Hl fin. Mij. „Zeelandia" Boes GELD Dagblad voor de Provincie Zeeland WOENSDAG 22 FEBR. 1939 53e JAARGANG - No. 123 Uitgave: N. V. Uitgevers Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" De Eerste Kamer over 's lands defensie. Buitenland. engelands defensie. Binnenland. Minister De Wilde heeft een rib gebroken. Belangrijkste Nieuws. beschikbaar voor den aankoop van een Automobiel H. M. de Koningin naar Zwitserland. Een Nederlandsch succes. Uit de Provincie Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA AbORtt6at4>acffprijs 2.L1 ps: hud Weekabonnesw entert voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlün 30 cent per regel Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting EEN GOEDE DAG VOOR MINISTER VAN DIJK, „LIEVER ONDERGANG DAN SLAAF." 't Kam verkeeren. Wie had enkele jaren geleden kunnen denken dat eon sociaal-democratisch lid van de Eerste Kamer, na een rede over 's lands defensie door den betrokken mi nister met een stevigen handdruk zou worden gecompliceerd? En toch is dit gisteren gebeurd. Het was trouwens voor onzen minister van defensie heelemaal een goede dag Van verschillende kanten bleek warme waardeering voor zijmi kloek beleid. Daar was allereerst de heer Van R a p p a r d (Lib.) die verklaarde zich in hoofdzaak met bet defensiebeleid te kun nen vereenigen. In sommige opzichten zou hij verder willen gaan; zoo bepleitte hij de aanschaffing van één of meer slag schepen, speciaal ten behoeve van de ver dediging van Indië. Verder zou hij bet aantal kruisers willen vermeerderen, ter wijl mede op verlenging van den eersten oefentijd en op uitbreiding van het con tingent werd aangedrongen. De heer Blomjous (R.K.) toonde zich erkentelijk voor de verbetering onzer defensie vooral omdat het complex van sociale voorzieningen bij geen enkel ander land ten achter staat. Spr. wees er op, 'dat de vrijheden van ons volk, historisch gegroeid, beschermd moeten worden. Spr. vroeg maatregelen om te komen tot uitbreiding van de Ne- derlaindsche vliegtuigindustrie, uitbrei ding vam de troepen voor de grensbeveili- ging, en verdediging van de provinciën ook buiten de waterlinie. Verder drong hij aan op voortgang met den kruiserbouw. De beer Wi ardi Beekman (S.D.) had wel critieib, miaar wat de hoofdzaak betreft stelt bij zich op het standpunt: liever ondergang dan slaaf. Wij zullen trouw moeten blijven aan de groote eischen welke het recht aan de internationale eischen onverbiddelijk stelt. Spr. sprak er zijn voldoening over uit, dat de grenstroepen worden uitge breid en de greinsversterking vermeerderd en verbeterd. Met nadruk verklaarde Spr. dat het van belang is te weten, ook in het buiten land, dat er ten aanzien van de lands verdediging eenheid is bijl otrus volk. De heer Van Eimbden (V.D1.) ont- wapenaar van professie, liet een ietwat ander geluid hoeren, inizooverre dat hij op beperking van de militaire uitgaven aandrong. Scherp hekelde deze spr. bet lands- gevaarlijik optreden vam de N.S.B., die de Duitsche regeering aanspoorde tot een scherpen boycot van de Rotterdamsche havens, toen de burgemeester een maat regel nam om de orde te handhaven. Be regeeriing, aldus Stpr., houde de N' ederlandsche Seys-Inquards goed in het oog 1 Blijkbaar begreep de heer Van Emfb- den niet, dat hij met zijn oogen om onze weermacht te verzwakken, speelt in de kaart van de z.g. nationalisten, wier op treden voor „volk en vaderland" een ern stig gevaar beteekent. Chamberlain vraagt meer onderling vertrouwen. Gisteren heeft het Lagerhuis de debat- teu over de landsverdediging hervat. Mi nister-president Chamberlain heeft daar bij het woord gevoerd. Een lange periode van krachtsinspan ning en voorbereiding, aldus de premier, begint thans zichtbare vruchten te dra- Sen. in de laatste paar maan den heeft de productie van oor- ogsnaateriaal een opmerk e- ij k e vermeerdering te zien ge- gtev.?n' "Bet zal niet lang meer duren 0 wij zullen kunnen zeggen, dat de voor zorgsmaatregelen de resultaten opleve ren, welke wij wenschen." r.' vroeS zich af of het Huis de volle eteekenis besefte van den omvang der tsn118 ,01}der °°gen geziene uitgaven, n.l. ïïhUioen pd.st., welk bedrag niet ver f lg, va?) nationale schuld op kor- n termijn in de jaren voor den oorlog. Indien ik zou kunnen geloo- dat een conferentie van iders der naties doeltreffen de resultaten zou opleveren, zou ik niet aarzelen deze thans bij e en te roepen." Ik voel echter, dat wij thans nog niet voldoende ver trouwen hebben geschapen, Onze uitgebreide bewapening dient al leen om ons te verdedigen. Indien het waar is, dat anderen evenmin als wij van plan zijn aan te vallen, dan moeten wij daar uit opmaken, dat allen deze ruïneu ze bewapeningen uit wanbegrip uit breiden. Daarna voerde Churchill het woord. In geval van oorlog, aldus spr., ben ik er zeker van, dat, hetgeen God verhoede, wij betrokken moeten worden in een nieuwen wereldoorlog. De productie van munitie had reeds lang geleden moeten zijn begonnen op een schaal, onmetelijk veel grooter dan het departement van oorlog ooit heeft mogen overwegen en wij behoorden in de eerste paar maanden een weermacht ter beschikking te heb ben, die grooter is dan alles, waarover wij tot dusver hoorden. ROEPT ITALIë NOG MEER LICHTINGEN OP? Het gerucht gaat, dat nog steeds nieu we contingenten gespecialiseerde Itali- aansche troepen onder de wapenen ge roepen worden. Officiëele bevestiging is niet te krijgen, doch gewoonlijk welinge lichte kringen meenen, dat de eerste groep van de lichting van het jaar 1902 zich vóór het einde van deze week moet melden. Wat het aantal dezer opgeroepenen aan gaat, dat zou hetzelfde zijn als dat van het eerste contingent van het jaar 1901, dat vorige maand werd opgeroepen. Toen werd officiéél aangegeven, dat het 60.000 was. Bepaalde uitzonderingen worden ge maakt. Zoo kunnen zij, die werk hebben als chauffeur, bij het bouwen van brug gen en aanleggen van wegen, vrijstel ling vragen, evenals vaders van drie of meer kinderen. Het doel van dit voortdurend oproepen van officieren en gespecialiseerde man schappen is om tegen den zomer een millioen man onder de wapenen te heb ben in Italië. HET NIEUWE BELGISCHE KABINET. Minister-president Pierlot heeft om trent zijn nieuwe kabinet o.m. nog het volgende tegenover de pers verklaard: „De regeering wil steunen op een zoo ruim mogelijke parlementaire meerder heid dit spreekt van zelf 1 doch in ieder geval op de Katholieke rechter zijde in haar geheel en op de socialisti sche linkerzijde eveneens in haar geheel. Indien deze voorwaarde niet verwezen lijkt wordt, zou de regeering van oordeel zijn, dat de vereisebte omstandigheden niet aanwezig zijn, om voort te gaan met het uitoefenen van het gezag." Men staat zeer sceptisch ten opzichte van de levensvatbaarheid van deze re geering,'omdat het nog lang niet zeker is, dat zij door de linker- en rechterzijde in haar geheel zal gesteund worden. EEN GEHEIME ZENDER HITST OP TOT REBELLIE IN SYRIë. Een geheim Syrisch-Arabisch radio station, dat volgens de Fransche politie in Tripolis moet staan, heeft orders aan de rebellenleiders, die met nummers worden aangeduid, gegeven, om te Alep po, Damascus en Latakia wapens uit te deelen en zich voor een gelijk- tijdigen opstand in genoemde steden voor te bereiden. Het station, dat sedert verscheiden da gen met zijn uitzendingen een aanvang heeft gemaakt, heeft medegedeeld, dat „een revolutionnair comité voor Groot- Syrië" is opgericht. Verwijzend naar den Palestina-opstand stelde de radio-uitzen ding een overwinning der Syriërs op de Franschen in uitzicht. De Fransche politie doet haar uiterste best om het station, dat in Tripolis of in de nabijheid daarvan gelegen moet zijn, te ontdekken. ARABIEREN MINDER ONVER ZOENLIJK? Hoewel de algemeene indruk is, dat de Palestina-conferentie in een impasse is geraakt, wordt in Arabische kringen gezegd, dat de verklaring van den Egyp- tischen gedelegeerde Ali Maher Pasja ten behoeve van de Arabische staten als een kleine afwijking van het tot nu toe on verzoenlijke standpunt is te beschouwen. In Arabische kringen wordt verklaard, dat Ali Maher Pasja met volle instem ming van de naburige staten en de Pale- stijnsche Arabieren heeft gesproken. SPOORWEGRAMP IN SPANJE. Meer dan honderd dooden te betreuren. Een ernstig spoorwegongeluk heeft plaats gehad in de provincie Saragossa, op het traject naar Ariza. Twee militaire treinen vlogen in volle vaart op elkaar. Gisteravond waren reeds meer dan honderd dooden uit de puinen geborgen. TRIOMFTOCHT VAN FRANCO DOOR BARCELONA. Voorafgegaan door tamboers en mu ziekcorpsen heeft generaal Franco Dins dagmorgen, op den vijf en twintigsten dag dus na de bezetting, zijn triomfantelijken intocht in Barcelona gedaan. Van het balcon van een heerenhuis, aan een van de groote boulevards gelegen, liet de generalissimus later de vijftig duizend man sterke troepen, die de zeven leger corpsen van het Gatalaansche front ver tegenwoordigen, de revue passeeren. Het voorbijtrekken der troepen, dat meer dan drie uur duurde, werd gadege slagen door drie kwart millioen men- schen. Twee honderd en vijftig vliegtuigen vlogen boven de stad. „KING GEORGE V" VAN STAPEL GELOOPEN. De 35.000 ton metende „King George V", tot dusver het grootste slagschip der Britsche vloot, is gistermiddag te Walker- on-Tyne door den Koning te water gela ten. Naar schatting heeft één millioen per sonen de tewaterlating gade geslagen. Het was 33 jaar geleden, dat voor het laatst een regeerende vorst een oorlogsschip te water liet. KOSTEN VOOR LEVENSONDERHOUD IN DE VOORNAAMSTE LANDEN. In Duitschland weinig veranderd. Het rijksbureau voor de Statistiek be handelt in zijn jongste overzicht de ont wikkeling in 1938 der kosten voor het le vensonderhoud in de voornaamste landen. In een aantal landen, zooals de Vereen. Staten, 'Groot-Brittannië en Polen, trad voornamelijk tengevolge van een prijsver laging der levensmiddelen en kleeding een daling in tot 3 pet. In de Midden- en N.-Europeesohe landen, o.a. in Duitsch land, beperkten zich de veranderingen tot fracties van een pet. In de derde groep landen stegen de kosten voor levensonderhoud, o.a. in Zwe den met 1.2 pet., in Italië met 1.8 pet., in Frankrijk met 9.7 pet. en in Japan met 16.2 pot. DUITSCHE VRAGENLIJST AAN ZWEEDSCHE RELATIES. De Zweedsche regeering heeft evenals de Noorsche een mededeeling ontvangen van 'de Düitsche regeering, dat deze niet kan goedkeuren dat Duitsche firma's vragen richten, tot haar buitenlandsche relaties teneinde te weten te komen of deze al of niet „arisch" zijn. BURGEMEESTERS. Bij Kon. beluit van 20 Februari zijn op nieuw benoemd: tot burgemeeter van Ar- kel en Kedichem, F. J. Folkerts; van Oudewater, J. M. van Docnminck; van Venbuizen, H. M. Honijk; van Ameron- gen, jhr H. van den Boch van Elsloo, F. Eiissen en van Sittard, M. W. J. Goen- ders. EEN TWEEDE BIJZONDERE VLUCHT VAN DE K. L. M. NAAR ZUID-AFRIKA In November a.s. 'Omtrent de plannen om in November van dit jaar opnieuw een vliegtuig van de K. L. M. voor een bijzondere vlucht naar Zuid-AJrika te laten vertrekken, waarvan wij gisteren melding maakten, wordt nader gemeld: Verbetering van de handelsbetrekkin gen tus'sehen de Unie van Znid-Afrika en Nederland en 't aanknoopen van nieu we banden ligt hierbij' in de bedoeling. De voorbereiding voor deze bijzondere vlucht geschiedt in nauw contact met de hiervoor in aanmerking komende instan ties. Medewerking van de regeeringen van Nederland en Zuid-Afrika is gevraagd. Het vertrek zou omstreeks 1 November plaats vinden. Vóór 4 December zal het gezelschap, dat aan deze bijzondere vlucht deelneemt, in Nederland terug kunnen zijn. Dit tijdstip is voorloopig gekozen om zooveel mogelijk met de gunstige seizoen- omstandigheden rekening te houden. ADRES OVER DE SPELLING. Leer are no rgan i satii es tegen een nieuw Koninklijk Besluit. Dé vier samenwerkende organisaties van onderwijs hebben den ministerraad een nieuw adres over de spelling gezon den, naar aanleiding van de mededeeling van den Minister van Onderwijs aan de Eerste Kamer, dat de regeering na ont vangst van het nadere rapport der com- missie-Fockema Andreae bij' Kon. Besluit een wijziging in de vigeerende spelling zal aanbrengen. Adr. zijn van meening, dat een derge lijk Kon. Besluit, dat niet op de wet steunt, de bestaande verwarring nog zal vergrooten en acht 'n dergelijken maat- Baron van Lynden blijkt ook nog een hersenschudding te hebben. Omtrent den toestand van Minister de Wilde die overigens zeer gunstig is, wordt nader gemeld, dat hij ook nog een rib gebroken heeft. Baron van Lynden blijkt behalve een snijwond, een hersenschudding en een kneuzing van den rug te hebben. Uit Montfoort wordt omtrent het on geluk nog gemeld: De wagen van den minister, een bruine Packard, reed met matige snelheid uit de richting Montfoort naar Utrecht. EVen buiten Montfoort onder de gemeente Lin- schoten, slipte de wagen in oen scherpe bocht, schoot over het gladde wegdek en botste tegen een militairen wagen, een zware trekwagen van de motorartillerie uit Utrecht. De luxe wagen werd opzij zeer ernstig beschadigd. Een der wielen werd compleet van de as gereden en stond geheel naar buiten uitgeslagen. De militaire wagen, enorm zwaar ge bouwd, zuchtte er niet eens van", zeide een der rijksveldwachters, die een en an der over het ongeluk vertelde. D'e burge meester van Linschoten, op wiens gebied bet ongeluk plaats had, was spoedig ter plaatse. De beide slachtoffers waren toen reeds binnengedragen bij' de familie Ree horst, waar dr v. d. Heyden hun de eerste hulp verleende en de wonden voorloopig verbond. D'e chauffeur van den minister kreeg geen letsel. Het wegdek ter plaatse heeft weer eens op overtuigende wijze zijn gevaarlijken aard gedemonstreerd. D'aar slipte nu een auto op goede banden met een snelheid van maximaal 60 K.M. Een lichte druk op de rem kan daar bij nat weer nood lottig worden. regel bovendien schadelijk voor bet onder wijs. De conclusie van het adres is een verzoek aan den Ministerraad, om het Kon. Besluit niet uit te lokken, maar de aangekondigde wettelijke regeling af te wachten; mocht een maatregel absoluut noodig zijn, dan voere de regeering de on gewijzigde spelling-1934 volledig in. BUSDIENSTEN ZONDER CONCESSIE. Het optreden van de politie. Naar wij' vernemen, beeft de procureur- generaal bij' het gerechtshof te 'sGraven- hage gistermiddag een bespreking gehou den met verschillende vertegenwoordigers van het openbaar ministerie in zijn res sort en met de hoofdcommissarissen van politie te Rotterdam en te 's Gravenhage over de wijze van optreden tegen onge- concessioneerde busdiensten in verband met de jongste wijziging van het regle ment autovervoer personen (R.A.P). DE PROEF MET DE NIEUWE VELDJAS D'e Minister van Defensie beeft een compagnie van het 6e reg. infanterie en een batterij veldartillerie te Bergen op Zoom aangewezen om in Maart, als de lichting 1939 onder de wapenen komt, in de nieuw model veldjas te worden ge kleed. Men weet, dat men het model der open jas met overhemd en das heeft laten va ren; de nieuwe veldjas zal veel gelijken op de Indische tuniek. WERKZAAMHEDEN NOORD-OOST POLDER HERVAT. Men hoopt dit jaar met inpoldering gereed te komen. Met de hervatting der inpolderings- werkzaamheden van den Noordoostpolder is te Lemmer weer een aanvang gemaakt. Het ligt in de bedoeling van bet syn dicaat Noordoostpolder, dat, na de gun ning van nog 4 km aansluitenden ring dijk, nu nog 5 km moet leggen, dit jaar met dat werk gereed te komen. Bovendien moeten er nog 3.5 km kanaal deel uitmakend van het hoofdkanaal, door den polder worden uitgebaggerd. Aan de M. U. Z. (Maatschappij' tot uit voering van Zuiderzeewerken) is de bag gering van 35 km van dit kanaal opge dragen, terwijl dhr IJ. van Wijngaarden, deelgenoot in bovengenoemd syndycaat, het baggeren van plm. 25 km kanaal, als mede de bodemverbetering van een op pervlakte grond, waar in de toekomst het hoofddorp zal worden gebouwd, is toege wezen. Voor dit werk moet 3.5 millioen m3 grond verwerkt worden. D'e aannemer van den bouw van den sluisput met 't bemalingsgebouw, de heer Haitema van Harlingen, heeft reeds een paar weken geleden met dien arbeid een aanvang gemaakt, door het droogmaken van den fundeeringsput. Binnenland. Dé Eerste Kamer behandelt de Defensie- begrooting. Minister Weiter verdedigt het Koloniaal beleid. Weer een bijzondere vlucht van de K.L.M. naar Zuid-Afrika. De toestand van Minister de Wilde en van Baron van Lynden. Buitenland. Chamberlain over den internationalen toestand. Roept Italië nog meer troepen op? op gemakkelijke betalingsvoor waarden. Vraagt Inlichtingen. Van officieele zijde meldt men ons, dat H. M. de Koningin voornemens is om zich Zaterdag in den loop van den dag naar Zwitserland te begeven voor een verblijf van een twee- of drietal weken. UITVOER VAN POOTAARDAPPELEN NAAR ZWITSERLAND. De minister van oeconomische zaken heeft tot 1 April a.s. den uitvoer naar Zwitserland toegestaan van in spoorwa gons losverladen pootaaidappelen, indien die wagons door of vanwege den Neder- landschen Algemeenen Keuringsdienst te Wageningen zijn geplombeerd. DEENSCHE INTERESSE VOOR NEDERLANDSCHE ARCHITECTUUR. Met medewerking van den vertegen woordiger te Kopenhagen van de vereeni- ging „Nederland in den vreemde", den heer H. R, 't Hoen, zal de heer Willem Gerretsen, architect te Arnhem, voor ver schillende afdeelingen van de „arkitekt- foreningen" in Denemarken voordrach ten 'houden over de architectuur in Ne derland. Baggerwerk te Dover aan Nederl. Maatschappij gegund. In het Engelsche Lagerhuis is de aandacht der regeering gevestigd op het feit, dat voor het uitbaggeren van de ad miraliteitshaven te Dover een contract is gesloten met een maatschappij, die, hoe wel zij in Engeland staat ingeschreven, Nederlandsch eigendom is en onder Ne- derlandsehe controle staat.. In een- schriftelijk antwoord verklaart Shakespeare namens de regeering, dat concurreerende inschrijvingen waren ont vangen van zes firma's; twee dezer fir ma's waren naar verluidde, geheel En- gelsch. Aanvaarding dezer inschrijvingen echter zou practisch het dubbele hebben gekost, terwijl bovendien de tijd, die voor de uitvoering van het werk door deze firma's gevraagd werd, welk werk drin gend noodzakelijk was, aanzienlijk langer was. Onder deze omstandigheden kan de zaak niet opnieuw in overweging worden genomen met het oog op het eventueel toch nog aangaan van een contract met een andere firma. CENTRALE A.-R. KIESVEREEN. GOES Onder leiding van haar voorzitter den heer J. A. D' o m i n i c u s, vergaderde Dinsdag de Centrale A.-R. Kiesvereen. Goes. Na de opening sprak de voorzitter een kort openingswoord waarin hij herinner de aan de internationale spanning en het dreigend oorlogsgevaar ook voor ons land om er in verband daarmede op te wijzen, dat wij houvast hebben aan het woord uit den voorgelezen Psalm: D'e Heere re- geertl Zien we op de vele voorrechten die wij in ons land genieten, dan kunnen we zooals Spr. nader aantoonde hier aan toevoegen: Onze God geeft zegen. Wij weten niet wat de toekomst ook op politiek gebied zal brengen. Maar wel kennen wij' onze taak. Met een opwekking om mee te werken opdat we bij de ko mende verkiezingen onze positie kunnen handhaven, eindigde spreker. Uit het Jaarverslag van den secretaris

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1