t N.V. Hendrikse G— Bank Goes Londen en Moskou zijn het eens Dagblad voor de Provincie Zeeland EEN ANDERE UITSPRAAK. Mschland eerbiedigt onafhankelijkheid van Estland en Letland. Behandeling van 't rapport Oss 1 en Verpachtingen ramma. ir verwacht. EERSTE BLAD. Financieele politiek. Buitenland. Rouw over de dooden van de „Thetis". Belangrijkste Nieuws. Geref. Kerk, Rotterdam-C. 3 K OBLIGATIE-LEENING DONDERDAG 8 JUNI 1939 53e JAARGANG - No. 210 den is in 1037 10 stuks, of 1,0 11.587 stukj of van het aan tal in tegenstelling het totaal aantal tuks of 7,1 pet. is iveder een belang- m geconstateerd. den toestand in itaal aantal hoen- l i n g waar te ne- vee jaren is even- ,1 eenden toegeno- ;e van warmoe- fruit onder glas ï.A. oezerijgtwassen in loeg in 1938 ruim :te klein fruit 1. toegenomen, het- 19'36 een vermeer- .5 pot. Ook in 1938 uitbreiding worden iet 143 H.A. of :verkooping, Wille- laaren. oonhuis en Erf, g, Huizen, Paap. juwl. en Bouwter- s, Landhuis enz., v. lijboer Juni 1939. |875 en 415.5 M. IV. 11.00 KRO. 2.00 15 Ber.) 9.00 Hoog- 115 Morgend. 10.45 ■Gram. 12,30 KRlO jram.) 2.00 Hand- lano en Gram. 4.45 §5.00 Handenaibeid )rgel. ca. 6.30 Ber., Irtiertje. 7.00 Ber. I7.55 Gram. 8.00 -her. 8.15 De E'em- tie „De Pro Deo- Grana. 10.00 Ber. .0.30 De Vedelaars. 11,00 De Vedelaars .2.00 Schrift!. [01,5 M. AVROUitz. Ber. 10,00 Morgen- 0,30 Voor de vrouw, lor de vrouw. 11,10 |l5 Ber. 12,20 Gram. .ts-orkest. 1,15 En- 2,002,15 Orgel. 3,45 Ber. 4,00 ittenden. 4,30 Viool jeugd, 5,30 AVB.0- i,28 Ber. 6,30 Sport- l-progr. 7,40 Dialoog ld". 8,00 Ber. ANP., d. 8,25 Omroepor- jr en solist, 9,10 Ko- ,40 Verv. conc. 10,20 ite. 11,00 Ber. ANP. 42,00 Orgel. op neerslag geen lose. tet. Instituut te De Lrakter van den ko- gniAugustus, kan dat de becijferingen lijkheid van 3 op 4 jperatuur boven nor den neerslag kan Irden gegeven. aiddag 3 uur: 769. oor fietsers: lin. IWEERBERICHT. van hedenmorgen Jngen: weer: helder; iperatuur 20; mini- neerslag afgeloopen van hedenavond tot Ier 19 uur: |and: koeler overdag) Rif bewolkt,, zwakke N. richtingen. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux LangeVorststraat7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 11 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA Advertenttön 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 50 eent per regel Kleine Advertentlén Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De „Nederlander" meent, ten opzichte van de financieele politiek, „een verheugend naar elkaar toe groeien" te zien van twee standpunten, die tot voor kort nog diametraal tegen over elkaar stonden. Tot voor kort kon men afgezien van „extremisten" in heide richtingen tweeërlei standpunt zeer duidelijk onder scheiden. Daar was in de eerste plaats de opvat ting, dat het staatsbudget elk jaar een sluitend beeld zou moeten vertoonen, dat ook in crisistijd geen lasten op het nage slacht zouden mogen worden afgewenteld, dat het dus niet geoorloofd was te leenen voor doeleinden, waarvan niet volstrekt vaststond, dat zij „productief" waren, dat zij zichzelve zouden „bedruipen". Natuurlijk kou dit standpunt zich te genover de macht der omstandigheden niet volledig handhaven maar in beginsel 'werd bet toch steeds angstvallig vastge houden en grimmig verdedigd. En daar was in de tweede plaats de opvatting, dat de nood der tijden kan eischen een bewust loslaten van het slui tend budget en het volgen van eon uiteraard gelimiteerde leeningspolitiek. Niet uit lichtzinnigheid en waarlijk met al de bezwaren van zoo'n politiek duidelijk voor oogen, maar omdat hot be lang van een sluitend budget onderge schikt werd geacht aan andere volksbe langen. De heide standpunten botsten veel en hard. Wel ging men in de practijk nood gedwongen een eind samen op den weg, die van het sluitend budget afvoert, maar de eerste groep ging met bloedend hart, terwijl de tweede groep zich zonder gewe tensbezwaren op weg begaf, omdat naar haar oordeel het gaan van dien weg plicht was. Sinds eenigen tijd echter is er in de gelederen van de eerste groepi, van de aanhangers van het sluitend budget een geduchte bres geschoten. En dat is te danken aan het eerste op treden van de slagkruisers. Men weet, dat wij deze oorlogsschepen noodzakelijk achten voor de verdediging en het behoud van Indië. Men weet ook, dat aanschaffing ervan zeer zware lasten op land en volk zullen leggen. Zoo zwaar, dat het sluitend budget daardoor weer een heel eind verder weg zal zijn geraakt. Bijna uit het gezicht. En nu' is het merkwaardig èn verheu gende, dat een aantal aanhangers van de eerste groep, zooals wij die 'hierboven schetsten, thans nu het om de aan schaffing der slagkruisers gaat, hun principieele standpunt verlaten en zich op dit punt scharen onder de vlag van de tegenpartij, die zij1 eerst te vuur en te zwaard heeft bestreden. Na dan enkele uitspraken van liberale zijde te hebben geciteerd, vervolgt het blad: „Maar het belangrijke feit kan toch worden geconstateerd, dat de „sluitend budget-groep" in beginsel eigen principieel standpunt heeft losgelaten. En daarmede is het prin cipieele verschil tusschen de beide groepen gewor den tot een vraag van doel matigheid. In beginsel is de overgroots meerder heid van ons volk thans bereid den eisch van een sluitende 'begrooting achter te stellen bij andere groote Volksbelangen. Dat is het succes, dat reeds thans op re kening van de slagkruisers kan worden geboekt." „Het beginsel van de groep der voor standers van een sluitend budget door dik en dun wordt steeds meer losgelaten. En het aftreden van Minister De Wilde heeft deze ontwikkeling geaccentueerd." Thans komer er mogelijkheden, die tot voor kort onbereikbaar schenen. Wellicht zullen er nog teleurstellingen komen voor hen, die steeds weer een actieve conjunc- tuurpolitiek bepleitten tegenover conser vatieve, a-sociale opvattingen als die der liberalen en een deel der anti-revolutio nairen." Bij de hierover gegeven beschouwingen zouden verschillende aanteekeningen zijn te maken. Wij zullen ons echter thans beperken en alleen een uitspraak van Mr de Savornin Lobman, gedaan bij het jongste bogrootingsdebat in de Eerste Kamer hier laten volgen: „De overgang van de koopkraohttheo- rie naar het financieel beleid der Regee ring, waarover ik in de laatste plaats nog iets zou willen zeggen, ligt voor de hand, want de jkoopkrachttheordtici bepleiten natuurlijk een vlotte leeningspolitiek en dus een bepaald m.i. weinig solied financieel beleid. Ik blijf, als ik over het financieel beleid der Regeering handel, Mijnheer de Voor zitter, liever 9 mannen en 14 mannen uit den weg en houd mij aan de leiding van den man aan het roer, waaraan ik mij met te meer gerustheid toevertrouw, waar hij in de Tweede Kamer van den heer De Geer, die ook met dat bijltje heeft ge hakt, en die geen redelijk mensch als een verstokt conservatief zal kunnen brand merken, volledigen steun heeft ontvan gen. Dat de -.Minister van Financiën te pessimistisch zou zijln, werd door hem op de meest positieve manier bestreden. Eerder,„was in zijn oog deze bewinsman nog niet zwaartillend genoeg, want de eenige critiek, die hij zich veroorloofde, was, dat de z.i. noodzakelijke bezuiniging te veel naar de toekomst werd verscho ven. De anti-revolutionaire leider de beer Schouten, dat mag ook wel eens worden gezegd, stond op hetzelfde standpunt; bei de afgevaardigden trokken, wat dit cardl- nale punt betreft, volkomen één lij'n. Het lijkt ons wel, Mijnheer de Voorzit ter, alsof wie het groote belang van een sluitend budget naar voren brengt, daar- dooT alleen blijk geeft van een kruide niersmentaliteit, een enge visie, gebrek aan modern economisch inzicht, alsof 1 hij wellicht een goed „boekhouder", maar een slecht „Staatsman" is, enz. enz. Mijnheer de Voorzitter! Ik ben finan cier noch econoom, maar zóóveel begrijip ik toch we! van de zaalk, dat er omstan digheden van economischen, politieken en zelfs zedelijken aard kunnen zijln, die dwingen het ideaal van een sluitend bud get wat op den achtergrond te plaatsen. Ook zie ik zeer wel in, dat dit geval zich in het tegenwoordig tijdsgewricht voor doet. Ik erken derhalve, dat een sluitend budget niet de hoogste wijlsheid is, ge lijk ook nimmer door de Regeering is be weerd, maar ik zeg het mr Oud in zijln installatierede als burgemeester van Rot terdam na, dat men deze uitspraak niet zóó moet uitleggen, alsof die zou betee- kenen, dat een sluitend budget eigenlijk heelemaal geen wijsheid is en het finan cieel huishouden er niet zoo erg op aan komt, of wel, wat precies op hetzelfde neerkomt, alsof het voldoende zou zijln een beleefde buiging voor bet sluitend budget te maken, zooals de heer de Zeeuw deed." De Zuid-Afrikaansche gezant, dr H D. van Broekhuizen, in gezelschap van zijn dochter, die Dinsdag te Den Haag in het huwelijk trad, bij aankomst aan bet kerkgebouw. ENGELSCH VERTEGENWOORDIGER NAAR MOSKOU. In een verklaring over de onderhan delingen met de Sovjet-Unie, die minis ter-president Chamberlain gisteren in het Lagerhuis heeft afgelegd, deelde de premier mede, diot een vertegenwoordi ger naar Moskou zal gaan. Biji de laatste gedachtewisselingen met de Sovjet-reegeering was gebleken, dat er algeheels overeenstem ming heerscht ten aan zien van de voornaamste doeleinden, die moeten wlorden nagestreefd. De Britsohe regeering, aldus Cham berlain, heeft naar ik meen, de Sovjet- regeering tevreden kunnen stellen; d e Britsche regeering is be reid een accoord 'te slui ten op den grondslag van volledige wederkeerig- h ei d. Wij hebben duidelijk te kennen gege ven, dat wij, evenals de Fransche regee ring Rusland volledigen militairen steun zullen geven in geval van een daad van agressie tegen de Sovjet-Unie, waardoor dat land in vijandelijkheden zou worden verwikkeld met Europeesche mogendhe den. Het is niet de bedoeling da)t de mili taire steun, dien de drie mogendheden zich bereid zullen verklaren te verleenen beperkt wordt tot gevallen van een daad werkelijfcen aanval op bet eigen grond gebied. Voor andere gevallen die zich kunnen voordoen en waarbij een van de drie mogendheden haar veiligheid indi rect bedreigd zou achten, hoopt de pre mier, dat het thans mogelijk zal zijn een formule voor te stellen, die voor de dlrie regeeringen aanvaardbaar is. Er 'bl ij. ven een of twee moeilijkhed en, waarvan de voornaamste betrek king heeft' op de positie der staten, die geen ga rantie wensohen te aan vaarden, omdat d it de strikte neutraliteit die zij wenschen te handha ven in gevaar zou bren gen. Om de onderhandelingen 'te 'bespoedi gen hebben wij besloten een vertegen woordiger van het Foreign Office naar Moskou te zenden om den Britschen am bassadeur in elk opzicht op de hoogte te stellen van de opvattingen der Brit sohe regeering. Ik hoop dalt het op deze wijze mogelijk zal zijn de besprekingen, die nog gevoerd moeten worden om de volledige overeenstemming te bereiken en vervolgens tot een accoord te komen, spoedig te voltooien. De diplomatieke medewerker van Reu ter verneemt, dat William Strang, hot hoofd van de afdeeling MiddenrEuropa van het Foreign Office naar Moskou zal gaan. Hij zal waarschijnlijk Vrijdag per vliegtuig uit Londen vertrekken en dus Zaterdag of Zondag te Moskou zijn. Er is, naar men gelooft, een redelijke kans, dat in den loop der volgende week volledige overeen stemming wordt bereikt. Na de onderteekening der niet-aanval- verdragen tusschen D'uitschland en Est land en Duitschland en Letland heeft Hit- Ier in tegenwoordigheid van den rijks minister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, den Letlandschen minister Munters en den Estlandschen minister Selter in 'de nieuwe rijkskanselarij ont vangen voor een langdurige bespreking. Vervolgens is tusschen von RibbentTop, Sélter en Munters een openhartige ge- dachtenwisseling gehouden, waarbij alge meen de wensch tot uiting kwam de DuitscbLetlandsche en de Duitsch-E'st- landsche betrekkingen op vriendschappe lijke wijze te verdiepen. Van Duitscbe zijde werd er de nadruk op gelegd dat de rijksregeering in de handhaving van de politieke onafhanke lijkheid van Letland en Estland een be- GEBREK AAN MEDEWERKING VAN DEN MINISTER VAN JUSTITIE INZAKE OSS. Kamercommissie zou aanleiding vinden voor nader onderzoek. Naar het „AI g e m. H a n d e 1 a b 1." verneemt, zou het Tapport van de com missie over de zaak-Osa, dat weldra zal verschijnen, een overzicht geven van het geen tot nog toe aan die commissie ge bleken ia op grond o.m. van de officieele stukken van het Ambtenarengerecht, vafi den Centralen Raad van Beroep en oolk van de getuigenverklaring van den ge- penaionneerdeu overste A. P. H. Boel- laard, te zijner tijd divisie-commandant bij het wapen der Kon. Marechaussee te Maastricht. Door gebrek aan medewerking van den minister van Justitie zou de commissio over de feiten zelve niet voldoende kun nen oordeelen. De commissie zou als con clusie uitspreken dat, uit betgeen reeds gebleken is, er aanleiding is voor een na der onderzoek. NaaT het blad verder vernam, zal n i 61 in bet rapport worden vermeld, dat aan deze commissie enquête-bevoegdheid zou moeten worden verleend. Een uitspraak hierover moet immers van de Tweede Kamer in haar geheel uit gaan. langrijlk element ziet voor de verzekering van den vrede in Oost-Europa en dat zij daarom bereid is deze politieke onafhan kelijkheid steeds te respecteeren. In denzelfden geest wezen de Letland- echo en de Estlandsche ministers er op, dat hun regeeringen vast besloten zijn voor de hand having der politieke on afhankelijkheid van hun landen zelfstandig zorg te dragen en vast te houden aan een politiek van strikte neutraliteit. EEN HERDENKINGSDIENST. Engeland heeft gisteren de slachtof fers van. de „Thetis" herdacht. Aan boord van den mijnenveger „Hebe" werden de'vaders, moeders, eebtgenooten en andere nagelaten betreütkingen van de 99 slachtoffers naar de plek, waar het vaartuig is gezonken, gebracht, ter- wij). anderen, die zich niet sterk genoeg achtten, dezen dienst aan boord mee te maken, een der vele herdenkingsdiensten aan den wal bijwoonden. Boven de plaats', waar het wrak ligt, werd een herdenkingsdienst gehouden, welke bestond uit bat zingen van een kerkelijk gezang, het lossen van saluut schoten, bet blazen van de „laatste post" en het zingen van heli volkslied. Aan boord van de oorlogsschepen in de omgeving Werden eveneens herden kingsdiensten gehouden. Gedurende den dienst werden talrijke kransen over boord geworpen. Op vele openbare gebouwen was de vlag halfstok gebescben. STDKER ARNOLD VERTELT. Een van de vier overlevenden van de „Thetis", de stoker Arnold, is uit het hospitaal te Portsmouth in zijn woning in Parkside-roald te Birkenhead terug gekeerd en heeft een relaas gegeven van zijin ontsnapping. Binnenland. De verhouding tusschen België en Ne derland. Lichte verbetering in het bedrijfsleven. Groote brand te Nieuwkuik. Buitenland. Spoedig een Engelsch-Russisch accoord? Dé dooden van de Thetis herdacht. Niet-aanvalsverdrag tusschen Duitsch land en Estland en 'Letland. UITGIFTE EENER In stukken van flOOO.—f 500.— en 1100.— ad 100 Inschrijvingen worden gaarne aangenomen door Arnold, die 21 jaar oud is, was nog zeer onder don indruk van de catastrofe en herhaaldelijk barstte bij in tranen ui't. Wij doken, aldus vertelde de stoker, te ongeveer half twee des middags. Er gebeurde niéts tot ongeveer drie uur. Op dat tijdstip schoot de neus van (dien onderzeeër plotseling omlaag, en ontstond een luchtstroom van voren, van den torpedo-lanceer-buis af. Op dat mo ment was ik werkzaam in de pompkamer waar ik een onderzoek instelde naar een klein lek en waar ik pogingen in het werk stelde, de schotten waterdicht te maken. Ik ging zoo in mijn werk op, dat ik geen s'toot voelde en ik realiseerde mij geen ooigenblik, dat wij met den bodem in aanraking waren geweest. Nog hevig ontdaan van de doorgeste- .ne emoties verhaalde Arnold verder, dat uit de controlekamer menschen schreeuw den, dat we moetsten opstijgen. Mannen, die in het voorschip bij den torpedobuis waren, kwamen ijlings naar de logies- ruimte. Wij slaagden er in de deur naar de 'tweede kamer te sluiten. De boot hing reeds in het water onder een zeer scher pen hoek, den scherpsten hoek, dien ik ooit in een onderzeeboot heb meege maakt. Er drong geen water door in de derde kamer, maar wij' wisten toen, d!at wij op den bodem zaten. Er was geen paniek, ze waren allemaal rustig en er werd nog nieW gedacht aan een ramp. Iedereen bad1 vertrouwen en wij' voelden ons zeker, daJt wij er binnen een paar uur in zouden slagen, naar boven te ko men. Wij maakten grappen. Iedere zeeman kreeg gelegenheid izijn meening uit te spreken, hoe naar boven te komen en alle!s werd overwogen. Eerste luitenant Chapman begaf zich naar de voorste uitlaaJtkamer in de hoop, in de ondergeloopen afdeeling te kunnen doordringen en de pump-installatie daar in werking te kunnen stellen. Hij slaagde daarin echter helaas niet. De druk was te groot voor zijn kracht. Anderen begaven zich eveneens derwaarts om hulp te bie den, doch het lukte niet en er werd beslo ten, deze poging te laten varen. Toen werd bet 'besluit genomen, dat wij zouden trachten het schip 'te verlaten. Wij begaven ons naar boven naar het achter schip. Toen we daar waren werd 'besloten, dat kapitein Oram en luitenant Woods bun best zouden doen, om uit de duikboot J Een vijftigtal Fransche zee-officieren bracht Dinsdag een bezoek aan de Kool hoven vliegtuigfabrieken te Rotterdam. Het gezelschap tijdens den rondgang. #i i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1