III4
Alle COUPOKS en LOSSINGEN
NI HENDRIKSE Co.'s BANK
eerste blad.
M
r
Dagblad voor de Provincie Zeeland
„KpninQin Cmma"„
/Triases Tbeotrix"
Hj
A'JS
ïle s
es l|
I g. a- s
s J
Britsch-Fransche voorstellen
te Moskon overhandigd.
Be strijd in China.
Het Prinselijk Gezin met de
„Piet Hein" 09 het IJselmeer.
ft
£8.
,8
Buitenland.
Wijziging van de Ameri-
kaansche Neutraliteitswet.
komen JUNI resp. JULI a.s. in de vaart
Dreigende verwikkelingen
in het Verre Oosten.
Belangrijkste Nieuws.
GOES.
£<5
p
.lQ
CD P (t
F-
&S
V
2.05
p3.
g
B- i 1
&- O H P
P C-Crq
- I." B
É-S 5"
p-P-2
S-^0
2 -> I
cr N S 3
OS «-^Si 3
P g
£5 5,
3
II «-}»
S- f
•S P SS "O
6 ffq (S
2. 6 P
'I KgS
«.BoJ
K
g
3
1
3'
p-
g
t*-
ux
£L
P-
p-
fcr1
P-
3
P
hs
H
g"
P- -
(ft
1 o
o 5"
y p
p
H
ÏL I
eft
p
IS
p>
t= Crq
B 8
O
CP
O
<fq
8 2
3 CO
S- o
0q
CD 3.
P J»
p. 5;
<c F*
g o
S-
w. s>
p r
E.
Pi- Ol
p o
p p-
p
i
N pu >P
L g (B P p
m tr
I^P
|P g®
8 8È';
Iwg.
<1 cs
I SLft
crq
1^'
5-
CI- CD
P
treft
e8
p-
K
03
JHB B o
p-B.1
CP ■*-
crq a
PJ
ETS"
a
K' B
a oq
Pj O t~r
fr p *-
hp
h--
5 CP
CP
p
g- B
p g,
-a
&5-
t_i.
S S
P P
DINSDAG 30 MEI 1939
53e JAARGANG No. 202
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
bijkantoor M I d d e I b u r g: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
AANZIENLIJKE HULP VOOR
ENGELAND EN FRANKRIJK,
DIE, DOOR DE MEERDERHEID TER
ZEE, WAPENS KUNNEN BEKOMEN
IN DE VEREEN. STATEN.
De Amerikaanache staatssecretaris van
buitenlandsche zaken Gordel Huil, heeft
het bureau van het congres Zaterdag een
program voorgelegd voor de herziening
van de neutraliteiswet.
In een brief aan den voorzitter van se
naat en 'huis zet Huil een zes punten om
vatend voorstel uiteen voor een wetgeving
die er volgens hem toe zou bijdragen, de
Veresnigde Staten buiten een oorlog te
houden.
Hij Alt d® volgende bepalingen voor:
1. Een verbod voor Amerikaansche
schepen om, ongeacht hetgeen zij vervoe
ren, In oorlogsgebieden te komen.
2. Beperking van het reizen In oorlogis-
geblod door Amerikaansche staatsburgers.
3. Export van goederen, bestemd voor
oorlogvoeren d e) mogend heden moet wor
den voorafgegaan door overdracht van 't
eigendomsrecht aan den bultenlandschen
kooper.
4. Het handhaven van de bestaande
woügoving inzake leonlngen en credieten
aan natios, die in oorlog zijn.
5. Regeling van hei aanvragen en Inza
melen in de Vereenlgde Staten van fond
san voor oorlogvoerende naties.
6. Handhaving van het nationaal bu
reau voor controle op de munitie en van
het systeem van vergunningen voor In- en
uitvoer van wapens.
Ik twijfel er aan, aldus Hull, of een
oorlog te voorkomen is door den export van
bepaalde artikelen te verbieden. Een al
geheel embargo zou het Amerikaansche
economische leven ruïneeren. Het schijnt
dus onmogelijk om een automatisch in
werking tredend embargo op te leggen
voor bepaalde catagorieën van artikelen.
Ik geloof, dat de clausule met betrek
king tot het embargo op wapens niet is te
handhaven.
Enkele Amerikaansche bladen meenen
dat op deze manier het gewicht van de
Vereen. Staten in de schaal geworpen
wordt ten gunste van den vrede, omdat de
verzekering van de levering van wapens
en munitie aan Frankrijk en Engeland de
kracht van de naties die naar den vrede
streven op machtige wijze versterkt.
De Britsehe ambassadeur, Seeds, en
de Iransc'he zaakgelastigde, Payart, heb
ben te Moskou Molotow de Britsch-Fran-
aChe voorstellen voor samenwerking tegen
agressie overhandigd.
Zoowel van Fransche als van Engel-
sche zijde wordt een algeheel stilzwijgen
over het onderhoud en d'en indruk, dien
de Britsehe en Fransche vertegenwoordi
ger gekregen hebben, in ac'ht genomen.
Tip diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" schrijft, dat het Drie
voudig Verbond zal voorzien in een vol
ledige reciprociteit, krachtens welke bet
onmogelijk zal zijn voor een van de drie
partijen in een Europeeschen oorlog te
worden betrokken zonder hulp van de
andere twee.
Te Londen 'is men. volgens de „Jour-
Echo de Paris" van meening, dat het
verbond geteekend zal worden, vóór bet
weder bijeenkomen van 'het Britsehe par
lement op 5 Juni, en dat het oveblieg tus-
schen de militaire deskundigen vóór het
einde van Juni zal aanvangen.
De formule van 'het Drievoudig Ver-
h°nd zoo schrijft .de „Matin" stelt
duidelijk het beginsel der wederkeerig-
heid. Bovendien is Engeland, om voldoe
ning te geven aan de Sowjet-Unie, bereid
de Baltische landen, t.w. Litauen, Let
land en Estland te garandeeren tegen een
met-uitgelekten aanval. Voorts doet men
opmerken dat de territoriale onschend
baarheid van Nederland en Zwitser
land gewaarborgd is door Frankrijk en
En éïand, altijd op voorwaarde dat deze
twee neutrale staten, ingeval zij bedreigd
zouden worden er de voorkeur aan ge-
ven het risico te loopen bij algemeene
vijandelijkheden betrokken te worden, lie-
De nieuwe motorschepen
voor den DAGDIENST VLISSINGEN-HARWICH v.v. der MAATSCHAPPIJ „ZEELAND"
ver dan af te zien van hun onafhanke
lijkheid, hoewel de nieuwe garanties
slechts van toepassing zijn wanneer de
landen, waarop zij betrekking hebben, be
sluiten zichzelf tegen een daad van agres
sie te verdedigen.
TOKIO DREIGT MET GEWELD.
Het gevaar, dat buitenlandsche zeemo
gendheden betrokken raken in den Ghi-
neesch-Japanschen oorlog, een gevaar,
dat sedert het begin van den strijd reeds
heeft gedreigd, is acuut geworden na het
Japansche besluit, om een blokkade in te
stellen tegen alle scheepvaart naar China,
imieldt Un. Press.
De aanhouding van het Britsehe schip
„■Ranpura" en het Fransche schip „Ara
mis" wordt beschouwd als een waar
schuwing van Japan aan de Westersehe
mogendheden, dat zij niets te malken heb
ben in China.
De Japansche blokkade was. sedert het
begin van den oorlog beperkt gebleven
tot Chineesche schepen, waarvan er vele
in beslag genomen werden, of tot zinken
gebracht. Imtusschen hadden, tot den val
van Kanton, buitenlandsche schepen
reusachtige hoeveelheden oorlogsmate
riaal voor China ontscheept.
Een blokkade dioor Japan zou onge
twijfeld op sterken tegenstand stuiten van
de zijde van Engeland, Frankrijk en de
Vereenigde Staten en van landen, die
minder handel met China hebben, zooals
Scandinavië en Portugal. Het een of an
der ernstig incident zou een crisis tent-
gevolge kunnen hebben.
De oorlog op het land is voor de Ja
panners zeer en zeer (moeilijk op het
oogenblilk. Vandaar wellicht de blokkade.
Op het ministerie van buitenlandsche
zaken is een telegram ontvangen van den
Britschen ambassadeur te Tokio, Craigie,
waarin gemeld wordt, dat de Japansche
regeering de verantwoordelijkheid op zich
neemt voor de verklaring, Donderdag
door den woordvoerder der marine Gai-
miulsho, tegenover de pers afgelegd, waar
in gedreigd werd, dat Japan geweld zal
gaan gebruiken, omi zijp „rechten" te ver
zekeren ten opzichte van ieder, die naar
China komt.
In deze verklaring werd voor de eer
ste maal officieel Japans eisch geuit, om
de souvereiuiiteit over alle buitenlandsche
concessies in China over te nemen.
De Britsehe antwoord
nota aap Tokio zal de J a-
papsche eisch en onherroe-
peliji verwerpen.
Japansich offensief aan de Har» mislukt?
Men verklaart volgens Reuter te Tsjoeng
king, dat een offensief dat de Japanners
vier weken geleden tegen Siangjang en
Fantsjeng aan de rivier Han hadden in
gezet, mislukt is. Na een wanhopig ge
vecht bij Tangho en Soeihsjen, waarin
20.000 Japanners gesneuveld of gewond
zouden zijn, moesten de aanvallers terug
trekken in de richting van Anlos om hun
troepen te reorganiseeren. Men is te
T'sjoengking van meening, dat die reorga
nisatie en het zenden van versterkingen
voor een nieuwen aanval ten minste drie
maanden in beslag zouden nemen.
ECONOMISCHE SAMENWERKING
TUSSCHEN DUITSCHLAND EN ITALIË
De Figaro meldt uit Berlijn, dat het in
de bedoeling van de Duitsehe regeering
schijnt te liggen om een economische sa
menwerking met Italië in het leven te
roepen, teneinde de economische krach
ten van Duitschland, die zijn uitgeput, in
de wapening te kunnen hergroepeeren en
om aan nieuwe krachten voor den land
bouw te kunnen komen.
In officieels kringen te Berlijn verluidt
dat de jongste beslissingen van den mi
nister van economische zaken er op ge
richt zijn de Dnitsche en Italiaansohe in
dustrieën slechts die producten te laten
vervaardigen, die zij onder gunstiger om
standigheden kunnen maken dan de con
currenten. Alles moet er op
gericht worden dat niets
in het buitenland gekocht
moet worden behalve dan
de grondstoffen waarnoch
Duitschland noch Italië
over beschikken.
EEN ROEKELOOZE OCEAANVLUCHT.
Zondag is van Old Arohard Beach in
Maine (Ver. St.) een 25-jarige handelaar
in vliegtuigen uit Los Angelos, Thomas
Smith geheeten, in een „Baby Clipper",
een toestelletje met een motor van 65 pk,
dat een kruissnelheid van '85 mijl per uur
heeft, (zonder toestemming der Ameri
kaansche autoriteiten gestart voor een
vlucht over den Atlantisc'hen Oceaan naar
Londen.
Hij is vertrokken met slechts een schroe
vendraaier, een Engelschen sleutel, een
revolver en een zakmes als instrumenten,
vier sandwiches, een flesch limonade, een
flesch water en wat geneesmiddelen bij
zich.
Hij heeft drie kleine parachutes bij zich
om mededeelingen te kunnen doen, want
over radio bosohikt bij niet.
Het weer bij New Foundland was slecht
en zicht was er bijna niet.
Waarschijnlijk zal Smith zijn roekeloos
avontuur met den dood moeten bekoopen.
TSJECHO SLOWAAKSCHE
GENERAAL NAAR POLEN
UITGEWEKEN.
Wat hij ovor zijn land' vertelt
De gewezen minister van oorlog en
binnenlandsohe zaken in het ministerie
van Wolosjin en vertegenwoordiger der
regeering van Praag in Subkarpatisch
Roethenië, generaal Leo Prchala, is te
Warschau aangekomen, nadat 'hij in het
geheim uit Praag was vertrokken.
Hij verklaarde in Polen
een Tsjechisch legioen te
willen oprichten om ie be-
vrijding van Tsjecbo Slo-
wakije voor te bereiden.
Na betoogd te hebben, dat alle Tsje
chen op een geschikt oogenblik zouden
opstaan om hun vaderland te heroveren,
besprak generaal Prchala de positie der
Tsjechen onder het Duitsehe bestuur.
„De Duifeschers, aldus de generaal, zen
den niet alleen alle voorraden naar het
Rijk, zoodat te Praag reeds een tekort aan
levensmiddelen merkbaar wordt doch alles
wat naar Duitschland kan worden gezon
den, tot gebruikte knoopen toe".
Hij1 verklaarde verder, dat de Duit-
schers Tsjechische arbeiders ontslaan om
hen te vervangen door uit Duitschland ge
komen arbeiders. Daartegenover zouden
meer dan 200.000 Tsjechische werklieden
naar Duitschland zijn gezonden. In de
Skodafabrieken wordt door Duitschers ge
werkt.
DUITSCHLAND
OP ALLES VOORBEREID.
Vernomen wordt, dat 'bij eventueel prac-
tisch in werking treden van de Duitsehe
Siegfried-linie niet alleen voor de stad
Aken en omgeving zeer uitgebreide maat
regelen zijn ontworpen.
De oude keizersstad zal geheel worden
ontruimd. Maar ook Trier, in de nabijheid
van de Luxemburgsehe grens, waar even
eens een voornaam knooppunt is, zal het
zelfde lot deelen. De inwoners dezer ste
den zullen, voor zoover zij niet elders
onderdak vinden, worden ondergebracht
in onderaardsche verblijven in het achter
land.
Ook 'het Lazaretwezen in de Siegfried-
l'nie is op geheel nieuwen voet ingericht.
Dit bevindt zich niet achter 't vestigings-
front, maar in de ondergrondsohe verblij
ven zelf, waar operatiekamers en alles wat
daarbij behoort, zijn ingebouwd.
DE BERGING VAN DE SQUALUS.
Marine-autoriteiten Ihebben medege
deeld, dat 60 duikers gedurende minstens
een week, wellicht zelfs twee weken, dag
en nacht zullen werken, alvorens de duik
boot „Scrualus" gelicht kan worden, waar
na de lijken van de 26 slachtoffers gebor
gen kunnen worden.
DE TERREUR IN PALESTINA.
Verschillende bomaanslagen
Gisteravond zijn in een bioscoop te Je
ruzalem, welke Arabisch eigendom is,
twee bommen tot ontploffing gekomen,
tengevolge waarvan 18 personen werden
gewond.
De gewonden waren: tien Arabieren,
een Joodsche jongeling en een Jodin; drie
OOK PRINSES BEATRIX IS GISTEREN
MEE UITGEVAREN.
Het Prinselijk gezin heeft de Pinkster
dagen met de „Liet Hein" op het IJsel
meer doorgebracht.
Zaterdagmiddag is het jacht met de
Prinselijke familie van Muiden vertrok
ken.
Zondagmorgen was de Piet Hein in de
nabijheid van Kampen, waar dr J. Eij'k-
man een godsdienstoefening heeft geleid.
Mjaandagochtend voer het jacht de ha
ven van Muiden weer binnen en de Mui-
denaren, die hiervan getuigen waren, ver
moedden reeds, dat dit geschiedde om
Prinses Beatrix aan boord te doen ko
men. Echter werd men hierin aanvanke
lijk teleurgesteld. Wel arriveerde in den
loop van den ochtend een hofauto, doch
deze kwam uit Den Haag en wel met
gasten vani het Prinselijk Paar, die zich
aan boord van de „Piet Hein" begaven.
Doch toen het jacht niet uitvoer, begreep
unlen, dat er toch nog iets anders moest
gebeuren.
Te ongeveer 12 uur reed een auto uit
S'oestdijk voor, waarin Prinses Beatrix
gezeten was, op schoot van jvr. Feith.
Zoodra laatstgenoemde met Prinses Bea
trix de auto verliet, ging een luid gejuich
op van de omstanders, waarop het Prin
sesje, dat er allerliefst uitzag, lachend
met haar handje wuifde. Het Prinsesje
werd aan boord van de „Piet Hein" ge
bracht, waar Prinses Juliana hoar on
middellijk onder Haar moederlijke zorgen
nam. Ongeveer 1 uur voer het jacht Mui-
den's haven weer uit.
Verschillende Muid&naren hebben in
den loop van den middag cruet verrekij
kers het IJsselmeer afgezocht, om den
tocht van de „Piet Hein" te kunnen vol
gen. Nu eens zag men het jacht in de
nabijheid van het fort Pampus en (kort
daarop verwijderde het zich weer, maar
ongeveer 4 uiur wachtte den belangstel
lenden op de Heerengracht te Muiden een
verrassing. In zijn raceboot gezeten, na
derde ini.1. Prins Bernhard, die kwam
mededeelen, hoe laat het jacht in de ha
ven weer te wachten was.
Des avonds om negen uur is de „Piet
Hein" teruggekeerd en vertrok het Prin
selijk gezin per auto naar het paleis
Soestdijk.
Engelsöhe en drie Joodsche agenten. Een
der Britsehe agenten werd een 'been afge
rukt.
In verband met dezen aanslag heeft de
politie alle schouwburgzalen en 'bioscopen
gesloten.
Bij Jaffa is een aanslag gepleegd, die
volgens sommigen aan Joden, volgens an
deren aan Arabieren moet worden toege
schreven. Terroristen hebben door de ven
sters van de Ruizen op de slapende be
woners geschoten. Vijf Arabieren werden
gedood, vijf, onder wie vier vrouwen, ge
wond.
Het schijnt wel, aldus Havas uit Jeru
zalem, dat de beide terroristische aansla
gen van Maandag het werk van Joden
.zijn. Elen onderzoek heeft aan het licht
gebracht, dat de daders van den aanslag
in een dorp- bij Jaffa, waarbij 10 slacht
offers vielen, onder wie vijf dooden, Euro-
peesche kleeding droegen en Hebreeuwsch
spraken. De aanslag in de Arabische 'bios
coop heeft 21 slachtoffers gemaakt, van
wie vier ernstig gewond zijn. Men meent
te staan voor manifestaties van de geweld
politiek, die na de publicatie van het Wit
boek is bepleit.
Aan den anderen kant wordt melding
gemaakt van pogingen der Arabische op
standelingen om de gewapende benden op
nieuw te formeeren.
Na de exploisies in de bioscoop te Je
ruzalem is nog een Jood doodgeschoten
en een andere Jood ernstig gewond in hel
centrum van de stad.
Een poging van een Grieksch schip, om
meer dan 400 immigranten clandestien
aan land te zetten aan de kust van Pales
tina is verijdeld door den Britschen mij
nenveger Sutton, die het schip naar
Haifa heeft opgebracht.
GOEBBELS NAAR DANZIG.
Naar de Guniec Warszawski meldt, zou
Goebbels 7 Juni te Danzig verwacht wor
den, waar hij sportfeesten zou bijwonen,
.welke georganiseerd zijn door de natio-
naal-socialistische partij in de Vrije Stad.
VLIEGTUIGEN PRODUCTIE IN
ENGELAND.
Tthans reeds ongeveer 1000 toestellen
per maand.
D'e luchtvaartmedewerker van de Sun
day Times schrijft, dat de Engelsche
vliegtuigindustrie volgens sommige ver
antwoordelijke kringen thans ongeveer
een productie van 1000 toestellen per
maand heeft bereikt. De ontwikkeling
Binnenland.
Het Prinselijk Gezin op het IJselmeer.
Brand in de staatsmijn Prins Hendrik.
De strijd tegen de Coloradokever.
Buitenland.
Dreigende verwikkelingen in hef verre
Oosten.
Wijziging Amerikaansche neutraliteits
wet.
Een uitval van Grandi.
Bomaanslagen in Palestina.
welke per 1 Juni 1939 vervallen
worden aangenomen door
van deze industrie gaat zoo voorspoedig,
dat men thans reeds aan de productiecij
fers toe is dio waren voorzien voor het
einde van het jaar.
Een andere voor E'ngeland moedgeven
de factor is volgens de correspondent van
,do Sunday Times 't feit, dat de laatste ty
pen Engelsche machines wat kwaliteit en
prestaties betreft de beste in do wereld
moeten zijn. Een van do opmerkelijkste
verbeteringen van de nieuwste machines
is behalve de vergrooting van de snelheid
de goweldige toeneming van do bewape
ning.
UITVAL VAN GRANDI.
Zijn positie als ambassadeur onhoudbaar
geworden?
De kloof tuaschen Engeland en Italië
is verbreed tengevolge van een rede dooT
Grandi, Donderdag in de Italiaansc'he
ambassade te Londen, ter gelegenheid van
de onderteekening van 'het Italiaansc'h-
Duitsche verdrag uitgesproken.
Deze rede heeft te Londen
een zeer slechten indruk ge-
maak t.
De „Evening Standard" is er over ver
ontwaardigd, dat een ambassadeur in het
land, waar Ihij geaccrediteerd is, een zóó
heftigen aanval op de democratiën doet
en 'geliooft niet, dat Grandi zijn functie
langer zal kunnen uitoefenen.
„De fraaie woorden van Grandi zullen
niets veranderen", schrijft de „Petit Jour
nal", „Frankrijk en Engeland zijn ont
waakt 'en op 'hun hoede. Zij hebben niets
te duchten. De Maginotlinie is Steviger
dan de Siegfriedlinie, welker ingenieur
door Hitler is afgedankt. De vloten 'van
Engeland en Frankrijk waken aan de
deuren 'der Middellandsche Zee. Finan
cieel is Italië platzak; Duitschland Beeft
van hypotheken en belastingen en van de
cadeautjes van Oostenrijk en Tsjecho-
Slowakije. De dictators moeten het heb
ben van hun bluf en prestige. Frankrijk,e
Engeland en de Vereenigde Staten teza
men hebben een oorlogsschat van 736
milliard frans aan goud. De as zou on
geveer tien milliard bezitten.
TOKIO MOET TOT „AS"-PACT
TOETREDEN.
Japansche ambassadeurs te Berlijn en
Rome oefenen druk uit.
Dte correspondent te Berlijn van de
„Daily Telegraph" verneemt uit zeer be
trouwbare bron, dat de Japansche am
bassadeurs te Berlijn en Rome, 'hun re
geering te Tokio* hebben mecfegedeefidi
dat zij, tenzij Japan tot het Duitsch-
Italiaansch militaire verdrag toetreedt,
van plan zijn 'hun ambt neer te leggen.
Er 'valt niet aan te twijfelen dat
Duitschland en Italië sterken druk op
Japan uitoefenen om zich bij1 de militaire
overeenkomst aan te sluiten. Deze druk
wordt nog versterkt door den invloed die
de twee ambassadeurs en andere Japan
sche 'diplomaten te Berlijn uitoefenen.
DU1TSCH SCHIP DOOR DE
JAPANNERS AANGEHOUDEN.
Een protest var» den Duitscher»
consul-generaal.
Een Japansch oorlogsschip heeft het
Duitsehe stoomschip Sauerland, dat op
weg was naar Sjanghai, gedwongen te
stoppen. Eenige manschappen begaven
zich aan 'boord van de Sauerland een
schip van de HamburgAmerikalijn
en bleven daar 20 minuten. De scheepstoe-
wijizen werden nauwkeurig onderzocht.
Het te Sjanghai verschijnende dagblad
China Press, dat dit bericht lanceerde,
meldt verder, dat de Duitsehe consul-ge
neraal te Sjanghai krachtig heeft gepro-
