Statenverkiezingen.
Hoe Engeland zich wapent.
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Boes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Buitenland.
De strijd in Spanje.
Werkloosheid bij de Werk
lozenkassen sterk
gedaald.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Onderwijs.
DONDERDAG 16 FEBR. 1939
53e JAARGANG - No. 118
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
GF l r\ beschikbaar voor
U den aankoop van
een Automobiel
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f..80 per abï
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertcntlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
De voorbereiding van de verkiezingen
voor de Provinciale Staten is nu overal
in vollen gang.
Op 14 Maart a.s. heeft de candi-daat-
stelling plaats en op 19 April a.s. zal in
alle Provinciën de stemming worden ge
houden.
Er is reden om te verwachten, dat er
voor de Statenverkiezingen meer dan
gewone belangstelling zal bestaan, om
dat meer dan gewoonlijk wel het geval is,
ooi 'het algemeen regeeringsbeleid en de
algemeene politiek in deze verkiezingen
zullen worden betrokken.
Van sommige kanten althans zal een
heftige campagne worden gevoerd.
En dat men in de keuze der strijdmid
delen weinig crupuleus zal te werk gaan
is wel gebleken uit de beruchte brief van
den propaganda-leider der N.S.B. in Zee
land.
Daaruit heeft men kunnen zien, dat
voor de meest schandelijke middelen niet
zal worden teruggedeinst om het ge-
wenschte doel te bereiken.
Wij. hopen nog weil gelegenheid te heb
ben over de komende verkiezingen meer
in den breede te 'handelen.
Voor ditmaal bepalen wij ons tot een
opwekking om aan de voorbereiding de
meest mogelijke zorg te besteden.
Propaganda en speciaal bet huisbe
zoek moeten tijdig worden geregeld.
En vooral is het ook noodig inkomen
de of vertrekkende kiezers in het oog te
houden.
Vroeger was; het alleen mogelijk te
stemmen in de plaats waar men op de
kiezerslijst stond ingeschreven.
Dat is nu anders.
Er is nu de mogelijkheid om in een
andere gemeente, mits binnen dezelfde
provincie, aan de stemming deel te
nemen.
Veel moeite brengt dit niet met zich.
Men behoeft slechts even ter secretarie
mede te deelen in welke plaats men denkt
te stemmen.
Maar die aangifte is dan ook nood
zakelijk.
En dan minstens veertien dagen voor
den stemmingsdag.
Verwacht mag worden, dat alle Anti
revolutionaire kiezers, die verhuisden of
die vooruit weten dat zij op den stem
mingsdag in een andere gemeente ver
toeven, hieraan aandacht zullen schen
ken.
Maar de besturen onzer kiesvereni
gingen, mogen op deze zelfwerkzaamheid
der kiezers niet vertrouwen.
De verhuisde, verhuizende en reizende
kiezers moeten in 'het oog worden gehou
den.
En de kiesverenigingen moeten elkaar
onderling op de hoogte- houden.
'Ook bij deze verkiezingen
kan één stem den doorslag
geven.
NEGRINS VERZET DWINGT FRANCO
TOT EEN OFFENSIEF.
D'e oproep van Negrin om den weer
stand voort te zetten moet een logisch
antwoord vinden in een nieuw offensief
van Franco.
Terwijl bepaalde berichten, dat troepen
saamgetrokken worden voor een offensief
°P de een of andere plaats, niet kunnen
worden bevestigd, is het duidelijk, dat
gissingen in enkele gevallen moeten uitko
men. Men moet er echter aan denken,
eat de zeven rechtsche legercorpsen, die
tuist gereed zijn met hun zware Cata-
aansche campagne, uiteraard eenigen
tijd noodig zullen hebben om hun nieuwe
stellingen te betrekken en een offensief
vo°r te bereiden.
ERKENNING VAN FRANCO DOOR
ENGELAND.
P ®ritsche kabinet heeft naar „Un.
ress meldt, besloten, zij het niet met
a gemeene stemmen, dat Engeland Fran-
co »de facto" zal erkennen.
Met de publicatie van dit besluit zal
orden gewacht tot de Fransche regee
rt geraadpleegd is.
rr.,.^ kabinet heeft Chamberlain en
utax volmacht gegeven, de besprekin-
00° met frankrijk voort te zetten en
o geschikt oogenblik te kiezen, om de
sslissing bekend te maken.
schiede01"^01111^ "^e -'ure" za^ 'ater ge~
VERKLARINGEN VAN SIMON IN HET
LAGERHUIS.
In het Engelsche Lagerhuis beis-prak
gisteren Minister Simon het verdedi
gingsprogram. Hij verwees daarbij naar
het witboek in-zaike de landsverdediging,
dat zoojuist is uitgegeven en schat
tin-gen voor 1939/40 inhoudt ten
bedrage van 523 milli-oen pond,
De uitgaven voor de landsverdediging
bedroegen in 1937/'38 2-62 millioen en
voo-r het loopende jaar worden de uitga
ven geschat op 388 millioen. Aldus be
dragen voor de eerstkomende drie-jarige
periode de uitgaven voor -de landsver
dediging 1173 mi'lli-O'en. Daarbij1 wordt
-dan -geen rekening göhouden met de bij
komende uitgaven voor -de verdediging
der burgerbevolking. Zij heeft slechts be
trekking op -de luchtmacht van leger en
vloot. De totale uitgaven -daarvoor zullen
het volgende jaar 580 millioen bedragen.
Wat de vloot aangaat, aldus Simon, in
het program voor 1939 zullen nog twee
Isl-agsohepen worden opgenomen, zo-odat
in het geheel negen dezer schepen in aan
bouw -zullen zijn.
Het program voor 1939 voorziet in den
bouw van twee nieuwe torpedojagerflot
tieljes, twintig snelle esc-orteeringsvaar-
tuigen van een nieuw type, -die bestemd
zijn voo-r de bescherming der scheepvaart
tegen duikboot- en luchtaanvallen. Er zal
nog een vliegkampschi-p worden ge
bouwd, waarmede -dit aantal op zes wordt
'gebracht, de voltooide „Ark RoyaJl" niet
medegerefeend. Er zullen vier groote krui
sers komen met zesdurmsgeschut en
eenige kleinere schepen. De modernisee
ring der bestaande slagschepen gaat ge
stadig vo-ort. Er wordt voortgang -ge
maakt met de versterking der bewape
ning tegen aanvallen uit de lucht 'bij an
dere schepen. Groote voortgang wordt
gemaakt bij de uitrusting van het leger.
Wat de luchtmacht betreft, zal volgens
Sim-on, gedurende het loopende finan-
cieele jaar de maan-delijksche aflevering
meer dan verdubbeld worden en -zij zal
ook verder aanzienlijk worden uitgebreid.
'Omstreeks 31 Maart zal het aantal
vliegtuigen der eerste linie tot 1750 zijn
gestegen, overeenkomstig het oorspronke
lijke program.
De capaciteit der industrie is belang
rijk uitgebreid en de moeilijkheden bij
de pro-ductie zijn overwonnen. Alle drie
diensten der 'landverdediging krijgen nu
voorraden van alle soorten en -der laat
ste modellen. De productie zal nu op de
vergro-ote [schaal voortgaan.
De begroeting voor de luchtvaart zal
voor 1939 de 200 millioen te boven gaan.
De verdediging tegen aanvallen uit de
lucht is aanzienlijk toegenomen, in het
bijzonder door nieuw luchtdoel-geschut en
zoeklichten.
In de Verenigde Staten -zijn verken- t
ningsVliegtuigen -en oefenvliegtuigen aan
geschaft.
Verleden jaar zijn ruim 37.000 recruten
toegetreden tot het leger, drie maal meer
da-n het voorafgaande jaar en een re
cord in de recruteering na den oorlog.
77.000 recruten traden toe tot het ter
ritoriale leger, vergeleken met 45.000 in
het voorafgaande jaar. 31.000 man na
men dienst bij de luchtmacht, onder wie
1700 piloten, terwijl gedurende het be
grotingsjaar, -dat in Maart eindigt, het
totaal -gesteld kan worden o-p 35.000.
Twaalf scholen voor vlie-gopleiding zijn
opgericht, terwijl binnenkort nog drie in
Schotland worden geopend. Ruim 2500
vrijwillige reservisten worden thans tot
pilotien 'opgeleid.
ROOSEVELTS DEFENSIE-PROGRAM
GOEDGEKEURD.
Huis van Afgevaardigden voteert
552 millioen.
-Stephan Pace, lid van de militaire
commissie van het Amerikaansc'he Huis
van Afgevaardigden, heeft in het Huis
den verkoop van vliegtuigen aan het bui
tenland verdedigd.
Hij -zeide o.m.„Het is nu beter
vliegtuigen aan Engeland en
Frankrijk te verkoopen voo-r
hun verdediging, dan met
een groote macht ten -oorlog
te trekken om een aantas
ting van dit halfrond te ver
hinderen. Voorts zette 'hij
uiteen, dat de Ver e enig de
Staten om redenen van eigen
belang gedwongen zullen zijn
om defensieve hulp te ver-
leenen aan Canada of Groot
Brittannië in geval van nood.
D'e republikeinsehe afgevaardigde, Gif
ford verklaarde, dat -de verkoop van oor-
1-ogsivliegtuigen de gevolgtrekking ver
schrikkelijk duidelijk maakte, dat de Ver-
eenigde Staten een bondgenootschap aan
gingen met een ander. Het tegenwoordige
defensieprogram ondermijnt, aldus spre
ker, de neutra-liteitswet, welke ten -doel
had -de Ver. Staten uit den oorlog te
houden.
Het Huis keurde echter met 367 te-gen
15 stemmen het -defensieprogTamma -goed,
-dat thans naar den Senaat gaat,
DE MONGOLEN STEUNEN CHINA.
Prins S-ja, de voorzitter van -den Mon-
goolschen autonomen politieken raad,
heeft verklaard, -dat Mongolië steeds een
integreerend deel van China zal blijven
uitmaken en voegde hieraan to-e, dat Mon
golië Tsjang Kai Sjek zou steunen in zijn
strijd tegen Japan.
In samenwerking met de Ghineesche
strijdkrachten hebben de Mongoolsche
troepen -den Japanners in het Westen van
Binnen-Mongolië reeds zware verliezen
toegebracht.
De Mongolen organiseeren guerilla-een-
heden en oefenen manschappen, om den
Japanschen aanvallers tegenstand te bie
den, terwijl vele Mongoolsche leiders, die
zich aanvankelijk hadden overgegeven
aan de Japanners, hen thans bestrijden.
FINANCIEELE ZORGEN VOOR
JAPAN.
Hef „Incident" met China kost 10 miljard
De geweldige bedragen, welke de oor
log in China en Japan kosten, komen in
de laatste gepubliceerde cijfers tot uit
drukking. Behalve de algemeene begroo
ting voor het a.s. financieels jaar is het
volgens de Asahi Sjimboen waarschijn
lijk, dat nog een bedrag van meer dan
10 milliard noodig zal zijn voor een spe
ciale militaire begrooting.
Het ministerie van financiën beeft
medegedeeld in verband met het incident
in China voor een bedrag van 200 mil
lioen jen aan obligaties uit te geven.
Verder zal een bedrag van 100 millioen
worden opgenomen ter dekking van het
deficit.
Uit de straten van Tokio zijn alle
ijzeren lantaarnpalen, leuningen, banken
en putdeksels weggenomen om er munitie
van te maken. Ook de aschbakken en
komforen uit de regeeringsbureaux zul
len tot dit doel worden versmolten.
DE PALESTIJNSCHE CONFERENTIE.
D'e Britsche delegatie heeft een be
spreking van drie uur gevoerd met de
Arabieren en zal later weer een bespre
king met de Joden hebben.
Van gezaghebbende zijde wordt ver
klaard, dat tijdens de besprekingen o-ver
de correspondentie van MacMahon de
Arabieren krachtig vasthielden aan de
opvatting, dat de belofte, gegeven door
MacMahon, Palestina insloot bij de
gebieden, waar de Arabieren een onaf
hankelijk zelfbestuur zouden krijgen.
D'e Britsche gedelegeerden bielden
eveneens krachtig vast aan de Britsche
opvatting, volgens welke Palestina werd
uitgesloten van die belofte.
Aanslagen in Palestina.
Nabij Neshziona is onder een autobus
een bom ontploft, -waardoor acht Joden
werden gewond.
Ten Zuiden van Haifa is een goederen
trein door ontploffing van een zware
landmijn ernstig beschadigd. D'e locomo
tief en verscheidene wagons liepen uit de
rails, de machinist en de stoker werden
gewond.
Drie Arabische dorpelingen, die door
Britsche militairen bij» een gevecht ge
vangen waren genomen, zijn gisteren
door de militaire rechtbank te Jeruzalem
ter dood veroordeeld.
Op een tafel lagen als bewijsstukken
vier geweren van D u i t s c h maaksell
KOOPT RUSLAND KRUISERS IN
AMERIKA?
Men meent te weten, dat de Russische
volkscommissaris voor de marine, admi
raal Isakof, zich binnenkort aan het
hoofd van een uit zes Russische vlootin-
genieurs bestaande missie, naar de Ver-
eenigde Staten zal begeven.
Men weet niet of het hier gaat om een
studie-aangelegenheid dan wel om aan
koop van materiaal. Men herinnert er
echter aan, dat men in den loop van het
vorige jaar de Russische regeering her
haaldelijk bet voornemen heeft toege
schreven om in de Vereenigde Staten oor
logsschepen, wellicht zelfs een of twee
pantserkruisers te koopen.
OE VESUVIUS WORDT KEGELVORMIG
Volgens mededeelingen uit So-rrento
krijgt de Vesuvius, weer den vorm van
een kegel. Men zegt, dat de kegel reeds
zichtbaar groeit.
Hetzelfde verschijnsel is waargenomen
twee jaar voor de noodlottige uitbarsting
van April 1906. Toen is de kegel geduren
de de erupties verdwenen.
Tien jaar geleden vormde zich een ke
gel, die zich tot ongeveer 1200 -meter bo
ven de oppervlakte der zee verhief.
THANS LAGER DAN IN 1932.
De directeur van den Rijks-dienst der
"Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt mede, dat blijkens door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
verstrekte voorloopige gegevens in de
week van 23 t/m 28 Januari 1939 bij ge
subsidieerde verenigingen met werkloo-
zenkas waren aangesloten 572.338 perso
nen (waaronder 75.134 landarbeiders).
Van de 497.204 verzekerden,, buiten de
landarbeiders, was het werklaosihelsper-
certtagie 26.9 (in de vorige verslagweek,
9 t/m 14 Januari 1939 was dit percentage
29,3).
Van dei 572.338 verzekerden» met Inbe
grip van de landarbeider», was het' werk
loosheidspercentage 27.7 (vorige verslag!-
week 31.7).
In de overeenkomstige verslagweek van
Januari was het werkloosheidspercentage
voor alle verzekerden in de laatste jaren
als volgt (tusscben haakjes zijn vermeld
de percentages, indien de landarbeiders
buiten beschouwing worden gelaten):
1932 29.2 (28.0)
1933 39.7 (36.8)
1934 34.2 (31.8)
1935 36.0 (35.2)
1936 38.0 (36.8)
1937 36.1 (34.4)
1938 31.0 (30.3)
1939 27.7 (26.9)
Op 28 Januari 1939 waren bij de orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling in
geschreven 422.934 werkzoekenden, waar
van er 404.407 werkloos waren (n.l.
389.139 mannen en 15.268 vrouwen). Van
de geheel werklooze verzekerden ontvin
gen er in de verslagweek 78.777 uitkee-
ring uit een werkloozenkas.
Blijkens voorloopige opgave van den di
recteur-generaal van de Werkverschaf
fing en Steunverleening bedroeg op 28 Ja
nuari 1939 -het aantal te werk gestelde
Binnenland,
De Tweede Kamer keurde de begrooting
van Suriname goed.
De Onderwijs-begrooting door de Eerste
Kamer aangenomen,
D'e Tramwegmaatschappijen in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Nieuw model veldjas voor het leger.
Buitenland.
Wat Engeland voor zijn verdediging uit
geeft.
De Palestijnsche conferentie.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden, Vraagt Inlichtingen.
werkloozen 66.067 en bet aantal gesteunde
werkloozen 157.333, te zamen 224.400 ver
zorgden. (Hieronder bevindt zich een aan
tal verzekerden, wier steun bestaat uit
een aanvulling van de uitkeering uit hun
werkloozenkas).
Het verschil tusschen het aantal bij -de
organen -der arbeidsbemiddeling inge
schreven werkloozen en het aantal perso
nen, door verzekering, steun en werkver
schaffing geholpen, wordt mede hierdoor
verklaard, dat onder het aantal verzorg
den (dit zijn in -hoofdzaak kostwinners
van gezinnen) de we-rkloo-ze gezinsleden
niet worden medegeteld; dezen zijn echter
wel als werkzoekende bij een arbeidsbeurs
ingeschreven.
Blijkens mededeeling van het Werk
fonds waren o-p 28 Januari 1939 bij de
werken, die met behulp van dit fonds
Worden uitgevoerd, direct en indirect
werkzaam plm. 6440 arbeiders. Bovendien
is voor een aantal arbeiders, dat kan
worden geraamd op ruim 3200, als ge
volg van bedoelde werken, werkgelegen
heid ontstaan.
Korte Berichten.
ii De algemeene staking voor het ge-
heele eiland Jamaica is afgekondigd.
iHenry Jaspar, minister van Staat
en oud-premier van België, is overleden.
VERKEERSOMLEGGINGEN ZONDER
BETEEKENIS.
Hoewel hoe langer hoe meer de over
tuiging veld wint, dat het in het belang
van de verkeersveiligheid en in dat van
het snelverkeer zelf is, dat het motorisch
vorkeer zooveel mogelijk buiten bebouwde
kommen wordt gehouden, blijkt toch, dat
ais een soort compromis tusschen ge
meentebesturen en Rijk omleggingen wor
den gemaakt, met Rijksgelden nog wel,
welke het doorgaande verkeer door de
kom der gemeente blijven leiden, zij het
veelal aan den rand van de thans be
staande bebouwingen.
Zulks moet ora vele redenen van ver-
keerstechnischen en veiligheidsaard reeds
ernstig worden betreurd en bovendieh
blijft een belangrijk bezwaar tegen dezen
gang van zaken het feit, dat na het bin
nenkort van kracht worden van de we
genverkeerswet en de daarbij- behoorende
uitvoeringsbepalingen een voor alle be
bouwde kommen geldende maximumsnel-
beid zal worden ingevoerd, welke dus
automatisch ook van toepassing zal zijn
op de nieuwe omleggingen, die daardoor
zoo goed als iedere beteekenis, waarvoor
zij zijn aangelogd, n.l. de bevordering van
het snelverkeer, zullen verliezen.
Deze ernstige bezwaren hebben de
K.N.A.C. er toe geleid, zich met een
adres tot den minister van waterstaat te
wenden met bet verzoek, de nieuwe om
leggingen zoo mogelijk buiten het in de
naaste toekomst te bebouwen gebied te
doen aanleggen en overigens te streven
naar een streng doorgevoerde afscheiding
van de hoofdrijbaan van de andere ver-
keersbanen. Ten slotte bepleit adr., dat
bij de reeds uitgevoerde werken zal
worden nagegaan, op welke wijze alsnog
in een behoorlijke afscheiding van de
hoofdrijbaan kan worden voorzien.
BURGEMEESTER VAN DINXPERLO
3 MAANDEN GESCHORST.
Het in verband met vermeende onregel
matigheden aan den burgemeester van
D'inxperlo verleende ziekteverlof is, han
gende het justitieel onderzoek, thans ge
wijzigd in een schorsing voorloopig voor
den tijd van drie maanden.
Prof. Scheltema. f.
Gisteren is op 47-jarigen leeftijd over
leden prof. dr F. G. Scheltema, sinds 1927
hoogleeraar in het staats- en administra
tief recht aan de gemeente-universiteit te
Amsterdam.
D'e kleine kroonprins Boudewijn van
België geniet te Sol va in Noord-Italië
van de wintersport als gast van zijn oom
en tante, kroonprins Umberto en-kroon
prinses Marie José van Italië. De kleine
kroonprins op de ski's.
