It.V. Hendrikse C= Bank Goes
Dalend gebooi tecljfer.
Engeland verklaart zich solidair
met Frankrijk.
Naar het eind van den oorlog
in Spanje
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De bomaanslagen in Engeland.
DINSDAG 7 FEBR. 1939
53e JAARGANG - No. 110
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Een verslagen leger vlucht
over de Fransche grens.
Belangrijkste Nieuws.
Gereformeerde Kerk Rotterdam-Centrum.
Uitgifte eener 3'/2°/0 Obligatie-
leening in stukken van f 1000.'
f500.- en f 100.- 100%.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abossnener.tsprijs ff,SO per
Weekabonnementen voor Midde'burg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingsn 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Nu 'het geboortecijfer in tal van landen
terugloopt en hier en daar zelfs al onder
het sterftecijfer gedaald is, begint men
zich af te vragen: wat zal de toe
komst zijn van Europa?
Men herinnert zich i aldus het „Vader
land" de beschrijving van Griekenland,
zooals die door historici en reizigers uit
de eerste en tweede eeuw van onze jaar
telling gegeven wordt: leege steden en een
ontvolkt platteland. Men herinnert zich
ook, hoe keizer Augustus in het Westen
van het rijk de ontvolking nog een tijdlang
heeft kunnen tegenhouden door middel van
allerlei economische en fiscale maatrege
len.
Tenslotte bleek de volkskracht in het
geheele rijk toch al te zeer aangetast.
Tegenover de jonge barbaarsche volken
kon het oude rijk zich niet handhaven;
het moest de taak van opvoeder dier vol
ken prijsgeven; er kwam een breuk in de
cultureels ontwikkeling.
Zal het ook thans zoo gaan?"
Het is moeilijk-ook op dit gebied voor
spellingen te doen, maar feit ia, dat in tal
van landen de vooruitzichten ver van
gunstig zijn.
Hoe ernstig de toestand is blijkt mede
uit de volgende cijfers:
Geboorten per 1000 in:
1935
1930
1937
Frankrijk
15.2
15.0
14.7
Nederland
20.2
20.2
19.8
Duitsehland
18.9
19.0
18.8
Aantal sterfgevallen per 1000
in:
1935
1936
1937
Frankrijk
15.7
16.3
15.0
Nederland
8.7
8.7
8.8
Duitsehland
11.8
11.8
11.7
Hieruit blijkt, dat in Frankrijk het ge
boortecijfer reeds door het sterftecijfer
wordt overtroffen.
Maar ook in ons land is er aanwijsbare
achteruitgang, evenals in Duitsehland en
zoovele andere landen.
De vraag dringt zich dan ook steeds
weer op den voorgrond wat er gedaan kan
en moet worden om hierin verandering
te brengen.
Er wordt gesproken van doelbewuste
gezinspolitiek.
In meerdere landen kent men huwe
lijks- en geboortepremies. Ook is er het
stelsel van kindertoeslag en zooals in
België, kinderaftrek niet alleen bij de be
lastingen maar ook op reisgelden enz.
De practijk heeft echter geleerd, dat
van dergelijke middelen hoe aanbeve
lenswaard ze op zichzelf ook mogen zijn
geen heil is te wachten.
Dat kan ook niet.
Het vraagstuk van het geboorte-tekort
is niet van economischen of van financi-
eelen aard, maar het is een zaak van gees
telijken aard.
Hier zou passen: moreele en geestelijke
herbewapening.
De opzettelijke gezinsbeperking is niet
begonnen bij' de gezinnen met kleine inko
mens, maar het is begonnen van bovenaf,
bij de meer ontwikkelden en beter gesitu
eerden.
En nu zijn we al zoo ver, dat heel het
leven ook van de kleine luyden er op is
ingesteld.
Dat blijkt o.m. in de nieuwe woonwij
ken.
Er wordt gerekend met allerlei com
fort en gemak, ook met de aanwezigheid
van een desnoods klein salonnetje,
maar niet met kinderen.
Het is in tal van plaatsen voor iemand
met een behoorlijk gezin een heele toer
n geschikte woning te vinden en vaak
nog meer om zulk een woning te huren,
omdat zoowel huiseigenaren als buren
bezwaren maken.
Een radio, dat kan. En een hond.
Maar kinderen, neen, dat is te lastig!
Het staat te vreezen, dat, welke gezins
politiek ook, hierin niet de minste veran
dering zal brengen.
Alleen het eenvoudig geloof in het
van God kan hier uitkomst geven.
„NATIONAAL" GESTOOK.
De Dhitsche persdienst heeft, naar ver
luidt, de Duitsche pers doen weten, dat er
over de „kogelgaatjes" die door een
katapult veroorzaakt bleken te zijn en niet
alleen in door Duitsche diensten bezette
gebouwen voorkwamen niets meer moet
morden gepubliceerd.
-en zeer logische en verstandige oekaze.
Verstandiger dan het optreden van een
der leiders van de N.S.B. in Indië, die
erklaarde, dat de „politieke aanslagen"
iet met een catapult kunnen hebben
Plaats gehad.
GROOTE VERRASSING IN ROME,
VOLDOENING TE PARIJS.
Minister-president Chamberlain beeft
gisteren in het Lagerhuis, in antwoord op
een vraag van een afgevaardigde medege-,
deeld, dat de door minister Bonnet op 26
Januari j.l. in de Fransche Kamer afge
legde verklaring, volgens de inlichtingen
welke hij', Chamberlain, heeft ontvangen,
luidde, dat in geval van oo>r-
log, waarin beide landen
betrokken zijn, alle strijd-
krachten van Groot-Brit-
tannië ter beschikking zou
den staan van Frankrijk,
zooals alle^strijdkrachten
van Frank r'ij k ter beschik
king staan van Groot-Brit-
tan n i
D i t, aldus Chamberlain, i s i n
volledige overeenstemming
met de opvattingen van de
Britsche regeering. Het is
onmogelijk alle hypothetische gevallen,
welke zich zouden kunnen voordoen, in
bijzonderheden na te gaan, doch ik voel
mij' verplicht duidelijk in het licht te stel
len, dat de solidariteit van belangen,
waardoor Frankrijk en Groot-Brittannië
met elkaar verbonden zijn, zoodanig is,
dat iedere bedreiging van vitale belangen
van Frankrijk, van welke zijde zij: ook
moge komen, onmiddellijke medewerking
van dit land moet uitlokken.
IDit antwoord wekte luide instemming
van alle banken en het is van veel betee-
kenis voor de regeering, dat de oppositie
bet hierin geheel met haar eens is. Ook
later in de wandelgangen, werd deze rond-
borstige en ondubbelzinnige verklaring
toegejuicht en men drukte er zijn voldoe
ning over uit, dat de minister-president
thans eindelijk catagorisch deze belang
rijke verklaring heeft gegeven.
Deze verklaring van Chamberlain wordt
opgevat als een pendant op de verzekering
van Hitier, dat Duitsehland Italië zal bij
staan, als laatstgenoemd land in een con
flict gewikkeld zou worden.
De woorden van den Britschen premier
worden te Parijs beschouwd als een zeer
duidelijk antwoord op de artikelen in de
Italiaansche pers van de laatste dagen,
waarin de solidariteit tuschen Engeland
en Frankrijk in twijfel werd getrokken.
De verklaring van Chamberlain heeft
een schok gegeven in Italiaansche politie
ke kringen, welke haar beschouwen als
een duidelijker uitdrukking van de een
heid van belangen tusschen Groot-Brit
tannië en Frankrijk, dan eenige Britsche
premier ooit te voren heeft gegeven.
Qfficieele kringen te Rome weigeren
eenigen commentaar te leveren. Alleen 1
zeggen zij: „Italië's natuurlijke aspiraties
bedreigen de levensbelangen van geen en
kel land".
EEN GEHEIMZINNIG PLAN
GEVONDEN.
De ambtenaar van het O.M. bij de po
litierechtbank in Bowstreet te Londen
heeft gisteren in de zaak tegen twaalf
mannen, die beschuldigd worden van sa
menzwering, naar aanleiding van de
jongste bomaanslagen, gewag gemaakt
van een geheimzinnig plan.
Hij noemde het plan veel
omvattend en zeide, dat
bet bijna het geheele ter
rein der publieke activi
teit betreft. Hij' deelde mede, dat
nog twee personen waren gearresteerd,
van wie één „van aanzienlijk belang voor
de organisatie was".
De openbare aanklager verklaarde, dat
het zoogenaamde „S-plan" op één der be
schuldigden is bevonden. Het is gebleken,
dat er een vereeniging bestaat, welke be
kend is onder den naam Ierscbe republi-
keinsche leger, die verantwoordelijk is
voor het plan en uit het document blijkt,
dat deze organisatie in Engeland zeer ac
tief is.
Het document spreekt van een ultima
tum, dat tot Engeland zal worden gericht
en waarin de volledige ontruiming van
Iersch gebied zal worden geëischt.
Het document spreekt ook over sabota
ge in vliegtuigfabrieken, warenhuizen,
openbare diensten, zooals sleutelindus
trieën, handel, bankwezen, scheepvaart,
gewone industrieën, katoenspinnerijen,
graan, tabak- en drankwinkels, opslag
plaatsen van autobanden en boutzage
rijen.
Voorts wordt in het document gespro
ken over bet telefoon- en telegraafnet, de
radio en radiokabels en de watervoorzie
ning.
Door sneeuwval van meer dan 4 meter dikte was de kleine republiek Andorra
geruimen tijd van de buitenwereld afgesloten, zoodat gebrek aan levensmiddelen
begon te ontstaan. Slechts met groote moeite gelukte het de toegangswegen weer
begaanbaar te maken. Het opruimingswerk in vollen gang.
De Fransche regeering heeft do gren
zen geopend voor bet verslagen Spaan-
sche regeeringsleger. Reeds zijn de eer
ste afdeelingen soldaten in Frankrijk aan
gekomen, een kleine voorhoede van een
leger van 150.000 tot 200.000 man.
D'e grootste terugtocht eener legermacht
sedert het Servische leger zich in den we
reldoorlog naar Albanië moest terugtrek
ken is begonnen.
Ook voor de burgers zijn de deuren
opengedaan. Men heeft aan de Fransche
grens handen te kort om den nood te le
nigen en onderdak te verschaffen aan de
vluchtelingen.
Frankrijk heeft er in toegestemd om de
grenzen te openen zoowel voor de vluch
tende burgers, als voor de soldaten van
het republikeinsche leger, waarbij' echter
zeer strenge voorschriften in acht geno
men moeten worden.
Elke man wordt de vraag gesteld, of
hij' naar Spanje wil terug keeren. Zoo1 ja,
dan zorgen de Fransche autoriteiten er
voor, dat bij' over Irun het nationalistische
Spanje kan bereiken.
Gistermorgen trokken de regeerings-
troepen bij' Le Perthus Frankrijk binnen
in een tempo van 6000 man per uur. Zij
droegen alle soorten uniformen en hadden
bundels kleedingstukken en andere voor
werpen bij zich. Ofschoon zij zeer ver
moeid waren, liepen zij' ordelijk aan den
rechterkant van den weg naar de internee-
ringskampen en gehoorzaamden zij de po
litie volkomen.
Londen en Parijs bemiddelen.
Van bevoegde Britsche zijde verneemt
Reuter, dat de Britsche regeering in nau
we samenwerking met de Fransche stap
pen doet om een einde te maken aan het
noodeloos bloedvergieten in Spanje.
Omtrent den aard van die demarches
zijn geen officieels inlichtingen beschik
baar.
Naar wordt vernomen heeft de Spaan-
sche regeering een beroep gedaan op de
Britsche om haar bemiddeling te verkrij
gen.
Uit Burgos wordt gemeld, dat een zeer
vooraanstaande persoonlijkheid der regee-
ring van Burgos in zijn commentaar op
de geruchten, dat Frankrijk en Engeland
het initiatief hebben genomen om ter
stond een eind te maken aan den Spaan-
schen burgeroorlog, verklaard beeft:
„Dé oorlog zou alleen kunnen eindigen
met de absolute overwinning van gene^
raai Franco of met een onvoorwaardelijke
overgave van de Marxisten".
Franco eischt volledige overgave.
De p'O'gingen tot bemiddeling in 'het
Spaansche conflict, welke van Fransche
en Britsche zijde werden ondernomen,
zijn afgestuit op de afwijzende hou
ding van generaal Franco', die een
onvoorwaardelijke overgave
van het republikeinse he be
wind en deszei fs leger eisebt.
Men meent te weten, dat Negrin reeds
enkele dagen geleden heeft laten door
schemeren, dat 'hij bereid was, een vrede
te aanvaarden op 'de drie voorwaarden,
welke 'hij' onlangs in zijn rede te Figue-
ra's had uiteengezet.
Inlichtingen uit diplomatieke kringen
schijnen inmiddels te bevestigen, dat er
een scheuring 'is ontstaan tusschen presi
dent Azana eenerzijds en Negrin en Del
Vayo anderzijds. Eerstgenoemde is voor
een onvoorwaardelijke overgave, terwijl
Negrin nog blijft vasthouden aan den
eisch inzake inwilliging van zijn drie
voorwaarden.
Men weet nog steeds niet, waar Ne
grin 'zich eigenlijk bevindt. Den gehee-
len dag hebben 'de Fran'sche ambassa
deur Henry en de Britsche zaakgelas
tigde Stevenson getracht, met nem in
contact te komen, doch hun p'O'gingen
bleven tot dusver zonder resultaat.
President Azana is in Haute Savoie, in
Go'llonges sous Salève bij' de Zwitsersche
grens aangekomen, waar hij Oen bezoek
brengt aan zijn zwager Rivas 'Gherif, den
vroegeren Spaanschen consul-generaal in
Genève.
Volgens een niet beveistigd bericht heeft
Negrin zich naar Toulouse begeven, waar
een speciaal vliegtuig gereed staat, om
hem naar Madrid over te brengen en van
daar naar Valencia.
Men tast nog volkomen in het duister
omtrent de wijze, waarop het Spaansoh
regeeringsapparaat in deze verwarde da
gen functionneert. Vele ministers 'zijn on
vindbaar.
De botsing van meeningen stelt Ne-
grin voor een delemma. Eenerzijds moet
Binnenland.
Memorie van Antwoord op de begroetin
gen van Buitenlan'dsehe Zaken en On
derwijs.
Minister -Slotemaker de Bruïne over het
spellingvraagstuk.
Buitenland.
D'e uittocht uit Spanje naar Frankrijk.
De bomaanslagen in Engeland.
Verklaring van Chamberlain over
Britsc'h-Fran'sche solidariteit.
(Vrij van couponbelasting),
Inschrijvingen worden aangenomen door
Sir Henry Deterding, oud-directeur-gene-
raal van de „Koninklijke", is te St. Moritz
op 72-jarigen leeftijd overleden.
Azana de verpJaatsng van den zetel der
Spaansche regeering naar het centrale
gebied bekrachtigen hetgeen hij tot
dusver schijnt te hebben geweigerd an
derzijds kan de Spaanlsehe regeering op
Fransch grondgebied slechts haar func
tie uitoefenen, tenzij de Fransche regee
ring haar exterritoriale rechten verleent,
zooals gedurende den wereldoorlog met
de Belgische regeering 'het geval was.
D'aar deze rechten haar ontbreken, zijn
alle besluiten, door de regeering-Negrin
op Fransche bodem genomten, waardeloos.
BUERCKEL GAAT PARTIJ ZUIVEREN.
De reeds lang verwachte „zuiverings
actie" onder de nazi's in Oostenrijk, zal
een aanvang nemen. Josef Buerckel heeft
tijdens een groote partijbijeenkomst in
Weenen medegedeeld, dat hij de partij
gaat zuiveren van „alles wat onwaar
dig is".
In een onderhoud met de „New-York
Times" heeft Stamfer, vroeger hoofd
redacteur van de „Vorwaerts", verklaard,
dat de oppositie tegen Hitler in Duitseh
land aanmerkelijk is toegenomen sedert
de inlijving van Oostenrijk en het Su-
deten-Duitsche gebied.
HET TEKORT AAN LEVENS
MIDDELEN IN DUITSCHLAND.
De „Deutsche Volkswirt" bevat een
aanwijzing dat de tegenwoordige
schaarsöhte aan boter, vet, eieren, vleesch
en koffie in Duitsehland zich binnen
kort wellicht ook zal doen gelden voor
andere artikelen.
Het bilad verwijst naar het feit, dat
Berlijnsche huisvrouwen onlangs des
morgens en des middags in rijen voor
de kruidenierswinkels gestaan hebben in
de 'hoop Oen beetje koffie te kunneh be
machtigen.
In een rij' staan, aldu's de „Deutsche
Volkswirt", 'doet onnoodig pijnlijke her
inneringen herleven en is niet alleen de
meest onjuiste doch ook de meest oneco
nomische vorm van goederenverdeeling.
De Voorzichtige verbruiker is gedwon
gen, op de ongunstige uren van den dag,
energie en tijd te verspillen om een min
of meer willekeurige portie te verkrijgen.
Indien hij niet bereid is dit offer te
brengen, of anderen daarvoor te betalen,
zal hij honger moeten Jijden,
