NI HENDRIKSE Co.'s BANK De Koningin verjaart. Afwisselend optimisme en pessimisme Dagblad voor de Provincie Zeeland Geen treinverkeer In ons land op 1 en 2 September. Polen neemt verdere militaire maatregelen EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws. No. 2410. In verband met het spoed- eischend karakter... DONDERDAG 31 AUG. 1939 53c JAARGANG - No. 282 Weer een Britsch antwoord aan Hitier. Geruchten over de eischen van den Fuhrer. Een Duitsch ultimatum? Duitsche ministerraad voor de Rijksverdediging ingesteld. GOES. Ons telefoonnummer wordt met ingang van 1 September a.s., des namiddags vanaf 2 uur Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Voritatraat 7 0, Ooei Postrekening 44485 Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Abonnementaprlj* f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vllssingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededccllngcn 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Hare Majesteit onze geliefde Vorstin viert vandaag haar 59sten verjaardag. Het nu afgesloten levensjaar van onze Koningin was een tijdperk van zegen en van zorgen, van vroolijke zonneschijn en daarnaast donkere schaduwen. Er was vreugde bij de Vorstelijke Fa milie toen opnieuw een Prinsesje gebo ren werd. Het was zoo stil geworden de laatste jaren in het Koninklijk Paleis, nadat eerst Koningin Emma en daarna Prins Hendrik door God werden weggeroepen. Maar nu is er weer leven en vroolijk- heid, het geluid van kinderstemmen, die spreken van hoop voor de toekomst. Dankbaarheid vervult het hart van onze Koningin als zij ziet de ouder vreugde van hare kinderen en als zjj daarnaast mag ervaren, dat de harte lijke liefde die ons volk zjjn Vorstin toe draagt, zich ook uitstrekt tot hare kin deren en kleinkinderen. Maar het is niet alles zonneschijn. Meermalen heeft H. M. blijk gegeven hoe vurig zij meeleeft met hen die door de internationale crisis zoo zwaar wer den getroffen. En zij heeft niet nagela ten met bewogen stem, haar volk op te roepen om gezamenlijk deze lassen te dragen. De nood van hare onderdanen was ook haar nood. Er was bij onze KDnin- gin meeleven en mee-1 ij d e n. En nu is daar nog bijgekomen de in ternationale spanning, die tenslotte zoo sterk is geworden, dat ook onze zee- en landmacht moesten worden gemobili seerd. In het diepe besef van hare groote verantwoordelijkheid doet onze Vorstin alles wat gedaan kan worden om voo: ons land den vrede te bewaren en tege lijkertijd tracht zij ook mee te werken om de spanning in Europa te verminde ren, en een bloedbad zonder weerga te voorkomen. Voor onze Koningin die nu voor de tweede maal gedurende hare regeering zee- en landmacht moest mobiliseeren, zijn het bij uitstek zware dagen. Maar des te meer heeft zij behoefte aan de liefde en de trouw van haar volk, dat vooral op dezen verjaardag al is er dan geen plaats voor openlijk vreug debetoon, behoefte heeft van zijn onver zwakte trouw aan en zijn hartelijke lief de voor zijn Koningin te doen blijken. Moge God onze geliefde Vorstin zege nen en nog vele jaren voor land en volk tot een zegen stellen! Het was gisteren te Londen weer een dag van sensationeele geruchten en van groote diplomatieke bedrijvigheid. De geruchten liepen uiteen van gema tigd optimisme tot het zwartste pessi misme en volgden elkander met verwar rende snelheid op. Er was echter een volledige afwezigheid van iedere offici- eele inlichting over den toestand. De inhoud van de gewisselde nota's wordt nog steeds geheim gehouden. Het Britsche antwoord aan rijkskan selier Hitler is gistermiddag naar Ber lijn geseind. Naar vernomen wordt, laat het de deur open voor verdere onderhandelin gen en verwacht men te Londen een nieuw antwoord van Hitier. De Britsche regeering heeft de regee ringen van Frankrijk en Polen volledig op de hoogte gehouden, terwijl de regee ring van de Vereenigde Staten bij wijze van beleefdheid eveneens volkomen op de hoogte wordt gehouden van de ont wikkeling van den toestand. De nota-wisseling duurt dus nog steeds voort. En vanzelf vraagt men zich af, tot welk resultaat ze zal leiden. Zal het gelukken op die wijze den vrede te be waren? Over het algemeen is de publieke opi nie, zooals we gisteren schreven, geneigd irZe vraaS bevestigend te beantwoorden. Men wijst er op, dat Hitier niet toeslaat, dat hij' zijn dreigementen van vorige week niet in daden omzet, dat het Duit sche en vooral het Italiaansche volk ver re van oorlogszuchtig zijn, dat er op de Beurs een opgewekte stemming heerscht, dat Rusland het Duitsch-Russisch ver- nóg niet heeft geratificeerd, dat turkije trouw aan Engeland en Frank rijk blijft, enz. Maar aldus de „N. R. C." in En gelsche diplomatieke kringen wordt dit optimisme niet gedeeld. De kans, dat Hitier zijn eischen zal matigen en zoo doende een vreedzame oplossing voor de crisis mogelijk zal maken, wordt in deze nuchter denkende kringen nog steeds zeer klein geacht. Men blijft er dan ook ten volle op voor- bereid, dat Hitier, na ontvangst van de Jongste boodschap van de Engelsche re- 9eering, elk oogenblik zal kunnen be sluiten, alle verdere onderhandelingen op te geven en het signaal voor den oorlog te geven. Ook gisteravond ontstond in leidende kringen te Brussel plotseling een groot pessimisme, toen langs diplomatieken weg de inhoud van Hitler's Jongste nota aan Engeland werd vernomen. ZWARE EISCHEN VAN HITLER? In welingelichte kringen wordt ver klaard, dat Hitier er in toegestemd heeft onderhandelingen te openen, op voor waarde, dat de Polen er bij voorbaat in toestemmen, belangrijke territoriale, po litieke en economische concessies te doen. Uit dezelfde bron werd vernomen, dat de positie van Polen onveranderd is, on danks Hitler's bereidheid om te onder handelen, omdat de Führer in zijn bood schap aan Engeland de eischen: Danzig en de corridor heeft gehandhaafd. Wat de jongste nota van den Führer aan de Britsche regeering betreft, meldt de „Un. Press", dat Hitier de Britsche voorstellen noch volledig aanvaardt, noch verwerpt en dat hij de deur open laat voor een mogelijke voortzetting der besprekingen. Terwijl van gezaghebbende zijde te Londen geen inlichtingen worden ver strekt, aldus de parlementaire corres pondent van Reuter, gaven politieke kringen in hun uitlatingen over den loop der onderhandelingen blijk van een ge matigd optimisme. Intusschen worden voor ieder onder deel der Britsche defensie verdere vei ligheidsmaatregelen genomen en zulks met groote snelheid en degelijkheid. De nieuwe Britsche ambassadeur te Washington, lord Lothian, heeft gisteren na een conferentie met staatssecretaris Huil den verslaggevers verklaard, dat de Europeesche toestand „een weinig was verbeterd". EEN ULTIMATUM? In tegenstelling met deze hoopvoller berichten was een telegram van de „Un. Pres", Het heet daarin, dat Hitier den Brltschen ambassadeur een tijdlimiet had gesteld, welke heden te middernacht afloopt. Dat zou dus een soort ultimatum zjjn. Het telegram vervolgde aldus: „Vol gens welingelichte bron zou de Britsche ambassadeur Henderson, toen hij Dins dagavond Hitler's antwoord aan Enge land ontving, het document haastig heb ben gelezen en toen hebben uitgeroepen: „m aar dat is een ultima tum!" Hitier zou gezegd hebben„Toch niet, ik stel immers on derhandelingen voo r". Voorts wordt, aldus de „Un. Press" verder, verklaard, dat Hitier Maandag in zgn onderhoud met Henderson Silezië gevoegd heeft bij de territoriale eischen. Verder verklaren door gaans goed ingelichte kringen, dat Hitier ge vraagd heeft dat Pool- sche vertegenwoordigers binnen 24 uurnaar Berlijn zouden komen, om te be vestigen, dat Polen toe stemt in een overgave van Danzig en denCorridor en het openen van onderhan delingen over andere kwes ties. Naar verluidt, werd aan Hitier reeds te verstaan gegeven, dat er geen kijk op is, dat een Poolsch vertegenwoordiger naar Berlijn gaat met een speciaal be grensden tijd van verblijf. Nadere bijzonderheden omtrent het antwoord, dat Hitier aan Engeland ge geven heeft, doen blijken, dat men onder scheid moet maken tusschen het door Hitier aan Henderson overhandigde g e- schreven antwoord, en datgene wat men op grond van het daarop tusschen hen beiden besprokene als antwoord moet opvatten. De indruk, dat er sprake was van een „tijdslimiet" van 24 uur was voortgeko men uit de geschreven repliek. Hen derson heeft Hitler's aandacht gevestigd zegt men, op het feit, dat zulks als een ultimatum te beschouwen was, waarop Hitier erin zou hebben toegestemd dat men dat punt achterwege liet. Zoo kon men thans in o f- ficieele kringen zeggen, dat het antwoord van Hit- Ier zooals het definitief was overgebracht, geen ultimatum inhield. Wat den inhoud van des Führer's ant woord aangaat, meent men thans de vol gende punten te kunnen vaststellen: 1. Hitier bevestigt Duitschlands vriendschap voor Engeland. 2. Hitier herhaalt zijn wensch, Danzig en den Corridor bij het Derde Rijk in te lijven. 3. Hitier getuigt van zijn bereidwillig heid een Engelsch voorstel tot bemidde ling te aanvaarden. 4. Hitier spreekt de hoop uit, dat Po len een gevolmachtigde naar Berlijn zendt, om te onderhandelen, op den grondslag van gelijkheid, met Duitsch- land. Volgens Un. Press heeft Hitier wel mondeling de eischen van een terug keer van Danzig en den Corridor en de herziening van de Poolsch-Duitsche grens aan Henderson medegedeeld. In de jongste nota moet de rijkskanselier bo vendien uiting hebben gegeven aan de hoop een hoop, die inmiddels niet in vervulling is gegaan dat de Britsche regeering haar goede diensten zou aan bieden om de komst van een der Pool- sche regeeringsleiders naar Berlijn te be vorderen. Deze zou dan te Berlijn officieel ken nis kunnen nemen van Duitschlands eischen! Verder is het bekend geworden, dat het staatshoofd van Danzig, Forster, op het oogenblik te Berlijn vertoeft. Hjj heeft drukke conferenties met Hitier. In buitenlandsche kringen heeft de aanwezigheid van Forster te Berlijn on der de huidige omstandigheden de bij zondere aandacht. Reeds hoort men ge ruchten omtrent een op handen zijnden Anschluss van de Vrije Stad. Hitier heeft bij decreet een „minister raad voor de Rijksverdediging ingesteld. Het decreet luidt: „Decreet van den Führer inzake de vorming van een ministerraad voor de Rijksverdediging van 30 Augustus 1939. UTRECHT. In verband met verplaat singen van troepen zal op 1 en 2 Septem ber a.e. ook de beperkte dienstregeling bij de Ned. Spoorwegen op hoog bevel buiten werking worden gesteld, zoodat reizigersvervoer op die dagen niet mo gelijk zal zijn. Reizigers, die zich op genoemde dagen van en naar een andere plaats moeten begeven, zullen dat met een ander ver voermiddel, b.v. bussen uitgaande van de spoorwegen, moeten doen. Vermoedelijk zal Zondag a.s. de be perkte dienstregeling op enkele uitzon deringen na, weer in werking treden. In verband met het bovenstaande zullen de autobusdiensten, welke de spoorwegen onderhouden, worden uitgebreid. Voor den duur van de huidige span ning op buitenlandsch-politiek gebied be veel ik ten behoeve van een ongedeelde leiding van bestuur en economie: 1. Uit de Rijksverdedigingsraad wordt als permanente commissie een „minister raad voor Rijksverdediging" gevormd. Tot de ministerraad van de Rijksverde diging behooren als permanente leden: Göring als voorzitter, de plaatsvervan ger van den Führer, de algemeen gevol machtigde voor het Rijksbestuur, de al gemeen gevolmachtigde voor de econo mie, de Rijksminister en chef van de Rijkskanselarij, de chef van het opper commando der weermacht. De voorzitter kan ook andere leden van den Rijksver dedigingsraad alsmede verdere persoon lijkheden bij de beraadslagingen roepen. 2. De ministerraad voor de Rijksverde diging kan verordeningen met kracht van wet uitvaardigen, indien ik niet het afkondigen van een wet door de Rijksre- geering of den Rijksdag beveel. 3. De bevoegdheden van generaal-veld- maarschalk Göring krachtens de veror dening tot het verwezenlijken van het vierjarenplan van 18 October 1936, spe ciaal zijn recht, orders te geven, blijven bestaan. 4. De zaken van den ministerraad voor de Rijksverdediging worden behandeld door den Rijksminister en chef van de Rijkskanselarij. 5. Het tijdstip van het buiten werking treden van dit decreet bepaal ik. Berlijn, 30 Aug. 1939. Geteekend: der Führer Adolf Hitler; Göring, generaal- veldmaarschalk; de rijksminister en chef van de Rijkskanselarij dr Lammers." GEHEIMZINNIG VLIEGTUIG. Gisteravond kort na zeven uur is een Duitsch Junkervliegtuig van het vlieg veld Heston (Eng.) naar Berlijn vertrok ken. Vermoedelijk is dit hetzelfde toestel dat gistermorgen vroeg uit Duitsehland te Heston arriveerde. Ook nu weer wa ren de autoriteiten van het vliegveld niet in staat eenige mededeeling te doen om trent de identiteit van de inzittenden. HET HEEFT NIET VEEL VERTROU WEN IN VERDERE ONDERHANDE LINGEN. Te Warschau is een officieel commu niqué gepubliceerd van den volgenden inhoud Sinds verscheidene maanden voert Duitsehland een agressieve politiek je gens Polen. De perscampagne, de bedrei gingen der leidende Duitsche staatslie den, de systematische provocaties der grensincidenten, en de steeds toenemen de concentratie van troepen aan de Poolsche grenzen, zijn hiervan de duide lijkste bewijzen. De onlangs ontplooide actie op het gebied van de vrije stad Danzig, welke gericht is tegen de rechten en onweer legbare belangen van Polen, alsmede de territoriale oogmerken, welke door Duitsehland tegenover den Poolschen staat aan den dag worden gelegd, la ten geen twijfel bestaan over het feit, dat Polen bedreigd wordt. Alle pogingen tot verzoening, welke ondernomen zijn, vonden tot dusver géén weerklank bij de Duitsche regeering. Rekening houdende met deze feiten, vooral na den intocht van Duitsche troe pen in Slowakije, is de Poolsche regee ring, na de maatregelen, welke zij vroe ger genomen heeft, thans genoodzaakt haar veiligheid te verhoogen, door de defensieve militaire maatregelen, welke de omstandigheden vereischen. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. De verjaardag van H. M. de Koningin. De vredespoging van Koningin Wilhel- mina en Koning Leopold vindt sym pathie. Morgen en Zaterdag treindienst stop gezet. Verzending van brieven aan militairen. Buitenland. Weer een Engelsch antwoord aan Hitier. Optimisme en pessimisme. Polen neemt nieuwe maatregelen. Duitsche ministerraad voor defensie in gesteld. Frankrijk vordert spoorwegen. Station te Danzig door Duitsche staats politie bezet? De minister van Sociale Zaken heeft aan de gemeentebesturen toestemming verleend, dat de werkloozenzorg wordt ingeschakeld bij het maken van sehuil- loopgraven voor de burgerbevolking. De minister wijst zelf op het spoed- eischende van deze zaak. En dus zou men denken, dat de ge meentebesturen deze zaak wel zelf kun nen regelen. Maar zoo eenvoudig gaat dat niet in ons goede land. De gemeentebesturen moeten ondanks de drukke werkzaamheden, beginnen met naar Den Haag te schrijven; zij moeten plannen met teekeningen, bere keningen en wat niet al indienen bij den rijksdienst. Deze dienst gaat weer overleg plegen met de rijksinspectie voor de bescher ming tegen luchtaanvallen. En dan is er een kans, wie weet na hoeveel geschrijf en gewrijf, dat de on mondig geachte gemeentebesturen ein delijk toestemming krijgen. Dat alles vanwegehet spoed- eischend karakter. Deze maatregelen werden te Berlijn en Rome voorgesteld als een algemeene mo bilisatie. Politieke Duitsche kringen ver klaren, dat dit een uiterst ernstigen toe stand schept. Deze zelfde interpretatie heeft in Rome een einde gemaakt aan het optimisme, men gaf uitdrukking aan de vrees, dat het geduld van Hitier geen weerstand zou kunnen bieden aan „deze nieuwe provocatie". De correspondent van de Times be richt uit Warschau, dat men daar elk oogenblik een Duitschen inval verwacht. De Poolsche regeering heeft alle ge oefende reserves van de weermacht be neden de 40 jaar onder de wapenen ge roepen. Alle paarden, auto's vrachtauto's wagens, rijwielen en andere vervoersmid delen zijn gerequireerd. Polen heeft de laatste militaire maatregelen genomen voor het geval van oorlog. Donderdag te middernacht is Polen geheel gereed om eiken aanval het hoofd te bieden. Naar de Un. Press in Poolsche poli tieke kringen hoorde zeggen, acht men op grond van de berichten uit Londen in zake den inhoud van Hitiers antwoord aan Engeland, het oogenblik genaderd, waarop verdere diplomatieke activiteit niet meer mogelijk zou zijn, zoodat de zaken dan een climax zouden bereiken. Van Hitler's antwoord aan Londen meent men te Warchau te weten, dat het nog negatiever is dan het antwoord van Hitier aan Daladier. Men is er onder deze omstandigheden eenigermate ver wonderd over, dat de onderhandelingen tusschen Londen en Berlijn voortgaan. Veel vertrouwen heeft men te Warschau in dit diplomatieke spel niet. De mobilisatie-maatregelen te War schau zijn in alle kalmte verloopen en hebben niet de geringste paniek teweeg gebracht. De Poolsche radio heeft in de Fran- sche, Engelsche, Duitsche en Poolsche taal zoowel gesproken als in Morse-code een waarschuwing gegeven aan alle

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1