Het Kweekschool-ontwerp.
Staat-van-dienstboekje
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Boes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ima.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Joego-Slaviê's houding in
geval van oorlog.
Complot ontdekt in Z. - West-
Afrika.
Londens voorstellen aan
Moskou.
voor jeugdige mannelijke personen.
Belangrijkste Nieuws.
4
[rbericht.
Drang tot deelneming aan verschillende
vormen van jeugdwerkloozenzorg.
GPI r\ beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
Binnenland.
Vervanging opgeroepen militairen.
ng en reserveo-
ewend. Wij heb-
louden met sm
rvolge van eon
e bij een onzer
'aarmede wij de
j'a met f 150.000
merking nemen-
leel der schade
zal blijken te
m gemaakte re-
wegens vermin-
ixeerde risico's,
veering van het
te kunnen vol-
Iroeg f 1.283.100
kosten en sala-
00 (vorig jaar
f164.700 ('V. j.
f 11.300 (v. j.
verd op inven-
f21.800. Gere-
sico'is f150.000.
te bestemmen
t. dividend aan
andeelen, waar
rekening res-
and, Jonkers,
awinventaris en
Thiery.
d. Harst,
erke, Bouw- en
:pan, Jonkers.
Batten.
Terpstra.
„Lindenhoeve",
Kram.
Klop.
hofstede „D'e
andhuis enz., v.
li 1939.
In 415,5 M. 8.00
KRO. 2.00—
6.15 ber.) 9.00
L0.15 Morgend.
Isd. halfuurtje.
12.30 Het KRO-
jerv. conc. 2.00
lano en gram.
lOO Handenarb.
Imble „Marcan-
per.) 6.406.55
3er. 7.15 Boek
er. ANP., Herh.
|t van het Leger
IV-Salonorkest.
Jlfuur. 10.30 De
Inastiek. 11.00
Gram. Ca.
I M, AYRO-uitz.
er.) 10.00 Mor-
(grjpl.). 10.30
Omroepstrijlk-
7oor de vrouw,
liste. 12.15 Ber.
lamusementsor-
|l. 2.00 Voor de
lursussen voor
Voor zieken en
5.00 Voo-r de
AVRO-Salon-
Jrtpr. 7.00 Orgel
iomnestelsel en
I Radiojournaal,
rkest, en soliste
|0 Het Renova-
ANP, 11.40—
hedenmorgen
Iweer: licht be-
emperatuur 12;
neerslag afge-
Ihedenavond tot
uur:
ïden; licht tot
koude nacht,
meest matige
zwaar bewolkt
|n regen, koude
eratuur, matige
[id.
'dag 3 u.:
DONDERDAG 11 MEI 1939
53c JAARGANG - No. 188
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 4445! Telefoon 11
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnogr.-znts^vijs ff-ssf ïci*—
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlisslngen f 0.20
Losse nummers s cent
Advertentijin aó cent per vegei
Ingezonden medeo'eeiin^en «0 eent psr reg^i
Kleine Advertenilëw Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
j 3 uur: 770.
Isers:
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE PARLEMENTAIRE AANRIJDING.
De parlementaire redacteur van „D e
Tijd" spreekt er zijn verbazing over uit
dat het lot van het kweekschool-wetje is
opgehangen aan oen vrij onbeteekenend
amendement
„De Maasbode" merkt hierbij op:
„Wij zijn bet met deze zienswijze ge
heel eens.
Maar dan rijst de vraag, of niet alles
gedaan moet worden om een ontwerp, dat,
zooals mr Truyen o.a. aantoonde, zooveel
goeds bevat, dat vastliep op een „kie
zelsteentje" („Handelsblad"), wederom
op gang te brengen naar het Staatsblad.
D'it lijkt ons niet alleen wenschelijk,
maar, bij- goeden wil wederzijds, ook mo
gelijk.
De heer Suring, die tot veler voldoe
ning, zijn werkzaamheid in de Kamer
mocht hervatten, plaatste tegenover de
kostenberekening van den minister reeds
de opmerking, dat hij geen bepaald be
drag gevraagd of genoemd bad.
Het is dan ook zeer goed mogelijk, dat
kan worden volstaan met een kleiner be
drag, dan de minister berekende, waarte
gen geen overwegend bezwaar zou behoe
ven te bestaan.
Bij zóó ontzettende financieele offers
voor defensie is het geen goed beleid zelfs
tegen de kleinste uitgaven op ander ge
bied „bet been stijf te houden".
Vooral omdat het princiep, waarop de
voorstellers van het amendement zich ba
seerden: voor extra werk ook extra-toe
lage geheel gezond is en als zoodanig
door de groote meerderheid der Kamer
misschien zelfs door de geheele Ka
mer ook werd aangevoeld.
Waar een wil is, is een weg"
Deze uitspraken van R.-K. organen
doen ons denken aan bet rijmpje van
Van Alphen:
„Jantje had een glas gebroken
Voor aan de straat,
Schoon hij de stukken had verstoken,
Hij wist geen raad."
Ook het „Handelsblad" is met de „par
lementaire aanrijding" weinig ingenomen.
D'it blad spreekt van een onfortuinlijk
moment van „een meerderheid in de
Tweede Kamer", en oordeelt dat een
werk van jaren, dat bovendien een zeer
bepaalde verbetering in de opleiding van
onderwijzers zou brengen toch meer con
sideratie waard is.
„In dit geval kunnen wij inderdaad de
schuld alleen bij de Kamer vinden. De
minister had, en natuurlijk namens
het geheele Kabinet, ver
klaard, dat het geld voor de door sommi
gen gewenschte toelage aan onderwijzers
die kweekelingen instrueeren, er niet af
kon, en men wist dus dat stemmen voor
het amendement-Suring c.s. het ontwerp
in gevaar bracht. Desondanks werd het
met groote meerderheid aangenomen, zoo
dat er nu weer een vacuum is. De ver
lenging van de kweekschoolopleiding,
d.w.z. van de opvoeding der opvoeders
van drie tot vier jaar gaat nu misschien
voor langen tijd weer niet door. Toch is
een betere onderwijzersopleiding een
volksbelang. De Kamer had dat moeten
inzien, en het zwaarst laten wegen wat het
zwaarste is, nu de overheid niet ruim in
den zak kan tasten, en nu zoovelen, on
der den druk der tijden, in hun werk,
zonder extra belooning, een beetje harder
moeten aanpakken. Waarlijk niet alleen
de onderwijzers I
In de motieven van de uiteenloopende
groepen die vóór het amendement stem
den, zullen wij ons nu maar niet ver meer
verdiepen. De Roomsche fracties zijn van
ouds op minister Slotemaker de Bruine
gebeten, al voert ook deze minister ten
slotte de politiek van een Kabinet met
o.a. vijf Roomsche leden. D'e liberale Ka
merleden hadden een o.i. goed amende
ment op het godsdienstonderwijs inge
diend, dat echter (na een inderdaad
starre afwijzing door den minister) geen
meerderheid kon verwerven. Maar wij
zouden het betreuren, wanneer een zekere
spijtigheid daarover de liberale fractie
in het kamp van de voorstemmers voor
het tot de hoofdzaken in geen enkele be
langrijke verhouding staande amende
ment-Suring dat het geheele wetsont
werp in gevaar bracht zou hebben ge
lokt.
Hoe dit ook zij, het feit is geschied: de
Kamer heeft zelf den wagen, die een zoo
nuttige lading droeg, in het moeras gere
den, en wij moeten nu afwachten wie er
hem nog eens uit zal halen en wanneer."
PRINS PAUL IN ROME.
Prins Paul, de regent van Joego Slavië
en zijn gemalin, prinses Olga, zijn in
Rome aangekomen.
Zij' werden op het feestelijk versierde
perron verwelkomd door het Italiaansche
koningspaar, door Mussolini, de leden der
regeering en het diplomatieke corps.
De minister van buitenlandsche zaken
van Joego Slavië, Markowitsj, is door den
koning in particuliere audiëntie ontvan
gen.
Prins Paul van Joego Slavië en Mus
solini hebben een conferentie gehouden
over de houding van Joego Slavië ten op
zichte van de as Rome-Berlijn.
„United Press" verneemt
hieromtrent uit zeer be
trouwbare 'bron, dat Prins
Paul de Italiaansche re
geering heeft te verstaan
gegeven, dat Joego-Slavië
ingeval van een conflict
tusschen de tegenover el
kaar staande groepen van
mogendheden in Europa,
neutraal wenscht te b 1 ij -
ven.
Wel heeft Joego Slavië de bedoeling,
vriendschappelijke betrekkingen met Italië
en Duitschland te behouden en te ontwik
kelen, maar uit hoofde van het nationale
karakter van dat land wenscht Joego-
Slavië zijn neutraliteit in de Europeesche
verwikkelingen te bewaren.
Het is waarschijnlijk, dat prins Paul
Italië beeft verzekerd, dat Joego Slavië
in geval van oorlog bereid is, Italië en
Duitschland van vele producten te voor
zien, maar dat bet niet verder wenscht te
gaan dan deze welwillende neutraliteit.
Prins Paul zou zich er tegen verzet
hebben, dat Joego Slavië zich zou aan
sluiten bij bet anti-kominternpact.
Te Belgrado wijst men er op, dat de
openbare meening in Joego Slavië niet
gedoogt, dat het land zich bij1 de as aan
sluit, terwijl strategische en commercieele
overwegingen niet toelaten, dat het zich
tegen de as verklaart.
Wel heeft de uitbreiding van de Itali
aansche grens tot Macedonië als gevolg
van de bezetting van Albanië en de aan
wezigheid van Duitschland aan de Noor
delijke grens de strategische positie van
Joego Slavië verzwakt.
Ook wat den buitenlandschen handel
betreft, valt Joego Slavië steeds meer in
de handen van Duitschland en Italië, die
thans aanzienlijke goederencredieten aan
bieden.
60 pet. van den handel van Joego Slavië
passeert de clearing met deze beide lan
den.
Volgens een verklaring, die Burke, een
vooraanstaand lid van de wetgevende ver
gadering, in een openbare vergadering te
Swakopmund heeft afgelegd, heeft de
Britsche inlichtingendienst een wijdver
takt complot tot het in bezit nemen van
de sleutelposities in Zuid-West-Afrika
ontdekt.
De Zuid-Afrikaansohe politie, die kort
geleden naar Zuid-West-Afrika was ge
zonden, was nog net op tijd aangekomen
om het gebied te behoeden voor strijd en
bloedvergieten.
VERKLARING VAN CHAMBERLAIN
EN HALIFAX.
Chamberlain en Halifax hebben ge
poogd respectievelijk in bet Lagerhuis en
in een onderhoud imiet den Russiseben ge
zant, Mjaiski, den Russischen twijfel om
trent de Britsche bedoelingen weg te ne
men. Op één pulnt althans waren deze
verklaringen van Mo-skoui afdoende: Het
ligt niet in de bedoeling
van Londen en Parijs, dat
de 'S o v j e t-U nie eventueel
al'leen zal vee'h ten. Haar waar
borgen zouden pas gaan werken, wanneer
ook Engeland en Frankrijk in het con
flict betrokken zouden zijn. De Russen
blijven echter aandringen op garanties
ook voor de Baltische landen. Zij wen-
sohen tevens besprekingen tusschen de
generale staven en bezitten nog steeds
een voorkeur voor een drievoudig mili
tair verbond. Maiski is wederom bij
Lord Halifax geweest teneinde „misver
standen" op te helderen. Het antwoord
Minister Romme heeft de Tweede Ka
mer een tweetal wetsontwerpen aangebo
den, die beoogen een belangrijke uitbrei
ding te geven aan het kampwerk voor
jeugdige werkloozen ,en tegelijkertijd den
prikkel voor de jongens en meisjes om
aan dit werk deel te nemen te verhoogen
door de invoering van een „staat-van-
dienst-boekje".
Het staat-van-dienst-boekje zal op hun
verzoek worden uitgereikt aan manne
lijke personen beneden de 21 jaar. Daar
naast geeft bet ontwerp aan de Kroon
de bevoegdheid, om de regeling ook toe te
passen op personen van ouderen leeftijd
tot ten hoogste 25 jaar.
Aan lederen werkgever wordt verboden
een werkkracht beneden de 21 jaar in
dienst te nemen, die n i e t in ,het bezit is
van een staat-van-dienst-boekje.
Hierin worden niet alleen vermeld de
betrekkingen, die de jeugdige persoon
heeft vervuld, imiaar ook in welke mate
hij heeft deelgenomen aan het kampwerk.
Aanteelkening.en omtrent verdiende loo-
nen en de gedragingen van den 'betrok
kene mogen niet in het boekje voorko
men.
Het staat-van-dienst-boekje beeft deze
beteekenis, dat .dit niet slechts een over
zicht zal .geven van den arbeid, welken
die jeugdige persoon in dienst van een
werkgever heeft verricht, doch tevens om
trent zijjn activiteit met betrekking tot
deelneming aan voorzieningen, welke mo
gelijk is tijdens een periode van. werkloos
heid.
In het wetsontwerp is de invoering
van een staat-van-dienst-boekje voorge
steld voor alle niet-leerplichtige, binnen
het rijk wonende mannelijke personen be
neden den leeftijd van 21 jaar. Daarnaast
echter ware aan de Kroon de bevoegd
heid te geven om hetgeen ten aanzien
van dit boekje is voorgeschreven, mede
van toepassing te verklaren ten aanzien
van de binnen het rijk wonende, manne
lijke personen van een ouderen leeftijd
tot ten hoogste 25 jaar.
De aan de voorgestelde wettelijke re
geling, met betrekking tot den jeugdigen
persoon, ten grondslag gelegde gedachte
is geheel op het vrijiwillige gebaseerd.
Vandaar dat niet de jeugdige ipersoon
verplicht wordt om in het bezit te zijn
van 'n staat-van-dienst-boekje. Het wordt
hem uitgereikt op zijn verzoek. Slechts
zal het den werkgever verboden zijln een
jeugdigen persoon in dienst te hebben,
zonder dat hij in het bezit is van een der
gelijk, dien jeugdigen persoon betreffend
boekje.
Olm redenen van praotischen aard is
tijdens het dienstverband niet de jeugdige
persoon, doch de werkgever houder van
het staat-van-dienst-boekje. De bij het
boekje behoorende kaart dient om bij con
trole aan te toonen, dat het boekje aan
den jeugdigen persoon, wien het betreft,
is teruggegeven, b.v. omdat deze de daar
in gestelde aanteekeningen wil doen
overbrengen op de omtrent dien jeugdi
gen persoon door de bedoelde instantie
aangehouden persoonskaart.
Blijkens de wettelijke regeling wordt in
het staat-van-dienst-boekje slechts aan-
teekeninig gehouden van objectieve gege
vens omtrent datgene, wat van belang is
met betrekking tot den staat van dienst
van denigene, Wien bet betreft.
der Sovjet-Unie op de Britsche voorstel
len wordt binnen enkele dagen verwacht.
'Chamberlain verklaarde, dat het .Sov
jet-Russische communiqué, volgens het
welk de Britsche voorstellen niets zeggen
over den bijstand van Groot-Brittannië en
Frankrijk aan de Sovjet-Unie, indien dit
land a'ls gevolg van de garanties in een
gewapend conflict betrokken mocht wor
den, op. een misverstand beru'st. De Brit
sche regeeri'Dg heeft aan den Sovjet-Rus-
sischen ambassadeur te Londen de ver
zekering gegeven, dat het niet in haar
bedoeling ligt, de Sovjet-regeering in be
paalde omstandigheden tot interventie te
verplichten zonder den steun van Enge
land en Frankrijk. Ook beeft de Britsche
regeering er geen bezwaar tegen, dat Sov
jet-Rusland zijn interventie afhankelijk
maakt van die van Engeland en Frank
rijk.
ITALIANEN MOGEN GEEN KOFFIE
DRINKEN.
In het fascistisch staatsblad roept
minister Starace alle partijleden op, geen
koffie te drinken of het verbruik tot een
minimum te beperken, '„ten einde aldus
die landen er in te laten loopen, die voor
'hun ,koffie niet met Italiaansche goederen
mlaar imiet goud betaald willen worden."
MINDER VACANTIEGANGERS UIT
AMERIKA NAAR EUROPA.
Naar de bevoegde instanties op het
departement van Binnenlandsche Zaken
te Washington verklaren, is het aantal
.Amerikaansche toeristen, dat tot dusver
paspoorten heeft aangevraagd .voor toch
ten naar den anderen kant van den Oce
aan, belangrijk minder dan vorige jaren.
'Deze vermindering wordt voor een groot
deel toegeschreven aan den onzeker en
toestand in 'Europa.
HEDEN VERKLARING VAN
DALADIER.
Daladier heeft gisteren Bonnet ontvan
gen en hem inzage gegeven van den tekst
der verklaring, welke hij heden in de ka
mer zal voorlezen.
In die verklaring zal Daladier de hou
ding van Frankrijk uiteenzetten ten aan
zien van de internationale problemen.
Alle Poolsche radiostations zullen de
rede van Daladier in de Poolsche taal
heruitzenden.
DE DIENSTPLICHTWET IN
ENGELAND.
Motie tot spoedbehandeling aangenomen.
Het lagerhuis heeft een door minister
president Chamberlain ingediende motie,
waarin spoedbehandeling van de dienst
plichtwetten werd gevraagd met 283 tegen
133 stemmen aangenomen.
„Het is algemeen bekend, aldus de eer
ste minister, dat alles, wat wij in deze
aangelegenheid doen, elders met de groot
ste aandacht wordt gadegeslagen en alles,
wat zweemt naar talmen, zou ongetwijfeld
zeer ontmoedigend werken op onze vrien
den in Europa.
Ieder, of hij' het met de wet eens is of
niet, zal mij moeten toegeven, dat, als wij
tot een maatregel van dezen aard beslui
ten, hoe eerder wij. tot toepassing er van
overgaan, hoe beter het is".
Namens de labour-partij protesteerde
Greenwood met nadruk tegen de voorge
stelde procedure. Hij zeide, dat het een
misdaad tegenover de vakbeweging zou
zijn, als de regeering bij haar voornemen
zou blijven, het wetsontwerp door bet la
gerhuis te jagen, alvorens vrede te sluiten
met hen, van wier medewerking zij ten
slotte afhankelijk is.
De liberaal Sinclair erkende, dat spoed
geboden was, doch zeide het niet juist te
achten, als het huis niet de noodige tijd
werd gelaten, om amendementen betref
fende principieele punten te bespreken.
DUITSCHE PLANNEN MET SPANJE.
Franco naar Berlijn genoodigd?
Uit zeer betrouwbare bronnen meldt
„Un. Press", dat Duitschland en Spanje
overeen zijn gekomen, om over een belang
rijk handelsverdrag te onderhandelen.
Dit nieuwe handelsver
drag zou, zoo wordt in
Duitschland gehoopt, dit
land een overwegende po
sitie in Spanje verschaf
fen.
"Wbhltat, die het Duitsch-Spaansche
handelsverdrag heeft voorbereid, zou bin
nenkort naar Burgos, en Madrid vertrek
ken, om daar de onderhandelingen met
Spanje te ledden.
'De correspondent van de „Excelsior"
te Berlijn 'bericht, dat Goering generaal
Franco zal verzoeken begin Juni naar
Berlijn te komen, teneinde tegenwoordig
te zijin bij de parade van de Duitsche troe
pen, die in Spanje hebben gestreden. De
correspondent voegt hieraan toe, dat men
van deze gelegenheid gebruik zou willen
maken om de politiek-militaire overeen
komst van Milaan te parafeeren.
ITALIE'S ZEEMACHT WORDT WEER
UITGEBREID.
De onderstaatssecretaris van marine,
Cavagnari, heeft in de kamer van fasces
en corporaties een uiteenzetting gegeven
over de sterkte van Italië's vloot. Hij' zei
de, dat Italië weldra zal beschikken over
een vloot, bestaande uit vier slagschepen
van 35.000 ton, 4 gemoderniseerde slag
schepen van 26.000 ton, 19 zware krui
sers, 12 snelle lichte kruisers, ongeveer
60 groote torpedojagers, ongeveer 70 tor-
Binnenland.
De bestrijding der jeugdwerkloosheid.
De invoering van den zomertijd.
De pensioenen der spoorwegambtenaren.
Buitenland.
De behandeling der dienstplichtwet in
Eimgeland.
Complot in Zuid-West-Afrika ontdekt.
JoegoJSlavië wil neutraal blijven.
Do Russisch-E'ngelsehe besprekingen.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden, Vraagt inlichtingen.
De minister van Justitie, mr C. M. J. F.
Goseling, arriveert met zijn echtgenoote
aan het nieuwe gebouw van den Hoogen
Raad te Den Haag, ter bijwoning van de
officieele opening, welke Dinsdag
plaats had.
pedobooten, meer dan 100 duikbooten en
eenige flottieljes motortorpedobooten.
De Dtice heeft echter reeds besloten tot
een nieuwe uitbreiding en nog dit jaar zal
worden begonnen met een bouwprogram
ma voor zware kruisers, eenige escaders
torpedobootjagers, een aanzienlijke groep
duikbooten en hulpschepen.
ENGELSCH KONINGSPAAR
IN NOVEMBER NAAR BELGIE?
Volgens een bericht uit Londen zou het
E'ngelsche koningspaar in November een
officieel bezoek aan België brengen.
Ministerieel antwoord op de vragen van
het Kamerlid Albarda.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Albarda .betreffende de vervanging van
onder de wapenen geroepen dienstplich
tigen, die voor ontheffing van den bui
tengewonen werkelijken dienst in aanmer
king komen door werklooze dienstplichti
gen 'heeft de heer Van Dijk, Minister van
Defensie, als volgt geantwoord:
De gronden zijn geen andere dan deze,
dat ter vervanging van onder de wapenen
geroepen dienstplichtigen, die voor ont
heffing in aanmerking komen en derhalve
niet werkloos zijn, dienstplichtigen wor
den opgeroepen bij voorkeur na vrij
willige aanmelding die werkloos zijnde
tot nuttigen arbeid worden bestemd.
D'e minister acht door den getroffen
maatregel de werkloozen allerminst zwaar
getroffen.
Indien de onder de wapenen zijnde
dienstplichtigen, die voor ontheffing in
aanmerking komen, weer tot hun arbeid
kunnen terugkeeren, komen uit dien hoof
de geen plaatsen in het bedrijfsleven be-
