Dagblad voor de Provincie Zeeland
Politieke onthouding.
De erkenning van het bewind
van Franco.
EERSTE BLAD.
's HEERENLOO.
NiUrilise&FMGoes
amma.
ebruarl.
ZATERDAG 25 FEBR. 1939
53e JAARGANG - No, 126
Buitenland.
De erkenning van Franco 's
bewind door Frankrijk.
Belangrijkste Nieuws.
373 Obllgatieleenlng
Binnenland.
benoemd de hee-
Iraetheide-Sittard
f te Kruinin-
ïr Aug, de Schut-
plaatsvervangen-
B. L, Westerhuia
den. Hartog Ja-
het voorstel van
ïomen om ter ge-
lustrum een na-
te houden. Deze
eelde de voorzit-
10 Juni te 's-Her-
n.
'5 en 301.5 m.
10.20 vm. en
Ber.). 10.00 Mor
in de Gontinube-
12.15 Ber.). 2.00
>ralda. 3.00 Re-
orkest, soliste en
ïor (opn.). 4.30
id. Orkest (opn.).
and. 6.00 Orgel,
bode Jeugdbewe
der. 7.05 Gram.
30 Cursus „Ne-
8.00 Herh. SOS-
ARA-Varia. 8.20
Dtooneel. 9.15 En
praak „Nog twee
NP. 10.40 Com-
11.00 De Ram-
i.
5 m. KRO-Uitz.
3.15 her.). 10.00
ïurtje. 12.00 Ber.
ïram. 1.20 KRO-
Voor de rijpere
Kinderuurtje,
tram. 5.00 KRO-
5.45 KRO-Nach-
,20 Journalistiek
m. 7.00 Ber. 7.15
me Eng letter-
8.00 Ber. ANP,
met muzik. om-
,45 KRO-orkest,
sten '(om 10.00
NP. 10.40 Sport-
Dec'lam. met
■12.00 Grant.
en 301,5 M. 8,55
I,00 AVRO. 5,00
-12,00 AVRO.
0.05 Tuinbouwpr.
„Van staat en
iagsschool. 10,30
Jt5 Report. 12,00
■en, die terzake
>na: Het AVRO-
1,05 AVRO-
jserie „Wat er in
i. 2,00 Causerie
bek". 4,15 Gram.
|r. ANP. 5,00 Ge-
5,30 Voor de
bblers. 6,45 Ber.
V-Kalender. 7,05
pnt-Boys en so-
eded. 8,20 Verk.
von Windsor",
lüe Vagebonden,
II.OO Ber. ANP.,
|00 Gram.
M. 8,30 NCRV.
L45—11,80 KRO
jitis. 10,50 Gram.
-1,20 Causerie
1. 2,10 Interview,
pek. 4,30 Gram.
|5,20 Ned. Herv.
ïgikoor en gram.
|7,50 Gram. 8,00
KRO-orkest en
ver de dwergen
Motaba-rivier.
5,30 Gram. 9,50
|0,30 Ber. ANP.
J,30 Esperanto!.
■RBERICHT.
hedenmorgen
[ren regen; wind:
minimum he-
Joopen etmaal 1.
hedenavond tot
uur:
meest zwaar
Igen van betee-
I vandaag, meest
fopende richtin-
Idag 3 u.:
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange V'orststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f 2.50 per k"«rfaal
Weekabonnementen vor MhA- oarg
Goes en 'Vllssingen i 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
-
„j -
D!e lieveling van bet Nederlandsche volk. H. K. H. Prinses Beatrix in
blakenden welstand op winterverblijf te Grindelwald, waar Zij thans met
haar vader en moeder vertoeft.
Lg 3 u.: 751.
Itsers:
Het percentage burgers dat zich met
opgewektheid geeft voor de politieke ac
tie is altijd nog betrekkelijk gering.
Zelfs de gebeurtenissen in Duitschland
en andere landen waar toch wel over
tuigend gebleken is waartoe deze poli
tieke onthouding, deze onverschilligheid
met betrekking tot den politieken strijd
voert heeft hen niet tot andere gedach
ten kunnen brengen.
Zij brengen als ze daartoe geroepen
worden en andere plannen daardoor niet
in de war worden gestuurd hun stem uit
en ze zijn misschien nog wel lid van een
Kiesvereeniging, maar meer moet men
van hen. dan ook niet vragen en verwach
ten.
Sterk in het critiseeren vaak van wat
anderen doen, steken ze zelf geen vinger
uit om de zaken in het goede spoor te
leiden.
Een onverklaarbare houding, vooral
voor Christenen.
Alsof het in den politieken strijd niet
gaat om de belangen van land en volk.
Alsof het niet gaat om hooge en heilige
beginselen. Alsof een Christen ook op
staatkundig gebied niet een goddelijke
roeping heeft te vervullen.
In een van de Engelsche vrouwenbla-
q6? aldus Mevr. van Hoogstraten
Schoch in haar boekje „Levensverhoudin-
|en11 Dof me een stukje van een der be
kende schrijfsters van het land, Annie
Swan, die een epistel schrijft dat ze noemt
„Bewaakt de citadel".
Ze vertelt, dat ze met iemand, hoog in
aanzien, scherp van verstand, iemand
waar iedereen tegen op keek, sprak over
ue groote kwesties die toen het land be
roerden en dat die man aan het eind der
discussie zei: „Ik ben van plan met al
jnjjn hebben en houden mijn land te ver-
a sn. Ik hoop ergens op aarde een plekje
e vinden, waar ik mijn dagen in rust en
.m*e. zaI kunnen doorbrengen."
Annie Swan zegt: „Ik keek hem eerst
et opeii mond aan en 'k had moeite de
f ekenis van zijn woorden tot mij te la-
u doordringen. Toen antwoordde ik
isschien wat al te scherp: .Ik dacht
verlieten11 maar ratten een zinkend schip
Hij was zelfs te ver heen om de scherp
en mijn woorden te vatten,
ke i Z0^e er zijn zoowelen die den-
arh u "^3 een schiP ziet, dat door
niet van een onhandelbare bemanning
op de rotsen te pletter loopt dan heb je
groot gelijk."
Is dat de manier om onze heiligste goe
deren te bewaren? Is dat de wacht hou
den bij onze heiligste beginselen? Moe
ten wij bet dan maar aanzien, dat de
Christelijke beginselen, dat Gods wetten
en ordonnantiën als verouderd worden
terzijde gesteld?
Als er ooit een tijd, is geweest, dat de
kreet moet weerklinken: „Alle g e-
loovigen bij de pompen!"
dan is het nu.
Het is al enkele jaren geleden, dat Me
vrouw v. Hoogstraten-Schoch dit schreef.
Maar het is ook nu nog, wij zouden
misschien kunnen zeggen, méér nog, ten
volle van toepassing.
Van sociaal-democratische zijde wordt
met name in Zeeland een zeer krachtige
actie ontwikkeld.
Vanwege het N. V. V. wordt een in
structieve en naar verluidt zeer vrucht
bare propaganda gevoerd. En het zal wel
niet toevallig zijn, dat dit gedaan wordt
aan den vooravond van de Statenverkie
zingen.
De vrijzinnige partijen stellen alles in
het werk om hun verloren positie te her
winnen.
En dan is er nog de N. S. B., die niet
zoo hard de trom roert als bij vorige ver
kiezingen, maar die niettemin het uiter
ste beproeft om haar gevaarlijke beginse
len ook in ons land tot toepassing te
brengen.
Wat dit in de practijk beteekent kun
nen we eiken dag. in andere landen zien.
De hoogste en heiligste goederen staan
hier op het spel.
Daarom mag bij' hen, die zich in den
staatkundigen strijd afzijdig houden, wel
op de ziel branden de vraag:
Is dat de manier om onze heiligste goe
deren te bewaren?
Is dat de wacht houden bij onze heilig
ste beginselen!
EXECUTIES IN DUITSCHLAND.
De door het rijksgerechtshof wegens
landverraad ter dood veroordeelde Adolf
Erbrich, Bruno Labisch en Wilhelm
Mroczek, zijn gister terechtgesteld. De
drie veroordeelden zijn in verbinding ge
treden met den inlichtingendienst van
i een vreemd land en hebben ten gunste
van dit land spicfnnage bedreven.
In de gisternami'd'dag gehouden zitting
der Fransche Kamer heeft minister-pre
sident Daladier het parlement verzocht,
de behandeling van de interpellatie For-
cinal, ten aanzien van de erkenning van
Franco uit te stellen. De premier stelde
daarbij- de kwestie van vertrouwen.
Tot besluit van een kort debat, dat
hierop volgde, legde Daladier de volgen
de verklaring af
„Ik ben voornemens den
ministerraad Maandag voor
te stellen, de regeering van
Franco te erkennen.
Over een lengte van 600 km. van deze
grens is Frankrijk thans in contact met
het Spanje van Franco. Dat is de reden,
waarom de Fransche regeering betrek
kingen van goede nabuurschap met de
werkelijke regeering moet onderhouden
en dat is van nu af de regeering van
Franco."
„Wie kan gelooven, zoo ging Daladier
voort, dat het ropu'blikoinsöhe leger lan
ger dan enkele weken weerstand kan bie
den? Is dat niet de meening van Azana
zeiven?"
Met 828 tegen 261 stemmen heeft de
Kamer besloten, de behandeling van de
interpellatie tot Dinsdag uit te stellen,
Reuter verneemt in gezaghebbende
kringen, dat, indien de Fransche minis
terraad Maandag het voorstel van Dala
dier, Franco te erkennen, zal aannemen,
een dergelijke stap denzelfden dag ook
door de Britsche regoering zaSL worden
genomen.
Het is te Londen niet precies bekend,
waar Negrin zich bevindt, doch men ge
looft, dat hij te Valencia vertoeft en het
land vroeg of Iaat zal verlaten. Volgens
te Londen ontvangen berichten zou Ne
grin vrijwel het eenige lid der repubïi-
keinsche regeering zijn, die den strijd
zou willen voortzetten.
Azana zal aftreden en
Parijs verlaten.
In Spaansche repuhlikeinsche kringen
te Parijs wordt verklaard, dat op 'dten
dag, waarop de Fransche en Britsche
regeeringen zullen overgaan tot erken
ning van de regeering van Burgos, pre-
sikent Azana zal aftreden en uit Parijs
zal vertrekken.
De Mexicaansc'he regeering zou gene
raal Miaja hebben doen weten, dat in
geval 'hij! zich verplicht zou zien, het
Spaansche gebied te verlaten, hij: in Me
xico als „eeregast" zou worden ontvan
gen.
EEN NIEUW OFFENSIEF VAN
FRANCO?
De speciale verslaggever van de Mes-
sagero in Spanje meldt, dat men in na
tionalistische militaire kringen binnen
kort het eindoffensief verwacht, tenzij de
tegenstand der republikeinen plotseling
geheel ineen zou storten, hetgeen niet
waarschijnlijk is.
Het nationalistische commando zou
voornemens zijn, een gelijktijidigen aanval
te ontketenen op de vier voornaamste
punten van verzet, n.l. op Madrid, Cuen-
ca, Almeria en Valencia.
Alle legercorpsen, -die aan dien slag in
Catalonië hebben deelgenomen, zullen
hier in het vuur gebracht worden, even
als de luchtmacht en de buitenlaridsc'he
legioenen. Ook de vloot zal een belang
rijke taak bij den aanval krijgen.
Alvorens het offensief te beginnen zou
Franco een proclamatie willen uitvaardi
gen, waarin hij de republikeinen zou uit-
noodi'gen zich over te geven.
De Daily Telegraph verneemt van zijn
correspondent te Perpignan, dat gene
raal Franco 100.000 man in het veld zal
brengen voor bet nieuwe offensief.
De vier Italiaansche divisies zijn daar
onder begrepen. Deze troepenmacht zal
beschikken over 900 vliegtuigen en de
Italianen alleen zouden reeds door 150
tanks gesteund worden.
HACHELIJKE POSITIE VAN HET
NIEUWE BELGISCHE KABINET.
In de Belgische Kamer werd Vrijdag
het debat over de regeeringsverklaring
voortgezet.
Een communistisch lid zeide, dat de
minister van financien, Gutt, niet op de
regeeringsbanken zou mogen zetelen maar
eigenlijk in de gevangenis zou moeten
zitten, na de rapporten, welke destijds
werden opgemaakt over zijn financieel
beleid, dat tot devaluatie van den franc
heeft geleid.
Spaak zeide, dat de socialisten de re
geering alleen zullen steunen, .als zij wil
afzien van de voorgenomen verlaging van
de salarissen der ambtenaren met 5 pet.
Alvorens tot stemming over de motie
van vertrouwen over te gaan, werd de
zitting geschorst en hielden de partijgroe-
pen afzonderlijke vergaderingen.
Daar de socialisten geen toezegging be-
HIERBIJ ONZE EIGEN BELANGEN
TOT RICHTSNOER GENOMEN.
Een verklaring van' Minister Patijn.
De Minister van Buitenlandsohe Zaken
heeft gisteren in de Eerste Kamer een
verklaring afgelegd, in verband met de
erkenning van de Regeering-Franco.
De minister stelde vast, dat de feite
lijke macht in het overgroote deel van
Spanje aan Franco is toegevallen. Na de
verovering van Catalonië valt aan een
overwinning van het z.g. regeerings-
Spanje menschelijker wijze niet meer te
gelooven. Waarbij komt, dat, na het uit
wijken van president Azana, zonder dat
deze is vervangen, de vraag gerechtvaar
digd is,of er nog wel van een eigenlijke
regeering aan deze zijde mag worden ge
sproken, nu het staatshoofd is verdwe
nen.
De minister meent, dat, na het oonsta-
teeren van deze feiten, er voor een er
kenning van Franoo onzerzijds volstrekt
geen reden tot overhaasting bestaat; maar
evenmin is er reden voor vertraging, aan
gezien aan ongeregelde betrekkingen mot
Wlt-Spanje voor de Nederlandsche be
langen groote nadeelon verbonden zijn.
We hebben onze eigen
belangen in dezen als een
richtsnoer te nemen.
Vele staten, waaronder democratieën,
zijn ons in dezen reeds voorgegaan, zoo
dat we volstrekt niet als initiatief-nemers
kunnen worden beschouwd.
De minister noemde het in dit verband!
een voordeel voor Nederland, dat onze er
kenning is gekomen vóór die van de groo
te democratische mogendheden. Inder
daad zou ons anders allicht van bepaalde
zijde bet verwijt worden gedaan, dat we
in bet kielzog van Frankrijk en Engeland
varen, terwijl we in werkelijkheid een
eigen koers volgen.
kwamen, dat de deflationnistische maat
regel zou worden ingetrokken, weigerden
vele leden voor de vertrouwensmotie te
stemmen. Op een gegeven oogenblik was
de toestand voor de regeering zeer kri
tiek. D'e katholieke leider Carton de Wiart
stelde toen voor, het debat niet al® ge
ëindigd te beschouwen en het a.s. Dins
dag voort te zetten, om alsdan over de
motie van vertrouwen te stemmen. Dit
voorstel werd aangenomen me 109 tegen
47 stemmen en 7 onthoudingen van de
andere partijen.
Men zal thans trachten tegen Dinsdag
een basis van overeenkomst te zoeken.
ANT1-DUITSCHE BETOOGINGEN TE
WARSCHAU.
Te Warschau hebben anti-Duitsche ma
nifestaties van studenten plaats gehad,
welke met sympathie door de Warsohau-
sche bevolking werden gadegeslagen. Ze
hadden een buitengewoon karakter. Ze
duurden verscheidene uren en strekten
zich over verscheidene deelen der stad
uit. Sinds 1936 is er geen enkele anti-
Duitsche betooging van dien omvang ged
weest. Studenten van alle partijen der
rechterzijde, van het nationale kamp, en
der linkerzijde namen er deel aan. Hef
tige kreten werden uitgestooten tegen de
politiek van toenadering met Duitschland.
Zelfs minister Beek werd daarbij' persoon
lijk genoemd.
Voor de Duitsche ambassade werd ge
roepen: „Weg met Duitschland! Weg met
Hitier! Weg met de 'Duitsche hegemonie
over Europa!"
De Poolsche bladen ontvingen strenge
instructies niets over de betoogingen te
publiceeren. Sommige edities werden in
beslag genomen.
DE TERREUR IN PALESTINA.
In Januari 110 gedood en 112 gewond.
Gedurende Januari zijn in Palestina
in verband met de Arabische terreur 110
personen gedood en 112 personen ge
wond. Onder de gedooden bevonden zich
vijf Engelsche soldaten en poli tie-agen
ts. zeventien Joodsche burgers, vijf Jood-
sche politie-agenten en tachtig Arabische
politie-agenten, alsmede gewapende en
ongewapende burgers. Onder de gewon
den bevonden zich 15 Engelschen, 32
Joden en 62 Arabieren. De Arabische
slachtoffers zijn slechts ten deele geval
len in botsingen met de Engelsche mili
tairen, terwijl de overigen aan Arabische
terroristen ten offer vielen.
De Engelsche militairen hebben in den
loop van Januari in 34 dorpen huiszoe
kingen verricht, waarbij zij meestal bot
singen met gewapende benden hadden.
Zij werden in hun actie door vliegtuigen
gesteund.
Bij deze huiszoekingen werden 100 ge
weren, 47 revolvers en groote hoeveel
heden munitie, bommen en ontploffings-
stoffen alsmede telefoons en kabels in
beslag genomen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Minister Patijn over de erkenning van
Franco.
Buitenland.
Anti-B'uitsche demonstraties te War
schau.
De erkenning van Franco door Frankrijk.
Wankele positie van het Belgische kabi
net.
Uitgifte eener
ln stukken van (1000 en f 500 100 "/0.
Rustige en sollede geldbelegging. Inschrij
vingen worden gaarne aangenomen door
ZESTIG NAZI'S TE BOEDAPEST IN
ARREST.
Waarschijnlijk naar een concentratie
kamp.
Er zijn te Boedapest 124 bureaux van
de Hongaristische partij in Hongarije go-
sloten, 60 personen zijn in arrest gesteld
na huiszoekingen in de woningen der par
tijleden en in de partijbureaux. Zij zullen
waarschijnlijk naar concentratiekampen
worden gezonden.
Vele wagonladingen documenten wer
den bij deze huiszoekingen in beslag ge
nomen. In het hoofdkwartier der partij
heeft de politie volledige lijsten met de
namen der leden gevonden.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft verklaard, dat de regeering niets wil
ondernemen tegen politieke bewegingen
die haar actie uitoefenen binnen het ka
der van de wet maar dat de Hongaristen
een haard van onwettigheid vormden.
SPOORWEGEN
EN LUCHTBESCHERMING.
Een urgentie-plan opgesteld.
Naar gemeld wordt, heeft de directie
der Nederlandsche Spoorwegen vóórhaar
bedrijf een z.g. urgentie-plan voor de be
scherming tegen luchtaanvallen doen op
stellen.
Bij de laatste groote luchtbeschermings
oefeningen in het Westelijk deel van ons
land heeft men namelijk vele ervaringen
opgedaan, die een juist inzicht hebben ge
geven in de moeilijkheden, die op het ge
bied van de spoorwegen zijn te overwin
nen.
Dë inspecteur voor de bescherming van
de bevolking tegen, luchtaanvallen heeft
zijn instemming met de plannen betuigd.
Wat betreft de afscherming der verlich
ting, het eventueel aanbrengen van nood
verlichting, de aanschaffing van gasmas
kers, de bestrijding van brandbommen,
enz. enz. zijn verschillende maatregelen in
voorbereiding.
Bovendien zal, naar wij vernemen, bin
nen afzienbaren tijd een reglement voor
de luchtbescherming bij de Nederlandsche
spoorwegen verschijnen, o.m. regelende
het oprichten van brandploegen, ploegen
voor de eerste hulp, ontsmettingsploegen,
enz.
VERRUIMING
ECHTSCHE1D1NGSMOGELIJKHEID.
Een bedenkelijk teekeni
De vereeniging tot verruiming van de
echtscheidings-mogelijkheid heeft aan den
Minister van Justitie een pakket lijsten
doen toekomen, bevattende 11.017 hand-
teekeningen, als teeken van instemming
met het verzoekschrift, dat deze vereeni
ging op 22 November 1938 aan den Mi
nister heeft gezonden.
Daarin uitte de vereeniging de volgen
de desiderata; 1. opneming in de wet van
ongeneeslijke krankzinnigheid als echt
scheidingsgrond en 2. wijziging der rege
ling van de scheiding van tafel en bed in
dien zin, dat het beide partijen mogelijk
zal zijn na drie jaar na hei uitspreken der
scheiding, eenzijdig dus zonder mede
werking van de wederpartij een defi
nitieve ontbinding van het huwelijk te
verkrijgen.
TEWERKSTELLING WERKLOOZE
ARBEIDERS IN BLOEM-
KWEEKERI JEN.
Overheid verleent bijslag op het loom
De regeering heeft haar steun verleend
aan een plan van B. en W. van Aals-
