N.V.Hendrikse&C— Bank Boes l? Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD. Niet inslapen. Een Nederlandsche Marine-commissie in de Vereenigde Staten. I i »*ilh lllhf 111*;» B^ggt J p s s g* fr SrSI MAANDAG 20 FEBR. 1939 5 3 e JAARGANG - No. 121 Buitenland. De strijd in Spanje. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. 3Va Geref. Kerk Rotterdam (C) 100 Uit de Provincie eg w a*> p E3* 'g W j§ 7 PL L^S S CO 3 CD 3 O cd o u n ca CD 8- cd' B g 3 5-lf S 2.S-E ri® g M CP P- iï-gi^ a B l§ CD B lb> i-i P B w CD g P-M I gi O G> 19 ^8 8 5[ trq 5- g I E" M «4 5. o SSoP P T Pl Sfi p. s >7* p H ft fS w 1.1 B p- 2 CD P o - B <5 t0^ «-i. CD aq 2- CD 3 Q hi P tr" r-t* P* pj '53: P- P O o e P CD 8&§ jSÉj CD P -3 ;-g S^fl ag-8 a- H Bgg P-Crq P- cs p. P* P j# P a. w'a- v 8 P CD Q m s-p crq cd &F 3 P.ËS g £8 F p- Oq S, 3-L. o1 CP O Jr* W> P. HJ CD CD CD P S^p- 2 f P g e NP: N o P* 8- P* 2 t*r M p* p w Is 0 p- g-ft 0, g- P Orq P S p P N p e-+- CP <J 3 Orq p g cp CP 2 2 ts Orq p pj g J3 p P-B P j2. M H-" c:. p CD $3 ct*- P4 £3 s. l'P P- H S'g 1-1 «3 <J P S3 P*g*p. P P P P P Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs i3.50 per k-riaoJ Weekabonnementen voor Midu<-iburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden medededingen 00 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De verkiezingen voor de Tweede Kamer den in 1937 voor de Antirevolutionaire partiji een ongedacht gunstig verloop. In 1933 klom het aantal op de A. R. partij uitgebrachte stemmen van 391.832 in 1927 tot 4-99.890, terwijl het aantal Ka merzetels van 12 op 14 steeg. Mede in verband met de uiterst felle campagne van de N. S. B., speciaal tegen de A. R. partij en. haar leider Dr Golijn, werd het niet onmogelijk geacht, dat de stembus van 1937 verlies zou brengen. Het tegendeel was echter het geval. De A. R. party verkreeg niet minder dan 665.501 stemmen, waarvoor 17 zetels in de Tweede Kamer werden toegewezen. "Wiji zijn dankbaar voor dit resultaat. Maar het is misschien niet overbodig in verband hiermede te herinneren aan het spreekwoord, dat het sterke beenen zijn die ^de weelde kunnen dragen. Het gevaar bestaat, dat bet in 1937 be haalde succes tot verslapping zal leiden en dat de meening gaat postvatten, dat het er straks op een stem meer of minder niet aankomt. Dit zou een hoogstgevaarlijke misreke ning kunnen worden. Vandaar onze waarschuwing: niet inslapen! BOMMEN OP ALICANTE, GRANATEN IN MADRID. Talrijkei dood en'. Alicante is Zaterdag bet doelwit der vliegers van Franco geweest, terwijl Ma drid weer hevig beschoten werd. In Ma drid zijn verscheidene dooden en gewon den te betreuren, te Alicante bedraagt het aantal dooden 60 en dat der gewonden 200. In laatstgenoemde stad zijn voorts 30 huizen en gebouwen geheel of gedeel telijk vernield. Het bombardement van Alicante het zwaarste sedert 12 maanden - voltrok zich binnen drie minuten, in welk tijds bestek een honderdtal projectielen neer daalde. Om 11.50 versohenen vier natio nalistische vliegtuigen boven de stad. Zij kwamen uit Noord-oostelijke richting en vlogen op ongeveer 4000 m hoogte. On middellijk daarop kwamen de eerste bom men omlaag. Twee zware projectielen kwamen terecht op een gebouw, in welks schuilplaats een groot aantal personen een heenkomen hadden gezocht. De ge volgen waren ontzettend. Dertig men- schen waren op slag dood, een honderd tal bekwam verwondingen. Het gebouw werd met den grond gelijk gemaakt. Ook kwam een bom op een school terecht, waardoor een aantal kinderen gedood of gewond werd. Weer 55.000 soldaten uit Frank rijk vertrokken). Hoewel nog geen officieele beslissing ten aanzien van een hervatting van het spoorwegverkeer tusschen Spanje en Frankrijk bekend geworden is, zijn aan de grensstations Hendaye en Irun maat regelen genomen, die doen verwachten, dat de hervatting weldra een feit zal zijn. Gisteren zijn ongeveer 55.000 Spaan- sche soldaten over de internationale brug te Hendaye gerepatrieerd. T0KI0-R0ME-BERLIJN. Een drievoudig militair verbond? Uit goede bron wordt vernomen, dat de vertegenwoordigers van de regeeringen te Rome, Berlijn en Tokio sedert verschei dene maanden werken aan een drievou dig militair verbond. Ia gematigde Japansche kringen zou men een politiek van voorzichtigheid je gens de democratieën in acht willen ne men. De voorstanders van het verbond voe ren als argumenten aan den val van Bar celona en het bezetten van Hainan. Zij wulen zooveel mogelijk voordeel trekken de strategische successen van de drie mogendheden. EIGENDOMMEN DER R.-K. JEUGD ORGANISATIE TE DüSSELDORF IN BESLAG GENOMEN. Alle roerende goederen van de R.-K. ongemannen-organisatie in het district usseldo-rf zijn in beslag genomen. Kort geleden is het R.-K. jeugdhuis te Dusseldorf, centrale van 'het R.-K. Jonge Mannen-ver bond van D'uitschland, door de gestapo gesloten. Thans zijn dus ook van deze organisatie de bezittingen geroofd. NAAR EEN TIEN-URIGEN WERKDAG IN DUITSCHLAND. Het zal op de Duitsche scheepswerven voortaan verboden zijn, met meer dan 2 ploegen per dag te werken. Deze ver ordening van den rijksbouwcommissaris beteekent practisch een verbod van den acht-urigen arbeidsdag en invoering van een tweeploegenstelsel van tien uren elk. Het is bekend, dat het gebrek aan ar beidskrachten reeds talrijke ondernemin gen, en niet alleen in de bouwvakken, er toe gebracht heeft, den arbeidsduur van 8 tot 10 uur te verhoogen en 'het drie- ploegenstelsel van 8 uur te vervangen door een tweeploegenstelsel van tien uur elk. HANDELSACCOORDEN TUSSCHEN POLEN EN RUSLAND. Na onderhandelingen, die verschei dene maanden geduurd hebben, zijn drie accoorden te Moskou onderteekend, waarin de oeconomische betrekkingen tussohen Polen .en de Sowjet-Unie worden geregeld. TEGEN DE CONFESSIONEELE SCHOOL. Dë burgemeester van Frankfurt a. M. maakt bekend, dat zes confessioneels scholen verwereldlijkt zullen worden. Van de 30 confessioneels scholen, die nog in de stad bestonden op genoemden datum, zijn er zeven in December verwereldlijkt, zes anderen volgen thans. MAARSCHALK BADOGLIO NAAR TRIPOLIS. Maarschalk Badoglio, de chef van den staf van het Italiaansche leger, heeft zich ■te Napels ingescheept voor Tripolis. Niet-officieel wordt vernomen, dat Ba doglio naar Tripolis is vertrokken met een speciale missie, waaromtrent tal van ge ruchten de ronde doen. De voor de hand lig'gende conclusie is, dat de reis verband houdt met de Italiaansche verdedigings maatregelen in Noord-Afrika. Er wordt te Rome niet ontkend, dat de garnizoe nen aldaar de laatste weken voortdurend krachtig versterkt zijn en thans ongeveer vier divisies sterk zijn. Ook wordt toege geven, dat maatregelen zijn genomen om het garnizoen binnen den kortst mogelij- ken tijld oog verder te versterken. DE SOESOEHOENAN VAN SOERAKARTA OVERLEDEN. Na een langdurige ziekte is overleden de Soesoehoenan van Soerakarta. De volledige naam en titels van den overledene zij'n: Pakoe Boewono (Spil van de wereld), Senopati Ingalogo (aanvoer der in den krijg), Abdoerrachman (die naar van den Barmhartige), Safidin (heer van het geloof), P'anotogomo (regelaar van den godsdienst), de Xde. Hij was luitenant-generaal bij de legers van Hare Majesteit de Koningin der Ne derlanden, voerde het Grootkruis der Orde van Oranje Nassau met de zwaarden en een twintigtal buitenlandsche onderschei dingen. De overleden zeifbestuurder heeft een hoógen leeftijd bereikt na een zeer lange regeering, waarin hij zeer veel verande ringen heeft aanschouwd. De, keizer van Soerakarta, wien het praedicaat verleend is van Zijne Vorstelijke Hoogheid, kon zich als erfgenaam beschouwen van het oude rijk Mataram, dat destijds een leger van 100.000 op de been bracht om Jan Pieterszoon 'Coen te verjagen. Hij was de hoogstgeplaatste der vier Javaansche zelf- bestuurders, om niet te spreken van nog een paar honderd van hen buiten Java. Knrte Berichten Bij Frederikstad in het Zuiden van Noorwegen is een autobus, waarin 45 menschen zaten, door de leuning van een brug gereden en op een zeven meter la ger liggenden spoorbaan terecht gekomen. Veertig personen werden gewond, van wie vijf ernstig. Op de conferentie van mieester- kleer makers te Weimar is medegedeeld, dat op het oogenblik ongeveer een op de drie Duitschers een uniform draagt. HET EEUWFEEST DER SPOOR WEGEN. P.T.T. zal herdenkingszesels uitgeven. Naar wij vernemen heeft bet Hoofdbe stuur van de P.T.T. besloten om in ver band met het eeuwfeest der Nederland- sche Spoorwegen herdenkingszegels uit te geven. Het staat evenwel nog niet vast, wanneer deze postzegels in omloop zullen worden gebracht. Onderhandelingen over den aankoop van oorlogsmateriaal. Ha Deutsche Nachrichten Büro meldt uit Washington: Eerst thans is bekend geworden, dat sinds Dinsdag te Washington een Neder landsche Marine-commissie vertoeft, wel ke met het Amerikaansche ministerie van marine besprekingen voert over den aan koop van oorlogsmateriaal. Het Nederlandsche gezantschap te Washington deelde mee, dat Nederland watervliegtuigen, torpedobooten, lucht doelartillerie en machinegeweren noodig heeft. Waarschijnlijk zullen honderd vliegtuigen worden gekocht. Bij informatie te bevoegder plaatse vernam het A.N.P., in aansluiting aan dit bericht, dat een technische commissie is uitgezonden, tot het instellen van een onderzoek naar eenig materiaal en in het bijzonder naar de mogelijkheid van aankoop van een zeer beperkt aantal vliegtuigen. De in het D.N.B.-bericht opgegeven bij zonderheden nopens den aankoop, blijven geheel voor rekening van dit bureau. HET PRINSELIJK PAAR TER KERK. H'. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard hebben gistermorgen den dienst bijgewoond in de Ned. Herv. Kerk, de oude kerk, te Soest. Voorganger was ds E. Groeneveld. D'e predikant bad als tekst gekozen: Lucas 23 vers 34. Het Prinselijk paar was zonder gevolg. DE INVALIDITEITS- EN OUDER DOMSWET. Overzicht van toegestane renten. Op 1 Januari werden 41.272 weduwen- renten en 14.365 weezenrenten krachteus de Invaliditeitswet genoten, terwijl op ge noemden datum krachtens art. 373 dier wet 119.055 personen in het genot waren van een als vrucht hunner verzekering verkregen ouderdomsrente van drie gul den per week. Voorts genoten 63.785 personen een in- validiteitsrente, als bedoeld in art. 71 dier wet. Krachtens art. 24 der Ouderdomswet 1919 waren op vorengenoemden datum 110.152 personen in het genot van een als vrucht hunner verzekering verkregen ouderdomsrente van drie gulden per week. Het aantal renten, voortvloeiende uit krachtens artikel 10 van genoemde wet gesloten verzekeringen (self-supporting verzekeringen) met rentebedragen van drie tot twintig gulden per week bedroeg 54-75. BURGEMEESTERS. In den ouderdom van 55 jaar is gis teravond overleden de heer J. W. van Aken, burgemeester van Hardinxveld. DE ONGECONCESSIONNEERDE BUSSEN. Minister Goseling wenscht zoo spoedig mogelijk een rechterlijke uitspraak. Van den minister van justitie is een aanschrijving uitgegaan aan de procu reurs-generaal bij de gerechtshoven, waarin er op wordt gewezen, dat het wenschelijk is, dat den eersten tijd door de opsporings-ambtenaren in het bijzon der wordt gelet op overtredingen van het Reglement Autovervoer Personen 1939 en waarin opdracht wordt gegeven, om, in dien overtredingen worden geconstateerd, met spoed proces-verbaal op te maken en een rechterlijke uitspraak uit te lokken. LUCHTAFWEER DOOR PARTICULIEREN. Een vergadering) te Dordrecht. Te Dordrecht is een vergadering van fabrikanten en groothandelaren gehouden, waarin generaal Van Ermel Schermer een pleidooi heeft gevoerd voor de stich ting van een fonds, ter bestrijding van de kosten der bescherming van de fa brieken en bedrijven tegen aanvallen uit de lucht. Zooals de inleider uiteenzette, zal daar een bedrag van f 650.000 voor noodig zijri. Dan zal men D'ordt kunnen omringen met 24 batterijen van 2.5 cm kanonnen. Deze zijn voldoende om de stad met haar fa brieken en groote winkelcomplexen te beveiligen. De regeering zal de munitie voor dit afweergeschut beschikbaar stel len en de bediening zou uit niet-dienst- plichtige Dordtenaren moeten worden ge- recruteerd. Het geschut zal het eigendom van de organisatie blijven, Besloten werd binnenkort een verga dering te houden om een definitieve be slissing te nemen. DE STEUN IN NATURA AAN KLEINE TUINDERS. De Ned. Tuindersbond heeft een schrij ven gericht aan den Min. van Econ. Za ken, waarin deze organisatie er op wijst,, dat door de plotselinge verandering van de gedeeltelijke uitkeering in natura in plaats van in contanten voor de kleine b-steuntuinders deze tuinders in groote moeilijkheden zijn geraakt. Aan den Minister wordt verzocht al thans dit voorjaar den nieuwen maatre gel voor bovengenoemde categorie tuin ders ongedaan te maken en de oude steun regeling te laten voortbestaan. DE KATH. DEMOCRATISCHE PARTIJ ONTBONDEN. De Kath. Democratische partij hield te Utrecht een druk bezochte vergade ring. Na urenlang, soms 'heftige discussies en na een uitvoerige verdediging van bestuurszijde, Ikwam het volgende be stuursvoorstel in stemming: Ten eerste: a. tot ontbinding 'der Ka tholieke Democratische Partij over te gaan. b. Met het bestuur van de R.K. Staats partij een regeling te treffen. c. D'e afwerking -dezer regeling en de liquidatie der partij op te dragen aan het partijbestuur. Ten tweede: -de leden en voormalige leden der K.D.-P. aan te sporen zich ten spoedigste te bevoegder plaatse als lid der R.K. 'Staatspartij' aan te melden. Dit voorstel werd met vrij'wel alge- meene stemmen, goedgekeurd, waarna het congres in groote bewogenheid uiteen is gegaan. DE RAADHUISPLANNEN VAN AMSTERDAM. Naar gemeld wordt, bestaat bij1 bet college van burgemeester -en wethouders van Amsterdam het voornemen, aan -den gemeenteraad van 'de hoofdstad in ver band met de Raadhuisplannen voor te stellen, gevolg te geven aan de suggestie van de Jury om de twee architectengroe pen: M. Duin tj er en A. Kom ter, en J. P. Berghoef en Ir J. J. M. V e g t e r -in 'de gelegenheid te stellen hun ontwerpen om te werken, omdat die, volgens de meening van de Jury de ver wachting wettigen, dat daaruit het defi nitieve Stadhuisplan kan worden verkre gen. Het zal echter nog eenigen tijd duren voor 'dit voorstel den Raad bereikt, want eerst wil bedoeld college de opinie van de architectenwereld en van het publiek vernemen die in de pers tot uiting komt. Burgemeester en wethouders van Am sterdam zouden voornemens zijn voor te stellen, na voorafgegaan overleg met de leden der ontbonden Jury hen uit te nood-igen, te derden male de Vroedschap van advies te dienen. C.A.O. SCHILDERSBEDRIJF. Verbindend-verklaring gevraagd. D'e Bedrijfsraad voor het schildersbe drijf heeft bij' den minister van Sociale Zaken ingediend een verzoek tot verbin dendverklaring van bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst voor het schildersbedrijf in Nederland. LUITENANT-KOLONEL A. J. MAAS. t De vader van de Nederlandsche Luchtdoelartillerie. Na een langdurig lijden is op 55-jarigen leeftijd te Utrecht overleden de luite nant-kolonel A. J. Maas, commandant van het eerste Regiment Luchtdoelartil lerie. Luitenant-kolonel Maas is in 1883 te Vrouwenpolder geboren. In 1906 werd hij benoemd tot 2de luitenant der artillerie; in 1908 werd hij 1ste luitenant en in 1918 kapitein. In 1922 bij de leger- reorganisatie is hij overgegaan bij het Korps Luchtdoelartillerie, waar hij in 1932 tot majoor werd bevorderd. In 1936 werd hij luitenant-kolonel en het vorige jaar commandant van het 1ste Regiment Luchtdoelartillerie. Met overste Maas is heengegaan de man, dien men zou kunnen noemen den vader van de Nederlandsche luchtdoel artillerie. Hij toch was de eerste Nederlandsche officier, die zich heeft bezig gehouden met het vraagstuk van het treffen van luchtdoelen van den grond af. Eerst tijdens den wereldoorlog ging men begrijpen, dat de bestrijding van lucht doelen ook van den grond af moest plaats hebben. In 1915 werd de toenmalige le luite nant A. J. Maas, die bij het 4e Regiment Vesting Artillerie was gedetacheerd in Binnenland. Aanlkoop van oorlogsmateriaal voor Ne derland in Amerika? De Soesoehoenan van Soerakarta over leden. Buitenland. Mislukte staatsgreep in Peru. Madrid en Alicante 'gebombardeerd. WIJ kunnen nog vrijblijvend afgeven enkele stukken Vrij van couponbelasting. het fort Prins Frederik bij Ooltgensplaat, belast met het organiseeren ter plaatse van de luchtverdediging. Aanvankelijk had men hiertoe alleen de beschikking over mitrailleurs en ge weren, doch spoedig kwamen er ook vuur monden bij, n.l. 10 cm brons en 12 cm lang staal. Van snelvuur-geschut was echter nog geen sprake, terwijl de affui ten voor dit doel maar zeer gebrekkig waren. Door eenige wijzigingen in die affuiten kwam men tot de mogelijkheid om onder een hoek van 40 graden te schieten, ter wijl men er tevens in slaagde iets meer spreiding te verkrijgen. De schietmetho- de bleef echter uiterst moeilijk. Luitenant Maas heeft destijds de schietregels voor deze vuurmonden ontworpen. Intusschen werd de bestrijding van luchtdoelen van den grond af ook elders in ons land ter hand genomen, doch lui tenant Maas was reeds toen de groote specialist. Dit leidde er toe, dat luitenant Maas in 1917 benoemd werd tot commandant van de luchtafweer motorbatterij van 8 cm (L.A.M.B.). Dit was de eerste echte luchtdoelbatterij in ons land. In 1922 vertrok de inmiddels tot kapi tein bevorderde heer Maas naar Frank rijk, om daar een cursus te volgen in luchtafweer aan het Centre d'Instruction de Défense contre Aeronels. Na zijn terug komst uit Frankrijk werd kapitein Maas weer bij het Korps Luchtdoel Artillerie geplaatst, eerst als compagniescomman dant, later als hoofdinstructeur, terwijl hij er in den loop der jaren nog verschil lende andere functies heeft bekleed. Van het begin te Ooltgensplaat af, heeft overste Maas dadelijk het geweldige be lang van het nieuwe wapen ingezien. Hij begreep, dat de omvang zeer groot moest worden, ondanks den tegenstand van velen. Zijn groote verdienste is geweest, dat hij steeds een helder oog heeft ge.- had, hoe de ontwikkelingsgang van het nieuwe wapen moest zijn, en de feiten hebben hem volkomen in het gelijk ge steld. Had men aan het einde van den oorlog gemiddeld nog 4000 schoten noodig om een vliegtuig naar beneden te halen, thans is dit teruggebracht tot enkele hon derden, ondanks de belangrijk opgevoer de vliegsnelheid. In 1938 werd het Korps Luchtdoel Ar tillerie opgeheven, en werd een Brigade Luchtdoel Artillerie ingesteld, met luite nant-kolonel Maas als commandant van het 1ste Regiment. Jammer genoeg heeft hij de laatste phasen van de ontwikke ling niet kunnen meemaken, daar hij in Augustus van het vorige jaar ziek werd. Daardoor kon hij ook niet op zijn post zijn bij de voor-mobilisatie September 1936. PROV. STATEN-VERKIEZING. In de te Goes gehouden vergadering van den Provincialen Verkiezingsraad voor Zeeland der R.-K. Staatspartij werd alsnr 1 geadviseerd voor den kieskring Goes: Mr J. H. M. Stieger en voor Hulst als nr 1: G. J. L. Goossen te Sas van Gent en 2. I. Lockefeir te Hulst. De (gros)lijst voor de Partijstemming welke op 5 Maart zal worden gehouden luidt in den kieskring Hulst als volgt: 1. G. J. L. Goossen te Sas van Gent; 2. I. Lockefeir te Hulst (beiden geadviseerd); 3. J. F. Asselman; 4. R. D'anckaert; 5. d'Hert; 6. R. Everaard; 7. L. van ES- broeck; 8. P. Geirnaerdt; 9. M. v. Goethem; 10. E. Kalle; 11. Mr G. de Kerf; 12 F. Koch; 13. E. Lockefeir; 14. A. On- ganiae; 15. C. Plassdnaart; 16 Pyls; 17. J. A v. Rompu; 18. P. Vercauteren; 19. J. W. Vienings en 20. A. Weynen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1