GELD
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De Tweede-Kanier-Commissie
Duiten baar boekje gegaan?
De Tweede Kamer
over de wijziging van de
Dienstplichtwet.
Buitenland.
T.FABERY DE JONGE
Belangrijkste Nieuws.
WOENSDAG 14 JUNI 1939
53c JAARGANG No. 215
Binnenland.
De Tweede Kamer ovor de wijziging der
beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
VreeselIJk auto-ongeval te Soest.
Vier dooden en één zwaar gewonde
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, does
Postrekening 44455 - Telefoon 11
jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementoprija £2-69 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeüngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
VERLENGING VAN DEN EERSTEN
OEFENINGSTIJD OF CONTINGENTS-
UITBREIDING?
De Tweede Kamer heeft gisteren een
begin gemaakt met de openbare behande
ling van de wetsontwerpen wijziging van
de dienstplichtwet, onder de wapenen blij-
van van dienstplichtigen, in werkelijken
dienst houden van dienstplichtigen.
De heer Ruys de Beeren-
b r o u c k (R. K.) ziet verschillende ver
beteringen in het eerste ontwerp. Ten aan
zien van de herhaling© oefenin-
g e n sluit hij zich bij den minister aan.
Over de overige voorstellen is spr. minder
enthousiast. Spr. acht de beste oplossing
de verhooging van het con
tingent, gepaard met een
geringe verlenging van
di e n eersten o e f e n t ij d. Spr.
wensoht een contingent van 50.000 man
en een eerste oefeningstijd van 17 maan
den, indien noodig.
Naar sprekers meening is dit stelsel
ook een betere voorziening te noemen. Is
tweejarige onteigening van a rbe ids moge
lijkheid zonder schadeloosstelling billijk?
Spr. vraagt daarom het iets duurdere stel
sel te nemen.
Het) stelsel van spr. komt ook aan de
werkloosheid ten goede. Men zoekt naar
objecten en hier voert men het kostenbe-
zwaar aan tegen uitbreiding van kazer
nes enz. Men moet hier eerder aan een
sluitende landsverdediging en een slui
tend budgeti denken
Spr. acht li et ontwerp niet
aanbevelenswaardig en de
maatregelen wiïlekeurig
Spr. bepleit voorts1 een "éoo spoedig mo
gelijke invoering van een afzonderlijk
commando grensbeveiliging.
De heer Duymaer van Twist
(A. R.) is van oordeel, dat vaststaat, dat
de dienstplichtwet ten aanzien van da
grens- en kustbeveiliging onvoldoende
werkt. Bij een snellen overval was er van
de mobilisatie en concentratie niets te
recht gekomen. De toestand blijft thans
zooals hij is te dien aanzien. Waarom
acht de minister ©en permanente grens-
en kustbeveilingin niet noodig? Dit stand
punt strookt niet met de radiorede van
Minister Golijn op 11 April. Waaraan is
dit verschil te wijten? Zonder per
manente grens- en kustbe
veiliging is d© veiligheid
van het rijk niet verzekerd
De toegangsdeuren van Ne
derland moeten gesloten'
kunnen worden.
Spr. bepleit de totstandkoming van een
kanaal Almen-Pannerden voor onze lands
verdediging. De overwegingen van de re
geering hiertegen zijn niet deugdelijk en
duidelijk. D© landsverdediging is van pri
mair belang.
Spr. betoogt, dat de ver van de grens
gelegerde bataljons geen beteekenis heb
ben voor de grens- en kustbeveiliging. Men
mag niet aannemen, dat wij bij een over
val den tijd hebben onze grenstroepen te
mobiliseeren.
De verlengingsmogelijkheid van den
eersten oefentijd tot twee jaar acht spr.
niet zonder bezwaar; er zal een oneven
redige last worden gelegd op een deel der
mannem D© dienstplichtigen staan nu
reeds bij de niet-dienstplichtigen ten ach
ter. De oplossing is: ver-
groo'ting van het contin-
g e n t. Spr. deelt het 'bezwaar van den
minister, dat dan uitbreiding van de ka
zernes noodig zal zijn, niet, daar deze ook
bij verlenging van den eersten oefenings>-
tijd noodig is.
D© herhalingsoefeningen
zullen met veel beleid moeten plaats heb
ben. Welke maatregelen izullen getroffen
worden om den dienstplichtigen eenige ze
kerheid te geven, dat zij hun betrekking
niet verliezen?
Spr. is er van overtuigd, dat veel loffe-
lijke^ arbeid aan het departement wordt
verricht ten aanzien van de vervanging
door werkloozen. Maar hiji is van oordeel,
dat aan de vrijwillige landstormoorpsen
motordienst groote schade is1 toegebracht
door onoordeelkundig oproepen.
Spr. wijst voorts op de groote uitgaven
voor auto's enz. door de militaire autori
teiten.
De heer A 1 b a r d a (S. D.) is van oor
deel, dat over de noodzakelijkheid van een
verscherpte grensbewaking geen verschil
ven meening kan bestaan. Een zwakke
efensie werkt oorlogsinitiatief van andere
mogendheden in de hand.
De noodzakelijke oproeping van dienst
plichtigen heeft groote bezwaren getoond.
Daarom kan spr. volledig met de bedoe-
f van de wijziging der dienstplichtwet
instemmen.
Spr. geeft toe, dat de regeermg de ge
vraagde machtiging moet bezitten voor
buitengewone omstandigheden. Een grief
is, dat tot duurzaam recht gemaakt zal
worden, wat) voor buitengewone omstan
digheden is bestemd, Daarom wensoht hij
beperking van tijdsduur, teneinde onze
kerheid onder de dienstplichtigen te ver
mijden.
Spr. vreest, dat bij verlenging van den
diensttijd de afstand tusschon militairen
en burgers grooter wordt. Men geve den
soldaten meer bewegingsvrijheid.
Voorts aoht spr. particuliere en gemeen
telijke luchtafweer in strijd mets de grond
wet. Vele objecten zijn van vitaal belang,
doch zij krijgen eerst bescherming van den
staat, als particulieren en gemeenten fi-
nancieele offers brengen. Is het niet de
plicht van de regeering te beslissen over
bedrijven, die bescherming behoeven?
De heer DeMarchant et
d'Ansembourg (N. S. B.) acht
da't de voor de hand liggende oplossing
is: de algemeen© dienstplicht.
Thans bewerkstelligt men telkens par
tieels mobilisaties, die duurder zijn dan
de algemeene dienstplicht. Het geld kan
niet den doorslag geven. Spr. ontkent, dat
onze zee- en landmacht toereikend zijn.
Naar spr.'s meening staat het vast, dat
de vredessterkte niet tijdelijk, doch blij
vend wordt vergroot door den. vastgestel-
den maatregel. Spr. wensoht daarom ver
hooging van het contingent lot minstens
50.000 met een eerste oefentijd van één
jaar.
Hij wensoht den minister niet te volgen,
indien deze niet den duur beperkt tot on
geveer één jaar en daarna den. algemeenen
dienstplicht voorstelt. Spr. verwacht dit
echter niet en zal daarom tegenstemmen.
De heer T i 1 a n u s (G. H.) vestigt er
de aandacht op, dat de minister ten aan
zien van de internationale omstandighe
den 'heeft verklaard, dat ons land daarbij
niet 'betrokken was en niet bedreigd werd.
Wij moesten echter gedekt zijn en daarom
zijn de genomen maatregelen noodzakelijk
geweest).
Moeten zij echter onverzwakt worden
gehandhaafd, en kan thans niet een ge
deelte van de mannen, nu alles is voorbe
reid, naar buis worden gezonden?
Spr. constateert, dat op1 de vraag, hoe
veel van het buitengewoon cre-diet van
honderd millioen gulden is uitgegeven,
geen antwoord gekomen is. D'e minister
moet dit toch weten; spr. hoopt, dat de
minister dit alsnog zal willen mededeelen.
Wat de vervanging van de
dienstplichtigen betreft, is spr
.van oordeel, dat moeilijk geschift kan
worden in de aanvragen. Hij dringt op
spoed aan. Spr. deelt de bezwaren van
den heer Albarda ten aanzien van de
werkloozen niet: zij behouden hun steun,
krijgen soldij, kleeding, dekking en voed
stel. Spr. is van oordeel dat een werklooze,
die werk gekregen heeft, op verzoek steeds
vrijgesteld zal worden.
Ten aanzien van de wijziging van de
dienstplichtwet merkt spr. op, dat de M.
van A. hem heeft overtuigd, dat de keuze
juist is. Hij zal er zich niet tegen verzet
ten.
Spr. kan zich met deze voorloopige op
lossing van de regeering vereenigen. Hij
is van oordeel, dat bovendien uitbreiding
van 't contingent door de regeering wordt
voorgestaan, indien de voorgestelde maat
regel niet voldoende blijkt.
Heeft de minister ook geld over voor de
godsdienstige verzorging van het leger?
De vergadering wordt om 17.30 uur ver
daagd tot Woensdagmiddag 1 uur.
stantie. Lawlor zal daar terechtstaan,
zoowel voor het plegen van een aanslag
op de hertogin van Kent, als voor het
schieten op de woning van de zuster des
konings.
DE AANSLAG OP DE HERTOGIN VAN
KENT.
Gisteren heeft de Australiër Vincent
Lawlor terechtgestaan voor den politie
rechter van Westminster. Zooals men
zich zal herinneren, heeft hij geschoten
op de hertogin van Kent op 6 Juni j.l.
Nadat het schot bij de auto van de
hertoging van Kent was gelost, werd
Lawlor door de politie gegrepen en in
het bezit gevonden van een klein kaliber
geweer van Duitsch fabrikaat. D'e loop
van het wapen was afgezaagd, zoodat
welgericht vuren vrijwel onmogelijk was.
Verder vond men 21 houders met muni
tie. Op de rugzijde van de wapenvergun
ning van Lawlor stonden de adressen van
de hertogin van Kent en van de zuster
des konings geschreven.
Hij verklaarde, dat toen hij op 6 Juni
in Belgrave Square liep, zijn geweer vast
zat en toen hij poogde het los te maken,
ging het schot af.
Lawlor vertelde verder, dat hij ook een
bezoek had gebracht aan Buckingham
Palace en Windsor. Hij wilde hertogen en
koningen zien. Hij droeg toen steeds zijn
geweer bij zich.
Nadat een aantal politiemannen en an
deren als getuigen waren gehoord, werd
de zaak verwezen naar een hoogere in-
JUWELIER - HORLO0ER
LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES
PROPAGANDA-MINISTERIE IN
GROOT-BRITTANNIE.
Het Ehgelsche kabinet zal in zijn heden
te houden bijeenkomst het voorstel he
spreken tot instelling van een ministerie
van inlichtingen, dat zich in hoofdzaak
zou bezighouden met buitenlandsche aan
gelegenheden, met de bedoeling, op doel
treffender wijze ;aan de wereld de Brit-
sche zaak uiteen te zetten.
Men verwacht, dat Lord Perth, de ge
wezen ambassadeur te Rome,een voor
aanstaande rol zal spelen in het werk
der nieuwe organisatie.
NAZI-PROPAGANDA IN BELGIë.
Interpellatie In de Kamer.
De Belgische Kamer heeft een interpel
latie van de heeren Piérard en Balthazar
(sociaal-democraten) behandeld, betrek
king hebbende op het optreden van natio
naal-socialisten in België.
Piérard zeide, dat zekere personen uit
Duitschland naar Etipen zijn gekomen om
te spréken. Hij' achtte het ontoelaatbaar
dat officieele Ehitsohe vertegenwoordi
gers zich ongerust maken over de reli
gieuze of politieke overtuiging van Belgi
sche onderdanen, die Duitsche firma's
Vertegenwoordigen en deze met repres-
saillsmaatregelen bedreigen, wanneer zij
Joodsoh personeel in dienst honden. Spr.
verlangde van de 'regeering, dat zij dien
aangaande stappen zou doen.
Vervolgens merkte Piérard op, dat de
Duitsche propaganda zeer actief is. In
verscheidene deelen van het land zijn
vlugschriften verspreid, waarin het na-
tiomal-socialistische bewind wordt opge
hemeld en de emigranten worden door
agenten van de gestapo bespionneerd.
De minister-president verklaarde, dat
België niets wil doen, dat schade kan be
rokkenen aan de goede betrekkingen met
andere landen, doch de soevereiniteit van
België moet onaangetast blijven.
De regeering zou in haar eersten plicht
tekort schieten, indien zij zich zwak
toonde.
Zékere feiten, waarvan de sprekers me-
dedeeling hebben gedaan, zijn het onder
werp van besprekingen met naburige lan
den geweest. De overige feiten, welke de
regeering niet bekend waren, zullen na
der worden onderzocht.
Men moet vertrouwen stellen in de re
geermg, dat zij de inmenging van een
een vreemd land zal weten te verhinde-
ren.Binnenkort zullen 'de politiediensten
uitgebreid worden.
DUITSCHE DIPLOMATEN KOMEN
BIJEEN.
Op het oogenblik wordt
te Berlijn een vergadering
gehouden van de Duitsche
ambassadeurs en gezanten
in de staten vian Midden-
en Z u i d-A m e r i k a.
De Duitsche autoriteiten verklaren, dat
geen sprake is van een bijleenkomst met
een buitengewoon karakter.
Tot nu toe had men de gewoonte de
Duitsche diplomatieke vertegenwoordi
gers in het buitenland te laten vergaderen
op het partijcongres te Neurenberg.
•Op het oogenblik hebben de Duitsche
politieke leiders het nuttiger geoordeeld
reeds thans de vertegenwoordigers
van Duitschland in Midden- en Zuid-
Amerika te doen komen om hun de nood
zakelijke opdrachten te geven.
VERTREK VERBODEN VAN SCHIP
MET JOODSCHE VLUCHTELINGEN.
Het oude? Canadeesohe vlag varende
s.s. „Ma.mara" is uit de Roemeensche ha
ven Mangalia vertrokken met 500 uitge
weken Duitsche Joden. Tezelfdertijd werd
in de haven Balcic het vertrek verboden
van een ander schip, de „Agio Nicolas",
met 552 Joodsche vluchtelingen aan
boord Onder de passagiers van dit schip
bevinden zich 152 Joden uit het concen
tratiekamp Dachau, die reeds drie maan
den in de douane-lokalen te Constanca op
de mogelijkheid wachtten het land te ver
laten. Zij moesten naar Constanza terug-
keeren; 'hun toestand is precair.
Op den Donau, tusschen de havens
Toelca en Soelina, wachten nog 1300
vluchtelingen op drie rivierbooten op de
mogelijkheid hun weg voort te zetten. Zij
hebben zich visa voor Shanghai ver
schaft. Sommigen hunner verzekeren, dat
zij wenschen aan land gezet te worden op
In de „Maasbode" bet/oogt Mr Mar-
chant, dat de Kamer-oommissie inzake
Os» buiten baar boekje is gegaan, door
zich te begeven op bet terrein onzer onaf
hankelijke, reohterlijke macht.
Zij heeft, zegt hij, goroohtahofje
willen spelen, en dat keurt hij af.
De vragen van beleid laat hij rusten,
maar:
naar de Nederlandsöhe wetgeving, be
slist het Openbaar Ministerie
over de vraag, of het al dan niet een straf
vervolging zal instellen, en wanneer een
belanghebbende over het achterwege blij
ven van een strafvervolging niet tevreden
is, kan hij zich wenden tot 'het van den
minister en het Openbaar Ministerie on
afhankelijke gerechtshof, met het verzoek
om aan 't Openbaar Ministerie een straf
vervolging te gelasten.
Meenen ouders, dat hun kinderen niet
veilig zijn en vervolgt het Openbaar Mi
nisterie niet, dan is het Gerechts
hof het adres, waar zij zich hebben te
vervoegen. En omgekeerd: als iemand
wordt gedagvaard ter openbare terecht
zitting, en hij- staat liever niet terecht, dan
is zijn adres de rechtbank, het gerechtshof
in hooger beroep, en de Hooge Raad in
cassatie, wanneer hij buiten vervolging
wil blijven. Deze procedures komen dage
lijks voor.
In den rechtsstaat, dien de Nederland
söhe staat is, moet men niet trachten, voor
deze wettelijke instanties andere in de
plaats te schuiven, want dan ondermijnt
men den rechtsstaat en dan geeft men het
beste prijs wat wij in Nederland bezitten.
En is door de bij de wet aangewezen in
stantie beslist), dat bepaalde beweerde fei
ten niet zullen worden vervolgd, dan is
de zaak met die beslissing afgeloopen, en
de desbetreffende stukken blijven geheim.
Wil dus hij, die met de beslissing van
het Openbaar Ministerie niet tevreden is,
daarin nieti berusten, dan is zijn eenige
weg, zijn eenige rechtsmiddel, de gang
naar het gerechtshof, en niet naar de
pers of naar de Staten-Generaal. Aan het
laatste, adres moet hij alleen wezen, wan
neer hij zich beklaagt over de toepassing
van de wet door een minister of door an
dere ambtenaren, buiten de rechterlijke
macht; of wanneer hij in de geldende wet
verandering begeert."
Mr Marchant oordeelt dan ook, dat de
minister terecht heeft geweigerd, de
stukken betreffende buiten vervolging ge
laten zaken over te leggen en terecht
zijn ambtenaren heeft verboden, daarom
trent aan de Kamercommissie verklarin
gen af te leggen, en hij keurt het af, dat de
Kamercommissie zich een oordeel over de
instructie van strafzaken heeft aangema^
tigd. Daarin had zij, volgens de wet haar
neus niet te steken.
een of ander putnt van Afrika, doch het
wordt waarschijnlijker geacht, 'dat hun
bestemming Palestina is.
VANDAAG WORDT BE BLOKKADE TE
TIENTSIN EFFECTIEF.
De Japansche autoriteiten te Tientsin
hebben aangekondigd, dat vanmorgen om
5 uur de blokkade van de Engelsche en
Fransche concessies effectief zal worden.
Volgens een mededeeling van de Ja
pansche ambassade te Londen, heeft de
Japansche ambassadeur bericht ontvan
gen dat de Britsche regeering Dinsdag
middag besloten heeft, de vier Ghineesche
terroristen in Tientsin uit te leveren.
De Britsche autoriteiten zijn tot de be
vinding gekomen, dat de tegen de vier
Ghineezen ingebrachte beschuldigingen
juist zijln.
Aan den eersten eisch is nu voldaan;
het is echter zeer de vraag, of de Japan
ners thans geheel tevreden zullen zijln,
want hun verlanglijst is nog lang.
Zoo verlangen de Japanners, dat een
einde komt aan het hamsteren in de con
cessies, waardoor de prijzen van de le
vensmiddelen worden opgedreven. Uitzen
dingen van onwettige radiostations moe
ten de Britten verbieden en de anti-Jia-
pansche leerboeken moeten zij van de
Britsche scholen verwijderen.
Groeiende spanning.
De Britten te Tientsin hebben besloten
met vastberadendheid de Japansche blok
kade van de concessie te verdragen. De
toestand is ernstig, doch in de concessie
voelt men meer woede dan vrees.
In het Lagerhuis heeft de ondermini-
nister van buitenlandsche zaken, Butler,
gezegd, ten aanzien van den toestand te
Tientsin, dat volgens opvatting van de
Japansche autoriteiten het Britsche ant
woord niet bevredigend was en derhalve
maatregelen waren genomen de concessie
te isoleeren. De toestand is ernstig, doch
de onderhandelingen duren nog voort en
innen hoopt een regeling tot stand te bren
gen.
Vreosolijk auto-ongeluk te Soest. Vier doo-
den.
Disnatpliehtwet.
Buitenland.
Nazi-propaganda in België.
Conferentie van Duitsche diplomaten.
De Spanning te Tientsin.
op gemakkeil|ke betalingsvoor
waarden. Vraagt Inlichtingen.
BAARN. Vannacht om half twee is te
Soest op den Rijksweg een auto met
groote snelheid tegen een boom gereden
en in brand gevlogen. Van de zes inzit
tenden werden vier personen gedood.
Van bewoners van het hotel Kamp lust
wordt vernomen dat zij omstreeks half
twee vannacht een hevigen slag hoorden.
Toen zij buiten kwamen zagen zij een
auto aan den kant van den weg in brand
staan, terwijl 1 man er naast stond. Met
zand en snelblusschers trachtte men den
brand te blusschen, doch men moest toe
zien dat de bestuurder, die muurvast
achter het stuur geklemd zat en nog tee
kenen van leven gaf, verbrandde.
De vier andere inzittenden waren uit
den wagen geslingerd en drie van hen op
slag gedood.
De auto is met zooveel vaart tegen een
boom gereden, dat bet voorstuk geheel om
den boom gedraaid zat.
Het ongeluk zou te wijten zijn aan mis
bruik van sterken drank.
De auto werd bestuurd door J. Bruins
uit Amersfoort. De overige verongelukten
waren twee vrouwen wier namen nog
niet bekend zijn en de 34-jarige A. Beek
man uit Amersfoort.
De zwaar gewonde is de heer E1. Boom,
eveneens uit Amersfoort. Hij heeft een
ernstige hoofdwonde opgeloopen en is op
de plaats van het ongeluk zijn oog kwijt
geraakt. Zijn toestand is zorgwekkend.
De eenige niet gewonde was slager van
beroep.
Hij is met den groentenhandelaar Beek
man omstreeks half negen per motor
naar Utrechts gegaan. Daar hebben zij
den motor gelaten en zijn met Bruins en
twee vrouwen per auto, eigendom van
Bruins, verder gegaan tot bet ongeluk ge
beurde.
KONING BORIS NAAR ENGELANiD.
Waarschijnlijk In September.
De diplomatieke corrspondent van de
E'aily Telegraph verneemt, dat koning
Boris van Bulgarije, indien de internatio
nale toestand het toelaat, in September
a.s. een bezoek aan Engeland zal brengen,
evenals hij dit in het afgeloopen jaar deed
tijdens de crisisdagen van September j.l.
Het bezoek zal van privaten aard zijn en
het is mogelijk dat koning Boris weer
naar Balmoral zal gaan.
DAGELIJKS ONTPLOFFEN BOMMEN
TE JERUZALEM.
Sedert het aanbreken van den dag zijn
gisteren acht bommen en een mijn ont
ploft. In verschillende wijken van Tel
Aviv zijn de telefooncellen door bommen
vernield.
Te Jaffa is een Britsch politie-agent
door een bom ernstig gewond, en ook
een Arabier werd gewond.
Bij een vechtpartij in het clubgebouw
der revisionistische jeugd zijn zes perso
nen gewond.
Te Jeruzalem zijn verscheidene jood
sche studenten gearresteerd. Zij zouden
er van verdacht worden de terroristen
van ontplofbare stoffen voorzien te heb
ben.
Korte Berichten.
1 Volgens de „Detroit News" zouden
verscheidene staafjes dynamiet gevonden
zijn in een spoorwegtunnel ten Oosten van
Windsor in Ontario. Deze ontdekking zou
gedaan zijn kort vóór het bezoek van den
koning en de koningin van Engeland op
6 Juni. De politie verklaart van een der
gelijke ontdekking niets te weten.