VICKS HOESTBONBONS
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Amerika versterkt Porto-Rico.
De interpellatie over de zaak-
Oss niet toegestaan.
GRIEPWEER!
Alleen zuster Boonstra naar
Soestdük.
HlHenkse&FBank Goes
's HEERENLOO.
WOENSDAG 1 MAART 1939
53e JAARGANG - No. 129
Wijziging motorrijtuigen en
lijwieibelasting.
Buitenland.
Twee N.S.B'ers onder hevig
verzet uit de kamerzitting
verwijderd.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
3'/2 Obligatieleening
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44485 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Afc9S#S«s»«»isf!i» v&K.' I».- taal
Weekabonne sa enten vcoï Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0,20
Losse nummers 5 cent
Advertent'Sn 30 cent oer rege*
Ingezonden tnedsdeeüngen éO sent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Het propaganda-initiatiefvoorstel van den
heer de Marchant.
In de gistermiddag voortgezette ver
gadering der Tweede Kamer kwam nog
aan de orde het^Voorstel van den heer
De Marchant et d'Ansembourg c.s. tot
vermindering en vereenvoudiging van
de belasting op het motorrijtuig- en rij-
wielverkeer.
De heer Bongaerts (R.-K.) noemde
het voorstel onvolledig en niet op de
hoogte van de feiten. Het voorstel heeft
tengevolge een verschuiving der lasten
van het luxe-verkeer naar vrachtverkeer.
Bovendien vertoont het de lacune, dat
het een belangrijk bedrag ongedekt laat.
Bij spr. komt de vraag op of het wel
ernstig bedoeld is.
De heer Wagenaar (A.-R.) wees er
op, dat een incidenteele wijziging als
hier voorgesteld, het geheel slechts kan
schaden. De A.-R. fractie zal haar stem
aan dit voorstel niet geven.
De heeren v. d. Tempel (S.D.) en
Wijnkoop (Comm.) beschouwden het
voorstel als niet serieus. Volgens den
heer Wijnkoop ligt de politiek er duimen
dik op.
De heer de Marchant (N.S.B.) toon
de zich verbaasd, dat tegen dit voorstel,
dat aan de regeering een kleine f40 mil-
lioen ontneemt, zooveel argumenten wor
den aangevoerd.
Uit den aard der zaak wist hij niet
aan te geven, hoe de regeering eventueel
de ontbrekende 40 millioen zal vinden.
Een in uitzicht gestelde belasting op
warenhuizen is toch een al te geringe
compensatie.
Dit voorstel doet onwillekeurig denken
aan de adressen van den districtsleider
in Zeeland, waarmee hij hoopte de stem
men van de werkloozen te winnen. In
„Volk en Vaderland" heeft men niet on
duidelijk door laten schemeren, dat het
hier gaat om de stemmen van de fiet
sers.
Vandaag wordt de behandeling voort
gezet.
BURGEMEESTERS-BENOEMING.
In het hoofdartikel van gisteren is
sprake van de 15 leden die de Raad van
Middelburg telt. 'Dit moet zijn 17 leden,
9 links en 8 rechts.
Hooge Amerikaansche vloot-autoritei-
ten deelen den inhoud mede van p'lannen,
om Porto-Rico te maken tot e'en onneem
bare defensie-'ba'sis als sleutel-stelling in
bet Amerikaansche defensie-program
voor het Westelijk 'halfrond.
De plannen voorzien in een uitgave
van circa vijf-en-twintig millioen dollar
met inbegrip van den onmiddellijken aan
leg van lucht- 'en 'vüooübases op het eiland
Isla Grande, terwijl het departement van
oorlog plannen heeft uitgewerkt voor een
luchtbasis, waarvan de kosten geraamd
worden op tien tot vijftien millioen.
DE KABINETSCRISIS IN BELGIë.
Soudan, socialistisch Senator voor Re-
naix, minister van buitenlandsche zaken
in het demissionnaire kabinet, is door
den Koning met de vorming eener regee
ring belast.
NA HET AFTREDEN VAN DEN
SPAANSCHEN PRESIDENT AZANA.
Martinez Barrio, de voorzitter van de
cortes, 'heeft na het aftreden van Azana,
de volgende verklaring afgelegd
„Ik heb de mededeeling van Azana
ontvangen, dat 'hij' aftreedt als president
van de republiek. Ik heb minister-presi
dent Negrin en de led'en der republikein-
sche regeering direct kennis gegeven van
bet besluit van 'het hoofd yan den staat
en de regeering verzocht, 'de cortes hij
decreet bijeen te roepen, om het ontslag
van den president der republiek te be
krachtigen. Ik wacht nu op de beslissing
der regeering.
De zich te Madrid 'bevindende minis
ters zijn op uitnoodiging van den minis
ter-president en den minister van de
fensie naar het 'Oosten des lands vertrok
ken voor het bijwonen van een belang
rijken ministerraad."
De minister van verkeer verklaarde,
dat de republikeinsche regeering op haar
Post zou blij,"en.
Uit Alicante wordt gemeld
Onder voorzitterschap van Negrin is
de ministerraad van de republieik Spanje
bijeengekomen.
Na deze vergadering is een communi-
's-GRAVENHAGE. Bij den aanvang van
de zitting der Tweede Kamer van heden
stelde de voorzitter voor om het door
den heer Rost van Tonningen ingedien
de verzoek tot het houden van een inter
pellatie over de zaak-Oss niet toe te
staan.
Daarna kreeg de heer Rost van Ton
ningen het woord om het verzoek toe
te lichten. Daarbij werd hij twee maal
door den voorzitter tot de orde geroepen.
Ten slotte ontnam de voorzitter hem
het recht om de vergadering verder bij
te wonen.
Toen hij weigerde de zaal te verlaten
werd hij onder hevig verzet door de
boden naar buiten gebracht, evenals zijn
fractiegenoot, de heer Woudenberg, die
hem te hulp kwam.
De vergadering werd daarna voor een
tiental minuten geschorst.
Help Uw keel infectie voorkomen
met de beproefde geneeskracht van
GROOri
que gepubliceerd, waarin wordt gezegd,
dat de regeering op de hoogte was ge
bracht van den toestand en dat zij een
aantal besluiten heeft genomen.
De 'volgende vergadering zal in Madrid
worden gehouden. Dit werd heter geacht
in verband met de besluiten welke na de
terugkeer van D'elvayo moeten worden
genomen.
DE BRITSCHE BEGROOTING VAN
MARINE.
D'e nieuwe begrooting van de Engel-
sche marine is gepubliceerd en beloopt
in totaal 153,666,681 pond sterling.
Het programma van nieuwen aanbouw
voor 1939 bestaat uit twee linieschepen,
een vliegkampschip, vier kruisers, twee
flotieljes torpedobootjagers (zestien bo
dems), vier duikbooten, twee escorte
vaartuigen, tien mijnvegers, een groote
mijnenlegger, een depotschip voor tor-
pedobooten, twee vaartuigen ter bescher
ming van versperringen, een sleepboot
voor schietschijven en nog de noodige
andere kleine vaartuigen.
Van het vereisebte bedrag voor deze
nieuwe uitgave moet 80 millioen worden
gevonden door leening, tegen 30 mil
lioen dit jaar, zoodat 69,399,000 pond
uit de inkomsten moet worden gevonden,
tegenover 96,117,500 in 1938, wat een
vermindering is van 26,718,500.
DE „ARISEERING" VAN JOODSCHE
ZAKEN.
Naar schatting zal ongeveer de helft
van de Joodsche groothandelszaken in
Duitschland gesloten worden ingevolge
de „ariseering" van firma's en win
kels.
In het Duitsche rijk waren ongeveer
negenduizend Joodsche winkels, maar
na de „spontane" anti-Joodsche uit
barstingen tegen het einde van het vo
rige jaar, is een groot aantal zaken niet
heropend.
In Düsseldorf en Essen werden 230
van de 300 Joodsche zaken door Ariërs
overgenomen. In Hamburg werden slechts
70 van de 300 Joodsche zaken heropend.
Vrijwel alle Joodsche fabrieken zul
len doorwerken onder een niet-Joodsche
directie, daar vele onmisbaar geacht
worden voor de uitvoering van het vier
jarenplan.
GRIEKSCH STOOMSCHIP IN DE
SPAANSCHE WATEREN VERGAAN.
Nederlandsche waarnemer ongedeerd.
Naar ontvangen berichten uit Londen,
zou het Grieksche s.s. „Loulis" in de
Spaansche wateren vergaan zijn. De zich
aan boord bevindende Nederlandsche
„Observing officier", Van Echten, bleef
ongedeerd.
DE ERKENNING VAN FRANCO
DOOR ENGELAND.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Att-
lee, de leider der Labour-ojfpositie, een
motie van wantrouwen in de regeering
ingediend, waarbij ihij wederom critiek
oefende op 'het feit, dat 'Chamberlain het
Huis niet eerder in kennis had gesteld
van het besluit tot erkenning van Fran
co. De poging van 'Chamberlain om zich
te rechtvaardigen was volgens spr. een
„samenweefsel van halve waarheden,
hetgeen erger is dan leugens".
In zijn antwoord verklaarde Qhamber-
lain o.m,: De regeering kon tot Vrijdag
geen zekerheid 'hebben t'en aanzien van
de houding van Frankrijk en een defini
tieve beslissing kon derhalve eerst na
Vrijdag worden genomen. In feite werd
zij gedurende het weekeinde genomen.
Het is er verre 'van, dat de erkenning
van Franco een inbreuk vormt op de in
ternationale tradities. Het zou juist een
inbreuk daarop zijn, wanneer de regee
ring had geweigerd Franco te erkennen.
Wat zon men gewonnen hebben door
de weigering Franco te erkennen?
Niet-erkenning van Franco zou de re
publikeinsche regeering of de bevolking
van Madrid niet helpen, maar de Brit-
sehe betrekkingen met de nieuwe Spaan
sche regeering een bitter karakter geven
en iqderen invloed bij die regeering,
waarop Engeland zou kunnen hopen,
vernietigen.
Chamberlain las vervolgens een tele
gram van Franco' voor, waarin gezegd
wordt, dat het nationale Spanje den oor
log 'heeft gewonnen en dat het aan de
overwonnenen was zich onvoorwaardelijk
over te geven. De edelmoedigheid, die be
toond is in de bevrijde gebieden vormde
een hechten waarborg voor alle Span
jaarden, die geen misdadigers zijn. Ver
der werd in het telegram nog gezegd, dat
Spanje niet bereid is ©enigerlei buiten
landsche inmenging te aanvaarden, wel
ke zijn waardigheid zou kunn'en aantas
ten of inbreuk zou kunnen maken o'p
zijn souvereiniteit.
'Het Lagerhuis heeft met 344 tot 137
stemmen de motie van wantrouwen, wel
ke door de Labour-Party was ingediend,
verworpen.
DE HERLEEFDE TERREUR IN
PALESTINA.
Spanning neemt toe; bloedige represailles
der Arabieren.
De spanning in geheel Palestina is
toegenomen.
De protestbeweging der Joden neemt
in omvang toe.
D'e toestand te Haifa blijft critiek. De
Arabieren hebben geprobeerd een syna
goge in 'het Oostelijk deel der stad in
brand te steken.
In een straat te Jeruzalem werd een
van een tijdlont voorziene bom gevon
den. D'e autoriteiten hebben nu bepaald,
dat de bevolking 24 uur in huis moet
blijven.
Mac Donald heeft in het lagerhuis, in
antwoord op een vraag, medegedeeld, dat
tnsscben 20 December en 20 Februari in
Palestina waren voorgekomen 348 geval
len, waarin uit een hinderlaag was ge
schoten, 140 gevallen van sabotage,
negentien ontvoeringen, '23 rooverijen.
Voorts waren negen landmijnen en 32
i bommen tot ontploffing gebracht.
In het geheel werden in deze periode
achttien manschappen der militaire poli
tie gedood en 39 gewond, terwijl daaren
boven 83 burgers zijn gedood en 124 ge
wond.
Bij: deze cijfers zijn niet inbegiep'en de
'dooden en gewonden, die zijn voorgeko
men bij' de benden. Hiervan zijn geen
cijfers bekend.
DE STUDENTEN-AGITATIE IN
DANZIG EN POLEN.
Herhaalde politie-charges te Warschau.
Herhaaldelijk moest gisteren de politie
in de straten van Warschau weer char
ges uitvoeren, om demonstreerende stu
denten uiteen te jagen, die poogden het
departement van buitenlandsche zaken
en 't parlement te bereiken.. Ze werden
echter naar de universiteitsgebouwen te
ruggedreven en daar eenigen tijd onder
politie-bewaking vastgehouden.
In den namiddag trok echter een dui
zendtal studenten weer door de straten.
Zij uitten vijandige kreten aan het adres
•van Minister Beek. Een groep, die de
Duitsche ambassade wilde naderen, werd
door de bereden politie uiteengeslagen.
Verscheiden studenten 'en voorbijgan
gers werden gewond.
In de straten wordt gepatrouilleerd
door bereden politie en de Duitsche
ambassade wordt door talrijke agenten
bewaakt.
'Gedurende de laatste dagen zijn ver
scheiden kranten der Duitsche minder
heid in beslag genomen wegens het pu-
bliceeren van een verslag over de anti-
Duitsc'he betoogingen.
DE INDISCHE BEGROOTING.
De Tweede Kamer heeft gisteren de
Indische begrooting zonder 'hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
Waren bij de geboorte van Prinses
Beatrix twee zusters van Villa Elisabeth
van het Ned. Herv. Diaconessenhuis
„Bronovo" te 's Gravenhage aanwezig als
kraamverpleegsters, namelijk zuster Boon
stra en zuster Vermeer, bij de a.s. blijde
gebeurtenis zal, naar de „Telegr." ver
neemt, slechts één zuster van „Bronovo"
op Soestdijk aanwezig zijn, n.l. zuster
Boonstra.
Dat thans geen tweede zuster aan
„Bronovo" aangevraagd werd, staat in
verband met het feit, dat de verzorgster
van Prinses Beatrix, zuster jkvr. Feith,
op Soestdijk is, welke zuster ook in het
bezit is van het diploma kraamverpleging.
Zuster Boonstra heeft aanzegging gekre
gen zich 1 Augustus gereed te houden
voor het vertrek naar Soestdijk.
MINISTER DE WILDE WEER THUIS.
Als alles goed gaat, Maandagmorgen
weer op het Departement.
Zooals gisteren werd gemeld, heeft Z.
Ex. Min. Mr. J. A. de Wilde na een
verblijf van ongeveer een week na het
auto-ongeluk bij Montfoort, het Diacones
senhuis Bronovo mogen verlaten.
Een redacteur van de Standaard,
die een kort onderhoud had met den heer
De Wilde, vertelt:
„'Op onze vraag hoe de Minister zich
gevoelde antwoordde hij: „Moreel ben ik
niet geschokt en ik zou eigenlijk zoo wel
aan het werk willen gaan.
Het is een flinke jaap geweest, dien ik
over mijn 'hoofd gekregen heb, wel 10
c.m. lang, maar hij is- prachtig gehecht".
„En de rib, Excellentie?"
„Die doet af en toe nog wel pijn, maar
ik heb er toch ge'en ergen last van. Zoo-
als U weet, mag ik vanmiddag naar huis,
maar de dokter vindt 'het beter, dat ik
nog een paar dagen rust houd en in het
ge'heel geen bezoek ontvang. Daarom trek
ik er vanmiddag, na even thuis geweest
te zijn, 'gauw tusschen uit en hoop tot
Maandag onzichtbaar te zijn.
Maar ik neem op reis m'n studiemate
riaal mee, en heb dan fijn gelegenheid
om rustig te werken. Als alles goed gaat,
'hoop ik Maandagmorgen m'n werkzaam
heden op het Departement te mogen her
vatten!"
WIE IS DE GEESTELIJKE VADER
VAN DEN AFSLUITDIJK?
In het „Polytechnisch Weekblad" pu
bliceert de heer W. H. van Zutphen eeni-
ge historische beschouwingen over den
Afsluitdijk. Hij" schrijft daarin o.m.:
„In ge'heel Nederland is de gangbare
meening dat de dijk op Zurich van Dr
Lely is. De prioriteits-eer èn het beste
inzicht omtrent plaatsing der sluizen komt
echter K. K. Kooy toe. Hij' schreef zijn
brochure op 66-jarigen leeftijd, werd ge
boren te Stavoren in 1804 en overleed te
Sneek in 1885.
Nu de Afsluitdijk in verschillende rich
tingen voordeelen belooft te geven voor
geheel ons volk, is het een daad van strik
te rechtvaardigheid, om aan de nagedach
tenis van Kooy eerbied te schenken. Dr
Lely heeft op ander terrein zijn verdien
sten gehad. Door legenden wordt zijn na-
gedachtenis niet geëerd".
DE ERKENNING DOOR NEDERLAND
VAN FRANCO'S BEWIND.
D'e 'heer Wijnkoop heeft aan d'en
Minister van Buitenlandsche Zaken o.a.
de volgende vragen gestéld:
Wil de 'Minister aan de Kamer mede
deeling doen van de gronden voor de
erkenning door Nederland van Franco's
bewind in Spanje?
Waarom heeft de Regeering in afwij
king van een anders wel gevolgde metho
de thans -dit bewind van Franco direct
de jure en niet 'van uit haar eigen ge
zichtspunt althans, eerst de facto er
kend?
Wat heeft 'de Regeering er toe ge
bracht deze erkenning van Franco te
do'en geschieden zonder eerst overleg te
plegen met de republikeinsche regeering,
en was er niet in elk geval tijd geweest
om eerst op gewone wijze aan de Spaan
sche autoriteiten hier te lande een mede
deeling ter zake te doen toekomen?
Waarom heeft de Regeering niet de
gelegenheid gezocht, om, afgescheiden
van haar formeele bevoegdheid ten dezen,
daarover eerst in eenigerlei verbinding
met de 'StatennGeneraal te treden?
Acht de Regeering een dergelijke er
kenning niet ook een nadeel voor het
op het moment alles overheerschende be
lang van de onafhankelijkheid der kleine
staten in het algemeen; en voor de veilig-
Binnenland.
Indische begrooting 'door de Tweede Ka
mer aangenomen.
De Tweede Kamer over de wijziging der
motorrijtuigen en rijwielbelasting.
Nieuwe regeling Middelbaar Onderwijs
aangekondigd.
Buitenland.
De terreur in Palestina.
De relletjes in Polen.
Uitgifte eener
in stukken van MOOO en I500èl00°/o.
Rustige en soliede geldbelegging. Inschrij
vingen worden gaarne aangenomen door
heid 'van Nederland en van de overzee-
sche gebieden in het bijzonder tegen plot
selinge overvallen, van aggressieve staten?
DE HAAGSCHE DIERENTUIN.
Geen opheffing maar verplaatsing.
Naar aanleiding van de onderhandelin
gen inzake verkoop van den Haagschen
Dierentuin onder voorwaarde, gesteld
door de nieuwe eigenaresse, dat zij meti,;'
de gemeente tot overeenstemming komt
omtrent de wijze van bebouwing van het
terrein, wordt gemeld, dat, \indien de
transactie slaagt, de vennootschap, die
tot nu toe de exploitatie van den geheelen
tuin de dieren inbegrepen beheert,
deze exploitatie zal trachten voort te zet
ten op een andere plaats in de gemeente
's-Gravenhage, omtrent de keuze waar
van echter nog geenerlei beslissing is
genomen. Het Koninklijk Zoölogisch Bo
tanisch Genootschap is hiertoe nog in
overleg met het gemeentebestuur.
De Haagsche dierentuin zal derhalve,
indien de verkoop van de onroerende
bezittingen doorgaat, niet worden opge
heven, doch met zijn levende have zoo
mogelijk naar een ander terrein in de
residentie worden verplaatst.
NIEUWE REGELING MIDDELBAAR
ONDERWIJS.
Wetsontwerp wordt speed iq bij dei
Tweede Kamer ingediend.
Naar de „Maasbode" vernam, zal het
wetsontwerp, waarbij, een nieuwe regeling
inzake bet voorbereidend hooger en mid
delbar onderwijs wordt voorgesteld, en
waarbij voor middelbare scholen met een
bijzonder leerplan en bijzondere leerme
thode het eigen eindexamen mogelijk ge
maakt wordt, binnenkort bij de Tweede
Kamer worden ingediend.
WIJZIGING INVALIDITEITSWET.
Verzekering van huisarbeiders.
Naar aanleiding van het verslag over
het wetsontwerp tot wijziging van eenige
artikelen der Invaliditeitswet deelt de mi
nister van Sociale Zaken in een nota aan
de Tweede Kamer o.m. mede, dat de door
verscheidene leden bepleitte aanvulling
der wet met betrekking tot de verzeke
ring van buisarbeiders zal worden opge
nomen in bet aan het departement van
Sociale Zaken in voorbereiding zijnde
wetsontwerp tot het aanbrengen van een
aantal technische wijzigingen in de. In
validiteitswet.
ONTSLAG BURGEMEESTER VAN
OOTMARSUM.
Door den burgemeester van Ootmar-
sum, jhr E. L. M. Th. J. van Bönning-
hausen, wien met 1 Maart ontslag als
burgemeester is verleend, is in een adres
aan de Koningin verzocht hem een
audiëntie te willen verleenen.
Hij verklaart een slachtoffer te zijn van
laihartige intrigue, gepaard aan politieke
wraakneming. Verder zegt jhr von Bön-
ninghausen, dat hij niet in staat werd ge
steld, zich behoorlijk te verdedigen.
Gelijktijdig heeft hij' een adres gezon
den, waarin hij solliciteert naar de thans
vacante betrekking van burgemeester van
Ootmarsum.
SPAANSCHE SINAASAPPELS NOG
GEEN VALENCIA'S.
Aanvoelt" uit Valencia kan nog geruimen
tijd op zich laten wachten.
De Spaansche sinaasappels, die Neder
land reeds sedert eenige weken weer toe
gevoerd krijgt, zijn geen Valencia's. Het
„Castellonfruit", zooals bet in den 'han
del wordt genoemd naar de voornaamste
verschepingshaven, kan zich daar kwali
tatief niet mee meten. Vele winkeliers
hebben dat te laat ervaren.
Op dit oogenblik is Valencia nog in
handen der Spaansche republiek, maar