h
GELD
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
DONDERDAG 23 FEBR. 1939
53e JAARGANG - No. 124
zand
cm het
lharen
or den
nder
ïgen.
I heeft
doen.
er, de
recht
en Aanbod"
ummerf 0.85
Minister Van Dijk verdedigt
het defensie-beleid.
Buitenland.
Chamberlain wil
„Vrede door kracht".
Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs fi,5i- pe* .ual
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cant per rege!
Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
1st, Goes en J.
rke f7620; W.
7493; W. A.
f7375; J. Ha-
)0; P. van Don-
74; J. den Oude
3 erg, Bruinisse
zee f 5996.
RBERICHT.
hedenmorgen
ïgen zwaar be-
g; temperatuur
nin 0; neerslag
hedenavond tot
uur;
geen neerslag
ar bewolkt, ma-
en, weinig ver-
Idag 3 u.:
,g 3 u.: 771.
stsers:
DE DEFENSIE-BEGROOTING DOOR DE
EERSTE KAMER Z.H.S. AANGENOMEN
De Eerste Kamer heeft gisteren de be
handeling van de Defensie-begrooting
voortgezet.
Nadat eerst de heeren DeSavornin
L o h m a n (C. H.) en B r i t (A. R.)
het beleid van den Minister krachtig had
den verdedigd en de heer V a n V e s -
s e m (N. S. B.) allerlei grieven had geuit,
kwam Minister van Dijk aan 'het woord.
Minister Van Dijk begon
met zijn dank uit te spreken voor de wel
willende opmerkingen jegens zijn beleid.
Spr. zal zich onthouden van internatio-
naal-politieke uitlatingen betreffende bet
laatste verleden, bet heden en de toekomst
Het is beter dit van de regeeringstafeï
na te laten.
Eenige maanden geleden hebben we het
oorlogsgevaar nabiji gehad. Slechts één
stem is dan ook vernomen voor verlaging
van de militaire uitgaven. Overigens is er
verschil in graad in het oordeel over on
ze weermacht.
Wat het belang der defen-
s i e betreft, is in de M. v. A. het stand
punt van het Kabinet uiteengezet. Den
heer Wiardi Beekman heeft spr. inge
schakeld bij degenen die een krachtige
defensie voorstaan; doch het financieel
'bereikbare mag niet worden overschreden
Dit is ook het standpunt der Regeering.
D'e heer Coiijn noemde aldus de heer
Wiardi Beekman werkloosheid naast
defensie het groote probleem. Noch bet
een, noch het ander wordt verwaarloosd;
er is redelijk evenwicht. Doch de de
fensie is ook een alles om
vattend belang; met de zelf
standigheid komen soci
ale en cultureel© waarden
tevens in ernstig gevaar.
De heer Van Embden is tot de overtui
ging gekomen, dat een beroep op collec
tieve veiligheid niet meer geoorloofd is;
hij aanvaardt een plicht tot defensie, doch
heeft veel critiek.
Ei- blijven zoovele leemten aldus de
heer Van Embden dat men die niet
moet trachten aan te vullen, doch er wel
wat bij kan maken. Spr. kan daarin den
heer Van Embden niet volgen. I s e r
een land te vergelijken met
Nederland, klein in Europa,
maar uitgebreid in Indië,
doch beide gelegen op ge
ografisch en strategisch
gevaarlijke punten? Zou
dan een krachtige weer
macht voor de preventie
niet no o dig zijn?
De heer Van Einbden zegt, dat een groo
te weermacht een gevaar kan zijn. Doch
kan de Nederlandsche weermacht ooit
voor iemand een gevaar zijn? Tsjecho-
Slowakije is een voorbeeld van een klei
nen staat, aan zijn lot overgelaten al
dus de heer Van Embden. Zal het Neder
land niet zoo gaan?
Het gaat om de levensbelangen van de
groote mogendheden, en onze geografi
sche ligging geeft verder bet antwoord.
En zal met een zwakke weermacht het
uitgesloten zijn, dat de strijd in ons land
wordt gevoerd? We moeten doen wat we
kunnen en overigens op Gods band ver
trouwen.
Er moet een behoorlijke weermacht zijn
en in alle omstandigheden in handen van
het gezag.
Aanhangers van de N. S. B.
moesten uit ;het leger wor
den verwijderd, omdat op
hun getrouwheid niet kan
worden gerekend. Het is overi
gens onjuist, dat er maar één ideologie
tot de weermacht wordt toegelaten. De
heer Van Vessem is bevredigd door spre
kers antwoord op zijn vragen, doch dit
was volgens hem te laat. Er was trouwens
geen dubbelzinnige uitlating in het En-
gelsche parlement. Spr. heeft bovendien
verleden jaar een uitdrukkelijke verkla
ring in de Kamer afgelegd en de heer
Van Vessem had zich daaraan moeten
houden.
Spr. ontkent, de taak van de 1 e g e r -
predikanten te eng te zien. Men
moet ook rekening houden met de taak,
door hen in oorlogstijd te vervullen.
De heer Van Rappard brak een lans
voor oudere reserve-offi
cieren, opdat die in het beroepsleger
worden opgenomen. Spr. acht het niet
noodig en niet gewenscht.
T.a.v. het vliegtuigmateri-
e e 1 wordt uitvoerig onderzoek gedaan,
o-.m. in Amerika. Spr. zal zooveel moge
lijk de binnenlandsche industrie bevorde
ren.
Over kabelballons is het oor
deel verdeeld. Er zijn urgenter zaken, en
in alles moet het geheele weermacht-sys
teem in het oog worden gehouden.
Eenige versnelling der grens-
beveiliging kan worden verkregen.
Doch een algemeene versnelling der mobi
lisatie kan volgens de tegenwoordige vre
desorganisatie niet zonder veel kosten
worden verkregen. Inmiddels zijn er nog
mogelijkheden in het bestaande stelsel,
welke ten volle zullen worden benut.
Een tweejarige eerste
oefentijd is niet mogelijk; er zou
tweemaal zooveel kazerneruimte moeten
zijn en de kaderuitbreiding zou te kost
baar worden. De kosten zouden f 150 mil-
lioen per jaar bedragen.
De versterking der grens -
beveiligingstroepen betreft
niet de militaire politie, doch de mobili
satie. Er zullen bij mobilisatie heel wat
meer grensbataljons direct onder de wa
penen komen dan de thans daartoe be
stemde zestien grensbataljons.
Er is aangedrongen op verdere terrein-
veratterking. Er is gesproken over 200 ka-
zematlileni Maatregelen zijn genomen, wel
ke binnienkorll een veelvoud van dit getal
waarborgen.
Een groote reeks versterkingen zal ge
lijktijdig worden aangelegd, zoo in hef
Oosten als in het Zuiden ais langs de ge
heele kust.
De keuze der grensgarnizoe-
n e n is zorgvuldig gedaan. Spr. zou ze
niet te dicht bij de grenzen willen hebben.
De Zwitsersche reis van het Prinselijk gezin. De aankomst te Interlaken. Op den
voorgrond H. K. H. Prinses Juliana met bloemen in haar arm.
In de Ambachtsschool aan den Postjes
weg te Amsterdam worden door jeugdige
werkloozen onderdeelen van dieseltrein-
modellen vervaardigd voor de tentoonstel
ling „100 jaar Ned. Spoorwegen", welke
in de hoofdstad zal worden gehouden.
Voortdurend is de aandacht gericht op de
snelheid van vervoer.
Ondergrondsche hangars
kunnen worden gemaakt. Doch het wordt
te kostbaar in onzen bodem. Er wordt
overigens het redelijke gedaan ter beveili
ging. Doch het kost moeite, het materiaal
uit het buitenland te krijgen.
Er zijn opmerkingen gemaakt over bet
luchtafweergeschut voor
particuliere gebouwen. Er
is ten deele veel misverstand. Men heeft
het noodeloos ingewikkeld gemaakt.
De landsverdediging is 's Rijks zaak.
dus wat het militaire betreft. Hier gaat
het om particuliere bedrijven. Hoe belang
rijk in oorlogstijd, ze zijn geen militaire
objecten. D'e militaire overheid is voor
dat alles niet aansprakelijk. De particu
lieren kunnen echter in de luchtbescher
ming naast het passieve het actieve ele
ment brengen. De bediening kan worden
opgenomen in een landstormverband, en
dan is dat internationaal rechtens verze
kerd. Bovendien is er hier vrijwilligheid
en wordt niemand gedwongen.
De maritieme weermidde
len besprekend, wijst spr. op betgeen
reeds in aanbouw is: tusschen de 40 en 50
groote en kleine eenheden. Men denke
daarbü aan de opleiding van het perso
neel. D'e regeering beeft zich een vierja
renplan gesteld. Het komt er op aan, dit
te verwezenlijken. Nu kan er b.v. over vijf
jaar een critieke periode ergens op den
aardbol zijn. Doch onvoldaanheden zullen
er blijven.
Inderdaad is de verdediging
van Indië voor Nederland geweldi
ge offers waard. Reeds in de M. v. A.
is betoogd, dat het praematuur is, thans
reeds te bespreken in welke richting even-
tueele versterking der vloot moet gaan.
Daarover kunnen we bier nog niet spre
ken.
Wel kan men zich uitspreken voor ver
sterking der zeemacht in Indië. Het be
zit van een paar zware schepen vergroot
de veiligheid van Indië.
Doch spr. gaat thans geen stap verder
dan het plan, door het Kabinet vastge
steld.
Inmiddels zijn er wel gegevens verza
meld. Want het inzicht kan anders wor
den, aangaande de internationale positie.
Men onderschatte de kosten niet. De 'heer
Van Rappard sprak van vier zware sche
pen. Die kosten 6570 millioen per stuk,
ter grootte van 24.000 ton met stukken
van 28 cm.
Als er vier slagschepen plus nog een
kruiser er bij' komen, dan kost dit aan
exploitatie in veertig jaar 40 millioen
per jaar meer.
In totaal, walinrichting inbegrepen, is
er f 340 millioen mee gemoeid, aan aan-
schaffingskosten.
Spr. hoopt te mogen blijven rekenen op
aller belangstelling voor de weermacht.
Bij de replieken komt de heer Van
V e s s e m (N. S. B.) er tegen op, dat de
N. S. B. uit de weermacht wordt geweerd.
Zij heeft altijd een loyale houding aan
genomen, afgescheiden, van de houding
van enkele individuen.
De m i n i s t e r antwoordt, dat men
niet den indruk moet wekken, als wordt
slechts één ideologie tot de weermacht
toegelaten. Dat was sprekers bezwaar te
gen den heer Van Vessem. Reserve-offi
cieren, behoorende tot de N. S. B., zijn
door een commissie gehoord en o.m. op
hun trouw aan bet wettig gezag onder
zocht. Men moet daar volmondig beves
tigend op kunnen antwoorden. Anders be
hoort men in 't leger niet thuis. Evenmin
als andere ambtenaren in staatsdienst.
Wat de vragen van den heer Van Ves
sem betreft, verwerpt spreker diens ver
wijt, dat de regeering in gebreke was ge
bleven met het geven van inlichtingen.
Reeds verleden jaar heeft spr. ver
klaard, dat er geen schijn of schaduw van
bewijs is van eenig contact met een an
dere mogendheid.
De defensiebegrooting
wordt z. h. s t. aangenomen
(tegen de beer Van Embden, V. D.).
EEN GEWELDIGE DEFENSIEMACHT.
De Engelsche. minister-pres. Chamber
lain heeft gisteren te Blackburn een re
devoering uitgesproken, waarin hij een
beroep heeft gedaan op het land, om de
politiek der regeering van „vrede door
kracht" te steunen.
Wanneer overal sterk wordt bewa
pend, kan dit niet een zekere bezorgdheid
wegnemen, dat een incident, misschien
op zichzélf onbeteeke-nend, de geheele
machinerie in beweging kan zetten.
„Het komt miji voor", aldus Chamber
lain, „dat onder dergelijike omstandighe
den alleen roekelooze, onverantwoorde
lijke of onwetende lieden kunnen wen-
sehen, dat de regeering eenige andere po
litiek zou volgen dan wijt voor onszelf
hebben vastgesteld, een politiek van vre
de door kracht,, welke geen gelegenheid
zal voorbij laten gaan, verdenkingen en
vijandelijkheden den kop in te drukken
en terzelfdertijd gestadig, vastberaden en
met de hulp van onze vrienden binnen en
buiten het rijk een macht op te bouwen,
die zoo formidabel is, dat
zijt onze rechten en v r ij -
heden kan handhaven te
gen ieder, die zoo onbe
zonnen zou zijn ons aan
te v a 11 e n."
Schepen, geschut, vlieg
tuigen en munitie verla
ten thans in voortdurend
toenemende hoeveelheden
eo toenemend aantal onze
wërven en fabrieken en
onze positie is thans, ver
geleken bij een paar maan
den geleden, geweldig ver
sterkt.
Chamberlain trad daarna in bijzonder
heden over het werk der verdediging
van de burgerij.
Hiji zeide te hebben opgam/erkt, dat een
aantal critici -zeer stellig verklaren, dat
Binnenland.
Defensiebegrooting door de Eerste Ka
mer aangenomen.
De kwestie van het centrale vliegveld.
Buitenland.
Weer een rede van Chamberlain.
Nederlandscb of Kngelsch schip vergaan?
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt inlichtingen.
stalen schuilplaatsen, welke aangeschaft
worden en waarvan de kosten 20 millioen
pond bedragen, geen bescherming geven
tegen -directe treffers. Deze schuilplaat
sen moeten volgens hen worden opgege
ven en in plaats daarvan moeten schuil
plaatsen worden ingericht, die zóó diep
onder 'den grond liggen, dat zij door geen
enkele bom kunnen worden getroffen.
Wanneer men de zaak zou overdenken,
zou men zien, dat het niet zoo eenvou
dig is, Er mioet rekening worden gehou
den unlet de mogelijkheid, dergelijke diepe
schuilplaatsen binnen te gaan zonder pa
niek of overijling. Een -directe treffer bij
den ingang zo-u veel slachtoffers eischen.
De regeering heeft nog geen definitief
besluit 'kunnen nemen over de kwestie
van diepe bomvrije schuilplaatsen, -doch
intusschen is het volgens spreker zeer
zeker juist voort te gaain- met de sp-linter-
vrije schuilplaatsen.
Chamberlain-dankte de vaderlandslie-1
v-ende mannen ,en vrouwen, die zich reeds
hadden opgegeven om deel te nemen aan
den vrijiwilli-gen nationalen -dienst.
Er zijini echter nog steeds hiaten en
Chamberlain Liet dan -ook een oproep
hooren, zich ook verder vrijwillig aan te
mlelden.
'Onze wapenen bedreigen niemand en
wij hebben ook geen andere gedachte,
dan van vriendelijkheid jegens eenig an
der ,volk ter wereld.
'Mijn eigen meest oprechte wensch is
de vestiging van den vrede te zien en
het vertrouwen, dat hiji bewaard zal kun
nen blijven.
Geen land gaat echter voor de aardig
heid over tot dezen ruïneuzen vorm van
uitgaven. M)en doet dat, omdat men be
vreesd is voor hetgeen zou -gebeuren, in
dien men ontwapent.
De verhouding tot Duitschland.
'Chamberlain deelde verder mede, dat
hij -de onlangs tusschen -de Duitsche en
Britsche kolenindustrieën gesloten over
eenkomst, welke gevolgd za-1 worden door
onderhandelingen tusschen de vertegen
woordigers der Britsche en D'uitsuhe in-
De Zwitsersche reis van het Prinselijk gezin. De aankomst te Grindelwald.
