VICKS HOESTBONBONS Dagblad voor de Provincie Zeeland Amerika versterkt Porto-Rico. De interpellatie over de zaak- Oss niet toegestaan. GRIEPWEER! Alleen zuster Boonstra naar Soestdük. HlHenkse&FBank Goes 's HEERENLOO. WOENSDAG 1 MAART 1939 53e JAARGANG - No. 129 Wijziging motorrijtuigen en lijwieibelasting. Buitenland. Twee N.S.B'ers onder hevig verzet uit de kamerzitting verwijderd. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. 3'/2 Obligatieleening Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44485 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Afc9S#S«s»«»isf!i» v&K.' I».- taal Weekabonne sa enten vcoï Middelburg Qoes en Vlissingen f 0,20 Losse nummers 5 cent Advertent'Sn 30 cent oer rege* Ingezonden tnedsdeeüngen éO sent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Het propaganda-initiatiefvoorstel van den heer de Marchant. In de gistermiddag voortgezette ver gadering der Tweede Kamer kwam nog aan de orde het^Voorstel van den heer De Marchant et d'Ansembourg c.s. tot vermindering en vereenvoudiging van de belasting op het motorrijtuig- en rij- wielverkeer. De heer Bongaerts (R.-K.) noemde het voorstel onvolledig en niet op de hoogte van de feiten. Het voorstel heeft tengevolge een verschuiving der lasten van het luxe-verkeer naar vrachtverkeer. Bovendien vertoont het de lacune, dat het een belangrijk bedrag ongedekt laat. Bij spr. komt de vraag op of het wel ernstig bedoeld is. De heer Wagenaar (A.-R.) wees er op, dat een incidenteele wijziging als hier voorgesteld, het geheel slechts kan schaden. De A.-R. fractie zal haar stem aan dit voorstel niet geven. De heeren v. d. Tempel (S.D.) en Wijnkoop (Comm.) beschouwden het voorstel als niet serieus. Volgens den heer Wijnkoop ligt de politiek er duimen dik op. De heer de Marchant (N.S.B.) toon de zich verbaasd, dat tegen dit voorstel, dat aan de regeering een kleine f40 mil- lioen ontneemt, zooveel argumenten wor den aangevoerd. Uit den aard der zaak wist hij niet aan te geven, hoe de regeering eventueel de ontbrekende 40 millioen zal vinden. Een in uitzicht gestelde belasting op warenhuizen is toch een al te geringe compensatie. Dit voorstel doet onwillekeurig denken aan de adressen van den districtsleider in Zeeland, waarmee hij hoopte de stem men van de werkloozen te winnen. In „Volk en Vaderland" heeft men niet on duidelijk door laten schemeren, dat het hier gaat om de stemmen van de fiet sers. Vandaag wordt de behandeling voort gezet. BURGEMEESTERS-BENOEMING. In het hoofdartikel van gisteren is sprake van de 15 leden die de Raad van Middelburg telt. 'Dit moet zijn 17 leden, 9 links en 8 rechts. Hooge Amerikaansche vloot-autoritei- ten deelen den inhoud mede van p'lannen, om Porto-Rico te maken tot e'en onneem bare defensie-'ba'sis als sleutel-stelling in bet Amerikaansche defensie-program voor het Westelijk 'halfrond. De plannen voorzien in een uitgave van circa vijf-en-twintig millioen dollar met inbegrip van den onmiddellijken aan leg van lucht- 'en 'vüooübases op het eiland Isla Grande, terwijl het departement van oorlog plannen heeft uitgewerkt voor een luchtbasis, waarvan de kosten geraamd worden op tien tot vijftien millioen. DE KABINETSCRISIS IN BELGIë. Soudan, socialistisch Senator voor Re- naix, minister van buitenlandsche zaken in het demissionnaire kabinet, is door den Koning met de vorming eener regee ring belast. NA HET AFTREDEN VAN DEN SPAANSCHEN PRESIDENT AZANA. Martinez Barrio, de voorzitter van de cortes, 'heeft na het aftreden van Azana, de volgende verklaring afgelegd „Ik heb de mededeeling van Azana ontvangen, dat 'hij' aftreedt als president van de republiek. Ik heb minister-presi dent Negrin en de led'en der republikein- sche regeering direct kennis gegeven van bet besluit van 'het hoofd yan den staat en de regeering verzocht, 'de cortes hij decreet bijeen te roepen, om het ontslag van den president der republiek te be krachtigen. Ik wacht nu op de beslissing der regeering. De zich te Madrid 'bevindende minis ters zijn op uitnoodiging van den minis ter-president en den minister van de fensie naar het 'Oosten des lands vertrok ken voor het bijwonen van een belang rijken ministerraad." De minister van verkeer verklaarde, dat de republikeinsche regeering op haar Post zou blij,"en. Uit Alicante wordt gemeld Onder voorzitterschap van Negrin is de ministerraad van de republieik Spanje bijeengekomen. Na deze vergadering is een communi- 's-GRAVENHAGE. Bij den aanvang van de zitting der Tweede Kamer van heden stelde de voorzitter voor om het door den heer Rost van Tonningen ingedien de verzoek tot het houden van een inter pellatie over de zaak-Oss niet toe te staan. Daarna kreeg de heer Rost van Ton ningen het woord om het verzoek toe te lichten. Daarbij werd hij twee maal door den voorzitter tot de orde geroepen. Ten slotte ontnam de voorzitter hem het recht om de vergadering verder bij te wonen. Toen hij weigerde de zaal te verlaten werd hij onder hevig verzet door de boden naar buiten gebracht, evenals zijn fractiegenoot, de heer Woudenberg, die hem te hulp kwam. De vergadering werd daarna voor een tiental minuten geschorst. Help Uw keel infectie voorkomen met de beproefde geneeskracht van GROOri que gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de regeering op de hoogte was ge bracht van den toestand en dat zij een aantal besluiten heeft genomen. De 'volgende vergadering zal in Madrid worden gehouden. Dit werd heter geacht in verband met de besluiten welke na de terugkeer van D'elvayo moeten worden genomen. DE BRITSCHE BEGROOTING VAN MARINE. D'e nieuwe begrooting van de Engel- sche marine is gepubliceerd en beloopt in totaal 153,666,681 pond sterling. Het programma van nieuwen aanbouw voor 1939 bestaat uit twee linieschepen, een vliegkampschip, vier kruisers, twee flotieljes torpedobootjagers (zestien bo dems), vier duikbooten, twee escorte vaartuigen, tien mijnvegers, een groote mijnenlegger, een depotschip voor tor- pedobooten, twee vaartuigen ter bescher ming van versperringen, een sleepboot voor schietschijven en nog de noodige andere kleine vaartuigen. Van het vereisebte bedrag voor deze nieuwe uitgave moet 80 millioen worden gevonden door leening, tegen 30 mil lioen dit jaar, zoodat 69,399,000 pond uit de inkomsten moet worden gevonden, tegenover 96,117,500 in 1938, wat een vermindering is van 26,718,500. DE „ARISEERING" VAN JOODSCHE ZAKEN. Naar schatting zal ongeveer de helft van de Joodsche groothandelszaken in Duitschland gesloten worden ingevolge de „ariseering" van firma's en win kels. In het Duitsche rijk waren ongeveer negenduizend Joodsche winkels, maar na de „spontane" anti-Joodsche uit barstingen tegen het einde van het vo rige jaar, is een groot aantal zaken niet heropend. In Düsseldorf en Essen werden 230 van de 300 Joodsche zaken door Ariërs overgenomen. In Hamburg werden slechts 70 van de 300 Joodsche zaken heropend. Vrijwel alle Joodsche fabrieken zul len doorwerken onder een niet-Joodsche directie, daar vele onmisbaar geacht worden voor de uitvoering van het vier jarenplan. GRIEKSCH STOOMSCHIP IN DE SPAANSCHE WATEREN VERGAAN. Nederlandsche waarnemer ongedeerd. Naar ontvangen berichten uit Londen, zou het Grieksche s.s. „Loulis" in de Spaansche wateren vergaan zijn. De zich aan boord bevindende Nederlandsche „Observing officier", Van Echten, bleef ongedeerd. DE ERKENNING VAN FRANCO DOOR ENGELAND. In het Engelsche Lagerhuis heeft Att- lee, de leider der Labour-ojfpositie, een motie van wantrouwen in de regeering ingediend, waarbij ihij wederom critiek oefende op 'het feit, dat 'Chamberlain het Huis niet eerder in kennis had gesteld van het besluit tot erkenning van Fran co. De poging van 'Chamberlain om zich te rechtvaardigen was volgens spr. een „samenweefsel van halve waarheden, hetgeen erger is dan leugens". In zijn antwoord verklaarde Qhamber- lain o.m,: De regeering kon tot Vrijdag geen zekerheid 'hebben t'en aanzien van de houding van Frankrijk en een defini tieve beslissing kon derhalve eerst na Vrijdag worden genomen. In feite werd zij gedurende het weekeinde genomen. Het is er verre 'van, dat de erkenning van Franco een inbreuk vormt op de in ternationale tradities. Het zou juist een inbreuk daarop zijn, wanneer de regee ring had geweigerd Franco te erkennen. Wat zon men gewonnen hebben door de weigering Franco te erkennen? Niet-erkenning van Franco zou de re publikeinsche regeering of de bevolking van Madrid niet helpen, maar de Brit- sehe betrekkingen met de nieuwe Spaan sche regeering een bitter karakter geven en iqderen invloed bij die regeering, waarop Engeland zou kunnen hopen, vernietigen. Chamberlain las vervolgens een tele gram van Franco' voor, waarin gezegd wordt, dat het nationale Spanje den oor log 'heeft gewonnen en dat het aan de overwonnenen was zich onvoorwaardelijk over te geven. De edelmoedigheid, die be toond is in de bevrijde gebieden vormde een hechten waarborg voor alle Span jaarden, die geen misdadigers zijn. Ver der werd in het telegram nog gezegd, dat Spanje niet bereid is ©enigerlei buiten landsche inmenging te aanvaarden, wel ke zijn waardigheid zou kunn'en aantas ten of inbreuk zou kunnen maken o'p zijn souvereiniteit. 'Het Lagerhuis heeft met 344 tot 137 stemmen de motie van wantrouwen, wel ke door de Labour-Party was ingediend, verworpen. DE HERLEEFDE TERREUR IN PALESTINA. Spanning neemt toe; bloedige represailles der Arabieren. De spanning in geheel Palestina is toegenomen. De protestbeweging der Joden neemt in omvang toe. D'e toestand te Haifa blijft critiek. De Arabieren hebben geprobeerd een syna goge in 'het Oostelijk deel der stad in brand te steken. In een straat te Jeruzalem werd een van een tijdlont voorziene bom gevon den. D'e autoriteiten hebben nu bepaald, dat de bevolking 24 uur in huis moet blijven. Mac Donald heeft in het lagerhuis, in antwoord op een vraag, medegedeeld, dat tnsscben 20 December en 20 Februari in Palestina waren voorgekomen 348 geval len, waarin uit een hinderlaag was ge schoten, 140 gevallen van sabotage, negentien ontvoeringen, '23 rooverijen. Voorts waren negen landmijnen en 32 i bommen tot ontploffing gebracht. In het geheel werden in deze periode achttien manschappen der militaire poli tie gedood en 39 gewond, terwijl daaren boven 83 burgers zijn gedood en 124 ge wond. Bij: deze cijfers zijn niet inbegiep'en de 'dooden en gewonden, die zijn voorgeko men bij' de benden. Hiervan zijn geen cijfers bekend. DE STUDENTEN-AGITATIE IN DANZIG EN POLEN. Herhaalde politie-charges te Warschau. Herhaaldelijk moest gisteren de politie in de straten van Warschau weer char ges uitvoeren, om demonstreerende stu denten uiteen te jagen, die poogden het departement van buitenlandsche zaken en 't parlement te bereiken.. Ze werden echter naar de universiteitsgebouwen te ruggedreven en daar eenigen tijd onder politie-bewaking vastgehouden. In den namiddag trok echter een dui zendtal studenten weer door de straten. Zij uitten vijandige kreten aan het adres •van Minister Beek. Een groep, die de Duitsche ambassade wilde naderen, werd door de bereden politie uiteengeslagen. Verscheiden studenten 'en voorbijgan gers werden gewond. In de straten wordt gepatrouilleerd door bereden politie en de Duitsche ambassade wordt door talrijke agenten bewaakt. 'Gedurende de laatste dagen zijn ver scheiden kranten der Duitsche minder heid in beslag genomen wegens het pu- bliceeren van een verslag over de anti- Duitsc'he betoogingen. DE INDISCHE BEGROOTING. De Tweede Kamer heeft gisteren de Indische begrooting zonder 'hoofdelijke stemming goedgekeurd. Waren bij de geboorte van Prinses Beatrix twee zusters van Villa Elisabeth van het Ned. Herv. Diaconessenhuis „Bronovo" te 's Gravenhage aanwezig als kraamverpleegsters, namelijk zuster Boon stra en zuster Vermeer, bij de a.s. blijde gebeurtenis zal, naar de „Telegr." ver neemt, slechts één zuster van „Bronovo" op Soestdijk aanwezig zijn, n.l. zuster Boonstra. Dat thans geen tweede zuster aan „Bronovo" aangevraagd werd, staat in verband met het feit, dat de verzorgster van Prinses Beatrix, zuster jkvr. Feith, op Soestdijk is, welke zuster ook in het bezit is van het diploma kraamverpleging. Zuster Boonstra heeft aanzegging gekre gen zich 1 Augustus gereed te houden voor het vertrek naar Soestdijk. MINISTER DE WILDE WEER THUIS. Als alles goed gaat, Maandagmorgen weer op het Departement. Zooals gisteren werd gemeld, heeft Z. Ex. Min. Mr. J. A. de Wilde na een verblijf van ongeveer een week na het auto-ongeluk bij Montfoort, het Diacones senhuis Bronovo mogen verlaten. Een redacteur van de Standaard, die een kort onderhoud had met den heer De Wilde, vertelt: „'Op onze vraag hoe de Minister zich gevoelde antwoordde hij: „Moreel ben ik niet geschokt en ik zou eigenlijk zoo wel aan het werk willen gaan. Het is een flinke jaap geweest, dien ik over mijn 'hoofd gekregen heb, wel 10 c.m. lang, maar hij is- prachtig gehecht". „En de rib, Excellentie?" „Die doet af en toe nog wel pijn, maar ik heb er toch ge'en ergen last van. Zoo- als U weet, mag ik vanmiddag naar huis, maar de dokter vindt 'het beter, dat ik nog een paar dagen rust houd en in het ge'heel geen bezoek ontvang. Daarom trek ik er vanmiddag, na even thuis geweest te zijn, 'gauw tusschen uit en hoop tot Maandag onzichtbaar te zijn. Maar ik neem op reis m'n studiemate riaal mee, en heb dan fijn gelegenheid om rustig te werken. Als alles goed gaat, 'hoop ik Maandagmorgen m'n werkzaam heden op het Departement te mogen her vatten!" WIE IS DE GEESTELIJKE VADER VAN DEN AFSLUITDIJK? In het „Polytechnisch Weekblad" pu bliceert de heer W. H. van Zutphen eeni- ge historische beschouwingen over den Afsluitdijk. Hij" schrijft daarin o.m.: „In ge'heel Nederland is de gangbare meening dat de dijk op Zurich van Dr Lely is. De prioriteits-eer èn het beste inzicht omtrent plaatsing der sluizen komt echter K. K. Kooy toe. Hij' schreef zijn brochure op 66-jarigen leeftijd, werd ge boren te Stavoren in 1804 en overleed te Sneek in 1885. Nu de Afsluitdijk in verschillende rich tingen voordeelen belooft te geven voor geheel ons volk, is het een daad van strik te rechtvaardigheid, om aan de nagedach tenis van Kooy eerbied te schenken. Dr Lely heeft op ander terrein zijn verdien sten gehad. Door legenden wordt zijn na- gedachtenis niet geëerd". DE ERKENNING DOOR NEDERLAND VAN FRANCO'S BEWIND. D'e 'heer Wijnkoop heeft aan d'en Minister van Buitenlandsche Zaken o.a. de volgende vragen gestéld: Wil de 'Minister aan de Kamer mede deeling doen van de gronden voor de erkenning door Nederland van Franco's bewind in Spanje? Waarom heeft de Regeering in afwij king van een anders wel gevolgde metho de thans -dit bewind van Franco direct de jure en niet 'van uit haar eigen ge zichtspunt althans, eerst de facto er kend? Wat heeft 'de Regeering er toe ge bracht deze erkenning van Franco te do'en geschieden zonder eerst overleg te plegen met de republikeinsche regeering, en was er niet in elk geval tijd geweest om eerst op gewone wijze aan de Spaan sche autoriteiten hier te lande een mede deeling ter zake te doen toekomen? Waarom heeft de Regeering niet de gelegenheid gezocht, om, afgescheiden van haar formeele bevoegdheid ten dezen, daarover eerst in eenigerlei verbinding met de 'StatennGeneraal te treden? Acht de Regeering een dergelijke er kenning niet ook een nadeel voor het op het moment alles overheerschende be lang van de onafhankelijkheid der kleine staten in het algemeen; en voor de veilig- Binnenland. Indische begrooting 'door de Tweede Ka mer aangenomen. De Tweede Kamer over de wijziging der motorrijtuigen en rijwielbelasting. Nieuwe regeling Middelbaar Onderwijs aangekondigd. Buitenland. De terreur in Palestina. De relletjes in Polen. Uitgifte eener in stukken van MOOO en I500èl00°/o. Rustige en soliede geldbelegging. Inschrij vingen worden gaarne aangenomen door heid 'van Nederland en van de overzee- sche gebieden in het bijzonder tegen plot selinge overvallen, van aggressieve staten? DE HAAGSCHE DIERENTUIN. Geen opheffing maar verplaatsing. Naar aanleiding van de onderhandelin gen inzake verkoop van den Haagschen Dierentuin onder voorwaarde, gesteld door de nieuwe eigenaresse, dat zij meti,;' de gemeente tot overeenstemming komt omtrent de wijze van bebouwing van het terrein, wordt gemeld, dat, \indien de transactie slaagt, de vennootschap, die tot nu toe de exploitatie van den geheelen tuin de dieren inbegrepen beheert, deze exploitatie zal trachten voort te zet ten op een andere plaats in de gemeente 's-Gravenhage, omtrent de keuze waar van echter nog geenerlei beslissing is genomen. Het Koninklijk Zoölogisch Bo tanisch Genootschap is hiertoe nog in overleg met het gemeentebestuur. De Haagsche dierentuin zal derhalve, indien de verkoop van de onroerende bezittingen doorgaat, niet worden opge heven, doch met zijn levende have zoo mogelijk naar een ander terrein in de residentie worden verplaatst. NIEUWE REGELING MIDDELBAAR ONDERWIJS. Wetsontwerp wordt speed iq bij dei Tweede Kamer ingediend. Naar de „Maasbode" vernam, zal het wetsontwerp, waarbij, een nieuwe regeling inzake bet voorbereidend hooger en mid delbar onderwijs wordt voorgesteld, en waarbij voor middelbare scholen met een bijzonder leerplan en bijzondere leerme thode het eigen eindexamen mogelijk ge maakt wordt, binnenkort bij de Tweede Kamer worden ingediend. WIJZIGING INVALIDITEITSWET. Verzekering van huisarbeiders. Naar aanleiding van het verslag over het wetsontwerp tot wijziging van eenige artikelen der Invaliditeitswet deelt de mi nister van Sociale Zaken in een nota aan de Tweede Kamer o.m. mede, dat de door verscheidene leden bepleitte aanvulling der wet met betrekking tot de verzeke ring van buisarbeiders zal worden opge nomen in bet aan het departement van Sociale Zaken in voorbereiding zijnde wetsontwerp tot het aanbrengen van een aantal technische wijzigingen in de. In validiteitswet. ONTSLAG BURGEMEESTER VAN OOTMARSUM. Door den burgemeester van Ootmar- sum, jhr E. L. M. Th. J. van Bönning- hausen, wien met 1 Maart ontslag als burgemeester is verleend, is in een adres aan de Koningin verzocht hem een audiëntie te willen verleenen. Hij verklaart een slachtoffer te zijn van laihartige intrigue, gepaard aan politieke wraakneming. Verder zegt jhr von Bön- ninghausen, dat hij niet in staat werd ge steld, zich behoorlijk te verdedigen. Gelijktijdig heeft hij' een adres gezon den, waarin hij solliciteert naar de thans vacante betrekking van burgemeester van Ootmarsum. SPAANSCHE SINAASAPPELS NOG GEEN VALENCIA'S. Aanvoelt" uit Valencia kan nog geruimen tijd op zich laten wachten. De Spaansche sinaasappels, die Neder land reeds sedert eenige weken weer toe gevoerd krijgt, zijn geen Valencia's. Het „Castellonfruit", zooals bet in den 'han del wordt genoemd naar de voornaamste verschepingshaven, kan zich daar kwali tatief niet mee meten. Vele winkeliers hebben dat te laat ervaren. Op dit oogenblik is Valencia nog in handen der Spaansche republiek, maar

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1