3/2% BataafschePetroleum Mij
N.V.Kendrikse&C=Bank Goes
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De Nederlandsche jeugd.
De versterking van onze
Weermacht.
Buitenland.
De strijd in Spanje.
Binnenland.
Hoe veilig men per trein reist.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
WOENSDAG 18 JAN. 1939
53c JAARGANG - No. 93
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening -44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J.FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs *2.85 pes legertaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
De „Maasbode" licht uit een artikel in
't „Berliner Tageblatt" over: „O e j e u g d
van het naburige Hollan d"
de volgende passages:
„Als men tegenwoordig de wereld be
reist, treft men overal ontwortelde men-
schen.
Het geringste aantal slap
pelingen en vertwijfelden
vindt men, ondanks de werk
loosheid, in het Konink-
rijk der Nederlanden. Zijn
godsdienstzin is den jongen Nederlander
een steun. Maar ook zedelijkheids- en fat-
soensgevoel leven sterk in hem.
Zeker, het gaat de Nederlandsche jeugd
thans niet goed. Maar vrees voor
haar toekomst en daarme
de voor de toekomst van
het geheele volk is over
bodig en onnut. De Nederland
sche jeugd zal de tegenwoordige crisis
overwinnen en te boven komen. En als
het Europa weer beter gaat, als weder
om een ware vrede het deel van Europa
zal zijn en daarmede welstand en geluk
en opbloei, dan zal ook aan deze jeugd
een treurige na-oorlog-tijd op z'n hoogst
als een spookbeeld voor den geest staan".
Voor de N. S. B.-pers, die dag aan dag
in de weer is om in het buitenland en
met name in Duitscbland den indruk te
vestigen, dat hier een toestand van diepe
verwording heersebt en dat ons volk, met
uitzondering van de volgelingen van den
profeet uit Utrecht, uit slappelingen en
vertwijfelden bestaat, een lastig geval.
Immers, wat uit Duitschland komt is
voor baar boven alle verdenking.
Met blijdschap constateeren wij intus-
schen, dat ondanks het gewroet van de
N. S. B. de waarheid omtrent ons volk
ook in D'uitschland niet verborgen kan
blijven.
EEN ARTIKEL VAN MINISTER
OR J. J. C. VAN DIJK.
In het Nieuwjaarsnummer van het
„Soerabajasch Handels
blad" is een artikel verschenen van
de hand van den minister van Defensie,
Dr J. J. C. van Dijk, waarin de schrijver
er op wijst, dat bij versneld tempo der
bewapening het voor ons land zaak is, te
zorgen, dat de bescherming van de on
afhankelijkheid en bet ongeschonden be
zit van het gebied in bet moederland zoo
wel als overzee zoo goed mogelijk gewaar
borgd zijn.
Onze daden dienen een bevestiging te
zijn van deze houding. Daartoe (behoort
in de eerste plaats de versterking van
onze weerkracht.
De heer Van Dijk schrijft dienaangaan
de onder meer het volgende:
Wanneer ik zeer in het kort aangeef
wat op dit gebied wordt verricht, moge,
in verband met de omstandigheid, dat
deze woorden tot Indië zijn gericht, de
nadruk op de marine vallen.
Immers, waar dit deel van onze weer
macht voor een zoo belangrijk deel zijn
taak in Indië vindt, is het niet meer dan
natuurlijk, dat aldaar een bijzondere be
langstelling naar de vloot uitgaat.
Daarbij komt, dat een zeemacht is een
machtsorgaan van den Staat van bij uit
stek imperiale beteekenis, dat op het ge
bied van de nationale verdediging de een
heid des rijks in het bijzonder belichaamt.
Immers, de vloot kan naar haar aard
overal op de wereldzeeën worden geroe
pen voor de bescherming van Nederland
sche belangen, terwijl zij alle deelen van
het Rijk ten dienste staat naar de mate
waarin dit noodig is.
De uitbouw van de marine is in 1937
met kracht ter hand genomen, in bet af-
geloopen jaar is er in versterkte mate
aan vortgewerkt. Niet minder dan 160—
l'O millioen zijn en zullen in de vier ja
ren van 1938 tot en met 1941 voor den
>ouw van marine-materieel worden uit
gegeven. Binnenkort zullen zich in bouw
hevmden: 2 kruisers, 1 flottieljeleider, 4
groote torpedobootjagers, 9 onderzeeboo-
en, 3 kanonneerbooten, benevens een niet
geringe hoeveelheid lichter materieel,
waaronder een groot aantal vliegtuigen,
motortorpedobooten enz. Het grootste deel
ran dit materieel is in de eerste plaats
loor de verdediging van Indië bestemd.
n Onzienlijke uitbreiding van de per
soneelssterkte vindt plaats. D'e opleidin
gen werken daartoe op uiterste capaciteit,
lettemin zal de uitbouw van de vloot,
oowel in materieel als in personeel op
mat eenige jaren vergen.
va i !TOOrleSer ln Nederland is de
erking in vollen gang. Do eerste oefe-
ningstijd, die voor het grootste gedeelte
der dienstplichtigen &*/i maand was, is
verdubbeld en dus op 11 maanden ge
bracht. De lichtingssterkte is met ruim
60 pet. vergroot, voor een bedrag van om
streeks 140 millioen wordt nieuw materi
eel aangeschaft. Voor de grens- en kust-
beveiliging zijn verschillende voorzienin
gen en maatregelen getroffen.
Groote offers worden voor dit alles ge
bracht en zullen ook in de toekomst noo
dig zijn om het apparaat dat wordt ge
schapen, in stand te kunnen houden.
Zij vormen een nationale inspanning, die
ook in den tegenwoordigen tijd van ten
top gevoerde bewapening 1 niet kan na
laten te betuigen van onzen vasten wil om
baas in eigen buis te blijven.
Het is telkens weer in de geschiedenis
gebleken, dat een hoog moreel bij een strij
dend volk in staat is de ongunst der ge
talsterkte tegenover een vijand voor een
groot deel te compenseeren, waarbij nog
te bedenken valt, dat de ontwikkeling van
den modernen oorlog den verdediger in
niet geringe mate voordeel heeft gebracht
tegenover den aanvaller.
FRANCO NOG SLECHTS 55 K.M.
VAN BARCELONA.
De opstandelingen hebben Montalegre
ingenomen en staan thans oip 12 K.M.
afstand van Igualada. De afstand, he
melsbreed 'gemeten, die hen thans nog
van Barcelona scheidt, is nog slechts 55
K.M.
Hoezeer de verwarring zich van de
regeeringstroepen beeft meester gemaakt,
aldus wordt van de zijde der opstande
lingen verteld, blijkt wel uit bet feit, dat
tusscben Montblanch en de zee gevan
genen van niet minder dan twaalf divi
sies werden gearresteerd.
Gisteren werden aan het Catalaansche
front niet minder dan 1100 soldaten
krijgsgevangen gemaakt. Volgens een
officieels opgave zijn gedurende het ge
heele Catalaansche offensief 38.000
krijgsgevangenen gemaakt. Nagenoeg de
'geheele 24ste devisie der republikeinen
is in den sector van Taragona gevangen
genomen.
Van semi-officieele Duitsche zijde
wordt gemeld, dat men in politieke krin
gen te Berlijn volkomen eensgezind is
met Italië over de wijze, waarop wordt
opgetreden tegen zekere, van Fransohe
zijde ondernomen pogingen, om de Pa-
rijsc'he regeering er toe te brengen de
Spaansche regeeringstroepen te steunen.
Ook te Berlijn i men van
oordeel, dat een dergelijke
Fransche interventie zeer
verontrustend zou zijn.
De steun van Italië aan Franco is dat
blijkbaar niet.
De mededeeling van Mussolini, dat
Italië zijn volledige vrijheid van hande
len terug zou nemen en dat de politiek
van niet-inmenging als geëindigd be
schouwd zou kunnen worden, wanneer
in de komende dagen interventie zou ko
men van de mogendheden, welke de re
geering van Negrin gunstig gezind zijn,
wordt in Duitsche kringen goedgekeurd.
Kanongebulder hoorbaar ie Barcelona.
In de buitenwijken van Barcelona is
voortdurend kanongebulder hoorbaar. De
stad blijft kalm. Er heerscht een inten
sieve activiteit.
Voortdurend rijden vrachtauto's en
ambulances af en aan.
Stroomen vluchtelingen dringen onop
houdelijk de stad binnen. Zoo snel als
mogelijk is worden zij met hun hebben
en houden in groepen bijeengebracht en
met vrachtauto's naar steden en dorpen,
in het Noorden, die niet bedreigd wor
den door het oorlogsgevaar, vervoerd.
De oorlogsindustrieën werken intensie
ver.
Alle ivalide mannen beneden de 50
jaar, die niet voor militairen dienst zijn
opgeroepen en niet in oorlogsindustrieën
werken, worden ter beschikking gehou
den van de ingenieurs, 'om aan de ver
sterkingen te werken.
MEDISCHE STUDIE IN DUITSCHLAND
BEKORT.
Bij decreet is bepaald, aldus meldt de
Arbeiderspers-Timesdienst, dat te begin
nen met 1 April, wanneer bet nieuwe
universitaire collegejaar begint, de stu
dietijd voor de medische faculteit in
Duitschland verminderd zal worden met
twee jaren. Dit is een gevolg van het
tekort aan medische studenten.
Zooals destijds gemeld, is de studietijd
voor ingenieurs en andere technische
faculteiten in het algemeen oo!k al ver
minderd. Er studeert thans nog maar de
helft af van het aantal chemici, dat
noodig is in fabrieken en laboratoria.
Het gebrek aan studenten wordt ver
klaard uit den tegenzin van jongelui, om
na twee-en-een-'half jaar arbeidsdienst en
militaire dienst nog te beginnen aan een
langdurige universitaire studie, terwijl
zij: wegens het tekort aan arbeidskrach
ten gemakkelijk dadelijk een betrekking
kunnen vinden, welke salaris oplevert.
Deze kortere studietijd zal aan de be
kwaamheid van medici, ingenieurs enz.
in Duitschland niet ten goede komen.
DE FRANSCHE VLOOT VAART UIT.
Groots manoeuvres vaim bijna
tachtig oorlogsbodems.
Twee eskaders van de Atlantische en
Middellandsche vloot zijn gistermorgen
bij het aanbreken van den dag uit Brest
en Toulon in zee gestoken voor bun win-
tercampagne, waarbij buiten de kusten
van Afrika en in de Straat van Gibraltar
groote manoeuvres gehouden zullen wor
den, waaraan de generale staf van de
Fransohe vloot de grootste beteekenis
hecht.
Bijna tachtig oorlogsbodems, onder wel
ke drie pantserkruisers, tien kruisers, een
vliegtuigmoederschip en een transport
watervliegtuig, met in het geheel bijna
25.000 opvarenden, zullen aan deze oefe
ningen deel nemen.
Het uit Brest vertrekkende eskader
keert daar eerst 17 Februari terug, dat
uit Toulon eerst in begin Maart.
'Gamelin en Darlan hebben reeds in Oc
tober j.l. en vervolgens tijdens de reis van
Baladier de defensie van Tunis bestu
deerd. Op den terugweg zal het Middel
landsche Zee-eskader langs de Afrikaan-
sohe kust varen tot Tunis en daarbij ver
scheidene havens aanloopen.
HET BOMMEN-COMPLOT IN
ENGELAND.
Scotland Yard heeft om het geheele
complex der Britsche eilanden een dicht
net gespannen, waardoor het wel uiterst
moeilijk is te ontsnappen.
Op grqote schaal is het ondervragen
begonnen van alle reizigers, die ook maar
in het minst verdacht geacht kunnen wor
den. Vooral geldt dit voor hen, die tus
schen Engeland en Ierland reizen.
Het minutieuze onderzoek te Londen
concentreert zich thans vooral op zes per
sonen, van wie er vier, naar men gelooft,
onlangs uit den Ierschen Vrijstaat geko
men zijn.
Ook doet de politie alle moeite, de her
komst der explosieve stoffen te vinden.
In Downingstreet zijn bijzondere voor
zorgen genomen. De politie patrouilleert
daar voortdurend.
De leiders der I. R. A. te Dublin weige
ren zich uit te laten over de berichten om
trent de bomaanslagen en de vraag, of
deze tot de activiteit der I. R. A. beboe
ren.
De autoriteiten meenen, dat een reus
achtig complot bestaat. Als alle bommen
ontploft waren, zou het geheele lichtnet
in de Midlands gestoord zijn geweest.
CHINA VRAAGT EMBARGO OP
BENZINE VOOR JAPAN.
In de vergadering van den Volken-
bondsraad van gisteren, beeft Welling
ton Koo, de Ghineesche gedelegeerde, een
embargo op vliegtuigen en benzine voor
Japan bepleit, aangezien dit de eenige
doeltreffende methode zou zijn om te ver
hinderen, dat de Japansohe luchtstrijd
krachten voortgaan met hun vernielings
werk.
Wellington Koo zeide: De Japansehe
wensohen gaan uit naar onderwerping
van Azië en zelfs naar overheersohing van
de wereld.
Wellington Koo vroeg boycot van den
Japanschen export, financieelen en eco-
nomischen steun aan Ghina en faciliteiten
voor den doorvoer naar Ghina en het
transport v^k Chineesoh oorlogsmateriaal
WERKLOOSHEID DOOR DE VORST.
Percentage eind December sterk gesteyen.
In één week. 7,3 pet. meer.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeids
bemiddeling deelt mede, dat blijkens
door het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek verstrekte voorloopige gegevens in
de week van 26 tot en met 31 December
1938 bij gesubsidiëerde vereenigingen
met werkloozenkas waren aangesloten
569.923 personen (onder wie 74.932 land
arbeiders).
Van de 494.991 verzekerden, buiten de
landarbeiders, was het werkloosheidsper
centage 32.5 (in de vorige verslagweek,
5 tot en met 10 December 1938, was dit
percentage 25.2).
Van de 569.923 verzekerden, met inbe
grip van de landarbeiders, was het werk
loosheidspercentage 35.8.
Geen enkele reiziger In 1937 en 1938 door
spoorwegiongevai om het leven gekomen.
Naar we vernemen zijn de Ned. Spoor
wegen in 1938 wederom gelukkig geweest,
wat betreft de voorgekomen ongevallen.
Evenals in 1937, kwam in 1938 geen en
kele reiziger door een spoorwegongeval
om bet leven, hetgeen zeggen wil, dat op
een totaal van tweemaal 90 millioen of
180 millioen reizigers en een afgelegd
aantal van ongeveer 90 millioen reizigers
kilometers, in de beide laatste jaren, geen
enkele reiziger, door een spoorwegonge
val bet leven liet. Iets wat in dezen tijd,
met zijn enorm aantal verkeersongelukken
niet zonder waardeering kan blijven.
Hierbij moet worden opgemerkt, dat de
thans in beschouwing genomen week viel
in een periode van strenge vorst.
In de overeenkomstige verslagweek van
December was het werkloosheidspercen
tage voor alle verzekerden in de laatste
jaren als volgt (tusschen haakjes zijn
vermeld de percentages, indien de land
arbeiders buiten beschouwing worden
gelaten): 1932: 33.5 (32.4); 1933: 37.4
(32.7); 1934: 33.8 (32.4); 1935: 39.5 (36.7);
1936: 33.7 (32.3); 1937: 32.2 (29.9); 1938:
35.8 (32.5).
Op 31 December 1938 waren bij de
organen der openbare arbeidsbemidde
ling ingeschreven 450.577 werkzoekenden,
van wie er 431.181 werkloos waren (n.l.
416.345 mannen en 14.836 vrouwen).
Van den directeur-generaal voor de
Werkverschaffing en Steunverleening is
een voorloopige opgave ontvangen, be
trekking hebbende op den datum 17 De
cember 1938, omdat gegevens van een la-
teren datum in het jaar 1938 een onjuist
beeld zouden geven in verband met het
feit, dat na genoemden datum de werk
verschaffingen gesloten waren. Op ge
noemden datum bedroeg het aantal te
werk gestelde werkloozen 65.553 en het
aantal gesteunde werkloozen 153.135, te
zomen 218.088 verzorgden. (Hierin begre
pen een aantal verzekerden, wier steun
bestaat uit een aanvulling van de uit-
kcering uit hun werkloozenkas.)
Voorts was een aantal werkloozen in
cuitureele zorg (cursussen en kampen).
Hun aantal bedroeg in October 17.976.
SERUM
TEGEN MOND- EN KLAUWZEER.
De prijzen In Nederland en België.
Op de vragen van den heer W ei t-
k a m p betreffende den prijs van het
reconvalesoentserum tegen het mond- en
klauwzeer, heeft de minister van Econo
mische Zaken geantwoord, dat de prijs
van het dusgenaamd serum in Nederland
niet f 8, doch f 7 per liter bedraagt, ter
wijl het serum in België niet f0.60, doch
150 franc of ongeveer f 9.50 kost, afge
zien nog van het feit, dat men in België
tot de seruminspuiting niet overgaat ten
zij de veehouder vooraf verklaart, zijn
vee gratia voor het verder afnemen van
bloed ter beschikking te stellen. Voorts
deelt de minister mede, dat het serum in
ons land, alvorens te worden afgeleverd,
op sterkte en type wordt onderzocht.
Overleg en arbitrage Land- en Tuinbouw
bedrijf.
De minister van oeconomische zaken
heeft aan een aantal werkgevers in het
land- en tuinbouwbedrijf op het eiland
Tholen en Schouwen en Duiveland, mede
gedeeld, dat zij verplicht zijn overleg te
plegen met de hoofdbesturen van de land
arbeidersbonden over de loonen en ar
beidsvoorwaarden der bij hen in 1939/
1940 te werk te stellen arbeiders. Leidt
dat overleg in den loop van dit voorjaar
niet tot overeenstemming, dan zal aan
de voormelde landbouwers wederom ver
plichte arbitrage worden opgelegd.
De landbouwers te Rilland-Bath, Krab-
bendijke, Kruiningen; Kapelle, Biezelinge,
Wemeldinge, Kloetinge en 's Heer Arends-
kerke hebben aan de landarbeidersbon
den medegedeeld, dat zij niet bereid zijn
mede te werken om de bestaande loon
regeling, welke voor 1938/1939 bij arbi
trale uitspraak van prof. Gerbrandy is
vastgesteld, te verlengen tot einde Fe
bruari 1940. Zij hebben daarom de be
staande loonregëling opgezegd.
Autodief gearresteerd.
Een paar maanden geleden werd te
Bresïens een auto gestolen van den
heer W. de Bols aldaar. Kort daarop
vond een auto-diefstal plaats op de markt
te A x e 1, alwaar de dief de auto van den
heer Kerckhaert te Hulst meenam.
Thans heeft men den dief kunnen ar-
resteeren te Waereghem (B.), zekeren M.
Binnenland,
Stijging der werkloosheid door de vorst.
Vergadering van de Kamer van Koophan
del te Terneuzen.
Minister Van Dijk over de versterking der
weermacht.
Buitenland.
Fianco nog slechts 55 K.M. van Barce
lona.
De geheimzinnige bomaanslagen in Edge-
land.
UITGIFTE a lOOVs pCt.
rustige en solide geldbelegging.
Inschrijvingen worden tot uiterlijk
Donderdag 19 Jan. aangenomen door
van der Moeren uit Gent. Enkele jaren
geleden vertoefde v. d. M. nogal eens in
de omgeving van Zuiddorpe en Sas van
Gent, waar hij zich bezig hield met smok
kelhandel. Later werd in Zeeuwsch-
Vlaanderen bekend, dat hij gepoogd had
gestolen auto's op te koopen, waarna op
hem de verdenking viel, dat hij in con
tact stond met den autodief, die iu Bres-
kens en Axel zijn slag geslagen had. Toen
hij wegens een anderen diefstal een tien-
lal dagen geleden aangehouden werd,
bleek al spoedig, dat hijzelf de beide
auto's gestolen had. De auto van den heer
W. de Bois had hij te Gent verkocht. Deze
wagen kon reeds opgespoord en aan den
eigenaar te Breskens terug gegeven wor
den. De auto van den heer Kerckhaert
verkocht v. d. M. te Brussel. De Belgi
sche politie stelt pogingen in het werk
om ook deze auto terug te vinden.
Van der M. werd gearresteerd onge
veer tegelijkertijd met een bende autodie
ven te Brussel en een paar Belgische
autodieven te Amsterdam. D'e meeste wa
gens waren verkocht aan een zekeren Lo-
kest, een garagehouder uit St. Ghislain,
nabij Bergen (B.), die eveneens achter
slot en grendel zit.
Dammen.
Damwedstrijd in de 2e klasse afd. B
van den Z.D.B. tusschen Kruiningen II
en Kapelle III.
M. v. NieuwenhuizeP. v. d. Vliet 0—2;
J. v. d. ParelC. Veerhoek 2—0; M. Blok
—niet opgekomen1) 20; J. Meier—C. de
Klerk 0—2; Joh. Koster—C. Kramer 0—2;
A. BauwerM. Ganseman 11; L. Baaij-
ens—Joh. Ossewaarde 1—1; A. v. d. Berge
—Joh. Hoogstrate 20; P. Penneweertr-
J. Op 'tHof 0—2; M. Goeree—C. Sulsters
11. Off. uitslag is 911.
Voorloopige standen groep A en groep
B om het kampioenschap van Zeeland.
Groep A: M. v. d. Parel gesp. 5, gew.
3, rem. 2, verl. 0, 8 punten; M. de Jonge,
resp. 5, 3, 2, 0, 8; J. Sinke, resp. 4, 2, 1, 1,
5; P. Brasser, resp. 4, 0, 4, 0, 4; I. Pasman,
resp. 5, 1, 2, 2, 4; J. v. d. Parel, resp.
4, 1, 0, 3, 2; L. Dekker, resp. 5, 0, 1, 4, 1.
Groep B: J. Strooband, gesp. 2, gew. 2,
rem. 0, verl. 0, punten 4; D. Trieller, resp.
2, 1, 1, 0, 3; J. Konhaar, resp. 2, 1, 1, 0, 3;
J. Boogaard, resp, 2, 1, 0, 1, 2; J. va,n
Eenennaam, resp. 2, 0, 1, 1, 1; W. Cijsouw,
resp. 3, 0, 1, 2, 1; W. Lente, resp. 1, 0, 0,
1, 0; C. van Biemen, resp. 0, 0, 0, 0, 0.
1) Gewonnen wegens niet opkomen.
MIDDELBURG.
Wethouder Onderdijk hersteld.
De heer J. Onderdijk, die na de raads
vergadering op 14 December ongesteld
was geworden, heeft gisteren weder de
vergadering van B. en W. bijgewoond.
De stationsbrug.
Nu de Stationsbrug reeds sedert begin
November buiten dienst is en reeds eeni
ge weken aan „De Schelde" te Vlissingen
ligt voor verschillende werkzaamheden,
is men ook druk in de weer om de plaat
sen, waar de brug bij den wal aansluit,
den dam, waarop aan de stadszijde het
vaste deel rust en ook het metselwerk,
waarin de spil van de brug staat, goed
onder handen te nemen.
De hekken, de hardsteenen randen, en
een deel van het metselwerk zijn of wor
den verwijderd en later door beton ver
vangen, maar ook de spil waarom de
brug draaide, hééft door den tijd zoo
veel geleden, dat ook hij moet worden
verwijderd, wat ook nog een karweitje
van beteekenis is. Dit alles heeft tot
gevolg, dat het nog lang zal duren eer
de Kanaalbrug weer op haar plaats ligt.
Vooral voor de zware bussen en vracht
auto's is de huidige toestand niet aan
genaam.