Berlijn en Moskou sluiten
een niet-aanvalsverdrag.
Een alarmeerend bericht in de Times.
GELD
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Engelschen moeten Polen
verlaten.
Spanning rond Danzig nog
meer gestegen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste Nieuws.
Hl FIH. Mil. „ZEELAMDIA" - HOES
De houding van Hongarije.
DINSDAG 22 AUG. 1939
53e JAARGANG - No. 274
Von Ribbentrop morgen naar Moscou.
Deze week beslissend
Wat Duitschland van plan schijnt te zijn.
LONDEN. De correspondent van de Times te Berlijn meldt,
dat Duitschland de laatste militaire voorbereidselen treft aan de
Poolsche grenzen. Hij voorziet dat reeds vanavond of morgen de
troepen gereed zullen zijn om zich op marsch te begeven. De
correspondent schrijft d.d. gisteren:
Gisteren en vannacht was Berlijn het tooneel van een groote
militaire bedrijvigheid. Berlijn heeft een talrijker garnizoen dan ooit
in den wereldoorlog het geval was.
Militaire waarnemers en tal van buitenlanders zijn van meening,
dat deze week beslissend zou kunnen zijn.
Men gelooft in Duitschland, dat het Poolsche leger in zeer
weinig tijds zou kunnen worden overweldigd en buiten gevecht
gesteld.
Men berekent, dat aleer de diplomatieke betrekkingen zijn ver
broken, ultimatums zijn afgeleverd en ontvangen en de afkeer der
democratieën voor den oorlog zal zijn overwonnen, het verzet van
Polen zal zijn gebroken.
Het zou dan volgens tal van Duitsche vooraanstaande personen
mogelijk zijn, Engeland en Frankrijk te bewijzen, dat iedere hulp
aan hun bondgenoot tot niets zou dienen en dat het, daar Duitschland
hun niets vraagt, tijd zou zijn om over vrede te spreken.
Deze redeneering werd onlangs door gezaghebbende personen
gevolgd en de correspondent twijfelt niet of ze wordt van hooger-
hand erkend.
beschikbaar voor
den aankoop van
een AUTOMOBIEL
Een wettelijke regeling
der spelling?
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regei
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Het ontbreekt vandaag weer niet aan
sensationeel nieuws.
De vragen, die wy' gisteren stelden
naar aanleiding van de sluiting van het
handelsverdrag tusschen Duitschland en
Rusland zyn al heel spoedig beantwoord.
Het blykt inderdaad, dat het handels
verdrag een voorlooper is geweest van
een politiek verdrag en dat blijkens som
mige geheimzinnige uitlatingen, de Duit-
sche en Italiaansche pers hiervan niet
geheel onkundig was.
De verrassing is vandaag wel heel
groot. Gemeld wordt n.l.:
De Duitsohe regeering en de regeering
van de Sovjet-Unie hebben besloten een
niet-aanvalsverdrag te sluiten.
De minister van buitenlandsche zaken
Von Ribbentrop zal Woensdag 23 Augusr
tus te Moskou aankomen om den onder
handelingen een definitieven vorm te
geven.
Bevestiging van Moskou.
Het officieele Sovjet-Russische agent
schap Tass bevestigt, dat Von Ribben
trop over enkele dagen zal aankomen
voor het voeren van onderhandelingen
over het sluiten van een niet-aanvals-
pact.
Het verklaart, dat by de gedachten-
wisselingen is komen vast te staan, dat
beide partyen den wensch koesteren, „de
spanning in haar politieke betrekkingen
te verminderen, de oorlogsdreiging uit
te schakelen en een niet-aanvalspact te
sluiten".
Men moet zich even de oogen uitwre
ven, vóór men het gelooft. Kan dat nu
werkelijkheid zijn? Gaat Hitler met het
communisme, dat hy altyd als zyn groot
sten vyand heeft beschouwd en vervloekt
en dat hij naar zijn zeggen in eigen land
meedoogenloos de kop heeft ingedrukt,
een verdrag sluiten, teneinde Polen klem
te zetten?
Het kost moeite om niet sarcastisch te
worden.
Heeft Rusland dhhrom de onderhande
lingen met Engeland en Frankrijk zoo
lang slepende gehouden, omdat het óók
zeer in 't geheim aan het onder
handelen met Duitschland was?
Het schynt, zoo meldt men uit Berlijn,
dat de onderhandelingen over het pact
met Sovjet-Rusland in zeer kleinen kring
werden gevoerd en op persoonlijk initia
tief van Von Ribbentrop.
In zijn omgeving wordt
het voorgesteld als een
directe slag tegen Enge
land, en men aarzelt niet
tezeggen dat de koloniale
kwestie binnenkort op
nieuw aan de orde zal ge
steld worden.
In bevoegde Duitsche kringen weigert
men iedere verklaring met de opmerking
dat het nieuws voor zichzelf spreekt.
Kort na elf uur Duitsche tijd, aldus
het Alg. Handelsblad", werd in Berlijn
het sensationeele nieuws bekend, dat
Duitschland en Rusland tot het aangaan
van een wederzijds non-agressiepact heb
ben besloten.
In politieke kringen in Berlijn be
schouwt men dit succes van Hitier uit
den aard der zaak als een buitengewone
versterking van de positie der as en als
een aanwijzing, dat Berlijn nu onder vol
komen gewijzigde omstandigheden tegen
over Warschau, Parijs en Londen kan
gaan optreden.
In welken vorm dit zal geschieden, is
op dit oogenblik nog niet te overzien.
Maar wel kan reeds als
zeker worden aangenomen
dat de algemeene situatie
dooreen en ander volko
men is g e w ij z i g d.
Men vraagt zich in Berlijn af, of de
ritsche en Fransche regeeringen nu
oog verder Warschau zullen ondersteu
nen en niet liever den Polen den raad
zullen geven met Berlijn opnieuw te gaan
onderhandelen, maar thans natuurlijk
onder voor Warschau zeer ongunstige
gewijzigde omstandigheden.
DE ENGELSCHE REGEERING
VOLKOMEN VERRAST.
Yanwege het late uur, waarop het be
richt over de aanstaande onderteekening
an een Duitsch-Russisch niet-aanvals-
erdrag te Londen werd ontvangen, was
daar gisteravond geen officieele reactie
■neer te krijgen. Het eenige wat een zegs
man van het Foreign Office er aan het
„Vaderland" over te zeggen had is, dat
deze nieuwe ontwikkeling
de Engelsche regeering
volkomen verrast heeft.
Zy had er gistermiddag,
toen besloten werd voor
heden een zitting van het
voltallige kabinet byeen
te roepen niet het minste
idee van, dat een zoo ver
bijsterende wending was
te wachten.
Het zoo onverwachte bericht heeft
vanzelfsprekend groote opschudding ver
wekt. De eerste reactie was er een van
aan ongeloof grenzende verbijstering.
Men kon nauwelyks aannemen, dat het
waar was en hield nog een oogenblik re
kening met de mogelykheid dat men hier
weer met een opzettelijk gefabriceerd
bericht te doen had, een Duitsche poging
om verwarring te zaaien.
Vanzelfsprekend is in de eerste ver
bijstering velen het woord „verraad"
naar de lippen gerezen. Toch is er goede
reden te gelooven, dat men in de hoofd
artikelen van heden daar weinig meer
over zal hooren en dat de bladen het ge
val voorzichtig zullen aanpakken.
Met zou de Russen slechts verder in
de armen van Duitschland dry ven.
Het is bovendien niet heelemaal uit
gesloten, dat het Duitsch-Russische niet-
aanvalsverdrag, wanneer de inhoud een
maal bekend wordt, toch niet zoo'n ge
nadeslag voor de coalitie zal blijken te
zyn als men op het eerste gezicht zou
denken. Men zou zich in dit verband kun
nen herinneren, dat Frankryks militaire
bondgenoot Polen ook jarenlang een niet
aanvalsverdrag met Duitschland heeft
gehad, zonder dat dit een reden werd ge
acht het Fransch-Poolsche bondgenoot
schap nietig te verklaren.
Het lijkt dan ook twijfelachtig of de
militaire besprekingen te Moskou na de
ze wending nog veel veel succes zullen
hebben. Daarvoor is noodig, dat men el
kaar wederzijds vertrouwt en dat ver
trouwen moet wel een heel zware schok
hebben gekregen.
De indruk te Parijs.
Havas meldt: De berichten
uit Berlijn over de onder
handelingen tusschen
Duitschland en de Sovjet
unie over een niet-aanvals
pact hebbente Parijs en
Londen de grootste ver
rassing gewekt.
Bij gebreke van iedere nadere mede-
deeling, onthoudt men zich in officieele
kringen van het geven van commentaar.
In politieke kringen merkt men op, dat
men nadere bijzonderheden moet afwach
ten alvorens de juiste draagwijdte van
het beoogde accoord te kunnen beoor-
deelen.
De Poolsche ambassadeur te Berlijn
werd reeds door Beek ontvangen, even
als de ambassadeur van Frankrijk.
Wonderlijk is het bericht, dat na een
onderbreking van 3 dagen de Engelsch-
Fransch-Russische militaire besprekin
gen gisteren zijn hervat.
De Poolsche verdediging.
Sedert het begin van de militaire be
sprekingen tusschen de Engelsche, Fran
sche en Russische experts is de
grens tusschen Polen en
Rusland aan de Poolsche
zijde vrijwel geheel ont
daan van troepen, terwijl
langs de westelijke grens
op Poolsch gebied, van
Slowakije tot de Oostzee,
troepen in zoo groot mo
ge 1 ij k e n getale z ij n b ij e e n-
gebracht.
De Poolsche militaire autoriteiten zijn
namelijk van meening, dat Duitschland,
indien zulks noodig mocht zijn, ongetwij
feld gebruik zal maken van het recht
van doortocht door Slowakije.
Wat Hongarije betreft,
daarover is men in Polen
niet bezorgd. Men is daar de
overtuiging toegedaan, dat Hongarije on
danks allen druk door Duitschland uit
geoefend, in geval van een gewapend
conflict zijn neutraliteit zal bewaren en
men verwacht dan ook niet, dat de Hon-
gaarsche grens bijzonder gevaar zal op
leveren.
De Britsche consul-generaal heeft allen
in Polen verblyvenden Engelschen en be
zoekers van Polen den raad gegeven, dat, 1
wanneer zy geen speciale redenen hebben
om in Polen te blijven, het wenschelijk
zou zijn dat zij zouden vertrekken.
Dit advies geldt in het bijzonder voor
hen, die in elk geval binnenkort naar
Engeland wilden vertrekken. Als reden
wordt opgegeven, dat de verbindingen
met het Westen verbroken kunnen wor
den en dat zy, die van plan waren later
te vertrekken, aanzienlijke vertraging op
hun reis zouden kunnen ondervinden.
Diengenen, die per trein via Duitsch
land willen reizen, wordt de raad gege
ven, reeds vóór morgenavond te vertrek
ken.
Van de 17 Duitsche journalisten, die
gemeenlijk te Warschau zijn gestation-
neerd, zijn er reeds 10 vertrokken; ook
andere Duitsche burgers keeren naar
hun vaderland terug.
ZONDAG SENSATIONEELE REDE
VAN HITLER?
Welingelichte kringen te Warschau
verklaarden, dat de toestand in ernst is
toegenomen en dat een crisis tegen het
einde van deze week zou kunnen worden
verwacht.
De Berlijnsche correspondent van de
„Gazeta Polska" voorspelt, dat de rede
van Hitier Zondag a.s. bij Tannenberg
sensationeel zal zijn.
Het is echter niet bekend, of de rede
een redelijk antwoord zal behelzen op
het Poolsche memorandum van 5 Mei,
dan wel of zy alle bruggen zal verbran
den en de zaken tot een acute crisis zal
brengen.
De officieuze „Gazeta Polska" spoort
naar Havas meldt, de burgerbevolking
van Polen aan, maatregelen te nemen
voor een eventueel conflict. In het des
betreffende artikel wordt gezegd, dat de
regeering maatregelen heeft genomen,
om voorraden op te slaan voor den oor
logstijd en dat ieder gezin ook een reser
ve-voorraad levensmiddelen voor twee
weken moet opslaan.
De bevolking van Danzig maakt zich
ongerust over de voortzetting van de
militaire voorbereidingen in de Vrye
stad en over de geruchten welke steeds
de ronde doen.
Gisteren werd de autobusdienst tus
schen Danzig en Zoppot gedeeltelijk stil
gelegd, aangeizen de militaire autoritei
ten de wagens gerequireerd hadden. Op
verschillende plaatsen in de stad staan
vrachtauto's gereed tot vertrek.
De werkzaamheden aan de verdedi
gingswerken langs de grens werden ge
durende den Zondag voortgezet.
In Poolsche kringen te Danzig blijft
men kalm en acht men de maatregelen
een poging om Polen te intimideeren.
Ook in Berlijn is men van meening,
dat de spanning nog steeds schijnt te
stijgen en algemeen is men van meening,
dat er heel spoedig iets zal gaan gebeu
ren.
In politieke Duitsche kringen wordt
beweerd, dat men niet kan toestaan, dat
de Poolsche „wreedheden" nog veel lan
ger voortduren.
Los staande inlichtin
gen doen het denkbeeld
aan de hand, dat Duitsch
land's proefmobilisatie
snelle vorderingen maakt.
Verpleegsters worden opgeroepen, pro-
paganda-eenheden georganiseerd, solda
ten worden ingeënt, de schaarschte van
benzine is erger geworden, auto's en wa
gens worden gerequireerd, in het byzon
der in Pruisen en lange reeksen vracht
wagens en tanks bewegen zich voort.
In Keulen en andere steden van het
Rijnland begint hedenavond een verduis
teringsoefening, welke drie nachten zal
duren.
De bewoners van het Rijn
dal hebben des nachtseen
abnormaal zwaar verkeer
gehoord. Officieele krin
gen in Berlijn zjjn zelfs
nog minder mededeelzaam
dan g e w o o n 1 f k.
De National Zeitung (het orgaan van
Goering) schreef Maandagavond, dat de
week, welke begonnen is, een beslissing
zal brengen inzake Danzig, alsmede in
andere belangrijke vraagstukken. Men
voelt, dat beslissende gebeurtenissen in
de wereld worden voorbereid.
Te Londen ziet men den toestand min
der somber in. De Lobby-correspondent
van Reuter zegt, dat er geen aanwijzin
gen zyn omtrent eenigerlei uitzonderlijke
ontwikkelingen. De situatie blijft er een
van internationaal verhoogde spanning,
maar van volkomen kalmte en onver
zwakte standvastigheid in Londen.
Reuter meldde dit echter vóór dat iets
bekend was van het niet-aanvalsverdrag
tusschen Duitschland en Rusland.
POOLSCHE
MILITAIRE MAATREGELEN.
Uit Moravisch Ostrawa meldt D.N.B.
Naar vernomen wordt hebben de Pool
sche militaire autoriteiten, na het sluiten
van de grens tusschen Polen en het pro
tectoraat, de voornaamste toegangswe
gen en bruggen ondermijnd. De Poolsche
troepenmacht langs de grens van het
protectoraat is Vrijdag en Zaterdag aan
merkelijk versterkt. Sterke concentraties
zijn waargenomen bij Wirbitz, Waldau,
Peterswald en in Zuidelijke richting naar
Friedeck, alsmede in de omgeving van
Jablunkau.
Uit Breslau wordt gemeld, dat de
Poolsche militaire autoriteiten de troe
penmacht langs de grens by' Dunajec
versterken. In het gebied, dat in 1938
door Slowakije aan Polen werd afgestaan
worden op de straten betonnen versper
ringen aangebracht.
Naar men meent te weten, heeft Hit-
Ier gisteravond te Berchtesgaden gecon
fereerd met von Ribbentrop en v. Papen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Conferentie van de Oslo-staten te Brussel.
Jongste spellingbesluiten treden niet in
werking op 1 'September.
De kleine verloven voor de kust- en
grenstroepen ingetrokken.
Buitenland.
Niet aanvalsverdrag tus'schen Duitsch
land en Rusland.-
De spanning neemt toe. Deze week wordt
beslissend geacht. Een alarmeerend
bericht van de Times.
Engelschen dienen Polen te verlaten.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Telefoon 249.
Stationsweg 33, Telefoon 497 (na 5 uur).
Jongste spellingsbesluiten treden niet in
werking op 1 September.
Gisteren is uitgegeven Staatsblad nr
375, besluit van 10 Aug. 1939, tot wij
ziging van de Koninklijke besluiten van
8 Juni 1939 (Staatsbladen nrs 365, 366,
367 en 368) inzake de schrijfwijze der
Nederlandsche taal. Het besluit heeft de
strekking de inwerkingtreding van bo
vengenoemde Koninklijke besluiten van
8 Juni 1939 vast te stellen op een na
der te bepalen dag.
De besluiten van 9 Juni, welke de
jongste spellingsregeling van minister
Slotemaker de Bruine inhielden, zouden
op 1 Sept., bij het begin van het nieuwe
schooljaar, in werking treden.
Naar wij vernemen is de datum van
inwerkingtreding uitgesteld, omdat de
nieuwe minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, dr Bolkestein, zich
over het vraagstuk der spelling in het
algemeen wil beraden, ook in verband
met de vraag of een wettelijke regeling
van de spelling niet de voorkeur ver
dient.
Het onderhoud zou betrekking hebben
gehad op het niet-aanvalspact, dat
Duitschland en de Sovjet-Unie willen
sluiten.
Naar vernomen wordt heeft de Ita
liaansche ambassadeur te Berlijn, At-
tolico, kort na zijn aankomst te Rome,
een onderhoud gehad met Mussolini. Ook
de minister van buitenlandsche zaken,
graaf Ciano, zou dit onderhoud hebben
bijgewoond.
De Italiaansche minister van handel,
Guarneri, die einde dezer maand te Zü-
rich werd verwacht, heeft zich door „On
voorziene omstandigheden" genoodzaakt
gezien, zijn reis tot de tweede helft van
September uit te stellen.
In Londen zijn reeds verschillende mi
nisterconferenties gevoerd. Halifax
sprak achtereenvolgens met Chamber
lain, Hoare, lord Chatfield en met den
leider der oppositie Greenwood.
Onder de onderwerpen, die vandaag
ter sprake zullen komen, noemt men
thans de mogelijkheid van een vervroeg
de bijeenroeping van het parlement.
Het onderhoud tusschen Chamberlain
en Halifax heeft drie-en-een-half uur ge
duurd.
Uit Parijs wordt aan Reuter gemeld,
dat Hore Belisha op zijn weg naar Can
nes naar Londen te Parijs een onderhoud
heeft gehad met Daladier.
De Fransche minister van buitenland
sche zaken, Bonnet, heeft vanmiddag
den Britschen zaakgelastigde ontvangen.
De Fransche minister-president Dala
dier heeft vanmiddag besprekingen ge
voerd met minister Bonnet en den minis
ter van marine ontvangen.
Vanmiddag om 5 uur zal op het mi
nisterie van oorlog te Parijs een minis
terraad worden gehouden.
De Hongaarsche minister van buiten
landsche zaken, Csaky, heeft aan den
vertegenwoordiger van het Hongaarsche
telegraaf-agentschap verklaard, dat hij
de combinaties van de buitenlandsche
pers over zyn reis heeft gezien. Hy
