S If.? B
S l&S-a
iiP
Duitschland houdt vast aan zijn eischen:
Danzig en de Corridor weer naar Duitschland terug.
Algemeene
Leger en
mobilisatie van
Vloot gelast.
IV
iv<
11
0
sïi
h
GELD
Geen vrijstelling van opkomst.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Duitsche verzekering omtrent onaan
tastbaarheid van Nederlandsch
grondgebied.
H.V. FIN. Mil. „ZFELANDIA" - HOES
|sl
II
s &aë
■5?t"
I- 3
S gS?3
Vg
i-#
MAANDAG 28 AUG. 1939
53 e JAARGANG - No. 279
Drukke diplomatieke actie.
Henderson vandaag weer naar Berlijn?
Wil Italië verzoenend werken?
De Regeeringspersdienst meldt:
Teneinde ten volle voorbereid te zijn op den plicht, welke op
Nederland zal rusten, om ingeval dat tegen elke nog bestaande
hoop in, een gewapend conflict in het buitenland mocht uitbreken,
onze onzijdigheid naar alle zijden, met alle ter beschikking staande
middelen te handhaven, heeft de Regeering gemeend niet langer te
mogen wachten met het nemen van den uitersten voorzorgsmaatregel
en heeft daarom thans bevel gegeven tot mobilisatie van Leger
en Vloot.
De Regeering heeft zich rekenschap gegeven van de groote
moeilijkheden voor het Nederlandsche volk, welke van dezen maat
regel het onvermijdelijk gevolg zijn.
Zij doet een beroep op de medewerking van alle ingezetenen om
gemeenschappelijk die moeilijkheden zoo goed mogelijk te overwinnen.
Als eerste opkomstdag voor hen die witte oproepingskaarten
in hun zakboekje hebben is bepaald de dag van morgen 29 Augustus.
Mededeeling van den Duitschen Gezant aan
H. M. de Koningin.
Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een AUTOMOBIEL
g< O
'8 «5
B'W g
ft I
B
s-
g®
B
Co
a
5 wliS
2. 2,
b|k.®0
n <3: M
0)
0 S'g^g-
r*ra
B Eü
as?
I:
I
cd
8
i-
p B-
g.oxj
I* I (S
ï«f-"
p qi cd
P P 2
&5
3-ÜTB
:8,
0.
Oq
&3ÖÖ
o cd cd
IB-gge.^
iI:!bs?
Pl§
s.g^i
,(S 8
P-
A 2 fc^fg m
8 a 3 S a p
5 c 3 C
cd
cd
I Is
D
A
(ft
p*
(D
(ft
P4>
O
8*
w? tV B.
S
B r-8
5 -
p I.
GO® b>&-0'
p-.P &-&.Ö
CD
s K
fex
tii <J
P
cd p-
a cd
v-t
oq
&s. g.
s>>p
I®
cd 2 cd
2-
g -
I
•—i.
-«4
p B
H trS>
5
p'§ e
§"B
p s
o
p
(!3
C3-
g*g> t
H
CJ'
u-j
2
O ffl N B
^PÏ.
03 cd
r
3 3
<1 <3
p H
p 2
Bgg
1=1
S>-
P P
o' N
pge
P
P
w 5
«1- p*
2
P Hj
p
Bp'CO g*
J>
B
p
2 13
3.
g e_
F p§v
o a:
8 S B o
ie p. 8- p
S -
g"ö:p-s.
-
p-
p-
o
ET
era
p
Bg-
S-
p-
<D
og S"
£-
CSJ
03
r=: p-
*t
p o:
CL
"l
N
SP
C P
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 4445! Telefoon XI
Jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.ö0 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeüngcn 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Hoewel de inhoud van Hitler's bood
schap, die Henderson naar Londen heeft
gebracht, officieel nog wel niet bekend
is, ia officieus toch wel zóóveel bekend
geworden, dat deze boodschap moei
lijk een vredespoging kan worden ge
noemd. Het is dan ook begrijpelijk, dat
men gisteren in Engelsche en Fransche
regeeringskringen weinig optimistisch
gestemd was en zich zeer gereserveerd
toonde. Van een ontspanning is dan ook
geen sprake. De toestand laat zich even
ernstig aanzien als voorheen.
Men kan zich afvragen, waarom Hitier
zich dan met deze boodschap, over wel
ker ontvangst h^j zich wel geen illusies
zal hebben gemaakt, tot Engeland en
Frankrijk heeft gewend.
Hierop zou men kunnen antwoorden,
dat niet is uitgesloten, dat Mussolini,
die blijkbaar, om het maar zacht te zeg
gen, in dit geval lang niet zoo vechtlus
tig is als de Führer, dit zou hebben ge
wild, teneinde te komen tot de mogelijk
heid van onderhandelen.
Een ander antwoord is, dat Hitier, wel
begrijpend, dat het voeren van een oor
log zonder dat de eischen zijn geformu
leerd, al te dwaas zou zijn, deze eischen
nu heeft meegedeeld en bovendien straks
als het tot oorlog mocht komen, met
een zeker air zal kunnen zeggen: „M ij n
schuld is het niet. Ik heb een vredes
aanbod gedaan!"
De man van de straat zegt we zou
den dat het derde antwoord kunnen noe
men „Hij durft niet. Hij bluft wel,
maar als 't er op aan komt bijt hij niet,
nu Engeland en Frankrijk zeggen: Kom
maar op, als je durft!"
WAT HITLER WIL.
De gegevens, waarover men in diplo
matieke kringen meent te beschikken,
behelzen het volgende omtrent Hitler's
eischen:
1. Onvoorwaardelijke terugkeer van
Danzig, stad en land, bij het rijk.
2. Een garantie-aanbod aan Polen,
voor den duur van tien Jaar.
3. Teruggave der Duitsche koloniën.
4. Een vredesaanbod aan Engeland
voor 25 Jaar, waartoe ook de andere mo
gendheden in Europa, groote en kleine,
kunnen toetreden.
5. Een voor Duitschland ten volle be
vredigende regeling inzake den Corridor.
In een brief aan Daladier zou Hitier
verklaard hebben, dat Danzig en
de Corridor naar Duitsch
land terug moeten keeren.
Volgens een andere lezing zou Polen
er in principe mee moeten instemmen,
dat een Duitsche corridor door den
Poolschen corridor wordt aangelegd.
Op deze basis zou Hitier dan bereid
zijn om in directe onderhandelingen met
Polen te treden.
Er zou evenwel een herziening van de
huidige Duitsch-Poolsche grenzen onder
het oog moeten worden gezien.
Als voorwaarde om in dergelijke direc
te onderhandelingen met Polen toe te
stemmen, stelde Hitier verder voorop,
dat Groot-Brittannië zijn huidig garan
tiepact aan Polen zou moeten opgeven,
daar een Poolsch probleem niet recht
streeks Groot-Brittannië aangaat, doch
alleen den directen naburen van Polen,
namelijk Duitschland en de Sovjet-Unie.
Zou Hitier nu in ernst één oogenbiik
op aanvaarding van dergelijke voorwaar
den gerekend hebben?
CONFERENTIES ZONDER TAL.
Het is niet wel mogelijk een volledige
opsomming te geven van de vele bespre
kingen, die Zaterdag en gisteren in de
verschillende hoofdsteden hebben plaats
gehad.
De Britsche gezant te Berlijn, Hender
son, confereerde Zaterdagmiddag drie
nur lang met Chamberlain en Halifax te
Londen. Er was in de Engelsche hoofd
stad ook contact met de Fransche, Pool-
ten en Hongaarsche gezan-
Zaterdagavond hield het Engelsche
kabinet een zitting, die b\jna 2Vi uur
duurde. Zondag volgde een zitting van
zeven kwartier en vanmiddag zal het ka
binet weer bijeenkomen.
Verwacht wordt, dat Henderson van
daag naar Berlijn zal terugkeeren met
het antwoord der Engelsche regeering
op de voorstellen van Hitier.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen
vandaag de beide huizen van het Engel
sche parlement bijeen komen of bijeen
geroepen worden.
De Fransche ambassadeur te Berlijn,
Coulondre, heeft Zaterdagavond een on
derhoud gehad met Hitier, nadat hij uit
Parjjs instructies had ontvangen.
Uit een officieele Fransche mededee-
ling blijkt, dat Daladier Vrijdag aan Hit-
Ier voorstellen tot onderhandelen heeft
gedaan.
Zaterdag heeft Hitier deze afgewezen
en verklaard, dat de „herziening" thans
is aangebroken^ Danzig en de Corridor
moeten tot het Derde Rijk terugkeeren.
Zaterdag is te Berlijn den geheelen
dag een koortsachtige activiteit waar
genomen, die ook gisteren voortduurde.
De conferenties van Hitler met Von
Ribbentrop en Goering duurden voort.
Hitier heeft nu voor de vierde maal
een telefonische boodschap aan Musso
lini doen toekomen.
Ook te Parijs en Rome werd druk ge
confereerd tusschen ministers en gezan
ten.
Hoewel officieele kringen zeggen, dat
zij er niets van weten, houdt volgens
Reuter het gerucht hardnekkig aan, dat
Hitler van plan is zich tot de natie te
wenden, zoodra hij het Britsche ant
woord zal hebben ontvangen.
Het D. N. B. meldt uit Berlijn, dat
Hitier de afgevaardigden van den Duit-
schen Rijksdag Zondag heeft toegespro
ken. Dit was dus in zekeren zin een ge
heime Rijksdagzitting.
De inhoud van zijn woorden vermeldt
het persbureau echter niet.
Het propaganda-ministerie heeft de
buitenlandsche journalisten uitgenoo-
digd tot een persconferentie.
Zondagmiddag is Chamberlain uit zijn
woning vertrokken. Hij begaf zich naar
Buckingham Palace, waar hij onmiddel
lijk door den koning werd ontvangen.
Chamberlain is om 18.35 uur van zijn
bezoek aan den koning in Downingstreet
terug gekeerd.
De Fransche ambassadeur Corbin is
Zondagmiddag op het Foreign Office
te Londen aangekomen.
Na een onderhoud te hebben gehad
met den Poolschen ambassadeur heeft
Daladier om vier uur Zondagmiddag den
minister van buitenlandsche zaken, Bon
net, ontvangen.
Halifax heeft met Chamberlain over
leg gepleegd.
Hitier heeft gisteren den Italiaanschen
ambassadeur te Berlijn ontvangen.
HITLER'S BOODSCHAP AAN
HENDERSON.
De woordvoerder van de Poolsche re
geering heeft volgens Reuter gezegd, dat
de bespreking tusschen Hitler en Hen
derson betrekking had op de Engelsch-
Duitsche en niet op de Poolsch-Duitsche
betrekkingen.
Volgens den woordvoerder was Hitiers
doel hetzij te pogen een wig te drijven
in het Engelsch-Poolsche front, hetzij de
kracht van de Engelsch-Poolsche betrek
kingen te beproeven.
Het onderhoud, dat Henderson met
Hitier heeft gehad, heeft 70 minuten ge
duurd. De grootste tjjd hiervan heeft
Hitier noodig gehad om zjjn denkbeel
den uiteen te zetten.
Men nam te Londen aan, dat Hitier
niet alleen de Duitsch-Poolsche betrek
kingen heeft aangeroerd, doch ook het
Duisch-Russisch verdrag, de Duitsche
aspiraties in Europa en de Britsch-Duit-
scUe betrekkingen. In het antwoord van
de Britsche regeering zal vermoedelijk
niet alleen een antwoord worden gege
ven op de verschillende punten welke
Hitier heeft ter sprake gebracht, doch
zal tevens een duidelijke uiteenzetting
Worden gegeven van de Britsche politiek.
Men achtte het in politieke kringen
waarschijnlijk, dat het antwoord van de
Britsche regeering een nieuw antwoord
van de Duitsche regeering tengevolge zal
hebben.
De inhoud, zoowel van Hitler's bood
schap als van het Britsche antwoord,
wordt diep geheim geheiden. Volgens
Reuter zullen beide documenten pas
Dinsdagmorgen worden gepubliceerd.
De diplomatiekè redacteur van de Ob
server zegt, dat men in meestal goed in
gelichte kringen het gevoel heeft, dat de
voorstellen tot oplossing van de crisis
onder de huidige omstandigheden waar
schijnlijk niet de hoop wettigen op een
oplossing van het Poolsche vraagstuk.
De indruk is, dat de Duitsche voorstel
len geen ernstige poging tot oplossing
inhouden, doch eerder een nieuwe po-
De Regeeringspersdienst maakt bekend:
Hare Majesteit de Koningin heelt ln tegenwoordigheid van den Minister van
Buitenlandsche Zaken, den Duitschen gezant in audiëntie ontvangen.
Graai Von Zech von Burkersroda heelt aan Hare Majesteit mededeeling gedaan
omtrent de houding van het Duitsche Rijk ten opzichte van Nederland ln geval dat
een oorlog onvermijdelijk zou blijken. Het Duitsche Rijk zal de onaantastbaarheid
en Integriteit van Nederland onder geen enkele omstandigheid schenden en het
Nederlandsche grondgebied te allen tijde eerbiedigen.
Daartegenover werd de verwachting uitgesproken, dat Nederland tegenover
Duitschland een volstrekte onzijdigheid ln acht zal nemen en deze ook tegenover
derden zal doen eerbiedigen.
Ook aan België en Zwitserland heeft het Duitsche Rijk dergelijke verzekerin
gen gegeven.
ging vormen om te trachten verdeeld
heid te zaaien onder de naties van het
vredesfront.
MEDEDEELINGEN VAN FRANSCHE
ZIJDE.
Op het Fransche minister-presidium
is gisteravond 't volgende medegedeeld:
Op 25 Augustus j.l. te 17.30 uur is de
Fransche ambassadeur te Berlijn, in ant
woord op een uitnoodiging, door Hitier
ontvangen. Deze verzocht den ambassa
deur, Coulondre, een verklaring van Hit-
Ier aan Daladier te overhandigen.
In deze verklaring gaf de Rijkskanse
lier te kennen, dat hij niet langer kon
dulden, dat de toestand, zooals deze in
Polen bestond, zou voortbestaan en dat
hij betreurde, dat Duitsch en Fransch
bloed zou kunnen vloeien, tengevolge van
de maatregelen, welke hij genoodzaakt
zou kunnen zijn te nemen, tot regeling
van den toestand.
Minister-president Daladier heeft on
middellijk Hitier een boodschap doen
overhandigen, waarin hjj eraan herin
nerde, dat Frankrijk diep verknocht is
aan den vrede. Terzelfder tijd gaf hy te
kennen, dat Frankrijk trouw zou blijven
aan de verplichtingen, welke het openlijk
jegens andere mogendheden heeft aan
gegaan.
Verder herinnerde hij eraan, dat geen
enkel Franschman meer heeft gedaan
dan hijzelf om een goede verstandhou
ding tot stand te brengen tusschen het
Duitsche en Fransche volk alsmede voor
een hartelijke samenwerking tot het be
houd van den vrede.
Minister-president Daladier stelde zich
garant voor de bereidwilligheid, welke
Polen te kennen heeft gegeven, tot het
aanvaarden van een methode van weder-
keerig vrij onderhandelen. Hij bevestigde
dat niemand met menschelijk gevoel zou
kunnen begrijpen, waarom een oorlog
zou kunnen uitbreken, zonder dat op zijn
minst een nieuwe poging is gedaan tot
een directe, vreedzame regeling van het
geschil tusschen Duitschland en Polen.
Hy verklaarde zich bereid alle pogin
gen in het werk te stellen, om een der-
gelyk streven te begunstigen.
In den middag van 26 Augustus heeft
Rijkskanselier Hitier den Franschen am
bassadeur Coulondre ontvangen en hem
medegedeeld, dat hij de voorstellen, wel
ke minister-president Daladier heeft ge
daan, niet kon aanvaarden.
Dit mondelinge antwoord werd Zon
dag bevestigd door een schriftelyke me
dedeeling.
In zyn brief aan Daladier van giste
ren, heeft Hitier, naar Reuter uit Ber-
ïyn meldt, met nadruk verklaard, dat
de „herziening" is gekomen.
Hy voegde hieraan toe, dat anderen
zich verzet hebben tegen zyn methode,
doch deze methode maakte het mogelijk
vraagstukken op te lossen zonder bloed
vergieten.
Zyn aanbod aan Polen kon niet her
haald worden. Indien Engeland Polen
niet had aangemoedigd, dan zou Europa
een duurzamen vrede van 25 jaar hebben
gekend.
Binnenland.
Algemeene mobilisatie van leger en vloot
gelast.
Duitschland verzekert onaantastbaarheid
van ons grondgebied.
Beperking treinverkeer tusschen Duitsch
land en Nederland.
Buitenland.
Duitschland wil Danzig en de Corridor.
Druk diplomatiek overleg.
Vandaag antwoord van Engeland aan
iHitler?
Correspondentie tusschen Dialadier en
Hitier.
Allerwegen militaire voorbereidingen.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Telefoon 249.
Stationsweg 33, Telefoon 497 (na 5 uur).
Gedurende de laatste dagen bereiken
het departement van defensie vele ver
zoeken, zoowei van werkgevers als van
werknemers, om aan dienstplichtigen en
aan reserve-personeel verlof of vrij-
stellig van opkomst bij mobilisatie te
verleenen.
Bekend wordt gemaakt, dat onder de
huidige omstandigheden aan vorenbe
doelde verzoeken vooralsnog niet anders
dan bij zeer hooge uitzondering en dan
nog slechts in zeer dringende gevallen
gunstig gevolg kan worden gegeven.
WERKT ITALIë VERZOENEND?
Hoewel men zich te Rome den grooten
ernst van den toestand niet verheelt,
overheerscht in Romeinsche politieke
kringen het gevoel, dat de vrede nog kan
worden gered.
Men is van oordeel dat, aangezien de
diplomatie haar laatste woord nog niet
heeft gesproken, er nog reden is om op
een vreedzame oplossing van de crisis te
hopen.
In dezelfde kringen krijgt
men duidelyk den indruk,
dat de Italiaansche diplo
matie in de richting eener
verzoening werkt en dat
Rome op het oogenb1 i k het
matigende e le ment van de
a s i s.
Mussolini heeft in antwoord op de
boodschap van den Canadeeschen pre
mier Mackenzie King getelegrafeerd dat
hij niets onbeproefd zou laten om den
vrede te redden. Een blyvende vrede, dat
is een rechtvoardige vrede, heeft de Duce
aan zijn antwoord toegevoegd.
STEEDS MEER MILITAIRE
MAATREGELEN.
Intusschen gaat men allerwegen voort
met het nemen van militaire maatrege
len.
Op de stations te Berlijn is het zeer vol
met reservisten, die zich naar het Ooste
lijk of het Westelijke deel des lands bege
ven. Alle treinen zyn overvol. De bevol
king verricht met ernstige gezichten de
dagelyksche werkzaamheden.
Het treinverkeer gaat over het alge
meen voort zonder groote wyziging in de
dienstregeling.
Na Zondagavond 10 uur kunnen echter
geen personen, die op eigen gelegenheid
reizen, meer aanspraak maken op ver
voer met een trein.
Havas voegt hieraan toe, dat men kan
vaststellen op deze aanplakbiljetten, dat
de vermelding „Zondagavond 10 uur"
nadat de papieren gedrukt waren, werd
opgeplakt, hetgeen er op zou kunnen wy-
zen, dat men eerst aan een anderen dag
en een anderen tyd heeft gedacht.
Op bevel van de autoriteiten zullen de
benzinestations geen benzine meer ver-
koopen aan particuliere automobilisten.
Alle benzinevoorraden zyn opgeëischt.
Uit de schoorsteenen van het gebouw
der Fransche ambassade te Berlyn, van
waar de bagage naar het station reeds
werd gezonden, stygt een zwarte rook
kolom op, welke er op wees, dat de ar
chieven worden verbrand.
De Poolsche ambassade bereidt met
spoed een ontruiming voor.
Zaterdag werd te Parys aangekondigd,