De tragedie te Serajewo in 1914. Een dubbele moord, die een wereldoorlog deed ontbranden. Een dag te lang gebleven Landbouw. Het Vrouwenhoekje Radioprogramma. Uit den Middelburgschen Raad. De zwerftochten van Kees. Och, och, die Midzaborden. Daar heeft de Raad in een vorige vergadering nu een uur over gepraat. Daar hebben we W oens- dag van den pas in functie zijnden bur gemeester een zeer breedvoerige uiteen zetting over gekregen en daar hooren we helaas in de toekomst nóg meer van. En dit alles over de simpele vraag of die bor den nu uithangborden zijn dan wel plat tegen den gevel bevestigd moeten worden. Het is werkelijk om er vandaan te loopen Vragen nu toch heusch in onzen tijd geen belangrijker dingen de aandacht van onze Overheidscolleges? Als de Raad van Zeelands hoofdstad zich belachelijk wil maken, moet hij straks nog maar weer eens lustig hierover gaan boomen. Deze historie heeft ook bewezen, dat de Middelburgsche verordeningenfabriek, die den laatsten tijd zoo op volle kracht gewerkt heeft, te veel heeft geproduceerd. De kwestie van de uithangborden wordt in niet minder dan drie verordeningen ge regeld en zoo zei de voorzitter niet op gelijkluidende wijze. Nu wil de Midza-combinatie deze bor dengeschiedenis doen uitmaken door den Raad (krachtens de bouwverordening) en niet door B. en W. Ons dunkt zoo, dat het nu tijd wordt, dat men eens een geheel nieuwe commissie gaat instellen, n.l. een, die tot taak heeft vereenvoudiging te brengen op het gebied der vele verordeningen. Wellicht een zeer nuttige arbeid! Nog een ander onderwerp, dat ook reeds een ontelbaar aantal malen is aangesne den, kwam ter sprake, n.l. het abattoir. Ook hiermee zijn we nog niet klaar. B. en W. zijn nu tot overeenstemming gekomen met de B.'s en W.'s der omliggende ge meenten. Van de Raden dier gemeenten duchten ze geen gevaren. Maar Ged. Sta ten komen nu met een obstakel aandragen. Zij' willen de aflossing anders geregeld zien dan in een annuïteitsleening. Toch zijn B. en W. zoo optimistisch, dat z»' denken, den Raad in Sept. de voor stellen te kunnen voorleggen. We meenden op te merken, dat niet alle Raadsleden dit optimisme deelden. Nadat den Raad omstandig was mee gedeeld, over welke woningen het ging, slikte hij het voorstel tot verbetering van vier arbeiderswoningen. Kosten voor de gemeente 4 X f 55. Voor de eigenaren 4 X f110. Verder hoorden we van wethouder Bo- asson, dat er geen kans is op een neutrale school of een klasse voor buitengewoon L. O. te Middelburg. Die kans is verkeken nu Vlissingen niet mee doet. De rondvraag bracht tal van klachten over eigenmachtig, op geen verordening steunend optreden der bedrijven tegenover huiseigenaren, die verplicht werden aller lei uitgaven te voteeren voor gas, electri- citeit, enz. De oritiek was zóó fel, dat de wethouder maar spoedig een nader on derzoek toezegde. Zeer passend op dezen warmen middag was ten slotte een praatje over het zwem men. De hoop mag worden uitgesproken, dat B. en W. ten opzichte van het vrij zwemmen niet zoo ver zullen gaan als sommigen wilden. Ziedaar een kort praatje over een wei nig zakelijken middag. SCHIPPER VERONGELUKT. Tusschen machine geraakt. Thans, 25 jaar later, zucht de gansche wereld nog onder de noodlottige gevolgen van twee revolverschoten, gelost in een stadje in den Balkan, door een door poli- tieken haat verblinden jeugdigen moor denaar; twee revolverschoten, welker echo tot in de verste boeken der aarde doordrong. Een stralende zomerzon overgoot het half-Oostersche Serajewo op dien 28en Juni 1914, waarop Aartshertog Frans Ferdinand, de Oostenrijksche troonopvol ger, zich gereed maakte, met zijn gemalin, (gravin Sophie Ghotek, met wie hij' een morganistisch huwelijk had gesloten, zeer tegen den zin van Keizer Frans Jozef) een tocht door de stad te maken om vóór zijn vertrek nog verschillende bezienswaardig heden in oogensc'houw te nemen. De ma noeuvres, ter bijwoning waarvan 'hij zich hierheen bad begeven, en welke den vori- gen dag hadden plaats gevonden, hadden een gunstig verloop gehad en de Aarts hertog was in een goede luim; na het di ner maakte hij de opmerking, dat „de Bosnische reis nu 'gelukkig achter den rug was". Dit woord „gelukkig" sloot een toe speling in op het feit, dat hij er met te genzin toe besloten had, hoewel niets het dramatische einde deed voorzien. Toch moet men instinctmatig hebben gevoeld, dat er iets broeide; waarom anders maak te eon der heeren van zijn hofhouding de opmerking, dat „de Aartshertog evengoed dienzelfden avond de thuisreis1 kon aan vaarden?" Hiermede stemden de meeste aanwezigen in ook de Aartshertog zelf. Enkele officieren evenwel waren van mee ning, dat dit vervroegde vertrek een min der gewenschten indruk zou kunnen wek ken bij de Bosnische autoriteiten. Dit gaf de Aartshertog tenslotte ook toe, niet ver moedend dat hij daardoor zijn eigen dood vonnis en dat van zijn gemalin uitsprak. In het hol van den leeuw. Te verwonderen was het niet, dat de Aartshertog zoo weinig animo aan den dag legde, om zich naar Bosnië te bege ven, want dit stond gelijk met zich in het hol van den leeuw te wagen. Immers, de annexatie van dit gebied door Oostenrijk Hongarije in 1908 'had veel kwaad bloed gezet in Servië, dat aanvankelijk zelfs voor nemens was, zich daartegen gewapender hand te verzetten, waarbij het meende te kunnen rekenen op hulp van Rusland. Deze hulp bleef echter uit, zoodat Servië van openlijk verzet moest afzien. Des te meer evenwel bleef het langs slinksche wegen trachten zijn doel te bereiken. De ondergroodsehe propaganda deed zich duchtig gelden. Het waren voornamelijk drie organisaties welke de verwezenlijking van een Grooter-Servië nastreefden, n.l. „Mlada Bosna" (Jong-Bosnië), „Narodna adbrana" (volksweer) en „Ujedinjenje ili srnrt" (eenheid of dood). Deze laatste was bijl het volk beter bekend onder den on- heilspellenden naam van „Crna ruka" (Zwarte Hand). De „Miada bosna" be stond uit jeugdige fanatici van Servische afkomst, doch Bosnische onderdanen wier streven was gericht op afscheiding van Bosnië van Oostenrijk-Hongarije, alsmede op de vorming van een politiek-Servisch blok. Het middelpunt van deze organisatie vormde Serajewo. Een reis, die slecht begon. "Waartoe Servische samenzweerders in staat waren, hadden zij niet langer dan vijf jaar te voren bewezen bij den moord op Koning Alexander en zijn gemalin. Uiteraard was men in Oostenrijk niet onkundig van de Servische intriges, hoe wel men er blijbaar geen kennis droeg van het feit, dat Aartshertog Frans Ferdinand reeds lang door de samenzweerders ton doode was opgeschreven. Een voorgevoel van naderend onheil had den Aartshertog aanvankelijk doen arzelen, om de reis te ondernemen. Deze begon overigens, toen hij er eenmaal toe bad besloten, onder om standigheden, die men later als ongunstige voorteekenen heeft willen uitleggen. Een der assen van zijn eigen, speoialen salon- wagen was warm geloopen, toen de trein nog sleehts een korten afstand had afge legd, zoodat de Aartshertog en zijn gema ling plaats moesten nemen in een coupé eerste klasse. „Dat begint al goed!" moet hij gezegd hebben. In den nachttrein wel ke hem verder van Weenen naar Sera jewo zou voeren, was een salonwagen te zijner beschikking gesteld. Op bet laatste oogenblik kwam men tot de ontdekking, dat er een defect was ontstaan aan de electrische verlichting, zoodat men zicii moest behelpen met kaarsen. „Alweer een voorteeken!" merkte do troonopvolger la chend op. Zijn particulier secretaris ver klaarde later, dat het een „un'heimlipher An'blick" was; geweest, den Aartshertog in den wagen te zien zitten, omringd door kaarsen. Zelfs weet hij te vertellen, dat deze zeide: Wat een verlichting, niet waar? Het lijkt wel een graf De eerste bom suist door de lucht. Zooals gezegd, tot den avond van den 27en Juni verliep alles naar wensch. De Aartshertog kon niet weten, dat zich on der de toeschouwers, welke langs den weg geschaard hadden gestaan toen hij voor bij reed, reeds verschillende met revolvers en bommen gewapende samenzweerders hadden bevonden, die bet gunstige oogenblik afwachtten om bun lugubere opdracht ten uitvoer te brengen. Enkelen was echter op bet laatste oogenblik de moed in de schoenen gezonden, terwijl anderen niet handelend hadden kunnen optreden, hetzij door het opdringen der menigte, hetzij doordat zij meenden dat hun bewegingen werden gadegeslagen. Den volgenden dag moest onvoorwaarde lijk de slag geslagen worden. De 28e Juni is een gToote feestdag voor de Serviërs; hij is gewijd aan den H. Vitus en wordt als „Vidovdan" gevierd ter herinnering aan den slag op het Lijsterveld in 1389. Alles werkte er dus toe mede, om een groote menigte op de been te brengen; en bet is altijd een groote menigte, welke het plegen van aanslagen in de hand werkt. Niemand let op zijn buurman. Donderdagavond is de schip per C. Speksnijder, die met zijn schip „Vertrouwen" in de Ringvaart te Hillegom lag, in de machinekamer vermoe delijk uitgegleden en met zijn kleeren tusschen een machine geraakt. Met een verbrijzel den arm, zware hoofdwonden en inwendige kneuzingen is de ongelukkige naar een der ziekenhuizen vervoerd, alwaar hij aan de bekomen verwon dingen is overleden. Zijn vrouw, die niet aan wezig was, toen het ongeluk gebeurde, kreeg bij haar terug komst aan boord, een zenuw toeval van den schrik. 223. Hij was professor in de biologie te Antwerpen. Ook zou hij nog een reis maken naar Zuid-Amerika, waar volgens hem nog een gebied moest zijn, waar het leven nog was, ais in het steenkooltijdperk. Tijdens het vertellen raakte de professor in extase, en geboeid luisterden de anderen toe. 224. Hij schetste, hoe het mogelijk zou zijn, dat ze in sommige gebieden in Zuid-Afrika nog diersoorten zouden ontmoeten, welke men vermeende, dat zij .uitgestorven waren. Het duizelde Kees bij het hooren dier ver onderstellingen. Vijf auto's rijden voor; een zesde volgt als reserve. In de eerste neemt de burge meester plaats, in de tweede Aartshertog Frans Ferdinand met zijn gemalin en den commandant der artillerie Potiorek. Naast den chauffeur zit de eigenaar van den wagen, graaf Harrach. De ove rige auto's dienden voor de heeren van het gevolg. Bij een der bruggen: een luide knal. Een bom valt op de openge slagen kap van de tweede auto, rolt er evenwel af en komt terecht op het pla veisel, naast de derde auto. Een ontzet tende ontploffing twee van de inzit tenden worden gewond, de wagen zwaar beschadigd. De Aartshertog laat stoppen en draagt graaf Harrach op, te gaan zien wat er gebeurd is. Dan wordt de tocht voortge zet. De man, die de bom heeft geworpen, is weggerend en stort zich in de rivier, doch wordt gegrepen. De stoet heeft in middels het stadhuis bereikt, waar de burgemeester de hcoge gasten met een welkomstrede begroet; doch hij wordt in de rede gevallen door den Aartshertog die op scherpen toon uitroept: „Dat is wat fraais! Men komt hier op bezoek en wordt met bommen ontvangen! Nu gaat u maar verder!" Later vroeg hij, of men den dader had gearresteerd. Op het bevestigende antwoord, dat hij ontving, zeide hij op sarcastischen toon: „Let op in plaats van hem onschadelijk te ma ken, zal men den kerel, echt op zijn Oos- tenrijksch, nog het kruis van verdienste verleenen!" Met gaf den Aartshertog den raad, op den terugweg vlug te rijden; doch hij wil de eerst nog een bezoek brengen aan een der bij den aanslag zwaar gewonden. Het verstandige advies, om eerst te wach ten tot bet volk van de straat verwijderd was, werd helaas niet opgevolgd. Wel werd besloten het centrum te mijden bij' den tocht naar het ziekenhuis. De gema lin van den Aartshertog gaf den wensch te kennen, haar gemaal te vergezellen, waartegen deze geen bezwaar maakte, hoewel hij toch nog kort te voren had op gemerkt: „Ik vermoed, dat er vandaag nog wel enkele kogeltjes zullen vliegen." De doodenrit neemt een aanvang. Hierop ving de doodenrit aan. Graaf Harrach plaatste zich op de linker-tree- plank van de auto van het hooge paar, om dit bij een eventueelen aanslag met zijn lichaam te beschermen, Weer reed de auto met den burgemeester voorop. De rit ging langs de Appelkade. Bij de Latijnsche brug zwenkte deze eerste auto, tegen de afspraak, de Latijnsche straat in, waarop de tweede auto, met het Aartshertogelijk paar, dit voorbeeld volgde. Potiorek, die zich eveneens in de tweede auto bevond, dit bemerkend, riep den chauffeur toe, dat hij deze straat niet moest inslaan. De chauffeur wilde den wagen keeren. Op hetzelfde oogenblik vielen twee schoten. Aanvankelijk dacht Potiorek, dat de Aartshertog en zijn ge malin niet getroffen waren, daar beiden rechtop bleven zitten; doch na enkele oogenblikken zonk gravin Sophie ineen en viel dwars over de knieën van haar gemaal. Deze boog zich over haar heen en sprak enkele woorden, die Potiorek niet kon verstaan; graaf Harrach even wel meende op te vangen: „Soferl,. So- ferl (verkleinwoord van Sophie) sterf niet! Blijf leven voor onze kinderen!" Op de vraag, of hij pijn voelde, antwoord de de Aartshertog op zwakken toon: „Het is niets!" Deze woorden herhaalde hij nog enkele malen, steeds zwakker. Daarop verloor hij het bewustzijn, terwijl het bloed hem uit den mond stroomde. Twee vorstelijke dooden in den Konak. Terwijl leden van het gevolg, omstan ders en politiebeambten den dader gre pen, den Bosnischen student Princip reed de auto met de beide stervenden in allerijl naar den Konak het paleis. Onderweg gaf gravin Sophie den geest; haar gemaal bleef rechtop zitten, met als op een oneindige verte gerichte blikken. Bij aankomst in den Konak ademde hij nog; doch het hart klopte nog slechts zeer zwak en hij was geheel buiten be wustzijn. Verschillende, onmiddellijk ont boden artsen beproefden nog al het mo gelijke om de hand van den dood tegen te houden, doch tevergeefs. De kogel had den halsslagader geraakt en mogelijk ook de wervelkolom. D'e tweede kogel had gravin Sophie in den buik getroffen en een inwendige verbloeding veroorzaakt. Korten tijd na den terugkeer in den Ko nak hield ook Frans Ferdinands hart voor altijd op, te kloppen.... UITGIFTE LANDBOUWBEDRIJFJES WIERINGERMEER. Betreffende de uitgifte van landbouw bedrijven in de Wieringermeer geldt als één van de voorwaarden, dat de gegadig den over een bedrijfskapitaal van f 300 per ha. imioet beschikken. Bij de uitgifte van de kleine bedrijven bleek evenwel voor landarbeiders, die voor een bedrijfje in aanmerking willen komen, de gebrui kelijke eisch, om zelf te kunnen beschik ken over het vereisohte bedrijfskapitaal, te streng te zijn. Deze eisch is nu terug gebracht tot f 50 per ha. Bet is gebleken, dat er voldoende gegadigde landarbeiders zijn, die hieraan kunnen voldoen. Voor het verkrijgen van het ontbrekende be drijfskapitaal hebben de leden van de afdeelingen van de drie centrale land bouworganisaties in de Wieringermeer zich voor de betrokken arbeiders garant gesteld. In vacantia de reisapotheek niet vergeten)! Iedereen heeft op reis of bij het maken van tochten wel eens de ervaring opge daan, dat men soms om kleine dingen zeer verlegen kan zitten. Zulks geldt vooral ook ingeval van een kleine verwonding of van een lichte ongesteldheid en daarom zal een klein reisapotheekje goede dien sten bewijzen. Jarenlange reiservaring heeft ons ge leerd, dat een klein verbandtrommeltje uitstekende diensten kan bewijzen. Het zal een snelverband moeten bevatten, hy- drophile-gaas, een gummivingertje, ver band, kleefpleister, een schaar, een pincet en veiligheidspeldjes. Strooipo-eder is on misbaar voor de voeten en werkt heerlijk na een voetbad, waaraan men eventueel wat badzout kan toevoegen. Bloedstelpen de watten mogen evenmin ontbreken als de eeltvijl. 'Huidcreme of olie tegen zonnebrand en vaseline om de voeten mee te masseeren, waardoor de huid soepel en zacht blijft, worden aan den inventaris toegevoegd. Voorts kan men wat boorzuur meene men, dat men slechts in warm water heeft op te lossen, indien er omslagen noodig mochten zijn, terwijl men evenmin een of ander praeparaat mag vergeten om de keel te gorgelen, die door inwerking van stof meermalen overgevoelig is. Jodiumstift is even onmisbaar als een stift tegen insectenbeten, terwijl enkele druppels citroenolie op de huid ingewre ven muggen verjagen. Vele menschen kunnen niet tegen lange treinreizen, worden min of meer wagen- ziek, hetgeen, evenals zee- en luchtziekte een onaangenaam gevoel in de maag streek geeft en dikwijls nog minder aan gename gevolgen heeft. Zeer practisch is het dan ook om hiertegen een middel in de handtasch mee te nemen, n.l. Pereme- sintabletten, die men op de tong laat smel ten. (VI. Grt.) Enkele recepten. Melklimonade. 2dl limonade stroop (liefst een roode soort, b.v. van aardbeien of frambozen), 1. koude melk, naar smaak misschien wat citroen sap. Roer de melk zorgvuldig door de limo nadestroop; druppel er, als het mengsel te zoet blijkt, wat citroensap bij. Laat den drank door en door koud worden; schenk hem in glazen en leg in elk glas een stukje ijs. Presenteer rietjes bij de glazen. Citroen- of sinaasappelmelk. Reken voor een groote tumbler: het sap van 1 citroen, 1. melk, ongeveer 2 eet lepels basterdsuiker, eenigszins naar smaak. Doe de melk in een kom, roer er de suiker door en klop er, met behulp van een vork (natuurlijk geen stalen vork!) langzamerhand het citroensap door, tot het geheel zich voordoet als een gelijk mengsel. Bereid sinaasappelmelk op dezelfde wijze, maar reken per sinaasappel onge veer 2 dl. melk en ook wat minder suiker. Bananendrank. 3 bananen, 1 ci troen, U/2 lepel basterdsuiker, 1. melk. Wrijf de bananen met een vork fijn en klop ze met het citroensap tot een gelijk mengsel. Voeg er de suiker bij en klop er dan langzamerhand de koude melk door. Laat dezen drank vooral door en door koud worden, door hem b.v. in een kan te gieten en daaromheen een vochtigen doek te wikkelen; breng hem dan over in de glazen. Vruchtenmelk (van versche zo mervruchten). Wrijf een hoeveelheid vruchten (aardbeien, boschbessen, fram bozen of aalbessen) door een haarzeef. Vul de glazen (tumblers) voor een derde met de vruchtenpurée en roer er, afhan kelijk van de gekozen vruchtensoort, een hoeveelheid suiker door (bij voorkeur basterdsuiker, omdat die het gemakke lijkst oplost). Voeg er zooveel koude melk bij (ook wel karnemelk) tot het glas ge vuld is. Cacaodrank. 1 1. water, 500 g. (1 pond) suiker, 100 g. (1 ons) cacaopoeder, 2 pakjes vanillesuiker. Roer de suiker met de cacao door elkaar en vorm er met een gedeelte van het water een gemakkelijk vloeibaar, glad papje van. Breng de rest van het water aan de kook, giet er roerende het choco lademengsel in en Laat alles samen een half uur zachtjes doorkoken. Neem de pan van het vuur en los de vanillesuiker in de heete vloeistof op. Giet na afkoeling de massa over in een paar goed schoongewasschen flesschen en sluit die met een kurk. Giet in een glas of een beker Vs cacaostroop en vul verder bij met koude melk. Bewaar de cacao stroop liefst niet langer dan een dag of tien. Uit dei modebladeni. We moeten toch werkelijk eerst even naar den datum kijken, als we het Juli- nummer van „Beyer's Mode für Alle" in- bladeren, om ons te overtuigen, dat het een modeblad van 1939 is, en niet een uit grootmoeders tijd. Want aan die lang- voorbije dagen doen zoowel de beide mo dellen op het titelblad als de avondjapon nen binnenin, onmiddellijk denken. De mode heeft terug gegrepen naar het tijdperk van de Fransche keizerin Eugé- nie. Eenige modellen geven inderdaad den indruk, zóó uit een schilderij' te zijn weggestapt. Op blz. 6 en 7 wordt verder reeds- een tipje opgelicht van den sluier, welke over de herfstmode gespreid ligt. Overigens staat natuurlijk het geheele nummer in het teeken van zomer, strand en vacantie. Maandag 26 Juni 1939. HILVERSUM I, 1875 en 415,5 m. NCRV-uitzending. 8.00 Sehriftl., meditatie. 8.15 Ber. gram. (9.309.45 Gelukw.) 10.30 Morgendienst. 11.00 Ghr. lectuur. 11.30 Gram. (12.00 12.15 Ber.). 12.30 Orgelconcert. 1.30 Da mes-ensemble. 3.00 Causerie „Wat de pot schaft". 3.30 Gram. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gram. 5.15 Kinderuur. 6.15 Gram. 6.30 Vragenuur (7.007.15 Ber.). 7.35 Gram. 7.407.55 Causerie over het Generaal- appèl op 3 Aug. 1939. 8.00 Ber. ANP, her- baling SO'S-ber. 8.15 Ned. Herv. Zang- vereen. „Hosanna" en Gram. 9.00 Cause rie over binnenschip-architectuur. 9.30 Marcando-ensemble. 10.00 Ber. ANP, ac tueel halfuur. 10.30 Verv. concert. (10.45 11.00 Gymnastiekles). 11.30 Gram. c.a. 11.50'12.00 Schriftlezing. HILVERSUM II, 301,5 m. Algemeen Programma, verzorgd door de AVRO. 8.00 Gram. (Om 8.15 Ber.). 10.00 Mor- genw. 10.15 Gram. 10.30 Voor de vrouw. 10.50 Uit Kopenhagen: Reportage en con cert. 12.00 AVRO-Aeolianorkest. (12.15 Ber.). 12.45 en 1.50 Ensemble Jetty Can tor. 1.30 Orgelspel. 2.30 Muzikale causerie 5.30 AVRO-Amusements-orkest. 6.20 Gra niet toel. (Om 6.25 Ber.) 7.00 fluit, hobo en piano. 7.35 Causerie over de Haagsche Academie. 8.00 Ber. AiNP. 8.15 Concert gebouw-orkest en declamator. 9.25 Inter view. 9.35 De T'willight Serenaders en so list. 10.15 Orgel. 10.30 Karolyi Arpad's ensemble. 11,00 Bere. ANP.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 6