Afkeurenswaardige propaganda.
NI HENDRIKSE Go.'s BANK
WERK MAAKT STERK
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
De strijd in China.
HONDERDDUIZEND GULDEN
Heden Avond
Werk maakt sterk.
Minister Slotemaker de Brnïne
70 jaar.
MAANDAG 8 MEI 1939
53e JAARGANG - No. 185
Buitenland.
Belangrijke besprekingen
te Milaan.
Voor de vijfde maal vraagt de Centrale voor
Werkloozenzorg, gesticht op initiatief van den Raad
van Nederiandsohe Kerken voor praotlsoh
Christendom
voor haar KAMP- en INTERNAATSWERK.
Giro Nr. 234919 - C. v. W., Utreoht.
Radio Uitzending Centrale voor Werkloozenzorg.
Belangrijkste Nieuws.
GOES.
Binnenland.
Uitgave: N. V. Uitgever*-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening <44455 Telefoon 11
Ajkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
AboBBOBsasSsp'lii "'-M «57 3ci"wtafiJ
Weekabonnementen voor Miduclburg
Goes en Vlissingen i 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 35 "ent per vcgs!
Ingezon^vii vG per
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bi] contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Naar aanleiding van wat wij in ons
nummer van j.l. Zaterdag schreven over
een te "Wissenkerke en omgeving ver
spreid verkiezingspamflet, ontvingen wij
van D's P. J. Steinz te Goes het vol
gende schrijven:
Goes, 8 Mei 1989.
Mijnheer de Redacteur,
Met verwondering over en afkeuring
van het terecht door U gewraakte pro-
paganda-biljet las ik Uw artikel dienaan
gaande in „De Zeeuw". Uw veronderstel
ling, dat de leiding der Unie in Zeeland
van dergelijk pamflet niets afweet, is
juist, Mij kwam het onder de oogen door
Uw artikel. Ik aarzel dan ook niet er
mijn sterke afkeuring over uit te spreken
en ik doe dat namens het gansche Ka-
merkringbestuur, dat de propaganda in
Zeeland regelde, en buiten welks voorken
nis niets had behoor en gepubliceerd te
worden.
D'e voorzitter van de Kamerkring
Zeeland der G.-H. U.,
P. J. STEINZ.
Met dankbaarheid en waardeering mak
ken wij van deze officieele, niet voor
tweeërlei uitleg vatbare uitspraken mel
ding.
Van den heer G. Philipse ont
vingen wij voorts nog het volgende schrij
ven:
Geachte Redactie,
Gaarne naar aanleiding betreffende Uw
artikel in „De Zeeuw" van 6 Mei 1939, nr
184, onder het hoofd „Minderwaardig"
eenige ruimte; om zoo mogelijk de inhoud
van bedoeld artikel in het juiste daglicht
te plaatsen.
Met voldoening constateer ik, dat de
verkiezingsstrijd voor zoover ook m ij be
kend onder de rechtsche partijen op waar
dige wijze is gestreden
Wat de propaganda voor de Chr.-Hist.
Unie in deze provincie betreft kan ik U
mededeelen, dat deze in één hand
berustte, met de vrijheid dat iedere plaat
selijke kiesvereeniging naar eigen inzicht
(en verantwoording) meerdere propagan
da kon voeren als door de algemeene lei
ding werd verstrekt.
Met des te meer verwondering nam ik
kennis van het geval te Kamperland
Wissenkerke; tot op heden was m ij niets
békend van het voeren dezer propa
ganda, daarom ook nu pas een „ingezon
den" antwoord hierop.
De verantwoording voor deze daad komt
dan ook (zooals U reeds meldde) niet
voor rekening van de Unie, maar de
volle verantwoording komt enkel en a 1-
1 n voor diegenen, die deze actie heb
ben gevoerd.
Wat den inhoud van het pamflet zelve
betreft deze laat ik aan de beoordeeling
van het publiek over.
De bedoeling is en blijft van de leiden
de figuren der Chr.-Hist. Unie in Zeeland
om (indien noodig) met open vizier elkan
der te bestrijden.
G. PHILIPSE,
w.n. Secr. Kamerkringver. Middelburg.
ITALIE'S ROL IN DE POOLSCHE
KWESTIE.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Milaan
Von Ribbentrop en Ciano de ministers
van buitenlandsche zaken van Duitsch-
land en Italië, hebben bij hun besprekin
gen te Milaan op 6 en 7 Mei den be-
staanden politieken toestand aan een
zorgvuldig onderzoek onderworpen. Zij
hebben opnieuw de volledige overeen
stemming van de opvattingen der beide
regeeringen in elk opzicht geconstateerd
en besloten, aan de nauwe verbonden
heid der beide volken uiting te geven door
een veelomvattend politiek en militair
verbond.
De beide mogendheden van de spil
hebben de overtuiging daardoor op doel
treffende wijze 'bij te dragen tot de ver
zekering van den vrede in Europa.
'Ciano en von Ribbentrop, aldus Ste-
fani, 'hebben niet, zooals oorspronkelijk
in de bedoeling lag, gisterochtend een
tweede bespreking gehad, daar in het
onderhoud van Zaterdag alle vraagstuk
ken zijn besproken.
De Duitsche minister beeft gistermor
gen een rondrit gemaakt door de volks
wijken van Milaan, waar hij luide werd
toegejuicht.
Von Ribbentrop en Ciano zijn gister
avond te half zes naar Gomo vertrokken.
BEMIDDELT DE DUCE IN HET
DUITSCH-POOLSCH GESCHIL?
De indruk blijft heerschen in de 'krin
gen der te Berlijn gevestigde buitenlan
der», dat Duitschland Mussolini zal uit-
noodlgen, om bemiddelend op te treden
in het geschil met Polen.
Een officieele bevestiging van deze
zienswijze is natuurlijk niet te verkrijgen.
Polen zou bemiddeling door Italië
thanc niet aanvaarden.
De Poolache pers is van uiteret links
tot uiterst rechts eenstemmig in haar oor
deel, dat het thans Duitsc'hlands beurt is
om te spreken.
Het bericht dat Duitschland en Italië
zijn overeengekomen een militair bond
genootschap te sluiten, heeft weinig in
druk gemaakt, daar het niet onverwacht
kwam.
Er is te Warschau bericht ontvangen,
dat de Itaiiaansc'he regeering heeft aan
geboden te bemiddelen tusschen Duitsoh
land en Polen. Er is niets offi
cieel medegedeeld, maar men
gelooft dat de Poolse'he regee
ring het aanbod niet zal aan
vaarden, daar het onmiddel-
lijk na de aankondiging van
het Duitseh-Italiaansch pact
komt. Zulk een aanbod zou hier eerder
misschien zijn verwelkomd, maar op 'het
oogenblik ziet Polen geen reden waarom
deze kwestie niet rechtstreeks door de
gewone diplomatieke kanalen zou kunnen
worden geregeld.
Een vredesactie van het Vaticaan?
Uit Vaticaanstad deelde Havas 'het vol
gende bericht mede:
'Het onderhoud van den nuntius te
Berlijn met Hitler in Beröhtesgaden wekt
hier zeer levendige belangstelling, vooral
door de bijzondere omstandigheden, waar
onder het plaats 'had.
Men laat niet na op het feit te wijzen,
dat mgr. Orsenigo zioh per 'vliegtuig naar
Beröhtesgaden 'heeft begeven juist op den
dag, dat Hitier zijn laatsto instructies gaf
aan von Ribbentrop betreffende de Ita-
liaansch-'Duitsche conferentie te Milaan.
Dit geeft recht tot het opstellen der hypo
these, dat de ontmoeting van Berchtes-
gaden bepaald is kunnen worden door
urgente redenen, die niet uitsluitend in
verband behoeven te staan met 'het pro
bleem der betrekkingen tusschen het Va
ticaan en 'Duitschland. Zou dan het 'be
zoek van mgr. Orsenigo aan Hitier, dat
men vergelijkt met het bezoek aan Bonnet
van mgr. Valeri, den apostolischen nun
tius te Parijs, een aanwijzing zijn voor
een actie van 'het Vaticaan ten gunste
van den vrede? 'Het is niet onwaarschijn
lijk.
„VERVOLGING" VAN DUITSCHERS
IN POLEN.
De Duitsche bladen maken op de front
pagina melding van de vervolging van
Duitsc'hers in Polen.
Het Duitsche Nieuwsbureau merkt
hierbij op, dat dit de eerste keer is, dat
dit op zoo algemeene wijze door de Duit
sche pers geschiedt. Zoolang het Duitsch-
Poolsche verdrag nog van kracht was,
hebben de Duitsche bladen, 'hoewel de
toestand van de Duitsche minderheid in
Polen steeds zeer slecht was, zich zeer
terughoudend getoond.
Volgens het Duitsche nieuwsbureau
valt tengevolge van de toenemende Pool
ache actie tegen in Polen wonende Duit
sc'hers, sedert eind April een stroom van
vluchtelingen uit de Poolsc'he grensstre
ken naar Oost-Pruisen waar te nemen.
In Mariënwerder zijn in April 201
vluchtelingen aangekomen. Ook in het
district Stuhm zijn vluchtende Duitschers
over de grens gekomen.
Uit sommige Duitsche dorpen in Pom-
merellen is de laatste dagen bijna de
geheele Duitsche bevolking gevlucht.
Na een verblijf in tijdelijke kampen,
krijgen de vluchtelingen betrekkingen in
Oost-Pruisen.
KANTON ERNSTIG BEDREIGD?
Volgens berichten uit Ghineesche bron
hebben de Ghineesche troepen zich. mees
ter gemaakt van het station der spoorwe
gen in de buitenwijken van Kanton. De
Japanners zouden meer dan 100 dooden
hebben achtergelaten.
Te Kanton is de staat van beleg afge
kondigd. Onverwijld zijn Japansche ver
sterkingen en tanks naar de bedreigde
zone gezonden. Het schijnt, dat de positie
dor Japanners kritiek zou kunnen wor
den, als de versterkingen, die van Formo-
Da D. DEN BREEMS, Secretaris van de Algemeene Synode der Neder-
landsche Hervormde Kerk;
Prof. Dr K. DIJK, Hoogleeraar aan de Theol. Hoogeschool van de Gere
formeerde Kerken, Voorzitter van den Bond van Jongelingsvereenigin-
gen op Geref. Grondslag;
Ds H. JANSSEN, Predikant Christ. Gsrsformssrds Ksrk, Lsgsr- sn Vloot-
predikant i.a.d.;
Ds L. SCHUTTE, Voorzittsr Synodals Commissis Evang. Luthsrsche Kerk;
Prof. Dr J. C. V. VAN BEMMEL, Kerkelijk Hoogleeraar Herat. Evang.
Luthereche Kerkgenootschap;
Prof. Dr C. G. VAN RIEL, Oud-Kath. pastoor en Hooglceraar aan het
Oud-Katholiek Seminarium;
Ds A. H. VAN DROOGE, Voorzitter Algemeene Doopsgezinde Sociëteit;
Ds N. BLOKKER, Secretaris Commissie tot de zaken der Remonstrant-
RroörtfiFflrhflD'
Dr J. G. GEELKERKEN, Predikant Geref. Kerken (i. H. V.);
Ds L. DE HAAN, Secretaris Unie van Baptistengemeenten in Neder
land.
Golflengte 1875 M. en 415,5 M. Ned. Chr. Radiovereeniging.
Sprekers: Dr H. COUJN, Jhr. Mr. Dr H. A. VAN KARNEBEEK, Dr W. DE
VLUGT, W. J. HEMMES.
sa onderweg zijn, niet op tijd zouden aan
komen.
ZateTdag hebben 80 Japansche vlieg
tuigen ongeveer 300 'bommen laten vallen
boven verschillende deelen van China.
Swatau heeft zeer geleden. Te Tsjoeng-
king zijn 100 mensohen om het leven ge
komen of gewond. Ook Nantsjeng in Zuid-
Sjensi is hevig gebombardeerd.
De woordvoerder van de Japansche
marine heeft verklaard, dat de Japansche
luchtmacht nooit terug zal schrikken voor
het bombardeeren van Tsjoen King en an
dere Ohineesiehe militaire objecten. Deze
aanvallen zullen toenemen, tot het bewind
van Tsjang Kai Sjek ineen gestort zal
zijn.
De in verschillende deelen van Tsjoeng
King uitgebroken branden als gevolg van
de Japansche luchtaanvallen zijn nu ge-
bluscht.
De electriciteits- en watervoorziening is
hersteld, alsook de telefoonleiding. Som
mige straten in de stad zijn nog geblok
keerd door ingevallen muren en buizen.
Het aantal slachtoffers bedraagt min
stens 3000, het hoogste getal bij een lucht
aanval in den oorlog. De stad biedt een
naargeestigen aanblik.
Er heersüht een nijpende schaarschte
aan voedsel.
BRITSCH-TURKSCH PACT VAN
BIJSTAiND.
Basis voor overeenkomst gelegd.
Naar vernomen wordt, is een basis van
overeenkomst bereikt door een Britsch-
Turksch pact van wederkeerigen bijstand
ter waarborging van de veiligheid in de
Middellandsche Zee.
De bepalingen dezer overeenkomst zou
den gelijktijdig in Engeland en Turkije,
ofwel in een communiqué, of door een
verklaring in het parlement bekend ge
maakt worden.
De Sovjetunie zou van het geheele ver
loop der besprekingen op de hoogte zijn
gehouden.
Reuter verneemt, dat de juistheid van
bovenvermeld telegram te Londen niet in
twijfel wordt getrokken. EVenwel wijst
men er op, dat de besprekingen tusschen
Engeland en Turkije nog gaande zijn,
evenals die tusschen Londen en Moskou.
Minister Slotemaker de Bruïne heeft
Zaterdag zijn 70sten jaardag mogen vie
ren.
De jubilaris heeft als predikant, hoog
leeraar, publicist, volksvertegenwoordiger,
Minister, meer dan gewone verdiensten.
Hij is een veelzijdig en zeer begaafd
man, die vooral ook op sociaal gebied veel
heeft gedaan.
Hier is een rijk en vruchtbaar leven.
Prof. Slotemaker de Bruïne is geweest
en is nog een trouw dienaar van Konin
gin en Vaderland maar in de eerste plaats
begeert hij' toch te zijn een dienaar van
Christus, Wiens Koningschap hij op zoo
overtuigende wijze op velerlei terrein be
leden heeft.
Ten huize van den Minister werd Zater
dag een zeer druk bezochte receptie ge
houden.
Met alle ambtgenooteu-van den jarigen
Minister waren verscheidene hoogleera-
ren, predikanten en andere belangstellen
den, o.w. vertegenwoordigers van organi
saties op verschillend gebied, aanwezig.
Bloemstukken waren in zeer grooten ge
tale toegezonden, evenals telegrammen
van gelukwensoh uit binnen- en buiten
land.
Het Wereld verbond voor het Protestan
tisme vereerde den 70-jarige met een voor
deze gebeurtenis uitgegeven boekwerk,
waarin de bijdragen van 19 auteurs (the
ologen en staatslieden) uit 12 landen over
de beteekenis van het Protestantisme zijn
opgenomen. „Protestantismus" is de titel
van deze eere-uitgave.
In het „Hbld" zagen wij den jubileeren
den staatsman aldus geteekend:
„Minister Slotemaker de Bruïne in de
Kamer is het toonbeeld van een levendige
en bewegelijke aandacht, welke tijdens een
redevoering van opponenten of medestan
ders blijkbaar geen oogenblik verslapt.
Neemt echter de minister zelf het woord,
dan gevoelt men, dat Zijne Excellentie met
al zijn geestesspanning en met alle be
reidwilligheid om op netelige detailvragen
in te gaan, in wezen niet uit zijn lood is
te slaan. Wie voor 'teerst die zware, ge
scandeerde volzinnen, en die breed©, soms
breed uitgesponnen zinsperioden te hoo-
ren krijgt, ervaart al dadelijk, dat men
hier te maken heeft met een geheel per
soonlijk soort welsprekendheid. Maar wat
gedurende de eerste ©ogenblikken een en
kele maal wat ingewikkeld en ondoorzich
tig schijnt, blijkt later nauwkeurig afge
wogen en scherp-overdacht te zijn. En
'a ministers grondige parlementaire Ka-
merroutine maakt, dat hij in het debat
waarlijk geen tegenstander is, dien men
licht moet achten.
Goedmoedigheid, eerlijkheid en loyali
teit zijn eigenschappen, welke bij dezen
minister vanzelfsprekend zijn. Maar als
men hem soms uit een bepaalden hoek
Binnenland.
Het wetsontwerp inzake echtscheiding.
Wijziging van. de Onteigeningswet.
Minister Slotemaker de Bruine.
Groot werkobject te Krabbendijke.
Vergadering A.R. Gemeentebestuurders.
Buitenland.
Militaire alliantie Duitschland-—Italië.
Het Engelsche Koningspaar op reis.
Kanton door de Chineezen bedreigd?
wolke per I Mei 1939 vervallen
worden aangenomen door
in de Kamer het vuur na aan de schenen
legt, ontpopt deze strijdbare Excellentie
zich tot een debater van een formaat, dat
enkele andere leden van het kabinet hem
in het diepst van hun hart sterk moeten
benijden. Want ten slotte weet de minister
van Onderwijs zeer wel met de Kamer oin
te gaan. Men kan het hem lastig maken
trouwens welk ander departement dan
het zijne vindt in 'n Nederlandsche volks
vertegenwoordiging ooit deze belangstel
ling men kan hem bekogelen met klach
ten en bezwaren, als de Kamerleden het
al te bont dreigen te maken, staat minisi-
ter Slotemaker de Bruïne zijn man. Met
de oudere leden van het kabinet heeft hij
stellig de goedmoedige bezonnenheid ge
meen. En met hen deelt hij ook een on
verzwakte veerkracht, welke op een 70sten
verjaardag een bijzondere gelukwensch
waard is".
Tule in 90 en 140 c M. Breed effen en
geborduurd voor Blouses en Japonnen
ook in wit voor Bruidssluiers.
Het Stoffenhuis, Goes.
Opril MarktMagdalenastraat.
Op initiatief van den Baad van Neder
landsche Kerken voor practisch Chris
tendom werd gesticht de Centrale voor
W erkloozenzorg.
Naast de zeven kerken, die dezen Raad
vormen, wordt de „Centrale" ook daad
werkelijk gesteund door de Gereformeer
de Kerken in Nederland en de Christe
lijk Gereformeerde Kerken.
Van deze „Centrale" gaan sinds 1935
een negental werkkampen en drie inter
naten uit. Het aantal deelnemers bedroeg
sedert de oprichting <van het eerste kamp
15173. Aan het internaatswerk namen
300 meisjes deel.
Voorts wordt ook het plaatselijk werk
voor de volwassenen door haar verzorgd
en worden de vacantiekampen voor vrou
wen van werkloozen en de werklooze
mannen gesubsidieerd.
De Protestantsche Christenheid bracht
voor dezen arbeid reeds vier ton bijeen.
Voor de vijfde maal vraagt de „Centrale"
honderdduizend gulden.
De personen, genoemd in de in dit
blad opgenomen advertentie, uit de ach
ter him namen vermelde kerken, bevelen
bet werk der „Centrale" aan en wekken
de Protestantsche 'Christenheid met groo
ten nadruk op deze collecte door haar
gebed en gave te steunen.
DE NEDERLANDSCH-DUITSCHE
RE ISGVEREEN KOMST.
Voor één jaar verlengd.
De tusschen de Nederlandsche en Duit
sche regeering bestaande reisovereen-
komst werd dezer 'dagen voor een jaar
verlengd. 'Opnieuw werd daarbij een be
drag beschikbaar gesteld voor miet-zake-
lijke reizen van Duitschland naar Neder
land.
In de bestaande regeling werd geen an
dere wïjlziging aangebracht dan die welke
de mogelijkheid opent, reeds gedurende
de Pinksterdagen daarvan gebruik te ma
ken.
NOTARIS-TARIEVEN.
In de vergadering van het bestuur der
Friesche Mij. van Landbouw werd mede
gedeeld, dat een landelijk onderzoek
wordt ingesteld naar de notaris-tarieven.
In verband daarmede zullen op dit ge
bied bestaande wenschen ter kennis van
het Kon. Ned. Landbouw Comité worden
gebracht.
