5GIDS
eerste blad.
GEL
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
en Verpachtingen
Duitschland krijgt een beleefde weigering
ven de Noorsche Sleten.
RG
ame Timmermans-
ht gevraagd.
- Wolfaartsdljk.
rtUop dit blad
TE
KAMPEN
Het bezoek van Koningin
Wilhelmina aan België.
Buitenland.
Engelsch Witboek inzake
Palestina gepubliceerd.
Da onderhandelingen van
Engeland met Rusland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
Uit de Provincie
irzonden de twee
5MA—THEMMEN
,90, Geb. ƒ2,40)
NES—BOLDINGH
,90, Geb. ƒ2,45)
largang drie boe-
net een keur van
FELAARSKROON
2R—VAN OORDT
door J. W. OOMS
!e van ƒ5,aan
us.
le van ƒ16,90 en
,50 per kwartaaL
e van ƒ19,90 en
1,25 per kwartaaL
geëvenaarde
I van ƒ10,90
Boekhandel
bare personen-
n in de lucht
ren Zeeuw on-
onze abonné's,
;n tegen afgifte
ler post, na in-
rodrag in post-
ie „De Zeeuw".
en Bijkantoor
itvangen 1 ex.
per post 8
t).
t is bijgesloten,
ting Bouw- en Weil.,
Harst,
uwl., Kram.
stede, Klop.
and, hofstede „De
k, Landhuis enz., v.
morgen 10 u.:
VRIJDAG 19 MEI 1939
53e JAARGANG - No. 194
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
AbonnemeBtsprijs fSA9 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter ef motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Een proclamatie van burgemeester
Max van Brussel.
De heer Adolphe Max, burgemeester
van Brussel, heeft de volgende proclama
tie aan het volk doen aanplakken:
Medeburgers,
De Koningin der Nederlanden, de uit-
noodiging van den Koning der Belgen
beantwoordend, zal Dinsdag 23 Mei in
onze hoofdstad aankomen en zal er tot
den volgenden Vrijdag verblijven.
De Brusselsche bevolking zal de ge
ëerbiedigde Vorstin van een broedervolk
hartelijk ontvangen. In de huidige om
standigheden voelt België dat het meer
dan ooit met dit volk vereenigd is door
de handen van een nauwe en oprechte
solidariteit.
Bevlaggen wij de gevels onzer wonin
gen tijdens die gelukkige dagen en dat,
overal in de feestvierende stad, de Bel
gische en de Nederlandsche kleuren vroo-
lijk wapperen, ter eere van Koningin
Wilhelmina.
Belgische radio-uitzendingen.
In verband met het officiëele bezoek
van H. M. Koningin Wilhelmina aan het
Belgische Hof, zal het Belgische radio
instituut verschillende plechtigheden
draadloos uitzenden.
Op Maandag 23 Mei te 16.25 uur zal
men een gesproken reportage kunnen
hooren van de aankomst te Brussel van
H. M. de Koningin en rond 21 uur zullen
worden voorgelezen de redevoeringen,
welke Koning Leopold en Koningin Wil
helmina tijdens het gala-diner in het Ko
ninklijk Paleis van Brussel zullen uit
spreken.
Den 24sten Mei wordt te 11.15 uur een
gesproken reportage gegeven van H. M.'s
bezoek aan het stadhuis van Brussel. Te
20.40 uur wordt een korte reportage ge
wijd aan de aankomst van Hunne Maje
steiten in den Muntschouwburg te Brus
sel, voor het bijwonen van de gala-voor
stelling.
Zooals men weet, zal H. M. op 25 Mei
een bezoek brengen aan de tentoonstel
ling te Luik en het Nederlandsche pavil
joen aldaar. Hiervan wordt eveneens een
radio-montage gemaakt, die te 19.15 uur
zal worden uitgezonden.
Tenslotte zal ook een reportage gewijd
worden aan het vertrek uit België van
H. M. de Koningin, op 26 Mei. De radio
reportage hiervan, zal men te 13 uur
kunnen beluisteren.
iddag 3 u.: 755.
r fietsers:
NA 5 JAAR STOPZETTING VAN
IMMIGRATIE.
De Engelsche regeering heeft een wit
boek gepubliceerd, waarin haar plannen
met Palestina worden bekend gemaakt.
Binnen tien jaar moet een onafhanke
lijke Palestijnsche staat geschapen wor
den. Gedurende vijf jaar mogen in totaal
nog 75.000 Joden zich in Palestina vesti
gen; daarna wordt geen immigratie meer
toegestaan zonder toestemming der Ara
bieren.
Dit zijn de belangrijkste twee verkla
ringen van de Britsche regeering.
Tusschen het onafhankelijke Palestina
en het Vereenigd Koninkrijk zal een ver
drag gesloten worden, ten einde op be
vredigende wijze in de stralegische en
commercieele behoeften van beide landen
te kunnen voorzien.
De onafhankelijke staat zal zoodanig
worden ingericht, dat Arabieren en Jo
uen deel hebben aan de regeering op een
wijze, dat de levensbelangen van beide
volken gegarandeerd worden.
Arabische kringen in Londen zijn te
leurgesteld over de overgangsperiode van
tien jaar. Zij zijn van oordeel, dat de
uiterste limiet drie jaar had moeten zijn.
Het Joodsch agentschap voor Palestina
deelt officieel mede: „De nieuwe politiek
komt hierop neer, dat het Joodsohe volk
het recht ontzegd wordt, wederom een na
tionaal huis op te bouwen. Zij draagt het
gezag in Palestina over aan de tegen
woordige Arabische meerderheid, levert
ue Joodsohe bevolking over aan de ge
nade van deze meerderheid en stelt voor
de Joden in hun eigen vaderland een ter
ritoriaal ghetto in.
Betoogingen te Jeruzalem en Haifa.
Terroristen hebben de radio-voorlezing
van het witboek in de drie officieele
talen verstoord door alle vier de lijnen
tusschen de studio te Jeruzalem en den
zender te Ramallan door te snijden.
Te Tel Aviv hebben 1500 Joodsche
betoogers de bureaux van de districts-
overheid bestormd. Zij verwoestten den
inventaris en stichtten brand. Een Jood
sche politie-agent is ernstig gewond, toen
uit de menigte werd geschoten, nadat de
politie een charge had gemaakt.
In het centrum van Jeruzalem zijn
verscheidene bommen ontploft.
Gistermiddag trokken vijftienduizend
Joden te Jeruzalem in een ordelijke be
tooging door de hoofdstraten van de
Joodsche wijk van Jeruzalem. In den
stoet werden horden met de volgende op
schriften meegedragen: „Wij willen geen
minderheid vormen onder Arabische
heerschappij".
Toch ongeregeldheden.
De massabetooging, waaraan door
15,000 Joden was deelgenomen, was juist
uiteengegaan, toen eenige onverantwoor
delijke Joodsche elementen zich bij' el
kander aansloten en naar het bureau van
den districtscommissaris gingen, waar zij
zoo'n dreigende houding aannamen, dat
de politie bevel kreeg zich op straat te
begeven. D'e menigte schudde vuisten en
wierp steenen naar de politie, die sta
len helmen droeg en voorts o.m. van
schilden was voorzien. Drie Joden wer
den licht gewond.
Gisteravond hebben de betoogingen in
Jeruzalem ernstige afmetingen aangeno
men. De massa der betoogers wilde zich
naar de Joodsche wijken begeven, waar
zij verzet bleef bieden aan de politie.
Om negen uur gisteravond waren aan
Engelsche zijde 10 gewonden gevallen en
85 aan den kant van de betoogers. Veer
tig hunner liggen in het Joodsche zieken
huis, waar zij als gearresteerden worden
behandeld.
Om tien uur waren gisteravond de Brit
sche troepen en politie den toestand
meester. Het aantal gewonden onder de
betoogers bedroeg toen een honderdtal, al
len opgenomen in het ziekenhuis.
Bij de ordebewaarders waren tien ge
wonden gevallen. De straten in het cen
trum van de Joodsche wijk bieden een
troosteloos schouwspel, alle ruiten der
winkels in de hoofdstraat zijn stukgesla
gen. De betoogers trachtten weer samen
te scholen, doch dit wordt verhinderd.
In geheel Palestina zijn verder demon
straties door de Joden gehouden welke or
delijk verliepen.
ALLEEN DENEMARKEN WIL
ONDERHANDELEN.
Het Finsche antwoord op het Duit-
sche voorstel strekkende tot de sluiting
van tweezijdige niet-aanvalsverdragen is
reeds Dinsdag te Berlijn aangekomen.
Volgens welingelichte Finsche kringen
is dit antwoord in 'hoofdzaak analoog
aan die, welke Woensdag door Zweden
en Noorwegen werden overhandigd. Het
zou neerkomen op een beleefde weigering.
Men zou doen» uitkomen, dat men een
strikte onzijdigheid wenscht in acht te
nemen, zoodat het onder deze omstandig
heden niet noo-dig is te achten, een niet-
aanvalspact te sluiten.
Te Berlijn betoont men een zekere ge
prikkeldheid, welke overigens vooraJl ge
richt is jegens den Zweedschen minister
van buitenlandsche zaken, Sandler, die
als de promotor wordt beschouwd van
deze beleefde weigering der Scandinavi
sche landen..
Ook de houding van Finland heeft het
rijk teleurgesteld, dat van de zijde van
dit land meer „begrip" had verwacht.
Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat de
Deensche regeering de Duitsche regee
ring er van in kennis heeft gesteld, dat
zij bereid is te onderhandelen over de af
sluiting van een niet-aanvalsverdrag.
HET ANTWOORD VAN DE BRITSCHE
REGEERING NAAR MOSKOU
GESEIND.
Tegenstrijdige berichten doen in Londen
de ronde betreffende de vordering der
Britsdh-Russische besprekingen. De di
plomatieke oorrespondent van Reuter ver
neemt, dat Sovjet-kringen te Londen uit
drukking hebben gegeven aan pessimisme.
Deze kringen hadden den indruk, dat de
laatste Britsche opmerkingen geen grond
slag bieden voor een regeling.
In Britsche kringen had men een hoop
voller opvatting en achtte men de voor
uitzichten geenszins zoo duister als dit
door de Sovjet-critici wordt afgeschilderd
De Franschen schijnen actief een rol te
spelen bij! de pogingen om een compromis
oplossing te zoeken, die de bestaande mee-
ningsverschillen zou oplossen.
De Sovjet-regeering blijft vasthouden
aan gelijkheid en wederkeerigheid bij elk
pact met Groot-Brittannië.
Volgens gisteravond in welingelichte
Fransche kringen verkregen inlichtingen
heeft men te Londen gisteren de laatste
hand gelegd aan het Britsche antwoord
op de recente nota der Russische regee
ring. Het antwoord zou nog denzelfden
avond geseind worden aan den Britschen
ambassadeur te Moskou.
Men meent te weten, dat het nieuwe
Britsche ontwerp- aanzienlijk in de rich
ting der wederkeerigheid inzake den ou
derlingen bijstand in geval van agressie
gaat. Krachtens dit ontwerp zouden- En
geland en Frankrijk zich verbinden bij
stand te verleenen aan de U. R. S. S.,
wanneer deze1 het slachtoffer mocht wor
den van agressie tengevolge van de ver
plichtingen, die ziji zou hebben aangegaan
jegens Polen, Roemenië en Turkije.
In diplomatieke Fransche kringen toon
de men zich vrij- optimistisch gisteravond
ten aanzien van de ontwikkeling der on
derhandelingen. Men had de hoop, dat de
Russische regeering het standpunt der
Fransche en Britsche kabinetten zou aan
vaarden.
ONGELUK AAN BOORD VAN EEN
BRITSCHEN TORPEDOJAGER.
Aan boord van den torpedojager „Es
kimo", welk ©chip in de haven van Port
land -ligt, heeft 'zich een ontploffing voor
gedaan tengevolge waarvan een matroos
werd gedood en drie matrozen ernstig
gewond weiden.
Het verluidt, dat een kanon, dat na
schietoefeningen werd schoongemaakt,
uit elkander is gesprogen.
RANTSOENEERING IN SPANJE.
In de S'paansche staatscourant is een
decreet verschenen: van den Spaanschen
minister voor de Industrie, waarbij1 de
voedselvoorziening in geheel Spanje
wordt gerantsoeneerd. Het hoofd van het
gezin krijit op aanvrage twee rantsoen-
kaarten, een voor vleesch en een voor
andere levensmiddelen.
MILLIARDEN TEKORT IN ITALIË.
Volgens 'het rapport van de commissie
van financiën zal het tekort op de Ita-
liaanscbe begroeting voor den dienst
1939'40 5 milliard lires bedragen.
Onder de middelen om dit tekort te
-dekken stelt de rapporteur voor, een
zekere verhooging van de belastingen en
vermindering van de bestuursuitgaven.
DE ENGELSCHE DIENSTPLICHT.
Het Engelsche Lagerhuis heeft in der
de lezing 'het wetsontwerp op de mili
taire oefening aangenomen met 337 tegen
130 stemmen.
SPANJE VIERT ZIJN OVER
WINNINGSFEEST.
De overwinningsfeesten in Spanje, die
twee dagen zullen duren, zijn vannacht
begonnen. Te middernacht werden, op
aJlle bergtoppen des lands 'vreugdevuren
ontstoken.
D'e overwinningsparade had vanmorgen
plaats. 200.000 manschappen namen er
aan deel, onder wie 15.(X)0 Italianen en
2500 Duitschers.
De diplomatieke plechtigheid werd
vanmiddag gehouden. Men, weet nog niet
of Franco de van hem verwachte rede
voering zal uitspreken.
WAT IS ER MET SCHUSCHNIGG
GEBEURD?
De Londensche vrienden van den vroe-
geren 'Oosten rijkschen bondskanselier
Schulsehnigg vragen zich thans angstig
af, wat er met hem gebeurd is. Sdhusch-
nigg werd 'onlags uit het Hotel Metropole,
het hoofdkwartier van de Gestapo in
Weenen, naar elders overgebracht. Men
weet echter niet waarheen.
HET BRITSCHE KONINGSPAAR
IN CANADA.
D'e beide eerste dagen van de tournée
van 'het Britsche koningspaar door Ca
nada zijn reeds een overstelpend succes
gebleken. Nadat de „Empress of Austra
lia" Woensdagmorgen, temidden van
klokgebeier en sirenegeloei en begeleid
door vliegbooten en torpedojagers aan de
kade te Quebec was gemeerd, in aanwe
zigheid van een menigte van 50.000 men-
schen, begon een ononderbroken triomf
tocht. In Quebec werd bet koningspaar
toegesproken. Dertigduizend schoolkinde
ren zongen het Britsche volkslied.
Er waren naar schatting in Quebec
twee milüoen menschen op de been. Ruim
één milüoen menschen waren van buiten
gekomen om de Engelsche koning en ko
ningin te zien.
PINKSTERVERLOF VOOR
MILITAIREN.
Voor het niet bij de „buitengewone op
roeping uitwendige veiligheid" ingedeel
de personeel is door den commandant van
het Veldleger bepaald, dat ter gelegenheid
van het Pinksterfeest van Zaterdagna
middag na afloop van den dienst tot
Maandagavond, dus van 2729 Mei, aan
50 pet. der aanwezige sterkte bewegings
vrijheid kan worden verleend.
De andere helft van het personeel kan
een hiermede overeenkomende bewegings
vrijheid genieten van Zaterdagmiddag
3 Juni tot en met Maandag 5 Juni.
DE B0TERHEFFING.
Het bedrag van de heffing en steun-
uitkeering op boter, behoudens tusschen-
tij'dlsche wijziging, is voor de week van
18 tot 25 Mei vastgesteld op 60 cent
per kg.
HET WEGGELD IN NOORD-BRABANT.
Ged. Staten overwegen voorstel tot
opheffing.
Naar gemeld wordt, overwegen Ged.
Staten van Noordbrabant, aan Provin
ciale Staten voor te stellen, met ingang
van 1 Mei 1940 over te gaan tot afschaf
fing van de heffing van weggeld voor
het gebruik van de Provinciale wegen.
Het ligt in de bedoeling van het Pro
vinciaal bestuur, in de behoefte aan mid
delen voor den wegenbouw te voorzien,
door een matige verhooging van de op
centen op de rijksbelastingen.
NEDERLANDSCH JONGELINGS
VERBOND.
Bondsdag te Leeuwarden.
Het Nederlandsch Jongelingsverbond
heeft te Leeuwarden, vergaderd, onder
leiding van Dr G. P. van Itterzon
te 's-Gravenhage.
Woensdagmiddag werd eerst een huis
houdelijke vergadering gehouden, waar
in de jaarverslagen van secretaris en pen
ningmeester werden goedgekeurd.
Hier kwam ook aan de orde een voor
stel van de J. V. te R ij n s b u r g, het
Bondsbestuur en gansch het N.J.V. uit-
noodigend, haar houding, statuten en
reglementen in dezen geest te herzien,
dat de verbondenheid van het N.J.V. met
de Vaderlandsche kerk duidelijk tot uit
drukking komt.
In zijn prae-advies werd er door het
H.B. op gewezen, dat de aanneming van
dit voorstel ontbinding van den Bond
zou beteekenen, daar de artikelen 1 en
12 van de statuten onveranderlijk zijn.
Na een breede discussie werd het voor
stel met overgroote meerderheid ver
worpen.
In de daarna gehouden sectie-vergade
ringen kwamen de volgende onderwerpen
aan de orde: Moeilijkheden bij onze
Bijbelbespreking; De bouw der C.J.M.V.
in de groote stad; De verhouding van
den leider tot zijn jongens; en (bij zen
ding) Weenende maaiers.
's Avonds werd een feestvergadering
gehouden, gevolgd door een bidstond
onder leiding van Ds P. Veen te Utrecht
NED, BOND VAN
JQNGELINGSVEREENIGINGEN
OP GEREF, GRONDSLAG.
De 51e Bondsdagi.
Gisteren werd te Utredht de 51e bonds
dag gehouden van de Ned. Bond van Jon-
gelingsvereenigingen op 'Geref. grondslag.
Dte belangstelling was zóó groot, dat men
in niet minder dan vier gebouwen bijeen
kwam, n.l. in Tivoli, de Buurkerk, de Oos-
ter- en de Westerkerk.
Alan den bondsdag ging Woensdagavond
in de Oosterkerk een huishoudelijke bijeen
komst vooraf die gepresideerd werd door
Prof. Dr K. Dijk van Zwolle.
De verslagen van secr. en pennningm.,
de heeren J. Wijnbeek te Zwolle en A.
van Rijin te Rotterdam werden na bespre
king goedgekeurd.
Besloten werd de bondsdag in 1940 te
Groningen te houden. Op voorstel van het
bondsbestuur werden in het 'bondsre-gle-
ment verschillende wijzigingen aange
bracht, rakend de verhouding van den
bond tot de vereeniging 'Geref. Jonge-
ling'Sbond.
Voorts werden voorstellen van internen
aard afgedaan.
Gistermorgen om half elf ving in du
vier gebouwen de eigenlijke bondsdag aan
In Tivoli werd de 'bijeenkomst gepresi
deerd door P r.of. Dr K. D ijk van
Zwolle, die een openingsrede hield, geti
teld: „Opvarenvoortvaren". Reeds
lang voor den aanvang kortte men den tijd
met het zingen van vaderlandsch© en an
dere liederen.
Na de openingsrede van den voorzitter
werden telegrammen van hulde en trouw
gezonden aan H. M. de Koningin en het
Prinselijk gezin. Staande werd hierna het
Wilhelmus gezongen.
Binnenland.
Het bezoek van H. Mi. de Koningin aan
België.
Denaturatie klei-aardappelen.
Vreeselijke aanrijding te Lonneker.
Drama te Amsterdam.
Buitenland.
D'e plannen van Engeland met Palestina.
Het antwooord 'der Noorsche staten aan
Duitschland.
De onderhandelingen tusschen Engeland
en Rusland.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
Vervolgens hield Dr G. N. Impóta,
Geref. predikant te Kampen en lid van'
het bondsbestuur een causerie over: „Per
soonlijk Bijbelonderzoek".
Medegedeeld werd dat tot) lid van het
bondsbestuur was herkozen de heer A.
v. Rijn te Rotterdam-Zuid en tot raads
man van den bond Mr J. A. de Wilde,
minister van Financiën.
In de middagvergadering trad als refe
rent op Dr G. G. Berkouwer, Geref.
predikant te Amsterdam-Oost met het on
derwerp: „Is onze werkwijze intellectua
listisch?"
In de drie andere kerkgebouwen werd
hetzelfde onderwerp behandeld door Dr
A. de Bondt te 's-Gravenhage-West, Ds
E. T. v. d. Born te Heemstede en Dr P.
Prins te Deventer.
Na bespreking van het referaat hield
D s P. G h. v. d. V1 i e t, Geref. predikant
te Utrecht en raadsman van den bond,
een opwekkende rede, getiteld: „Wees
sterk en doe het".
De samenkomst in Tivoli werd bijge
woond door Minister De Wilde en bet
Kamerlid H. Botterweg, de laatste als
vertegenwoordiger van het Gemeentebe
stuur, terwijl ook later de Minister-presi
dent Dr H. Golijn, die de Bondsdag van
het N. J. V. te Leeuwarden had bijge
woond, ter vergadering kwam.
Minister de Wilde aan wien het diplo
ma van het eere-lidmaatschap in lijst
werd aangeboden, heeft daarvoor met en
kele woorden dank gezegd en van zijn on
verzwakte liefde voor den Bond getuigd.
Nadat de beer Botterweg het woord
had gevoerd, sprak Minister Golijn. Deze
wees er op, dat tegenover de gemeen
schappelijke gevaren, waaraan wij bloot
staan, eenheid en samenwerking geboden
is. Halven kunnen niet-samenwerken; zij,
die een welgefundeerde overtuiging be
zitten, wel. Daartoe is vooral noodig de
kracht van het gebed, waarna Spr. ten
besluite de vergadering in gebed voorging.
Staande werd daarop Dr Golijn Plsalm
1343 toegezongen.
In de andere bijeenkomsten werden op
wekkende redevoeringen gehouden door
Ds M. B. van 'tVeer te Groningen, Ds
Qhr. W. J. Teeuwen te Heerde en Ds G.
Veenhof te Haarlem.
Na afloop vond in de Domkerk een or
gelconcert plaats dat gegeven werd door
den heer St. v. Viegen, orgelist der kerk.
DE „KONINGIN EMMA".
De proefvaarten met de „Koningin
Emma" het nieuwe söhip van de Zee
land zijn zoo goed verloopen, dat mor
gen de officieele overname-proefvaart
met vele genoodigden 'kan worden ge
maakt van Rotterdam naar Vlissingen.
Het schip vaart Maandag weer terug
naar Rotterdam.
Zaterdag 27 Mei wordt een vaartocht
gemaakt met het personeel van de Zee
land 'van Vlissingen uit.
Hetzelfde 'heeft op 31 Mei te Rotter
dam plaats met Nederlandsche en Duit
sche journalisten. De tocht gaat dan naar
Harwich.
2 Juni vaart de boot naar Vlissingen
terug; men neemt dan leden van de En
gelsche pers mee, waarmee men een toer
door ons land maakt.
Op 4 Juni zal het nieuwe söhip voor
het eerst afvaren in den dagelijkschen
dienst.
Vijf en twintig jaar gemeentesecretaris.
Dinsdag was het 25 jaar geleden, dat
de heer F. Naerebout, commies-griffier
ter secretaris van Zierikzee, geïnstalleerd
werd als secretaris der gemeente Ouwer-
kerk.
