DE UITSLAG.
DE UITSLAG IN ZEELAND.
Uitslag Prov. Statenverkiezing Provincie Zeeland.
N.V. Hendrikso C— Bank Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
De uitslagen in de andere Provincies.
DONDERDAG 20 APRIL 1939
53c JAARGANG - No. 170
Twee jaar dienst in drie
étappes.
Belangrijkste Nieuws.
verhuurt loketten In haar
brand- en Inbraakvrlje Ups' Kluis-
Inrichting vanaf f6,— per Jaar.
Buitenland.
Halifax zet de Britsche
politiek uiteen.
Duitsch vliegtuig boven
Luiksche vestingen.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Voritstraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Teiefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F a n O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f-AO per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentie 30 cent per regel
Ingezonden mededelingen 60 cent per rege!
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Op het oogenblik, dat in 1937 de uit
slag van de verkiezingen bekend was,
stond het ook reeds vast, dat de Antirevo
lutionaire partij bij de Statenverkiezingen
in 1036 belangrijke achteruitgang zou
hebben te boeken.
En zoo is bet ook gebeurd.
In vergelijking met 1937 is er sterke
achteruitgang,
Nemen wij echter, zooals voor een goede
vergelijking noodig is, als uitgangspunt de
Statenverkiezingen van 1935, dan kunnen
wij over 't geheel genomen met dankbaar
heid op den gevoerden strijd terug zien.
Er was toch niet alleen een, flinke stem
menwinst, maar het aantal zetels is in
totaal geklommen van 75 tot 82,
Trouwens voor de rechtsehe partijen in
het algemeen is er reden tot tevredenheid.
De G. H. Unie ging met 2 en do R. K.
Staatspartij met 11 zetels vooruit. In to
taal was er dus voor de „regeeringspar-
tijen" een winst van 20 zotels.
Voor de Liberale Staatspartij, die met
zooveel nadruk van de kiezers een oor
deel had gevraagd over het Kabinet-Co-
lijn, moet de uitslag wel teleurstellend ge
weest zijn. Zij had n.l. slechts een winst
te boeken van 2 zetels.
De Vrijz. Dem. Bond heeft een zeer goe
de beurt gemaakt. Hij kwam van 28 op 39
zetels en heeft daarmee de Liberale Staats
partij achter zich gelaten.
Voor de extremistische partijen was het
met uitzondering van de G. D. U., die nog
2 zetels won, een kwade dag.
De N.S.B. moest van de 44 zetels die zij
bezet hield, niet minder dan 23, dat is
méér dan de helft, afstaan. Volgens de
verslagen zou onlangs één der leiders van
deze beweging 'hebben gezegd, dat een ne
derlaag van de N. S. B. het einde van
deze beweging zou beteekenen. Als zoo
inderdaad de stemming in het hoofdkwar
tier is', dan kan men thans wel beginnen
liquidatie-maatregelen te treffen.
Ook voor de S. G. P., die op de meest
felle wijze de Regeering bestookte, is het
een slechte dag geweest. De nederlaag van
1937, toen een Kamerzetel verloren ging,
heeft zich voortgezet. Het aantal Staten-
zetels daalde van 13 op 10.
Ook van die zijde is, evenals door de
S. D. A. P., die aan een disfeidente groep
twee zetels moest afstaan, van de kiezers
gevraagd gericht te houden over het Ka-
binet-Golijn en de partijen waarop het ge
acht wordt, in 't bijzonder te steunen.
Welnu, de uitspraak van de kiezers is
niet voor tweeërlei uitleg vatbaar.
Ons volk heeft verklaard rechts te
willen houden.
Wij constateeren het met dank
baarheid.
De uitslag in Zeeland is niet geheel
zooals wij die gewenscht hadden.
De hoop dat de a.R. partij de achtste
zetel, waarop zij in 1935 krachtens haar
stemcijfer recht had terug zou winnen,
is niet verwezenlijkt.
Er was wel een niet onbelangrijke ver
hooging van het stemcijfer, maar per
centsgewijze was er achteruitgang, met
het gevolg, dat de A.R. partij zich ook
thans met 7 zetels tevreden imioet stellen.
Zien we de zaak wat 'breeder,, dan is er
reden tot tevredenheid.
De rechtsehe meerderheid bleef behou
den. De Chr. Historischen gingen met een
kleine 4000 stemmen vooruit- en konden
daardoor hun achtsten zetel behouden en
de R.K. partij Ikwam, dank zijl de meer
dere eenheid in dien kring, eveneens op
8 zetels.
De Liberale Staatspartij zag kans baar
percentage te verbeteren. Echter niet in
die mate, als de eerste uitslagen deden
verwachten, zoodat het aantal zetels ge
lijk bleef. Dit in tegenstelling met de
Vrijk. Democraten die thans een drietal
zetels gaan bezetten.
Deze winst werd bebaald ten koste van
de N.S.B.die haar stemcijfer met 3869
stemmen achteruit zag gaan. De heer
Dekker, die zich nog onlangs als „leider
van de NjS.B.-fraotie" aandiende, zal
geen moeite hebben straks zijn volgelin
gen aan den band te houden. Hij kan nu
zeggen: de fractie ben ik.
De S.G.P. is blijkbaar ook hier over het
hoogtepunt heen. Het stemcijfer liep in
vergelijking met 1935 terug en het per
centage daalde van 9.40 tot 8.58.
Als we het geheel overzien, dan is voor
de A.R. partij ook in Zeeland nog veel
reden tot dankbaarheid. Toch past hier
een niet voldaan.
9
Stemmen
Stemmen
per
per
1939
1935
cent.
cent.
Gekozen:
1939
1935
1939
1935
Totaal geldig:
123.782
Chr.-Hist
23.580
19.783
19.04
17.04
8
8
Anti-Rev
20.951
20.294
10.93
17.48
7
7
R.-Kath
23.419
19.228
18.92
16.56
8
7 winst 1
S.D.A.P
18.345
16.908
14.82
14.57
0
6
12.408
11.02
10.69
5
5
10.900
8.58
9.40
4
4
N.S.B
6556
2.17
5.65
1
2 verlies 1
0182
0.89
5.33
8
2 winst 1
Lijst Bauwens
1410
3410
1.14
2.94
1 verlies 1
392
0.49
0.34
Gekozen zijn:
7 A.-R.: Mr P. D'ieleman, J. W, van 'tEoff, J. Bosselaar, EL v, Mazijk, J. A.
Dominicus, J, J. v, d. Ends, J. Geuze.
8 C.-H,; A, D, F. 'v. d. Wart, Mr W. F. EL baron van der Feltz, A. H. S. Ste-
merding, C. Philipse, A, de Feijter, G. van Duin, M. de Loom, HL M. de Looff.
8 R.-K.: R, A. J. den Boer, Mr J. H. M. Stieger, Mr A J. J. M. Mes, A. H. de
Milliano, G, J. L. Goosens, A, L. 8. Lockefeer, J. A. v Rompu, J, W. Vienings,
4 8, G, P.: D, Kodde, G. Boender, J, J. van Klinken, A, 8, Wisse.
5 Lib. Staatspartij: J. M, van Bommel van Vloten, G. J. M. Boogerd, P. Erasmus,
L. J. Geelhoedt, Jhr Mr A. F. G. de Gasembroot.
5 V.-D.: Mr J. Adriaanse, Dr A. S'taverman, C. Ouwehand.
6 8. D. A. P.: L. Onderdijk, A. C. de Baare, A. G. de Pauw, C. Hamelink, A.
Rjorije, J. de Priester.
1 N. 8. B.: J. Dekker.
Nieuwe leden zijn: J. J. v. d, Eïnde (A.-R.), J. Geuze (A.-R.), A. H. S. Stomer-
ding (G.-H.), H. M. de Looff (C.-H.), R. A. J. den Boer (R.-K.), A. L. S. Loeke
feer (R.-K.), A. 8. Wisse (8. G. P.), C. J. M. Boogerd (Lib.), G. Ouwehand
(V.-D.), Jhr Mr A. F. G. de Gasembroot (Lib.).
In de Staten keeren niet terug: G. P. Vogelaar (A.-R.), C. J. Sonie (A.-R.), W.
de Ridder (G.-H.), P. Bauwens (wild R.-K.), W. P. Ede-lman (R.-K.), W. F.
van Gorsel (N. S. B.), J. A. Meertens (S. G. P.), W. Moelker (Lib.), M. M. Schip
pers (G.-H.), H. G. v. d. Zande (Lib.).
ZUID-HOLLAND.
Gekozen zijn:
S.D.A.P.: 24 leden.
R.-K. Staatspartij: 16 leden.
Anti-Rev. Partij14 leden.
Christ.-Hist. Unie: 8 leden.
N.S.B.3 leden.
Liberale Staatspartij: 6 leden.
Comm. Partij Nederland: 2 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 5 leden.
Rev. Soc. Arb. Partij: 1 lid.
Staatk. Geref. Partij: 3 leden.
De Vrijz. - Dem. Bond en de An
ti-Rev. Part ij winnen elk 3 ze
tels, de R.-K. Staatspartij wint
2 zetels en de S. D. A. P. 1 zetel.
De N. S. B. verliest 4 zetels en
de G b r i s t.- H i s t. Unie, de Lib.
Staatspartij, de Staatk. Geref.
Partij, de Herv. Geref. Staats
partij en de Kath. Dem. Part ij
verliezen ieder 1 zetel.
De beide laatstgenoemden
verdwijnen uit de Staten.
NOORD-HQLLAND.
Uitslag in de provincie Noord-Holland:
Gekozen zijn:
S.D.A.P.: 22 leden.
R.K. Staatspartij: 18 leden.
Liberale Staatspartij: 5 leden.
N.S.B.: 4 leden.
Comm. Partij Nederland: 6 leden.
Anti-Rev. Partij: 8 leden.
Christ.-Hist. Unie: 5 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 7 leden.
Rev. Soc. Arb. Partij: 1 lid.
Christ.-Dem. Unie: 1 lid.
De R. K. Staatspartij, de Anti-
Rev. Part ij en deVrijz. - Dem.
Bond winnen elk 2 zetels.
De N. S. B. verliest 3 zetels, de
Lib. Staatspartij, de R. S. A. P. en
de Kath. Dem. Partij, verliezen
elk l zetel.
DRENTHE.
In de provincie Drenthe zijn gekozen:
S.D.A.P.: 9 leden.
Anti-Rev. Partij: 7 leden.
N.S.B.: 3 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 4 leden.
Christ.-Hist. Unie: 5 leden.
Liberale Staatspartij: 5 leden.
R.-K. Staatspartij: 1 lid.
Chr. Dem. Unie: 1 lid.
De Liberale Staatspartij wint
2 zetels en de Christ. - Hist.
Unie 1 zetel.
De S. D. A. P. en de N. S. B. verlie
zen elk 1 zetel.
De Neutrale Part ij, die in deze
provincie 1 ze'el had, zal in
de nieuwe Staten niet meet
vertegenwoordigd zijn.
NOORD-BRABANT.
De uitslag in de provincie Noord-Bra
bant.
Gekozen zijn:
R.-K. Staatspartij: 53 leden.
S.D.A.P.: 5 leden.
N.S.B.: 1 lid.
Anti-Rev. Partij: 2 leden.
Combinatie Liberale Staatspartij/Vrijz.
Dem. Bond: 1 lid.
Christ.-Hist. Unie: 2 leden.
De R.K. Staatspartij wint 2
zetels en de Combinatie Lib.
Staatspartij/Vrijz. Dem. Bond
wint 1 zetel, zulks ten koste
van de Kath. Dem. Partij, die in
de huidige Staten 2 zetels
heeft, doch thans wegens ver-
eeniging met de R. K. Staats-
partij aan deze verkiezing niet
heeft deelgenomen en van de
N.S.B., die van 2 zetels terug
gaat naar 1 zetel.
FRIESLAND.
Uitslag in de provincie Friesland:
Gekozen zijn:
S. 'D. A. P.: 10 leden.
Anti-Rev. Partij: 12 leden.
Christ.-Hist. Unie: 9 leden
Vrijiz.-Dem. Bond: 8 leden.
Christ.-Dem. Unie: 3 leden.
R. K. Staatspartij: 3 leden.
Liberale Staatspartij: 2 leden.
Comm. Partij' Nederland: 1 lid.
Troel'stra-beweging: 2 leden.
De S. D. A. P. verliest 3 ze
tels en. de N. S. B. verdwijnt
met haar eenen zetel uit
de Staten.
De Vrijz. - Dem. Bond wint
2 zetels en de Troelstra-
beweging(Kiès) doet met
2 leden haar intrede.
UTRECHT.
De uitslag in de provincie Utrecht:
Gekozen zijn:
R. K. Staatspartij': 12 leden.
S. D. A. P.: 10 leden.
Anti-Rev. Partij: 8 leden.
N. S. B.: 1 lid.
Lib. Staatspartij: 2 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 2 leden.
Christ-Hist. Unie: 5 leden.
Staatk. Geref. Partij.: 1 lid.
D' e R. K, Staatspartij, de
S. D. A. P., de Anti-Revolu
tionaire Part ij1 en de Vrijz.
Dem. Bond winnen ieder
1 zetel.
De N. S. B. verliest 3 van
haar 4 zetels en kom.t dus
slechts met 1 zetel in de
Staten terug; de Staatk.
Geref. Partij wordt gehal
veerd van 2 zetels op 1.
GELDERLAND.
De uitslag in de provincie Gelderland:
Gekozen zijn:
R. K. Staatsparty: 20 leden.
S. D. A. P.: 12 leden.
Christ.-Hist. Unie: 11 leden.
Anti-Rev. Partij1: 8 leden.
N. S. B.: 2 leden.
Liberale Staatspartij: 4 leden.
Vrijz.-D:em. Bond: 3 leden.
Staatk. Geref. Partij: 1 lid.
Aotie-Bouman: 1 lid.
RESERVE GRENSWACHT.
o
In verband met de voorstellen der re
geering tot verhooging van de presente
sterkte bij; de weermacht, verneemt de Te-
legr. nader, dat het in de bedoeling ligt,
dat de dienstplichtigen de eerste 8 maan
den voor eerste oefening opkomen in de
zelfde garnizoenen waar thans de eerste
bataljons gelegen zijn. Vervolgens doen zij
als tweede bataljon zes maanden dienst
aan de grens en ontvangen daar een ver
dere opleiding, waarna deze eenheden ge
durende een Jaar als derde bataljon meer
achterwaarts geconcentreerd worden ge
legerd en daar steeds beschikbaar zijn
voor oogenblikkelijke versterking van de
eigenlijke grens- en kustwacht, zonder dat
hiervoor dienstplichtigen van oudere lich
tingen uit het maatschappelijk leven be
hoeven te worden gehaald.
In overweging is nog, om, wanneer rus
tiger tijden zijn aangebroken, de eerste
diensttijd terug te brengen tot achttien
maanden, hetgeen de regeorlng zal kun
nen uitvoeren aangezien krachtens de
voorgestelde wijziging van den dienst
plicht de termijn van twee jaar als maxi
mum is gesteld, waarvan echter mag af
geweken worden.
Op het oogenblik is de regeling voor de
concentratie der dienstplichtigen gedu
rende 'het tweede jaar in voorbereiding.
Hieraan zit vanzelfsprekend het een en
ander vast, doch deze regeling en de
nieuw te treffen voorzieningen moeten
gereed zijn voor 6 October, den datum
waarop de lichting 1938 anders zou af
zwaaien.
De Christ.- Hist. Unie wint
2 zetels, de Anti-Rev. Par-
tijwint 1 zetel, de Vrijz.-
Dem. Bond wint ook 1 zetel
en de Aotie-Bouman zal
met 1 lid haar intrede in
de Staten doen.
De N.S.B. verliest 3 zetels
de R. K. Staatspartij en de
Staatk. Geref. Partij ver
liezen elk 1 zetel.
OVERIJSEL.
De uitslag in de provincie Overijsel:
Gekozen zijn:
R. K. Staatspartij: 13 leden.
S. D. A. P.: 10 leden.
Christ.-Hist. Unie: 7 leden.
N. S. B.: 2 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 3 leden.
Liberale Staatspartij: 2 leden.
Comm. Partij Nederland: 1 lid.
Anti-Rev. Partij: 6 leden.
Christ.-Dem. Unie: 2 leden.
Staatk. Geref. Partij: 1 lid.
De R. K. Staatspartij en de
Chris t.-H ist. Unie winnen
elk 1 zetel ten koste van
r e s p. de N. S. B. en de Kath.
Dem. P a r t ij.
GRONINGEN.
De uitslag in de provincie Groningen
luidt:
Gekozen zijn:
S. D. A. P.: 13 leden.
Ainti-Rev.: '10 leden.
Vrijz.-Dem. Bond: 4 leden.
N. S. B.: 2 leden.
Christ.-Hist. Unie: 3 leden.
Christ.-Dem. Unie: 5 leden.
Liberale Staatspartij: 3 leden.
Comm. Partij Nederland: 2' leden.
R. K. Staatspartij': 2 leden.
Recht en Vrijheid: 1 lid.
De Chris t.-D e m. Unie wint
2 zetels en de Liberale
Staatspartij 1 zetel.
De N. S. B. verliest 2 zetels
en de Christ.- Hist. Unie
verliest 1 zetel.
LIMBURG.
De uitslag van de verkiezing in Lim
burg luidt als volgt:
R. K. Staatspartij: 40 leden.
S. D. A. P.: 3 leden.
N. S. B.: 2 leden.
De R.K. Staatspartij wint
3 zetels ten koste van de
N. S. B., die van 5 zetels op
2 terug gaat.
DE BALANS
OVER HET GEHEELE LAND.
A. R. 82 zetels, wins! 7 zetels.
Chr. Dem. Unie 12 zetels, winst 2 zetels.
Com. parilij 12 zetels^ gelijk gebleven.
Chr. Hist. Unie 63 zetels, winst 2 zetels.
Lib. Staatspartij 35 zetels, winst 2 zetels
N. S, B. 21 zetels, verlies 23 zetels.
R. K. 186 zetels, winst 11 zetels.
S. D. A. P. 124 zetels, verlies 2 zetels.
Stk. Ger. partij 10 zetels, verlies 3 zetels
Vrijz, D. Bond 39 zetels, winst 11 zetels
Overige partijen 6 zetels, verlies 7 zetels
Binnenland.
De uitslag der 'Statenverkiezingen. Groote
verliezen voor de N.S.B. Verlies voor
'Stk. Geref. Partij en S.D.A.P. Winst
voor A.R., Ghr. Hist.., R.K. en V.D.
Buitenland.
Minister Halifax over de BritsOhe poli
tiek.
•Duitsch vliegtuig boven Luiksche ves
tingen.
Hongarije trekt zijn tToepen van de Roe-
imoeinisohe grens terug,
De brand aan boord van de Paris.
De opmerkingen van verschillende
sprekers in 'het E'ngelsche Hoogerhuis
zijn door minister Halifax beantwoord.
Ten aanzien van de geruchten over
troepenbewegingen in Spanje zeide de mi
nister, dat men te doen heeft met een de
mobilisatie van het Spaansche leger, zoo
dat een groot deel der troepenbewegin
gen natuurlijk zijn. Eir behoeft geen on
gerustheid te bestaan. Op grond van de
ontvangen inlichtingen behoeft niet al te
veel geloof te worden gehecht aan de ge
ruchten over den aanleg van versterkin
gen door Duitschers bij de Fransche grens
in Spanje.
De hoop, dat na September 1938 door
onderhandelingen een algeheele regeling
tot stand zou komen, is teleurgesteld. Het
is een van de moeilijkheden, dat de re
geering, wanneer zij besprekingen voor
stelt, van zwakheid beschuldigd wordt, en
wanneer zij zich besloten toont de Brit
sche belangen en de beginselen, waarop de
maatschappij rust, te verdedigen, het
verwijt van agressieve bedoelingen te hoo-
ren krijgt.
Desniettemin zette de regeering haar
streven voort, tot het door de Duitsche
militair» actie tegen Tsjecho-Slowakije
duidelijk werd, dat de basis van weder-
keerigheid voor een dergelijke politiek
op dit oogenblik blijkbaar niet bestaat.
Wij zullen nooit eenige poging opge
ven, die eenigerlei hoop op succes zou
hebben, wanneer zulk een poging van de
andere zijde beantwoord zou worden en
een wederkeerig karakter zou dragen.
Halifax verklaarde ver-
de r, dat de Britsche am
bassadeur Henderson, na
afloop van zijn verlof, op
normale wijze naar zijn
post te Berlijn terug zal
keeren.
De Britsche regeering iheeft niet het
verlangen de nationale welvaart van wel
ken anderen staat ook, te bedreigen. Zij
hoopt, dat de thans aanvaarde politiek
van weerstand tegen verdere agressie op
den duur zal leiden tot den terugkeer van
agressie tot vriendschappelijke bespre
king.
Ten aanzien van Rus
land zeide Halifax, niet
meer te kunnen mededee-
len dan dat de onderhan
delingen met dien staat
worden voortgezet.
Halifax betuigde nogmaals zijn in
stemming met de boodschap van Roose
velt en zeide, dat de Britsche politiek
steunt op het beginsel, dat de rechten
van kleinere landen niet door sterkere
terzijde worden geschoven, dat het 'geweld
niet de beslissende factor in het verkeer
tusschen de volken zal zijn.
Door Belgische vliegers gesommeerd !e
dalem.
Een D'uit.sch vliegtuig dat gistermorgen
a'bnormaal lang boven Esneux vloog en
over de streek der Luiksche vestingwer
ken, werd door de Belgische militaire
vliegers gesommeerd te dalen.
Het was een vliegtuig van de lijn Keu
len-Parijs, van de Deutsche Lufthansa.
Drie jachtvliegtuigen stegen op en twee
hiervan dwongen het Duitsche toestel te
rug te keeren en op het vliegveld Haren
bij Brussel te landen.
Sedert eenigen tijd had men opgemerkt,
dat de voorgeschreven doorgangsroutes
niet altijd door de vliegtuigen geëerbiedigd
