NG
Wijziging van de Dienstplichtwet
door de Tweede Kamer goedgekeurd.
i
■ZAKEN
met zilveren randen.
DIE
fER-
LDEN
F
498
I Selderij 1'1-50,
lies per 100 bos;
[opsla 0.501.70,
|s per 100 stuks.
DE ZEEUW van Donderdag 15 Juni 1939 Tweede Blad
FEUILLETON
Uit de Provincie
BS.
kt, Goes.
Goes.
1, Goes,
str., Goes.
Goes,
lat, Goes.
Goes,
oes.
Goes.
|l, Goes.
Peiling van 14
tot f 8.20. Aard-
kilo.
.van 13 Juni. Ex-
IKruisbessen 8.30
uur n.m.:
Mad-
peien 1430 per
li. Exportveiling
In f 8f 8.40 per
jur n.m.Mad.
100 kg. Jecunda
tdbeien 16-36;
Postelein 9; Dop-
Aaardappelen
r dap'pelen 1 90
hrsla 50—95 per
211; Komkom-
feuk; Koolplanten
eieren 3.103-50
De Tweede Kamer heeft gisternamiddag
na uitvoerige gedaöhtenwisseling en na
krachtige verdediging van M i n i s t e r
Van D ij k, de wetsontwerpen tot wijzi
ging van de Dienstplichtwet, bet onder de
wapenen blijven van dienstplichtigen en
't in werkelijken dienst houden van dienst
plichtigen aangenomen.
Nadat eerst nog de heeren Zandt, Ba-
jetto Van Houten en Amelink enkele op
merkingen hadden gemaakt, was 't woord
aan den minister.
De Minister van Defensie
de heer V a n D k, zegt, zich niet te
zullen 'begeven op het terrein van politieke
beschouwingen, De regeering aanvaardt
niet, dat de zelfstandigheidspolitiek in
houdt een keuze in de internationale po
litieke verhoudingen.
Het eerste wetsontwerp gaat uit van de
gedachte, dat do mogelijkheid in het le
ven moet worden geroepen om de vredes-
sterkte te vergrooten. Men voorkomt daar
mede een bijzondere mobilisatie, die vele
bezwaren meebrengt.
Ook is 't niet de bedoeling om in nor
male omstandigheden van de machtiging
gebruik te maken.
De regeering vraagt deze machtiging
omdat, voorafgaande aan de toepassing
van art. 32 van de Dienstplichtwet een
verklaring van de Kroon noodig is, die
vaststelling van oorlogsgevaar inhoudt.
Dit is een verklaring met internationale
gevolgen. Bovendien wekt zij onrust.
De machtiging voorkomt deze bezwaren
en maakt dat zij, die naar huis waren ge
zonden, geruisehloos kunnen worden op
geroepen. Do voorgestelde maatregel is in
dit opzicht soepeler dan een mobilisatie.
De mobilisatie was sedert 1936 voorbe
reid en moest aldus worden uitgevoerd.
Daarom zijn enkele oudere lichtingen op
geroepen. Deze voorbereiding was niet.
snel te herzien, zoodat jongere lichtingen
konden worden 'opgeroepen. Bovendien
zou de regelmatige organisatie* van het
veldleger in. gevaar zijn gebracht.
Men heeft om dezelfde reden geen la
tere vervanging door jongeren kunnen
doen plaats hebben. Voor de toekomst
zullen de jongere lichtingen niet eerder
bij het veldleger worden ingedeeld, dan
wanneer de wettelijke termijn waarin op
roeping mogelijk is, voorbij is.
Men veronderstelde, dat de grens- en
kustbeveiligingsmobilisatie spoedig zou
worden gevolgd door een algeheele mobi
lisatie of een opheffing. Dit is* anders ge
gaan.
Spr. gaat niet uitvoerig' in op de vraag,
waarom men nieit contingentsuitbreiding
heeft gekozen. De regeering heeft de mo
gelijkheden nauwkeurig overwogen. Z ij
moest kiezen dat stelsel,
dat de grootste veiligheid
'bracht bij de kleinste f i -
nancieele offers.
Uitbreiding van het contingent kan
eerst veel later werken dan verlenging
van den eersten oefentijd. Het brengt bo
vendien zeer groote kosten mede. Geen
enkel kazernement zou groot genoeg zijn.
Dit wetsontwerp bedoelt niet vexgrooting
van het oorlogsleger. Bedoelt uitbreiding
van het contingent deze vergrooting, dan
worden de kosten nog grooter.Spr. ont
kent voorts niet de voordeelen van uit
breiding van het contingent. Zij wegen
echter niet op tegen de nadeelen.
Spr. ontkent, dat er hier
sprake kan zijn van mach
tiging tot willekeur, daar
de regeling staat onder
controle der volksverte-
g e n w o o r d i g i n g.
Het stelsel van den heer Ruys de Bee-
renbrouck heeft veel aanlokkelijks, doch
Naar het Engelsch van
EMMA JANE WORBOISE
38) _o_
„Dat weet ik niet zeker, Ghrystie. Cup-
Page is zoo langen tijd gesloten geweest,
dat ik de verandering niet heel aange
naam zou vinden. Vreemden 'hier te zien,
zou ik bepaald onp leizier ig vinden en na
tuurlijk zullen er niet anders dan vreem
den komen. Edmund heb ik in geen der-
ug jaren meer gezien, en het is bijna 20
jaren geleden sinds ik Horace vaarwel
zeide. Zijn kinderen moeten nu reeds vol
wassen zijn. Ik herinner mij nog als de
dag van gisteren, dat die beide jongens
geboren werden, want wij scheelden ta
melijk in leeftijd; Julia was meer van
mijn jaren, zij was het eenigste kind van
de eerste mevrouw Gatherwood."
„Laten wij nu in het boschje gaan wan-
e en, oom!" zeide ik; in die gelukkige
omemaanden had ik mr Perren en zijn
zusters, oom en tante leeren noemen.
„Zeer goed!" was het antwoord; „ik
verlang te wandelen en in het eiken-
hoschje is veel schaduw. Hebt gij ooit
page?" ^8'00:Pei1 naar rï0n ^ant van ^up"
"0 ueen, want daar staat iets geschre-
50.000 man noemt spr. niet juist gere
kend. Het afkeuringspercentage is door
bijzondere omstandigheden verlaagd tot
30 pet. SpT. komt tot een maximum van
42.000 man.
Verhooging tot 50.000 zonder verlen
ging bedraagt reeds f 16.5 millioen meer
per jaar. De kosten-in-eens zouden f 61
millioen bedragen. De kosten van het re-
geeringsvoorstel zijn voorloopig op f 14
millioen te stellen.
Wanneer het niet zou moeten blijken,
dat men een grooteren omvang van de
veiligheidsmaatregelen noodig heeft in
verband met de politieke constellatie, dan
zal men de oplossing moeten zoeken in
vergrooting van het contingent.
Spr. ontkent, dat het ontwerp niets be-
teekent voor de grensheveiliging. Er is in
dit opzicht volkomen gelijkheid van ge
dachte met den minister-president, in zijn
radiorede geuit.
Uit de berekeningen mag
men niet afleiden, dat de
mogelijkheid van 17 maan
den eerste oefentijd vasit
staat.
W'atdebeperking vanden
geldigheidsduur van de
machtiging be treft, deze
acht spr. ongewensclht. Deze
beperking is niet noodig, daar de mach
tiging slechts wordt toegepast, indien zij
noodig is.
Spr. erkent, dat het kanaal Al-
men Pannerden defensief van
belang is, doch men mag niet alles onder
geschikt maken aan de defensiebelangen.
Kanalisatie van den IJsael verdient de
voorkeur.
Ten aanzien van bet verlies van de be
trekking, staat de regeering op- het stand
punt, dat het mogelijke moet worden ge
daan. Een overheidsmaatregel in dit op
zicht is niet gewenSöht.
De geestelijke verzorging heeft de aan
dacht van de regeering. Spr. zal overwe
gen, wat gedaan kan worden voor ont
spanning en ontwikkeling der militairen.
"Wat den duur van de herha
lingsoefeningen betreft, hier
is men gebonden aan de kazerneerings-
mO'gelijikheden en de verplichtingen van
het reservepersoneel.
Wat de beide andere wetsontwerpen
betreft, verklaart de minister, dat de re
geering overtuigd is van de noodzekelijk-
heid om den druk op de dienstplichtigen
te verlichten. Spr. 'betreurt evenzeer de
vertraging in de procedure der vervan
ging. Thans zijn reeds 4200 vervangingen
geschied. Hij hoopt, dat het nog vlugger
zal gaan
Spr. ontkent, dat de aanwijzing van de
leden der vr ij willige motor-
corpsen onoordeelkundig heeft plaats
gehad. Spr. zou betreuren, wanneer leden
daarom hun ontslag zouden nemen.
Wat de vervanging der dienstplichtigen
door werkloozen betreft, acht spr. het
standpunt van den heer Albarda niet
juist. De werklooze kan thans in geenen
deele achteruit gaan. Men mag toch geen
mensChen aanwijzen, die wel werk heb
ben.
Het is zeer dikwijls voorgekomen, dat
men de oproepingen van werkloozen te
rug kreeg, omdat de man werk gevonden
had.
Als dit niet te danken is
aan verbetering van dej
conjunctuur, dan mag men
aannemen, dat vele werk-
1 0 0'zen liever afzien vlan
den steun dan dienst ne
men. Indien de vervangers werk kun
nen krijgen, dan zal worden beoordeeld,
of zij daartoe in staat mogen worden ge
steld, daar dan weder een andere vervan
ger noodig is.
Wat de aanbevolen soberheid betreft,
merkt spreker op, dat men hier slechts
hoort van te hooge vergoedingen en niet
van de klachten over te lage. Men moet
ven van voetangels en klemmen!"
„Wat bedoelt ge? dat oude houten bord,
aan den dooden kastanjeboom vastgespij
kerd? Voetangels en klemmen zijn nu be
paald opgeruimd, en ik twijfel zeer of zij
daar wel ooit gelegen hebben. Ik veron
derstel, dat die waarschuwing daar
slechts gesteld was, om lastige bezoekers
schrik aan te jagen. Kom Chrystie, voor
uit maar, ik zal u wel beveiligen tegen
alle mogelijke gevaren!"
Ik stapte dus welgemoed aan zijn zijde
voort, en wij gingen de opening door naar
het boschje, en vervolgens aan de andere
zijde ook door een opening heen; iets wat
ik dikwijls gewenscht had, ten einde in
kennis te komen met de onbekende
schoonheden van het geheimzinnige Gup
page, doch nooit had durven doen.
Wij kwamen het eerst aan een grooten
uitgestrekten boomgaard; de vruchtboo-
men waren met mos en kruipplanten be
dekt, de takken geheel verdraaid, en alles
beloofde een bitter sChralen oogt.
„Zie eens!" zei mr Perren, „de oude
nonpareils bezitten geen enkelen appel
meer, en ik herinner mij' nog de tijd toen
zij zoo volgeladen waren, dat wij de tak
ken moesten ondersteunen. De gouden
pippelingen zijn ook vreeseiijk ingekrom
pen. Eh die heerlijke pruimen! wat er
nog van is over gebleven, is akelig, klein,
zuur goed. Alles is even verwilderd. Foei,
het is toch schande om een oud landgoed
zoo te verwaarloozenl"
het militaire personeel in den aanvang
zoo veel mogelijk hun gang laten gaan.
Zeer spoedig daarna heeft spr. de aan
tallen gevorderde auto's e.d. tot het aller
noodzakelijkste beperkt. Het aantal
gevorderde auto's en paar
den is tot een derde terug
gebracht.
Er is nog slechts één ge
vorderd schip,
Spr. kan niet bebordeelen, hoe lang de
huidige toestand zal duren. Hij begrijpt
niet, dat men bezwaren maakt tegen de
huidige regeling der luchtbescher
ming. Grondwettelijk is hiertegen niet
het minste bezwaar. Is het echter toelaat
baar beleid?
Wanneer de Staat de verschillende vi
tale bedrijven gaat beschermen, dan doet
zij iets dat zij niet kan en mag. Wèl kan
de Staat de behulpzame hand bieden,
daar een staatsbelang is, dat deze bedrij
ven niet vernietigd worden. Ook is deze
afweer een groot deel preventie tegen
luchtaanvallen. Daarom koopt de staat de
kanonnen, de munitie en zorgt voor de
opleiding der mannen.
Een m o t i e - A 1 b a r d a, waarin
wordt uitgesproken, dat de zorg voor de
verdediging tegen luohtgevaar uitsluitend
hij hef Rijk 'behoort, werd verworpen
met 44 tegen 25 stemmen.
Een amendement-Albarda
tot 'beperking van den geldigheidsduur
der machtiging tot 1944, door den minis
ter ontraden maar niet afgewe
zen, werd aangenomen met 38
tegen 82 stemmen.
De wetsontwerpen werden z. h. st.
aangenomen met aanteekening dat de
N.S.B., de communisten, mevr. De Vries-
Bruins (sd.) en ir Vos (s.d.) tegen zijn.
Haven van Vlisslngen.
Gedurende de maand Mei 1939 werd de
haven van Vlissingen bezocht door 156
zeeschepen met een tonnage van 218.480
N.R.T., tegen in de maand Mea 1038 153
zeeschepen met een tonnage van 173.413
N.R.T. Het aantal binnenschepen bedroeg
in dezelfde maand van 1939 166 met
45.538 ton draagvermogen, tegen in Mei
1938 155 met 42.308 ton draagvermogen.
In de eerste 5 maanden van 1939 werd
Vlissingen bezocht door 806 zeeschepen
met 1.066.322 N.R.T., tegen in de eerste
5 maanden van 1938, 833 zeeschepen met
977.930 N.R.T. Het aantal binnenschepen
bedroeg in dezelfde periodes resp. voor
1939 en 1938 827 met 256.110 en 690 met
265,135 ton draagvermogen.
In bovenstaande getallen zijto niet be
grepen de schepen van de Mij. „Zeeland",
den Prov. Dienst, de Marine en het
Loodswezen.
Tuberculosefonds „Draagt Elkanders
Laaien".
Blijkens het jaarverslag van het T.B.-
G.-fonds „Draagt Elkanders Lasten", afd.
van het Ghr. Nat. Vakverbond in Neder
land, bedroeg het aantal deelnemers aan
Met groot militair escorte deden de Koning en de Koningin
van Engeland hun intocht in Washington. De stoet op
weg naar het Witte Huis.
Uit den boomgaard, waar slechts een
ruwe grassoort welig groeide, evenals het
onkruid, dat de plaats der vruchten scheen
in te nemen, gingen wij naar den moes
tuin.
Een gxoote, eenzame ruimte lag voor
ons; de leiboomen schenen iiier nog meer
verwaarloosd te zijn dan in den boom
gaard, enkele sporen van plantengroei
waren nog slechts te zien in het zaad
geschoten salade vermengde zich met half
ontbladerde koolstruiken, de wortelen
groeiden tusschen de bessenboompjes door,
de aardbeziënbedden waren bedekt met
gebroken bloempotten, glasscherven, en
stukken vermolmd hout; verder groeiden
wilde rozen, riddersporen, zonnebloemen,
anjelieren, kruisbessen, wilde zuring, le
lies, benevens allerlei onkruid door elkan
der; het was een heerlijke gelegenheid
voor een liefhebber om te botanisee-
ren.
„Vroeger waren hier altijd drie tuin
lieden aan het werk", zeide mr Perren,
zuchtende. Zie eens, daar placht de ana-
nas-kweekeriji te zijn; en menigen heerlijk
ken druiventros heb ik dikwijls genoten
uit de broeikassen ginds. De wingerden
schijnen nog niet alle dood te zijn, hier
hangt nog zelfs een trosje diuiven, maar,
och heden, die worden zeker niet grooter
dan erwten! Lieve tijd, welk een onder
scheid met vroeger! Kom, laten wij. nu
maar eens naar de bloemen gaan zien;
die waren altijd prachtig, want Julia be
minde haar bloemen en planten harts
tochtelijk. Zij* had Stanbridge nooit behoe
ven te verlaten; zij1 had zelfs op dit
oogenblik op Elmwood kunnen wonen,
want hier, juist op dit plekje, Ghrystie,
in het begin van de berceaulaan, heb ik
haar ten huwelijk gevraagd."
„En wilde zij niet?"
„Neen, natuurlijk, anders zou zij* nu
mevrouw Perren zijn!"
Ik begon te lachen bij het denkbeeld
van een mevrouw Perren.
„Lach niet!" hernam hij op een haasti
gen toon, terwijl zijn stem de uitdrukking
zijner vroegere lichtgeraaktheid aannam.
„Evenzoo lachte zij ook, toen ik haar
mijn voorstel deed. Zij' wilde neen noch
ja zeggen, maar lachte slechts. Ghrystie!
indien in latere jaren ooit iemands u iets
vraagt, en gij besloten hebt hem te wei
geren, spreek dan zacht en ernstig, een
weinig droevig, indien gij kunt; tracht
eenig medegevoel te toonen voor het leed,
dat gij iemand moet toebrengen; maar
lach nooit! dat is ongevoelig en onvrou
welijk, om er niets meer van te zeggen."
„Nooit zal ik zoo iets doen", antwoord
de ik, blakende van verontwaardiging te
genover miss Julia Cat'herwood, die nu
zeker al grootmoeder was, indien zij al
niet sedert langen tijd haar graf had ge
vonden in het heete Indië.
„Ach", zuchtte mr Perren, terwijl hij
een bloem afplukte, „wie weet hoeveel be
ter het voor haar zoude geweest zijn, in-
het fonds op 31 Deo. 1938 70.563.
Het aantal hulpverleeningen oveT hef
jaar 1938 bedroeg 604, tegen 548 in 1937.
Voor Zeeland bedroeg dit aantal 33. De
volgende bedragen werden hiervoor uit
gekeerd; Vlissingen f 1665,66, Middelburg
f 380,15, Goes f 18,23; Arnemuiden
f 1100,66, Axel f 689,70, Kloetinge f 45.33,
Sint. Maartensdijk f30.15; Terneuzen
f 214,10,, Zaamslag f20.75; Zierikzee
f 14.85.
GROOTE ROODE KRUIS-OEFENING
OP WALCHEREN.
Op Zaterdag 17 Juni a.s.
Om aan te toonen hoe het Roode Kruis
in het kader der luchtbescherming een-
taak -voor de burgerbevolking verricht,
wordt op Zaterdag 17 Juni a.s. een groote
oefening 'op Walcheren gehouden waar
aan ongeveer 170 helpers en helpsters
van de Roode Kruis afdeelingen uit
Vlissingen, Middelburg, Souburg, Koude-
kerke, Breskens, Terneuzen, Zaamslag,
Goes en Kruiningen zullen deelnemen,
terwijl ook de geneeskundige afdeelingen
van -den Luchtbeschermingsdienst te
Veere en Middelburg hun medewerking
zullen verleenen.
Bij deze oefening die 's middags om
twee uur aanvangt, wordt van de veron
derstelling uitgegaan, dat er luchtaan
vallen zijn uitgevoerd op de gemeenten
Vlissingen, Middelburg en Veere. Boven
dien werden de beide pompstations te
Biggekerke en te Oranjezon getroffen.
De helpsters zullen in het Gemeente
lijk 'vergaderlokaal te St. Laurens een
noodziekenhuis inrichten en een gas-
ziekenhuis in de school aan de Nieuwe
Haven te Middelburg. Omstreeks kwart
voor drie vertrekken de hulpcolonnes
naar Vlissingen, Veere, Oranjezon en Big
gekerke. Te Vlissingen worden gewonden
en phosgeen-patienten in de zalen van de
„Oude Vriendschap" geholpen. Om zich
in het transport van gewonden te oefenen
wordt dan verondersteld dat de zieken
huizen te Vlissingen overbezet zijn en
wordt overbrenging naar de noodzieken
huizen te Middelburg verzocht.
In geval van nood zou het natuurlijk
kunnen- voorkomen dat de transportmid
delen niet toereikend zijn om de slacht
offers allen tegelijk te «vervoeren. De
commandanten m'oeten dan beslissen wat
wel en wat niet uitgesteld kan worden.
Aan de omstandigheden van onvoldoen
de materiaal moet men zich dan weten
aan te passen. Teneinde ook hierin te
oefenen, zullen de gezonden auto's vol
gende week Zaterdag niet voldoende zijn
om al de gewonden te vervoeren; een
gedeelte zal m'oeten wachten op volgen
de wagens. Tegelijkertijd dat zich een en
ander te Vlissingen afspeelt, is dit ook
te Veere, Biggekerke en Oranjezon het
geval. Laatstgenoemde drie plaatsen be
schikken niet over een E.H.B.O., zoodat
daar hulpcolonnes moeten worden heen
gezonden. Bij al deze oefeningen zal men
trachten zooveel mogelijk de werkelijk
heid te -benaderen. 'Omstreeks kwart over
'vier wordt een 'ongeval op de Loskade te
Middelburg geënsceneerd. Dit zal dan het
slot zijn van de eigenlijke oefening. Om
half zes volgt dan nog een défilé der
deelnemers voor autoriteiten op de
Markt te Middelburg, waarna om zes uur
een gemeenschappelijke broodmaaltijd, in
de Bogardzaal genuttigd wordt.
(Vliss. Crt.)
ZUID-BEVELAND
Nisse. De volgende veranderingen zijn
aangebracht in het bestuur der brand
weer; Benoemd tot Generaal brandmees
ter J, Dronkers in plaats van Joh. Jan
sen; tot brandmeester P. v. d. Guchte in
plaats van J. Dronkers; tot onderhrand-
meester Jan Bos Cz. in plaats van P. v.
d. Guchte; tot onder brandmeester in de
vacature Sanderse: M. v. d. H-age.
Ellewoutsdijk. In de D'insdag gehou
den 'Spoedeisohende vergadering van den
gemeenteraad is het voorstel van B. en
W. tot vaststelling van een 'gemeen
schappelijke regeling tot centralisatie van
het Bouw- en 'Woningtoezicht op Zuid-
Beveland, waarover de stemmen in de vo
rige vergadering staakten, met 4 tegen
drie stemmen verworpen (vóór de
heeren Smiallegamge, v. d. Velde en Zoe-
dien zij dien dag niet gelachen had! Maar
wij moeten nu het huis niet meer nade
ren, Chrystie, de Thextons zijn gewoon
lijk hoogst onbeleefd tegen alle bezoekers.
HOOFDSTUK XV.
„M ij' n C h r y s t i e".
Sedert dit gesprek over de familie Ga
therwood, gevoelde ik veelmeer achting
voor Mr Perren dan vroeger, en ik tracht
te mij hem voor te stellen zooals1 hij was,
toen Julia in 'haar witte japon en roode
sjerp, zijin huwelijksaanzoek verwierp-.
Ik was zeer blij te weten, dat hij' ten
minste in zijn jeugd één genegenheid had
gehad; want ik had altijd veel meer ge
hoord van zijn dwaze verliefdheden uit
latere jaren, doordat Mona gaarne over
haar eigen wedervaren sprak en mij dan
tegelijk allerlei verhalen over haar broe
der opdischte.
Mona was altijd op 'het punt van ge-
engageerd te zijn, maar wanneer het
rechte woord gesproken moest worden,
krabbelden haar bewonderaars altijd te
rug. Zij- deelde mij' ook in vertrouwen mee
dat Judith, lange jaren geleden, bepaald
iets „gevoeld" had voor een zeker
iemand, zij was toen nog een zeer jong
meisje; en die „zeker iemand" was naar
Indië vertrokken en op een tijger jacht ge
dood; sedert dien tijd had Judith nooit
meer „iets gevoeld" voor wien ook.
(Wordt vervolgd.)
