De zaak-Oss in de Tweede Kamer. Alle COUPONS en LOSSINGEN NI HENDSIISEI Co/s BANK Dagblad voor de Provincie Zeeland Franscb-Tnrks che verdragen geteekend. EERSTE BLAD. Moet de Minister aftreden? - Scherpe critiek op den procureur-generaal. - Dinsdag Minister Goseiing aan het woord. G. DE LEEUW, Middelburg. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. ZATERDAG 24 JUNI 1939 53e JAARGANG - No. 224 AuioinMlUiei* U kunt NIEMAND in het HART kijken! Dèn zag U rare dingen. Ook in het HART van UW AUTO (de motor) kunt U niet zien, want stel lig ging U dan de nieuwe Vraagt Uw garagehouder. olie gebruiken. te re. Een Japansch-Russisch luchtgevecht aan en Geen nieuwe Duitsche credieten aan Rusland? Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs 12,60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Qoes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden tr.ededesüngen 60 cent por regel Kléine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting De Tweede Kamer 'heeft gisteren voort gezet de behandeling van de conclusies van het rapport der Kamercommissie over Gas. De 'heer Rost van Tonningen (N.S.B.) oefent scherpe critiek op den procureur-generaal en den minister en eischt eerherstel voor de marechaussee. De heer J o e k e s (V.D.) hrengt hulde aan de oommissie voor de wijze, waarop ze haar omvangrijke taak heeft vervuld, met voortvarendheid. Spr. ontkent niet het recht van de regeering om haar amb tenaren te verbieden inlichtingen te ge ven. Maar tactisch was het niet. Dat aan de goede trouiw van den pinister niet ge twijfeld wordt, is een stand punt dat spr. deelt. Het is een der goede, zijden der democratie, de ver richte handelingen van bewindslieden te kunnen toetsen en in 't openhaar te be- oordeelen. Het totaal der feiten overziend, was er aanleiding voor de autoriteiten om rem mend op te treden en voor enkelen tot correctie. Doch men heeft de brigade op sporingsbevoegdheid ontnomen en men is in overleg met den minister van Defensie tot overplaatsing overgegaan. Met den heer Van der Goes van N a t e r s critiseert spr. het optreden van den pro c.-g eneraal. Het stop- zettee van onderzoekingen bevordert niet de rechts- zekerheid. D'e (maatregel jegens de brigade laakt spr. Met de commissie keurt spr. het ver hoor vau zeven en een half uur van De Gier ten sterkste af. De minister had meer voorgelicht moeten zijn, vóór hij zijn maatregelen nam; daartoe had men ook de marechaussee-officieren in de ge legenheid imioeten stellen. Er is ontstellende vooringenomenheid bij den proc.-generaal jegens een politie corps, waarmee hij moet werken. De woorden „terreur" en „domheidsmacht" en andere uitlatingen van den proc.-gene- raal geven aanleiding tot de vraag: wie is hier op hol geslagen? Zoo iemand kan be zwaarlijk op zijn plaats worden gehand haafd. De Minister zal nogmaals in de gele genheid zijn, zijn beleid te verdedigen. De parlementaire rechtvaardigheid eischt, dat we dit afwachten. Welke gevolgen aan een Kamer-votuim zijn te verbinden, is de zaak van den mi nister. 'Spr. is het ten deze eens met den heer De Geer. Deze zaak mag niet uitdijen bui ten 'haar verhoudingen, het gaat hier niet om ït.K. beginselen, doch om een goed recht. En dan zal eerherstel der brigade Oss mogelijk zijn en openbare ofkeuring van 'het beleid varn den proc.-generaal. De heer Bier erna (lib.) heeft even eens niets dan lof voor de wijlze, waarop de commissie haar moeilijke taak heeft verricht in aller belang. Spr. betreurt dat de Kamer geen gebruik heeft gemaakt van haar enquête-bevoegdheid. Sprekers fractie zal vrij van bijl- overtuigingen en alleen om het recht te dienen met volle overtuiging haar stem aan de conclusie van de commissie geven. Aanvaarding van conclusies 'kam leiden tot politieke consequenties. Spr. is het ten deze niet geheel eens met den heer De Geer. Doch de minister heeft te beslissen. Niemand is onfeilbaar; wie niet werkt, maakt geen fouten. De heer Van Houten (C.D.U.) criti seert ten scherpste het door den minister weigeren van stukken aan de commissie. Waarom heeft de minister niet erkend, fouten te hebben begaan, en is hij inte gendeel doorgegaan? Aanvaarding van de conclusies is af keuring van een reeks van fouten. De Minister zal niet rustig kunnen aanblij ven. Doet hij dit toch, dan zal een mo tie van wantrouwen moeten volgen óf af stemming van de justitiebegrooting. Be brigade-Oss moet in haar eer her steld worden. De Bossche procureur-ge neraal dient niet te worden gehandhaafd. Mevrouw Mackay-Katz (C.H.) be toogt dat de rechtszekerheid in ons land groot is, me' eerbiediging van de vrijhe den der burgers. Aan vrouwen wordt dikwijls voorge houden, dat ze niet logisch zijn. Maar is de minister zoo logisch en consequent ge weest in zijn daden? De bijzondere posi tie der marechaussee moet ten zeerste in het oog gehouden worden: ze zijn justitie- en militaire ambtenaren. In dit licht moeten we de feiten van Oss bezien. In dit verband brengt spr. hulde aan de commissie. 'Spr. gaat dan de verschillende gevallen na en vervolgt Er is niets van gebleken, dat de marechaussee te Oss de rechtszekerheid in gevaar heeft gebracht. Dat ze gebrek aan tact heeft getoond evenmin. Bovendien was ze in een moeilijke positie gesteld. Van wien men wel kan zeg gen, de rechtszekerheid in gevaar te hebben gebracht, dat is de procureur-gene raal. Spr, betoogt dat de minister door zijn te kras en te eenzijdig ingrijpen de rechtszekerheid niet bevordert. Zij vraagt eerherstel voor de mare chaussee en afkeuring van het beleid van den procureur-generaal met de gevolgen daarvan. Dan wordt de rechtszekerheid, het gezag versterkt. Voorts vraagt spr. heropening van het onderzoek tegen een der pastoors. Spr. zal met een gerust hart aan de conclusie haar stem geven. (Stemmen „Bravo!", verschillende Kamerleden drukken mevr. Mackay-Katz de hand). Maarseveen had het over rechtszeker heid; deze bete eikent niet alleen dat on- schuldigen vrij uit moeten gaan, maar ook dat schuldigen gestraft worden. Daar over heeft het de commissie. D'e procu reur-generaal heeft zich beijverd, vervol gingen tegen te houden, b.v, waar er geestelijken bij waren betrokken. Waarom trad de minister wel krachtig >op tegen de marechaussee, niet tegen den procu reur-generaal? Waar de minister faalde was deze de auctor intellectualis. Tegen hem paste een krachtig gezag. Spr. zal voor de conclusies stemmen, tenzij de minister haar onjuistheid aan toont. Maar dat zal wel theorie zijn. Doch als de minister met nieuwe feiten komt moet de Kamer ze tête reposée kunnen overwegen. Spr. zal dan schorsing der beraadslagingen voorstellen. Er is altijd, ook hier, ruimte voor ver schillenden uitleg van aanneming van een conclusie als deze. De beteekenis van het votum zal afhangen van 's ministers rede. Een achtenswaardig man vernedert zich niet als 'hij verklaart, te hebben ge dwaald. Spr. hoopt dat de eer der mare chaussee zal worden hersteld en dat de procureur-generaal 's ministers hand zal voelen. De Minister aan het woord. De Minister van Justitie, de heer 'Goseiing, dankt de Kamer voor de zakelijke 'behandeling, een enkele ont- mogelijk zijn en openbare afkeuring van ^ogenblik verlangd, doch ook voldoende zelfbeheersching om den voorzitter te ver zoeken Dinsdag zijn rede voort te zetten. De vergadering is verdaagd tot Dins dag 1 uur. f PATEMT 0 Vertegenwoordiger voor Zeeland: Vlissingsche str. 39—41 Telefoon 669. De heer Kersten (S.G.'P.) kan zich met de conclusie der commissie geheel vereenigen. De minister heeft een welkome gele genheid om zijn beleid te rechtvaardigen voorbij1 laten gaan. Hij1 heeft aan de com missie onvoldoende medewerking ver leend; deze had eigenlijk haar werk moe ten staken en 'dit aan de Kamer rappor- teeren. Spr. beschouwt het optreden van den minister als een poging om het onttrek ken der pastoors aan het Nederlandsc'he recht te motiveeren. Men wilde het r o o m s c h e recht doen zegevieren bo ven het 'N e d e r 1 a n d is c h e, en daar voor is de minister verantwoordelijk. Mó gen de marechaussees fouten hebben ge maakt, hoeveel te meer dan niet de pro cureur-generaal? WaaUom moest hij niet 'heengezonden worden? Het recht strui kelt door het 'optreden van den minister van Justitie. In Nederland mag het roomsch-katho- lieke recht voor geestelijken niet hoven het Nederlandsohe worden gesteld. Spr. acht 'het zeer ernstig, dat het canonnieke 'boven ons eigen recht werd gesteld. Bo vendien 'heeft de minister onjuiste mede- deelingen aan de Kamer gegeven. Spr. concludeert, dat het roomsche recht moest zegevieren en dat de bri gade Oss daarvoor werd geofferd. De minister heeft de Kamer onjuiste inlich tingen gegeven en de commissie stukken onthouden', welke deze noodig had. Er ontbrak nog maar een pijnbank aan om de marechaussee volkomen aan de pro cureur-generaal over te leveren. We zijn in ons rechtsgevoel gekrenkt. Of de minister te goeder trouw is, laat spreker buiten 'beschouwing; doch de eene onjuistheid werd op de andere gestapeld. Dit moet streng worden afgekeurd. 'Spr. zal voor de conclusie stemmen. De heer A1 b a r d a (S.D.) verklaart, dat er in de zaak veel onsympathieks is. n.l. het antipapistische optreden van sommigen. Daartegenover laakt en be treurt spr. het optreden van de R.K. pers. Spr. betreurt dat de c'ommissie niet unaniem tot haar oordeel 'kwam. De heer Voorloopig verdrag van bijstand belooft wederzijdsche hulp in de Middellandsche Zee. Gisteravond te half zeven is op het mi nisterie van buitenlandsche zaken de ver klaring van wederkeerigen bijstand tus- schen Frankrijk en Turkije onderteekend. Eerst teekende minister Bonnet, vervol gens de Turksche ambassadeur te Parijs, Suad Davoz. In de overeenkomst wordt bepaald, dat de Fransche regeering en de Turksche re geering nauw contact zullen onderhouden. Verder wordt overeengekomen, dat beide mogendheden een verdrag van langen duur zullen sluiten, waarin wederkeerige bepalingen zullen worden opgenomen in het belang van beider veiligheid en in afwachting van dit verdrag zullen beide mogendheden in geval van een aanval in het Middellandsche zeegebied samenwer ken en elkaar wederkeerig hulp verlee- nen. Deze overeenkomst is gericht tegen nie mand, doch heeft ten doel Frankrijk en Türkije wederkeerig hulp -te verschaffen voor het geval dit noodig mocht zijn. Op het oogenblik worden verschillende vraagstukken, welke nader onderzocht moeten worden vóór het definitieve ver drag gesloten zal worden, besproken. Ver der werd bepaald, dat beide landen in het algemeen belang van den vrede ook verdragen kunnen sluiten met andere landen. Het opperbevel der Britsch-Fransche strijdkrachten in geval van oorlog geregeld. Reuter meldt uit Singapore, dat de besprekingen welke aldaar op het oogen blik worden gehouden zuiver Britsch- Fransch zijn, hoewel waarnemers geloo- ven, dat nauw contact wordt onderhouden met de Vereenigde Staten, die ten nauw ste betrokken zijn bij de strategie der bevriende mogendheden in den Stillen Oceaan. De strategische beteekenis van Siam, dat, naar men wel gezegd heeft, voorbestemd ia om eens het België van Azië te worden, schijnt bij de besprekin gen een belangrijke plaats te hebben in genomen. Een der belangrijkste besluiten, die de conferentie gisteren genomen heeft, is naar gemeld wordt, dat de Britsche opperbevelhebber van de vloot in geval van een oorlog in het Verre Oosten het opperbevel over de Britsch-Fransohe strijdkrachten op zich zal nemen Ook gelooft men, dat de conferentie besloten heeft, dat Singapore in zulk een geval basis der operaties zal zijn- Het is nog niet bekend, wanneer de besprekingen geëindigd zullen zijn, doch in verband met de buitengewoon snelle vorderingen zullen zij waarschijnlijk nog slechts een paar dagen duren. ER ZOUDEN 49 RUSSISCHE VLIEG TUIGEN OMLAAG GESCHOTEN ZIJN. Het hoofdkwartier van het Japansche Kwantoeng leger te Hsinking heeft mee gedeeld, dat een luchtgevecht heeft plaats gevonden tussohen Japansche en Sowjet Russische vliegtuigen en dat tijdens dit gevecht 49 Russische vliegtuigen zijn neer geschoten. D'e Japanners zouden volgens deze mededeelingen vijf toestellen hebben verloren. Sedert het incident van Nomonhan, einde Mei, hehben zoo meldt men van Japansche zijde de vliegers van de Buiten Mongoolsehe en Sovjet Russische luchtmacht niet opgehouden de Japan sche vliegers in het grensgebied te provo- ceeren. Op 19 Juni vlogen 19 Russische toestellen hoven Mantsjoefcwosch gebied en zij bombardeerden enkele plaatsen aan den Noordelijken oever van het Boeirmeer. De Japansche en Mantsjoekwosohe krachten zijn sindsdien gereed gehouden om hij het eerste teeken van een nieuwe overschrijding van de grens, de Russische krachten van repliek te kunnen dienen. Donderdag om vier uur verschenen er nu ongeveer 150 Russische vliegers hoven Kanjoermiau aan den Noordelijken oever van het Boeirmeer. Achttien Japansche vliegtuigen openden onmiddellijk den aan val met bovengemeld resultaat. Havas meldt uit Moskou, dat daar in welingelichte Sovjetrussische kringen niets bekend is omtrent een luchtgevecht, dat Donderdag zou zijn gevoerd tussohen de Sovjetrussische en Japansche lucht macht boven Mantsjoekwosch gebied. In ieder geval schijnen de Japansche bewe ringen, dat 18 Japansche vliegtuigen 49 Russische vliegtuigen omlaag zouden heb ben gehaald, belachelijk. DUITSCHLAND LEVERT WAPENS AAN DE SOVJET-UNIE. Naar Havas meldt, is een aantal Sov jet-Russische technici te Pilsen aange komen. Zij zullen bestellingen doen bij; de Skodafabrieken. Eenige directeuren van deze fabrieken zijn naar Moskou vertrok ken. Na Miinchen hebben Tsjechische indu- striëelen besprekingen gevoerd te Berlijn en als gevolg daarvan werden de leveran ties van de Skodafabrieken aan Moskou gestaakt. De Russische arbeiders in de fabrieken zijn toen in staking gegaan. Men 'heeft ze niettemin tot nu toe vol ledig loon uitbetaald en men verwacht, dat deze arbeiders thans weer aan bet werk zullen gaan. ERNSTIG MIJNONGELUK TE RANDFONTEIN. 24 mijniwarkeira gedood. In de goudmijnen van Randfontein is een liftkooi 150 m diep neergestort, waar na er 1200 m stalen kabel op terecht kwam. Tengevolge hiervan werden er 24 mijnwerkers gedood. 20 anderen werden gewond, waarvan 9 zwaar. ITALIAANSCHE CRITIEK. De afstand van het Sandjak Alexandret- te aan Turkije wordt door de Italiaan- sche bladen voorgesteld als een openlijke schending door Frankrijk van het man daat over Syrië, dat het dcor de andere mogendheden met inbegrip van Italië was toevertrouwd. VERDERE BEZETTING VAN HAINAN DOOR DE JAPANNERS. De Japansche eenheid Watanabe, is, naar Domei meldt, in den oostelijken sec tor van het eiland Hainan opgerukt on der dekking van vliegtuigen. Wengtien op den uitersten oostpunt van het eiland, werd Woensdagmiddag bezet. De Japansche eenheid Nagai heeft Tsjinsjan bezet op ongeveer 20 km. ten westen van Wengtien. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. De zaalk-Oss in de Tweede Kamer. Aid. Zeeland Vereen, van Nederl. Ge meenten. Buitenland. Vlootbesprekiimgen te 'Singapore. JapanschRussisch luchtgevecht? Hitler's plannen met Danzig. welke per 1 Juli 1939 vervallen worden aangenomen door Q GES. Een eenheid Japansche marinetroepen heeft Lotoe genomen op ongeveer 10 km. ten zuidoosten van Poetsien, zoodat de Ghineesche troepen thans omsingeld zijn. ZWARE WOLKBREUK. Een zware wolkbreuk is losgebarsten boven de gemeente Lutschki bij Kremnitz. Het door het dal stroomende water steeg tot een hoogte van zes tot zeven meter en sleurde vijf van de zeven bruggen, waar van er drie van beton waren, mee. Tal rijke woonhuizen en bedrijfsgebouwen stortten in. HITLERS PLANNEN MET DANZIG Tactiek van „geleidelijke" verovering. De correspondent te Warschau van de „Daily Telegraph" verneemt uit gezagheb bende bron, dat aan Förster, den gouwlei der van D'anzig, tijdens zijn jongste be zoek aan Duitschland is meegedeeld, dat de thans door Hitier aangenomen tactiek voor het terug krijgen van Danzig de vol komen instemming van Mussolini heeft. Uit de aan Förster gege ven instructies kan wor den opgemaakt, dat, tenzij Brittannië en Frankrijk worden 'betrokken in ernsti ge verwikkelingen in het Verre Oosten, Hitler ten aanzien van de Vrije Stad een politiek van „geleide lijke verovering" zal vol gen. Dit doel in het oog houdende, zal de Danziger Senaat trachten den invloed van Polen op schier onmerkbare wijze te on dermijnen. Naar verluidt, zou men Förster op het hart hebben gedrukt, dat tegenover Polen wel lijdelijk verzet moet worden gepleegd, doch dat men er daarbij zorg voor moet dragen, dat men de regeering te War schau geen voorwendsel geeft voor diplo matieke interventie. Op deze wijze hoopt men een „koude" annexatie van Danzig tot stand te bren gen, zooals de Duitscher het noemen, of indien men hierin niet slaagt, Polen er toe te brengen overijlde stappen te doen, die tegenover de Westersche mogendheden als „agressie" zouden kunnen worden voorgesteld. D'e Duitsche minderheid in Polen, al dus de „Daily Tel." verder, wordt door Berlijn gebruikt als hulptroep in den „ze- nuwenoorlog". Uit Moskou wordt door 'Havas gemeld: M'en heeft 'op het oogenblik den indruk, dat de inlichtingen uit Berlijn over het zenden van zeven Duitsche deskundigen naar Moskou met de opdracht de Sowjet- Unie een crediet van 750 millioen mark aan te bieden, niet juist zijn. Molotov zelf 'heeft onlangs medegedeeld, dat de Duitscher® een crediet van twee honderd millioen mark hebben aangebo den. In Duitsche kringen is men alge meen van oordeel, dat het moeilijk zal zijn dit 'bedrag te bereiken, aangezien men de Russen niet in staat acht groote hoeveelheden grondstoffen te leveren. Te Moskou is men verder van oordeel dat het thans niet 'het juiste oogenblik is om handelbesprekingen aan te knoopen met Duitschland, zoolang de besprekin gen tussohen de Sowjet-Unie, Frankrijk en Engeland nog 'Voortduren, De toestand

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1