De Kabinetscrisis. Het begin van den Wereldoorlog. Soestdijk in afwachting. GELD Dagblad voor de Provincie Zeeland Dnitscliland zon een militair bondgenootschap met Hongarije wenschen. Engeland organiseert zijn olievoorziening. Japansche terugtocht uit Midden-Chiia Kabinetsformateur? ima. f 9,30 Causerie rgenw. 10,20 k 12,00 Gram, en zang. 1,00 pmeralda. 2,20 (opn.). 3,30 de kinderen at (opn.). 6,15 lEsmeralda en 7,05 Pelicit. en strijden", ons geloof". Ber. ANP, „De VARA- i. 9.00R.E.T.- Declam. 9,40 10,10 Cause- van meening1, (opn.). 11,00 -12,00 gram. T. FABERY DE JONGE Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. N.V. FIK. Mil. „ZEELAHDIA" - GOES De wetsontwerpen van Minister Romme. I hedenmorgen vaar bewolkt; aperatuur 16; Neerslag afge- WOENSDAG 2 AUG. 1939 53e JAARGANG - No. 257 beschikbaar voor den aankoop van een AUTOMOBIEL an den der- der ruiters rerhief, een p een twee- d van een laanderen 33; lierman, Jas- ndje, Jo v. d. Marietje Deij- rtelduif, A. v. 3; vulpen, P. Huis; kinder- M. Meyeres, mr, E. Sc'hel- kussen, J. v. alen, W. Roe- portemonnaie Delft 74; bak- Viele 48; oor- njaardstr. 35; L. Wagenaar, sleutel, P. K. and A 204 a; Schoorsteen- tel, A. Petiet, mning, K. de is voorwerpen daarvan ken- itie. Is 1939. en 414,4 M. Lm. en 7,30— NCRV-Uitz, de Scheepv Ber., gram, [orgend. 11,00 Torst. 12,00 aderkoor „De gram. 2,00 e. 4,00 Gram. lugd. 5,45 Or- Tserie over het 7,00 Ber. Jtr. Harmonie lerh. S09-ber. 9,30 Causerie leren van In- lloor de Ker- ialfuur. 10,30 I. Ca. 11,50— BERICHT. Bdenavond tot |ur; edeeltelijk be- teekenis, iets W. tot Z.W. ig 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does Postrekening 44455 Telefoon 11 jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J. F A N O Y, Lange Burg 40, Telefoon 28 Abonnementsprijs tZA9 per fcwsrisal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 .Losse nummers 5 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advsrtciitiën 30 cent per regèi Ingazonden medsdeel'ngen 60 cent per regel Kleins AdvefteatiëR Dinsdags ss Yrijdagn 10.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting 3 u.: 766. serf: NA 25 JAREN. Het is in deze dagen een kwart eeuw geleden, dat de groot© wereldoorlog, waar van de gevolgen nog altijd duidelijk merk baar zijn, uitbrak. Op 1 Augustus 1914 werden in tal van landen ook in ons land de legers gemobiliseerd en op denzelfden dag werd te St Petersburg de Duitsche oorlogsver klaring overhandigd. Met ontzettende snelheid heeft zich daarna het oorlogsvuur over een groot deel van de wereld verbreid en het is voot ons nog altijd als een wonder, dat Neder land, 'hoewel aan alle kanten door oorlog voerenden omringd, niet in den volkeren- krijg betrokken werd. Ontzettend zijn de gevolgen geweest van dezen vreeselijken oorlog, direct en indi rect. Jarenlang hebben verschillende vol keren in letterlijken zin uit duizenden wouden gebloed en nog altijd zijn de pijn lijke lidteekenen duidelijk waarneembaar. Na vier lange en bange oorlogsjaren is eindelijk de vrede gesloten, althans aan den oorlog een einde gemaakt. En nog altijd zucht de wereld onder de politieke en economische ontreddering die van dezen oorlog het gevolg is geweest en de vrees is waarlijk niet denkbeeldig, dat de voortdurende wrijvingen die reeds tot een ongekende bewapening hebben geleid, op een nieuwen oorlog, maar dan veel vreeselijker en gruwelijker dan die van 1914 zal uitloopen. De wereld 'heeft in de jaren 19141918 wel een zeer ernstige les ontvangen. Maar ook hier schijnt te gelden: alles vergeten, niets geleerd. Of hoe is 'het anders mogelijk, dat de 25ste verjaardag van de oorlogsverklaring door het Duitsche leger als nationalen gedenkdag wordt gevierd? Vandaag, aldus de berichten, zullen de kazernes gepavoiseerd zijn en de officie ren zullen de troepen toespreken. Des avonds worden in alle steden fak keloptochten gehouden. De bevolking is uitgenoodigd aan de feestelijkheden deel te nemen. Wel groot is de verdwazing, die over de wereld gekomen is. Maar 'hoe kan 'het anders? Zij hebben Gods Woord verlaten I En wat wijsheid zouden zij dan hebben? JUWELIER - H0RL06ER LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES HET STANDPUNT VAN DE LIBERALE STAATSPARTIJ. Naar de „N. R. C r t." van bevoegde zijde verneemt, is de houding van de lei ding van de Liberale Staatpartij ten op zichte van een oplossing van de huidige kabinetscrisis als volgt te omschrijven: D'e leiding van de Liberale Staatspartij stelt zich op het standpunt, dat de wijze waarop het vijfde kabinet-Colijn tot stand was gekomen, volkomen consitutioneel was. Daar er in de Tweede Kamer een meerderheid Week te zijn, die zich met het te verwachten beleid van het kabinet j niet kon vereenigen, rust op die meer derheid de plicht, een kabinet te vormen, waarvan het beleid in de richting van die meerderheid gaat en dat steunt op die groepen, althans op de voornaamste dier groepen, welke hun stem aan de motie-Deckers hebben gegeven. ONTSTEMMING ONDER DE VRIJZINNIG-DEMOCRATEN? Over de houding van de Tweede Kamerfractie. Van verschillende zijden verneemt hetzelfde orgaan, dat er in den kring der .^^nig-democraten, zoowel onder de leden der partij als onder haar verdere geestverwanten, verre van algemeene in- s.emming bestaat met. het standpunt dat vrijzinnig-democratische fractie in de eede Kamer tegenover de motie- eckers, die het kaWnet-Golijn heeft ge- °°pt zijn ontslag te vragen, heeft aan genomen. moeten reeds thans verschillende 1 r,en der partij voor hun lidmaatschap e ankt hebben, terwijl niet weinigen, die rtüv, J0I?SSte verkiezingen de vrijzinnig- ocratische lijst gestemd hebben, dit ns reeds diep betreuren. Slowakije ais ruilobject. In diplomatieke kringen te Londen be schikt men over informaties, welke er op wijzen dat Duitschland ernstige pogingen doet Hongarije nauwer aan zich te bin den. Te verstaan wordt gegeven, dat Berlijn Boedapest heeft gepolst over een militair' bondgenootschap, in ruil waar voor (Hongarije met Duitschland's bemid deling een „protectoraat", zoo niet directe souveieiniteit over Slowakije zou krijgen. Nader wordt hieromtrent nog gemeld: Duitschland zou plan hebben het Slo- waaksche grondgebied aan te bieden in ruil voor een accoord op grond waarvan de Duit sche troepen zich vrije- 1 ij k in Hongarije zouden kunnen bewegen tot aan de grens van Roemenië. De strategische betoekenis van zulk een operatie is gemakkelijk in te zien. Zij zou ten doel hebben iedere hulpverleening van Roemenië aan Polen te verhinderen. DE RESERVEVOORRADEN STERK GESTEGEN. De EngeJsohe staatssecretaris voor den mijnbouw, Geoffrey Lloyd, heeft in het Lagerhuis meegedeeld, dat met het oog op het groot belang van olie- en oliepro ducten in oorlogstijd, een uitvoerig plan is opgesteld voor het in stand houden van den toevoer, het vormen van reserve- voorraden, 'het organiseeren van het ver voer over zee en van de distributie in het binnenland, en tenslotte voor de controle op- de prijzen. 'Hij deelde verder mede, dat reeds op 'het o'o'genblik de reserve-voorraden sterk gestegen zijn. Ten einde echter het reusachtig ver bruik aan olie der strijdkrachten in oor logstijd en dat der noodzakelijke diensten geheel te kunnen dekken, zal het noodig zijn het verbruik van olie- en olie-produc ten te reguleeren. Vracht- en personen auto's zullen derhalve in oorlogstijd wor den gerantsoeneerd door een organisatie, die door den minister van transportwezen in 'het leven geroepen is. Het personeel voor al deze maatregelen is' reeds aangewezen en zoo noodig kun nen alle maatregelen reeds terstond wor den uitgevoerd. Reuter verneemt, dat het resultaat der van regeeringswege getroffen maatregelen is, dat in geval van oorlog geen ernstige storing in den olie-toeveer te duchten is, en dat slechts enkele beperkingen in het olieverbruik voor niet strikt noodzakelijke doeleinden, zullen moeten worden opgelegd De beperkingen zullen niet zoo ver gaan, dat b.v. in O'Orlogisitijd particulieren geen auto zouden mogen rijden. Er zullen ech ter wel ingrijpende restricties toegepast worden op het verbruik voor luxe doel einden. 7.5 millioen rantsoenboekjes en meer dan 25 millioen olie-coupons zijn reeds gedrukt. VERKLARINGEN VAN EEN WOORD VOERDER VAN HET CHINEESCHE LEGER. De terugtrekking op groote schaal van Japansche troepen uit midden-China, in het bijzonder uit het dal van den Yang Tse, geeft in Ghineesche kringen aanlei ding tot gissingen. Ook wordt het een veelbeteekenend iets genoemd, dat de Japanners onlangs maar weinig vliegtuigen hebben laten deelne men aan de nachtelijke aanvallen op Tsjoeng King, in plaats van de gebrui kelijke aanvallen overdag, waarbij' een zetr groot aantal vliegtuigen betrokken was. Een woordvoerder van het Ghineesche leger verklaart, dat de Japanners met hun actie in het Z.-W. deel van de provincie Honan beoogen 'hun terugtocht in Midden- China te dekken. Onlangs zijn twee Japansche divisies naar het gebied van den Yang Tse bij Poekau, tegenover Nanking, gezonden, vanwaar zij per trein, naar men gelooft, naar Mandsjoekwo zijn doorgereisd. Deze troepen hebben de beschikking over zwaar geschut. Deze troepenbewegingen zouden ten nauwste verband kunnen houden met den gespannen internationalen toestand. 'Hevige regens hebben de operaties in Z. 0. China tot stilstand gebracht. Het 'Ghineesche persbureau meldt over het bombardement op Tsjoen King, dat Maandagavond deze stad voor den twee den keer bij maanlicht is gebombardeerd, thans door 18 Japansche vliegtuigen. De eerste groep van 9 toestellen doorbrak een oordon van Ghineesche jachtvliegtuigen en heeft ongeveer 50 bommen op de stad laten vallen. De aanvallers moesten we gens het hevige vuur der Ghineesche bat terijen snel weer verdwijnen. De tweede groep van 9 vliegtuigen is er niet in geslaagd boven Tsjoeng King te komen. "Wiel heeft deze groep overhaast de bommenrakken geledigd en willekeurig bommen laten vallen boven de voorsteden van Ts'joen King. Slechts op één plaats ontstond brand, hoewel een groot aantal brandbommen werd uitgestrooid. Het vuur was zelfs reeds gebluseht voor het signaal werd gegeven, dat de vijand verdwenen was. 'Gisteren is ook Kweilin, de 'hoofdstad der provincie Kwangsi, gebombardeerd. Hier werden meer dan 10 huizen verwoest en een paar mensehen gedood. TWEE BRITSCHE TOESTELLEN IN ZEE GESTORT. Na botsing: in dö lucht. Drie dooden. Op ongeveer 20 km van Lossiemouth zijn twee Britsche militaire vliegtuigen met elkaar in aanraking gekomen en op eenigen afstand van elkaar in zee ge stort. Drie militairen hebben bij dit on geval den dood gevonden. Een ooggetuige verklaarde, dat hij' een knal als van een kanonschot hoorde, en dat hij toen opkijkend twee vliegtuigen op eenigen afstand van elkaar met groote snelheid in zee zag vallen. Het eene toe stel kwam in stukken en brokken naar beneden, voegde hij er aan toe. RESERVEPERSONEEL VAN BRITSCHE ZEEMACHT OPGEROEPEN Bijna 13.000 man tot eind September In dienst. Reservisten van de Engelsche zeemacht zijn Maandag aangekomen in hun stand plaatsen te Portsmouth, Chatham, Devon- port en Gosport. Zij zullen 133 oorlogs schepen van de marinereserve bemannen. Onder bevel van vice-admiraal Sir Maw Horton zullen zij 9 Augustus in de Golf van "Weymouth door den Koning worden geschouwd, alvorens zij de manoeuvres zullen beginnen. Bijna 13.000 man van het reserveperso- neel van de zeemacht zijn opgeroepen. Zij zullen waarschijnlijk tot einde Sep tember in dienst blijven. VEERBOOT OMGESLAGEN BIJ PHILIPPIJNEN. 44 opvarenden verdronken. Eien motorveerboot, die de verbinding tus- schen de eilanden der Fhilippijnengroep Samar en Leyte onderhoudt, is door de hooge zee omgeslagen, terwijl zich 80 per sonen aan boord bevonden. Hiervan kon den er zich slechts 36 met reddingsgordels zoolang drijvende houden, tot zij door te hulp snellende schepen werden opgepikt; 44 opvarenden verdronken echter. 541 CECHEN GEVLUCHT NAAR FRANKRIJK. Zij nemen dienst in Noord-Afrika. Gisteren zijn 541 Gechische vluchtelin gen van het Poolsche s.s. „Chopbry" te Boulogne ontscheept. De vluchtelingen hebben met levensgevaar hun oude va derland wéten te verlaten ten einde te ontkomen aan het Berlijnsche gezag. Zij hebben op zich genomen dienst te nemen in het Fransche leger en gingen te Gdy nia aan boord van de „Chopbry". Van middag komen zij te Parijs aan. Ver volgens vertrekken zij: naar Marseille vanwaar zij' naar Noord-Afrika zullen gaan. DE EERSTE KAMER. Komt op 8 Augustus weer bijeen. D'e Eerste Kamer komt op 8 Augustus weer bijeen ter behandeling van een aan tal kleine wetsontwerpen. In de afdee- lingen zal dien dag een groot aantal wetsontwerpen worden onderzocht waar onder de suppletoir© begroeting voor de fensie van f 33 millioen en het ontwerp afwijking van den in artikel 1 van de tariefmachtigingswet opgenomen termijn. 'Op 9 Augustus zullen o.m. in behande ling komen de wetsontwerpen wijziging van de dienstplichtwet, het onder de wa penen blijven van dienstplichtigen en in werkelijken dienst houden van dienst plichtigen, benevens die wetsontwerpen van eenvoudigen, spoed-eischenden aard, waarover het eindverslag zal zijn vastge steld. Uit Soestdijk wordt gemeld, dat zich daar thans duidelijker begint te manifes teeren dat er binnenkort belangrijke din gen zullen gebeuren. Het aantal journalisten wordt grooter, er zijn er zelfs al drie van de Engelsche pers, en voorts zijn gisteren de man schappen van extra-detachementen der rijksveldwacht ten getale van 60 daar aangekomen en in den tuin van het po litiebureau te Baarn geïnstalleerd in te genwoordigheid van mr Reylingh, advo caat-generaal bij het gerechtshof te Am sterdam, den heer P. J. H. C. Herten, commandant van het district Utrecht van de rijksveldwacht, de burgemeesters van Soest en van Baarn en de chefs van de politiekorpsen van beide gemeenten. De heer Herten heeft bij deze plechtig heid een toespraak gehouden, waarin hij erop wees, dat de rijksveldwacht het als een groote eer beschouwt, wederom ge- roepen te zijn om mede te helpen aan het doen functioneeren van maatregelen van veiligheid. Hij drukte de rijksveldwach ters op het hart naar een onberispelijke vervulling van hun taak en naar een goede samenwerking met de politie van beide gemeenten te streven. Op vele hoeken en kruispunten te Baarn zijn reeds groote triplexborden aangebracht, waarop de richting zal worden aangegeven voor het verkeer dat, zooals men weet, dezer dagen om den Amsterdamschen straatweg zal wor den heengeleid. De batterij veldgeschut, welke te Baarn de saluutschoten zal lossen 51 voor een prinses, 101 voor een prins, maar niet tusschen 's avonds 10 en 's ochtends 7 uur is gisteren ook ter plaatse aangekomen. Het gerucht dat Zuster Trijntje Boon stra, de verpleegster die H. K. H. bij de geboorte van Prinses Beatrix heeft bij gestaan, op Soestdijk zou zijn aangeko men, is niet bevestigd. Gistermiddag is Dr H. Colijn met zijn echtgenoote en een Engelsche dame in het Badhotel te Baarn aangekomen. Het is niet bekend of en in hoeverre dit be zoek van den heer Colijn verband houdt met de blijde gebeurtenis ten paleize. Men herinnert er aan, dat dr Colijn ver leden jaar bij de aangifte van de ge boorte van Prinses Beatrix met jhr. F. Beelaerts van Blokland als getuige is op getreden. Z. E. heeft gisteren laat in den mid dag nog een wandeling gemaakt door de Baarnsche bosschen. INSPECTIETOCHT MINISTER VAN DIJK. De minister van defensie, dr J. J. G. van Dijk, hééft gisteren een inspectie tocht gemaakt in gezelschap van lui tenant-kolonel Dyxhoorn, hoofd van de 2de afdeeling b. van het departement van defensie en van zijn adjudant kapitein mr Kruis. Des ochtends bezichtigde de minister de in aanleg zijnde nieuwe vliegvelden te Valkenburg (Zuid-Holland) en te Bergen (Noord-Holland) en in den namiddag twee luchtdoelbatterijen en een paar sec ties zoeklichten in den luchtverdedigings kring Amsterdam. CONVENT VAN CHR, PATROONSVAK- CENTRALEN EN HET CHR. NATIO NAAL VAKVERBOND. Op Donderdag 20 Juli vergaderde het Convent van de Prot. Chr. Patroonscen- tralen (n.l. het Chr. Werkgeversverbond, de Chr. Middenstandsbond en de Chr. Boeren- en Tuindersbond) en het Chr. Nationaal Vakverbond. Het voornaamste agendapunt was de bespreking van de vraag, op welke wijze de christelijk-sociale beweging de werkloosheid kan helpen bestrij den. De discussie concentreerde zich om de volgende vier punten: uitvoering van cultuur-technische werken; plaatsing van meer arbeiders door verkorting van de arbeidsweek; toelating tot het ar beidsproces van de jongens op 15- en de meisjes op 16-jarigen leeftijd; vervroeg de pensionneering van arbeiders op 60- jarigen leeftijd. Over deze belangrijke vraagstukken werd uitvoerig van gedachten gewisseld, waarbij de verschillende kwesties nader werden bezien, die zich bjj mogelijke ver wezenlijking zullen voordoen. Algemeen was de verga dering van gevoelen, dat uitbreiding van de cul tuur-technische werken, zooals die thans reeds in uitvoering zyn, noodzake lijk i s. Voorts werd de wenschelijkheid uitge sproken, dat bij inkrimping van de werk- Binnenland. Soestdijk in afwachting. Mr Van Schaik Kabinetsformateur? Overname van crisismaatregelen. Buitenland. Japansche terugtocht uit Midden-China? Britsche olievoorzienning in oorlogstijd. Duitschland traoht invloed te krijgen in Hongarije. op gemakkelijke betalingsvoor waarden. Vraagt inlichtingen. Beestenmarkt 8, Telefoon 249. Stationsweg 33, Telefoon 497 (na 5 uur). DEN HAAG. Mr J. R. H. van Schalk, voorzitter van de Tweede Kamer, heeft zich hedenmorgen naar Hare Majesteit de Koningin op den Ruigenhoek begeven. Dit schijnt er op te wijzen, dat Mr van Schaik, die in het tweede en derde Mi- nistérie-Colijn, Minister van Justitie was, als Kabinetsformateur zal worden aange wezen. gelegenheid niet tot vermindering van het aantal arbeiders moet worden over gegaan, doch dat door gemeenschappe lijk brengen van offers werkloosheid wordt voorkomen. Verkorting van de ar beidsweek, waarbij eveneens gemeen schappelijke offers gebracht moeten worden, zou plaatsing van werklooze werknemers in het arbeidsproces even eens kunnen bevorderen, indien dit al thans niet op technische bezwaren zou moeten afstuiten. De wetsontwerpen inzake uitscha keling van jongens van 14 en meisjes van 14 en 15 jaar vonden bij de leden van het Con vent een gunstig onthaal, niettegen staande verschillende moeilijkheden die hier en daar i» het bedrijfsleven dreigen te ontstaan. De verbetering van de vakopleiding is zeer urgent en kan op de wijze als in het vooront werp van wet bepaald, belangrijk wor den bevorderd. De uitschakeling van meisjes van 14 en 15 jaar acht het con vent gewenscht, ook met het oog op mo- reele gevaren aan het fabrieksleven ver bonden, maar veelmeer omdat daardoor bevorderd wordt, dat de meisjes zich zul len richten naar gezinsarbeid, mede als vooropleiding tot de taak van de vrouw in het gezin. Vervroegde pensionnee ring in het particuliere bedrijfsleven acht het convent al leen dan mogelijk, waar bedrijfs- of on dernemingsfondsen bestaan. Bevorde ring van deze sociale instellingen is ook uit dien hoofde gewenscht. De overheid kan voor haar organen en bedrijven nu reeds op dit gebied een voorbeeld geven. In een volgende vergadering zal het convent het vraagstuk van de „nieu were" en „oude" economie aan de orde stellen. De R.K.-pers ziet bij haar hoop op een z.g. nationaal kabinet vooral uit naar de meer radicale C.H. richting van „D e Nederlande r", die op verschillende punten afwijkt van die der C.H. Kamer fracties. Maar ook dat blad gelooft op grond van het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de wetsontwerpen van oud minister Romme met betrekking tot de jeugdwerkloosheid welke ont werpen vooral aanleiding waren tot het ontstaan van de vorige kabinetscrisis! te mogen constateeren, dat de Kamer de wetsontwerpen in hun tegenwoordi- gen vorm afwijst. Zelf maakt „D e N e- derlander" over het aangevoerde in het voorloopig verslag dit voorbehoud: „Kennisneming van deze argumenten heeft ons versterkt in ons reeds herhaal delijk uitgesproken oordeel, dat inder daad nadere gegevens noodig zijn, alvo rens een gefundeerde meening over de al

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1