Alle COUPONS en LOSSINGEN NI HENDRIKSE Co.'s BANK Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD. De strijd in Spanje. De Koninklyke Familie naar Zwitserland. DONDERDAG 26 JAN. 1939 53c JAARGANG - No. 100 Buitenland. De Koningin voor de radio. Belangrijkste Nieuws. GOES. Binnenland. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Voritatraat 7 0, Qoei Postrekening -44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs v2.5? per kvwtaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.78 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra BIJ contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Door de Vereeniging van Nationale Veiligheid is het denkbeeld gepropageerd om ook van particuliere zijde een werkzaam aandeel te nemen in de ac tieve luchtverdediging. Gedeputeerde Staten van Friesland hebben in dezen reeds maatregelen geno men. Zij' zijn, aangezien de provincie Friesland geen enkel garnizoen bevat en dus onverdedigd ligt, voornemens, lucht afweergeschut te plaatsen bij de Provin ciale Electrische Centrale. Met de leiders van groote particuliere bedrijven in de omgeving van Leeuwar den wordt nog overleg gepleegd om zich bij deze plannen aan te sluiten en even eens financieele bijdragen te verstrekken tot het aanschaffen en bedrijfsklaar hou den ivan luchtdoelmitrailleurs. Ook in andere plaatsen hebben voor aanstaande personen uit het bedrijfsleven reeds sedert eenigen tijd zich heraden of men ook ten deze niet actief zou moeten worden. Zoo zal te Delft opgericht wor den een vrijwillig luchtafweerlandstorm- corps, dat volgens de plannen, waarom trent overeenstemming is verkregen, voorloopig de beschikking zal krijgen over een zevental batterijen, welke in een groo- ten cirkel rondom Delft zullen worden opgesteld en bediend zullen worden door niet of niet meer dienstplichtig personeel van de DdlftsChe industriede onderne mingen. Voorts wordt gemeld, dat op bet oogenblik met tal van industrieele bedrij ven in verschillende deelen des lands on derhandelingen worden gevoerd, waarvan enkele reeds in een zeer ver gevorderd stadium verkeeren, ten einde ook daar onder rijksfcoozicht te komen tot aan schaffing en opstelling van luchtdoelge schut en tot het oefenen in de bediening er van, van vrijwillig niet dienstplichtig personeel. In het bijzonder te Rotterdam en in de Zaanstreek is men met deze voorberei dingen reeds ver gevorderd; doch ook in andere deelen des lands blijkt groote be langstelling te bestaan om, waar de re geering in korten tijd niet alles kan doen, naar vermogen te helpen bij de verster king van onze weerkracht, aldus bijdra gend tot verhooging van de veiligheid, Naast de militaire zijde van dezen vorm van particuliere plaatselijke lucht verdediging, gaat het om de verdediging van twee economische 'belangen. In de eerste plaats is iet een groot belang, dat bepaalde industrieën en bedrijven ook in tijd van oorlog ongestoord kunnen door werken aan de voorzieningen voor de be volking en voor de weermacht. En in de tweede plaats kan het aldus mogelijk zijn bet gevaar voor bet personeel en schade voor het bedrijf, dus kapitaalsvernieti ging binnen de grenzen van menschelijke kracht te beperken. Met andere woorden, 'het betreft economische belangen van de gemeenschap en economische belangen van den zelfstandigen ondernemer. Er is in deze plannen iets wat aan trekt. Nu de landsoverheid niet in staat is op korten termijn de noodige voorzienin gen te treffen, verdient het aanbeveling, dat de ondernemers bereid zijn, bij wijze van molestverzëkering zichzelf uitgaven te getroosten. Maar er zijn bier ook bezwaren, die niet over het hoofd mogen worden ge zien. Mr R. Pollema, lid van de Eerste Ka mer, heeft 'het noodig geacht, hierop in de „Leeuwarder 'Courant" de aandacht te vestigen. Hij. "wijst er op, dat 'het hoogst gewaagd is, in ons defensiestelsel door incidenteel geplaatst luchtafweer geschut een verandering te brengen, die, naar den mensc'h gesproken, voor de burgerij eer meerder dan minder gevaar oplevert. Het geschut, dat niet door Defensie, maar door particuliere of b.v. provinciale bedrijven geplaatst is en eventueele vijan delijke vliegtuigen naar beneden zou ba len, kan altoos v.oor apen onverdedigde steden de wreedste repressailles van den vijand uitlokken. Ged. Staten van Friesland willen de bedieningsmanschappen recruteeren uit niet of buitengewoon dienstplichtig per soneel van de centrale of uit de omge ving daarvan. „Het is," zegt Mr Pollema, „fraai be dacht, maar in werkelijkheid wil dit toch zeggen, dat de bediening&manschappen van dit luchtafweergeschut zullen staan buiten 'het officieele legerverband. Ieder boseffe goed, wat dit wil zeggen, Van de verschrikkingen van den mo dernen oorlog kunnen we ons geen enkele voorstelling maken, maar een open on verdedigde stad, waaruit door buiten het officieele leger staande manschappen, dus door volkenrechtelijk gesproken „franctireurs" met luchtafweer- of ander geschut op vijandelijke vliegtuigen wordt geschoten, behoeft zich geen enkele illusie meer te maken." Het komt ons voor, dat de opmerkin gen van Mr Pollema en zijn advies: „de ■D'e f en s i e is en b 1 ij v e R ijiks- zaak", niet zonder meer ter zijde kun nen worden gelogd. DE VAL VAN BARCELONA ELK OOGENBLIK VERWACHT. Druk vair Franca's troepen1 neemt snel toe In alle sectoren van het front voor Bar celona duurde gisteren de opmarsch van Franco's strijdmacht voort. 'Gistermiddag functionneerde de radio verbinding met Barcelona nog. Uit Lerida meldt Reuter evenwel, dat Franco's omsingelingsbeweging, om Bar celona snel vordert en dat de val dus wel niet lang meer op zich zal laten wachten De Zuidelijke en Westelijke voorsteden van Barcelona zijn Woensdag door de troepen van Franco bezet. De batterijen op het fort van Montjuich en op de Tibi- dabo waren bij het invallen van de duis ternis nog met regeeringstroepen bemand. Zij vuurden echter niet meer. De straten van Barcelona lagen gister avond geheel verlaten. De bewoners heb ben zich in hun woningen terug getrok ken in afwachting van de dingen die ko men zullen. Men schat, dat met de troe pen ongeveer 50.000 burgers de stad ver laten hebben. Onder de 1.5 millioen men- schen, die zijn achtergebleven, heerscht hongersnood. Bovendien is er gebrek aan water, terwijl sinds Franco's troepen Dinsdag de laatste electriciteitscenrtale bezet hebben, de geheele stad in het don ker ligt. Franco schijnt de tactiek te voeren, die hij ook bij Bilbao heeft toegepast en een e opmarsch der nationalisten in Spanje. In het veroverde gebied worden op de en de oude papieren bankbiljetten omgewisseld voor nationalistisch geld. algeheele omsingeling af te wachten, al vorens de stad te nemen, teneinde straat gevechten te voorkomen. De omsingeling vordert snel. D'e troepen van Franco veroveren ge leidelijk de heuvels ten Noord-Westen van Barcelona en ofschoon zij op sommige punten nog op tegenstand stuiten, is er toch nergens sprake meer van georgani seerd verzet. Generaal Yague kan zijn troepen slechts met moeite in bedwang houden. De buiten wijken, waarvoor zij op het oogenblik staan, worden nog slechts hier en daar zwak verdedigd. Ter elfder ure hadden de regeeringstroepen nog enkele verdedi gingswerken opgeworpen aan den buiten rand van de stad, doch deze zijn door de artillerie in puin geschoten. Engeland en Frankrijk moeten zich op eventualiteiten voor bereiden. In zijn Bulletin du Jour schrijft de Temps: „Wanneer Barcelona gevallen zal zijn, hetgeen niet lang meer lijkt te zullen du ren, is het wel duidelijk, dat de geheele belangstelling zich richten zal op het in ternationale aspect van het vraagstuk. Op dat oogenblik zal men zich reken schap kunnen geven van de mate, waarin het fascistische Italië bereid is de door Mussolini tegenover Chamberlain aan vaarde verplichtingen na te komen en niet te streven naar territoriale, politieke of economische voordeelen in Spanje. Op dat oogenblik zal de kwestie gesteld wordon van de handhaving van den „status quo" in het Westen van de Middellandsche Zee, zooals die gestipuleerd is in het Britsch- Italiaansche accoord van 16 April. Een handhaving met het oog waarop Frankrijk en Engeland alle voorzorgs maatregelen zullen moeten nemen, die dienstig zijn om het hoofd te bieden aan mogelijke verrassingen. Zoo zal de eventueele val'van Barcelo na diepen weerslag hebben op den inter nationalen toestand, waarvoor Europa sinds lang gesteld is en die snel moet op gehelderd worden wanneer men deiningen en krampen wil vermijden, welke niet minder gevaarlijk zouden zijn voor den vrede dan die van September j.l. NIEUWE ITALIAANSCHE WAARSCHUWING AAN HET ADRES VAN FRANKRIJK. Het hoofdartikel van de Giornale d'Ita- lia is wederom gewijd aan de Spaansche kwestie. Na allereerst er op gewezen te hebben, dat de zegenrijke actie van Franco niet zal ophouden te Barcelona, doch eener- zijds ook de rest van Catalonië zal zuive ren tot aan de Fransche grens en ander zijds zich naar het zuiden zal richten op Valencia en Madrid, bespreekt het blad het te Parijs overwogen plan ten aanzien van Spaansch Marokko en het eiland Mi norca, teneinde Frankrijk te beschermen tegen een oriënteering van het nationalis tische Spanje naar Italië. Dit Fransche plan, aldus schrijft de Giornale, zou ingeval het zou worden ver wezenlijkt, beteekenen: lo. een niet-uitgelokte Fransche agres sieve actie op Spaansch grondgebied; 2ö. Een rechtstreeksche en openlijke Fransche interventie in den Spaanschen burgeroorlog, ten aanzien waarvan Italië, overeenkomstig de loyaal gegeven waar schuwing, niet onverschillig zou kunnen blijven; 3o. Een nieuwe schending van den sta tus quo in do Middellandsche Zee, welke de Middellandsche Zee-staten, in de eer ste plaats Italië, niet stilzwijgend zouden 'kunnen aocepteeren. AARDBEVING IN CHILI. Groote verwoestingen. De vreeselijke aardbeving, die het Zui den van Chili geteisterd heeft, heeft een aantal slachtoffers geëischt, waarvan het juiiste cijfer nog niet officieel is vastge steld. De autoriteiten ontkennen echter, dat het aantal dooden 2000 zou bedragen, zooals sommige berichten meldden, tor- wijl uit Valdivia wordt bericht, dat de lijst van de dooden uit Goncepcion slechts 60 vermeldt. De regeering heeft direct hulp per vliegtuig, speciale treinen en automo bielen naar de plaatsen des onheils ge zonden. Voedsel, doctoren en verpleeg sters worden aangevoerd. De autoriteiten van Goncepcion hebben via 'de radio voortdurend berichten uit gezonden omtrent het onheil en om ver bandmiddelen en dergelijke verzocht, daaraan toevoegden, dat men niet in staat was, het aantal dooden en gewon den te schatten, doch men bevestigde dat het centrum van de stad verwoest is. Con- cepciomi is de derde stad van Chili en tel' 80.000 inwoners. Sommige steden zijn geheel ver woest. Verblijf te Grindelwald. Bij de Koninklijke Familie bestaat het voornemen zich ongeveer 15 Februari voor eenigen tijd naar Zwitserland te be geven en wel naar Grindelwald. Het hotel „Adler" aldaar is voor bet verblijf gereserveerd. Grindelwald is een uitgelezen plaats voor wintersport en ligt in het Berner Oberland op een hoogte van 1050 meter. Van Kerstmis tot Pascben is er door de overvloedige sneeuw gelegenheid om prachtige ski-tochten te maken. Met bergsporen zijn op gemakkelijke wijze startplaatsen te bereiken als KI. Schei- degg (2064 meter), Eigergletscher (2323 meter) zelfs naar het uitgangspunt van den grooten Eismeertocht 3162 meter) en den Jungfrau (3457 meter). Het klimaat kenmerkt zich door koude nachten en helderen zonneschijn overdag. Ook voor alle andere wintersport als schaatsenrijden, hockey, bobslee enz. is er prachtige gelegenheid. Het hotel „Adler" ligt in een prachtige omgeving en biedt naar alle kanten echoone vergezichten. Over moreele en geestelijke herwapening. Naar gisteravond door de radio werd medegedeeld, zal de Koningin Vrijdag 27 dezer des middags kwart voor één voor de radio spreken, met als onderwerp: „Onze taak in deze dagen, in verband met de moreele en geestelijke herwape ning". De minister van binnenlandsche zaken heeft bericht ontvangen, dat de aardbe ving de stad Can Carlos die 350 K.M. ten Zuiden van Santiago gelegen is, heeft verwoest. San Carlos telde 9000 inwo ners. Officieele berichten melden, dat te Goncepcion duizend dooden en talrijke gewonden zijin gevallen. De halve stad is vernield of beschadigd. In Lota vielen vijftien dooden en vijiftig gewonden, in Talcahua.no veertien doo den en honderd gewonden. Volgens berichten van uitgezonden vliegtuigen is Chilian, de hoofdstad der provincie Nuble, verwoest. Een vliegtuig,, dat te Chilian landde, meldt, dat daar nog slechts 5 huizen overeind staan. Ghillan telde 40.000 in woners. „HERHALINGSOEFENINGEN" IN ITALIë. Met ingang van 1 Februari a.s. zullen zooals wij gisteren reeds meldden, in Italië herhalingsoefeningen worden ge houden van lichting 1901 (geboortejaar). De eerste groep, welke onder de wape nen komt, zal 60.000 man sterk zijn." Dit bericht komt niet onverwacht. Reeds gedurende eenige dagen werden ge regeld per briefkaart dienstplichtigen op geroepen, die in het genot waren van groot verlof. Het ging dan steeds om spe cialisten, vooral voor de mechanische wa penen. Binnenland. De Koninklijke familie naar Zwitser land. Radio-rede van H. M. de Koningin. Herhalingsoefeningen in 1939. Buitenland. Aardbeving ia Chili. Barcelona gevallen. De verhouding ItaliëFrankrijk. Duitsche Rijlksdag 30 Jan. bijeen. welke per I Febr. 1939 vervallen worden aangenomen door Het bericht zelf, waarin de gedeeltelijke mobilisatie der lichting 1901 wordt be kend gemaakt, wijst er op, dat binnen kort nog verdere oproepingen zullen vol gen; immers er staat duidelijk; „een eer ste quotum van 60.000 man". Als doel van dezen oproep worden her halingsoefeningen genoemd, doch deze 60.000 man zullen stellig naar de Fran sche grens worden gestuurd om op alle eventualiteiten voorbereid te zijn. DUITSCHE RIJKSDAG 30 JANUARI BIJEEN. Hitler zal een rede houden. Van semi-offioieele zijde wordt medege deeld: De rijksdag is voor Maandag 30 Januari, des avonds om acht uur, bijeengeroepen. Voor de eerste maal zullen de afgevaar- den uit den Ostmark en uit den Sudeten- gouw aanwezig zijn. Op de agenda staat o.m. een redevoe ring van Hitier. Hij zal om half negen des avonds bet woord nemen. EEN DUITSCH VLIEGTUIG VAN FRANCO'S LUCHTMACHT VERONGELUKT. Gisternacht twee uur is bij Arrens, op een 50 km van Tarbes een vliegtuig van de luchtmacht van Franco verongelukt. In het wrak werden vijf dooden gevon den. Het stoffelijke overschot van den bestuurder was geheel verkoold. Het toestel was een Heinkel II met drie motoren, bewapend met twee mitrailleurs. Het logboek was geheel in het Duitsch geschreven. Blijkens de rapporten, welke op de slachtoffers zijn gevonden, wa ren drie hunner Duitschers! De vierde was een Spanjaard, die de uni form van Franco's leger droeg. MR T. J. VERSCHUUR. Op terugreis naar Nederland. Mr T. J. Verschuur, oud-minister en voorzitter der R.K. Staatspartij is, naar Aneta uit Batavia seint, gistermorgen on der groote belangstelling daar op de „Si- bajak" scheep gegaan voor zijn terugreis naar Nederland. D'e boot wordt op 14 Februari te Mar seille verwacht, zoodat Mr Verschuur een der volgende dagen weer thuis kan zijn. Barcelona mobiliseert zijn laatste mannen tegen de oprukkende nationalistische troepen. De laatste lichtingen gaan zich melden.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1