vrede bereid verklaard, de Engelsche bemiddeling of eventueel het voorstel aan te nemen. Zij heeft zich bereid verklaard tot 30 Augustus des avonds een lasthebber van de Poolsche regeering te ontvangen on der voorwaarde, dat deze ook werkelijk gevolmachtigd zou Zijn om niet alleen te discuteeren, maar ook onderhandelingen te voeren en te sluiten. In plaats van een mededeeling omtrent de aankomst van een Poolsche gevol machtigde, kreeg de rijksregeering als antwoord op haar bereidwilligheid tot overeenstemming allereerst het bericht van de Poolsche mobilisatie en pas op 30 Augustus 1939, tegen 12 uur 's nachts een meer algemeene verzekering van Engeiands bereidwilligheid om van zijn kant invloed te willen oefenen tot het openen van onderhandelingen. De Duitsche regeering meende er recht °P te hebben, dat onder deze omstandig heden, en op zijn minst daarna, de on middellijke benoeming van een Poolschen onderhandelaar zou plaats hebben, want men kan van de rijksregeering niet ver wachten, dat zij van haar kant voortdu rend de bereidwilligheid tot het aan- knoopen van dergelijke onderhandelin gen niet alleen in het licht stelt, maar ook er voor gereed zit, terwijl van Pool sche zijde haar slechts leege uitvluchten en nietszeggende verklaringen worden gedaan. Uit een intusschen gedane demarche van den Poolschen ambassadeur blijkt opnieuw, dat ook deze geen volmacht heeft om eenigerlei discussie aan te van gen of zelf te onderhandelen. De Führer en de Duitsche rijksregee ring hebben zoodoende nu twee dagen te vergeefs gewacht op de aankomst van een gevolmachtigd onderhandelaar. On der deze omstandigheden acht de Duit sche regeering ook ditmaal haar voor stellen practisch afgewezen. De verhouding tusschen het Duitsche Rijk en Polen is op het oogenblik zóó, dat ieder verder incident tot het losbre ken van de aan beide kanten in stelling gebrachte militaire strijdkrachten kan leiden. Iedere vreedzame oplossing moet van zoodanigen aard zijn dat niet bij de eerst volgende gelegenheid de gebeurtenissen zich kunnen herhalen en daardoor niet alleen het oosten van Europa, maar ook andere gebieden in dezelfde spanning ge bracht worden. Daarna volgen de Duitsche voorstel len: 1. De Vrije Stad Danzig keert onmid dellijk naar het Duitsche Rijk terug. 2. Het gebied van den z.g. Corridor zal zélf beslissen over zijn behooren tot Duitschland of tot Polen. 3. Tot dit doel zal in dit gebied een stemming worden gehouden. Stemgerechtigd zyn alle Duitschers, die op 1 Januari 1918 in dit gebied woon den of op dezen dag werden geboren en insgelijks alle op dien dag in clit gebied wonende of tot op dien dag daar gebo ren Polen, Kasjoeren enz. De uit dit ge bied verdreven Duitschers keeren voor het uitbrengen van hun stem terug. Dit genoemde gebied wordt evenals dat met het Saargebied het geval was, geplaatst onder een onmiddellijk te vor men internationale commissie, die door de vier groote mogendheden Italië, de Sovjet-Unie, Frankrijk en Engeland ge vormd wordt. 4. Van dit gebied blijft uitgezonderd de Poolsche haven Gdingen (Gdynia), die principieel Poolsch souverein gebied vormt, in zooverre zij zich territoriaal I beperkt tot de Poolsche nederzetting. De nadere grenzen van deze Poolsche haven stad zouden tusschen Duitschland en Po len moeten worden vastgelegd. 5. Om aan de vereischte omvangrijke werkzaamheden ter uitvoering van een rechtvaardige stemming den noodzake lijken tijd te geven, zal deze stemming niet plaats vinden voordat 12 maanden verloopen zijn. 6. Om gedurende dezen tijd Duitsch land zijn verbinding met Oost-Pruisen en Polen zijn verbinding met de zee onbe perkt te garandeeren, worden wegen en spoorwegen vastgesteld, die een vrtf transitoverkeer mogelijk maken. 7. Over het behooren van dit gebied tot een der twee staten beslist de een voudige meerderheid van de uitgebrach te stemmen. 8. Om na de stemming, onverschillig hoe deze uitvalt, de veiligheid van het vrije verkeer van Duitschland met zijn provincie DanzigOost-Pruisen en Po len zijn verbinding met de zee te garan deeren, zal, in geval het aan de stem ming onderworpen gebied aan Polen komt Duitschland een exterritoriale ver- keerszone, ongeveer in de richting van BiitowDanzig, resp. Dirschau gegeven worden voor het aanleggen van een rijks autoweg benevens van een viersporige spoorlijn. Deze weg en deze spoorlijn zullen al dus aangelegd worden, dat de Poolsche verbindingswegen daardoor niet worden geraakt. Wanneer de stemming ten gunste van Duitschland uitvalt krijgt Polen voor het vrije en onbeperkte verkeer naar zijn haven Gdingen dezelfde rechten van een gelijke exterritoriale weg-, resp. voor wegverbinding. 9. In geval de Corridor aan het Duit sche rijk terugkomt verklaart dit zich bereid met Polen een bevolkingsuitwis seling in zoodanigen omvang uit te voe ren, als de Corridor daarvoor ge schikt is. 10. De eventueel door Polen gewensch- te speciale rechten in de haven van Dan zig moeten voor Duitschland in de ha- van van Gdingen gelden. 11. Danzig en Gdingen zouden het ka rakter van zuivere handelssteden krij gen, d.w.z. zonder militaire inrichtin gen en militaire versterkingen. 12. Het schiereiland Hela, dat bij de stemming óf aan Polen óf aan Duitsch land zou komen, zou in elk geval even eens worden gedemilitariseerd. 13. Daar de Duitsche rijksregeering de meest ernstige klachten omtrent de be handeling der Duitsche minderheid in Polen heeft, en de Poolsche regeering eveneens meent klachten ten aanzien van Duitschland te hebben, verklaren beide partijen zich er mee accoord, dat deze klachten aan een internationale commissie van onderzoek worden voor gelegd. 14. Duitschland en Polen komen over een de rechten der wederzijdsche min derheden door gedetailleerde en binden de overeenkomsten te verzekeren. Beide partijen verplichten zich de leden der minderheid niet voor den militairen dienst op te roepen. 15. In geval van een overeenkomst op den grondslag van deze voorstellen ver klaren zich Duitschland en Polen bereid de onmiddellijke demobilisatie van hun strijdkrachten te bevelen en ten uitvoer te leggen. 16. De ter bespoediging van de bo venstaande overeenkomsten vereischte verdere maatregelen worden tusschen Duitschland en Polen gemeenschappe lijk overeengekomen. De toestand ziet er werkelijk nu zeer ernstig en dreigend uit. En de vraag wat er nu verder zal gebeuren is op velerlei lippen. Het schijnt wel, dat de pessimis ten van gisteren gelijk beginnen te krij gen en dat Hitier tóch den moed zal heb ben naar de wapens te grijpen. Men moet niet denken aan de onbeschrijflijke ge volgen Dat Engeland gisteravond besloot tot de volledige mobilisatie van de vloot, was al een minder gunstig teeken. Te Londen was men n.l. geheel op de hoogte van den stand van zaken met Duitsch land. Hoewel de toestand te Berlijn zeer ernstig wordt geacht, legt men er in wel ingelichte kringen den nadruk op, dat de deur voor onderhandelingen nog niet is gesloten. De mobilisatie der Britsche vloot wordt echter beschouwd als een feit, dat de toestand is verergerd. Men verklaart dat Von Ribbentrop het Duitsche standpunt zoo grondig tegen over Henderson heeft uiteengezet, dat een schriftelijk antwoord op de mede deeling van Londen niet meer noodig wordt geacht. Hitier heeft de volgende dagorder aan de weermacht, gedateerd op 1 Septem ber uitgevaardigd: De Poolsche Staat heeft de vreedzame regeling van de nabuur-betrekkingen, waarnaar ik heb gestreefd, afgewezen. Hij heeft inplaats daarvan een beroep op de wapenen gedaan. De Duitschers in Polen worden met bloedige terreur vervolgd, van huis en hof verdreven. Een reeks van voor een groote mo gendheid onverdraaglijke grensschendin- gen bewijzen, dat de Polen niet langer bereid zijn de Duitsche grenzen te eer biedigen. Om aan dit waanzinnig optreden een einde te maken blijft mij geen ander mid del over dan van nu af aan geweld te genover geweld te plaatsen. De Duitsche weermacht zal de strijd om de eer en de levensrechten van het herrezen Duitsche volk met harde vast beslotenheid voeren. Ik vertrouw dat ieder soldaat, gedach tig aan de groote tradities van het In verband met het feit, dat Z.K.H. Prins Bernhard dezer dagen werd be noemd tot buitengewoon adjudant van H. M. de Koningin, waardoor ztfn werk zaamheden voorloopig veelal te 's Gra- venhage zullen liggen, zal het Prinselijk gezin zich voorloopig in de Residentie vestigen. Naar wjj vernemen is het vertrek van Soestdijk op 1 Septembeer bepaald. eeuwige Duitsche soldatendom zijn plicht tot het uiterste zal verrichten. Blyf u steeds en in alle lagen bewust, dat gtf vertegenwoordigers van het Na tionaal Socialistische Groot Duitsche Ryk zijt. Leve ons Volk en ons Rijk! DANZIG. Gouwleider Förster heeft het volgende telegram aan Hitier gezonden: Mijn Führer! Ik heb zoo juist de grondwet van den staat, de hereeniging van Danzig met het Duitsche Rijk be treffende, onderteekend en daarmee van kracht verklaard. De wet wordt genoemd: Grondwet van den staat van de Vrije Stad Danzig, de hereeniging met het Duitsche Rijk betreffende, van 1 Sep tember 1939. Ik heb de volgende grondwet voor de staat uitgevaardigd le. De grondwet van de Vrijstaat Dan zig is afgekondigd. 2e. Alle bevoegdheden van het uitvoe rend bestuur worden uitsluitend uitge oefend door het staatshoofd. 3e. De Vrijstad Danzig vormt met haar geschiedenis en haar volk een deel van het Groote Duitsche Rijk. 4e. Tot definitieve bepaling van invoe ging van de Duitsche Rijkswetten door den Führer, blijven de gezamenlijke be palingen uit de grondwet zooals zij op het oogenblik van de uitvoering van de grondwet van den staat gelden, van kracht. Danzig, 1 Sept. Albert Förster, gouwleider. Ik verzoek U, mijn Führer, in naam van Danzig en zijn bevolking aan deze grondwet Uw toestemming te geven en bij Rijkswet de her-inlijving bij het Duit sche Rijk te voltrekken. Danzig betuigt U zijn onvergankelijke dankbaarheid en eeuwige trouw. Heil U, mijn Führer! w. g. Albert Förster, Gouwleider. DANZIG. Gouwleider Albert Förster heeft de volgende tot de bevolking van Danzig gerichte proclamatie uitgevaar digd: Mannen en vrouwen van Danzig Het uur, waarvoor gij 20 jaar hebt ge streden, is aangebroken. Danzig is met ingang van heden te ruggekeerd tot het Groot Duitsche Rijk. Onze Führer, Adolf Hitler, heeft ons bevrijd! Van alle openbare gebouwen in geheel Danzig waait vandaag voor de eerste keer de hakenkruisvlag van het Duit sche Rijk. Zij waait ook van de vroegere Poolsche gebouwen en in de havens. De klokken van de torens van het oude raadhuis en van de Mariakerk, lui den het uur van de bevrijding van Dan zig in. Wjj danken God onzen Heer dat Hij den Führer de kracht en de mogelijk heid heeft gegeven ons te bevrijden van het kwaad van het verdrag van Versail les. Wjj Danzigers zjjn gelukkig thans ook burgers te zjjn van het Groote Duitsche Rjjk. Wij willen in dit plechtig uur zjj aan zij staan en den Führer de heilige belofte geven alles te doen voor ons heerlijk Groot Duitsche Rijk. Leve het bevrijdde, weer tot het Rijk teruggekeerde Danzig! Leve ons Groot Duitsche Vaderland! Leve onze geliefde Leider, Adolf Hit ler! Danzig, 1 September 1939. BERLIJN. De Führer heeft het vol gende telegram gezonden aan gouwlei der Förster: Ik neem kennis van de proclamatie Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Het Prinseljjk gezin naar de residentie. Ontroerende huldiging van H. M. de Koningin te Baarn. Het spoorwegverkeer in de a.s. week. Buitenland. Hitiers eischen. Polen wilde daarover niet onderhandelen. De toestand ern stig. Danzig bij het Duitsche Rijk ge voegd. De Duitsche Rijksdag bijeen. Vanmiddag vergadert het Engelsche parlement. Poolsche steden door Duitsche vliegtui gen gebombardeerd. Algemeene mobilisatie in Frankrijk en Zwitserland. Ook de Engelsche vloot geheel gemobiliseerd. der Vrije Stad Danzig, inzake den te rugkeer tot het Duitsche Rijk. Ik dank U gouwleider Förster en alle mannen en vrouwen in Danzig voor de onwrikbare trouw welke gij in lange jaren hebt bewaard. Groot Duitschland begroet U van ganscher harte De wet inzake hereeniging wordt di rect voltrokken. Ik benoem U tot chef van het burger lijk bestuur voor het gebied Danzig. (w.g.) ADOLF HITLER. Uit Warschau wordt gemeld: De eerste daden van agressie van Duitsche zijde werden vannacht verricht. De Duitsche luchtmacht heeft aange vallen door bommen te werpen op het plaatsje Puck aan de Poolsche kust in de buurt van Gdynia gelegen, met het doel een vliegveld te verwoesten. Ook werd 't plaatsje Zukow in Poolsch Pommeren gelegen, gebombardeerd, eveneens zonder succes. Tenslotte heeft de Duitsche luchtmacht zich gericht op de stad Biala Podlaska met de bedoeling de in de stad gevestigde vliegtuigfabriek te verwoesten. De bommen misten hun doel. Ook werden drie bommen op Gdynia geworpen. Zij kwamen in zee terecht. Men maakt melding van een aanval van Duitsche troepen tegen de steden Ci- chanow en Mlawa. Op deze wijze is de agressie van Duitschland tegen Polen een voldongen feit. Onafhankelijk van deze gevallen van agressie tegen Polen, noemt men de pro clamatie van Hitier welke in de eerste ochtenduren is uitgegeven een formeele verklaring van agressie jegens Polen. MEDEDEELING VAN DE POOLSCHE AMBASSADE TE PARIJS. De ambassadeur van Polen te Parijs deelt officieel mede: Duitschland heeft de Poolsche grens op vier punten geschonden. De Duitsche berichten over beweerde schending van Duitsch grondgebied door Polen, zyn zuiver verzinsels, evenals de fabel van een aanval van Poolsche „in- surgenten" op Gleiwitz. Ook wordt gemeld, dat Duitschland de haven van Gdynia heeft geblokkeerd. Alle schepen in het Oostelijk deel van de Oostzee zijn gewaarschuwd uit de buurt te blijven. Omtrent de Poolsche maatregelen, meldt het D.N.B. uit Lauenburg, dat vol gens de „Pommersche Zeitung" de Po len maatregelen treffen om door middel van stuwen in de rivier de Piasnitz en het meer van Zarnowitz een groot deel van noordelijk Pommeren onder water te zetten. Reeds is het water zoover opgestuwd, dat aan beide zijden van de grens de wei-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1