GELD
Is Danzig een oorlog waard
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Wie heeft de leiding?
Eerherstel en nog wat.
Waar bleef Romme?
Buitenland.
Het beraad te Salzburg.
ZATERDAG 12 AUG. 1939
53c JAARGANG - No. 266
De toestand in het Verre Oosten.
President Roosevelt optimistischer.
Ernstig spoorwegongeluk bij Domodossola. Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een AUTOMOBIEL
N.V. FIN. Ml). „ZEELANDIA" - GOES
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon XI
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.00 ptA kwartaal
Weekabonnementen voor .Middelburg
Goes en Vllsslngen f 0-20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per rege!
Ingebonden ntededeeüngen 00 cent per -§ss!
Kleine Aavertenflën Dinsdag» en Vrijdag»
0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder tetter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Aan een beschouwing in „Het Volk",
het orgaan van de S. D. A. P., is het
volgende ontleend:
Over de ontvangst, die het nieuwe
Kabinet in de Nederlandsche pers
vindt, behoeven de heer De Geer en
zijn collega's zich niet te beklagen.
Dat liberale organen, die nu eenmaal
hun hart aan Dr Colijn hadden ver
pand, aan een andere oplossing de
voorkeur hadden gegeven, spreekt
vanzelf. Deze redacties schudden het
wijze hoofd over den heer De Geer,
die met zulke wilde jongens zee durft
kiezen; en zij verwachten met vreeze
en met reden dat dit mi
nisterie de politiek zal in
luiden, waarop w y juist
hopen en vertrouwen.
De laatste woorden door onB on
derstreept.
Hier z^jn twee mogelijkheden.
Of we hebben hier met een staaltje
van de roode grootspraak te doen, óf het
ls inderdaad juist wat hier wordt gecon
stateerd.
Is dit laatste het geval, dan is de heer
De Geer, die tot voor kort „de koers
Colijn" met kracht verdedigde, overstag
gegaan en hebben de Roomsche en de
roode ministers de leiding genomen.
In elk geval is het teekenend, dat de
roode pers nu reeds met ophef durft
schrijven, dat de politiek, waarop de
S. D. A. P. hoopt, door dit Kabinet zal
worden ingeluid.
Men herinnert zich de houding het vo
rig jaar door de Roomsche fractie in de
Tweede Kamer tegenover Minister Slo-
temaker de Bruine aangenomen.
Men achtte het beneden zich met de
zen bewindsman te debatteeren.
Hij was „lucht" voor de Roomsche
fractie.
Een uiterst grievende bejegening, veel
erger dan de meest felle bestrijding.
Intusschen is Minister Slotemaker de
Bruine afgetreden.
En nu schrijft „Het Katholieke School
blad" o.m.:
„Het zou onbillijk zijn, deze oud-mi
nister geen goede herinnering waardig
te keuren. Hem toch danken wij; zij het
Uit een vroegere periode, de waardevolle
verbetering der ziekte-regeling, terwjjl
hij, als mensch, als Christen, als schit
terend redenaar, voor ons in ongerepte
faam blijft. Eerlijk en oprecht trachtte
hij elke schakeering van het onderwijs
te geven wat het toekwam. De felle
strijd, onder een vorig Kabinet ontstaan,
is geluwd. De Godsvrede tusschen open
baar en bijzonder onderwijs heeft hij niet
geschonden. Ook dat is een goede her
innering".
Eerherstel alzoo voor den véél mis
prezen minister. Hij' staat in onge
repte faam.
Maar deze uitspraak beteekent ook
nog iets anders.
Men zal toch niet van een ongerepte
faam kunnen spreken, bij een fractie, die
niet beter weet te doen dan zulk een
bewindsman dood te zwijgen.
De „Leidsche Courant" (R. K.), die
niet meedeed aan de minderwaardige
hetze tegen Colijn, schrijft in verband
inet het optreden van het Kabinet-De
Geer o.a.
„Wij zijn nog niet heen over de teleur
stelling, dat er een einde moest worden
gemaakt aan het christelijk Kabinet Co-
hjn, dat zulk een zegenrijken arbeid had
verricht en nog zoo heel veel beloofde
voor de toekomst.
Wij hadden op de tweede plaats lie
ver gezien, dat door medewerking of
hartelijker medewerking van enkele par
tijen het nu optredend Kabinet in nog
meer effectieven zin nationaal had ge
noemd kunnen worden.
Een andere overschaduwing wordt over
het optreden van het nieuwe Kabinet ge
worpen door het feit, dat slechts twee
van de vier katholieke ministers terug-
keeren; de ministers Romme en Goseling
waken geen deel uit van het Kabinet-
De Geer.
Vooral zal onder de gegeven omstan
digheden zeer velen het niet-terugkeeren
van den heer Romme verwonderen. O m
de sociale politiek van'
minister Romme is de cri
sis ontstaan! En nu keeren de
Katholieken, die het met de sociale po-
litiek-Romme zoo hartelijk eens waren,
terug zónder Romme
Deze verwondering is redelijk.
Men had na alles wat gebeurd is wel
in de eerste plaats mogen verwachten,
dat Minister Romme in de gelegenheid
zou worden gesteld, zijn plannen uit te
voeren.
Misschien heeft Mr de Geer zich op
het standpunt gesteld: wèl Rome, maar
niét Romme.
Maar wonderlijk blijft het!
VON RIBBENTROP EN CIANO
HEBBEN GISTER DEN GEHEELEN
NAMIDDAG GECONFEREERD.
De Italiaansche minister naar
Berchtesgaden.
De Italiaansche minister van buiten-
landsche zaken, graaf Ciano, is Vrijdag
middag om tien voor half één met een
extra-trein te Salzburg aangekomen, al
waar hij door den Duitschen rijksminis
ter van buitenlandsche zaken, Von Rib-
bentrop, begroet werd.
Toen graaf Ciano in gezelschap van
zijn Duitschen collega de stationshal
verliet, drong de menschenmassa door
het politiecordon heen en omringden zij
onder luid gejuich de auto's van de bei
de delegaties.
Tegen half twee begaf graaf Ciano
zich met zjjn gevolg naar kasteel Fuschl,
waar hem door rijksminister Von Rib-
bentrop en mevrouw een lunch werd
aangeboden.
Onmiddellijk na de lunch op kasteel
Fuschl, welke door Von Ribbentrop aan
Ciano werd aangeboden en waaraan be
halve het gevolg van de beide ministers
ook de Duitsche ambassadeur te Rome
en de eerste gezantschapsraad van de
Italiaansche ambassade te Berlijn aan
zaten, begonnen de besprekingen tus
schen de beide ministers. Deze duurden
behoudens een korte pauze, gedurende
welke de thee werd geserveerd, den ge-
heelen middag voort.
Vandaag zal graaf Ciano door den
Führer in Berchtesgaden worden ont
vangen.
De Italiaansche pers kenmerkt de ont
moeting tusschen Von Ribbentrop en
Ciano als een normale gedach-
tenwisselingvoor een nor
male bestudeering vanden
t o e s t an d. De internationale toestand
zoo zegt zij' laat niet na, bezorgd
heid te wekken, doch hij is niet zoo ern
stig, dat buitengewone ongerustheid be
hoeft te bestaan.
De „Essener National Zeitung" schrijft
dat men in het bezoek van Ciaiio aan
Von Ribbentrop geen sensatie
moet zien. Het blad noemt het vanzelf
sprekend, dat de verantwoordelijke man
nen der beide naties zich voortdurend en
wederkeering op de hoogte houden, ge
zien het feit, dat Duitschland en Italië
steeds en overal gemeenschappelijk op
treden.
Overleg tusschen de Westersche
mogendheden.
Uit Londen wordt gemeld
Onlangs zijn de regeeringen van
Frankrijk en de Vereenigde Staten door
de Britsche regeering geraadpleegd over
zilver- en valutakwesties en over voor
stellen door de Japanners gedaan aan de
Britsche regeering.
De diplomatieke correspondent van
Reuter voegt hieraan toe, dat het over
leg nog voortduurt en dat het daarom
nog niet mogelijk is terzake instructies
te zenden aan Craigie.
Uit Tokio meldt Domei: In de Kabi
netsbijeenkomst van gistermorgen heeft
de minister van buitenlandsche zaken,
Arita medegedeeld, dat de Britsch-Ja-
pansche besprekingen hervat zullen wor
den, zoodra de Britsche delegatie in
structies uit Londen heeft gekregen. De
Britsche delegatie is er van in kennis ge
steld, dat de vertegenwoordigers der Ja-
pansche militaire autoriteiten te Tientsin
besloten hebben de volgende week naar
Tientsin terug te keeren, indien de En-
gelsche instructies dan niet ontvangen
zijn.
„GEEN DIRECT OORLOGSGEVAAR".
President Roosevelt heeft gisteren in
een persconferentie gezegd, dat, voor
zoover op het oogenblik bekend is, er
geen reden is, het congres bijeen te roe
pen voor een speciale zitting in het na
jaar. H\j' voegde hieraan toe, dat, indien
zich een feitelijke oorlogscrisis in Euro
pa of het Verre Oosten zou voordoen,
met andere woorden, indien het men
schelijker wijze gesproken zeker zou zijn,
dat het tot een oorlog zou komen, hij het
congres waarschijnlijk direct in een spe
ciale zitting zou bijeenroepen. Hij' zou
dat doen, om de Amerikaansche neutra
liteit te verzekeren langs de lijnen van
het internationale recht.
Roosevelt zeide voorts een voorstan
der te zijn der richtlijnen van het inter
nationale recht, zoodat de Vereenigde
Staten niet bij een oorlog betrokken zou
de geraken.
Over het algemeen verklaarde Roo
sevelt zich voorstander van een neutra
liteit van de soort, waarvoor de regee
ring in de laatste zitting zonder succes
heeft gestreden, een wetgeving, welke
de Vereenigde Staten werkelijk neutraal
inplaats van niet-neutraal maakt.
Dit zou beteekenen een herroeping
van het embargo op den verkoop van
wapenen, zooals in de tegenwoordige wet
voorkomt.
DE STRIJD IN CHINA.
Japansche troepen op den terugtocht.
Naar Reuter uit Tsjoengking, dat wil
dus zeggen uit Chineesche bron, ver
neemt, zouden de Japansche troepen in
Noord Hoepe terugtrekken naar 't Zuid
westen, na een heftigen aanval van de
Chineezenen. De Japansche troepen heb
ben hierbij zware verliezen geleden en
hun linie is ineengestort. Zij trekken
thans terug op Soeisjen.
ZES PERSONEN GEDOOD.
Aantal gewonden nog niet bekend.
Gisteravond is op de Simplonlfln bij
Domodossola (Noord-Italië) een electri-
sche trein gederailleerd, tengevolge van
het niet functionneeren der remmen.
De trein was te 19 uur uit Brig ver
trokken en is op ongeveer 500 m van het
station Domodossola verongelukt. De
trein had op dit oogenblik een snelheid
van meer dan 100 km per uur.
Bijna alle wagons werden vernield. Tot
nu toe zijn zes personen om het leven
gekomen; het aantal gewonden is nog
niet bekend.
SCHEEPSBRAND IN HET KANAAL.
Gemeld wordt, dat aan boord van een
schip in het Kanaal, ter hoogte van Ex-
mouth (Devonshire), brand is uitgebro
ken, waarschijniyk tengevolge van een
ontploffing. Een reddingsboot is ter as
sistentie uitgevaren.
DE STAFBESPREKINGEN TE
MOSKOU ZULLEN VANDAAG
BEGINNEN.
Officieel wordt medegeedeeld, dat de
besprekingen tusschen de vertegenwoor
digers van de Britsche, Fransche en de
Sovjet-Russische generale staven heden
morgen om 11 uur zouden beginnen.
Gistermiddag hebben de Britsche en
Fransche militaire gedelegeerden ver
scheiden beleefdheidsbezoeken afgelegd.
O.a. zijn zij gistermiddag om 3 uur ont
vangen door maarschalk Worosjilof, den
opperbevelhebber van het roode leger,
die hen hartelijk begroette. De maar-
schal noodigde hen uit, dien avond met
hem te dineeren.
Om 5 uur begaven Plunkett en Dou-
menc zich naar het Kremlin, waar zij
door den Sovjet-Russischen premier,
Molotof, in audiëntie ontvangen werden.
POKKENEPIDEMIE IN EEN
GEVANGENIS,
In een Amerikaansche gevangenis is
in Mei 1939 een gevangene door iemand,
die hem kwam bezoeken, besmet met
pok-virus. 196 gevangenen kwamen met
hun besmetten kameraad in contact; 136
van deze gevangenen werden in de daar
op volgende weken naar andere inrich
tingen overgeplaatst, terwijl de anderen
vrijgelaten werden.
Veertien dagen nadat de bezoeker de
smetstof in de gevangenis had binnenge
bracht, brak de ziekte uit. In die inrich
tingen van het land, waar men voor be
smetting vreest, zijn in totaal meer dan
3000 personen ingeënt. Niemand van al
de personen, bij wie de pokken zijn uit
gebroken, zijn ooit ingeënt
AMERIKAANSCHE
BOMMENWERPER NEERGESTORT
Negen personen gedood.
Te Langleyfield in Virginia is een bom
menwerper neergestort. Twee officieren
en 7 recruten kwamen daarbij' om het
leven.
Binnenland.
Vrachtwagen door auto verpletterd.
Surseance Mendelsohn en Co.
Buitenland.
Von Ribbentrop en Ciano confereeren.
Eirnstig spoorwegongeluk in Noord-Italië.
De stafbesprekingen te Moskou.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Telefoon 249.
Stationsweg 33, Telefoon 497 (na 5 uur).
Na hun beëediging ten paleize Soestdijk door EL M. de Koningin poseerden de nieuwe
ministers van het kabinet De Geer voor de fotografen. V.l.n.r.: de ministers G. Bolke-
stein, dr J. v. d. Tempel, jhr mr D. J. de Geer, luit.-kol. A. Q. EL D'ijxhoorn, Chr. J. I.
M. Welter, ir J. W. Albarda, prof. mr P. S. Gerbrandy, mr M. P. L. Steenberghe en mr
E. N. van Kleffens.
Luit. Kol. jhr A. D. Lamaa Trip te Arn
hem is benoemd tot kamerheer in buiten
gewonen dienst van II. M. de Koningin
en tot hofmaarschalk.
Deze vraag is de laatste maanden her
haaldelijk gedaan en ook tallooze malen
in ontkennenden zin beantwoord.
Danzig is toch onmiskenbaar een
Duitsche stad. En het schijnt on
denkbaar, dat Europa in een oorlog zou
worden gestort over een geschil om het
bezit van deze stad tusschen Duitsch
land en Polen.
In verband hiermede verdient de aan
dacht een artikel in het „A1 g. H d b 1."
waaraan wij het volgende ontleenen
Het geschil over Danzig gaat, naar
men reden heeft te vermoeden, verre
boven zijn ethnografische
en plaatselijkebeteekenis
u i t. Hitier heeft Polen op 28 April j.l.
voorgesteld, dat Danzig als Vrijstaat in
het raam van het Duitsche Rijk terug
keert en dat Duitschland door den Corri
dor een weg en een spoorweg tot zijn
eigen beschikking verkrijgt met hetzelf
de exterritoriale karakter voor
Duitschland als de Corridor voor Polen
bezit.
In ruil daarvoor zou Duitschland alle
economische rechten van Polen en Dan
zig erkennen en Polen een vrijhaven van
een grootte naar verkiezing en met vol
komen vrijen toegang waarborgen.
Duitschland zou dan de grenzen tus
schen Duitschland en Polen als d e f i n i-
t i e f erkennen en een nonagressiepact
voor den duur van 25 jaar sluiten. De
onafhankelijkheid van den Slowaaksehen
staat zou door Duitschland, Polen en
Hongarije gemeenschappelijk worden ge
waarborgd, zoodat Duitschland niet een
zijdig dit gebied zou kunnen overheer-
schen.
De Poolsche regeering heeft deze voor
stellen afgewezen en verklaard, dat zij
slechts bereid was te onderhandelen over
faciliteiten over het doorvoerverkeer in
den Corridor zonder dat Duitschland
er exterritoriale rechten verkreeg. Af
stand van Danzig stuitte op de groote
economische belangen van Polen, die af
hankelijk waren van een vrijen uitweg
naar zee aan de monding van de Weich-
sel. Het was bovendien bevreesd voor de
militarisatie van Danzig, dat aldus een
pistool in de rug van Polen zou worden.
De strijd tusschen het Derde Rijk en
Polen verkeert thans in het stadium van
argumentatie, waarin elk der twee par
tijen ter versterking van haar standpunt
aanvoert wat haar past. Forster heeft
zich daarin dezer dagen uitgeput. Dat
Polen als „binnenstaat" niet zou kunnen
leven, de historie van andere bloeien-
