MIDDENSTANDSBELANGEN
Leestafel.
Radioprogramma.
De conclusie van Dr. Tobi. Tijdelijke bescherming van
het kleinbedrijf. Ontevreden kruideniers. Vrees voor een
stroom van filiaal- en groot-winkeibedrijven.
De zwerftochten van Kees.
Wij hebben beloofd nog terug te zullen
komen op de conclusie waartoe Dr Tobi is
gekomen bij de bespreking van de vraag
of wettelijke bescherming van het Klein
bedrijf in den detailhandel noodzake
lijk is.
Het antwoord luidt zonder meer beves
tigend.
Erkend wordt, dat de middenstand de
eigen positie behoort te verstevigen.
Allerlei pogingen in die richting wor
den dan ook reeds in verschillende bran
ches gedaan.
„Maar", aldus Dr Tobi, „om nu, juist in
dezen overgangstijd, het verzwakte en on
dermijnde middenstandsbedrijf niet
nog verder te laten weg
dringen is het eenige middel een
tijdelijke bescherming te
gen de groot-ondernemingen in den de
tailhandel, naast een absoluut
verbod van enkele inderdaad d e -
loyaleconcurrentie-metho-
d o n".
De schrijver wijst er in verband hier
mede op, dat de Regeering krachtiger be
hoort op te treden.
Er is in middenstandskringen veel on
tevredenheid. En naar hij meent niet ge
heel ten onrechte.
D'e veel gehoorde critiek wordt aldus
weergegeven:
„De overheid, zoo hoort men vaak in
middenstandskringen betoogen, heeft bij
alle voorkomende gelegenheden den mond
overvloeiende van liefde voor den mid
denstand, dien voor onze samenleving zoo
onmisbaren stand. En wanneer men den
middenstand noodig heeft, zooals in tij
den van gevaar voor prijsopdrijving e.d.
dan weet de overheid ons zeer wel te
vinden.
Maar wanneer wij nu eens aankloppen
om daadwerkelijken steun in onzen strijd
tegen het grootbedrijf, in dien strijd,
waarin wij dreigen te bezwijken, dan is
diezelfde overheid niet thuis...."
Deze oritiek, symptoom van de groote
verbittering die er in middenstandskrin
gen heerscht, neemt Dr Tobi niet in alles
voor zijn rekening.
Wel is ze naar zijn meening eeniger-
mate verklaarbaar en een zekere kern
van waarheid daarin acht hij zeer Z6ker
aanwezig.
„Wanneer men toch inderdaad den
middenstand voor staat en maatschappij
van zoo overwegend belang acht, als bij
vele gelegenheden tot uiting komt; wan
neer men de sociale waarde van dien
middenstand inderdaad hoog aanslaat
dan heeft die middenstandsbond
op sociale gronden toch inderdaad aan
spraak op bescherming en dan in de con
sequentie, dat die ook wordt verleend."
Er is hier naar de schrijver meent een
aanwijsbaar tekort.
Een vergelijking met andere volksgroe
pen valt in het nadeel van den midden
stand uit.
„Wat de overheid in de laatste decen
nia voor de a r b e i d e r s heeft gedaan is
overbekend. Wat voor de landbou
wers gedaan wordt gevoelen wij dage
lijks in onze beurs. (D'e schrijver doelt
hier blijkbaar op het duurder worden van
sommige artikelen. Maar men zou het ook
zóó kunnen nemen, dat de middenstan
ders van den landbouwsteun dagelijks
profiteeren.) Ook de industrie wordt
door allerlei overheidsmaatregelen ge
holpen. Daarnaast steekt datgene, wat
voor den middenstand geschiedde
Ook in dit verband hiermede wordt de
roep van den middenstand om wetteiijke
bescherming verklaarbaar geacht.
Dr Tobi komt dan tot de slotsom, dal
de vraag „wettelijke bescherming?" iu be
vestigenden zin moet worden beantwoord
Althans voorloopig.
Om de weerkracht van den midden
stand te versterken.
„Later, wanneer de Vestigingswet
Kleinbedrijf voldoende tijd heeft gehad
om door te werken in het middenstands
leven, wanneer deze wet tijd heeft gehad
om een krachtigen middenstand, degelijk
en welonderlegd als vanouds te helpen
opbouwen dan kan het grootbedrijf in
de distributie ook weer worden vrijgela
ten. Dan zullen twee min of meer gelijk
waardige tegenstanders elkander op faire
wijze kunnen bekampen. Ongelijkheid zal
er dan ook nog zijn, maar het beeld van
een middenstand, die innerlijk verzwakt
en wanhopig strijdende op twee fronten,
door een veel sterkeren tegenstander
steeds verder in een hoek wordt gedrukt,
zal er dan niet meer zijn."
Wij hopen, dat dit waarlijk klemmende
betoog van Dr Tobi, ook in de kringen
van Regeering en Volksvertegenwoordi
ging, de aandacht zal ontvangen die het
verdient, en dat met de toegezegde over
wegingen, de noodige spoed zal wor
den betracht.
Zooals werd gemeld, zijn dezer dagen
uitgegeven de staatsbladen welke de alge-
meene maatregelen van bestuur bevatten,
waarbij vestigingseischen worden vastge
steld respectievelijk voor het automobiel
en garagebedrijf, het kruideniersbedrijf en
het bloemenverkoopersbedrjjf.
Van 7 Juni 1939 af zal het dus slechts
toegestaan zijn in bovengenoemde be
drijfstakken een inrichting, waarin zoo
danig bedrijf wordt uitgeoefend, te vesti
gen na een daartoe van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, binnen wel
ker gebied de inrichting zal worden ge
vestigd, verkregen vergunning. Een zoo
danige vergunning is eveneens noodig in
geval van uitbreiding van het in een in
richting uitgeoefende bedrijf met even-
genoemde bedrijfstak(ken), zoomede in
geval van voortzetting van het bedrijf in
een inrichting, waarin evengenoemde be
drijfstak (ken) wordt of worden uitge
oefend ingeval van wijziging in de per
sonen van ondernemers of beheerders.
In verband hiermede heeft het hoofd
bestuur van den Landelijken Bond van
Kruideniers een telegram gezonden aan
den minister van Economische Zaken,
waarin wordt gezegd, dat het departe
ment in de twaalf maanden, dat de sper
tijd in het kruideniersvak heeft ge
duurd, geen enkele oplos
sing heeft gevonden om
paal en perk te stellen
aan de ongebreidelde uit
breiding van filiaal'- en
groote winkelbedrijven,
hetgeen zeer noodig is.
Het hoofdbestuur sluit zich aan bij1 het
tot den minister door den R.K. Kruide
niers Bond en den R.K. Middenstands
Bond gericht telegrafisch verzoek en ver
wacht thans van den ininister onver
wijlde maatregelen, om, in af
wachting van een wettelijke regeling, te
verhinderen, dat na 7 Juni een stroom
van nieuwe vestigingen van filiaal- en
groote winkelbedrijven losbreekt, waar
door wederom voor tal van nijvere mid
denstanders de weg naar de stempello
kalen zal worden geopend.
werd het tempo, waarin de werkzaamhe
den uitgevoerd werden, nog aanzienlijk
verhoogd. In Silezië en Pommeren liggen
reeds op het oogenblik sterke vestingen,
die met de rivier de Oder en de vele
Pommersche meren een goede verdedi-
gingswal vormen. Thans echter gaat men
er toe over, deze versterkingen in het oos
ten tot eenzelfde onoverwinnelijk bolwerk
te maken, als in het westen geschied is.
Tienduizenden soldaten, arbeiders en
mannen van den arbeidsdienst werken
hier in dag- en nachtploegen, om in
korten tijd een der meest gigantische ver
dedigingswerken der wereld te scheppen.
Vesting Oost-Pruisen.
Een hoofdstuk op zichzelf is de ver
sterking van Oost-Pruisen, dat tot een
enkele vesting is gemaakt.
Het ia natuurlijk, dat in het systeem
der Oostpruisische landversterking de
hoofdstad Koningsbergen een bijzondere
rol speelt. Zij is in verbinding met haar
zeehaven Pillau de toegangspoort der
provincie. Als verkeersknooppunt en als
zetel van belangrijke wapen- en levtns-
middelenfabrieken bezit zij een groote be-
teekenis. Men moet er daarbij rekening
mede houden, dat de Duitschers getracht
hebben, aan deze geheel van het rijk af
gescheiden provincie een zoo groot moge
lijke mate van autarchie te geven, wat des
te gemakkelijker ging, wijl Oost-Pruisen
een rijk graanland is. Koningsbergen is
de sterke kern van Oost-Pruisen en vol
gens de woorden van den Duitse/hen veld
maarschalk Von Moltke de stad, die in
alle wisselvalligheden van den oorlog de
provincie met het rijk verbindt. De rol,
die deze vesting in den wereldoorlog speel
de is bekend; zdj gaf Hindenburg gelegen
heid zijn veraietigingsveldtoöht tegen het
Russische leger van Rennenkampf voor
te bereiden.
Maar dergelijke oude vestingwerken heb-
Verdulstering te Heerlen.
De gemeentepolitie van
Heerlen heeft aangehouden
den 39-jarigen vertegenwoor
diger M. B. en den 24-jarigen
hulpboekhouder A. B., beiden
in dienst der firma A. T.,
distilleerderij in Heerlen.
Vast staat, dat in het eer
ste kwartaal van dit jaar een
bedrag van ruim f2600 is
verdwenen.
De eigenlijke schuldige is
de reiziger M. B., die den
hulpboekhouder er toe bracht,
de verduisteringen, welke hij
pleegde, administratief te be
mantelen. Daarbij profiteer
de hij van de ziekte van
den patroon om grootere be
dragen te verduisteren, waar
voor de hulpboekhouder dan
dubbele wissels schreef of
veranderingen in de boeken
aanbracht.
De hulpboekhouder heeft
nooit een cent van deze frau
des geprofiteerd; hij is er al
leen de dupe van geworden.
211. Ze hadden schipbreuk geleden. Daar
lagen ze in de zee. Rondom hen dreven
allerlei stukken wrakbout. Het schip scheen
vergaan te zijn. Gelukkig konden ze een balk
vastgrijpen, en zoo elkander steunend en
moed insprekend, dreven ze op de golven, die
weer kalmer geworden waren nu de storm
was gaan liggen. Ze konden Leiden goed
zwemmen en het was ook een geluk, dat ze
in elkanders nabijheid waren terechtgeko
men. Zoo dreven ze rond. Urenlang. Ze ge
raakten echter steeds meer uitgeput en voor
al Kees had erg van vermoeidheid te lijden.
212. Doch redding was nabij. Eensklaps
zagen ze een strook land voor zich opdoe
men en de strooming voerde hen mee in
de goede richting. Opeens voelden ze den
grond en krabbelden verder. Ze waren
gered.
ben in den modernen oorlog weinig waar
de meer. De nieuwe, enorme verdedigings
werken van Koningsbergen en Pillau
staan bekend onder den naam „Heilsberg
stelling". Terwijl in de haven Pillau ver
dragend geschut staat opgesteld, heeft de
ze stelling in het binnenland een breedte
van 200 km. Tusscthen de wouden en meren
liggen hier ontelbare verdedigingswerken,
die van alle snufjes der moderne tech
niek voorzien zijn. Voortreffelijke, dikwijls
onderaardsche verbindingen in de ver
sterkte ruimte maken een snel verzame
len van krachten mogelijk. Dit biedt gele
genheid tot het plotseling 'Overgaan tot
een tegenaanval op een bepaalde plaats.
Het „'bliksemende zwaard der vergelding"
noemen de Duitschers dat.
Sterke buitenforten.
Vormt Koningsbergen de citadel van de
vesting Oost-Pruisen, de meer naar voren
geschoven stellingen zijn om zoo te zeg
gen de buitenforten. De belangrijkste en
sterkste is de vesting Eötzen. Haar taak
is als bij welhaast geen andere vesting
door de gesteldheid van het landschap
voorgeschreven. De ontelbare meren, die
hier liggen, vormen voor vijandelijke strijd
krachten die van het Oosten en Zuidpn
zouden binnenvallen, een bijna volkomen
scheiding, die het samenwerken van een
heden, die dit gebied willen omsingelen,
buitengewoon bemoeilijkt.
Naast' de versperrende taak van de ver
sterkingen van I.ötzen moeten zij in de
tweede plaats de overgangen tussohen de
meren voor de eigen strijdkrachten open
houden. In 1914 is de vesting daarin
slechts ten deels geslaagd. Thans echter
is alles anders: Vèr naar1 voren gescho
ven versterkingen sluiten een uitgebreid
gebied in, welks zeer lange flanken een
sterke bedreiging vormen voor eiken te
genstander, die zou trachten langs de
vesting op te rukken.
Alles en alle® bij elkaar zijn de- Duit
schers er op het oogenblik van overtuigd
dat de „vesting Oost-Pruisen" een naar
voren geschoven, maar geenszins een ver
loren post van Duitschland is.
(Auteursrecht V. P. P.)
(Nadruk verboden.)
zonde en in verband daarmee over de
openbaring aan Israël gegeven
De Volheid dos Tijds, door Dr
H. F. Kohlbrugge. Drie preeken
over Lukas 2 110. J. P.
van den Tol Jr, Oud-Beyerland.
1938.
Kohlbrugge is als prediker een belang
rijke verschijning geweest, die nog blijft
spreken.
De kracht van zijn prediking komt in
deze preeken overtuigend uit.
Het gaat om de tegenstelling zonde en
genade en om de allesbeslissende betee-
kenis van Christus. En de eigen wijze van
zeggen is daarbij zoo profetisch, dat het
ook in een ietwat verouderde taal vaak
nog heel rechtstreeks toespreekt.
Oefeirvinoenv van Petrus Immens.
J. P. van den Tol Jz., Oud-Bey
erland. 1938.
Dit boekje bestaat uit een drietal oefe
ningen over het verbond der genade, in
1720 uitgegeven door een toenmaligen
predikant in Middelburg.
D,s Hennephof te Scheveningen heeft
deze verhandelingen tot preeken omge
werkt door ze van een tekst te voorzien.
Aangezien een prediking nog iets an
ders is dan een verhandeling houden,
kunnen we deze „omwerking" allerminst
toejuichen.
Dc „Werkers der ongerechtig
heid" in de individueele Psalmen
door Dr N. H. Ridderbos. J.
H. Kok, N. V., Kampen. 1939.
Dit werk van bijna 400 blz. diende den
schrijver tot verkrijging van den graad
van doctor in de theologie.
Het behandelt de vraag wie bedoeld
worden onder de werkers der ongerech
tigheid, zooals ze in de Psalmen geregeld
voorkomen.
Bestreden wordt de opvatting alsof we
onder hen toovenaars en demonen hebben
te verstaan.
Interessante stof, vooral voor mannen
van het vak van belang.
De schrijver beeft zijn boek streng lo
gisch opgebouwd. Objectief geeft hij het
bestreden standpunt weer en goed gedocu
menteerd wijst hiji het af.
De niet-theologisch geschoolde zal met
belangstelling kennis kunnen nemen van
wat hier o.a. gezegd wordit over ziekte en
Als we jam gaan koken.
Daar de tijd van jamkoken nadert, ge
ven wij hier wat algemeene wenken, die
moeten worden gevolgd bij het bereiden
van, jam en marmelade.
Ie. Gebruik alleen versche en rijpe
vruchten, die bovendien gaaf moeten zijn.
2e. Wasch ze goed af; schil en ontpit
al wat noodig is.
3e. Weeg de vruchten nauwkeurig, zet
ze op in een wijde, gave pan met niet
al te dunnen bodem en doe een dun
laagje water in de pan om aanbranden
te voorkomen.
4e. Laat de vruchten tot moes koken,
laat ze inkoken tot op 2/3.
5e. Voeg van het oorspronkelijke
gewicht der vruchten aan suiker toe, dus
op 1 kg. schoongemaakte rauwe vruch
ten 650 gr. suiker.
6e. Laat de vruchten, herhaaldelijk roe
rende, zachtjes koken tot geleidikte, d.
w.z., tot een druppel vocht, die ge op
een bord laat vallen, niet meer uitloopt.
7e. Schuim de jam af, doe ze over
in goed schoongemaakte potjes of fles-
schen en laat ze afkoelen.
8e. Strooi, na voldoende afkoeling, een
laagje suiker op de jam, sluit dan de
potjes met schroefdeksel of perkament
papier.
9e. Bewaar jam op een koele, en voor
al droge plek, kijk ze af en toe na en
verwijder een schimmellaagje, dat zich
mocht vertoonen, onmiddellijk, om de
jam daarna opnieuw met suiker te be
strooien.
10e. Mocht de jam te dun zijn, kook ze
dan nog eens, steeds roerende, tot d'e
vereischte dikte.
Te dunne jam beschimmelt of gaat
gistenI (Alg. Han'd.bl.)
Enkele recepten.
Gemengde sla (4 pers.). Resten
koude gekookte groenten, zooals wortel
tjes, slaboonen, bieten enz., 4 a 6 koude
gekookte aardappelen, 2 eetlepels slaolie,
Ï1/2 eetlepel azijn, 2 theelepels Maggi's
Aroma, wat fijngehakte peterselie, zout
en peper.
Snijd de koude gekookte aardappelen
in plakjes, hak de gewasschen peter
selieblaadjes fijn. Meng dan alles met
olie, azijn, de gekookte groenten, Maggi's
Aroma, zout en peper voorzichtig door
een.
Italiaansche sla (4 pers.). Res
ten gekookt- of gebraden vleesch, eenige
eetlepels in water gekookte rijst of ma
caroni, eenige ingemaakte uien en
augurkjes, een paar plakken rauwe- of
gekookte ham, 2 theelepels Maggi's Aro
ma, 1 eetlepel mayonnaise of 2 eetlepels
slaolie en I1/2 eetlepel azijn.
Hak vleesch, ham, uien en augurk
jes fijn. Roer er voorzichtig de rijst of
de macaroni door met de mayonnaise
en de Maggi's Aroma en misschien een
beetje zout en peper. Leg deze sla op
een schaal en leg er een rand kropsla
omheen, deze ontvangt een beetje zout,
een paar druppels Maggi's Aroma en daar
overheen een laagje mayonnaise.
V i s c h s 1 a (4 pers.). Resten gekookte
visch (plm. V2 pond), 1 krop sla, wat ge
kookte worteltjes, I eetlepel mayonnaisa
of 2 eetlepels olie en 11/2 .eetlepel azijn, 2
theelepels Maggi's Aroma, zout en peper.
Maak de kropsla schoon en laat ze uit
lekken. Snijd de gekookte visch en de
worteltjes in stukjes, vermeng ze met
de mayonnaise en de Maggi's Aroma,
peper en misschien een beetje zout. Ba-
dek een schaal met kropsla, besprenkel
deze met wat Maggi's Aroma, een beetje
zout en wat vlokjes mayonnaise en leg
er de vischsla in het midden op.
Koude rijstschotel.
Hieronder laten we een reoept volgen,
van een gerecht, dat naast de voedzaam
heid van rijstebrij het roomige van een
vanillevla bezit. Bijzonder smakelijk zal
dit dessert zijn, als wij er vruchten bij
geven; hiervoor kunnen wij zoowel ver
sche vruchten als gedroogde, of wel
vruchten uit blik gebruiken. Strikt noo
dig is dit echter niet. Het recept, bere
kend voor 4 personen, luidt:
1 ons rijst, V2 liter melk, stukje vanille,
30 gr. (3 afgestreken eetlepels) custard
poeder, 60 gr. (4 afgestreken eetlepels),
suiker, 1/2 liter melk.
Kook de goed gewasschen rijst gaar in
Vs liter melk met een stukje vanille (on
geveer 1 uuij).
Meng de suiker en de custardpoeder
met eer. gedeelte van de andere S2 liter
mel'k tot een glad papje. Breng de rest
van de melk aan de kook en roer er het
custardpapje door. Laat de vla roerende
even doorkoken.
Vermeng de gare rijst met de custard-
vla en laat liet mengsel goed koud wor
den. Presenteer den schotel, al of niet
in. combinatie met vruchten, zoo 'koud
mogelijk. Heerlijk voor warme dagen 1
Maandag 12 Juni 1939.
HILVERSUM I. 1875 en 415,5 M. N'C-
RV-uitzending.
8.00 Schriftl. en Medit. 8.15 Ber., gram.
(9.309.45 Gelukw.) 10.30 Morgend.
11.00 Ghr. lectuur. 11.30 Gram. 12.00 Ber.
12.15 Quintolia en gram. 1.45 Gram. 2,15
Zang met piano en gram. 3.00 Causerie
„Wat de pot schaft". 3,30 Gram. 3.45
Bij'bell. 4.45 Gram. 5.15 Kinderuur. 6.15
Gram. 6 30 Ber. Vragenuur (7.0017.15
Ber.) 7.45—7.55 Gram. 8.00 Ber. ANP.,
herh SOS-ber. 8.15 Jongedames-Zang
club „Con Amore", H.E.M.O.-orkest en
solist. 9.00 Causerie „Handel en wandel
in den handel". 9.30 Cello met piano.
10.00 Ber. AN1P., act. halfuur. 1030
Gram. (10.45'11.00 Gymnastiekles), co.
11.50—12 00 Schriftl.
HILVERSUM H. 301,5 M. Alg. Progr.,
verz. door de AVRO.
8.00 Gram. (Om 8.15 Ber.) 9.00 Om-
roepork. en solist (opn.) 10.00 Morgenw.
10.15 Gew. muz. (gr.pl.). 10.30 Voor de
vrouw. 10.35 Zang en piano. 11.00 Voor
de vrouw. 11.10 Het Sylvestretrio. 12.00
AVRO-Musette-ensemble (opn.) (ca. 1'2.15
Ber.) 12.30 AVR0 - Amu semen t sorlk est en
solist. 1.15 Ensemble Jetty Cantor (2.00
2.15 Gram.) 3.00 Causerie „We ham
steren niet genoeg". 3.30 Omroeporkest
(ca. 3.45 Ber.). 4.30 Causerie „The mu
sical corned" (met gram.) 5.30 Stafmu-
ziek van het 6e Reg. Inf. en gram. 6.50
Reportage. 7.00 Piano. 7.30 Orgel. 7.45
Causerie „Het 65e lustrum van de Rijks
universiteit te Groningen". 8.00 Ber.
ANP. 8.15 Omroeporkest en solisten. 9.15
Causerie „Nederland in New-York". 9.40
Het Renova-septet. 10,25 AVRO-orkest en
soliste. 11.00 Ber. ANP. Hierma Orgel.
11.3012.00 Ensemble Tom van der
Stap.
