Het onder de wapenen houden van dienstplichtigen. Bez ren tegen het oproepen van oudere l:ch ingen. 0? uitslagen van de Raads verkiezingen. Van vaccme-dwang naar vaccine-drang. Binnenland. De kleine of Gasthuiskerk te Goes, In uren van spanning valt gee tijd te veriezen. De zomerwarmte y/terke, stevige kinderen, door Molenaars Kindermeel. Reeds vijftig jaar lang aan bevolen in Kinder- tehuizen en door doktoren. En ditmaal is het beste wat gij Uw kind kunt geven ook goedkoop. Vraag Uw kruidenier of drogist om: SOWJET-PERS ZWIJGT OVER CHAMBERLAINS REDE. De Sow jetbladen maken geen melding van de verklaring, welke Chamberlain gisteren in het Lagerhuis heeft afgelegd, waarin hij aankondigde, dat een afgezant naar Moskou zal worden gezonden. LUCHTVAARTVRAAGSTUKKEN. Vertegenwoordigers van de Indische regeer ing naar Nederland. Naar Aneta verneemt zullen het lid van den raad van Ned.-Indië, de -heer Kune- man en de directeur van het departement van terkeor en waterstaat, Ir van Heef ten, zich, in opdracht van de Indische re geering, naar Nederland begeven, ter be spreking van verschillende zaken, welke voornamelijk gelegen zijn op het gebied van burgerluchtvaart. Beide heeren maiken de reis per K. L. M.-vliegt'uig en vertrekken 20 Juni a.s. De duur van deze reis, inclusief heen- en terugreis, zal ongeveer een maand zijn. DE DROOGTE EN DE NIEUWE AARDAPPELEN. Vrees voor teeltmislukking. In kringen van de aardappelen-telers begint men, naar de „Stand." meldt, vrees te koesteren voor mislukking van den vroegen oogst, indien niet spoedig een einde komt aan de langdurige droogte. De vruchten zijn momenteel nog klein; groei is er bijna niet. Indien deze week nog regen zou ko men, kan dit veel goed ma. en voor den oogst, anders vreest men dat ernstige moeilijkheden zullen ontstaan, Intusschen is 'de aardappelen-export aangevangen, doch deze is niet zoo gun stig als andere jaren. KRUI DEN IERS BOND HEEFT GOEDE VERWACHTINGEN VAN DE VESTIGINCiSEISCHEN. Het bedrijfsleven op ho ger peil. Dinsdag en Woensdag heeft de Ned. Kruideniersbond te Hoofddorp zijn jaar- lijksche algemeene vergadering gehouden. In de openingsrede van den voorzitter, den heer P. v. d. Linde, betoogde deze dat de toestand voor de kruideniers aller minst rooskleurig is te noemen, tengevol ge van den internationalen toestand Zij verkeeren in geen benijdenswaardi ge positie, gezien het groote aantal ver koopplaatsen van levensmiddelen en ge zien de concurrentie, aangedaan door groot-filiaalbedrijf en verbruikscoöpe ratie. Ofschoon de ontwikkeling van de con centratie van, bedrijven reeds dateert van ongeveer 1860, komt nu pas verzet. Per soonlijk, aldus spr., geloof ik, dat men in de kringen van den middenstand te IX. (Slot.) De onderhandelingen hierover duurden lang. Er was verschil van meening, wie de eigenaar was van het locaal, de ge meente of het gasthuis, hoewel dit in 1873 al een uitgemaakte zaak leek. Aan den anderen kant draalden de re genten, omdat gezegd werd, dat in het lokaal een smederij! zoui worden ingericht. Hoewel het bestuur van de school ver klaarde, dat er alleen houtbewerking zou onderwezen worden en hoewel het ver zoek tot gebruikneming in 1878 herhaald werd, de ambachtsschool Ikreeg het lokaal niet. Zij verkreeg een goed terrein, gele gen aan den Westwal. Hoewel in de jaarverslagen van 1879, 1881', 1886 en 1887 bericht wordt, dat er een druk gebruik werd gemaakt van de badinrichting in het gasthuis, ook door lieden buiten het gasthuis, is het niet ze ker of hier van de oude badinrichting van 1870 in de benedenzaal van de we verij sprake is, dan wel van een geheel nieuw en ander lokaal in het in 1876 ver bouwde gasthuis. Hoe het zij, deze bad inrichting kreeg met moeilijkheden te hoog mikt en zich niet voldoende reali seert, dat, economisch bezien, de midden stander slechts bij Uit vraagstuk betrok ken is, voor zoover trust en kartel het ter rein van de distribatie betreden. Bestrij ding op anuere wijize, zegt sprheteekent een politieken strijd en aeze ligt niet op aeu weg van onzen bond. Vvoens-aag 7 Juni is een historische dag voor de kruideniers, want aan treden de vestiging^eischen in werking. Door de-en maatregel, die slechts voorwaarden stelt en het bedrijf niet afsluit, kan het bedrijf weer op hooger peil worden ge bracht. Laarbij zal het noodig zijn, dat wij komen tot registratie van de bedrij ven, om fraude tegen te gaan. Laten we hopen, aldus spr., dat aan dezen maatregel met kracht gewerkt wordt. Het is ons bekend, dat de regee- iring reeds lang overtuigd is, dat een registratie onvermijdelijk is. Wij zijn te vreden over de medewerking van het de partement van Economische Zaken, geenszins zijn wij dat over het departe ment van Sociale Zaken. OVERZICHT DER RAADSVERKIEZINGEN. Het „Volksblad" geeft een overzicht van de resultaten van gehouden gemeen teraadsverkiezingen. In 66 gemeenten, met een gezamenlijk aantal inwoners van 282.330, werden in totaal uitgebracht 131.856 geldige stem men (118.130 in 1935). Daarvan behaalde de A. R. er 19.989 (17.755); de C. D. U. 543 (606); de C. H. U. 15.517 (10.444); de G. P. N. 2554 (2707); de Herv. Ger. 284 (246); de Lib. 9596 (7894); de R. S. A. P. (49); de R. K. St. 30.601 (25.356); de S. D. A. P. 24.581 (22.149); de St. Geref. 2885 (2465); de V. D. 7508 (2090); en de gezamenlijke kleinere partijen 17.828 (26.369). In procenten uitgedrukt 'beteekent dit, dat de A. R. thans 15.1 (15.0) van het totaal aantal uitgebrachte stemmen be haalde; de C. D. U. 0.4 (0.5); de G. H. U. 11.7 (8.8); de G. P. N. 1.9 (2.2); de Herv. Ger. 0.2 (0.2); de Lib. 7.2 (6.6); de R. S. A. P. 0 (0); de R. K. St. 23.2 (21.4); de S. D. A. P. 18.6 (18.7); de St. Geref. 2.1 (2.0); de V. D. 5.6 (1.7) en de overige par tijen 13.5 (15.0). OPDRACHT AAN DEN NEDERLANDSCHEN SCHEEPSBOUW. Leverantie) voor havenwerken in Venezuela. Aan L. Smit Zoon's scheept en werk tuigbouw N.V. te Kinderdijk is de levering opgedragen van een motor-zeesleep'boot van 350 pk en twee steenstortbakken, be stemd voor havenwerken in Venezuela, welke daar door een Nederlandsche firma worden uitgevoerd. 'De hoofdafmetingen van de sleepboot zijn 25 X 5.70 X 3.50 m. Het schip wordt gebouwd onder speciaal toezicht van het bureau Veritas en wordt zoodanig inge richt, dat het de beide steenbokken naar Venezuela 'kan slee en. De 6-oylinder diesel-motor wordt gele verd door de machinefabriek Bolnes. De beide bakken krijgen elk een draagvermo gen van 300 ton. HET 1 DO-JARIG BESTAAN VAN DE NEDERLANCSCHE SPOORWEGEN De feestlplannen. In aansluiting op de onlangs gedane mededeelmgen betreffende de feestelijke herdenking van het eeuwfeest der i\eder- landsche Spoorwegen, door de directie ge organiseerd, wordt nog het volgende mee gedeeld: De feestvierende leden van het spoor wegpersoneel met hun echt0enooten, in totaal plm. 60.000 personen, zullen in het tijdvak van vier weken, aanvangende den 25en September gedurende de eerste vijf dagen der week iederen dag in groepen van 3000 van 't geheels land uit per trein naar Utrecht, als zetel der maatschappij worden vervoerd, om aldaar feestelijk ont vangen te worden. Het feest duurt dus 20 dagen en ont leent daaraan de benaming van „de 20- daagscba". Deze „20-daagsohe" zal voor elke groep van deelnemers worden ingezet met een feestelijk onthaal in den voormiddag in d'e als feestgebouw in te richten ruime ga rage op de Groeselaan te Utrecht. kampen. Het aantal gebruikers nam in 1886 sterk af; n.l.: „ten gevolge van het overvloedige kolenzwart, dat uit den schoorsteen der daarnaast gelegen stoom- meelfabriek het regenwater van het gast huis verontreinigt, is het schier onmoge lijk om badwater te leveren, waarin men zich naar behooren verfrisschen, veel minder nog zich ïeinigen kan". Deze stoommeelfabriek brandde in den nacht van 15 op 16 Januari 1888 af. Nadien koimen er in het jaarverslag der gemeente geen verdere klachten, maar ook geen verdere berichten over de badinrichting in het gasthuis voor. Ondertusschen had het bovenlokaal in 1885 tijdelijk gediend tot schoollokaal. Door de verbouwing van een der lagere scholen, moest een gedeelte der leerlin gen daar worden ondergebracht. Een tiental jaren later veranderde de Gasthuiskerk wederom van bestemming. Het is wel merkwaardig dat er na de ver bouwing tot weverij niet meer gesproken werd van de vroegere Kleine Kerk of Gasthuiskerk, maar altijd van „de voor malige weverij". Het totaal veranderde uiterlijk had de herinnering aan het kerkje geheel uitgewischt. In December 1896 werd een gedeelte van de voormalige weverij! ingericht tot gymnastieklokaal voor de lagere scholen. ersch.iH'.i s Je Memorie van Ant woord aa.i de Tweede Kamer betreffende hef. onder do wapeien falj'ven van d enst- plichligen c,i het in workelijkon dieast houden vn.u d enslplicht'gen. De door do regeorfng getroffen maat regelen ter beveiliging van de kust en van de grens (tevens mob lisatie-dekking) waarbij een groot aantal d enstplichtigen van oudere lichtingen buitengewoon on der de wapenen werden geroepen, waren sinds 1936 tot in details voorbereid. Dan'k zij deze voorbereiding konden zij met spoed en op regelmatige wijze wor den uitgevoerd. Hoezeer het bezwaren ontmoet van socialen en van militairen aard, dat de oud'ere lichtingen in de maatregelen tot grens- en kustbeveiliging werden betrokken, was het uitgesloten een ander systeem toe te passen, zoolang niet een geheel nieuwe voorbereiding zou hebben plaats gehad. Het oproepen van jongere lichtingen zou hebben geëischt maatregelen van zeer omvangrijken en tijdroovenden aard. In uren van spanning valt geen tijd te verliezen en dient te worden uitgevoerd hetgeen is voorbereid. De regeling van 1936 ging uit van de toen aanvaardbare onderstelling, dat op een mobilisatie van de troepen, belast met de grens- en kustbeveiliging, aan stonds een algemeene mobilisatie zou volgen, waardoor er gelet op sociale belangen geen reden was de oudere lichtingen van de grens- en kustbeveili ging uit te sluiten. Aangezien de normale vredessterkte aan geoefende troepen te gering is om bij ernstige internationale spanningen op voldoende wijze in de grens- en kustbe veiliging te kunnen voorzien, ligt het in de bedoeling de thans ten gevolge van de genomen maatregelen bereikte troe pensterkte in algemeenen zin te hand haven, zoolang de buitengewone omstan digheden voortduren, d.w.z. tot dat de internationale politieke verhoudingen in Europa naar het oordeel der regeering genoegzaam zullen zijn verbeterd, zulks ten #inde bij het ontstaan van acute steikere spanning terstond de noodige veiligheidsmaatregelen te nemen. Indien het wetsvoorstel tot wijziging van de Dienstplichtwet wordt aangeno men, zal onder buitengewone omstan digheden als hierboven bedoeld' de vre dessterkte op andere wijze belangrijk 'kunnen worden opgevoerd, waarmede d'e thans bestaande bezwaren in belangrijke mate zullen worden ondervangen. Het is niet mogelijk thans reeds een volledige berekening samen te stellen van de kosten, welke gemoeid zijn mei het buitengewoon op roepen en buitengewoon onder de wape nen houden van dienstplichtigen. Deze u braven zullen worden gedekt uit het buitengewoon crediet van f 100 mlllioen. Boven de bedoelde, rechtstreeks door de bij de grens- en kustbeveiliging betrok ken korpsen gedane uitgaven, komen voorts de uitgaven voor het in staat van verded'ging brengen van het grens- en kustgebied en voor noodzakelijke ma- teriëel-aanschaffingen, welke eveneens uit het buitengewoon crediet dienen te wor den gekweten. Wat betreft de opmerking, dat in gel delijk opzicht de vereischte soberheid en voorzichtigheid niet in acht weid genomen, in het bijzonder inzake het vorderen van auto's, schepen en paar den, moge op het volgende de aandacht worden gevestigd. Klachten betreffende te hooge vergoe dingen die den minister bereikten, heeft hij terstond doen onderzoeken. Voor zoo ver de klachten gegrond werden bevon den, werd aanstonds wijziging in d'e ver goedingen gebraciht; te betreuren valt, dat niet altijd aanstonds van gebrek aan zuinig geldelijk beheer aan het departe ment mededeeling werd gedaan, welke gevallen dan eveneens hadden kunnen worden onderzocht. Anderzijds kwamen tallooze klachten in betreffende te ge ringe vergoedingen, die werden toege kend. Voorts 'kan nog worden medegedeeld', dat de minister reeds eind April bevelen heeft gegeven om slechts die paarden, auto's en vaartuigen in gebruik te hou den, welke voor de uitvoering van den dagelij'kschen dienst niet konden worden gemist en de overige aan de eigenaren terug te geven. Daardoor kon worden verkregen, dat de aantallen tot een derde gedeelte werden teruggebracht. Het denkbeeld om, naast de bestaande legeroommissie een vaste commissie uit de Kamer in fce stellen, die dan in nauw contact met den minister, regelmatig nauwlettend zou nagaan, welke uitgaven wel en welke niet verantwoord zijn, komt den minister niet voor uitvoering vat baar voor, aangezien zulks zou gaan in de richting van verplaatsing der verant woordelijkheid en ook overigens niet in overeenstemming zou zijn met het be ginsel, dat de minister zich moet voor behouden die uitgaven te doen, welke hij in 's lands belang noodzakelijk acht bin nen de grenzen 'behoudens in bijzon dere gevallen van de toegestane ore- dieten. In den namiddag' zullen de deelnemers u'Orden gesplitst in •twee groepen, elk van 1500 personen. De eene groep gaat naar Tivoli ter bijwoning van een revue, de andere groep maakt een tocht i er auto bus door de provincie. DE NEDERLANDSCHE UITVC-ER IN MEI FLINK GESTEGEN. Invoer t.o.v. April weinig, t.o.v. Mei 1938 belangrijk toegenomen. Blijkens mededeeling van het Centraal Bureau voor de Statistiek beliep de waar de van den Nederlandschen invoer (zon der goud en ziher) in Mei f 124 (v.m. f 12i2, v.j. f 110) millioen. De uitvoer (evenevens zonder goud en zilver) had in Mei een waarde van f 91 (v.m. f 82, v.j. f 83) millioen. In de eerste 5 maanden werd voor f 422 (v j. f 418) millioen geëxporteerd en voor f 586 (v.j. f 582) millioen ingevoerd. De invoer werd in Mei voor 73,4 pet. (v.m. 67,6 pet., v.j. 75,8 pet.) door den uitvoer gedeikt. Het dekkingspercentage voor de eerste 5 maanden was 71,9 pot. (v.j. 7,1,8 pet. Er werden twee lokalen gemaakt, tus- schen deze twee lag de gang, aan welks uiteinde naar de straat een nieuwe buiten deur met stoep werd gemaakt. De verbou wing werd gpgund aan Nicolaas Hage- man voor f 1330. In het jaar 1901 verzocht de Weer- baarheidsvereeniging „Koningin Wilhel- imdna" het gymnastieklokaal des Maan dagsavonds te mogen gebruiken tot het houden van oefeningen, hetgeen werd toegestaan. Toen in 1918 de Vakschool voor meis jes werd opgericht, kreeg zij van het gast- huisbestuur de voormalige weverij in huur. Er werden toen een Ikeuken, een waschlokaal, een provisiekamer en een directricekamer ingericht; de kosten hier van zouden f 10.000 bedragen. Hoewel het Vakschoolbestuur oorspronkelijk het plan had een eigen gebouw te verwerven, waren de tijden daartoe ongunstig. De lessen werden de eerste jaren in verschil lende lokalen, verspreid over de stad, ge geven (oa. waren twee lokalen in het huis van de Breede Watering in gebruik), totdat eindelijk, door verhuizing van ver schillende diensten het huis op de Vlas- marikt vrijkwam. Hierin was n.l. de Wa- renkeuringsdienst gevestigd geweest, maar toen het Landbouwproefstation leeg kwam, begon, zooals het jubileum-verslag Wij verz eken enze correspondenten den uitslag van de Gemeenteraadsverkie zing in hun woonplaats aan den avond van den verkiezingsdag zóó tijdig te pos tan, dat deze den anderen morgen per e e r ste post in ons bezit is. Vriende ijk verzoeken wij tevens de po litieke samenstelling van den tegenwoordi- gen Raad te melden, zoadat blijkt, welke partijen winst of verlies te boeken hebben. Alleen die correspondenten, die hier voor een speciaal schrijven ontvangen, gelieven ons den uitsag telefonisch op te geven. De anderen, zij, die dus geen brief ontvangen, behoeven alleen maar een schriftelijk bericht in te zenden. veroorzaakt vaak hevige hoofdpijn; een Hartje van Mijnhardt doet deze spoedig bedaren. 2 st. 10 ct. 12 st. 50 ct. Bij Apoth. en Drogisten. (Adv.) zegt, een ware wedloop tusschen Vak school en Warenkeuringsdienst, wie „het schoone kasteel" aan de v. d. Spiegel straat het eerst zou bereiken. Gelukkig voor de Vakschool was zij te langzaam geweest in dien wedloop, zij vestigde zich in het fraaie patriciërshuis op de Vlas- markt; de Warenkeuringsdienst mocht zich in het kasteel verschansen. Het gasthui sbestunr had omstreeks de zen tijd (1923) het plan het oude gasthuis geheel te doen verbouwen en had de huur van de weverij opgezegd; de ruimte was er noodig tijdens de verbouwing. Daarna heeft het oude kerkje nog ge diend tot huisvesting van de oude man nen. Nu is het ten dooide gedoemd en reeds tot den grond afgehrokon. Of er af beeldingen bestaan van het vroegere kerkje is niet bekend, misschien dat een enkele particuliere verzameling een nog onbekende teeikening daarvam bezit. Wie er binnenkwam stond verbaasd over de buitengewoon dikke buitenmuren van de grondverdiepdng en het kan den bezoeker, die in oude huizen belang stelt en naar hun geschiedenis speurt, spijten, dat de weinig piëteitvolle behandeling van deze kleine kapel door de tij'den heen, ten slotte oorzaak is van haar verdwij ning. Dat de kapel indertijd naar waarde zal En als de drang niet het gewenschte gevolg heeft? Er bestaat in ons land wettelijke vac- cinedwang. Maar indirect. Niemand wordt gedwongen, zich te laten vacoinee- ren, maar wie zijn kind deze bewerking niet doet ondergaan, mag het ook niet naar school zenden. Alleen voor enkele gevallen zijn er uitzonderingen gemaakt, die we nu kunnen laten rusten. Deze wettelijke indirecte dwang is niet afgeschaft, maar tijdelijk buiten werking gesteld. Do reden is be kend. Na de inenting openbaarde zich soms een hersenvliesontsteking. Hoe het verband was met de inenting en of de vreeselijke ziekte eigenlijk wel door die inenting werd veroorzaakt, men wist het niet en weet het nog niet precies. Daar om spreekt van van post-vaccinatie ence phalitis, omdat zij na de vaccinatie op treedt De term zegt dus niet meer, dan men heeft kunnen constateeren. Sommige menschen nu zijn zeer be zorgd over het feit, dat door de opschor ting der verplichting zooveel menschen niet immuun zijn gemaakt tegen de pok ken. Als er nu een epidemie uitbreekt, zoo zeggen zij, dan komen we te staan voor een ramp. Zelfs is de vrees uitge sproken, dat een eventueele vijand de „pokstof" in ons land zou gaan versprei den, waardoor ons leger door de pokken buiten gevecht zou worden gesteld. Anderen lachen om die scürikbeelden en noemen ze onwetenschappelijk en dwaas. In de Kamer is herhaaldelijk aange drongen op het weder invoeren van dwang. Maar nu wil men de ouders dwingen het kind reeds in de wieg te doen inenten. Directe dwang dus. Had den sommige socialisten en vrijzinnigen hun zin gekregen, dan was die dwang reeds ingevoerd. Men meent n.l., dat kinderen beneden een jaar zeer weinig vatbaar zijn voor deze post-vaccinale encephalitis. Maar men beschikt nog over weinig ervaring -en exacte kennis van de vraagstuk ken, die hier in het geding zijn. De re geering durft daarom den dwang niet aan. En toch meent zij, dat er iets moet worden gedaan. Geen dwang, maar- dra n g. Misschien, zegt „Fr. D a gb 1. kan men nog beter spreken van raad. Want het plan van de regeering ziet er als volgt uit. Als uw kind in de vierde maand zijns levens is, krijgt ge een raad geving van den heer burgemeester uwer gemeente, om het kind te doen inenten. Ge moet u natuurlijk niet voorstellen, dat de burgemeester persoonlijk die 1 raadgevingen zendt. Hij laat dat aan een bureau-ambtenaar over. Maar formeel is het toch de raad van den burgemeester Volgt ge dien raad niet op, dan moet ge voor een commissie verschijnen, die den raad herhaalt. Volgt ge dan den raad nog niet op, dan gebeurt er verder niets. De eenige dwang bestaat daarin, dat ge verplicht wordt, den raad van de com missie te komen aanhooren. Wat een rare verplichting is. Strafbaar wordt dus de weigering, om naar goeden raad te hoo- ren, dien men van staatswege kan ont vangen. Ik moet eerlijk zeggen, dat ik dit wets voorstel een wassen neus vind. Want men zal er voor moeten waken, dat de raad eerlijk wordt gegeven. Aldus; het inenten van uw kind wil zeggen, dat kind besmetten ten einde het immuun te mken. De maatregel is niet zonder gevaar. Vroeger waarschijnlijk wel, maar nu niet meer. U neemt dus een zeker risico op U. De overheid heeft om het gevaar den indirecten dwang afge schaft en acht het moreel niet verant- woord, den directen dwang in te voeren. Want dat risico is voor haar te groot. Daarom adviseert zij nu U als vader en moeder, zelf, dat risico voor uw eigen kind op u te nemen. Wanneer zóó de raad wordt gegeven en zoo moet het wil men eerlijk zijn dan zullen de ouders hun kind er niet gemakkelijk aan wagen. Als ze niet op advies van grootmoeder of buurvrouw of nicht den raad aan hun laars lappen, omdat ze je toch niets kunnen maken, zullen ze hun huisarts raadplegen en zijn geschat, dat zij door tijdgenooten stel lig zal zijn verfraaid, o.a. ook met schil derijen, blijkt uit het feit, dat nog in 1875 twee altaardeuren, afkomstig uit 't gast huis en daarin zeker van uit de kapel terecht gekomen, op een veiling te Am sterdam voor f 360 verkocht werden, f 160 boven de taxatie. Ten slotte is het ook te betreuren, dat deze altaardeuren gelijk met andere schilderijen uit het gasthuis verkocht werden. De Nederlan der denkt nu eenmaal bij het woord re gentenkamer van het gasthuis, direct aan een deftig vertrek met schilderijen en merkwaardige stukken. Moeten wij het niet betreuren, dat zulk een regentenkamer ook hier had kunnen zijn. Zouden wij er niet trotsch op ge weest zijn als wij ook hm Goes den vreem deling zullk een typisch en merkwaardig vertrek hadden kunnen toonen, en zouden wij niet hopen, dat wat er nu nog aan fraais te vinden is, voor de nieuwe re gentenkamer omag bewaard blijven? Zoo is dan het Kleine Kerkje, na van zijn sieraden te zijn beroofd, en van be stemming te zijn veranderd, voor altijd verdwenen. Goes. S. v. Z. J.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 2