Reacties op de Radiorede van H. M. de Koningin.
N.V.Hendrikse&C— Bank Does
AFLUKIN
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
De strijd in Spanje.
ZATERDAG 28 JAN. 1939
53e JAARGANG - No. 102
Buitenland.
Na Middelburg ook Groningen.
tl
Piil
Als GRIEP dreigt
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Geref. Kerk van Assen.
Uitgifte eener 31/2% Obligatie-
leening in stukken van f 1000.-
f 500.- en f 100.- a 100%.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Door minister Goseling wordt een zeer
te waardeeren poging gedaan om de echt
scheiding minder gemakkelijk te maken.
Volgens het thans geldend recht kan
door een verstek-procedure met betrek
king tot overspel als echtscheidingsgrond,
de bepaling van het Burgerlijk Wetboek
dat echtscheiding nimmer door onderlinge
toestemming kan plaats vinden illusoir
gemaakt.
Men spreekt eenvoudig af dat de eene
partij de andere partij van overspel zal
beschuldigen, er wordt geen verweer ge
steld, do rechter neemt op grond daarvan
aan dat de beschuldiging juist is, en de
zaak is in orde.
Aan deze practijken beoogt het door
minister Goseling ingediende wetsont
werp een einde te maken.
Op deze wijze wordt aan de eene zijde
de waarheid in de wetgeving gediend, ter
wijl aan den anderen kant de verbijste
rend snelle toeneming van het aantal
echtscheidingen misschien wordt gestuit.
Het betreft hier een onderwerp waar
van men zou denken dat het toch wel be
hoort tot de werkingsfeer van wat men
dan noemt een Kabinet op breede basis.
Ook een Kabinet dat zich niet plaatst op
den grondslag van de positief Chris
telijke beginselen, maar dat zich in het
algemeen ten doel stelt de handhaving
van het Christelijk karakter van het Ne-
derlandsche volk, zou zulk een ontwerp
kunnen indienen.
Ja, dat zou men zeggen.
Maar zoo is het in werkelijkheid toch
niet.
Van vrijzinnige zijde worden ernstige
bezwaren tegen dit voorstel ingebracht.
Men ziet hier, om met het „Alg. Hdbl."
te spreken, „het principieele nadeel, dat
bij het totstandkomen der nieuwe regeling
aan de rechtsovertuiging van een groot
deel onzer bevolking geweld zal worden
aangedaan".
Zeker, men stemt het toe, het huwelijk
is een verbintenis waarvan de hechtheid
niet hoog genoeg kan worden opgevat, on
beraden huwelijken en onberaden echt
scheidingen moeten niet word^ir aange
moedigd, maar de omstandigheden kun
nen zóó zijn, dat echtscheiding voor velen,
die niet minder maar anders mo
reel gevoelen dan de regeering, als eenige
ook ethisch verantwoorde uitkomst wordt
gezien.
Nu is met dit laatste ook in het Regee-
ringsontwerp al eenigermate rekening ge
houden, door de bepaling dat reeds na
drie jaren scheiding van tafel en bed de
finitieve scheiding kan volgen.
Maar desondanks wordt toch het ont
werp als onaanvaardbaar beschouwd. Als
een voorstel, waardoor de juistheid van
een kabinet op positief-Christelijke basis
in crisistijd, opnieuw en nadrukkelijk
wordt veroordeeld.
Omdat men wel moraal wil maar niet
de positief Christelijke moraal.
Wie oog heeft voor de groote gevaren
van het loslaten van Gods Woord ook
voor de vragen inzake huwelijk en echt
scheiding zal hier zien een bevestiging
van de noodzaak van een Kabinet op
smalle, op positief-Christelijke basis.
De noodzaak ook van m o r e e 1 e en
geestelijke herbewapening.
Nu Barcelona is gevallen.
Voor het eerst sedert maanden ging
de bevolking van Barcelona Donderdag
avond met een gerust hart naar bed, op
gelucht door de zekerheid, dat er dit
maal geen kans was, dat zij door een
bombardement uit haar slaap opgeschrikt
zou worden.
De eerste dagen zal de voedselvoorzie
ning zeker niet eenvoudig zijn, maar
toch, de weken, dat men gebrek leed,
on dat een razende bevolking met geweld
de bergplaatsen der levensmiddelen open
brak, om te ontdekken, dat ook daar niets
meer was, behooren tot het verleden.
Een der eerste daden der nieuwe ci
viele overheid was de zorg op zich te
nemen voor de duizenden zieken en ge
wonden, die zonder voldoende medische
verzorging in de ziekenhuizen lagen,
isteren kwam een groot aantal medici
n verplegend personeel aan.
De schade, die aan het havenkwartier
aangebracht, is ontstellend groot. Het
a noodig zijn, duizenden gevangenen
ar te werk te stellen, om het puin op
Wij hebben gisteren meegedeeld, hoe
de burgemeester van Middelburg
zich na de radiorede varni H. M de Ko
ningin .tot de Regeerinig heeft gewend om
bij gemeen overleg tot daden te komen.
Daarna werd uit Groningen gemeld, dat
de Commissaris der Koningin in de
provincie Groningen, mr J. Linthorst
Roman, tot alle inwoners der provincie
Groningen een oproep heeft gericht,
waaraan wiji het volgende ontleenen:
„H. M. de Koningin heeft in ho-ogs-t-
derzelver radiotoespraak over geestelijke
herbewapening ons allen herinnerd aam
onze hoogste plichten jegens elkander en
jegens de gemeenschap.
Hare Majesteit heeft daarbij: gewezen
op den nood, waarin velen onzer verkee-
ren. Ik weet en ik heb ook als voorzitter
van de „Vereeniging voor opbouwwerk in
de provincie Groningen" mogen ervaren,
dat men in alle gelederen onzer provin
ciale bevolking overtuigd is van den ook
■hier bij velen bestaan-den grooten nood.
Ik vertrouw, dat de aansporing van H.
M. de Koningin ons allen zonder uitzon
dering er toe zal brengen, thans onze
door Hare Majesteit aangegeven plich
ten snel en goed na te komen in alle
kringen en groepen, in alle deelen onzer
provincie.
Plannen tot gezamenlijke uitoefening
dezer plichten in provinciaal verband
zijn in voorbereiding. Uitwerking der
mogelijkheden zal binnenkort op zoo
breed mogelijke provinciale basis plaats
vinden. Mededeelingen en besprekingen
volgen dan zeer spoedig."
te ruimen en de havenwerken weer bruik
baar te maken.
Er bestaat geen twijfel, of de regeering
van Franco zal Barcelona weer tot de
belangrijkste Spaansche haven maken.
Men acht het niet uitgesloten, dat Fran
co Barcelona tijdelijk tot hoofdstad van
Spanje zal maken.
Verscheidene bekende regeerinstroepen
zijn de grens naar Frankrijk gepasseerd,
Men meent te weten, dat Azana zich
teruggetrokken heeft in een klein stadje
nabij de grens.
Men verwacht niet, dat het regeerings-
leger, dat groote ontberingen heeft moe
ten lijden, verder nog ernstig verzet zal
bieden. Buitenlandsche militaire waar
nemers zijn van oordeel, dat de regee-
ringstroepen in Catalonië schitterend
weerstand hebben geboden, doch, zoo
zeggen zij, er zijn grenzen aan het uit
houdingsvermogen van de troepen en
deze grenzen zijn overschreden.
Het terugtrekken dezer troepen is ech
ter nog geen vlucht en de discipline is
nog niet verbroken. Indien zij geweren
en voorraden hadden en een korte pauze
om zich te reorganiseeren, zouden de
troepen, volgens waarnemers, kunnen
doorvechten, doch onder de huidige om
standigheden is het een hopeloos onge
lijke strijd.
Badalona gevallen.
De troepen van Franco hebben zich
gisteren meester gemaakt van Badalona
(10 km ten N.O. van Barcelona aan de
kust). Gistermorgen tien uur zijn de troe
pen er binnengerukt. De regeeringstroe-
pen zijn met achterlating van al hun
materieel gevlucht. Zelfs hun kanonnen
hebben zij achtergelaten, hoewel zij deze
tot nu toe steeds hebben meegenomen.
Bij de bezetting van Badalona hebben
de troepen van Franco 800 gevangenen
gemaakt. Ook het dorp San Juan de Vi-
Iasar is bezet. Hier werden ÏOOO man ge
vangen genomen en tien kanonnen buit
gemaakt. De laatste dagen is den troe
pen van Franco een aanzienlijke hoeveel
heid oorlogstuig in handen gevallen. Al
leen te Moncada zijn 600 wagens met
materiaal veroverd.
Daar het front in noordelijke richting
verder geschoven wordt, kan het normale
leven in Barcelona geleidelijk aan terug-
keeren. De correspondent van Reuter
merkte op, hoe de dagelijksche arbeid
wordt hervat, de trams reden weer en
waren vol werklieden.
Deerniswekkende toestand der
vluchtelingen.
Wat den stroom van vluchtelingen naar
het nog niet bezette gedeelte van Kata-
lonië en naar de Fransche grens betreft,
wordt door Reuter uit Perpignan gemeld,
dat duizenden vluchtelingen, voortgedre
ven door den angst voor de bombarde
mentsvliegtuigen van Franco, in de ste
den en dorpen van Noord-Katalonië aan
komen. De autoriteiten te Figueras heb
ben aan Frankrijk dringend om medica
menten gevraagd. De weg tusschen deze
stad en de Fransche grens, die 25 kilo
meter lang is, is vol vluchtelingen, Te
Figueras hebben zich tooneelen van on
beschrijfelijke verwarring afgespeeld. Men
zag regeeringsambtenaren, die op zoek
naar hun departementen waren, ministers
die hun collega's trachtten te vinden,
huilende moeders, die naar haar kinde
ren zochten en kleine jongens en meisjes,
bedelend om brood.
De vluchtelingen hebben bitter van de
koude te lijden. De sanitaire toestanden
zijn ontstellend.
De Fransche minister van buitenland
sche zaken Bonnet heeft bezoek ontvan
gen van den Spaanschen ambassadeur,
die uiteen zette, dat na het houden van
een ministerraad de Spaansche republi-
keinsche regeering tot de overtuiging is
gekomen, dat het plan tot het scheppen
van een zone in Spanje, bij de Fransche
grens, waarin 150.000 gevluchte vrouwen,
kinderen en ouden van dagen zouden
worden verzorgd, bijna niet te verwezen
lijken is. Hij stelde Bonnet dus opnieuw
voor, deze vluchtelingen in Frankrijk of
ook Noord-Afrika toe te laten.
Bonnet heeft den ambassadeur geant
woord, dat hij dit voorstel aan den mi
nisterraad zou voorleggen.
Hitier heeft generaal Franco een tele
gram doen toekomen, waarin hij hem ge-
lukwenscht met de vermeestering van
Barcelona.
ITALIë MEENT, DAT HET THANS
NIET DE TIJD IS VOOR EEN INTER
NATIONALE CONFERENTIE. I
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Rome:
Van bevoegde Italioansche zijde wo'r-
den de in het buitenland gepubliceerde
■berichten, volgens welke Italië het initia
tief zou willen' netmien voor de bijeenroë-
ping van een conferentie van vier mo-
Willi
ill m
:i
Wmm&M.
De vorst heeft in het Westland de eerste kas-groente „afgevroren". Thans is
men opnieuw bezig met het pooten der sla-planten.
Hondenweer
AFLUKIN weer!
Neemt tijdig AFLUKIN. Het voorkomt
Griep Verkoudheid - Influenza.
Prijs 50 cent per buisje. Bus van
1000 pillen f. 6.50.
Eischt den naam AFLUKIN op elk pilletje
verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten
gendheden voor de regeling van het
Spaansche vraagstuk, verzonnen ge
noemd.
Voor de door den Franschen minister
van buitenl'aindsche zaken in do Kamer
vermelde mogelijkheid van een alge-
iir.leena, op Fransch initiatief bijeen, te
roepen 'conferentie, is de tijd niet ge
schikt.
JAPANSCHE VLOOTCONCENTRATIE
VOOR ZUID-CHINA.
Na-ar het Chineesohe persbureau op
grond van uit Zuid-Cihinia ontvangen be
richten meldt, wordt het steeds duide
lijker, dat de Japanners versterkingen
concentreeren in het Zuiden van de Chi
neesohe zee voor de kust van Zuidwest-
Kwangtoeng. Men vermoedt, dat een lan
ding zal worden gedaan in de verdrags
haven Faikhoi, op 150 zeemijlen van het
Fransche Haiphong. In de buurt van
P'akboi zijn, naar gezegd wordt, meer
dan 50 Japansche oorlogsschepen ge
concentreerd. Vliegtuigen verkennen de
Chineesohe stellingen langs de kunst van
KwangVoei^g. Chineesohe vliegtuigen
hebben de Japansche strijdkrachten en
oorlogsschepen bij Waitsjou gebombar
deerd.
Voorts wordt gemeld, dat
■de Fransche autoriteiten,
bezorgd over den toestand,
bevel hebben gegeven tot
samentrekking van de
vloot voor het Verre Oos
ten in de T on g k i n g b a a i.
BRITSCH SCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Tijdens een aanval op de 'haven van
Valencia door acht Savoia-toestellen van
Franco is het Britsche s.s. „Foynes" tot
zinken gebracht. De bemanning is on
gedeerd.
Ook een Grielksch schip is getroffen;
het maakt water en vmien denkt dat het zal
zinken. Er is veel schade aangericht
aan db loodsen langs de kade.
AARDBEVING IN CHILI ZOU 30.000
DOODEN HEBBEN GEëlSCHT.
Volgens ndet-officieele schatting be
draagt. het totaal aantal dood-en ten ge
volge van de aardbeving 30.000, terwijl
■op zijn minst 50.000 personen verwon
dingen hebben opgeloopen.
PRINS BERNHARD TE LEIDEN.
Prins Bernhard 'heeft gisteren een on
officieel bezoek aan Leiden gebracht.
Het eerste bezoek gold de Leidsche uni
versiteit. Bij den: ingang van bet acade
miegebouw had de vereeniging tot vrij
willige oefening in den wapenhandel Pro
Patria, zich tot een eerewaeht opgesteld.
Nadat de Prins de eerewaeht 'had ge
ïnspecteerd, gebruikte hij in het acade
miegebouw met het bestuur van den
academischen senaat en met curatoren
het noenmaal, na afloop waarvan bij in
de senaatskamer aan tal van Leidsche
hoogleeraren werd voorgesteld.
Na het bezoek aan het academiege
bouw begaf de Prins zic'h naar het Ka-
merlingh Onnes-laboratorium, waar hij
werd ontvangen door de hoogleeraren
prof. dr W. H. Keesom en prof. dr W. J.
■de Haas, directeuren, en door dr G. A.
Crommelin, adjunct-directeur van het
museum. In de groote collegezaal gaf
prof. de Haas eenige demonstratieproe-
ven op het gebied van de ato-om-physica.
Vervolgens: bezichtigde de Prins de groo
te magneet, waar prof. de Haas even
eens demonstratieproeven gaf, waarna
Binnenland,
De Eerste Kamer over de begrooting van
Binnenlandsche Zaken.
Reacties op de rede van H. M. de Ko
ningin.
De Indische financiën.
Vergadering van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Middelburg.
Buitenland.
Verdere opmarsch der troepen van
Franco.
De aardbeving in Chili.
Geen viermogendheden-conferentie?
Inschrijvingen worden aangenomen door
het cryogeen-laboratorium werd bezocht
en waar 'prof. Keesom demonstraties gaf
met vloeibare gassen en waarbij bij in
het bijzonder het helium behandelde.
Ten slotte begaf de Prins zich naar
sociëteit Minerva, waar hij op de com
missiekamer werd toegesproken door
den praeses van Pro Patria, den heer
N. J. Westpalm van Hoorn van Burgh,
die den Prins installeerde tot bescherm
heer van Pro Patria, ten bewijze waar
van den Prins een fraai uitgevoerde bul
werd aangeboden.
DE PACHTKAMER TE ZEVENBERGEN
Principieele beslissing over pachtovereen
komsten met Staatsdomein.
De Paehtik'a'mer te Zevenbergen heeft
gisteren in de kwestie betreffende de
pachtovereenkomsten met de staatsdo
meinen een primcipieele 'beslissing geno
men, D'rie weken geleden maakte de Ka
mer er bezwaar tegen, dat volgens .de
contracten de rentmeester der domeinen
de boeveelheid en de soort van de door
de pachters 'aangewende bemesting kan
voorschrijven; voorts werd bezwaar ge
maakt tegen het artikel, dat de rentmees
ter bevoegd is aan de pachters, die de
voorwaarden overtreden, een boete van
ten hoogste 500 gulden op te 'leggen voor
elke overtreding of nalatigheid.
Het eerste 'bezwaar loste zich vainizelf
oipi in het tweede. De Pachtkamer bleef
bij monde van mr Ruijgrck echter vol
houden aan haar eerste bezwaar. Er is,
aldus mr Ruijgrok, bij de contracten
zooals die thans zijn opgesteld, geen be
roep' mogelijk en die mogelijkheid moet
er zijn. Besloten werd daarom, dat de
rentmeester aan den minister zou voor
stellen beroep- mogelijk te maken en wel
bij de Pachtkamer zelf. De minister heeft
hierin niet toegestemd.
De Paohtkamier heeft dientengevolge,
overeenkomstig de wet, twee van de con
tracten nietig verklaard en haar beslis
sing ten 'aanzien van de andere contrac
ten aangehouden tot het Hof te Arnheim
in booiger beroep over deze nietigverkla
ring zal hebben 'beslist. Een verder hoo-
ger beroep is niet mogelijk.
Be Pachtlkamjer heeft thans weer 80
pachters opgeroepen o-ver dezelfde kwes
tie. D'e vorige maal, dus drie weken ge
leden, waren het er 170.
NEDERL. WERKLIEDENVERBOND
„PATRIMONIUM".
Dit jaar geen bondsvergadering.
Naar wij vernemen heeft het bondsbe-
stuur van het Ned. werkliedenverbond
Patrimonium besloten, dat dit jaar geen
algemeene vergadering van het verbond
zal worden gehouden. Inplaats daarvan
zal in de maand September a.s. in alle
gewesten een aantal gewestelijke streek-
vergaderingen worden gehouden, waarin
een onderwerp zal worden behandeld in
verband met den uitbouw van en de pro
paganda -voor Patrimonium.
Het bondsbestuur besloot ook een com
missie te benoemen welke tot taak zal heb
ben de afdeelingen te adviseeren over het
krijgen en behouden van contact met de
jongeren. Tot leden dezer commissie wer
den benoemd de beeren W. J. Bossen
broek en J. G. Pellicaan, beiden te Am
sterdam en T. Hartsuiker te Den Haag.
WIJZIGING VAN DE BEGROOTING
VOOR BINNENLANDSCHE ZAKEN
OVER 1938.
Invoering gezinspersoonskaartenstelsel.
Aan het voorloopige verslag over het
ontwerp van wet tot wijziging en verhoo
ging van de begrooting voor binnenland
sche zaken over 1938 wordt ontleend:
Verscheidene leden opperden overwe
gend bezwaar tegen de uitvoering van de
werkzaamheden, noodig voor de invoering