De zaak Oss in de Tweede Kamer.
WITTE
WEEK
WIENER
Alle COUPONS en LOSSINGEN
NI HUMKSE l Co/s
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
WOENSDAG 28 JUNI 1939
53c JAARGANG - No. 227
Het pleidooi van Minister Geseling.
De Minister zal bij aanneming van
de conclusie der Kamer-commissie
niet aftreden.
EEN ZEEREISJE NAAR
CnQetand
GOES-HARWICH en terug
KANT EN KLAAR TOER
naar Conden jjj
AANVANG DONDERDAG 29 JUNI
I. FABERY DE JONGE
Buitenland.
Japan bereid tot overleg
betreffende conflict te
Tientsin.
Belangrijkste Nieuws.
GOES.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine AdvertentiSn Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
In de Tweede Kamer heeft gisteren de
minister van Justitie, de heer Groseiing,
zijn beantwoording van de opmerkingen
van Kamerleden over het rapport der
commissie-Oss vervolgd.
<8pr. herhaalt, in meer dan één opzicht
naar dit oogenblik te hebben verlangd,
hoewel dit moment internationaal en na
tionaal ongelukkig valt.
Spr. zal niet spreken over de aantijgin
gen die hij met zijn gezin anoniem heeft
moeten ondervinden.
Ook elders is niet altijd de zorgvuldig
heid betracht, die men jegens een mede
burger, ook een minister, verschuldigd is.
Ook over smaad en laster spreekt hij niet.
Onpartijdig onderzoek doet blijiken dat
hem geon blaam treft.
Spr. is dankbaar voor het vertrouwen
op 7 April 1908 door bijna alle groepen
der Kamer aan hem geschonken. Toen
reeds heeft hij gezegd, datj, als er ten aan
zien van geestelijken strafbare feiten wa
ren gebleken, ziji den gewonen weg zonden
zijn gevolgd.
De laster op dit punt heeft spr. diep
gegriefd1.
lie dwaze stelling, dat aanvallen op
spr. aanvallen op de R.K. Kerk waren,
heeft hij steeds verworpen.
Spr. voelt zich door het
rapport der Kamer in meer
dan een opzicht voldaan,
en voelt zich niet vernie
tigd.
Na alles wat in een jaar over sprekers
hoofd is heen gegaan, zou spr. hebben ge
zwegen, ware het niet dat de debatten der
vorige week hem daarvan afbrachten.
Spr. zou gaarne een weg zien gevonden
voor hen die eerlijk sprekers onkreukj
baarheid willen uitspreken. Daartoe moet
gelegenheid zijn.
Sprekers houding jegens de brigade
moet uitgangspunt vam alles zijn. Over de
beleidsvragen zal hij gaarne nadere me
dedeelingen doen. Oolk volgens de com
missie heeft spr. zich niet schuldig ge
maakt aan maohtsoverschrijding en in
gevaar brengen der rechtszekerheid.
Het beleid betreft het optreden van po
litie en justitie in strafzaken en poten-
tieele strafzaken. Daarin ligt de moeilijk
heid in deze zaak.
Welke bemoeiing 'heeft de Kamer met
strafzaken? D'e Kamer kan niet worden
bekleed met macht hoven de organen der
rechterlijke macht in strafvorderingsza-
Iken. Het is van het eminent-
ste belang zich te bezin
nen omtrent de bevoegd
heid der Kamer.
Spr. heeft geen enkele rechtszaak doen
beëindigen. Als hij pastoors had willen
sparen of doen sparen, had spr. den
maatregel tegen den marechaussee niet
moeten nemen.
Er wordt zoo gemakkelijk gesproken
over geheime dossiers en om het nog pi
kanter te maken, de geheime dossiers van
Geseling. Het gaat ten hoogste om gese
pareerde dossiers van niet begonnen
strafzaken. Het ergst dat
iemand kan overkomen, is
dat hij verdacht wordt van
een strafbaar feit, niet
wordt vervolgd, maar la
ter wordt veroordeeld voor
dat feit door de Tweede
Kamer.
Men mag het Wetboek van Strafvorde
ring niet ter zijde stellen voor een volks
gericht.
Geen verantwoordelijk bewindsman
mag een ander standpunt innemen.
Dit geldt ook het verbod aan ambtena
ren om de commissie inlichtingen te ge
ven.
Ook hier imiooht spr. zijn standpunt niet
verwaarloozen. Spr. zegt iniet dat de com
missie voldaan moest zdjin; ze bad spr.
nadere inlichtingen mogen vragen; maar
niet aan de ambtenaren waarvoor spr.
verantwoordelijk is.
Spr. zal geen nieuwe feiten en om
standigheden aanbrengen en zich hou-
e^..^ain' stukken der commissie.
Hij behandelt de feiten als c o ml p 1 e x,
in opvolging.
De oommissie noemt bijl die afzonder
de behandeling verschillende gevallen
en geeft er afzonderlijk haar oor
deel over.
Het gaat bij spr. er om of een verdachte
behandeld wordt conform de straf-
v o r d e r i ng. Hij! kan zich niet aam den
indruk onttrekken dat de raadsman der
marechaussee in de zaak H. zich gedeel
telijk is gaan opwerpen als openhaar mi
nisterie.
In de zaak van de geestelijken is voor
velen de imi eest afsohuwelijke
sensatie gewekt. In verschillende
graden is de voorstelling gewekt, alsof
door geestelijken regelmatig gruwelijke
feiten worden gepleegd welke niet ver
volgd worden.
Men slingert zijn beschuldigingen in
het gezicht van hen die zich niet kunnen
verdedigen. Plegen geestelijken strafbare
daden, dan worden die vervolgd. Maar
hier schept men juist jegens hen reohts-
omigelijkhaid, en die zal spr. niet dulden.
Als er een verdacht feit was, is het on
derzoek steeds geschied zooals overal in
andere zaken. De R.-K. kerk heeft geen
contact gehad in deze zaak.
Van die zijde heeft spr. geen enkel ver
zoek bereikt, en spr. zou er niet ontvan
kelijk voor zijn geweest.
Voor politie en justitie gaat 't om straf
bare feiten, en aan een onderzoek als 'je
gens de geestelijken had spr. niet gaarne
alle burgers zien blootgesteld. Men moet
dit niet uit het oog verliezen. De officier
1 van Justitie heeft nooit een onjuiste be
doeling gehad.
Wat de zaak van pastoor B. betreft,
heeft spr. een ernstige grief jegens de op
sporingsambtenaren.
Er is een man gekomen met beschuldi
gingen van 10 'of 10 jaar geleden, en
voorts kwamen getuigen met vroeger af
gelegde verklaringen in strijd. Zonder
eenige aanwijzing over een nieuw straf
baar feit ging men alle misdienaars van
den pastoor 'hooren, knapen van 10 tot
PER MAATSCHAPPIJ „ZEELAND"
d«n nan dag heen, den daaropvolgenden
dag terug
III kt.treln/llkt.boot, Incl.logies -f Q 40
en ontbijt aan boord «lechtsV v
PER MAATSCHAPPIJ „ZEELAND" li
eiken Donderdag In Juli en Augustus
STERK VERLAAGDE SP00RBILJETTEN J
Reiskoeten Vlissingen Londen v.v.; twee 'J
nachten logies In goed hotel te Londen,
maaltijden, sightseeing, 39.50
ALLES INBEGREPEN:
Inlichtingen bl] de Stations, Relsbureaux en Maatschappij „Zeeland"te Vlissingen
Er moest rniet grooten spoed aan onge-
wenschte toestanden een einde worden
gemaakt. Het is gemakkelijk, achteraf te
critiseeren, maar spr. moest voorkomend
optreden.
Het beleid van den subst. officier heeft
spr. niet in alle opzichten verdedigd.
Doch niet uit 'het oog verloren mocht, wor
den dat hijl zijn ambt aanvaardde na de
zuivering van Oss, de verheerlijking der
marechaussee en de critiek op de ge-
meente-politie. Eu voor de wijze van een
onderzoeik kan men den subst. officier
van Justitie niet aansprakelijk stellen.
Tegen den proc.-generaal zijln felle ver
wijten en aantijgingen gericht. Spr. kreeg
wel eens den indruk, dat men nog fellor
tegen 'hem inging dan tegen spr. zeiven.
Men zou willen dat spr. het hoofd van
dezen ambtenaar kwam aanbieden.
Dat doet spr. niet, hij heeft niet de
overtuiging dat deze heeft gefaald.
Ook hij heeft recht op rechtvaardig
heid; hiji is iemand van groote bekwaam
heid en werkkracht. En wie heeft niet
eens fouten begaan? Men moet zich ten
volle lm de omstandigheden verplaatsen,
Hot verhoor van wachtmeester De Gier
van zeven en een half uur had beter in
twee etappes kunnen geschieden. Men
moet het echter niet draimiatiseeren. Er
komen wel meer lange verhooren voor.
Bovendien zat men hier samen om een
ronde tafel,, en de man wilde zich niet
laten overtuigen En de prO'c.-generaa'
moest spr. zoo spoedig mogelijk hiliohter.
Wil men, aldus spr., de genomen maat-
15 jaar! Spr. vindt dit afschuwelijk, 'hij
kan het niet anders zeggen, vooral tegen
over de kinderen. Dit moest beroering en
afschuw brengen onder de ouders in Oss,
en dit is dan ook gebeurd. Dit kan men
niet dulden in 'Oss, noch in 'Den Haag.
Spreker wraakt de rucht
baarheid en de metbode van
onderzoek. Vooral bet hooren van
een 36-jarige gehuwde vrouw te Den
Haag, die 16 jaar geleden al 'Oss had
verlaten. Bij deze vrouw viel niets te on
derzoeken. Er was geen enkel strafbaar
feit.
Sprekers grief is, dat er een onderzoek
ingesteld is waar er geen aanleiding tot
verdenking van een strafbaar feit was.
Dit blijkt zonneklaar uit het nader
onderzoek. Het verboor in Den Haag
heeft alleen geloopen over de eigen erva
ringen der vrouw, niet over anderen.
Daarbij werd de indruk gegeven, dat de
pastoor zo-u hebben erkend dat er z e s-
t i e m jaar geleden dingen waren gebeurd
die niet hadden imiogen gebeuren. De
vrouw heeft later aan den pastoor ge
schreven, dat er nooit iets gebeurd was
als men dacht. Ze schreef toch zulk een
brief niet als er niets tegen baar gezegd
werd? Eh de echtgenoot heeft zich ernstig
beklaagd over bet onbekookt optreden der
marechaussee en het in gevaar brengen
van zijn huwelijksgeluk.
Ook irn de zaken van den winkelier H.
en den arbeider B. besohouwe men het
optreden van de marechaussee.
Door een deel der pers
aangewakkerd, z ij n er ver
houdingen van de mare
chaussee tot andere orga
nen ontstaan, welke niet
kunnen worden geduld.
regelen rustig zien, dan begrijpt men dal
ze aangewezen en verantwoord waTen.
Wat ligt meer voor de hand dan dat de
marechaussée een deel van haar werk
zou staken om tot bezinning te komen? De
minister van Justitie had de taak, op te
treden met een middel dat binnen zijn be
voegdheid lag, doch nieuw was in Neder
land. Diaarvan is men geschrokken.
'Gestraft is er niet; daar was sipt. niet
toe bevoegd en dat wilde hij oo'k niet. In
andere brigades 'had de maatregel als de
overplaatsing wellicht geen zoodanig ge
rucht veroorzaakt.
Spr. heeft zich vergist in den weerslag
dien de maatregelen hebben gewekt in
een deel van ons volk. Spr. betreurt dat
daardoor tegenstellingen zijn versterkt.
Doch dit kan men spr. niet verwijten.
De samenwerking tusschen brigade en
gemeente-politie in Oss is thans gunstig
en dus heeft spr. goed gehandeld.
De mieeste leden der brigade doen el
ders nuttig werk, anderen hebben ontslag
gevraagd.
Doch de eer van bet korps is niet aan
getast. Integendeel beeft spr. die gehand
haafd; aan verwijdering uit Oss heeft spr.
nooit gedacht.
Zijin vertrouwen in het 'korps, zooals
spr. dat had in April, heeft spr. nog. Hij
zal alles doen om goed contact met het
korps te behouden. De dienst is behoorlijk
volbracht. Ook ten aanzien van de moei
lijke grensbewaking.
Hij zou zich verheugen als de Kamer
dit wil aanvaarden. Maar zelfs als er ver
schil van mieening blijft, zou het niet in
staat zijln, spr. te verontrusten. Als spr.
soortgelijke gevallen van vroeger nagaat,
vraagt hij met den Psalmist: Indien Gij
op onze ongerechtigheden acht slaat,
Heer wie zal dan bestaan?
Spr. moet de goede verhoudingen in
ons staatsbestel handhaven. Hij is gerust.
De erkenning dat spr. gehandeld heeft in
's lands belang, zal komen,, nu of later.
Het zou spr, verheugen, indien de Ka-
mier conclusies in dien geest zou willen
aanvaarden. Ais er verschil van meening
blijft bestaan, zal dit spreker niet veront
rusten.
Spr. heeft door alles heen behouden de
rust van zijn geweten. Dit kan niemand
hem ontnemen. Nu of later, de erkenning
dat zijn handelen goed is geweest voor
het vaderland zal Ikomenl
Na de rede van den minister werd een
half uur gepauzeerd.
Daarna was het woord aan den heer
Schouten, voorzitter van de Kamer
commissie.
Deze rekende eerst en op zeer grondige
wijze af rniet den heer Host van T o- fi
ning en (N.S B'.), die als zijn beginsel
vooropstelde bescherming van de licha
melijke of geestelijke ongereptheid zijlner
,',volksgenooten", doch die inmiddels niet
anders doet 'dan dezulken in hun geeste
lijke ongereptheid schenden.
Daarna behandelde de heer Schouten
de weigering van den Miinister van Ju
stitie om zekere stukken aan de Commis
sie over te leggen, waaruit de Minister
zelf rijkelijk geciteerd had.
De vergadering werd daarna tot heden
verdaagd.
JUWELIER HORLOGER
LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES
ONDERHANDELINGEN ZULLEN TE
TOKIO GEVOERD WORDEN.
Uit doorgaans goed ingelichte kringen
wordt gemeld, dat de Japansche regee
ring twee voorstellen heeft ingediend als
basis voor onderhandelingen met de Brit-
sche regeering over het conflict te
Tientsin.
Het eerste houdt in, dat de Britsche
concessie te Tientsin niet zal worden ge
bruikt voor anti-Japansche machinaties
van Chineezen.
Het tweede is, dat de concessie niet zal
worden gebruikt als basis voor steun aan
de Chineesche valuta in Noord-China te
gen de valuta, die de Japanners trachten
in te voeren.
Men meent te weten, dat de
Britscheregeeringonmogelijk
het tweede voorstel kan aan
vaarden, doch dat erniettemin
goede reden is om aan te nemen
dat in de komende 24 uur te
Londen en te Tokio een mede-
deeling zal worden gedaan be
treffende het openen van on
derhandelingen te Tokio.
Eerder op den dag had Domei reeds
gemeld, dat de Britsche ambassadeur te
Tokio, sir Robert Craigie, den Japanschen
minister van Buitenlandsche Zaken, Ari-
ta, in opdracht van zijn regeering voorge
steld heeft het incident van Tientsin
langs diplomatieken weg te Tokio
te regelen. Arita heeft daarop over
leg gepleegd met den Japanschen
minister-president en de ministers van
Oorlog en Marine. Er is toen echter ge
bleken, dat nog' verdere besprekingen
noodig zouden zijn en het Japansche ant
woord zou eerst over enkele dagen kun
nen worden verwacht.
Controle verzacht.
Intusschen heeft de bevelhebber van
het Japansche garnizoen te Tientsin,
generaal Hommia, den Japanschen sol
daten, die de posten rond de Britsche
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De zaakJ0ss in de Tweede Kamer.
'Nieuwe uitgaven voor defensie.
Buitenland.
Japan tot onderhandelen bereid?
Daladier over den ernstigen toestand.
Het militair beraad te Singapore.
welke per 1 Juli 1939 vervallen
worden aangenomen door
nederzetting bezet hebben, opdracht ge
geven zich te onthouden van het „on
waardig behandelen" van vreemdelingen.
Tot de vertegenwoordigers van de pers
zeide generaal Homma later: „Ik heb
mijn manschappen opdracht gegeven
voorzichtiger te zijn in hun methoden".
Hij voegde hieraan toe, dat nooit op
dracht is gegeven om vreemdelingen bij
het onderzoek uit te kleeden. Hij heeft
ook geen rapporten ontvangen, dat dit
zou zijn geschied.
Generaal Homma zeide tenslotte, dat
de blokkade zal voortduren tot Engeland
zijn houding ten aanzien van de gebeur
tenissen in het Verre Oosten zal heb
ben gewijzigd. „Zelfs Britsche represail
les zullen Japan niet van de wijs bren
gen", besloot hij.
Minister Chamberlain heeft gistermid
dag in het Lagerhuis niet gerept van
te openen onderhandelingen. In antwoord
op een vraag over de situatie in het
Verre Ooosten zeide hij, dat hij ten aan
zien van Tientsin niets had toe te voe
gen aan zijn verklaring van gisteren. Hij
hoopt evenwel binnenkort een nieuwe
verklaring te kunnen afleggen.
DE DIJK-RAMP BIJ HASSELT.
VRAGEN IN DEN SENAAT.
Op ongeveer twee millioen kubieken
meter schat men de hoeveelheid water,
die uit het Albertkanaal is gestroomd.
Op het ministerie van openbare wer
ken veronderstelt men, dat de oorzaak
van het doorbreken van de dijken van
het Albertkanaal ligt in den aard van
het terrein ter plaatse. Dit is zanderig
en zeer mul. Bovendien werd op de
plaats, waar de dijken zijn doorgebroken,
het kanaal gesneden door een beek.
Verder werd medegedeeld, dat alles in
het werk zal worden gesteld, om de dijken
te herstellen, op dusdanige wijze, dat de
inwijding van het kanaal op den vast-
gestelden datum en met het vastgestelde
ceremoniëel zal kunnen geschieden.
Het herstelwerk is evenwel zeer om
vangrijk. Niet alleen moeten de doorbra
ken worden gedicht, doch ook motet de
rechteroever welke doorweekt is en door
de golven over een lengte van twee kilo
meter is meegesleurd, hersteld worden.
In den senaat hebben drie leden ver
zocht vragen te mogen stellen over de
doorbraak.
De Minister van Openbare Werken, Van
der Poorten, achtte het onvoorzichtig
reeds nu den omvang van de schade
vast te stellen. Hij verklaarde verder den
dood van den ingenieur te betreuren. Een
onderzoek is ingesteld om de oorzaak
vast te stellen en men moet het resul
taat hiervan afwachten.
Vervolgens werd met zitten en opstaan
het voorstel, om de zaak met spoed te
behandelen, verworpen.
DE ONDERHANDELINGEN MET
MOSKOU.
Dé diplomatieke medewerker van Reu
ter verneemt, dat de nieuwe instructies
voor Seeds en Strang ten aanzien van de
Britsche voorstellen gisteravond naar
Moskou zouden worden verzonden. Ver
wacht wordt, dat zij een bespreking met
den Russischen volkscommissaris van
buitenlandsche zaken spoedig, zeker deze
week, mogelijk zullen maken.
Graaf von der Schulenburg, de Duitsche
ambassadeur in Rusland, is te Moskou te
ruggekeerd m te BieTlijifi rapport te heb
ben uitgebracht over de vooruitzichten op
eventueel D'uitsch -Russische
handelsbesprekingen. Zooals reeds ge
meld werd is Duitschland blijkbaar bereid
