Net spook van de ordening. Verzet tegen Roosevelt. M.V. Hendrikse 0= Bank Boes Dagblad voor de Provincie Zeeland Sowjet-Unie verbreekt diplo matieke betrekkingen met Wederom Blijde Gebeurtenis verwacht in 't Prinselijk Gezin EERSTE BLAD. De strijd in Spanje. amma. VRIJDAG 3 FEBR. 19 3 9 53e JAARGANG - No. 107 Buitenland. Bewogen zitting van de Belgische Kamer. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Gereformeerde Kerk Rotterdam-Centrum. Uitgifte eener 3 V2 °/0 Obligatie- leening in stukken van f 1000. - f500.- en f 100.- 100%. De verdwijning van den lieer De Raad. in den tuin be- ;h eensklaps de e omzichtig na- gunstig uitziend wam op de ka- iloos zijn komst idelburg), Huis, nkers. Tuin, Loeff. Boomgaard, Wei- onhuizen en Erf, eren, Jonkers. )an, v. Dissol. inspan, Paap. ndb.-inspan, v. J. G. Kram. Jonkers. en Bouwl., Blau- J. C. Kram. i, Loeff. jari 1939. en 301,5 M. 8,00 |,20 VARA. 12,00 30 VPRO'. 9,00 00112,00 VARA. er. 10,00 Morgen- 0,40 Gram. 11,10 ram. 12,30 Het 1,30 Gram. 2,00 (Opn.). 2,40 Cau- ef en leed". 3,00 ers, en pianoduo. scholen. 5,30 Het 6,30 Maandoverz. 6,50 Gram. 7,00 ledische causerie, er. 7,35 Causerie naissance". 8,00 userie „Het dier ram. 9,30 Orgel, ie opera „Bastien Ber. ANP. 10,40 sid.-orkest (opn.). ram. 15,5 M. Algem. RO. m 8,15 Ber. 10',00 erie. 12,00 Ber. -Orkest en KRO1- 5 O'rgel en gram. en piano. 3,40 4,45 Het Peregri- m. 6,00 Land- en -Orkest. Om 6,30 aartcauserie. 7,35 i Ber. ANP. 8,15 soliste. 9,00 Cau- iaar onafhanke- ikkorps en repor- |,40 KRO-Boys en en 11,35—12,00 LERBERICH1 ,n hedenmorgen lissingen nevelig; iperatuur min 3, iin 3, neerslag af- te Den Helder: minimum heden- temperatuur min min 4; te Gro- i 3, minimum he- istricht: tempera- edennacht min 4. in hedenavond tot 19 uur: zwakke tot ma- i, nevelig of be- fk bewolkt, droog rorst. liddag 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 444SB Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs 2.tw pw te,rortaaS Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per regei Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.70 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen. lag 3 uur: 770. fietsers: Het ordeningsvraagstuk begint steeds meer de aandacht te vragen. Velen staan huiverig tegen ordening op sociaal- en economisch gebied. Ordening is voor hen identiek met rood, met een revolutionair pogen om de dingen om te keeren. Organisatie en ordening zijn voor hun besef, vruchten gegroeid op Marxistischen bodem. En het is waar, er is een streven naar organisatie en ordening, waartegen wij ons, als een revolutionair streven, heb ben te verzetten. Maar er is ook een Christelijke orde ningsgedachte, die reeds in toepassing werd gebracht, lang voor de Marxisten hun Invloed lieten gelden. Wij denken hier aan de gilden. In een voor het Departement Rotter dam van de Nederl, Mij voor Nijverheid an Handel gehouden rede heeft Dr J. G. van Dillen een en ander gezegd, waar mee wij ons voordeel kunnen doen. In de literatuur en in de pers worden de gilden tegenwoordig beurtelings ver guisd en verheerlijkt. Spreker acht beide opvattingen onjuist en onhistorisch. De gilden waren doortrokken met een geest van groepsegoïsme maar onder krachtige leiding van de overheid hebben zij eeu wenlang ook voor de gemeenschap nut tige functies verricht. Hun opheffing was op een gegeven moment onvermijdelijk. Maar evenzeer kan, als gevolg der nieu we maatschappelijke ontwikkeling, in den tegenwoordigen tijd wederom een zekere mate van ordening als noodzake lijk gelden. Daarbij zullen de gilden als zoodanig niet herleven maar de nieuwe ordening zal met de vroegere toch wel eenige gelijkenis hebben. Spreker is over 't algemeen zeer huiverig om uit de ge schiedenis „lessen" te trekken. Toch is het misschien geoorloofd uit de geschie denis van het gildewezen de conclusie te trekken, dat bij eiken vorm van orde ning de producentenorganisaties in stren ge ondergeschiktheid gehouden moeten worden door de overheid, die het alge meen belang vertegenwoordigt. In den Gilden-tijd was ook niet het ideaal niet bereikt. Ook aan het gilde- wezen kleefden ernstige bezwaren. Maar de gedachte, die aan het gilde- wezen ten grondslag lag, was niet van revolutionairen, maar van Christelijken oorsprong. De Gilden hebben hun tijd gehad. Maar met blijdschap mogen wij be groeten het pogen om te komen tot nieu we ordening. De Duitsche ochtendbladen houden zich nog uitvoerig bezig met de rede van pre sident Roosevelt. "Wij hadden niet gedacht, schrijft de „Boersenzeitung", dat Roosevelt, nog geen 24 uur na de rede van den Führer, zulk een openlijke oorlogsdreiging van stapel zou laten loopen. De wereld is nog onder den indruk van de rede van den Führer. Roosevelt blaast nu terstond de oorlogs trompet, Hij wil door redevoeringen als deze Frankrijk en Engeland langzamerhand dwingen af te zien van de politiek van toe nadering tot Duitschland en Italië. Hij voert met dubbele kracht zijn aan stichting tot oorlog, welks achtergrond hij aanduidt door te zeggen: Amerika moet erop voorbereid zijn de demcratieën te nelpen tegen den driehoek: Berlijn-Rome- Tokio. Roosevelt is de gTOote democratische verdediger van het bolsjewisme! He „Angriff", die zich in het bijzonder onderscheidt door de heftigheid zijner aan vallen en het beleedigende karakter 'zijner koppen („Roosevelt zet Amerika tot oor- Jog aan, opdat het het slachtoffer van net judaisme worde". „Een storm van verontwaardiging in de Vereenigde Sta- Jen schrijft: „De storm van verontwaar diging, dien Roosevelt met zijn onbe schaamde aanzetting tot oorlog heeft doen ontstaan, levert het bewijs, dat de presi dent niet meer geacht kan worden na mens zijn volk te spreken. Het krachtige verzet van bevoegde Amerikaansche poli tici vindt een sterkeren weerklank bij de j n?a®sa van 'hét Amerikaansche volk, die z, niet in den oorlog wil laten drijven a's slachtoffers van de Joodsche dicta tuur". De Duitsche pers is ook heelemaal niet te spreken over de instemming, waarmede de verklaringen van Roosevelt tegen de autoritaire staten in de Fransche pers werden begroet. President Roosevelt heeft nog nooit een zoo slechte pers in Italië gehad als thans. Fascistische kringen verwijten den presi dent, pro-democratische gevoelens geuit te hebben door te verklaren, dat de Rijn de vooruitgeschoven verdedigingslinie der Vereen. Staten vormt. Men beschuldigt er Roosevelt ook van de verzoeningspogingen in Europa te willen saboteeren. Ook in Amerika zijn er, die het met Roosevelt niet eens zijn. Negen republikeinsche leden van de commissie van buitenlandsche zaken uit 't Huis van Afgevaardigden hebben een ver klaring uitgegeven, waarin zij hun leed wezen uitspreken over en protesteeren te gen het weinig neutrale optreden en de geheime methoden van Roosevelt in ver band met den verkoop van vliegtuigen aan Frankrijk. Zij hebben er bij den presi dent op aangedrongen vast te houden aan de traditioneels buitenlandsche politiek van neutraliteit, niet-inmenging en vrede. Zij verklaren geen bezwaar te hebben te gen den verkoop van Amerikaansche vliegtuigen aan welk land ook, waarmede de Vereen. Staten diplomatieke betrekkin gen onderhouden, „doch", zoo voegen zij hieraan toe, „wij blijven erbij, dat zulke geheime en onneutrale acties ons in bui tenlandsche conflicten verwikkelen en den vrede in Amerika in gevaar brengen". Roosevelt ontvangt 4000 brieven per dagi Sedert het aanvaarden van het presi dentschap in 1933 heeft Roosevelt onge veer 7.3 millioen brieven ontvangen met een gemiddelde van 4000 per dag. Presi dent Hoover was gewoon dagelijks 400 brieven te ontvangen. Ook de eehtgenoote van den presi dent heeft heel wat post te verwerken. Mevrouw Roosevelt heeft verscheidene se cretarissen in dienst en zelf houdt zij el- ken dag een uur vrij om haar correspon dentie te beantwoorden. In het afgeloo- pen jaar ontving zij plm. 100.000 brie ven, waarvan 20.000 ter behandeling wer den doorgegeven aan de verschillende de partementen, daar zij verzoeken behels den om voorlichting of financieelen steun. HEVIGE INCIDENTEN TUSSCHEN VLAMINGEN EN WALEN. Het is gisteren weer een zeer bewogen dag geweest in het politieke leven van België. Opnieuw is het dn de Bel gische kamer tot hevige incidenten, gekomen tus schen Vlamingen en Wa len en tusschen de com munisten en socialisten, zoo dat de voorzitter ge dwongen was de zitting t ijl d e 1 ij k te schorsen. De herrie ontstond naar aanleiding van de indiening van een wetsvoorstel van den Rexist Truffant, om de benoeming van dr Martens tot lid van de Konink- lijike Academie voor geneeskunde onge daan te maken. Minister-president Spaak zeide onder de grootste consternatie: „I Ik beken openhartig, dat ik ontmoe digd ben, dat ik er genoeg van heb. Dit is geen ma nier van bandelen. Er gaat geen dag voorbij, zonder dat sinaasappel schillen op mijn weg wor den gegooid en ik verklaar er meer dan genoeg van te hebben. Van alle zijden wordt mij gezegd: de regeering moet regeeren, doch hoe kan zij dat? Geen dag gaat voorbij, of ik moet hier voor het parlement verschijnen, om een benoeming of iets dergelijks te ver antwoorden. D'at kan zoo niet langer. Of wel het parlement zal de regeering hel pen, ofwel de regeering zal aftreden. Het ziet er naar uit, alsof 't parlement de re geering wil beletten, te werken." Een geweldig tumult ontstond na deze woorden. D'Q Rexisten riepen: „D'e regeering moet ontslag nemen". De Vlaamsohe nationalisten riepen op •hum beurt: „Leve de scheiding". Op een gegeven oogenblik scheen het tot een handgemeen te komen tusschen Vlaamsohe en Waalsohe socialisten on derling en tusschen de communisten en de socialistische leden der regeering. Pe voorzitter zag zich toen wel genood zaakt de 'zitting te schorsen. Bij de stemming werd het wetsvoor- stel-Truffant verworpen met 111 tegen 62 stemmen. Hierna vond de stemming plaats over de door van Cauwelaert ingediende motie van vertrouwen in het beleid van de re geering bij de benoeming van dr Mjartens tot Lid van de Koninklijke Vlaamsohe Academie voor geneeskunde. Deze motie werd goedgekeurd met 88 tegen 86 stemmen en 7 onthoudingen. Betoogingien op straat. Terwijl de Kamer bijeen was, hadden op straat woelige betoogingen plaats van franskaljonsche oud-strijders. Een groep slaagde er in, tot voot de ambtswoning van Spaak in de Wetstraat door te dringen, 'schreeuwende, dat Spaak mioest aftreden. ■Er hadden botsingen plaats tusschen de betoogers en de gendanmles. De Belgische premier op straat aangevallen en gewond. Een groep franskiljonsche oud-strij ders en jongelieden heeft gisteravond mi nister-president Spiaak aangevallen, toen hij per auto aan zijn particuliere woning in de Brusselsohe voorstad St. Gilles aankwam. De minister-president bekwam eenige lichte verwondingen aan het voorhoofd. In zijin woning bevond zich een delega tie van de manifesteerende oud-strijders organisatie, die hem verzocht, zijin ont slag in te dienen als minister-president. Spaalk antwoordde, dat 'hij alleen ver antwoordelijkheid voor zijn regeerings- beleid was verschuldigd aan den koning en aan het parlement en dat hij weigerde op het verzoek tot ontslag der oud-strijl- ders in te gaan. De procureur-generaal heeft onmiddel lijk in. verband unlet dezen aanslag een streng onderzoek ingesteld. Nader wordt gemeld, dat de auto va®. Minister Spaak omringd werd door groe pen betoogers. Spaak stapte uit, en wilde, met behulp van zijn chef de cabinet en zijn chauffeur, door de betoogers heen dringen. Eien tiental wierp zich toen op den premier, sloeg hem met de vuisten in het gelaat en wierp hem den hoed vain het hoofd. Wat de verwonding betreft, die Spaak bekomen heeft, deze schijht niet van ernstigen aard te zijin. De volkscommissaris van buitenlandsche zaken, Litwinof, heeft den Hongaarschen gezant te Moskou ervan in kennis gesteld, dat de Sovjet-regeering heeft besloten de diplomatieke betrekkingen met Hongarije te verbreken. Litwinof voegde hieraan toe dat de Sovjet-regeering dit besluit geno men beeft met het oog bp den Duitschen druk op de Hongaarsche aangelegenheden en het toetreden van Hongarije tot het anti-komintern-verdrag. Naar men in officieuze Hongaarsche kringen verklaart, heeft dit besluit van Moskou noch verbazing, noch ongerust heid gewekt. ZOEKT PARIJS CONTACT MET FRANCO? Léon Bérard, Fransch senator en oud minister, is gisteravond naar Hendaye vertrokken. Omtrent het doel van zijn reis weigerde hij eenige verklaring af te leggen. Het gerucht, dat zich gistermid dag in politieke kringen verspreidde, vol gens hetwelk bij, met 'n officieuze zfeniding naar Franco zou zijn belast, wilde bij noch ontkennen, noch bevestigen. Volgens het gisteravond uitgegeven legerbericht zijn de troepen van Franco aan het Catalaansc'he front gemiddeld zeven km. opgerukt. De stad Berga werd bezet. e De in den kustsector gelegen dorpen Ma to rel de la Selva, Massanet de la Selva en Slis werden eveneens bezet; het aantal krijgsgevangenen neemt voortdurend toe. (SiLs ligt op slechts 12 mijl van Ge- rona, de laatste groote stad op den weg naar Perpignan.) Volgens ontvangen inlichtingen zou Seo de Urgell ontruimd zijn; daaruit 'leidt men af, dat de regeeringstroepen beslo ten zouden 'hebben het dal ivan de boven- Segre en Puigcerda zonder veel strijd te ontruimen. De opmarsch der Franco-troepen wordt vertraagd door het gemis aan goede we gen door sneeuw en koude; de troepen vorderen nauwelijks 10 km. per dag. Havas meldt van het front van Cata- lonië: Na de verovering van Berga, zijn de troepen van Franco nog verder naar 'het Noorden opgerukt, zoodat zij gister avond nog geen 30 km. hemelsbreed :van Puigcerda verwijderd wareni Hierdoor is practilsch de terugtocht afgesneden voor de ongetwijfeld meer dan 60.000 man re geeringstroepen in den daar door 'het front gevormden zak. Men meldt ons van officieele zijde, dat het Prinselijk Gezin zich tegen het einde van deze maand voor eenigen tijd naar Zwitserland zal begeven. Z. K. H. Prins Bernhard zal daar de wintersport beoefenen, terwijl Prinses Juliana op medisch advies eenigen tijd rust zal nemen, zulks in verband met de omstandigheid, dat er gegronde hoop be staat, dat in het Prinselijk Gezin dezen zomer tegen half Augustus, wederom een Blijde Gebeurtenis mag worden verwacht. DUITSCHLAND SOLIDAIR MET ITALIë. Oók als Italië aanvalt? De Romeinsche bladen wijzen met veel ophef op officieuze verklaringen, die te Berlijn zijn afgelegd en door de Londen- eche pers worden weergegeven, volgens welke de Duitsche solidariteit met Italië, waaraan Hitler in zijn rede uiting gege- ven heeft, in dien zin uitgelegd moet wor den, dat zelfs als Italië ter verdediging van zijn goed recht tot den aanval mocht overgaan, D'uitschland het terstond zijn algeheelen militairen steun zou verleenen. De „Messagero" merkt op, dat deze uitleg ingegeven wordt door de logica, het gezonde verstand en ook juist door den geest der DuitschItaliaansche vriend schap. Ook Havas maakt melding van nadere preciseeringen, vyelke van gezaghebbende Duitsche zijde gegeven zijn ten aanzien van den passus in Hitler's rede, waarin sprako was van Duitschlands solidariteit, in geval van oorlog, met Italië. Deze na dere toelichting uit Berlijn is te Rome met de grootste voldoening vernomen. De „Telegrafo", het blad van de fa milie Giano, schrijft; De as ia geen schrif telijk verbond, ze is veel moer. Misschien was de overeenkomst er aanvankelijk slechts een tusschen de twee staatslieden in Duitschland en Italië, doch de om standigheden hebben ten slotte beide re gimes zóó nauw verbonden, dat het ver der ondenkbaar schijnt, dat een van beide volken zich van het andere zou kunnen afwenden in geval van oorlog om welke redenen ook. Noch Italië, noch Duitsch land zullen oorlog voeren om het genoe gen van den oorlog. Als op den een of anderen dag een van beide landen zich in oorlog bevindt, zal deze oorlog het zijn opgedrongen- door de noodzakelijkheid. Dat is voldoende om den plicht van eensgezindheid te doen gevoelen. 40 MILLIOEN GASMASKERS IN ENGELAND UITGEREIKT. Sir John Anderson, die in bet bijzon der is belast met de bescherming tegen aanvallen uit de lucht, heeft 'het organi satieplan voor de civiele verdediging in Engeland bekend gemaakt, welk plan in tijd van nood onmiddellijk ten uitvoer zal kunnen worden gelegd. In de afgelo'open twaalf maanden zijn 40 miOii'oen gasmaskers aan 'de burger bevolking uitgereikt. 'De kosteni 'daarvan bedroegen 4 millioen pond. Voor kinde ren, ook voor die beneden twee jaar, zijn speciale modellen ontworpen. WACHTGELDREGELING VOOR OUDERE TYPOGRAFEN. Naar „Het Volk" meldt, bestaat er alle aanleiding, aan te nemleni, dat de wacht geldregeling ivoor oudere typografen waardoor enkele honderden werklooze typografen aan den arbeid zullen gaan bij den aanvang van 'het tweede kwar taal van 1939 in werking zal treden. OPBOUW, UITGAANDE BOVEN ALLE VERDEELDHEID. De radiorede van onze geëerbiedigde Koningin en de oproep, uitgaande van de Stichting Nationaal Gentrum, ondertee kend door den eere-voorzitter en de ledlen van den raad van bijstand, inhoudende een verzoek aan besturen ivan organisa ties, vereenigingen en bonden om tot fede ratief samenwerkleni te komen, zijn aan leiding voor de ondergeteekenden een be roep te d'oen op hun ambtgenooten in den lande hun medewerking in deze te ver leenen en him ad'haesie-betuiging te rich ten aan het secretariaat dier stichting te Zeist. Zij achtten het van het allergrootste be lang dat allen het streven en werk van Nationaal Centrum krachtig steunen. Leve 'de Koningin, leve het Vaderland. w.g.: Mir 'G. van Baren, Delft; Mr M. R. van Dussel'dorp, Goes; M. Fernhout, Middelburg; J. de Binnenland. Blijde verwachting in het Prinselijk gezin. Nieuwe regeling voor het tandheelkundig onderwijs. Buitenland. Belgische minister-president mishandeld. Rumoerige zitting deT Belgische Kamer. Moscou verbreekt de diplomatieke be trekkingen imiet Hongarijle. Rumoer om de rede van Roosevelt. (Vrij van couponbelasting). Inschrijvingen worden aangenomen door Een geheimzinnig telegram. Nog altijd is er geen licht gekomen in de geheimzinnige verdwijning van den hi er De Raad, lid van den Volksraad in Ned.-Indië en voorzitter van de Ghr. Staatkundige Partij aldaar. D'e Utrechtsche politie staat voor een raadsel en laat zich over het geval voor- loopig niet uit. Thans heeft de recherche van den zoon van den heer De Raad ver romen, dat zijn vader den dag voor de geheimzinnige verdwijning men gaat algemeen in een ontvoering gelooven 1 een kort telegram heeft ontvangen, waar op niets anders stond, dan dat zijn ar restatie-bevel in Indië gereed lag. Waar bet telegram op dit oogenblik moet zijn, weet men niet. Het is echter zeker, dat het ontvangen is, want de zoon heeft het nadrukkelijk in de handen van zijn vader gezien. J'ong Saakes, Harderwijk; Mr F. van Lanschot, 's-HertogenboschA. J. W. Monnik, Aalten; Mr P. J. Oud, Rotter dam; Mr (Dr G. A. ter Pelkwijk, Utrecht; Mr A. J. Romijn, Winschoten; J. A. H. Steinweg, -Nijmegen; Mr W. A. J. Visser, Soest, en baron Weichs de Wenne, Wanssum. DE SANEERING VAN HET BAKKERSBEDRIJF TE AMSTERDAM. Hoe duur het brood wordt. De Staatscourant van gisteravond be vat een ministerieele beschikking, waar bij wordt overgegaan tot algemeene ver bindendverklaring van een ondernemers- overeienkomst voor het Aansterdamsche bakkersbedrijf voor de periode van 3 Februari a.s. tot 1 Mei 1940. Dientengevolge zal vanaf 1 Mei a.s. de minimumprijs voor een waterbrood van 8 ons, 'bij een bloemprijs van f 13.22 per 100 kg., af gehaald aan den win kel 13 c t. en 'bezorgd 14 c t. be dragen. Voor de overgangspe riode van 3 F e b r. tot 1 Mei zul len d e m i n i m u m p r ij1 z e n 1 c t. lager zijn. Deze minimumprijzen zul len 'op en neer gaan voornamelijk met -de schommelingen in den bloemprijs. Indien een bakker kan aantooniem, 'dat zijn kost prijs beneden den minimumprijs ligt, kan hij verlof krijgen tegen een lageren dan den minimumprijs te verkoopen. HET TANDHEELKUNDIG ONDERWIJS WORDT OPGENOMEN IN DE HOOGER ONDERWIJSWET. Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp van wet ter aanvulling der hoo- ger-onderwijswet. AJan de Memorie van Toelichting is het volgende ontleend: Het primaire doel is, door een einde te maken aan het dualistisch karakter van de tandheelkundige opleiding, deze te verbeteren en wettelijk te brengen tot de zorg van de faculteit der geneeskunde Dit wordt bereikt door de regeling van het tandheelkundig onderwijs in de Hoo- ger Onderwijswet op te nemen en uit de wet van 25 December 1878 te doen ver vallen. De ontworpen regeling ziet de tandverzorging als een onderdeel van de geneeskunst. In verband met het bovenstaande wordt voorgesteld een nieuw artikel 148 bis, waarin o.a. wordt gezegd: „De titel van tandarts verleent de be voegdheid tot het uitoefenen der tand- heelkunst. Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is verbonden een opleiding tot tandarts. De titel van tandarts wordt verkregon door het afleggen van de examens en het voldoen aan de voorwaarden, vast te stel len bij algemeenen maatregel van bestuur.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1