Sommatie van Warschau aan Danzig?
Rondom de Kabinetscrisis.
Provinciale Stalen van Zeeland.
N.V.Hendrikse&C= Bank Soes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Engeland toont een gesloten
en vastberaden front.
De besprekingen te Moskon.
939)
?ING
U op dit blad
indmakingen.
en Aanbestedingen
Stand.
EERSTE BLAD.
CnQztand en terug
Diplomatieke bedrijvigheid te Londen.
Minister Colijn door H,M,
de Koningin ontvangen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Bonnet waarschuwt den
Duitschen gezant.
EEN ZEEREISJE NAAR
GOES. HARWICH en terug
KANT EN KLAAR TOUR
naar Condtn
Compagnie Fran$afse des
Pótroles
UITGIFTE VAN
f 12.000.000.— waarvan reeds
f 6.000.000is geplaatst 20-jarlge
4M% OBLIGATIËN a 97M%
ILICATIE.
OEDING ERWTEN
BOONEN.
idache Akkerbouw-
bekend, dat de
voor erwten van
gedenatureerd van
met 1 Juli 1939, voor
door handelaren
en voldoende aan de
ters van de kwall-
B of C, respectieve-
10 en ƒ1,80 per 100
en, en voor voeder-
.tureerd door telers,
en zelf hebben ge-
100 kg.
eeding voor veldboo-
ogst 1938 in hetzelf-
telers of handela-
eerd en voldoende
itseischen, zal ƒ1,50
mgen.
medegedeeld, dat
Ï9 denaturatie van
en veldboonen met
sding niet meer mo-
behoudens de vol
ing. In de week van
•8 Juli 1939- zullen
vergoeding, welke
voor de week van
en met 1 Juli 1939,
vten en veldboonen
gedenatureerd, mits
anvrage vóór 2 Juli
tit was van de Ne-
Akkerbouwcentrale
de betreffende pro-
mwcrisisorganisatie.
30 Juni 1939.
was een zware dag
k; t'oien zetten zijn
i dezelfde s'piegel-
Versaiüles, waar in
overwonnenen ver-
;he Keizerrijk werd
adteekening onder
dat nadien in
ïgeduid onder den
Versailles".
Nadruk verboden.)
ddag werd in de
an van not. J. J.
ngen, ten verzoeke
fe, Wed. P. Koster,
verkocht gelegen
r, groot 75 A. 10
Koop er werd dhr
rde voor den prijs
tend notaris J. L.
.agmiddag publiek
erf te Ritthem !op
ö2 c.a. Kooper L.
r f435.
/EERBERICHT.
van hedenmorgen
weer: zwaar be-
Z.W.; temperatuur
:bt 13.
m hedenavond tot
19 uur:
:t met plaatselijk
ner overdag, zrwak-
wind.
middag 3 u.:
>rgen 10 uur: 757.
fietsers:
ifm z. v. Marinus
ternella Catbarina
lorgo, 62 j., echtg.
>rte.
UR VAN DE
MDHEID.
ofdinspecteur van
ais 'opvolger van
er, is benoemd Dr
m.
DINSDAG 4 JULI 1939
53e JAARGANG No. 232
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs 13.00 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goea en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertent'ën 20 cent per regel
Ingezonden mededeeïlngen 09 cent per regel
Kleine Advertewtiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Eerste gewone zitting in 1939.
Hedenmiddag te twee uur kwamen de
Provinciale Staten van Zeeland bijeen
voor de eerste gewone zitting in 1939.
Voorzifter was de Commissaris der Ko
ningin, Jhr Mr J. W. Quarles van Ufford,
die de zitting opende en het ambtsgebed
voorlas, terwijl de leden van hun zetels
opstonden.
Onderzoek geloofsbrieven.
De voorzitter benoemde 3 commis
sies, die ieder de geloofsbrieven van 14
der gekozen leden onderzochten.
Tijdens dit onderzoek werd de verga
dering geschorst.
Na terugkeer der commissies in de ver
gadering, werd deze heropend en rappor
teerden de woordvoerders dor commissies
tot toelating van alle leden, die daarna
in handen van den voorzitter de voorge
schreven eeden of beloften aflegden.
De voorzitter sprak daarop onge
veer als volgt:
Leden der Staten,
Nu gij aan het voorschrift van art 7l
der Prov. wet hebt voldaan en bel lid
maatschap der Staten dezer provincie
hebt aanvaard, moge ik U daarmede
mijne hartelijke geluikwenschen aanbieden
en de hoop uitspreken, dat Gij allen in de
nieuwe vierjarige periode, welke wij zijn
ingetreden, zoowel tot heil der provin
cie als tot eigen voldoening werkzaam
zult zijn.
In de samenstelling van Uwe vergade
ring is sedert Uwe vorige zitting vrij
groote wijziging gekomen. Een tiental le
den heeft voor het eerst zijn intrede in
de Staten gedaan en beeft evenzooveel le
den vervangen, die gedurende korteren of
langeren tijd hunne beste krachten aan
de belangen der provincie hebben gege
ven.
Aan allen, die niet meer zijn terugge
keerd, breng ik dank voor al hetgeen zij
ten bate der provincie hebben gedaan. Zij
mogen zich overtuigd houden van de ge
voelens van waardeering, waarmede
hunne ijverige medewerking en hun col
legiale omgang in deze vergadering zul
len worden 'herdacht.
Het zou mij te ver voeren aan allen
een bijzonder woord te wijden. Eén twee
tal hunner mag m.i. echter niet onge
noemd blijven.
In de eerste plaats denken wij met
grooten weemoed terug aan wijlen Uw
zoo hooggeacht lid den heer J. A. Do-
minicus. Van 1923 tot 1927 en daarna
sedert 1931 maakte hij deel uit van Uwe
vergadering en ook bij de jongste verkie
zingen was hij andermaal tot lid der Sta
ten gekozen. Met groot leedwezen werd
°P 25 April j.l. de droeve tijding verno
men van zijn plotseling overlijden. Met
bem ig uw midden heengegaan een
hoogstaand, ijverig en trouw lid, die voor
z-ijn eigenschappen van hoofd en hart
ons aller hoogachting genoot en wiens
«oorden, hoezeer 1 en misschien mede
juist omdat hij' daarvan een spaar
zaam gebruik maakte, steeds van grooten
invloed waren op de beslissingen, welke
°l* Uw® vergadering werden getroffen.
,™iten deze vergadering is hij' op
erschillend terrein met groote activiteit
n toewijding ten bate onzer provincie
j aam geweest. Zijne nagedachtenis
boor ons allen ongetwijfeld in dank-
re herinnering worden gehouden.
Len speciaal woord van groote, oprech-
waardeering zij het mij veroorloofd nog
met de nieuwe motoreohepen der MIJ. „ZEELAND"
III kl. treln/ll kl.boot,Incl.logli» r> q Af\
J O.tU
met de nieuwe motoreohepen der MIJ. „ZEELAND"
•Iken Donderdag In Juli «n Auguatu»
STERK VERLAAGDE 8P00RBILJETTEN
Ralskoeten Vllaalngan Londen v.v.j tweo
nachten logies In goed hotel te Londen,
maaltijden, alghteeeing, nn ia
ALLES INBEGREPEN!
•n ontbijt aan boord alaohta
Inlichtingen bij de Station», Relsbureaux an MaataohappIJ „Zteland" te Vllaelngan
Un. Press meldt uit Warschau, dat de
Poolsche regeering, naar vermoed wordt
binnen vier en twintig uur, een nota aan
den senaat van Danzig zal zenden, waar
in niet alleen geprotesteerd zal worden
tegen het stichten van een Duitsche mi
litaire basis in Danzig, doch in feite zal
worden aangekondigd, dat, indien de re
geering van Danzig geen einde maakt
aan de toebereidselen daartoe, Polen zich
gedwongen zal zien tot interventie, om
er zelf een einde aan te maken.
De Britsohe en Poolsche diplomaten
werken hard aan de voorbereidingen om
Hitler's greep naar Danzig te weerstaan.
Gevraagd zou worden onmiddellijk de
militaire activiteit op het grondgebied
van de vrije stad te staken, aangezien
deze een schending van het verdrag be-
teekent.
Ook zou er op worden aangedrongen,
de „Heimwehr" in Danzig te ontbinden
en de Duitsche kanonnen op de heuvel
toppen van D'anzig te verwijderen.
Beck's nota zou een tijdlimiet stellen,
bij overschrijding waarvan Polen ge
noodzaakt zou zijn, zelf toe te zien, dat
de eischen nagekomen werden, een drei
gement dus met de komst van Poolsche
troepen naar D'anzig.
Indien D'anzig de Poolsche eischen zou
afwijzen, zouden Engeland en Frankrijk
aldus verneemt men, te Berlijn interve-
nieeren en Düitschland officieel waar
schuwen voor de ernstige gevolgen van
militaire voorbereidingen in Danzig.
De Poolsche regeeringsbladen melden
uit D'anzig, dat de politie van de vrije
stad thans voorzien is van gasmaskers
en deze zeer ostentatief draagt.
Een der correspondenten van Un. Press
heeft met eenige vrienden een toer door
het gebied van Danzig gemaakt. Zij' con
stateerden o.a. dat Danzig gedurende de
laatste twee weken een groot aantal van
zijn mannen in uniform heeft gestoken.
Het tochtje heeft eohter twee interes
sante feiten onthuld n.l. ten eerste een
groeiend zelfvertrouwen in het geheele
gebied dat de D'anzigers binnen enkele
weken deel uit zullen maken van Hitler's
groot- Düitschland, ten tweede, dat het
Duitsche leger, om dit gebied van het
Oosten uit binnen te komen, een groot
aantal natuurlijke moeilijkheden in den
vorm van rivieren zonder bruggen en
smalle kronkelende wegen zal hebben te
overwinnen.
D'e taxi, waarin de correspondent ge
zeten was, volgde een groep van 3 trucks
vol S.S.-mannen in werkpak, De trucks
reden naar 'het hoogst gelegen punt,
„Bischofsberg" genaamd, waar een on
bekend aantal S.S.-mannen in de oude
kazernes gestationneerd is. Twee man
nen hielden de taxi boven op de heuvel
aan.
Zij deelden den correspondent norsch
mede, dat de weg versperd was. De kazer
nes, die van beneden af niet te zien zijn,
liggen omringd van prikkeldraad.
te spreken ten opzichte van het afgetre
den lid, den heer 'G. P. Vogelaar, die se
dert 1910 onafgebroken lid der Staten en
sedert 1935 lid van het Dagelijksch Be
stuur dezer provincie was.
Het wil mij voorkomen, dat de heer
Vogelaar door zijn arbeid aanspraak op
den warmen dank der provincie heeft
verworven. Op uitnemende wijze en met
groote toewijding heeft hij steeds de be
langen der provincie, welke hem lief is,
behartigd. Door zijne rijke ervaring en
degelijke kennis in het bijzonder op land
en tuinbouwgebied werden zijne adviezen
zoowel in Uwe veigadering als in Uw da
gelijksch bestuur steeds op hoogen prijs
gesteld. Door zijn eenvoud, zijn recht
schapenheid, zijn hartelijkheid genoot hij
eens ieders: sympathie. Ik moge den
wensch uitspreken, dat de heer Vogelaar
nog vele jaren van een rustigen levens
avond zal kunnen genieten.
Meerderen van U treden vandaag voor
het eerst deze Statenvergadering binnen.
U roep ik naast uwe medeleden in het bij
zonder een hartelijk welkom toe. Onder
ernstige en zorgvolle tijdsomstandigheden
hebt gij: het lidmaatschap aanvaard, maar
ondanks alle onzekerheid en de moeilijk
heden, waardoor dat tijdperk gekenmerkt
wordt, tracht de Zeeuwsche' bevolking
haar goeden moed en veerkracht te hand
haven. Het hoofd omhoog, het oog naar
boven, dat geldt ook voor de Overheid, hoe
zwaar haar taak ook moge zijn. Een breed
arbeidsveld ligt voor U open en belangrij
ke waagstukken, waarhij' met de financi-
eele draagkracht der Provincie ernstig zal
zijn rekening te houden, zullen in deze en
volgende zittingen aan uw oordeel worden
onderworpen.
Met uwe talenten en met uwe gaven van
hart en hoofd zult gij; de belangen dezer
provincie en van hare ingezetenen kun
nen dienen; ik twijfel er niet aan of gij
zult dat doen in den algemeenen geest van
onderlinge waardeering en vriendelijke
welgezindheid, welke tot de gelukkige tra
dities van deze vergadering behooren. Ik
houd er mij' van overtuigd, dat gij' allen
daartoe zult willen streven naar een vlot
ten, geregelden, goeden gang van zaken
en dat nw beraadslagingen zich zullen ken
merken door een waardigen toon, waarbij
de eerbied voor elkander® meening in acht
wordt genomen. Voorstander zijnde van
het vrije woord, zal ik met stipte hand
having van het reglement van orde ieder,
die zulks wenscht, steeds gaarne in de ge
legenheid stellen zijn zienswijze kenbaar
te maken .Zooals vanzelf spreekt, ver
trouw ik daarbij, dat gij' u van alle hin
derlijke interrumpties zult onthouden.
Welnu, mijne heeren, in de hoop, dat
onze gemeenschappelijke arbeid, daarbij
voortdurend door vele trouwe en toege
wijde medewerkers wordt gesteund, door
U allen met lust, ijver, toewijding, kracht
en opgewektheid mogen morden aange
vat, in goede harmonie worde voortgezet
en tot heil der provincie moge strekken,
alsmede de bede, dat daarop Gods zegen
in rijke mate zal mogen rusten, stel ik u
voor tot onze verdere werkzaamheden
over te gaan.
Ingekomen stukken.
Onder de thans behandelde ingekomen
stukken waren Koninklijke besluiten tot
goedkeuring van verschillende in de vo
rige zitting der Staten aangenomen voor
stellen van Ged. Staten.
Verder o.a. een nader adres van ont
slagen personeel bij de Z.V.T.M. om sub
sidie ten behoeve van een te verstrekken
uitkeering; een verzoek van de Prov.
Ver. tot bestrijding der t.b.c. om subsidie
voor haar „aanvullingsverpleegfonds";
een adres van het bouwmeestersgild in
zake centraal bouwtoezicht op Zuid-Beve
land en een schrijven betreffende dat
adres van de architecten F. G. C. en Ir
A. Rothuizen; een adres van de N.V.
„Z.V.T.M." inzake medewerking aan de
reorganisatie der Vennootschap; een ver
zoek van het gemeentebestuur van IJzen-
dijke om subsidie in de kosten van den
aankoop van het z.g. Ravelijn aldaar en
een van het gemeentebestuur van Re-
tranchement om steun ten behoeve van
de restauratie der oude vestingen. Nog
een verzoek van de Commissie voor de
Hygiëne van het kind in Zeeland om
verhooging van het verleende subsidie
ten behoeve van de consultatiebureaux
en een schrijven van mr H. D. J. Wolfens-
berger, lid van den gemeenteraad van
Tholen, inzake de tarieven voor de
Thoolsche brug.
Mededeelingen.
Namens Ged. Staten werden mededee
lingen gedaan over den post onvoorzien
van de begrootingen 1938 en 1939, over
onderhandsche aanbestedingen, over de
samenstelling der afdeelingen van hun
college en de presentielijsten van hun
vergaderingen, over den staat van de
Prov. eigendommen en bezittingen en van
die, welke verhuurd en verpacht zijn en
ten slotte de genomen besluiten terzake
Het heeft de aandacht getrokken, dat
ditmaal, vóór aan Dt Golijln, opdracht tot
Kabinetsformatie werd verleend, niet als
gebruikelijk, de voorzitters van de beide
Kamers door H. M. de Koningin 'zijn ge
hoord.
De N. R. Gt. meent intusscben te we
ten, dat deze 'heeren wel door Hare Ma
jesteit gehooid zijn.
Eohter zou dit, evenals een onderhond
van de Koningin, unlet jhr. Beelaerts van
Blokland, den vice-president vain den
Raad van State, reeds enkele dagen eer
der hebben plaats gehad. Er was immers
toen al een latente Kabinetscrisis en de
ministerraad van j.l. Donderdag, die
slechts kort heeft geduurd, droeg meer
het karakter van lijkschouwing dan van
stervensuur.
D'e wensch, minister Geseling nog de
gelegenheid te bieden zich als n i e t-d e-
missionair minister te verantwoor
den, heeft tot verschuiving van het offi
cieels doodsbericht van het Kabinet ge
leid. Bij dien exceptioneelen stand van
zaken konden echter zeer wel reeds vóór
Vrijdag door H. M. de Koningin adviezen
worden ingewonnen, die onder andere
omstandigheden pas later zouden zijn ge
geven.
Wat de pogingen van Dr Colijn betreft,
wordt het volgende gemeld:
Gisteren heeft de heer Colijn bespre
kingen gevoerd met den burgemeester van
Rotterdam Mr P. J. Oud, den heer J.
Schouten, voorzitter van de A.R, Kamer
fractie, den 'heer Albarda, voorzitter van
de 'Soo. Dem. Kamerfractie en den oud-
imllnister Jhr. O. G. H. vau Lith de Jeude.
BESPREKINGEN MET VOORZITTERS
KAMERFRACTIES.
DEN RAAG. Dr Oolljn Ie vanochtend
door H. M. de Koningin op den Rulgen-
hoek ontvangen.
Naar wij voorts vernemen heeft Dr
Colijn de voorzitters van de zes groote
Kamerfracties uit de Tweede Kamer uit-
genoodigd voor een bespreking op Woens
dagmiddag a.s.
van aanknoop van gronden voor wegs-
verbetering.
Verslag toestand provincie 1938.
Het verslag van den toestand der Pro
vincie over 1938 werd aangeboden.
De voorstellen.
Alle voorstellen van Ged. Staten wer
den naar de afdeelingen verwezen.
Daarna werd de vergadering verdaagd
tot Woensdagmorgen 10 uur. Dan zullen
gekozen worden de zes gewone en het
buitengewoon lid van Ged. Staten.
Belangrijke uitspraak van de „Times'.
In Engeland heeft sterk de aandacht
getrokken de duidelijke stelling neming
van de „Times" tegenover een Duitschen
ooup in Danzig.
Men zal zioh herinneren, dat de „Ti
mes", vlak na de afkondiging van de ga
rantie aan Polen, in een hoofdartikel den
indruk wekte, als zou deze garantie niet
op Danzig en den coiridor betrekking heb
ben. Deze interpretatie werd toen van of-
ficieele zijde direct tegengesproken, maar
de achterdocht, dien 'het hoofdartikel niet
alleen in Polen, maar ook in Engelsche
kringen had gewekt, bleef bestaan.
Men kan nu eenmaal niet vergeten, dat
de „Times" in het verleden vaak zekere
opvattingen had bepMt, (denk aan
Miinchen!) die vervolgens bleken een
merkwaardige overeenstemming met de
inzichten van de regeering te toonen.
De achterdocht werd nog vergroot, toen
de „Times" kort daarna verklaarde, „dat
Danzig geen oorlog waard was" en de
correspondentiekolommen van het blad
tijdelijk weer begonnen te wemelen van
pleidooien voor een toegeeflijke houding.
Al deze dingen wezen er op, dat de in
vloedrijke kringen, waar de „Times" voor
spreekt, die in zoo nauw contact staan
met den premier, nog steeds speelden met
het idee van een tweede München. Thans
blijkt echter duidelijk, dat men die idee
heeft laten vallen.
De bekeering tot de nieu
we politiek is oompleet.
Binnenland.
Vergadering Staten van Zeeland.
Dr Colijn naar de Koningin.
Tegen verplicht fruitveilen.
Steun voor boom- en bloemkweekers.
Buitenland.
Sommatie van Polen aan Danzig?
D'e besprekingen te Moskou.
Toenemende spanning te Tientsin.
Het onderzoek naar het vergaan van de
„Thetis".
In stukken van f IOOO.—.
Inschrijvingen worden gaarne aangenomen
door
Onomwonden wordt verklaard, dat
Düitschland Danzig slechts wil gebruiken
als een strategische basis voor verdere
aanvallen op Polen, waarom een Duitsche
coup in D'anzig, van welken aard dan ook,
niet geduld kan worden.
Men kan daarom met recht
zeggen, dat er nu niet meer
de geringste onzekerheid
over Engelands houding
bestaat.
Engeland toont eindelijk
een gesloten en een vast
besloten front.
Engelsche gezant uit Berlijn terug naar
Londen.
De Fransche minister van Buitenland-
sche Zaken, George Bonnet, heeft na af
loop van 'dien ministerraad, waarin beslo
ten werd iederen twijfel aan Frankrijk's
krachtige houding weg te nemen, den
Duitschen ambassadeur in Parijs, Graaf
Von Welozeck, bij zich ontboden. Bonnet
overhandigde den Duitschen ambassa
deur een note, waarin, volgens de „Daily
Telegraph", de Duitsche regeering ge
waarschuwd wordt voor het gevaar van
•den huldigen toestand.
Bonnet zette Giraaf Von Welczeck
Frankrijk's positie uiteen in geval van
een poging oral den status quo in de vrije
stad Danzig met geweld te veranderen.
Frankrijk's verplichtingen jegens Polen,
aldus verklaarde Bonnet, waren precies
en onherroepelijk en de regeering zou ze
naar de letter nakomen.
MOLOTOF OVERHANDIGT ANTWOORD
OP DE JONGSTE FRANSCH-
BRITSCHE VOORSTELLEN.
De ambassadeurs van Engeland en
Frankrijk zijn gistermiddag van vier uur
tot half zes in het Kremlin geweest,
waar zij een nieuw onderhoud hadden
met Molotof. Daarna beraadslaagden de
Britsche en Fransche vertegenwoordigers
op de Britsche ambassade.
Naar verluidt, heeft Molotof het ant
woord der sovjet-regeering overhandigd
op de laatste Fransch-Britsche voor
stellen, doch de inhoud van het antwoord
wordt niet onthuld.
Men verwacht, dat in de eerstkomen
de dagen de onderhandelingen zullen
worden voortgezet.
De lange duur van de conferentie van
gistermiddag benevens het uitblijven van
het gebruikelijke communiqué wordt door
sommige waarnemers uitgelegd als een
bewijs, dat de onderhandelingen thans
vlot verloopen.
In politieke kringen te Moskou is om
trent den inhoud van de Russische ant
woordnota niets bepaalds bekend gewor
den. Tot dusverre wordt de toestand nog
steeds aldus beoordeeld, dat de onder
handelingen nog verder zullen trainee-
ren. Men is ook in Engelsche kringen in
Moskou die opvatting toegedaan, meent
het Duitsche nieuwsbureau.
Een woordvoerder van sovjet-Russische
zijde verklaarde tegenover de United
Press, dat de Engelsch-Fransche voor
stellen, die Zaterdag aan Molotof zijn
overgebracht en waarop Rusland geant
woord heeft, „bepaald veelbe
lovend" waren.
D'eze verklaring is te opvallender, daar