DE ZEEUW
TWEEDE BLAD
N. S. B. en S. D. A. P.
Uit de Provincie.
MIDDELBURG.
ZUID-BEVELAND
WALCHEREN.
Onze snelste jager.
NOORD-BEVELAND
Kortgene. B. V. L. - a v o n d. Maandag
avond werd in „de Stadswijnkelder" al
hier een groote bijeenkomst gehouden van
den Bijz. Vrijw. Landstorm. De Noord-
Be\eliandsohe B.V.L.-ers waren in groe
ten getale met hun huisgeinooten opgeko
men, zoodat een 500-tal personen de zaal
vulden.
VAN
DINSDAG 4 APRIL 1039, Nr 158.
Onder het kopje „Opruiming", schrijft
„De Arbeiderspers":
„Bij de verkiezingen die onlangs in het
kanton (provincie) Zurich zijn gehouden,
zijn de fascistische vertegenwoordigers
allen uit het vertegenwoordigend lichaam
verdwenen. Natuurlijk had de leider van
de Zwitsersche nationaal-socialisten zich
in de laatste maanden ingespannen, om te
betoogen, dat hij een „goed vaderlander"
was en met geen enkele buitenlandsche
macht iets te maken had of te maken wil
de hebben; wij kennen hier den laatsten
tijd in Nederland de woorden en de wijs
van dit liedje. .Maar de kiezers keken ver
der en zij begrepen, dat een democratisch
volk, dat zijn onafhankelijkheid wil be
waren, in de eerste plaats moet afrekenen
met de voorstanders van de totalitaire
denkbeelden in eigen huis en zoo verdwe
nen de zes fascisten uit het kantonale
parlement van Zürieh. Dat deze verschui
ving er waarlijk een is in democratische
richting, bewijst het feit, dat de dictatuur
aanhangers van „links", de communisten,
hun zeteltal van drie op één zagen terug-
loopen. De sociaal-democraten wonnen
vijf zetels in dit lichaam van 180 leden.
Het blad wijst dan op België, waar in-
tusschen ook onze zuiderburen het
Rexisme wegvaagden, en vervolgt:
Mochten er nog landgenooten zijn, die
prijs stellend op het bewaren van een
zelfstandig Nederland, niettemin neiging
zouden gevoelen, hun stem aan de diena
ren van den heer Mussert te geven, dan
moet en kan hun worden duidelijk ge
maakt, welke gevaren een nationaal-so-
cialistische machtskern binnen onze
grenzen moet opleveren.
"Wij geven voor de bewapening het geld
uit, dat noodig is; wij hebben ons stellig
voorgenomen en dit geldt voor alle
Nederlandsche partijen dat wij ons,
mocht het onverhoopt noodig zijn, tot het
uiterste zullen verdedigen. Doch deze on
wrikbare wil en deze voorbereidingen zul
len slechts volledig resultaat hebben, als
ons volk bij de Statenverkiezingen de na
zi's met afdoende duidelijkheid afwijst".
"Wij merken hierbij" op, dat het resultaat
nog vollediger zal zijn, als ook de S. D. A.
P'. door de kiezers wordt terug gewezen.
Met genoegen hebben we gezien, dat de
S. D. A. P. ten aanzien van de defensie
haar oude standpunt goeddeels heeft prijs
gegeven en dat de „dappere ongehoor
zaamheid" waarvan Albarda sprak thans
geen toejuiching meer vindt.
Maar wij vergeten niet, dat hier meer
van een bekeering uit vrees, dan van een
principieele ommekeer sprake is.
En ook niet, dat een sterke S.D.A.P.
beteekent: goede kansen ipoor
de N. S. B.
A.-R. GEMEENTEBESTUURDERS.
De voorjaarsvergadering van de
Zeeuwsche Vereeniging van Anti-Revo
lutionaire Gemeentebestuurders zal
plaats vinden op Maandag 8 Mei a.s. te
Goes.
Het Tweede Kamerlid, dhr W. Wage-
riaar, zal refereeren over gemeente-
financiën.
Aangewezen als Directeur van het
Post-, Telegraaf- en Telefoonkantoor te
Delft de Referendaris der Posterijen, Te
legrafie en Telefonie J. Ghr. Smid, thans
Adj.-inspecteur der P.T.T. te 's-Graven-
hage voorheen adj.- inspecteur te Mid-
i delburg.
De restauratie van den Abdijtoren.
In de Raadsvergadering van 27 Juli
1938 werd een inieuiw crediet van f 37.000
verleend ter voortzetting van de werk
zaamheden voor restauratie van den Ab
dijtoren. Bij de beraadslagingen deelde de
betrokken wethouder mede, dat het te
vreezen was, dat dit crediet nog niet toe
reikend zou zijn. Helaas moeten B. en W.
nu imlelden, dat bedoelde vrees in werke
lijkheid is verkeerd. „Nadat in het voor
jaar 1938 rond het bovengedeelte van den
Abdijtoren steigers waren gebouwd, werd
een grondig onderzoek van de verschil
lende onderdeelen mogelijk. Daarbij bleek
een deel der koper- en lood-bekleeding
alsmede een groot gedeelte van de hout
werken, tegen de aanvankelijke veronder
stelling iin, niet in tact te kunnen blijven.
Dientengevolge znloest het gansohe boven
deel van den toren vernieuwd worden en
kon het voor 1938 opgemaakte werkplan
slechts ten deele worden uitgevoerd. Een
en ander brengt mede, dat het voot de
restauratie beschikbare crediet allerminst
toereikend zal zijn. Ofschoon als bekend
mag worden aangenomen, dat restaura
ties van dezen aard bijna steeds van groo-
teren omvang worden dan waarop te vo
ren was gerekend, hebben B. en W. thans
getracht een zoo betrouwbaar mogelijke
kostenbegrooting voor de nog te verrich
ten werkzaamheden samen te stellen.
"Waaruit blijkt, dat in de jaren '1037,
1938 en 1939 totaal f 74000 zal zijn be
steed en voor 1940 nog f42000 noodig
wordt geacht, goeddeels voor bet steenen
gedeelte van den toren, waaraan verschil
lende inwendige scheuren sijn ontdekt,
zoodat belangrijke stukken zullen moeten
worden afgebroken en weder opgemet
seld, met bijvoeging van tamelijk veel
zandsteen en andere natuursteen." Alzoo
schreven B:. en iW'. op 25 November j.l.
aan den Minister van 'O., K. en W. en
verzochten zijl hem een zoo groot moge
lijke rijksbijdrage in de geraamde som
van f42.000 te bevorderen.
In overleg met de Rijkscommissie voor
de Monumentenzorg is het totaal bedrag
nader vastgesteld op f 47.000. Er is reden
om aan te nemen, dat het Rijk bereid is
voor 41 piet. bij te dragen of f 19.270, ter
wijl aan de provincie Zeeland weder om
5 pot. zal worden gevraagd of f 2350.
Voor het dan nog resteerende zal de ge
meente een geldleening moeten aangaan.
Rooilijn Langeviele en omgeving.
Gedep. Staten hebben enkele opmer
kingen gemaakt naar aanleiding van het
raadsbesluit van 28 Sept. j.l. inzake vast
stelling van rooilijnen voor de Potten-
markt, de Langeviele, de Beddewijkstraat
en de Schuiffelstraat. Zij1 vroegen o.a. of
de vastgestelde rooilijnen voor de uitmon
ding van de Pottenmarkt en de Lange
viele wel voldoende zin hebben.
Ged. Staten hebben dit bezwaar laten
vallen, toen B. en W. bun bezwaren tegen
een verder gaande rooilijn-bepaling ter
kennis gebracht hadden en er op hadden
gewezen, dat de gemeente beter kan stre
ven naar een oplossing die althans bin
nen afzienbaren tijd zal kunnen worden
verwezenlijkt, dan naar een, die, al ware
het alleen reeds uit financieel oogpunt,
nog in geen lange reeks van jaren te be
reiken is.
Wel gaan B. en W. mede met den
wenseb. van Ged. Staten om te bepalen,
dat als geen overeenstemming zal wor
den verkregen met den eigenaar van een
perceel of een deel ervan, een ontwerp
besluit tot onteigening als bedoeld in art.
34 der woningwet ingevolge art. 80 der
Onteigeningswet zal worden ter inzage
gelegd.
Zij stellen den Raad voor in dien geest
te besluiten.
Gisteravond werd onder groote be
langstelling van ouders, begunstigers en
afgevaardigden van Walchersche ver
een. door de Geref. Knatpenverg. „Sa
muel" het 27ste jaarfeest gevierd in de
Bcgardzaal. Uit de verslagen bleek, dat
de groei er nog niet uit is. Et zijn thans
reeds 74 leden, ondergebracht in 3 afdee-
lingen. De avond werd met zang en mu
ziek, opstellen, voordrachten en impro
visaties onder leiding van den voorzitter
G. Mandemaker, tot een uitstekend ge
slaagde jeugdavond.
Kloetinge. De Arjaclub „Groen van
Pi'insterer" hield gisteravond haar maan-
deilijksehe vergadering. Door het lid A. v.
d. Guchte werd behandeld het onderwerp
„Vreemde invloeden oorzaak van Neer-
lands val in 1705", op welke inleiding een
leerzame bespreking volgde. Een politiek
maandoverzicht dat werd gegeven door P.
Meeuwse gaf, in verband met de belang
rijke gebeurtenissen der laatste weken,
eveneens aanleiding tot bespreking van
velschillende vragen.
Ellewoutsdijk. Gemeen teraad.
Vrijdagmiddag vergaderde de raad. Le
den van stemhureaux werden benoemd.
Toestemming werd verleend om de door
den gemeente-ontvanger en den secretaris
va,:a het Burg. Armbestuur gestelde ze
kerheid op te heffen.
Een verzoek van de Inrichting voor
Doofstommen-Onderwijs te Rotterdam tot
toekenning eener jaarlijksche subsidie
wegens het bezoelk van een patiënte uit
doze gemeente, werd afgewezen, in ver
band met den ongunstigen finaneiëelen
toestand der gemeente.
Vervolgens besloot de Raad tot ophef
fing der betrekking van onderwijzeres
aan de openbare lagere school alhier met
ingang van 1 April wegens vermindering
vim het aantal leerlingen. Aan"mej. P. H.
'erhage werd mitsdien tegen 'dien datum
eervol ontslag verleend.
IDe gemeentehegrootimg 1939 werd
overeenkomstig het verlangen van Gedep.
Staten nader vastgesteld. Bijl de rond
vraag informeerde de heer Goetheer naar
de nieuwe voorschriften voor de Werk
verschaffing en verzocht B. en W. het
noodige te verrichten opdat niet al te
vlug tot stopzetting der werkverschiaf-
fimg zal worden overgegaan, wanneer
'slechts enkele dagen een klein aantal
werkloozen zich meldt.
Driewegen. Loop der bevolking over de
maand Miaart. Ingekomen: Francisous
Johannes van de Waart, landarbeider
met gezin van Ovezande B 38, naar Drie
wegen nr 94.
Vertrokken: Wilbelmdna Hannewijlk,
dienstbode van Driewegen inr 147 naar
Goes, Jacob Valokstr. 3.
lerseke. De eerste Fransche zaaioesters
zijn weer gearriveerd, de PTijs is zeer
goedkoop. Het blijkt evenwel dat de kwa
liteit niet zoo mooi is als b.v. 2 jaar ge
leden, terwijl grootere zaaioesters van
45, 50, 55 kg per 1000 niet meer ver
krijgbaar zijn. De oesterstand in Frank
rijk moet bard achteruit gaan. 't Meeste
Ibroed (van 1938) schijnt ook bevroren te
zijn.
Westkapelle. B. en W. hebben den da
tum voor de stemming van den gemeente
raad vastgesteld op Woensdag 14 Juni
a.s.
Loop der 'bevolking over 'de maand
Maart. Ingekomen: Lena Dekker, dienst
bode uit Middelburg.
Vertrokken: Gornelia Roelse, dienst
bode, naar Hilversum.
Maandagavond sprak io het Evan
gelisatiegebouw alhier Mr W. F. E Ba
ron van der Feltz, lid van de Prov. Sta
ten, over de a.s. Statenverkiezing.
Na een korte bespreking over den in
ternationalen toestand in Europa, be-
ALS DIT TOESTEL DOOR DE LUCHT
SCHEERT, IS HET OF DE ANDERE
VLIEGTUIGEN VOORTKRUIPEN.
De Java, onze jachtvliegersafdeeling te
Soesterberg, beeft Zaterdag de kwalitei
ten van de nieuwe F K 58, een van de al
lersnelste, zoo niet de snelste luchtgekoel-
de jager ter wereld, eens persoonlijk kun
nen keuren. Wanneer men er rekening
mee 'houdt, dat dit toestel 120 km sneller
is dan het snelste toestel, waarover onze
luchtmacht momenteel beschikt, kan men
begrijpen, dat 't voor het puikje van onze
militaire vliegers inderdaad een evene
ment is geweest, toen zij achtereenvol
gens in de F K 58 stapten.
Zoodra de F K 58 boven het vliegveld
was aangekomen, begon de testpiloot Tb.
Goppens, de invlieger van de Koolhoven-
vliegtuigfabriek, met een zij het maar be
scheiden, toch hoogst spannende demon
stratie om het verschil eens te laten
zien met 'n gewonen jager. Met een duik
vlucht van ongeveer 4000 m hoogte, waar
in een snelheid van een 7800 km werd
bereikt, schoot de kleine roofvogel omlaag
om dan vlak boven het veld weer omhoog
te schieten, zoo vlug, dat, vóór men ziob
alles goed en wel beeft gerealiseerd, het
toestel weer uit bet gezioht is verdwenen.
Eenige malen werd dit kunststukje her
haald, waarbij Goppens boven in de baan
teruggekeerd weer rustig eenige tonneaus
maakte of dwars en nu en dan onderste
boven rondom bet veld vloog.
Bijzonder interessant werd de demon
stratie, toen kotrt daarop eenige z.g.n
maandvliegers eveneens naar boven gin
gen. Hierdoor kreeg het oog in de lucht
een vergelijkingsobject. Waarmede gevlo
gen werd, was toch een van onze moder
ne typen. Doch wanneer men daarnaast
de F K 58 door de lucht zag scheren, was
het of de andere toestellen voortkropen.
Men behoeft dan geen deskundige te z«ju
oin dadelijk te begrijpen, dat een strijd
tusschen die twee een spel zou worden
van kat en muis.
Ook in zoo'n duik blijft de F K 58 vol
komen wendbaar en daarom zeer moeilijk
trefbaar. Opmerkelijk was de vlotte wijze
waarop zoo'n snelheidsduivel weer op den
grond kan komen. Dank zij' de toepassing
van remkleppen raakt de F K 58 met nog
slechts een 110 'km snelheid het grasveld
j en komt met korten uitloop tot stilstand.
Nadat Coppens uit de cockpit is gekro
pen en weer op den vasten grond staat,
vertelt hij opgetogen van de groote be
langstelling, welke deze pijlsnelle jager
bij de Java in Soesterberg heeft onder
vonden gedurende de drie dagen, welke
sprak spr. in hoofdzaak de taak der Sta
ten bij het besturen der provincie, de taak
van het college van Gedeip. Staten en ook
de beteefcenis der Staten als kiescollege
voor de Eerste Kamer.
Ehkele vragen, den spreker gesteld,
werden beantwoord. De vergadering was
zeer matig bezocht.
Vrouwenpolder. Loop der bevolking over
de maand Maart 1939. Ingekomen: Ds J.
J. de Vries, Geref. Fred., A '107, uit Al
melo; mevr. M. G. de Vries geb. Harten-
berg, zonder beroep, A 107, uit Delft; Jac.
Janse, lamdblknecht., A 101, uit Seroos-
kerke (W.)
Vertrokken: B. VoLmer, landb.kn., Ga-
ip'inge B 121 naar Arnemuiden G 12; E
Joziasse, dienstbode, Gapinge B 35, naar
St. Laurens, Nadorstweg B 129.
Domburg. Maandag is alhier het weg
dek gereed gekomen van de vernieuwde
traverse door de gemeente. Hierdoor i,-
er ook een eiiad gekomen aan de ve keers-
moeilijkheden tijdens het werk. Men is
thans bezig aan het leggen van de 'egel
trottoirs. Doordat de keuze is gevallen
op een roode tegel blijft het landelijk as
pect bewaard.
Tevens is bijna gereed de restauratie
bij daar geweest was. Stuk voor stuk had
den de piloten van het klein halfuurtje,
dat- zij konden vliegen een goed uur ge
maakt. Wanneer men zoo snel gaat,
schijnt ook de tijd snel voorbij te gaan.
De heer Frits Koolhoven was ook op
het veld aanwezig en hoorde met zicht
baar genoegen het enthousiaste verhaal
van zijn test-piloot aan, doch op onze
vraag of de Nederlandsche luchtmacht
reeds een bestelling op dit type had ge
daan, moest hij nog ontkennend ant
woorden.
Dit toestel waarmee onze Java-vliegers
hadden kunnen kennis maken, was n.l.
het eerst gereedgekomene van de bestel
ling, welke Frankrijk heeft gedaan. Een
groot aantal ervan is thans bij de Kool
hoven vliegtuigindustrie, waar thans een
kleine duizend man werken, in aanbouw.
Wat de Franschen op Villacoublay met
de F K 58 hebben uitgehaald, grenst aan
het onmogelijke, zoo vertelde de heer
Koolhoven. Elke denkbare testproef werd
genomen, alvorens zij ter bevinding kwa
men, dat de belofte van den Hollander
geen grootspraak was geweest. Op 350 m
van het startpunt was een hindernis van
10 m hoogte geplaatst en bij de landing
moest de machine ov,ex een hindernis van
8 m heen binnen 400 m stil staan. Op de
fabriek in Rotterdam eischten zij nog een
vleugelproefbelosting met 12 ton. Een met
14 ton werd genomen, welke bewees het
geen zij' wilden weten.
Met deze bestelling 'bij' de Nederland
sche industrie zijn zij' niet over één nacht
ijs gegaan. Met ongeduld wordt de afle
vering van dit'legertje snelle jagers daar
tegemoet gezien.
De F K 58 heeft bij volle belasting en
met gebruik van gewone benzine een ho
rizontale snelheid van 504 km, de lan
dingssnelheid bedraagt 110 km. Wat het
stijgvermogen betreft, dit bedraagt in twee
minuten tot 2000 m, in 4.3 minuten tot
4000 m, in 8 minuten tot 7000 m, in 23 mi
nuten tot 10,000 m, wat zoo ongeveer zijn
rntxiiaum hoogte is want hst z.g. plafond
bedraagt 10.500 m. Het vliegbereik is 1220
km. Het vliegtuig is uitgerust met een
1100 PK. Hispano-Suiza. De tanks kun
nen 600 1 benzine bevatten. Het gewicht
bedraagt 1800 kg, de nuttige ballast 700
kg. Het is uitgerust met vier machinege
weren van kaliber 13.2 mm onder eiken
vleugel zijn er twee aangebracht in trom
mels. Bij een zwaarderen motor van 1500
PK kan de snelheid opgevoerd worden tot
560 km. Van de luchtgekoelde jagers ia de
F K 58 momenteel een der snelste toestel
len, welke er 'bestaan. Hij werd door den
heer Koolhoven zelf ontworpen en uitge
werkt door Dr Schatsky. In Mei a.s zal
waarschijnlijk de eerste serie aan Frank
rijk worden afgeleverd.
van. de woning waar de schilder Jan
Tborop heeft gewoond. Dit gebouw is in
16e eeuwschen stijl thans bijna geheel
nieuw opgetrokken en is een sieraad voor
deze gemeente geworden.
De gedenksteen, herinnerende aan Jan
Toorop's verblijf, is natuurlijk gebleven.
De A.R. Kiesvereen. kwam Maan
dagavond bijeen onder leiding van dhr A.
Francke tot bet stellen van candidaten
voor de gemeenteraadsverkiezing. Nadat
het zittend raadslid een overzicht had ge
geven van de 'gemeentepolitiek der laatste
jaren werden de navolgende candidaten
gesteld
1. J. de Visser Szn. (aftredend),2. A.
Francke Lz., 3. R. Bogaard, 4. W. de
Buck, 5. B. Bakker.
Burg. Schuit van Kortgene heeft de
Z.K.H. Prins Bernhard bracht Maandag een bezoek aan de tentoonstelling „De Hofstadbloem" op Hout-
rust te Den Haag. Rechts van den Prins den heer Riemers, voorzitter der expositie.
Hr. Ms. flottieljeleider „Tromp", die de vorige week na een reis van bijna drie nmanden naar de Mid-
dellandsche Zee in Den Helder terugkeerde, is Maandag voor revisie in het dok van de Ned. Dok-
Mij te Amsterdam opgenomen.
