Hitier doet zijn intocht in Praag.
REGENMANTELS
S. WIENER C".
Geref. Kerk Den Kaag (Oost)
N.V. Hendrikse C= Bank Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Incidenten bij het binnenrukken der Ouitsche troepen.
Chamberlain bitter teleurgesteld.
Oud Minister De Geer over
de N. S. B.
Belangrijkste Nieuws.
DONDERDAG 16 MAART 1939
53e JAARGANG - No. 142
FALCON
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZU1DEMA
A fc o g -v* -i fi 4 t- is c y t -
Weekabonnementen voor Middasburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
AwvertsaÜSs SO ssat per reg$i
Ingezonden mededeslliigen 60 cent pc? regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
De snelheid, waarmede de gebeurtenis
sen zich in het vroegere Tsjecho Slowakije
ontwikkelen, is eenvoudig verbijsterend.
De Duitsche troepen zijn, bijna zonder
eenigen tegenstand te ondervinden Praag
binnengerukt, Tsjechië, Slowakije en waar
schijnlijk ook Karpatho-Oekraine zijn
door het Duitsche leger overstroomd.
De verbijstering, welke geheel Europa
aangegrepen heeft, is groot.
Men had waarlijk niet gedacht, dat
Duitschland ook het T'sjechengebied zou
bezetten. Per saldo had Slowakije aan
Hitier om hulp gevraagd, teneinde onaf
hankelijk (1) te worden van Praag. Maar
de bezetting van Tsjechië is zuiver een
machtsdaad.
We staan hier voor een
buitengewoon ernstig feit,
dat vérstrekkende gevol
gen kan hebben.
Z ij die a 11 ij1 d nog geloofd
hebben aan de waarheid
van de Duitsche verklarin
gen, dat het er bij de Duit
sche politiek alleen om
ging rasgenooten te be
schermen of vry te maken
moeten wel ontgoocheld
z ij n.
Hier is een land overrompeld, dat be
woond is door een geheel ander ras, alleen
uit het motief „om het te hebben" en om
het bereiken van verdere doeleinden mo
gelijk te maken.
Een buitengewoon ern
stige waarschuwing voor
andere kleine mogendhe
den. H e t D'uitsche gevaar
is nu plotseling oneindig
veel groot er geworden. Wat
gisteren Tsjechië overko
men is, kan morgen elk wil
lekeurig ander land over-
komen.
Wie hieraan nog mocht twijfelen moet
maar eens kennis nemen van de hoofd
artikelen in de Duitsche avondbladen van
gisteren, die natuurlijk, zooals altijd ge
ïnspireerd zijn.
Men droomt in Duitschland reeds van
een „Imperium Germanicum" en men
spreekt het onomwonden uit, dat de
inlijving van Bohemen en
M o r a v i e slechts het begin
is van een geheel nieuw
tijdperk voor Midden- en
Zuid-O o st -E. urop a.
En men weet het: Duitschland heeft
steeds zijn duur en machtig militair ap
paraat tot zijn beschikking om op een ge
geven gunstig oogenblik te bereiken wat
het meent noodig te hebben.
Zeker zullen er velen zijn, die het brute
optreden van Duitschland een gevolg
achten van de slappe houding van Cham
berlain in Sept. 1938. Het krachtig halt
is toen aan Hitier niet toegeroepen. En
flat wreekt zich nu.
Bittere ironie.
De diplomatieke mede
werker van de „Time s", d i e
een opsomming geeft van
netgroote aantal malen,
datHitler met nadruk heeft
verklaard geen territori
ale ambities meer te heb-
e n, meldt dat de meest
j1 e c ent everklaring van Hit
ler in dat opzicht een paar
fur voor hetbeginvande
interventiewerd gegeven.
Wéér een bewijs van de
waardeloosheid er van.
0p Dinsdagmiddag, toen de Duitsche
hoepen zich aan het concentreeren waren
1J de grens van Tsjecho Slowakije en op
een oogenblik, dat sommige afdeelingen
reeds de grens over waren, kregen de
jhitsche en Fransche ambassadeur van
"et departement van buitenlandsche zaken
6 Berlijn de verzekering „uit de meest
70 egde bron" dat Duitschland
1 n bet geheel niet van zins
w a se en drastische actie
8 o ndernemen!!
Bet schijnt, dat het vooral op grond
van dit Voorval is, dat de Britsche regee-
'Ing instructie heeft gegeven de Wilhelm-
r^8e °m inlichtingen te vragen,
lerwijl de diplomaten de gevolgen van
ezen coup aan het bestudeeren zijn en
o°nomen de rijkdommen (in het bijzon-
er de goudvoorraden) aan het -schatten
Wh welke nu aan Duitschland zullen
gallen, berekenen de militairen hoeveel
j "ogsmateriaal in handen van de Duit-
1 o'wrs zal komen.
De ontwapening van het Tsjecho Slo-
I aaksche leger heteekent, dat de uitrus-
*ig van een staand leger van veertig di-
Sies overgenomen zal worden, een ap-
raat, dat bovendien in verband met de
September-crisis van verleden jaar geheel
gemoderniseerd was. De befaamde
Skoda-fabrieken met hun
3 000'0 arbeiders worden
Duitse h, evenals de wapen
fabrieken in Brno. Boven
dien waren er 25 andere
fabrieken in Tsjecho Slo-
wakije voor het gieten van
kanonnen en het maken van
geweren en 9 fabrieken
voor constructie van tanks
en pantserauto's.
Een ninuwe Internationale
misdaad.
De gewezen president van Tsjecho Slo
wakije, Benesj, heeft in een verklaring de
ontbinding' van Tsjecho Slowakije 'n nieu
we schokkende internationale misdaad
genoemd.
Hitler in Praag.
Hitler is gistermiddag om 7.15 uur te
Praag aangekomen.
Om kwart voor acht trok Hitier den
ouden Praagschen keizersburcht, het
Hradschin, binnen, waar hij met zijn staf
zijn intrek nam.
De rit van Hitier door de straten van
Praag ging onder een 'bijna onopboude-
lijken sneeuwjacht langs de opmarchee-
rende troepen en was voor de bevolking
een volkomen verrassing.
Uit Praag wordt gemeld, dat de bevel
hebber van legergroep III, de generaal
der infanterie Blaskowitz, in een procla
matie tot de bevolking heeft bekend ge
maakt, dat hiji op bevel van den „Eührer"
en opperbevelhebber der Duitsche weer
macht zich met ingang van heden belast
heeft met de uitvoerende macht in het
land Bohemen.
In deze functie heeft hij Henlein tot
leider van het burgerlijk bestuur in Bo
hemen hiji het militaire commando be
noemd.
De commissaris voor de Ostmark, Buer-
ckel, is aangewezen om op te treden als
gouverneur van Moravië
Van bevoegde zijde te Berlijn heeft Reu
ter vernomen, dat de D'uitschers niet zul
len trachten, de Tsjechen als ras te absor-
beeren. De Tsjechen zullen een minder
heid vormen en een bevoorrechte positie
innemen. Zij- zullen vrij gesteld zijn van
den militairen dienst, terwijl het vrijwel
zeker is, dat hun zal worden toegestaan,
hun eigen taal te 'behouden voor officieel
gébruik.
Van setni-officieele zijde wordt intus-
schen verklaard, dat alle veronderstellin
gen over de toekomstige constitutioneele
positie van de landen Bohemen en Mora
vië in het Duitsche rijk in zooverre voor
barig zijn, dat definitieve 'beslissingen
hieromtrent in het geheel nog niet bekend
zijn geworden.
Hetzelfde geldt voor de toekomstige
rechten en plichten der Tsjechische be
volking.
Incidenten.
Om half elf gistermorgen zijn de eerste
Duitsche troepen Kladno, ten Noord-Wes
ten van Praag gelegen binnengerukt. Zij
werden vooraf gegaan door tien vracht
auto's met politie, terwijl zij geëscorteerd
werden door motorrijders.
In den loop van den middag bereikten
de eerste gemotoriseerde Duitsche troe
pen Praag.
Gedurende twee uren trokken deze troe
pen door de heide voornaamste straten
der stad.
De menigte keek zicht
baar verontwaardigd naar
dit krachtsvertoon. Her-
h a a 1 d e 1 ij k werden de D' u i t-
schers uitgefloten en uit
gejouwd. De Tsjechische politie
kwam echter tusschenbeide en ernstige
incidenten hebben zich niet voorgedaan.
Sommige Tsjechen hebben een groot
lint in de Tsjechische kleuren in het
knoopsgat gestoken. Over het algemeen
neemt de menigte discipline in acht en
toont zij. een groote waardigheid. Soms
echter kunnen vrouwen hun verontwaar
diging niet onderdrukken.
De orde wordt gehandhaafd door Tsje
chische politie te voet, te paard en in
auto's.
Bovendien rijdt een aantal Duitsche
auto's door de stad, welke bewapend zijn
met een op een drievoet gemonteerde mi
trailleur, welke gereed is om te vuren.
De patronen'band is op zijn plaats aan
gebracht en de dienstdoende soldaat houdi
de vinger aan den trekker. Een Tsjechi
sche soldaat zit naast den Duitscheii
chauffeur, om hem door de stad te leiden
Naar „United Press" nog meldt, heeft
de opmarsch der Duitsche troenen in
Praag geleid tot opvallende incidenten.
Jhr Mr de Geer, te Haarlem sprekende
over het vertrouwen van het buitenland
in onze zelfstandigheidspolitiek, sprak
volgens het verslag van de „Nederlan
der" o.m. als volgt:
Het is diep te betreuren, dat er een
beweging in ons land is, n.l. de N. S. B.,
die dat vertrouwen stelselmatig onder
mijnt, krachtens haar uitingen in het
parlement en in haar pers. Van die zijde
wordt de suggestie gewekt, alsof onze
regeering, gesteund door het parlement,
partij zou willen kiezen in een conflict.
Gelukkig is het haar nog niet gelukt het
vertrouwen in het woord der Regeering
te ondermijnen. Het is gebleken uit de
jongste rede van Hitler. Echter die
N. S. B, neemt zeer bepaald een
anti-nationale houding aan.
Meer dan iets anders in de N.S.B. is dit
wantrouwen wekken, zooals dit door deze
beweging geschiedt, af te keuren.
Men dient niet te vergeten,, 'dat een
neutraal Nederland dat een neutrali
teitspolitiek volgt, een gewichtige vredes-
factor is. En zoo is een beweging die ge
noemde politiek verdacht maakt, mede
een groot gevaar voor den vrede in West-
Europa. Het is dan ook te hopen, dat
bij de Statenverkiezing zal blijken, dat
ons volk niets moet hebben van het Be
stook van de N. S. B., dat het zich zal
scharen achter de echt zuivere, oprechte
en consequente zelfstandigheidspo'itiek
der Regeering.
Herhaaldelijk kwam het tot demonstra
ties, waarby het publiek door luide kre
ten van afkeuring van zyn ontstemming
bink gaf.
Het is de eerste maal, dat Hitler's legi- i
oenen anders dan met gejuich zyn be
groet. Het is zelfs zoover gekomen, dat
Tsjechische politieagenten de bewaking op
zich moesten nemen van Duitsche pant
serauto's by het binnenrukken der stad.
De verslaggever van „United Press" heeft
zelfs gezien, hoe een menigte toeschou
wers een Duitschen soldaat, die op een
motorrytwiel gezeten was, van zy'n voer
tuig geworpen heeft.
De Hongaren in de Karpathen-
Oekraine.
De berichten omtrent den opmarsch
der Hongaar sche troepen in de Karpa-
then Oekraïne zyn uiterst ouduidelyk en
spreken elkaar tegen.
Zoo wordt gemeld, dat de Hon
garen zich weer uit dit
gebied zullen terugtrek
ken. De Tsjechische generaal Prohala
telefoneerde namelijk, dat hiji geprocla
meerd heeft, dat het Tsjecho-Slowaak-
sche leger in de Karpathen-Oekraine een
integreerend deel uitmaakt van het Duit
sche leger, omdat Bohemlen en Moravië
zich officieel onder de juiridictie van
Duitschland bevinden.
Volgens een bericht uit Oakrainsche
bron, hebben de Hongaren het niet ge
waagd op deze wijze een aanval te onder
nemen op 'het Duitsche leger en trekken
zij zich terug uit de Karpathen Oekraine.
Een ander bericht meldt echter:
De Duitsche troepen, die
inde richting ,v a n d e
Karpathen O'ekraine waren
gezonden, zijn teruggeroe
pen naar Zilina in Noor d-
S 1 o w a k ij e.
Volgens te Boedapest verkregen inlich
tingen ontmoeten de Hongaren moeilijk
heden in de Karpathen Oekraine. Deze
moeilijkheden zijin in de eerste plaats
van militairen aard.
De Hongaarsche troepen vorderen op
andere plaatsen langzaam, hoofdzakelijk
tengevolge van de weersomstandigheden
en in sommige gevallen ten gevolge van
Tsjechischen weerstand.
Niet bevestigde berichten inleiden, dat
op sommige plaatsen hevige gevechten
uitgebroken zy'n tusschen de Tsjechen en
de .Hongaren.
Uit Cihust wordt gemeld, dat de spoor
rails bij Chust zijin opgebroken. D'e Tsje
chen hebben een munitiedepot in de
lucht laten vliegen.
Men heeft nog geen zekerheid omtrent
de houding der Tsjechische troepen, die
vijf dagen gevraagd hebben om zich uit
de Karpathen Oekraine terug te trekken,
een termijn, die het Hongaarsche com
mando hum geweigerd heeft.
De Roam/eensche gezant te Boedapest
heeft bezoeken gebracht aan de Hon
gaarsche diplomatieke autoriteiten, ton
einde zich op de hoogte te doen houden i
van de ontwikkeling der Hongaarsche
operaties in Karpathen Oekraine.
Hongaarsche kringen ontkennen dat
er een accoord tusschen Roemenië en
1 Hongarije onder oogen wordt gezien.
WIJ hebben een zeer
groote sorteering
In de nieuwste
modellen en stoffen.
MIDDELBURG
Volgens ndet-officieele berichten is geen
enkele overeenkomst ten aanzien van
Roethenië tot stand gekomen tusschen
Polen, Roemenië en Hongarije.
Hedenmorgen werd uit Warschau
gemeld:
De voorste detachemen
ten van de Hongaarsche
troepen, in de Sub Kar-
p a t i sc h e Oekraine hebben
vanochtend vroeg de P o o 1-
sche grens bereikt.
Hiermee is de verlangde
gemeenschappelijke grens
een feit geworden.
De S'owaaksche grens erkend
door Hongarije en Polen.
De Hongaarsche consul te Bratislawa
bezocht mgr dr Tiso en deelde hem, na
mens zijn regeering mede, dat Hon
garije de Slowaakse he
grens erkent en een lega
tie zou vestigen te Bra-
t i s 1 a w ia..
Tevens deelde hp mede, dat de Hon
gaarsche troepen de gemeenten Michalo-
vice, Cinadiovo en Velki Medzev zouden
ontruimen
Anderzyds wordt gemeld, dat Polen
de gemeente Leubovna, in Noord-Slowa-
kije, 10 K.M. van de grens, heeft bezet.
Daarop heeft de consul van Polen te
Bratislawa aan Tiso medegedeeld, d a t
Polen de Slowaakse he grens
erkent.
De Slowaaksche minister van binnen-
landsche zaken, Sidor, is voor vier we
ken met verlof gegaan. Hy zal wellicht
niet meer op zyn post terugkeeren.
„HET VERTROUWEN IS GESCHOKT",
ALDUS CHAMBERLAIN.
„Ik geloof niet, 'dat een
daad als die, welke Duitsch
land thans verricht heeft,
door een der onderteeke
naars van de overeenkomst
van München is voorzie n".
Met deze woorden kenschetste de
Britsche premier, Chamberlain, tydens
zyn onder groote spanning aangehoorde
verklaring in het Lagerhuis de teleur
stelling en verbijstering, die de ontwikke
ling der situatie in Centraal-Europa by
hem heeft veroorzaakt.
„Thans is D'uitschland voor
de eerste maal overgegaan
tot militaire bezetting van
een gebied, bewoond door
menschen, waarmede het niet
door banden des bloeds was
verbonde n", zoo voer Chamberlain
voort. „Deze gebeurtenissen
kunnen niet nalaten een
storenden invloed op den
internationalen 'toestand uit
te oefenen. Zij moeten het
vertrouwen schokken en zijn
des te betreurenswaardiger,
omdat dit vertrouwen juist
begon te herleven en zich
de mogelijkheid voordeed,
door concrete maatregelen
resultaten te bereiken."
Be Britsche premier herinnerde aan
zyn rede van 30 Januari, waarin hij zeide
te hopen, dat anderen thans hun be
drage tot den vrede zouden leveren, die
tot wederzydsch voordeel zou strekken.
„Het is dus logisch", zoo ver
klaarde hy, „d at ik hetgeen thans
ge b e u r d is bitter b e t r e u r". Doch
onder de toejuichingen der Lagerhuisle
den voegde hy' er aan toe:
„Laat dit ons evenwel niet doen af
weken van onzen (koers. Laten wy er
aan denken, dat het verlangen van alle
menschen op aarde nog steeds gericht
is op vredeshoop en een terugkeer naar
de atmosfeer van begrip en goeden wil,
die reeds zoo vaak is verstoord.
Het is steeds het doel van dit land
geweest, en het is dit ook thans nog
om dit verlangen aan te moedigen en
machtsrrethodes te vervangen door een
methode van onderhandelingen tot bet
regelen der verschillen. En hoewel wü
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De werkloosheid iets gedaald.
De nieuwe wet op het wegverkeer.
De Eerste Kamer over het landbouwcri
sisfonds.
Buitenland.
Intocht van Hitler in Praag.
Chamberlain bitter teleurgesteld over de
houding van D'uitschland.
UITGIFTE eener
3Va °/o OBLIGATIELEENING
ad 100 °/o> in stukken van f 1000, f 500 en
f100. Vrij van couponbelasting. Inschrijvin
gen worden gaarne aangenomen door
van tijd tot tyd teleurstellingen zullen
moeten ondervinden is het doel, dat ik
voor oogen heb, van te groote betee'kenis
voor 'bet geluk van het menschdom, dan
dat wij het lichtvaardig zouden laten va
ren."
Minister Stanley niet naar Berlijn.
De Britsche minister van buitenland
sche zaken, lord Halifax, heeft medege
deeld, dat, in verband met het Duitsche
ingrypen in Tsjecho-Slowaky'e, h e t
oogenblik niet gunstig moet
worden geacht, voor Britseh-
Duitsche handelsbesprekin
gen en dat dus het voorge
nomen bezoek van den Brit
se hen minister van handel,
Stanley, aan Beriy'n niet zal
doorgaan.
Debat over de verklaring
van Chamberlain.
Na Chamberlain sprak Grenfell (La-
bour-oppositie), die betreurde, 'dat Cham
berlain het oude probleem Tsjecho-Slo-
wakye met zoo weinig woorden en zoo
weinig gevoel had afgedaan. Er was
geen woord van hulde voor de Tsjechen.
Spreker is er van over
tuigd, dat wat gisteren is
gebeur'd de catastrophe na-
derby brengt. D'e toestand
is nu veel onzekerder en
hachelijker dan zes maan
den geleden. Het Huis moet
deze gebeurtenissen zien als
een versehrikkelyk gevaar
voor de rest van Europa,
aldus spreker en voor den
o n m i d 'd e 11 Ik e n wereldvrede.
Onder nieuwen b y v a 1 van
Labour iverkl aarde Grenfell,
dat het gisteren een dag
van vernedering voor Groot-
Brittanje was. „W y hebben
toegestaan dat de waarheid
werd op zij gezet. Er is geen
rechtvaardiging voor 'de
lichtgeloovigheid van den
minister-president
Spreker zou gaarne zien,
dat de premier de verant-
woordelykheid en de leiding
op- zich zou nemen en alle
naties van 'de wereld een
groote vre desdaad zou la
ten zien.
De leider der liberale oppositie, 'Sin
clair, zeide, dat zyn gevoelens beter wer
den vertolkt in de rede ivan Grenfell dan
in 'die vem den premier.
De ondermijnende propaganda van
Duitschland gaat ongetwyfeld door.
Spreker betwistte, dat de politiek van
Chamberlain de goedkeuring van de
overgroote meerderheid der openbare
meening ter wereld heeft ontvangen.
Anthony Eden, die vervolgens aan liet
woord kwam, werd met applaus begroet.
Hy zeide niet te denken, dat er ook
eenige mogelijkheid bestaat, dat het be
sluit der regeering ten aanzien van het
Berlynsche bezoek van Stanley en 'Hud
son ergens by de kleinere landen ter we
reld verkeerd 'begrepen zal worden.
Eden was er zeker ivan, dat het ge-
heeïe Huis met dankbaarheid de verze
kering van Chamberlain zou aanvaar
den, dat de rest van de rondreis ge
handhaafd blijft.
Naar mijn meening, aldus Eden, kan
er geen twijfel bestaan over den, aard van
de Duitsche actie, welke zoo juist heeft
plaats gevonden.
'Refereerende aan de redevoering van
Grenfell, zeide Eden niet te gelooven, dat
het fair was jegens Chamberlain, wan
neer Grenfell zegt, dat de minister-pre
sident zonder gevoel sprak. Eden meen
de in de verklaring ivan de premier be
grip van gevoel te zien, ten aanzien van
den nieuwen toestand.
