IBIISHAG
Gevaarlijke democratie.
NlHeÉikse&F Bank Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Nieuwe lasten voor het Fransche volt
VERDEBIS1HSSVOORBEREIDIHG 1939.
ogramma.
ZATERDAG 22 APRIL 1939
53e JAARGANG - No.' 172
Buitenland.
Ruime faciliteiten voor
werkende dienstplichtigen.
Belangrijkste Nieuws.
verhuurt loketten In haar
brand- an Inbraakvrlje Ups' Kluis-
Inrichting vanaf f 5.per jaar.
slen, die niet voor bin-
mmptie of export ge
ar denaturatietoesl&g in
m komen, waardoor de
rking der aardappelen
tietoeslag voor aardap-
m van het zand en voor
groepen van rassen al
teit verschillend te stel
en hoogere teeltheffing
zandaardappelen in te
etengarantie.
in schrijven dat de drie
iding van een verzoek
hen gericht tot het Col-
scommissarissen, waar-
e niet gebruikte suiker-
1938 te doen gelden
22 April 1939.
1875 en 4.15 M. KRCL
Om 8,15 Ber. 10,00
halfuur. 12,00 Ber.
lod. en solist. 1,00
foor de rijpere jeugd,
aderuur. 4,00 De KRO-
4,30 KRO'-orkest. 5,15
zicht. 5,30 Gram. 5,45
altjes. 6,20 Journalis-
6,45 Ber., gram. 7,00
ie „Onfeilbaar leerge-
herfl. 8,00 Ber. ANP.,
'P. met muzikale oml.
svar. progr. 10,30 Ber.
Gram.
301,5 M. VARA-Uitz.
m 7,30—8,00 VPRO.
16 Ber. 10,00 Morgen-
arb. in de Continu
um Ga. 12,15 Ber. 1,30
Filmpr. 2,15 Piano
eportago. 3,35 Rcsid.-
30 Causerie „Een gp-
4,50 Resid.-orkest.
6,05 Uit de roode
Ber. 6,30 Orgel 7,00
,05 Felicit. 7,10 Po
ll. 7,30 Uit Amerika:
ziekenhuizen". 8,00
>3 Ber. ANP., VARA-
,8,30 Puzzle-uitz,. 8,45
meel. 9,15 „En nu
fP'. 10,35 Gommunity-
0 VARA-orkest en so
b-am.
1 April 1939.
1875 en 415,5 M. 8.30
2.15 KRO. 5.00 NCRV.
0 Gew. iriuz. (gram.).
:d. Hierna: Orgel. 12.15
iram. 1.00 Boekbespr.
zangvereen. „Semper
■odsd.onderricht voor
2.45 Het Lejeune-
Gram.). 4.15 Gram.
e. 4.55-5.00 Ber. 5.05
5.20 Geref. Kerkd.
Ber. 7.50 Gram. 8.00
15 „Tatjana", operette,
r. ANP. 10.40 Epiloog,
.tolezing.
301.5 m. 8.55 VARA.
VRO. 5.00 VARA. 8.00
Ier. 9.05 Tuinbouwpr.
tserie „Van Staat en
0 Voor de kinderen.
Kerkd. 11.50 Repor-
,Weg met de staket-
ierna: „The Twilight
Padvinderskoor. 1.30
VRO-Band. 5.00 De
de kinderen. 6.00 Es-
30 Gram. 7.00 VARA-
lig of onschuldig. 7.30
n solisten. 8.00 Ber.
1, meded. 8.25 Frag-
„Otello". 9.25 Radio-
10.20 AVRO-amuse-
er, ANP. 11.10 Orgel.
WEERBERICHT.
van hedenmorgen
ïgen: weer: Ticht be-
zwak; temperatuur
icht 7; neerslag afge-
van hedenavond tot
er 19 uur:
land zwaar bewolkt
enige regen, matige,
krachtige wind uit
oeler.
enmiddag 3 u.:
a
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2,60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vüs3ingen f 0,20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R, ZU1DEMA
Advertentfën 30 cer.t pev regel
Ingezonden ried; d?n 30 per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdag»
10.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
liddag 3 u.: 777,
>r fietsers:
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Wat zich in de afgeloopen dagen in
België heeft afgespeeld bij de vorming
van een Kabinet, is van genoegzaam be
lang om het niet zonder meer te laten
passeeren.
Er wordt in onzen tijd veel gesproken
over de gevaren, die onze democratische
volksinstellingen bedreigen.
Hierbij wordt dan gedacht aan het ge
vaar van de zijde der communisten en
der natlonaal-soclallsten.
Metterdaad is het, bij het aan da macht
komen van deze partijen met het con
stitutioneel parlementaire stelsel, met al
len gezonden volksinvloed gedaan.
Niet elk middel in den strijd tegen deze
bewegingen kan echter als deugdelijk en
doelmatig worden aangemerkt.
Wij denken hierbij aan een organisatie
als „Eenheid door democratie", waarvan
geen, blijvend voordeel is te verwachten,
omdat deze beweging in zichzelf verdeeld
is en allen principiëelen grondslag mist.
Er is een gezonde en gezegende demo
cratie en er is een democratie, die in
haar uitwerking en doorwerking voor on9
parlementaire stelsel niet minder gevaar
lijk is dan het optreden van communis
ten en nationaal-socialisten.
Dit is de democratie in den zin van
volksregeering, waarbij de volksvertegen
woordigers gezien worden als de gehoor
zame dienaren van hunne lastgevers, de
kiezers.
Het is de democratie waarvan men
eenige jaren geleden te Amsterdam een
staaltje heeft gezien, toen enkele voor
aanstaande sociaal-democratische leden
van den gemeenteraad gedwongen wer
den ontslag te nemen, omdat zij het be
lang der gemeente stelden boven het
partijbelang en zich niet wilden gedragen
overeenkomstig den eisch van partij
bestuurders.
Van dit soort democratie hebben we
deze week ook in België de uitwassen
kunnen zien.
Met veel moeite was het gelukt een
Kabinet te vormen, waarin Liberalen,
R.-Katholieken en Socialisten zouden
samenwerken.
Enkele uren later kwamen echter de
socialistische ministers meedeelen, dat
zij in de onmogelijkheid verkeerden aan
de regeering deel te nemen.
Wat was er gebeurd?
De deelneming van socialistische mi
nisters aan de regeering is afhankelijk
gesteld van de opvattingen van het
partijcongres. En dit congres heeft
ondanks de ernstige tijdsomstandigheden
met 310.000 tegen 248.000 stemmen en
15.000 onthoudingen een motie ten gun
ste van deelname aan de regeering ver
worpen.
Oud-minister Spaak noemde dit besluit
van zijn partijgenooten ongehoord.
Hij was diep verontwaardigd. En geen
wonder. Hij zal toch ook wel begrepen
hebben, dat op deze wijze de weg ge
baand wordt voor de dictatuur, voor fas
cisme en socialisme.
Koning Leopold die zichzelf veel in
spanning heeft getroost om een sterk Ka
binet te verkrijgen, heeft eenigen tijd ge
leden niet ten onrechte de opmerking ge
maakt dat het democratische stelsel in
België lijdt aan uitwassen. En het zijn
hoogst gevaarlijke uitwassen, waarvoor
wij ook in ons land on onze hoede mogen
zijn.
ET begint wat dit betreft ook bij de
S.D.A.P. naar het schijnt wel eenige ken
tering te komen.
Een der stellingen door Mr S. Mok bij
zijn promotie aan de Stedelijke Universi
teit te Amsterdam verdedigd luidt:
„Het bindend mandaat van volksvertegen
woordigers is niet alleen met den tekst
van art. 89 jo art. 94, le lid Grondwet,
van art. 72 Provinciale Wet en art. 51
- Gemeentewet, doch ook met het
wezen van den democra-
tischen bestuursvorm in
strijd".
De moeilijkheid is hier echter, dat de
verkeerde opvattingen in sociaal-demo-
cratischen kring een principieel karakter
dragen en velband houden met de daar
gehuldigde opvatting van de volkssou-
vereiniteit.
Aanhangers van deze revolutionaire
leer vormen in den strijd tegen fascisme
en nationaal-soeialisme een gevaarlijk
element, omdat zij' een democratie verde
digen waarvan de consequente toepas
sing ondermijning beteekent van ons con
stitutioneel parlementaire stelsel.
D'aarom kunnen wij1 een actie als van
„Eenheid door democratie" niet steunen.
D'aarom keeren wij ons niet alleen te
gen de openbaring van het revoiutiebegïn-
sel bij communisten en nationaal-socia
listen maar eveneens tegen de S.D.A.P,
die met haar valsche democratie voor de
democratie in den gezonden zin van
volksinvloed een ernstig gevaar betee
kent.
EEN AANTAL INGRIJPENDE
MAATREGELEN OP ECONOMISCH
EN FINANCIEEL GEBIED.
Na afloop van den ministerraad heeft
de Fransche minister van binnenlandsche
zaken gisteren een communiqué gepubli
ceerd, waarin o.m. wordt gezegd:
Op nieuwe Instem inn behoeve van de
nationale verdedlgilng verelschon con
nieuwe Inspanning van do natie, welke de
roeioerlngi besloten heeft over alle groepen
van burgers gelijk te verdoelen.
De ministerraad heeft daarom de vol
gende weitsdecreten goedgekeurd:
Rubriek I: Nieuwe krachts
inspanning voor de natio
nale defensie.
le. Decreten, houdende machtiging tot
het aangaan van verplichtingen en de
opening van credieten voor betalingen ten
behoeve van de ministeries van oorlog,
marine, luchtvaart en koloniën.
2e. Bespoediging van betalingen, in het
bijzonder betrekking hebbend op de natio
nale verdediging.
3e. Organisatie der voedselvoorziening
der 'bevolking in tijd van oorlog.
Rubriek Et: Maatregelen be
trekking hebbend, op de
krachtsinspanning voor de
nationale verdediging.
le. Medewerking van het kapitaal: Con
trole op de inkomsten, ten einde belas
tingfraude tegen te gaan; belasting tot
een afgerond bedrag op bepaalde inkom
sten, welke thans zijn vrijgesteld; beper
king der winsten van ondernemingen, die
voor de nationale verdediging werken;
2e. Heffing van een be
lasting ten behoeve van de
bewapening en vrij stellin
gen: 'Instelling van een be
lastingvoor de bewapening
van lpct op de betalingen;
vrijstelling van 20 pet op
patentrechten; verzachting
der belastingbepalingen
ten behoeve van de pro
ductie.
Rubriek Ut: Verlichting van
de lasten van den staat.
Regime voor industrieelen alcohol; me
dewerking van de schatkist voor het doen
verminderen der graanoverschotten van
1938 en maatregelen, welke beoogen in
het vervolg nieuwe overschotten te voor
komen; inkrimping van de uitvoering van
groote werken; verlaging van credieten
voor wegenaanleg; herziening der finan-
cieele deelneming in openbare onderne
mingen enz.
Rubriek IV; Medewerking van
den arbeid.
Decreet inzake den arbeid en de glij
dende loonschaal; diereet inzake den ar
beid bij de koopvaardij.
Rubriek V: Economische maat
regelen.
Decreet, maatregelen bevattend ter sti
muleering van de bouwnijverheid; decreet
De aangekondigde regeling om dienst
plichtigen, behoorende tot de grens- en
kustbewaking in de gelegenheid te stellen
weer met groot verlof te gaan, doordat zij
vervangen worden door werklooze dienst
plichtigen is nog niet tot in bijzonderhe
den uitgewerkt.
"Wel kan worden gezegd, dat zoo ruim
mogelijk faciliteiten zullen worden ver
leend. Elk verzoek om weder in het genot
van groot verlof te worden gesteld zal op
zichzelf worden onderzocht. Ieder die een
dergelijk verzoek indient zal moeten kun
nen aannemelijk maken, dat hij: in het
maatschappelijk leven „noode kan worden
gemist". Niet alleen werkgevers zullen
„zukon,verlof' kunnen krijgen, doeh ook
werknemers op verklaring van hun pa
troon, en kleine zelfstandigen.
In verband met de noodzakelijkheid, dat
de overgang van den ouden naar den nieu
wen toestand geschiedt zonder dat de
grens- en kustbewaking in dien tusschon
tijd verzwakt wordt, is een deugdelijke
voorbereiding vanzelfsprekend noodzake
lijk. Er wordt hieraan met voortvarend
heid gewerkt, doch belanghebbenden zul
len toch nog even geduld moeten hebben.
Handschoenen en Kousen in de
modetinten.
Het Stoffenhuis, Goes.
Opril MarktMagdalenastraat.
Voordeelige prijzen. Altijd iets aparts.
(Adv.)
dat betrekking heeft op vrijwilligen steun
aan de 'bewapening.
De ministerraad heeft ten slotte een de
creet goedgekeurd, waarbij bepaald wordt
dat propaganda, gevoerd met uit het bui
tenland afkomstige middelen, wordt ver
boden.
De minister van financiën, Paul Rey-
naud, heeft gisteravond zijn aankondigde
radiorede gehouden.
De (minister zeide daarbij o.m.:
„Ik richt mij tot u allen, Franschen,
die den grooten ernst van deze uren be
grijpt. Het is mijn harde plicht
mieuwe offers yan u te
vragen, omdat wij nieuwe
feiten het hoofd moeten
bieden. Of wij willen of niet, wijl zijn
allen medespelers in het drama, dat zich
tegenwoordig in Edropa afspeelt. I n
het Westen leven bewon
derenswaardige kleine,
vrije volken, waarvan één
klaar staat zoonoodigzijn
land onder water te zet
ten eneen ander verklaart
dat het liever zal sterven
dan het hoofd te buigen.
Daarnaast ligt Frankrijk, dat groeit,,
naarmate het ernstiger wordt bedreigd.
Frankrijks1 kracht is nooit zoo noodig ge
weest voor het land zelf en voor de we
reld. Wat zou Engeland kunnen doen, in
dien Frankrijk morgen verdween? Wat
zou zelfs het groote Amerika kunnen
doen?
De laatste 14 imlaanden zijn in het hart
van Europa groote overwinningen be
haald en dit alleen dank zij! de opbrengst
der wapenfabrieken en de versnelling van
het tempo der bewapening. Frankrijk en
zijln bondgenoot Engeland, hebben daar-
De match met België
kan 't allerbeste doorgaan,
Alt Ik en Ibis weer,
alt altijd, middenvoor staan.
HSFHHF voorde pup
Dobbetmannlekker, man I
op geantwoord, door to besluiten tot een
groote krachtsinspanning.
Deze krachtsinspanning
zal ons 15 milliard francs
kosten.
Hetopbren, gen van deze
15 milliard beteekent een
krachtproef tusschen het
totalitaire stelsel en het
democratische regiem, zoo
als het onze. Ons stelsel be
schikt over tal van hulp
bronnen en wij zullen deze
krachtproef dan ook win
nen I
Als voorloopigen maatregel heeft de
regeering vastgesteld, datdenormale
werkweek 45 uur zou kunnen
zijn. Zij heeft bovendien de m o-
gelijkheid van overuren ge*
schapen. Verlenging van den arbeids
duur is nog noodzakelijker bij de open
bare diensten en daarom heeft de re
geering een 45-urige week ingesteld, die
vermindering van het thans overtollige
personeel in openbare bedrijven veroor
looft
Met ingang van 1 Mei zal van alle
verkoopen een wapeningsbelasting van
één procent worden geheven. Als g ij
iets koopt, zal een honderdste
deel van hetgeen ge betaalt,
dienen voor de betaling van de
vliegtuigen en kanonnen. Den
kooplieden zal een compensatie worden
gegeven door vermindering van de pa
tentbelasting met 20 procent.
Reynaud zeide hier te hebben gekozen
tusschen een nieuwe belasting
en valsch geld.
De minister gaf vervolgens een over
zicht van de maatregelen, die ten doel
hebben het offer voor elk even groot te
maken: de strikte beperking der winsten
door ondernemingen, die voor de wape
ning werken, de bestrijding van belasting
bedrog.
De thans genomen maatregelen zijn
slechts een nieuwe stap op den weg naar
Frankrijks herstel. Van een deflatie-
politiek, aldus Reynaud, is geen sprake.
Wij hebben slechts orde op de zaken te
stellen.
Wij hebben onze verantwoordelijkheid
Op weg naar de Spaansche wateren voor het houden der aangekondigde manoeuvres passeerden de Duitsche vlooteenheden
Donderdag de Straat van Dover. Een der oorlogsbodems gezien uit een vliegtuig.
Binnenland.
Drama te Uithuizen.
Stand van de landbouwgewassen.
Faciliteiten voor gemobiliseerden.
Buitenland.
Ingrijpende financiëele en economische
maatregelen] in 'Frankrijk.
De 'overwinningsparade te Madrid.
aanvaard. Is dit de laatste krachtsinspan
ning, die wij van u verlangen? Het laat
ste offer? Ik weet het niet. Wij hebben
onzen plicht gedaan. Aan u staat het
thans den uwen te doen.
In deze dagen wordt de vre
de veroverd of verloren. Dat
is de onmetelijke prijs van de
inspanning, welke van u ge
vraagd wordt. Verheft u boven
uzelve. Denkt aan het lot van
uw kinderen, uw vaderland,
de vrijheid. Tezamen zullen wij
den vrede redden."
Deze rede is een zeer kloek stuk ge
weest. Het ontbreekt dezen bewindsman
niet aan moed, om het mes te gebruiken.
De nieuwe crisis heeft weer zeer bij
zondere eischen gesteld en de vijftien
nieuwe milliarden zijn noodig voor de be
wapening. De defensiewedloop is Frank
rijk en Engeland opgedwongen. Het is
een machtsproef tusschen de totalitaire
landen en de democratieën.
De minister heeft gewild, dat de offers
gelijkelijk over alle categorieën zullen
worden verdeeld en hij aarzelt niet, de
groote bronnen van winst gevoelig te tref
fen.
NOG GEEN DATUM VOOR HET
OVERWINNINGSDEFILE IN SPANJE.
Officieel is nog geen enkele datum vast
gesteld voor het overwinningsdefilé te Ma
drid. Alleen dat te Burgos werd op 2 Mei
bepaald.
Het défilé te Valencia zal waarschijnlijk
Zondag a.s. geschieden.
DE EVANGELISCHE KERK SN
DUITSCHLAND,
Met goedkeuring van rijksminister Kerrl
zijn de disciplinaire wetten voor de Duit
sche Evangelische kerk herzien.
Disciplinaire rechtbanken worden ge
machtigd, weerspannige dominee's, die in
gebreke blijven zich aan te passen bij' de
orde van het derde rijk of die in hun
plicht jegens de kerk of hun loyaliteit je
gens den Führer, het volk of het rijk te
kort schieten, te ontslaan.
Predikanten worden op gelijken voet ge
steld met de burgerambtenaren, d.w.z., dat
de rassenwetgeving van Neurenberg ook
op hen toepasselijk is.
Van Cauwelaert benoemd tot voorzitter
van dei Belgische Kamer.
De katholieke staatsminister, Mr Dr
Frans van Cauwelaert, werd na drie stem
mingen gekozen tot voorzitter van de
Belgische Kamer van volksvertegenwoor
digers. Van Cauwelaert bekwam in laat
ste instantie 78 stemmen tegen 73 aan den
socialist Huysmans, die voorzitter was tot
voor de parlementsontbinding.
MEMORIE VAN ANTWOORD
VERSCHENEN.
Geen hanteering met beitrekkingi tot
voorzieningen, verband houdende
mefl de economische crisis
Blijkens de Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer op het wetsontwerp tot
medewerking aan de verdedigingsvoorbe
reiding-1939 stellen de ministers van Eco
nomische 'Zaken, van Defensie en van Fi
nanciën nadrukkelijk voorop, dat bij de sa
menstelling van het ontwerp bepaaldelijk
werd gedacht aan het stellen van regelen
met betrekking tot de medewerking van
het bedrijfsleven voor zoover deze nood
zakelijk is teneinde te zijner tijd te kunnen
komen tot maatregelen ten behoeve van
de veiligheid des lands. Het ligt dan ook
zeker niet in -de bedoeling dit ontwerp,
wanneer het eenmaal kracht van wet zal
hebben verkregen, tg hanteeren met be
trekking tot voorzieningen, verband hou
dende met een economische crisis.
