►90
25
►90
Wijziging van de Dienstplichtwet
(BIS
Een halve eeuw Arbeids
wetgeving.
GEL
N.lf. Fin. Mij. „Zeelandia" Goes
EERSTE BLAD.
HET HART van Uw AUTO
is DE MOTOR Laat dit hart
De strijd in China.
C. DE LEEUW, Middelburg TeL 669
OLIE, DIE ZORGT ER VOOR
Voorloopig Terslag Tweede Kamer.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
fe
y
ZATERDAG 13 MEI 1939
53e JAARGANG - No. 190
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Stemmen bij volmacht
door militairen.
Automobilisten
gezond blijven. Gebruik de nieuwe
PATENT 0 t
r (aé&wi a
Wordt de last van dienstplicht gedragen door een te
gering aantal mannen?
beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
Boat 18
Ind. stroo-
lespr. 2,3Oh
Jrouwenkoor
lano). 3,55
[koor. 4,30
or „De Me-
3,30 Liturg.
TP., Radio-
met muz.
loncertgeb.-
er Koninikl."i
[10,40 Gram.
It O-Band en
•RICHT.
jsdenmorgen
zwaar be-
peratuur 8;
[lag afgeloo-
enavond tot
btrokken tot
|er, aanvan-
ms op on-
J. wind.
3 u.:
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 444SS Telefoon 11
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs t\<st) «jpp Jc^art»
WeekaOonneiKentei: vc.or Miak-jCurg
Goes en Vlissingen S 0.20
Losse nummers 5 eest
Direeteur.Hoofdredacteur: r. zuiDBMA Dagblad voor do P r o v i n c i 6 Zeeland
Adverter.t'ën 30 cent. per r-gel
Ingeror. tiu rs-cc': v r "m?
Kleine Aavertent<e« \»wuw«g« en Vrijuag»
f0.7S bij vooruittstaling
Advertentlün onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
kur: 768.
Wij hebben er enkele dagen geleden aan
herinnerd, hoe het optreden van het Ka
binet-Mackay nu 50 jaar geleden, een
keerpunt vormde op het gebied van de
O'nderwijs-wetgeving.
Onder dit eensite 'Christelijk Kabinet
werd de eerste stap gezet op den weg
naar de vrije school, werd de schoolstrijd
in beginsel beslist.
■Ook nog in ander opzicht was het op
treden van dit Kabinet van ingrijpende
beteekenis.
Niet alleen op 'het gebied van het on
derwijs, maar ook dat van de Arbeids
wetgeving werd een eerste beslissende
stap gezet.
Op het gebied van den arbeid lieten de
toestanden een halve eeuw geleden zeer
veel te wenschen over.
De loonen waren laag en de werktijden
overmatig lang. De werkloosheid was in
die dagen groot, de woningtoestanden
waren slecht, terwijl ten opzichte van de
sociale verzekering nog niets gedaan werd
Met angst en beven werd vaak de oude
dag tegemoet gezien en bij' ziekte en in
validiteit was het overgroote deel der ar
beiders van de kerkelijke of publieke ar
menzorg afhankelijk.
En 'hdj dit alles kwam dan no'g de tegen
uiterst lage belooning, schier onbeperkte
werktijd van vrouwen en kinderen.
In sommige bedrijven bedroeg de ar
beidsduur van vrouwen niet minder dan
16 uur per dag, terwijl het meermalen
voorkwam dat jongens in fabrieken werk
zaam, in zes nachten achter elkaar niet
op hun bed kwamen. Het nachtwerk van
kinderen werd toen door velen nog als de
meest gewone zaak ter wereld beschouwd
terwijl het door anderen uit concurrentie-
motieven getolereerd werd.
Door de Overheid werd niets gedaan
om aan deze misstanden een einde te
maken.
Er was alleen het in 1874 tot stand
gekomen wetje-Van Houten, dat zich be
perkte tot bescherming van kinderen he
neden 12 jaar. Volgens dit wetje was het
verboden kinderen beneden 12 jaren in
dienst te nemen of te 'houden, waarbij dan
nog deze beperking was aangebracht, dat
het verbod niet toepasselijk was op hui
selijke en persoonlijke diensten en ook
niet op veldarbeid.
Het was onder die omstandigheden, dat
als vrucht van de samenwerking der
rechtsohe partijen bij de stembus, het Mi-
nisterie-Mackay aan het bewind kwam.
Een evenement was dat.
„Voor het eerst treedt op een bewust
anti-liberaal, anti-conservatief bewind
door de samenwerking van de toen nog
ongedeelde anti-revolutionaire en van de
Roomsch-Katholieke partij1.
Zijn komst beduidde de nederlaag van
het hooghartig liberalisme, dat zijn tyran-
nieke hand zwaar had doen drukken. Zij
beteekende een protest tegen den ratio-
nalistisohen geest der eeuw, die zich in
de eerste decenniën van de tweede helft
der negentiende eeuw meester van het
terrein waande". (Diepenhorst.)
Reeds kort na het optreden van het
Kabinet-Mackay werd een ontwerp Ar
beidswet ingediend, dat zoowel in de
Tweede- als in de Eerste Kamer met op
één na algemeene' stemmen werd aange
nomen.
Uitgangspunt bij dit wetsontwerp was:
beperking van den arbeid voor vrouwen
cn jeugdige personen. Zij mochten niet
langer werken dan 11 uren per etmaal,
met dien verstande, dat de arbeid niet
voor s morgens 8 uur mocht aanvangen
en niet na 8 uur 's avonds mocht eindigen.
Nachtarbeid was verboden, maar bij
algemeenen maatregel van bestuur kon
aanvang en einde voor bepaalde bedrijven
anders geregeld worden. Het maximum
van elf uren mocht echter niet worden
overschreden, terwijl voor personen be
neden 14 jaar een absoluut verbod gold.
Zondagsarbeid was voor vrouwen niet
toegestaan. In bijzondere gevallen kon aan
Jongens tusschen 14 en 16 jaar vergund
worden op Zondag arbeid te verrichten,
uiterlijk tot zes uur.
Voorts bepaalde de wet o.a. nog, dat
vrouwen binnen vier weken na hare be-
vallmg geen arbeid mochten verrichten in
fabrieken en werkplaatsen.
Evenals van de Onderwijswet kon ook
van deze wet gefcegd worden, dat het nog
niet zoo heel veel was wat zij 'bracht.
Het waren slechts de eerstelingen.
Maar ook hier eerstelingen die met zich
meebrachten de vaste hoop en zekere pro
fetie, dat de volle oogst zou worden bin
nengehaald.
Er Iff sinds 1889 op het gebied van de
Arbeidswetgeving zeer veel ten goede
veranderd.
Met dankbaarheid zal steeds worden
herdacht het werk van mannen als Talma
en Aalberse.
Maar steeds zal daarbij worden herin
nerd aan den baanbrekenden arbeid van
het Kabinet-Mackay, dat op grond van
zijn 'Christelijke wereldbeschouwing, ge
ijverd heeft voor de toepassing van het
r e c fa t, de bevordering van de v r ij -
h e i d, de bescherming van het z w a k -
k e.
Het desbetreffende wetsontwerp door de
Tweede Kamer aanvaard.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
het wetsontwerp: Voorschriften betreffen
de het stemmen bij volmacht door mili
tairen bij de in 1939 te houden gemeente
raadsverkiezingen, zonder debat en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Niet duurder In aanschaffing
voor Zeeland:
Voordeeliger in gebruik
Vliss. str. 39-41
Blijkens het voorloopig verslag der
Tweede Kamer op het wetsontwerp tot
wijziging van de Dienstplichtwet, achtten
vele leden het een ernstige leemte in de
Memorie van Toelichting, dat daarin ge
zwegen wordt van de k o s t e n, welke
met de voorgestelde maatregelen gemoeid
kunnen zijn.
Men 'zou het op prijs stellen, indien de
regeering een aantal kostenberekeningen
aan de Kamer zou willen overleggen.
Daarnaast zou men gaarne vernemen,
hoe de regeering zich de f i n a n c i e -
ring van de voorgestelde maatregelen
denkt.
Gevraagd werd, of de regeering wil bre
ken met het stelsel, de garnizoenen van de
voor grens- en kustbeveili-
g i n g aangewezen troepen ver van de
grens en kunst te leggen. Men drong er
op aan, dat de troepen, die dienst zullen
moeten doen voor de beveiliging van de
grens en kust, voortaan metterdaad bij de
grens en bij' de kust zullen worden gele
gerd, >de tweede bataljons incluis. AÜeen
dan is het land tegen een plotselingen
overval verzekerd en alleen zóó geraken
deze troepen in hun operatieterrein ge
heel thuis.
Van verschillende zijden vestigde men
er de aandacht op, dat het onderhavige
ontwerp een vrucht is van de tegenwoor
dige buitengewone omstan
digheden en daarom een buitenge
woon, dus tijdelijk karakter behoort te
dragen, zeker voor wat de machtiging tot
verlenging van den duur der eerste oefe
ning betreft. Daarvoor is, naar sommige
leden meenden, te meer grond omdat niet
valt aan te nemen, dat de volken den be
wapeningswedloop nog lang zullen kun
nen volhouden.
Men zou de zoo juist genoemde mach
tiging willen beperken tot 2, 3 of 4 jaren,
of deze willen binden aan de lichting 1943
Sommige leden zouden ook de verlenging
van den duur der herhalings
oefeningen voor enkele jaren wil
len doen gelden. Evenals de voorgestelde
verlenging van -den duur der eerste oefe
ning voor de dienstplichtigen bij de ma
rine-kustwacht tot 21 maanden.
Vele leden merkten op, dat de verlen
ging van den duur der eerste oefentijd en
der herhalingsoefeningen het nog meer
dan tot dusverre noodzakelijk maken, dat
maatregelen worden getroffen om te ver
zekeren, dat de dienstplichtigen na omme
komst van hun diensttijd de door hen ver
laten plaats in de maatschappij weer kun
nen innemen.
Het scheen dezen leden daarentegen in
het algemeen wel mogelijk de werkgevers
van hen, die voor herhalingsoefeningen
onder de wapenen zijn gewees<t, te v e r-
plichten hun arbeiders weer in
dienst te nemen.
Aan hun beschouwingen over het voor
stel der regeering om de Kroon te mach
tigen den eersten oefentijd tot twee jaar
te verlengen, wilden vele leden doen voor
afgaan de vraag in hoever van deze machti
ging onder de tegenwoordige buitengewo
ne omstandigheden voor de verschillende
wapens en dienstvakken gebruik zal wor
den gemaakt.
De toelichting tot <het voorstel om de
Kroon te machtigen den duur der eerste
oefening tot twee jaar te verlengen had
vele leden ernstig teleurgesteld. Waarom
stelt de regeering dezen duur juist op 24
maanden? Men meende, dat het aan de
behandeling van dit wetsontwerp ten goe
de zou zijn gekomen, indien de regeering
uiteengezet had, waarom zij de oplossing
van dit vraagstuk niet gezocht heeft in de
richting van vergrooting van
het contingent, wellicht gepaard
met een matige verlenging van den eer
sten oefentijd. O'ok het stelsel van v r ij -
willigerscorpsen had, naar men
meende, onder de oogen moeten worden
gezien.
Vele leden vestigden er de aandacht op,
dat de door de regeering gekozen oplos
sing den persoonlijken last
van den dienstplicht op
de Schouders van een te 'ge
ring aantal mannen legt.
Deze ongelijkmatige verdeeling van las
ten werd door vele leden een overwegend
bezwaar geacht tegen de voorgestelde op
lossing. Aan een ruime uitbreiding van
het contingent, zoo noodig gepaard gaan
de met een matige verlenging van den
eersten oefentijd, zouden zij; uit een oog
punt van sociale rechtvaardigheid de
voorkeur geven.
Aan de 'hier aan het woord zijnde leden
stond een contingent van 50.000 man voor
oogen.
Tegen het denkbeeld van uitbreiding
van het contingent ter vervanging van het
voorstel der regeering voerden vele leden
in de eerste plaats aan, dat langs dien
weg de voorzieningen welke de regeering
in de tegenwoordige omstandigheden noo
dig acht en waarmede toch ook de hooger-
bedoelde leden instemden, niet spoedig ge
noeg zijn te verkrijgen.
Zij sloegen dit bezwaar hoog aan, aan
gezien het niet gewensöht is, dat de oudere
gemobiliseerden, voor zoover zij; vervang
baar zijn, langer dan strikt noodzakelijk is
aan hun gezin en hun werk onttrokken
blijven.
In de tweede plaats1 meenen zij, dat de
door de regeering ingestelde regeling een
soepeler toepassing van de vereisohte
maatregelen ter versterking van de grens-
beveiliging mogelijk maakt dan uitbrei
ding van het contingent, omdat 'tot zoo
danige uitbreiding bij voo'rbaat besloten
moet worden, terwijl tot verlenging van
den normalen duur van den eersten oefen
tijd besloten kan worden naar gelang de
omstandigheden dat voor de afzonderlijke
wapens en dienstvakken vereischen.
NATIONALE
INKOMSTEN- EN WINSTBELASTING.
Het afdeelingsondffrzoek der
Tweiede Kamer.
Donderdag 25 dezer zal de Tweede Ka
mer in de afdeelingen onderzoeken het
wetsontwerp tot heffing van een nationale
inkomsten- en winstbelasting en wijzi
ging van enkele belastingwetten.
Met Ibis en een pijp
kan ik gelukkig wezen
En zelfs vandaag den dag
mijnkrantblijmoedig lezen
WÊPmWr voorde pijp
Dobbelmann lekker, man I
DE DUITSCHE EN ITALIAANSCHE
PERS OVER DE REDEVOERINGEN
VAN DALADIER EN CHAMBERLAIN
Het oordeel der Duitsche pers over de
door Daladier en Chamberlain gehouden
redevoeringen is, dat deze bestemd waren
voor binnenlandsch politiek gebruik.
Chamberlain, zoo zeggen de bladen,
heeft de invoering van den dienstplicht
en Daladier de hooge lasten der staats-
begrooting populair willen maken.
Tevens schrijven zij, dat de poging der
beide staatslieden, 'hun omsingelingspoli-
tiek tegen Duitsohland onder vredesbetui-
gingen te verbergen, is mislukt.
Politieke kringen te Rome hebben de
redevoering van Daladier zonder verwon
dering ontvangen. Zij zijn van meening,
dat zij geen enkel nieuw element naar
voren brengt, doch er een bevestiging van
is, dat Frankrijk voornemens is de poli
tiek van onverzettelijkheid tegenover Ita
lië en de politiek der omsingeling van de
asmogendheden voort te zetten.
De verklaringen van Chamberlain zijn
zonder enthousiasme ontvangen.
Men merkt op, dat de door Engeland
aan Polen gegeven verzekeringen de re
geering te Warschau slechts kunnen aan
moedigen onverzettelijkheid te betoonen
jegens de Duitsche eisühen.
ENGELSCH—TURKSCH PACT
GESLOTEN.
Voldoening ie Londen.
In het lagerhuis heeft Chamberlain
medegedeeld, dat Engeland en Turkijle
zijn overeengekomen, een accoord van we-
derkeerigen aard en van langen termijn
in 'het belang van hun nationale veilig
heid te sluiten.
In afwachting van een definitieve over
eenkomst verklaren de regeeringen van
Engeland en Turkije, dat zij in geval van
een aanvalsdaad, die tot een oorlog in het
Middellandsche Zee-gebied zou leiden,
bereid zijn op doeltreffende wijze samen
te werken en elkander alle hulp en bijl
stand te verleenen, die in hun macht lig
gen.
De beide regeeringen beseffen, dat het
noodig is, de veiligheid in het Balkan-
schiereilaind te verzekeren: zij plegen met
elkander overleg, om dit doel zoo spoedig
mogelijk te bereiken.
In alle kringen van het lagerhuis was
men algemeen voldaan over den inhoud
van Chamberlain's verklaring over de be
trekkingen met Turkije.
MOTIE VAN VERTROUWEN VOOR
DALADIER.
Met 375 tegen 230 stemmen getuigde de
Fransche Kamer van haar vertrouwen in
Daladier. Ofschoon zijl accoord gaan met
de buitenlandsche politiek der regeering,
stemden de socialisten tegen de motie.
Dit voorbeeld volgden ook de communis
ten.
TSJOENG KING OPNIEUW
GEBOMBARDEERD.
Gisteren hebben 21 Japansche vlieg
tuigen de stad Tsjoeng King zoo hevig ge
bombardeerd, dat zelfs de diep onder den
grond gelegen schuilplaatsen schudden,
alsof een aardbeving plaats vond. Zij', die
in diepgelegen schuilplaatsen een toe
vlucht hadden gezocht en er overigens
zonder verwondingen waren afgekomen,
voelden een stekende pijn in de ooren.
Chineesche jachtvliegtuigen bonden
gesteund door het luchtafweergeschut,
den strijd aan met de Japansche machi
nes en, naar officieel wordt medegedeeld,
werden drie Japansche vliegtuigen neer
gehaald.
In de stad zijn verscheidene groote
branden uitgebroken.
Binnenland,
J De Tweede Kamer over de wijziging der
5 Dienstplichtwet.
Stemmen bij volmacht door militairen.
Buitenland.
Britisch-Turksch pact gesloten.
Motie van vertrouwen voor Daladier,
Japansch luchtbombardement.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt Inlichtingen.
INVOERING ZOMERTIJD.
Wij herinneren er onze lezers aan, dat
de zomertijd zal ingaan op Maandag 15
Mei a.s.
Met zette dus Zondagavond vóór het
naar bed gaan, de klokken een uur voor
uit.
Tweede Kamer aanvaardt het ontwerp
met 49 tegen 31 stemmen.
Gistermiddag heeft de Tweede Kamer
het wetsontwerp betreffende het centrale
vluchtelingenkamp afgehandeld.
Ondanks zeer ernstige bezwaren tegen
de plannen der regeering, welke de leden
ontwikkelden, die aan de discussie 'heb
ben deelgenomen, was er ten slotte een
meerderheid voor het wetsontwerp,
waarhij een crediet van een millioen gul
den voor de inrichting van dit centrale
kamip wordt gevraagd.
De ministers Goseling en Van Boeyen
hebben bij: de verdediging alle zeilen moe
ten bijzetten en de laatste was genood
zaakt eenige concessies te doen met be
trekking tot eenige groepen vluchtelingen.
In het hijzonder kinderen beneden de
13 jaar zoinder ouders en ouderen boven
50 jaar. Deze zullen niet onverbiddelijk
in het kamp behoeven te worden opgeno
men.
De heer J o e k e s diende een motie in,
die beoogde de behandeling van dit ont
werp te schorsen in afwachting van een
onderzoek, of de inrichting van een cen
traal kamp gewenscht is hoven enkele
kleinere kampen en onderbrenging bij
particulieren.
Met 43 tegen 38 stemmen werd deze
mlotie verworpen.
Het wetsontwerp werd tenslotte aange
nomen met 49 tegen 31 st. Tegen stemden
de s.d. (behalve de heer Van der Waer-
den), v.d., n.s.b., comm., c.d.u. en de heer
Krol (c.h.).
DREIGENDE VERMINDERING
GROENTENCONTINGENT IN
ZWITSERLAND.
Bond Westland richt zich tot minister
van Economische Zaken.
In verband met het dreigend gevaar
van vermindering van het groenten-con
tingent in Zwitserland heeft het bestuur
van den bond Westland een telegram aan
den minister van Economische Zaken ge
zonden, waarin de bond zijn ongerust
heid uitspreekt over deze vermindering.
In het telegram verzoekt de bond West
land dringend de medewerking van de re
geering om verdere vermindering van het
contingent te voorkomen en den toestand
van het basisjaar terug te krijgen.
DE VERVANGING VAN BUITEN
GEWOON OPGEROEPEN RES.-
OFFICIEREN.
Allen niet in werkelijken dienst zijnden
zal gevraagd worden of zij zich even
tueel beschikbaar stellen.
Er is thans een regeling getroffen om
reserve-officieren der landmacht, die in
April zijn opgeroepen voor diensten bij
de kust-, grens- en luchtverdedigings
troepen, voor zooveel daartoe aanleiding
bestaat, in het genot van groot verlof
te kunnen stellen.
Daartoe zullen alle niet in werkelijken
dienst zijnde reserve-officieren in Neder
land verblijf houdende, een vragenlijst
ontvangen, waarin zij o.m. te kennen
kunnen geven, dat zij wenschen te wor
den aangewezen om in werkelijken dienst
te komen.
