van Lijst 2.
De reactie op het telegram van Roosevelt.
N.V.Hen[lrikse&C= Bank Goes
Kanton bedreigd door Chineezen
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Stemt a.s. Woensdag
De Italiaansche pers scherp, maar minder
grof dan de Duitsche.
Het a.s. overwinnings-défilé
te Madrid.
Belangrijkste Nieuws.
Een Kabinet van enkele nren.
Een beginselstrijd.
Partij en Kerk.
De bijeenroeping van den Duitschen Rijksdag.
Heden verklaring van Chamberlain.
verhuurt loketten In haar
brand- en inbraakvrije Lips' Kluis»
Inrichting vanaf f 5. - per jaar.
DINSDAG 18 APRIL 1939
53c JAARGANG - No. 168
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J.J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2A0 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Adverientlsn Jv ccr.t per reges
ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Wij kunnen en imiogen de verkiezingen
voor de Provinciale Staten niet audars
zien dan als een beginselstrijd.
Alléén zóó kunnen we den strijld zuiver
houden.
Naar buiten zoowel als naar bin non.
Onder degenen die niet met ons op het
zelfde politieke standpunt staat, zijn er
velen die wij als personen tenvolle kun
nen respecteeren en 'hoogachten.
Wij1 erkennen hunne bekwaamheid.
Wij waardeeren hun goede bedoelin
gen.
Maar wij bestrijden 'hen als dragers
van beginselen die wij1 niet kunnen dee-
len en waarvan wij! de doorwerking zoo
veel mogelijk zoeken tegen te gaan.
Het is waarlijk niet zóó, dat de bekwa
me en geschikte mannen alleen in het
Anti-revolutionaire kamp of bijl welke
partij dan ook, worden gevonden.
Mlaar (het is wel zoo, dat de beginse
len die iemand 'aanhangt van beslissende
beteelkenis zijln, voor zijn levenshouding
ook op politiek geböed.
Ern daarom trachten wij ook in de
Prov. Staten mannen te brengen die
staan oip den bodem van Gods Woord,
die ook voor het staatkundige leven belij1-
den en die 'belijdenis zoeken te beleven:
Uw Woord is een lamp voor mijn voet
en een licht op mijiu pad.
En daarom bestrijden wij hen, die de
menschelijke rede stellen boven de Open
baring en diie, 'hoe voorzichtig en gema
tigd ze oc(k mogen optreden, zich toch
laten leiden door de beginselen der revo
lutie.
Het gaat orni de b e g i n s e 1 e n.
Dat moet ook in het oog worden gehou
den voor de eigen candidaten.
Bij' de candidaatstelling kan zich al
lerlei verschil van meening openharen,
wij' ikunnen misschien! bezwaar hebben om
dat bepaalde candidaten w e 1 en anderen
niet op een verkiesbare plaats werden
gesteld, dit mlag ons niet weerhouden op
de gestelde candidaten te stemmen, omdat
wij ze zien als Antirevolutionai
re candidaten.
Wanneer we zoo de dingen zien, dan
zullen we het morgen niet moeilijk
hebben.
Dan valt al het persoonlijke weg. Dan
raken alle kleine verschillen op den ach
tergrond. D&n zien we de groote lijn en
vervullen we met getrouwheid onzen
plicht in den strijd om de beginselen.
Ook in eigen kring komt nog te veel de
gedachte voor, dat de Anti Revolutionaire
partij eigenlijk de partij van de leden der
Gereformeerde Kerk is.
In eigen kring kan men toch zeker beter
weten I
Wélke partiji van rechts wil zóó princi
pieel de terreinen van kerk, staat en maat
schappij scheiden als de onze? Een van
onze grondprincipes is toch: souvereini-
teit in eigen kring. Daaruit volgt wel aller
eerst de principieele scheiding van de
terreinen van staat en kerk.
Antirevolutionairen mogen geen propa
ganda maken met behulp van de kerk,
nóch van de Gereformeerde, nóch van de
Hervormde, nóch van de Christelijk Ge
reformeerde, nóch van welke kerk ook.
Er is dan ook geen andere partij', waar
toe zooveel leden van elk der genoemde
kerken behooren, als de A. R. partij, onder
haar aanhangers telt.
In dit verband mag wel even gewezen
worden op 'het feit, d a t v a n d e
zes lijstaanvoerders in de
zeven centrale's onzer pro
vincies er vier niet tot de
Gereformeerde Kerk be
hooren. Er zijn drie Hervormden en
een lid van het Leger des Heils bij.
Zijn dat misschien dwalende niet-
Gereformeerden?!
Wie ze kent, vindt dit een dwaze vraag, i
zoo niet erger.
Welke partijl zou trouwens personen
vooraan plaatsen, die niet voldoende on
derscheidingsvermogen zouden hebben?
Neen, ziji zijn overtuigd, dat de terreinen
van politiek en kerk principieel geschei
den moeten blijven.
H.
In regeeringskringen te Washington
geeft men twee redenen op voor de men
ning, dat de boodschap van Roosevelt
raak is geweest:
1. Het besluit van Hitier om den Rijks
dag bijeen te roepen, om zijn antwoord te
hooren, wordt beschouwd als een aanwij
zing, dat de boodschap het Duitsche volk
zoodanig heeft-getroffen, dat Roosevelts
redelijke voorstellen niet kunnen worden
genegeerd zonder de nationaal-sooialisti-
sohe leiders bloot te stellen aan critiek,
zoowel in binnen- als buitenland;
2. 'het woedende commentaar der Itali
aansche pers wordt hier beschouwd als
een zeker teeken van een kwaad geweten
en de erkenning van de onprettige nood
zaak, zelfrechtvaardiging te zoeken voor
de veroordeelende meening der wereld.
Het besluit van Hitier, den rijksdag te
gen 28 April bijeen te roepen, is naar men
algemeen gelooft, genomen in overleg met
de Italiaansche regeering.
Ook gelooft men, dat Mussolini er naar
gestreefd heeft, niet de ongerustheid te
vergrooten, die de openbare meening in
het buitenland na de eerste reacties van
Duitsche politieke kringen en de Duitsche
pers aan den dag gelegd beeft.
Het is, zegt men, niet on
mogelijk, dat Hitier zich
op 28 April op minder ne
gatieve wijze zal uitspre
ken dan de Duitsche pers
heeft gedaan.
Hitier zou, hoewel zich baseerend op
de krachtige reactie, die de verklaringen
van Roisevelt in Duitsche politieke kringen
hebben uitgelokt, niet de deur sluiten voor
besprekingen in een min of meer verre
toekomst, die Duitscbland in staat zouden
stellen de regeling aan de orde te stellen
van de vraagstukken, die het na aan het
hart liggen: dat van de koloniën en dat
van de grondstoffenvoorziening, gezwegen
nog van 'het vraagstuk der vergrooting van
den Duitschen uitvoer.
Dit zijn echter alle slechts veronderstel
lingen, behoorende tot die, welke in bui-
tenlandsche diplomatieke kringen te Ber
lijn het meest geloof vinden.
De rede, die Hitier op 28 April zal
houden, zal naar verluidt ongeveer drie
uur duren.. Zij zal door alle Duitsche ra-
dic-staticns worden uitgezonden.
Man verwacht, 'dat Hitier Woensdag
middag te Berlijn zal terugkeeren.
Goering is uit Rome naar Berlijn ver
trokken, na met Mussolini een bespreking
gevoerd te hebben over de boodschap van
Roosevelt.
Naar verluidt, werd 'het denkbeeld over
wogen, een gemeenschappelijk Buitsch—
Italiaansch antwoord te zenden, doch dit
denkbeeld heeft men weer laten vallen.
Echter zullen de antwoorden, als ze ver
zonden worden, wel gelijktijdig gestuurd
worden, zoo verwacht men.
Wat Chamberlain vanmiddag
zal meedeeleni.
Reuter deelt mede, dat de
minister-president Cham
berlain vanmiddag in 'het
Lagerhuis een korte ver
klaring over de interna
tionale situatie zal afleg
gen.
Hij' zal waarschijnlijk een mededeeling
doen over den stand der onderhandelingen
tusschen Turkije en Engeland betreffende
daden van agressie op het Balkanschier
eiland.
Verwacht wordt, aldus voegt Reuter er
aan toe, dat hij de toetreding van Turkije
tot het anti-agressie-front zal bekend ma
ken.
De Italiaansche avondbladen verster
ken den indruk, dat de boodschap van
Roosevelt aan Mussolini te Rome slecht
ontvangen is. Men wil er niet minder in
zien, dan een provocatie
Gayda schrijft, dat Italië aan Roosevelt
geen enkel zedelijk recht kan toekennen,
zich in de Europeesche zaken te mengen.
Deze man, aldus Gayda, is de uitgespro
ken vijand van het fascisme en men heeft
alle recht aan zijn bedoelingen te twijfe
len. Vaak kent men het product aan het
handelsmerk. Welnu, het handelsmerk
Roosevelt wijst op een bedorven product.
Voor Italië kam Roosevelt niet geheel
Amerika vertegenwoordigen.
Dte boodschap van Roosevelt, zoo gaat
Gayda voort, had het karakter behooren
te dragen van een vertrouwelijk document,
dat rustig bestudeerd zou kunnen worden,
doch het behoorde niet met een luidruch
tige reclamecampagne te worden gelan
ceerd. Bovendien is de boodschap met
voorbedachten rade aan een verkeerd
adres gezonden. Ware de bedoeling wer
kelijk bij te dragen tot een waarachtigen
vrede in de wereld, dan hadden alle re
geeringen de boodschap moeten ontvangen
en niet alleen Italië en D'uitschland, die
op deze wijze voor de geheele overige we
reld worden aangeduid als de aanvallers
en als de eenige schuldigen aan den ge
spannen toestand in Europa
De lijst der landen, aan welke Duitsch-
In tegenwoordigheid van het Engelsche Koningspaar zijn te Hoke nabij Kingston
demonstraties gehouden met de kabelballons, welke Londen en andere groote
Britsche steden zouden moeten beschermen bij een luchtaanval.
Bij zijn aankomst te Rome werd veld
maarschalk Göiing door Mussolini ont
vangen. De begroeting tusschen de twee
staatslieden.
land en Italië een garantie zouden moeten
geven, heeft geen ander doel dan den in
druk te wekken van een bedreiging, ge
richt tegen vrijwel alle landen van Euro
pa. Op de lijst komen landen voor als
Hongarije, Spanje, Portugal, Zwitserland,
Joegoslavië, Roemenië, Egypte, de Bal-
tische landen, Iran en de Arabische staten
welke Italië nooit als vijanden zal be
schouwen, maar op de lijst staat ook Sow-
jet-Rusland, door Roosevelt eenvoudig
weg Rusland genoemd, welk land er op
uit is het graf voor het fascisme te graven.
De slotconclusie van Gayda is, dat deze
boodschap door een naief brein werd uit
gedacht, en door een overdreven hand
neergeschreven. Het is een ellendig dema
gogisch en rhetorisch document, dat de
waarheid geweld aandoet en den vrede be-
leedigt. Italië zal in overleg met Duitsch-
land dit papier beoordeelen en er op ant
woorden.
De „Tribuna' schrijft ongeveer in de
zelfde termen. Dit blad vraagt zich af,
hoe het Amorikaansche publiek zou
reageeren, wanneer Mussolini en Hitier
een boodschap zouden richten tot Roose
velt met de vraag, zich te willen verbin
den, dat hij voor een periode van tien of
twintig jaar geen aanval zou onderne
men tegen Japan, Mexico, Brazilië, Ar
gentinië, enz.
Het blad twijfelt sterk of de beweegre
denen van Roosevelt wel vredelievend ge
weest zijn, doch indien dit zoo ware, dan
is het hem toch te doen om een vrede
zonder rechtvaardigheid.
Generaal Franco zal dien dag een rede
houden.
'Ongeveer 150.000 man zullen deelne
men aan het overwinningsdefilé, dat op
15 Mei in tegenwoordigheid van Franco
in de 'Spaansche hoofdstad zal worden
gehouden.
De buitenland sc'he troe
pen z ui 1 1 e n in de daarop
volgende dagen Spam je
verlaten, h e t' z ijl over Ca
diz,, h e t iz ij! over A 1 m e r i a. D e
geleidelijke demobilisatie
van het Spaansche 1 e g e t
zal in de derde week van
Mei b e g i n n e in.
Ter gelegenheid van het défilé zal
Franco op 14 Mei te Madrid een belang
rijke rede houden.
De Duitsthers en Italianen in
Spanje.
'Omtrent 'het bezoek van den Duitschen
generaal van Kauptz aan Spanje wordt
door een speoialen oorrespondent van de
„Daily Telegraph" gemeld, dat het doel
van de door den generaal te maken rond
reis volgens de Spaansche bladen is,
„zich op de hoogte te stellen van de door
de rooden aangerichte verwoestingen",
doch dat het eigenlijke doel zou zijn, de
Spaansche autoriteiten te „adviseeren"
inzake bepaalde strategische overwegingen
bij een mogelijke campagne met Catalonië
als basis.
'Opgemerkt moet worden, aldus het En
gelsche blad, dat slechts zeer zelden over
de bewegingen der Duatschers in Spanje
gesproken wordt. Zdj' doen hun werk
meestal op niet opvallende wijze. Hun
depots en bases liggen op groote afstan
den van de hoofdwegen en zjj'n zelden te
zien. Dit 'beteekent een scherpe tegenstel
ling met de Italianen, wier kampen en de-
Binnenland.
De opbrengst der rijksmiddelen.
Dé verdeeling der golflengten.
Goedkoop reizen voor werkloozen.
Buitenland.
De Rijksdagzitting van 28 April.
Vandaag verklaring van Chamberlain.
De Italiaansche pers over het telegram
van Roosevelt.
Nog steeds kabinetscrisis in België.
De Chineezen bedreigen Kanton.
De Duitsöhers en Italianen in Spanje.
pots voor iedereen zichtbaar zijn. De Ita
liaansche soldaten, dis geen dienst doen,
zijln steeds in uniform, doch de Duitsohers
dragen, waar zij kunnen, burgerkleeding.
Tenslotte meldt hetblad
nog, dat volgens de laat
ste berichte m, waarover
de Fransche autoriteiten
beschikken, kortgeleden
te Cadiz 15.000 Italianen aan
land gezet zijn, welke zich
nog steeds in de buurt van
•deze stad bevinden. Dit
beteekent, dat zij het op
100 K.M. afstand gelegen
Gibraltar zouden kunnen
bedreigen.
BELGISCHE SOCIALISTEN
WEIGEREN DEELNEMING AAN DE
REGEERING.
Het Belgische kabinet-Pierlot, dat giste
ren gevormd is, heeft maar enkele uren
bestaan. Gistermiddag om half één wer
den de ministers beëedigd nog niet ten
volle zes uur later was de regeering af
getreden.
Dit verrassende einde vindt zijn verkla
ring in het feit, dat het socialistische
partijcongres zich gisternamiddag met
310.000 tegen 248.000 stemmen, bij 15.000
onthoudingen, heeft uitgesproken tegen
een deelneming van de socialisten aan de
regeering.
De heeren Spaak en Etekelers begaven
zich onmiddellijk na de stemming naar
minister-president Pierlot en deelden hem
mede, dat de socialistische ministers, ge
zien de beslissing van het congres, zich
verplicht zien hun portefeuilles ter be
schikking te stellen.
Na zijn bezoek aan den Koning heeft
de 'heer Pierlot aan de pers medegedeeld,
dat hij binnen den kortst mogelijken tijd
hoopt de regeering aan te vullen.
Hij zal vandaag trachten, zijn regee
ring aan te vullen met katholieken en li
beralen, eventueel ook met vakministers.
OMSINGELING DER STAD BIJNA
VOLTOOID.
Kanton is het brandpunt geworden van
het groote Chineesche tegen-offensief, dat
zich uitstrekt over vijf provincies. De Chi
neezen zijn reeds de Sinan-kreek op
12 mijl ten Westen van de stad overge
stoken, ondanks het hevige mitrailleur-
vuur van de Japanners.
Een tweede troepenafdeeling is thans
nog slechts 20 mijl van de stad verwiji-
derd. De Chineesche troepen zouden den
spoorweg van Kanton naar Sam Sjoei bij
Tsjoeng Pak hebben afgesneden, terwijl
om den spoorweg naar Kouloen verwoed
gestreden wordt. De omsingeling van
Kanton is bijna voltooid. Slechts bij de
