Engeland handhaaft zijn ver
plichtingen tegenover Polen.
Duitsche militaire actie tegen
Polen verwacht.
De gezondheidstoestand van
Prinses Juliana en Prinses Irene.
GELD
Mi De Geer breekt vacantie ai.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Een oorlog te Berlijn sohier
onvermijdelijk geacht.
Het Russisch-Duitsche verdrag.
De indruk in de verschillende landen.
gramma.
De Britsche ambassadeur naar Hitler.
Militaire voorbereidin
gen in Frankrijk.
De doop van Prinses Irene.
T.FABERYDEJOMGE
Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een AUTOMOBIEL
NI FIN. MIJ. „ZEELANDIA" - GOES
Dr Colijn stelt zijn reis uit.
e dokter den pa-
eenige dagen be-
aan de beterende
m ook zeer zwak.
tusschen ook het
was de verslagen-
)rghem.
een nota, samenge-
xissie, werd opnieuw
.chten gewisseld ora-
'h positie in
en in een verder
dat door het over-
rundvee op de a.a.
nindveeprijzen totaal
^am tot de conclusie,
irdige overschot van
nde, elke in
ch, hetzij rund-
itdenboozeis.
een dergelijke in-
het bestaan eener
voorts van oordeel,
or het uit do markt
klasse rundvee, ri-
en dient te voorko-
Aug. 1939.
en 414.4 M. VARA
v.m. en 7,308,00
6 Ber. 9,30 Causerie
1,00 Morgenw. 10,20
inubedr. 12,00 Gram.
lA-orkest. 1,00 Gram.
meralda. 2,20 Gram.
,30 Gram. 4,00 Voor
am. 5,30 VARA-ork.
6,356,55 Lezing
»er. 7,00 VARA-Ka-
,aties. 7,10 Zang en
0'ns werk en ons ge-
SOS-ber. 8,03 Ber
8,17 VARA-Zomer-
am. 8,30 Noviteiten-
t-Girls en solisten
,ge. 9,30 Souvenir-
10,00 Ber. ANP.
Orgel. 11,30—12,00
101,B M. NCRV-üitz.
jf. voor de Sdheepv.
lit., 8,15 Ber., gram.
.0,30 Morgend. 11,00
met piano en gram.
im. 12,30 All Round
O Gram. 2,30 Voor
verzamelaars. 3,00
ram. 3.45 Gram. 4,00
5,00 Voor de kinde-
i,30 Ber. 6,30 Taalles
et binnenaanvarings-
7,15 Land- en tuin-
,5(7,55 Gram. 8,00
80S-ber. 8,15 Gram.
ry Dunant. Episoden
larillonconcert. 10,00
lalfuur. 10,30 Gram.
11,35 Gram. Ca.
1.
WEERBERICHT.
van hedenmorgen
ren. Weer zwaar be-
ïuidi Zuidwest. Mi-
L6. Neerslag afgeloo-
iratuur 17.
van hedenavond tot
19 uur
zwakke tot ma-
ind, gedeeltelijk be-
„n, waarschijnlijk nog
weersbuien, iets koe-
16
eer
and
lenmiddag 3 u.:
KfOfiJj,
WOENSDAG 23 AUG. 1939
53e JAARGANG - No. 275
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
8ureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
W eekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
[gmiddag 3 uur:
roor fietsers:
min.
755.
Het Britsche kabinet heeft gisteren
bijna 3V2 uur lang vergaderd. Uit het
hieronder volgende communiqué blijkt,
dat Engeland zijn verplichtingen ten op
zichte van Polen ten volle gestand doet.
Het is vastbesloten om zich tegen de
machtsmiddelen te verzetten. Het parle
ment is inmiddels tegen Donderdag bij
een geroepen, ten einde in de eerste
plaats het wetsontwerp op de noodtoe
standbevoegdheden in alle stadia af te
handelen, zoodat deze wet dus onmid
dellijk in werking zal treden.
Het officieele communiqué luidt:
Het kabinet heeft in zijn zitting van
heden de internationale situatie in haar
volle draagwijdte overwogen. Behalve
van berichten, welke ontvangen zijn aan
gaande militaire bewegingen in Duitsch-
land, nam het kabinet ook nota van het
bericht, dat een non-agressiepact tus
schen de Duitsche en Sovjet-regeeringen
op het punt staat afgesloten te worden.
Het aarzelde niet om te
besluiten, dat zulk een ge
beurtenis in geen enkel
opzicht van invloed zal
zijn op zijn verplichtingen
tegenover Polen, welke het
herhaaldelijk in het open
baar heeft omlijnd en wel
ke het vastbesloten is na
te komen.
Het parlement is voor een vergadering
op Donderdag a.s. bijeengeroepen; de
regeering stelt zich voor, dan de beide
Huizen uit te noodigen de „Emergencij
Powers (Defence) Bill" in al haar stadia
af te handelen. De uitwerking daarvan
zal zijn, dat de regeering in staat wordt
gesteld tot het zonder verwijl nemen
van alle noodige maatregelen, indien de
situatie zulks noodig zou maken.
Inmiddels worden verdere maatregelen
van voorzorgskarakter door de departe
menten genomen, bij voorbeeld het op
roepen van zeker personeel voor de
vloot, het leger en de koninklijke lucht
macht en voor den burgerlijken luchtaf-
weerdienst (A. R. P.) en de burgerlijke
defensie.
Schikkingen worden eveneens getrof
fen nopens zekere zaken, welke den ex
port van essentieele materialen en goe
deren uit Engeland betreffen.
Terwijl de regeering deze voorzorgs
maatregelen neemt, welke zij op dit
oogenblik noodig acht, blijft zij van mee
ning, dat er in de moeiljjk-
hedendie tusschen Duitsch
land en Polen zijn gerezen
niets is gelegen, wat het
aanwenden van machts
middelen zou rechtvaardi
gen, leidende tot een Euro-
peeschen oorlog, met al
zijn tragische consekwen-
t i e s. Zooals de eerste minister her
haaldelijk heeft gezegd, zijn er inderdaad
geen kwesties in Europa, waarvoor een
vreedzame oplossing niet mogelijk is, in
dien slechts een toestand van vertrou
wen zou kunnen worden hersteld.
De regeering is, zooals zij altijd is ge
weest, bereid om tot het scheppen van
dergelijke voorwaarden bij te dragen,
doch indien ten spijt vanal
haar pogingen anderen
hl ij' v- en staan op het aan
wenden van kracht, is z jj
hereid en vastbesloten,
tot het uiterste weerstand
te bieden.
Van particuliere goed ingelichte zijde
wordt vernomen, dat Henderson, de
Britsche ambassadeur, vanochtend met
een speciaal vliegtuig naar Salzburg zal
vertrekken, vanwaar hij zich naar Berch-
tesgaden zal begeven.
Hij zal in den loop van den dag door
Hitier worden ontvangen, wien hij een
boodschap van Chamberlain zal overhan
digen, in antwoord op een onlangs door
de Rijksregeering aan Londen gerichte
iota, waarin het Duitsche standpunt ten
aanzien van de Oost-Europeesche kwes
ties wordt uiteengezet.
Gisternamiddag te vijf uur is de Fran-
sche regeering bijeengekomen.
De kabinetsraad heeft bijna twee uur
geduurd.
Na de bijeenkomst is een communiqué
uitgegeven, waarin werd gezegd: „De in
ternationale toestand is besproken, in
het bijzonder de rapporten, welke door
de vertegenwoordigers van Frankrijk in
het buitenland aan de regeering zijn ge
zonden. De raad heeft de instructies,
welke aan de Fransche ambassadeurs in
het buitenland zijn gezonden, goedge
keurd. Na de vergadering heeft minis
ter Daladier zich langen tijd onderhou
den met generaal Gamelin. Donderdag
ochtend zal een ministerraad op het Ely-
sée bijeen komen".
Op een vraag hun na afloop der bij
eenkomst gedaan, antwoordden de mi
nisters, dat er geen enkele beslissing
was genomen over een eventueele bijeen
roeping van het parlement.
In Frankrijk zijn uitgebreide mi
litaire maatregelen genomen. De re
servisten hebben individueele oproepen
gekregen, evenals in September van het
vorige jaar en Frankrijk zal ongeveer
IV2 millioen man onder de wapenen heb
ben.
Overal in de buurt van Parijs ziet men
troepenbewegingen, zoo meldt het Alg.
Handelsblad. Het aantal militairen is al
om zeer vermeerderd en de noodige mid
delen tot afweer met name van lucht
aanvallen worden snel in volkomen ge
reedheid gebracht.
Ook de conferentie die minister-presi
dent Daladier na afloop van den kabi
netsraad met den opperbevelhebber ge
neraal Gamelin gehad heeft, wijst erop,
dat alles wordt voorbereid, alsof het
nieuwe feit in korten tijd de ernstigste
gevolgen moest hebben.
In het oordeel over het verdrag tus
schen het land der Nazi's en dat der Sov
jets komt veel meer optimisme tot uiting
dan eerst het geval was.
Omtrent den vermoedelijken inhoud
van het tusschen Berlijn en Moskou te
sluiten pact wordt van Sovjetzijde mede
gedeeld, dat het uit drie artikelen zal
bestaan
le. Part ij en verbinden
zich elkaar niet aan te
vallen.
2e. Zij nemen de verplich
ting op zich neutraal te
blijven, indien de andere
part ij aangevallen mocht
worden.
3e. Elk der part ij en be
houdt het recht, indien zij
dat noodzakelijk oordeelt,
het non-agressiepact op
te zeggen, indien een der
part ij en een derde mo
gendheid aanvalt.
Onder deze omstandigheden blijkt de
waarde er van gering en het is er ver
vandaan, dat de voorstelling die door
den Duitschen propagandadienst van de
zaak gegeven wordt, als zou men te doen
hebben met een soort bondgenootschap
tusschen Duitschland en Rusland juist
zou zijn. In werkelijkheid is er niet zoo
veel veranderd en het Russische stand
punt, dat heel goed met de onderhan
delingen met Engeland en Frankrijk zou
kunnen worden voortgegaan, is heele-
maal zoo dwaas niet, meent men te Pa-
rij's.
Velen zijn van oordeel, dat de sensatie
daad van Hitier vooral bestemd is om
uit een situatie te geraken die hem ten
slotte geen andere keus overliet: terug
krabbelen of oorlog maken.
Het verdrag wordt gesloten op initia
tief van Duitschland, nadat Rusland al
vroeger aanbiedingen in dien geest ge
daan had, die toen niet door Duitschland
aanvaard waren.
Hitier gaat thans volkomen overstag.
Men vraagt zich hier af of zelfs de
groote volgzaamheid van het Duitsche
volk zijn gewoonte om redeneeringen die
het van boven af opgelegd krijgt als het
evangelie te aanvaarden, in staat zal zijn
deze algeheele frontwijziging te verwer
ken en te billeken.
De Duitsche avondbladen wijden een
belangrijk deel van hun plaatsruimte
aan het weergeven van den indruk, dien
het Duitsch-Sovjet-Russische non-agres-
sie-pact op de onmiddellijk er bij betrok
ken andere staten en op de neutralen ge
maakt heeft.
Maar men zwijgt over de grievende
teleurstelling, die men in Tokio gevoelt.
Het sensationeele bericht van 't nieu
we pact is ook voor de Duitsche bevol
king een volledige verrassing geweest.
Mussolini was ingelicht en had zijn in
stemming betuigd, verklaren de Duit
sche bladen.
Van Japan leest men echter niets.
Men meent, aldus het Alg. Handels
blad, in politieke milieu's, waar men ge
legenheid had met regeeringskringen in
contact te komen, dat onmiddellijk na de
onderteekening in Moskou Hitier het be
vel tot oprukken tegen Polen zal geven
onder het motief, dat de situatie voor
de Duitsche elementen in Polen en voor
de Vrije Stad Danzig onhoudbaar is ge
worden.
Zij, die de ontwikkeling aldus zien,
houden het voor zeer wel mogelijk en
waarschijnlijk, dat de Duitsche weer
macht reeds vanavond of uiterlijk mor
gen Polen zal binnenrukken, al weet men
ook, dat de Poolsche troepen veel krach
tiger weerstand zullen bieden dan inder
tijd de Tsjechen, terwijl in dit geval bo
vendien in Warschau niet, als indertijd
in Praag, een regeering zetelt die van te
genweer afziet.
Men is er in tot oordeelen bevoegde
Beriijnsche kringen op voorbereid, dat
een bloedige botsing met de Polen nog
in den loop van deze week nauwelijks zal
zijn te vermijden. Duitschland is op deze
groote waarschijnlijkheid technisch vol
komen voorbereid. Tallooze groote en
kleine ondernemingen zijn vrijwel van
alle hulpkrachten verstoken, omdat de
weermacht zich thans in staat van mo
bilisatie bevindt en alle krachten tot
zich heeft getrokken.
Gisteren zijn zeer vele particuliere
auto's en vrachtwagens gerequireerd en
het gebrek aan benzine voor particulier
vervoer legt het verkeer steeds meer aan
banden.
Duitschland staat voor het feit te
moeten beslissen of het tot een militaire
actie onder plotseling zooveel gunstiger
omstandigheden zal overgaan, wetende,
dat de slechte Poolsche straatwegen ten
hoogste nog slechts drie of vier weken
den opmarsch van groote troepenafdee-
lingen mogelijk maken, dan wel of het
aan een nieuwe periode van wachten en
den tegenstander afmatten de voorkeur
zal geven.
De algemeene stemming in Berlijn wijst
er op, dat men een snelle, bloedige „uit
eenzetting" met Polen als de meest
waarschijnlijke ontwikkeling beschouwt.
LONDEN EN PARIJS VRAGEN
INLICHTINGEN AAN MOSKOU.
De Fransche en Britsche ambassadeurs
te Moskou hebben een bezoek gebracht
aan den Sovjet-premier Molotof, om in
lichtingen in te winnen over den inhoud
van het Duitsch-Russische non-agressie
pact.
Pas na de ontvangst van de rapporten
harer ambassadeurs en na op de hoogte
gesteld te zijn van de draagwijdte der
overwogen verbintenissen in het Duitsch-
Russische pact, zullen de Britsche en
Fransche regeeringen in staat zijn haar
houding vast te stellen, speciaal wat be
treft de voortzetting der militaire onder
handelingen, die te Moskou gevoerd wor
den tusschen de Fransche en Britsche
missies eener zij ds en de Sovjet-missie an
derzijds. Op grond van de verschillende
uit Moskou ontvangen inlichtingen lijkt
het echter, dat het sluiten van het
Duitsch-Russische non-agressiepact geen
hinderpaal zal vormen voor de voortzet
ting der militaire onderhandelingen.
De Duitsche delegatie is reeds naar
Moskou onderweg. De minister van bui-
tenlandsche zaken, Von Ribbentrop, is
gistermiddag om 4 uur met het Condor
vliegtuig van Hitier, de „Grenzmark",
van het vliegveld Ainring bij' Salzburg
naar Berlijn vertrokken, waar hij in den
loop van den avond de reis via Konings
bergen naar Moskou voortzette.
Het volgende bulletin werd aan het
A.N.P. verstrekt:
De gezondheidstoestand van H. K. H.
Prinses Juliana is uitstekend.
H. K. H. heeft thans weer het normale
leven hervat.
De zorg voor Prinses Irene, die het
eveneens uitstekend maakt, is overge
dragen aan dr Carstens.
w.g. Dr J. de Groot.
Soestdijk, 23 Aug. '39.
Naar wij vernemen is dit het laatste
bulletin dat wordt uitgegeven.
DEN HAAG. Naar wij vernemen, be
staat het voornemen de doopplechtigheid
van Prinses Irene in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam te doen' plaats vinden op
Donderdag 14 Sept. a.s.
De hofprediker, prof. dr H. T. Obbink,
is uitgenoodigd dezen dienst te leiden.
JUWELIER - HORLOGER
LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES
Von Ribbentrop wordt vergezeld door
32 personen. Uit het feit, dat daartoe
ook de chef van den persdienst van het
Duitsche ministerie behoort, concludeert
men, dat de Duitsche delegatie aan de
onderhandelingen de grootst mogelijke
ruchtbaarheid wil geven.
Zij heeft een ontwerp voor 't niet-aan-
valspact bij zich, alsmede een concept
voor een iets méér omvattend verdrag,
te weten een niet-aanvals- n vriend-
s c h a p s verdrag. Of het, behalve tot
een niet-aanvalspact ook tot een vriend
schapsverdrag komt, zal men moeten af
wachten.
Men vraagt zich in diplomatieke krin
gen af, of Rusland geen grenscorrecties
zal verlangen in den trant van die, welke
Polen in verband met de débacle van
Tsjecho-Slowakije heeft doorgezet. Als
zulk een mogelijke grenscorrectie wordt
hier genoemd de vereeniging van de ge-
heele ^Oekrajina door inlijving van het
Poolsche gedeelte bij Rusland.
STAFBESPREKINGEN TE MOSKOU
NIET HERVAT.
Alle Sovjet-Russische bladen berich
ten zonder commentaar, dat de Duitsche
minister van buitenlandsche zaken von
Ribbentrop naar Moskou komt om het
verdrag van non-agressie te onderteeke
nen. Het bericht kwam als een donder
slag bij helderen hemel voor de Sovjet
burgers, evenals voor de buitenlanders,
die niets weten omtrent den inhoud van
het pact.
Gistermorgen zijn de besprekingen der
generale staven niet hervat en gister
middag hebben de Fransche en Britsche
militaire vertegenwoordigers een bespre
king gehouden in de Britsche ambassade.
De Sovjet-Russische opvatting is, dat
't voorgestelde niet-aanvalsverdrag met
Duitschland niet noodzakelijk een nadee-
ligen invloed behoeft te hebben op de
onderhandelingen tusschen Rusland, En
geland en Frankrijk, die thans te Moskou
worden gevoerd.
Het pact wordt te Moskou beschouwd
als een stap in de richting van den vrede.
Men wijst er op, dat het pact geen agres
sief bondgenootschap vormt en dat
soortgelijke pacten ook met andere mo
gendheden door Rusland zijn gesloten.
In welingelichte Sovjet-kringen sprak
men de overtuiging uit, dat het pact
niet onvereenigbaar zal
zijn met het voorgestelde
bondgenootschap tusschen
de S o v j e t-U n i e, G r 0 o t-Br i t -
tannië en Frankrijk.
Dze verklaring wordt door bevoegde
persoonlijkheden van de allergrootste be-
teekenis geacht, daar zij te kennen geeft,
dat de Sovjet-regeering de bedoeling en
den wensch heeft, de driemogendheden-
besprekingen over het anti-agressiefront
voort te zetten.
DE INDRUK IN HET VERRE OOSTEN
Het bericht over de a.s. onderteeke
ning van een Duitsch-Russisch pact
heeft zoowel Chineesche als Japansehe
kringen verbijsterd. De eerste indrukken
in Chineesche kringen zijn optimistisch.
Het pact zal volgens hen Duitschland
van Japan losmaken en doordat het Sov-
Binnenland.
Minister de Geer breekt zijn vacantie af.
D'r Colijn stelt zijn reis uit.
De doop van Prinses Irene.
De K. L. M. beperkt de luchtdiensten.
De Wed. Bank en de Mendelssohn-affaire
Buitenland.
Engeland handhaaft zijn garanties tegen
over Polen.
De inhoud van het Duitsch-Russische
pact.
Bijeenkomsten van de E'ngelsche en
Fransche kabinetten.
Het Duitsche leger gereed.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Telefoon 249.
Stationsweg 33, Telefoon 497 (na S uur).
De minister-president, jhr mr D. J. de
Geer, die zijn vacantie in het Schwartz-
wald doorbracht, heeft in verband met
de internationale omstandigheden zijn
vacantie afgebroken en keert naar Den
Haag terug.
Ook de oud-premier, dr H. Colijn, die
voornemens was binnenkort een wereld
reis te ondernemen, heeft zijn plannen
met het oog op den politieken toestand
gewijzigd. Dr Colijn heeft zijn reisplan
nen voorloopig uitgesteld.
Voorts verneemt het „Alg. Hdbl.", dat
tijdens de afwezigheid van jhr. de Geer
het voorzitterschap van den minister
raad is waargenomen door den minister
van Buitenlandsche Zaken, mr E. N. van
Kleffens. Of mr Van Kleffens ook in de
toekomst als onder-voorzitter van den
ministerraad zal fungeeren, is niet met
zekerheid te zeggen, aangezien hierom
trent nog geen beslissing is genomen.
Art. 2 van het reglement van orde van
den ministerraad schrijft voor, dat de
raad telkens voor een jaar uit zijn mid
den een voorzitter en een ondervoorzitter
benoemt. Gedurende de zes jaren, waarin
dr H. Colijn voorzitter van den minister
raad was, heeft steeds de minister van
Justitie bij ontstentenis zijn functies
waargenomen.
jet-Rusland in Europa beschermt, zal
het dat land de vrije hand laten tegen
over Japan.
De eerste indrukken in Tokio zijn, dat
voortaan geen waarde meer kan worden
gehecht aan de realistische politiek van
Hitler. In officieele Japansehe kringen
wacht men echter eerst volledige offi
cieele berichten af.
Domei geeft in de volgende bewoor
dingen de reactie van de Japansehe re
geering op het Duitsch-Sovjet-russische
verdrag weer:
Ten eerstehoewel het sluiten van een
non-agressie-verdrag tusschen Duitsch
land en de Sovjet-Unie niet in strijd is
met het anti-Komintern-verdrag, i s
het toch te betreuren, dat
de Duitsche regeeringeen
dergel ij ken stap heeft ge
nomen, welke geheel on
verwacht kwam, gezien de
vriendschappelijke betrekkingen welke
bestaan tusschen Duitschland en Japan.
Ten tweede: het zal noodig zijn op
nieuw den Europeeschen toestand te be-
studeeren, teneinde de politiek van Ja
pan aan te passen aan den nieuwen toe
stand, welke door dit verdrag is gescha
pen.
Ten derde: de Japansehe regeering
heeft besloten opheldering te vragen om
trent de bedoelingen van Duitschland.
Het Japansehe kabinet heeft besloten
den Japanschen ambassadeur te Berlijn,
Osjima, opdracht te geven aan de Duit
sche regeering inlichtingen te vragen
over het niet-aanvalsverdrag met de
Sovjet-Unie, alsmede over de waarde,
welke de Duitsche regeering thans nog
hecht aan hef anti-Komintern-verdrag.
OPTIMISME TE PARIJS.
In een uitvoerig commentaar van de
„Temps" is vooral van beteekenis, dat
het blad verklaart „niet te gelooven, dat
Hitler van den nieuwen toestand zal ge-
