GELD
NI Fin. Mij. „Zeelandia" Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
eerste blad.
Bondgenooten?
De strijd in Spanje.
Het Defensie-vraagstuk.
Buitenland.
De toestand te
Barcelona crltlek.
Engeland wil sterk zijn.
NED. VEREEN. VOOR LUCHTBE
SCHERMING EN DE OVERHEID.
Belangrijkste Nieuws.
beschikbaar voor
den aankoop van
een Automobiel
Binnenland.
WOENSDAG 25 JAN. 1939
53e JAARGANG - No. 99
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen <50 cent per rege!
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Er is reeds veel geschreven over de
vraag waarom niet opnieuw een Kabinet
op z.g. breede basis is gevormd.
Wij hebben er reeds meer op gewezen,
dat hierbij ook gedacht kan worden aan
het vraagstuk van de Landsverdediging.
In verband hiermede verdient de aan
dacht, dat Paragraaf 10 van het vrijzin
nig-democratische werkprogram nog
steeds luidt:
„Beperking van de gewapende macht
van den Staat tot hetgeen noodlg is voor
de handhaving van de blnnenlandsche
orde en rust en voor de in verband met
het lidmaatschap van den Volkenbond
noodlge medewerking aan internationale
rechtshandhaving."
Het spreekt wel vanzelf, dat iemand die
een dergelijk program onderschrijft toch
moeilijk zitting kan nemen in een Ka
binet, dat zich, noodgedwongen, mee ln
de eerste plaats ten doel stelt: krachtige
versterking van 's lands weermacht.
Alleen, dan deed men beter den leider
van het huidige Kabinet, daarmee niet
lastig te vallen.
Het vraagstuk van de Defensie is thans
door een studiecommissie uit den Vrijz.-
Dem, Bond in studie genomen.
Hopelijk zal het resultaat van dien
aard zijn, dat althans de zaak der lands
verdediging voor de leden van den Vrijz.
Dem. Bond geen beletsel meer is, tot een
Kabinet toe te treden,
In de C.-H. „Nederlander" uit een in
zender zijn ontevredenheid over het op
treden van de R.-Katholieken.
„Ik ben, zegt hij, geen anti-papist.
Maar, wie Dinsdagavond 17 Januari de
totaal misselijke en walgelijke radio-uit
zending van den K.R.O. hoorde, o.a. over
Dr Colijn en onze geëerbiedigde Konin
gin, moest wel bekennen, dat de narig-
heidsuitzendingen op Dinsdagavond door
de A.V.R.O., zelfs nog overtroffen werden
door gejoel, geschreeuw en flauwiteit."
En hij voegt er aan toe de vraag: Zijn
d&t nu de bondgenooten van onze C.-H.
en A.-R. partijen?
De redactie van de „Nederlander" merkt
hierbij op:
„Wat is dat voor een bondgenootschap
met Rome, waarover inzender spreekt?
Voor zoover ons bekend, bestaat er niets
van dien aard."
Wij verkeeren in hetzelfde geval.
Van een bondgenootschap als hier be
doeld, is ons niets bekend.
VLIEGVELD VAN BARCELONA
VEROVERD.
FRANCO'S TROEPEN VOOR DE ZUIDE
LIJKE VOORSTEDEN AANGEKOMEN
EN VANDAAG IN DE STAD
VERWACHT.
De troepen van Franco hebben Dins
dagavond het vliegveld van Barcelona,
Prat de Llobregat, vanwaar men per auto
het centrum der stad in veertig minu
ten bereiken kan, bezet. De troepen zijn
inmiddels al weer verder opgerukt en
staan thans voor Hospitaiet en Casa
Antunez, voor de Zuidelijkste voorsteden
van Barcelona.
De batterijen van Franco nemen de
havens van Barcelona onder vuur.
Zeven divisies rukken thans naar de
Gatalaansche hoofdstad op en ondervin
den daarbij hoegenaamd geen tegenstand
meer.
De groote stad Manresa is eveneens ge
vallen. Franco's troepen werden daar
door de tachtig duizend inwoners, van
vue de helft vluchtelingen, zijn met uit
bundig enthousiasme ontvangen.
Men verwacht, dat de troepen van
franco binnen vier en twintig uur Bar
celona zullen binnentrekken, daar de
toestand in de stad onhoudbaar wordt
geacht.
.,P® luchtmacht van de opstandelingen
wlifi een groote activiteit ont-
mkelen. Voortdurend cirkelen vlieg
en!??1 k°ven Barcelona, waar zij niet
lfit bommen doch ook strooibiljetten
en vallen, waarin de onmiddellijke
bezetting van de stad wordt aangekon
digd en tevens wordt medegedeeld, dat
degenen, die geen misdadigers zijn, niets
te vreezen zullen hebben. Aan de hon
gerige bevolking zal zoodra Franco's troe
pen binnenrukken, brood, vleesch en
visch worden verstrekt.
Vlieger-waarnemers melden, dat lange
files vrachtauto's geregeld Barcelona ver
laten, terwijl uit het feit, dat ook menige
luxe wagen uit de stad vertrekt, duide
lijk blijkt, dat verscheidene leiders de
wijk nemen.
De stad weergalmt van het gedonder
der bomexplosies en het gebulder van
Franco's artillerie en het afweergeschut
der regeeringstroepen.
Met het uur worden de ontploffingen
heviger en ls het kanongebulder duide
lijker te hooren.
De nervositeit, welke ln de stad
heerscht, heeft haar hoogtepunt bereikt,
Alle mannen tusschen 43 en 55 en vrou
welijke vrijwilligers tusschen 18 en 44
jaar kregen Dinsdagochtend bevel, naar
de versterkingen te gaan om te werken.
Het geheele door de regeeringstroepen
bezette gebied staat thans onder den
staat van oorlog.
De correspondent van Reuter bericht,
dat de stad gisteren een militair kamp
geleek. Slechts weinigen hadden des
nachts geslapen.
De herhaalde bombardementen maak
ten slapen niet gemakkelijk, terwijl de
stilte evenmin werd bevorderd door de
door de straten rijdende militaire auto's,
ambulance-wagens en motorfietsen.
Van ëen paniek was niets merkbaar.
E!r wordt koortsachtig gewerkt aan
nieuwe verdedigingswerken.
Overal ziet men wagens met munitie
en tanks, waarvan er sommige naar het
Noorden, andere naar het Westen wor
den gedirigeerd. De pas gemobiliseerde
mannen trekken, voorzien van nieuwe
wapens, naar het front.
Het aantal dakloozen stijgt met het
uur.
Volgens „Un. Press" gelooft men te
Burgos, dat met het bevel tot den aan
val op Barcelona gewacht zal worden,
totdat de geheele stad in een omtrek van
twintig kilometer door de troepen van
Franco zal zijn ingesloten.
Tegen den middag hadden de opstan
delingen ruim 2000 krijgsgevangenen ge
maakt. De laatste weerstandslinie van
Barcelona, zoo werd door het hoofdkwar
tier van Franco verklaard, is onherstel
baar ingestort.
1 Gisteren is een der verwoedste veld
slagen van den burgeroorlog geleverd om
het bezit van Manresa.
De va.1 van Manresa voorspelt volgens
Franco den val van Barcelona.
De ontwikkeling van den opmarsch
naar Barcelona wordt te Parijs met groo
te spanning gevolgd, niet zoozeer om de
vraag, of Barcelona verdedigd zal wor
den of niet, maar om de gevolgen, welke
de val van deze stad zoowel op interna
tionaal plan als ten aanzien van de even-
tueele komst van een leger van vluchte
lingen zal hebben.
Zoowel officiëele personen als uitge-
wekenen, die te Perpignan zijn aangeko
men, hebben intusschen wel alle illusies
weggenomen omtrent de verdediging van
Barcelona, dat volgens gezaghebbende
verklaringen het geen drie dagen tegen
een beleg zou kunnen uithouden.
De wegen van Barcelona naar de grens
zijn vol vrachtauto's en vrachtwagens
voor de overbrenging van de regeerings-
bureaux en de ambtenaren, die ook hun
vrouwen en kinderen hebben meegeno
men. Bovendien zijn het vooral de poli
tieke personen, die tijdens den strijd een
rol hebben gespeeld, die de vlucht nemen.
Het aantal vluchtelingen, dat tot dus
ver overkwam, is betrekkelijk gering. Het
zijn slechts kleine groepjes, waaronder
ook het personeel van de Zweedsche
legatie.
Men is van meening, dat het republi-
keinsche leger tusschen Manresa en Bar
celona naar het noorden zal opschui-
om op de heuvels tusschen Vich en Ge-
ïona eventueel stand te houden.
Frankrijk niet in staat, groote
massa's vluchtelingen op te
nemen.
Den geheelen dag heeft de minister
van buitenlandsche zaken der Spaansche
regeering, del Vayo, getracht van de
Fransche regeering gedaan te krijgen,
dat de regeeringstroepen, in geval de ver
dediging in Catalonië ineenstort, op
Fransch grondgebied zullen worden toe
gelaten.
De Fransche regeering heeft tot dus
ver echter weinig animo getoond, om nog
verscheidene honderdduizenden vluchte
lingen op te nemen.
Volgens de bevelen, die op het oogen-
blik van kracht zijn, zullen alle vluch
telingen aan de grens ontwapend worden
en dan onmiddellijk naar concentratie
kampen worden gezonden. Het staat ech
ter nog niet vast, wat verder met hen
gedaan zal worden.
Volgens in Perthus ontvangen berich
ten zijn talrijke personen, vooral vrou
wen en kinderen, bijeengebracht in som
mige dorpen aan de Spaansche grens.
De Spaansche politiediensten weigeren
voor het oogenblik hen Spanje uit te
laten, aangezien zij niet voorzien zijn
van geregelde passen.
Voorts zouden kunstwerken naar de
grens gebracht zijn, om naar Frankrijk
te worden vervoerd.
Naar vernomen wordt, heeft de Brit-
sche regeering een bedrag van 20.000
pond sterling beschikbaar gesteld als
eerste termijn van een onbepaald bedrag,
bestemd voor hulp aan gevluchte Spaan
sche kinderen.
Sinds de laatste vergadering van den
volkenbond zijn ook andere giften ge
schonken. Zoo heeft Zweden 50.000 pond
beschikbaar gesteld, België 15.000 pond,
Noorwegen 10.000 pond en Denemarken
10.000 pond sterling, Andere landen heb
ben eveneens geldelijken steun toegezegd
terwijl men meent te, weten, dat de Ver-
eenigde Staten beloofd hebben gedurende
de eerstvolgende zes maanden tarwe tot
een waarde van 300.000 dollar per maand
te zullen zenden.
DE BOMBARDEMENTEN RICHTEN
GROOTE VERWOESTINGEN AAN.
Uit Marseille wordt gemeld
De Britsche torpedojager Greyhound is
vanmorgen uit Barcelona ter reede van
Marseille aangekomen. D'e vluchtelingen,
bedienden of familieleden van het per-
i soneel der Britsche ambassade 'hebben
inlichtingen gegeven over den toestand te
Barcelona.
Op het oogenblik dat het schip zee
koos, scheen d© toestand critiek.
De bevolking bleef echter kalm. De
bombardementen uit de lucht stichten
veel kwaad. Schepen werden in de haven
tot zinken gebracht. D'e „Greyhound" zelf
is ternauwernood ontsnapt aan de bom
bardementen der rechtschen.
De regeeringstroepen hebben naar het
schijnt gebrek aan materiaal en munitie.
De indruk van. de vluchtelingen is, dat
Barcelona het moeilijk lang zal kunnen
volhouden.
De torpedojager heeft een gedeelte van
de archieven der Britsche ambassade
meegebracht. Deze papieren zullen naar
Londen worden vervoerd.
DE GIDS VOOR DEN VRIJWILLIGEN
DIENST.
Men is thans in Engeland begonnen
met de verspreiding van 20 millioen
exemplaren van den „gids voor den na-
tionalen dienst", die uitvoerige bijzonder
heden bevat over de wij'ze, waarop mil-
lioenen mannen en vrouwen hulp kunnen
bieden aan het groote regeeringsschema
voor den nationalen vrijwilligen dienst.
Het plan heeft in de eerste plaats de
bedoeling, dat open plaatsen in de ver
schillende takken van militaire en bur
gerlijke verdediging worden opgevuld, en
in de tweede plaats, dat de belangrijke in
dustrieën in oorlogstijd beveiligd worden,
zoodat men recruteering van personen,
die in het openbaar belang bun oo-r-
spronkelijken post moeten blijven bezet
ten, wil vermijden.
In de inleiding schrijft Chamberlain:
„Wij allen verlangen in vrede met onze
buren te leven, doch omden vrede te
verzekeren, moeten wij sterk zijn. 'Het
land beeft uw diensten noodig".
Men wil den vrijwilligers vragen, wel
ken post zij' thans bekleeden en in wel
ken tak. van dienst zij willen worden in
gedeeld. Het ministerie zal beslissen over
de plaatsen.
De gids geeft bijzonderheden over voor
zorgsmaatregelen tegen luchtaanvallen,
het werk van de politie, brandweer, am
bulance, eerste hulp enz. Hij geeft verder
aan, hoe oudere menschen zioh nuttig
kunnen maken. Bouwvakarbeiders tus
schen 25 en 50 jaar zijn noodig voor het
opruimings- en reddingswerk bij lucht
aanvallen. Vrouwen kunnen tusschen een
dozijn diensten kiezen. Haar diensten
zullen in ongekende mate noodig zijn met
het oog op de plannen tot het vervoer
van kinderen naar veiliger plaatsen. In
oorlogstijd zal een landleger van vrouwen
in uniform gevormd worden.
Naar wij vernemen, heeft de rijkscom
missie, welke eenigen tijd terug onder
voorzitterschap van j h r m r J. W.
Quarles van Ufford, commis
saris der Koningin in Zeeland is inge
steld om een onderzoek in te stellen naar
de juiste verhoudingen tusschen de over
heid en de Nederlandsche Vereeniging
voor Luchtbescherming, onlangs een voor-
loopig rapport uitgebracht aan de regee
ring. De oommissie heeft intusschen haar
besprekingen voortgezet.
In totaal zullen bijna twee millioen
menschen noodig zijn, van wie 000.000
voor de reserves. Er zijn thans reeds
1.200.000 vrijwilligers, doch in belangrijke
diensten beeft men nog groote tekorten,
DUITSCH-POOLSCH ACCOORD
INZAKE VERDREVEN JODEN.
De Poolsch-Duitsche regeling ten aan
zien van de 10.000 Foolsoiie Joden, die
einde October plotseling over de Duitsohe
grens werden gezet, is geteekend.
De regeling bepaalt, dat de in October
uit Diuitschland gezette Joden kunnen te-
rugkeeren om hun roerende goederen te
balen. Zij krijgen een zekeren termijn
voor de regeling hunner zaken. De waar
de hunner onroerende goederen zal op
een speciale rekening worden gestort en
later volgens een nog niet bekende proce
dure worden overgemaakt.
Men verwacht, dat nog zal worden
onderhandeld ter regeling van bet meer
algemeene vraagstuk der 60.000 Poolscbe
Joden, die nog in Duitschland wonen.
DUITSCH KOLONIAAL LEGERCORPS
OP WEG NAAR AFRIKA?
De diplomatieke redacteur van de „Eve
ning Standard" verklaart uit Italië ver
nomen te hebben, dat „twee Duitsohe di
visies kort geleden geconcentreerd zijn
tusschen Klagenfurth en Villach aan de
Oostenrijksch-Itaiiaansohe grens. Deze
troepen waren uitgerust voor operaties in
de woestijn en men gelooft, dat zij deel
uitmaken van een nieuw Duitsch koloni
aal legercorps".
De genoemde redacteur voegt hieraan
toe: Villach is met een spoorlijn verbon
den met Triëst, de voornaamste ItaJiaan-
sche haven aan de Adriatische Zee. Se
dert Zondag zijn de beide D'uitsche divi
sies verdwenen.
TEGENSPRAAK UIT ROME VAN
DE GERUCHTEN OVER OPROEPING
VAN 200.000 RESERVISTEN.
In officieele kringen te Rome verklaart
men niets te weten van een op groote
schaal onder de wapenen roepen van re
servisten, waarover in het buitenland een
bericht was gepubliceerd. Indien reservis
ten onder de wapenen werden geroepen
kan hier slechts sprake zijn voor normale
oproepingen voor herhalingsoefeningen.
Voorts wordt melding gemaakt van
jongelieden, die een individueele oproe-
pingskaart hebben ontvangen.
iHet betreft hier radiotelegrafisten, bet
personeel van gevechtswagens enz.
De drukte, welke in de kazernes te
Rome heerscht, komt althans ten deele
voort uit de aanwezigheid van 20.000 fas
cistische miliciens, die te Rome zijn ge
concentreerd, om deel te nemen aan de
jaarlijksche schouw ter gelegenheid van
den verjaardag der stichting van de mi
litie, 1 Februari.
Van deze concentratie is gebruik ge
maakt, om de miliciens een periode te
laten doormaken van oefeningen met
automatische en andere wapens.
Nader wordt no-g gemeld:
Het oproepen, van reservisten van
oudere lichtingen heeft, naar men van
welingelichte zijde nader verneemt, be
trekking op de 'lichtingen 1901 en vol
gende, di© 'geen oorlogservaring hebben.
Hun opleiding moet door een 'oefening
gedurende verscheidene weken worden
opigefrischt, igelijk dat in de laatste jaren
regelmatig voor andere lichtingen is ge
schied.
DE ITALIAANSCHE MINISTER CIANO
NAAR BERLIJN?
Balbo-'s dagblad „Gorriere Padanos"
brengt een artikel uit'Berlijn, volgens het
welk Giano en Hitier op 30 Januari a.s.
formeele verklaringen zullen afleggen in
zake de eiscben van Italië en Duitschland.
In Italiaansche officieele kringen wei
gert men het artikel in genoemd blad te
bevestigen of te ontkennen.
In buitenlandsche diplomatieke kringen
heeft dit artikel sensatie verwekt Het ar
tikel merkt echter op, „dat net mmoge-
Binnenland.
Memorie van Antwoord begrootinig Fi
nanciën.
Nederlandsche -luchtpost verloren ge-
■gaan.
Drukker treinenloop op het Middennet?
Buitenland.
Toenadering tusschen B'erlijh en Moskou.
De nationale -dienst in Engeland.
Oproeping reservisten in Italië.
De toestand in Sipanje -zeer critiek.
Japansohe emigratieplannen.
op gemakkelijke betalingsvoor
waarden. Vraagt Inllohtlngen.
gelijk ia, om bevestigd te krijgen, dat
Giano naar Berlijn zal gaan om deel te
nemen aan de feestelijkheden ter herden
king van den verjaardag van het regime.
Bij die gelegenheid zal Hitler in een
speech in den rijksdag de kwestie van de
koloniën ter sprake brengen.
Volgens de berichten, zou Ciano te Ber
lijn een rede uitspreken, waarin hij zal
verklaren, dat de Duitsche eischen en de
natuurlijke aspiraties van Italië samen
gaan."
In verband hiermede zij 6r aan herin
nerd, dat Giano in de laat3te helft van
Februari naar Warschau zou gaan.
WAAR ZIJN DE RUSSISCHE
GEESTELIJKEN?
Het Russische godloozentijdschrift -heeft
in zijn December-nummer een vergelij
kende statistiek gepubliceerd over de Rus
sische beroepen na de volkstelling van
1937 en die in het keizerlijke Rusland.
Volgens deze statistiek waren er in het
laatste jaar vóór den oorlog in Rusland
295.000 geestelijken der verschillende con
fessies. In 1937 bedroeg het aantal pries
ters volgens de bolsjewistische statistiek
nihil.
OOK BERLIJN SPREEKT
GERUCHTEN TEGEN.
Het groote Duitsche hoofdkwartier
spreekt de geruchten tegen, welke in het
buitenland dn omdoop waren, over ma
noeuvres van: het Duitsche leger tegen 15
Februari (-die een verkapte mobilisatie
izoiuiden zijn.
In antwoord op een desbetreffende
vraag, -deelde -de woordvoerder van -het
hoofdkwartier mede ,,-dat -de groote ma
noeuvres, met deelneming van het le
ger, -de marine en -de luchtmacht, het vol
gend jaar zuil-en -worden gehouden.
Wat de manoeuvres -der legersco-rpsen
betreft, -de-ze zullen als alle jaren in het
najaar worden gehouden. De woordvoer
der voegde hier aan toe, dat geen enkele
bn-dere manoeuvre der troepen in het
voornetauen lag.
GESOL MET LIJKEN.
De kisten met de stoffelijke resten van
de vroegere Oostenrijksche bondskanse
liers dr Seipel en dr Dollfuss, welke tot
dusver in de z.g. Seipel-D'ollfuss-Gedaoht-
niskirche door iedereen te bezoeken wa
ren, zijn naar de oorspronkelijke graven
overgebracht.
EEN DUITSCHE MINISTER WILDE
AFTREDEN MAAR MOCHT NIET.
Bekend is geworden, dat de Duitsche
rijksminister van financiën graaf Schwe-
rin von Krosigk, de vorige week zijn ont
slag heeft gevraagd, toen dr Schacht ont
heven werd uit zijn functie van Rijks
bankpresident. Hitier weigerde echter het
ontslag te aanvaarden.
Korte Berichten.
D'e „Times" en verscheiden ander©
buitenlandsche bladen zijn gisteren door
de Gestapo bjji aankomst in Duitschland
in beslag genomen.
Deze maatregel werd waarschijnlijk' ge
nomen oip grond van in -de bladen ver
schenen artikelen over -den- econoinischen
toestand in Duitschland. De Duitsc'hers
mochten dit niet wetenl
Angst voor de waarheid!
Commissaris van Politie.
Bij Kon. besluit is benoemd tot com
missaris van politie te Dordrecht, B. G.
M e ij e r, thans commissaris van politie
te Rheden.
