Weer spanning om Danzig? GEL NI Fin. Mij. „Zeelandia" Goes Dagblad voor de Provincie Zeeland De Kabinetscrisis. ramma. sr. geen medewerking van r.-k. zijde. naar een zaken-kabinet? Buitenland. tweede oefenvlucht van 100 britsche bommenwerpers naar frankrijk. roosevelt bezorgd en teleur gesteld. De heuglijke gebeurtenis in het Prinselijk gezin. Binnenland. Gemeenteraad van Goes. Belangrijkste Nieuws. beschikbaar voor den aankoop van een Automobiel gesprek van de deze hen misleid md bergachtig ter- lan waren hen te hun geld en be- Men hield krijgs- mders konden ze vergunning con- openbaren weg te Et. te Kruiningen f 1 erbod te Melisker- nuiden f 2 of 2 d. h. na ie Lonneker. melo heeft uitspraak egen den 35-jarigen nsohedé, die op He- nkensohap met een te en daarbij in het personen heeft ge- ïaximumstraf gevor- ngenisstraf en ont- egdheid om motor voor den tijd van overeenkomstig de- rechtbank als mo- straf „anderen ten Juli 1939. 1875 en 414,4 M. mmiddag 3 u jr. 8,17 Gram. 10,00 ,m. 10,30 Voor de 10,50 Declam. 11,10 Gram. 12,15 Ber rmonie-orkest. 1,00 ionc. 2,15 Zang met 3,00 De Palladians. thuisz. 4,30 AVRO- soliste (opn.). 5,00 AVROkAmusements- 18 Ber. 6,30 Sport- ;progr. 7,40 Causerie nal Atatürk". 8,00 rnaal, meded. 8,20 isten. 0,05 Radioto- 10,20 Gram. 10,30 er. ANP., hierna tot orenaders (opn.) 301,5 M. 8,00—9,15 11,00 KRO. 2,00- Ga. 8,15 Ber. 10,00 10,45 Gram. 11,30 Ber. 12,15 Gram .00—1,15 Gram. 2,00 0 Gram. 3,45 Bijbell ïandenarb. voor de 6,30 Ber., hierna: _Jer. 7,15 Boekbespr 00 Ber. ANP., berh. non.'s Muziekvereen lerie „De eerediensi 'T. Testament". 9,30 er. ANP., act. half- „Molto Cantabile" itiokles. 11,25 Gram. rif tl. WEERBERICHT. van hedenmorgen weer: zwaar be- temperatuur 17; t 17; neerslag afge- van hedenavond tot er 19 uur; onweersbuien, zwaar ingen, iets kouder, DONDERDAG 20 JULI 1939 53e JAARGANG No. 246 Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2-<W per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Viissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZU1DEMA Advertentiën 30 cent per regei Ingezonden msdedeelingsn <j0 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder ietter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting liddag 3 uur: 760. »or fietsers: ain, De hoop op reconstructie van het de missionnaire kabinet is sterk verminderd aangezien geen overeenstemming schijnt te zijn bereikt tusschen de ministers Go- lijn en Romme, wat tot gevolg heeft, dat de formateur geen prominente Roomsch- Katholieken bereid zal vinden een porte feuille te aanvaarden. Beweerd wordt, dat aan de heeren prof. Barge en mr Sluis vergeefs portefeuilles werden aan geboden; een hardnekkig gerucht wil ook, dat hetzelfde zou zijn geschied met de demissionnaire ministers Wel ter, Steen- berghe en Geseling, alsmede van de oud- Indische ambtenaren v. d. Bussche en Bodenhausen. De vier R.-K. ministers hadden gister middag een conferentie op het departe ment van Economische Zaken, ter bepa ling van hun standpunt. Dlr Colijn had gistermiddag een bespre king met prof. mr A. G. Josephus Jitta, don rijksbemiddelaar. Bevestigd wordt, dat dr H. Colijn aan de heeren Gh. J. I. M. Weiter en mr M. P. L. Steenberghe, demissionnaire ministers, alsmede aan den heer prof. mr A. G. Josephus Jitta, hoogleeraar te Delft, vroeger Vrijz.-Democraat, nu Anti- Revolutionair gezind, portefeuilles heeft aangeboden, maar dat genoemde heeren alle drie hebben gemeend, gisteren het aanbod te moeten afwijzen, de laatste om gezondh idsredenen. Daaruit kan tevens worden afgeleid, dat alle geruchten over de kans van op treden van R.-K. ministers in een mo gelijk nog tot stand te komen Kabinet Colijn uitgesloten moet worden geacht. Nog vernemen we, dat dr Golijn gis teren heeft ontvangen minister J. A. N. Patijn en mr J. A. de Visser (C.-H.), pro cureur-generaal bij het gerechtshof te Arnhem. Het Vad. meldt, dat ook de oud-burge meester van Bussum, II. de Bordes, en de heer Zaalberg, oud-directeur-generaal van den Arbeid, aangezocht zouden zijn voor de portefeuille van Sociale Zaken. Bevestiging van het eerste bericht kon niet verkregen worden. De heer Zaalberg zou hebben bedankt. Ook wordt de naam van het Eerste Ka merlid prof. mr Kranenburg (V.-D.) ge noemd. Gisteravond heeft dr Golijn te zijnen huize een onderhoud van een uur gehad met piof. ir I. P. de Vooys. Daarna bracht minister H. van Boeijen nog een bezoek van ongeveer drie kwartier aan den minister-president. Het schijnt dus, dat dr Golijn geen vooraanstaande figuren uit de R.-K. Staatspartij bereid heeft kunnen vinden met hem in een kabinet in zee te gaan. Beweerd wordt, dat de Roomsch-Ka- tholibken nog geen definitieve beslissing hebben genomen en dat b.v. de staatsra den Aalberse en Kooien geen voorstan ders zouden zijn van een volledige breuk met den minister-president. De vorming van een zakenkabinet lijkt echter de meest voor de hand liggende oplossing. Bevoegde kringen veronderstellen, al dus de „Telegr.", dat mislukking hier bij practisch uitgesloten is, wanneer er zich geen nieuwe complicaties voordoen. Het gaat er voor den formateur thans om, de meest geschikt te achten persoon lijkheden tot toetreding bereid te vin den. Hiermede kunnen nog wel eenige dagen gemoeid zijn. De laatste 24 uur zijn de aanvallen van de Duitsche pers op Polen weer menigvul- diger geworden. Onder de bevolking van Berlijn doen n'et te controleeren geruchten de ronde over de spanning van de komende weken. Naar men zegt zijn voor 6 Augustus auto's en vrachtauto's gerequireerd. Ver- moedelijk vinden deze berichten hun oor sprong in de oefeningen van de luchtbe scherming, welke einde Juli in Berlijn worden gehouden. Complot in Danzig? I itDanzig wordt gemeld, at aldaar omstreeks 20 P e r s o n e n z ij n gearresteerd 1 o lid zijn geweest van inksche organisaties. Zij wor den van hoogverraad beschuldigd, daar zij1 een dynamietaanslag zouden hebben voorbereid. Een nader bericht uit Warschau meldt, dat de senaat van Danzig de arrestatie van 20 personen wegens marxistische ac tiviteit heeft bevestigd. In Poolsche krin gen verklaart men intusschen, dat het aantal arrestanten minstens 100 bedraagt. Omtrent de arrestatie wordt nader ge meld, dat plannen bestonden, om de gas fabriek van Danzig te vernielen en andere daden van sabotage te plegen. Naar verluidt zijn wapens en spring stoffen in bet bezit van de thans gearres teerde personen gevonden. De politie ver klaart verder, dat zij in contact stonden met buitenlandsohe mogendheden. Intusschen wordt, naar Un. Press, in welingelich te kringen in de Duitsche hoofdstad verneemt, dever- sterkingvan het gebied der vrije stad onafgebio- ken voortgezet. Tankafweer-stellingen worden op enkele wegen, die in de nabijheid der Poolsche grens gelegen zijn, ingericht en een aan tal jeugdige Danzigers van 2021 jaar hebben opdracht gekregen, zich te melden biji de rijksmilitttire autoriteiten in Dan zig, op bepaalde dagen in Augustus. Reizigers, uit de vrije stad gekomen, deelen mee, dat opvallend veel meer S. S. en S. A,.-uniformen op straat worden ge zien en ook veel meer politie dan vroeger. De laatste drie dagen is 5000 ton benzine en olie in de vrije stad opgeslagen. Volgens politieke waar nemers zal Duitsehland 2 millioen man tegen eind Augustus op de been heb- b e n. Het Poolsche commissariaat te Danzig heeft in een brief aan den senaat gepro testeerd tegen het veelvuldige en onge rechtvaardigde ontslag van Poolsche ar beiders op de scheepswerven en tegen aanslagen op het Poolsche recht tot dou ane-controle aan de grens van Oost-Prui sen door belemmering van den arbeid der inspecteurs. In antwoord op een vraag van Mander heeft Chamberlain in het Engelsche La gerhuis medegedeeld, dat „de inlichtingen waarover de regeering beschikt, de ge ruchten over het zenden van zwaar ge schut van Duitsehland naar Danzig geens zins bevestigen". De „Danziger Vorposten" noemt de be richten, volgens welke Hitler zich wellicht tot hoofd van een staat Danzig zou laten kiezen, „fantastische verhalen". Het blad voegt hieraan toe, dat DUitschland ieder compromis ten aanzien van Danzig ver werpt. Een honderdtal Britsche bombarde mentsvliegtuigen heeft gister een twee de oefenvlucht over langen afstand over Frankrijk gemaakt. Eenige vliegers hadden den tocht reeds in het begin van den middag vol bracht en keerden binnen de drie uur naar hun basis terug, doch andere toe stellen keerden eerst later in den mid dag terug. De toestellen, die Parijs passeerden, vlogen met een geweldige snelheid op groote hoogte. Deze bommenwerpers hebben op hun tocht zonder tusschenlanding ook boven Marseille gevlogen. Bij hun terugkeer beschreven de pilo ten het weer als niet zeer gunstig. Op het Witte Huis werd verklaard, dat Roosevelt „meer dan ooit zal bidde n", opdat er geen nieuwe crisis in Eu ropa moge uitbreken, voor het congres in Januari weer b ij een is en de neu- traliteitswetgeving in be raad genomen zal worden. Stephen Early, de secretaris van het Witte Huis, gaf toe, dat Roosevelt te leurgesteld en zeer bezorgd was over de beslissing, die de democratische en repu- blikeinsche leiders van het congres in zake de neutraliteitswet heden hebben genomen. Roosevelt zou, naar wordt gemeld, hebben gezegd, dat hij in geval van een nieuwe Europeesche crisis, gedwongen zou zijn het congres in bijzondere zit ting bijeen te roepen. Bij den aanvang van de conferentie met de leiders der partijen verklaarde de president dat hij een Europee- schen oorlog mogelijk acht te. Borah en McNary van hun kant beweerden, dat een oorlog niet waar- schijnlijk is. Roosevelt had Borah boos toegevoegd „g ij kunt uw meening heb ben maar ik heb feite n", waarop Borah ontwoordde, dat' ook hij in het bezit van feiten was en dat hy overtuigd was dat de oorlog nog ver is. GROOTE BRAND IN LONDEN. Bijna het geheele hoofdgebouw van de groentenmarkt van Londen hij de Theems stond gisteren in brand. De vlammen waren tot op twee mijlen afstand te zien. Pogingen worden gedaan, om te voor komen, dat het vuur overslaat naar de Sbuthwark-kathedraal, welke in de nabij heid is gelegen. Nader wordt gemeld: De brand was om 1 uur vannacht gebluscht. De kathe draal van Southwark heeft geen schade opgeloopen. ALLE HANDEN HELPEN OOGSTEN IN OOST-PRUISEN. De chef van den Duitschen arbeids dienst, Hierl, is in Oost-Pruisen aange komen om het medehelpen der mannen van den arbeidsdienst bij' het inhalen van den oogst te organiseeren. De leider van het district Koningsbergen heeft bevolen, dat alle staatsambtenaren een week be schikbaar moeten zijn voor het inzame len van den oogst. Een aantal banken en verzekeringsmaatschappijen heeft beslo ten het personeel een extra-verlof te ge ven, opdat het bij den oogst kan helpen. HET BRITSCHE KONINKLIJK BEZOEK AAN BELG IE. Via Oostende, niet over de Schelde. In strijd met wat vroeger was gemeld, wordt thans ten stelligste verzekerd, dat koning George en koningin Elisabeth van Engeland, bij hun officieel bezoek aan het Belgische hof, in het najaar niet over Antwerpen, maar over Oostende naar Brussel zullen reizen. Het plan met een kruiser de Schelde op te varen blijkt dus te zijn opgegeven. Ook de terugreis zal over Oostende- Dover geschieden. 40.000 KING HALL-BRIEVEN IN DUITSCHLAND. Thans zijn ongeveer 40.000 King Hall- brieven in drie series in vele en zeer uit- eenloopende Duitsche kringen ontvan gen. Deze brieven zijn het onderwerp van ernstige besprekingen onder alle lagen der bevolking. De vrees voor een mogelijken oorlog is er door toegenomen. In dezelfde mate is de belangstelling voor de buitenlandsche couranten toege nomen, terwijl eenige doorgaans goed in gelichte personen het aantal Duitschers, dat momenteel 's avonds naar de radio uitzendingen van Engeland luistert, op verscheiden honderdduizenden schatten. De politie heeft tot nu toe slechts een zeer klein aantal van deze King Hall- brieven weten te onderscheppen, daar ze aan de enveloppen niet te herkennen zijn. Sommige zijn met de hand met inkt, of potlood geschreven, andere met de schrijfmachine in verschillende soorten, kleuren en grootten van enveloppes. KING HALL HET ZWARTE BEEST VAN DE DUITSCHE PERS. King Hall blijft een eerste plaats inne men in de Duitsche bladen. Met sensatio- neele opschriften kondigt de „Völkischer Beobachter" zijn lezers nieuwe „onthul lingen" over King Hall aan. Het blad beeft een onderzoek ingesteld naar het vroegere journalistieke optreden van den Engelschen dagbladschrijver en besluit daaruit, dat hij een vijand van Duitsehland is, die zich onder een vriend schappelijk mom aan het Duitsche volk voordoet. Het orgaan baseert deze meening voor al op het feit, dat King Hall in 1938 de vorming had bepleit van een kabinet Churchill-Eden-Sir Archibald Sinclair. Het verwijt hem tevens uittreksels te heb- Len gepubliceerd uit Duitsche liederen, bestemd voor de jeugd, om te bewijzen, dat de Duitsche kinderen in een bar- baarsch militarisme worden opgevoed. ELECTRICITEITSKABEL DOOR BRAND VERNIELD*. Belgische inijn van stroom verstoken. De kabel, welke de electrische centrale te Luik verbindt met den transformator van de Belgische steenkolenmijn Lim burg-Maas, is over de geheele lengte, 1500 meter, door brand vernield. De steenkolenmijn is hierdoor geheel van stroom verstoken en 120O arbeiders bevinden zich werkeloos onder don grond. Volgens de laatste berichten-begint be noden in de mijn de lucht slecht te wor den. De mijnwerkers hebben zich bene den aan de schachten verzameld en de directie van de mijn poogt hen van dran ken te voorzien. GEEN VLIEGMACHINES BOVEN SOESTDIJK. De minister van Waterstaat heeft met het oog op de te verwachten heuglijke ge beurtenis in het Prinselijk gezin bepaald, het gebied des rijks, gelegen binnen een cirkel met straal van 5 K.M. beschre ven om het paleis te Soestdijk als mid delpunt, met ingang van 3 Augustus 1939 tot nadere aankondiging gesloten te ver klaren voor de luchtvaart met alle bur gerlijke luchtvaartuigen. PREMIE ONGEVALLENWET. Een restitutie van vijf procent over 1938. Het bestuur der Rijksverzekeringsbank deelt mede dat bij beschikking van 18 Juli 1939 van den minister van Sociale Zaken de bijdrage over het jaar 1038 is vastge steld op 95 pet. van de voorsohotpremie betreffende de ongevallenwet 1921. Er zal dus een verrekening of restitutie van 5 pot. plaats hebben van de voor 1938 betaalde ongevallenpremie. S0ESTERBERG BESTELT 40 F.K. 58- JACHTVLIEGTUIGEN BIJ KOOL HOVEN. Ten behoeve van de militaire lucht vaart bier te lande zijn veertig Koolhoven- jachtvliegtuigen van het type F.K. 58 in bestelling gegeven. EEN STUDIE-ORGAAN VAN DE NED. VER. VOOR LUCHTBESCHERMING. Etenige maanden geleden is het orgaan der Ned. Ver. voor Luchtbescherming ge reorganiseerd. In verband met de snelle stijging van het aantal leden der Ver- eeniging werd gedurende den laatsten tijd steeds sterker de behoefte gevoeld aan een vereenigingsorgaan, dat door een po- pulairen propagandistiscben en instruc- tieven inhoud zoowel een eenvoudige voorlichting zou kunnen geven, als de banden tusschen de leden versterken. Aangezien daardoor een meer weten schappelijke behandeling van de vraag stukken op luchtbeschermingsgebied op den achtergrond zou kunnen geraken, is de Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming thans overgegaan tot de uitgave van een studie-orgaan, waarin deze behandeling zal kunnen plaats vin den. Naast het vereenigingsorgaan verschijnt dus vanaf heden een vakblad, bestemd voor allen, die behoefte hebben aan we tenschappelijke voorlichting en gedach- tenwisseling. (Slot.) Verzoek van den 'heer J. Baijens te Kapel Ie om w ij - z i ging van het uitbrei dingsplan. Dhr Ghamuleau meent, dat het afwijzend prae-advies van B. en W. te ver gaat. Het particulier initiatief wordt te zeer belemmerd. Spr. vindt het niet juist te wachten op de grenswijziging met Kloetinge. Het is nog onzeker, wat daar van komt. Men kan bepalen, dat de strook tusschen de R. K. begraafplaats en de te bouwen woningen moet worden beplant. De voorzitter vindt het uit een oogpunt van piëteit' gewenscht, dat in de directe omgeving van een begraafplaats geen huizen staan. Men moet op een be graafplaats vrij1 zijn, ook in het bezoeken van de graven van afgestorvenen zonder bespied te worden door anderen. In deze zaak zit een sterk gevoelsargument. La ten we in elk geval de grenswijziging af wachten. Dhr Qhamuleau wijst er op, dat aan de andere zijde van de R. K. begraaf plaats ook huizen staan. De voorzitter: Dat is in hooger beroep door de Kroon toegestaan tegen den zin van het Kerkbestuur. Dhr Chamule au: Kan men nu weer in hooger beroep gaan? De voorzitter antwoordt ont kennend, omdat het uitbreidingsplan is vastgesteld. Dhr De Roo ziet in 'het voorstel van B. en W. geen definitieve afwijzing. Het is uitstel, totdat over de grenswijteiging is beslist. Dhr Y e r m a i r e deelt niet geheel de meening van B. en W. en kan het ver zoek van adressant begrijpen, maar zal toch voor afwijzing stemmen in afwachting van de grensregeling. Het voorstel van B. en "W. wordt met 11 tegen 1 st. aangenomen (tegen dhr Ghamuleau). Binnenland. De kabinetscrisis. Een zakenkabinet? Buitenland. Weer spanning om Danzig? Weer een oefenvlucht van Britsche bom menwerpers naar Frankrijk. Roosevelt teleurgesteld en ongerust. op gemakkelijke betalingsvoor waarden. Vraagt inlichtingen. SCHERPE DISCUSSIE OVER DEN CONCIERGE VAN SCHOOL 8. Dhr L a p o r t heeft bij de wijziging der begrooting 1939 ook gezien oen voorstel van B. en W, om terug te komen cp het besluit dat de Raad genomen beeft in zake het salaris van den concierge van school B, omdat Gedep. Staten, de meening van B. en W. deelen. Het spijt Spr., dat Gedep. Staten de meening van B. en W. deelen. Toch ge looft Spr., dat de Raad er niet op in zal gaan om bet besluit te herroepen. Er is in de zaak zelf niets veranderd. Dezelfde argumenten gelden nog steeds. Als nieu we argumenten noemt Spr. nog de volgen de: Wanneer een onderwijzer bij het O. L. Onderwijs overcompleet wordt, wordt hij op wachtgeld gesteld. Hetzelfde geldt voor het Bijzonder Onderwijs. Hier is dus geen verschil. Nu betreft het hier een concierge. B. en W. vinden zijn salaris te hoog. Ze willen hem een wachtgeld geven en hem daarna aanstellen als schoolschoonmakerBestu ren van bijz. scholen kunnen dit niet doen, want het wachtgeld kan niet voor reke ning van het Rijk of gemeente gebracht worden. Hier wordt dus wèl onderscheid ge maakt tusschen openbaar en bijzonder on derwijs. De normale weg in dit geval zou voor B. en W. geweest zijn salarisverlaging toe te passen. Maar dat wilden zij' niet. Zij willen de sChoolbest. echter wel dwingen dien weg op te gaan, want deze hebben geen middelen om daaruit wachtgeld te 'betalen. Dat noemt Spr. onbillijk en on sociaal. Is het onderwijs is Goes nu zóó duur, dat daarop zoo noodzakelijk moet worden bezuinigd? Vergeleken met soortgelijke ge meenten blijft Goes beneden het gemid delde. Het blijkt verder, dat de Openbare scholen te Goes in 1938 met een bedrag van f 10,30 per leerling niet toe konden komen. Er was f 1291,86 meer noodig op den gewonen dienst en f 500 op den kapi- taalsdienst. Als de openbare scholen met f 10,30 niet konden toekomen, kunnen de bijzondere scholen dat ook niet. Spr. vraagt, of het rechtvaardig is, dat de gemeente iemand, die een onderwijs- betrekking had en behoudt, los maakt van de onderwijsuitgaven, wat de bijz. scholen niet kunnen doen. Dhr V i s s c h e r verheugt zich over het standpunt van Gedep. Staten. Daaruit leidt Spr. af, dat het hier niet gaat voor of tegen bijz. onderwijs, omdat dit college in meerderheid is voor bijz. onderwijs. De v o o r z i 11 er Evenals B. en W. Dhr Visscher: Het is een zuiver zakelijke kwestie. Het gaat hier over een gemeente-ambtenaar voor wie niet vol doende werk is voor een vol-ambtelijke functie. De bijlz. scholen zijn niet verplicht een concierge te benoemen. Daarom gaat de vergelijking van den heer Laport niet op. Als B'. en W. de oplossing hadden ge zocht in e-en drastische salarisverlaging, dan bleef de zaak practisch gelijk voor het schoolbestuur.. Het is nu eenmaal zoo, dat een con cierge van een openbare school gemeente ambtenaar is en 'die van een bijzondere school niet. Dhr Goeman merkt op, dat de ge meente een ambtenaar ontziet en hem no-g enkele jaren zijn inkomen laat, wal de schoolbesturen niet kunnen doen. Dat is het onbillijke. De voorzitter verdedigt de hou ding van B. en W. De schijn is gewekt in en buiten den Raad, alsof B. en W.- niet voldoende dachten aan het bijz. onderwijs. Het heeft Spr. leed en pijn gedaan en diep gegriefd, dat het is voorgesteld, alsof B. en W. trachtten een onschuldig uit-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1