MIDDENSTANDSBELANGEN
EEN TANDENBORSTEL
die volgend jaar nog ,mee kan
Fabriek voor Houtbewerking
Fa. GEBR. MULDER, Goes
FRUITKISTEN
AARDAPPEL-K i EM BAKJ ES.
Middenstanders
Landbouw.
MIJNHARDTJES'
Het Vrouwenhoekje
Radioprogramma.
Wettelijke bescherming van het kleinbedrijf.
Waar ligt de grens tusschen groot- en kleinbedrijf?
Waar begint het filiaalbedrijf?
Prijzenpolitiek en lokartikelen.
De zwerftochten van Kees.
Korte Kerkstraat 17. Tel. 415.
Hl Architecten, Aannemers, Timmerlieden
A. DE JAGER-TOLHOEK
GOES.
TEL. 9.
Denkt aan Uw Handelskennis.
gebruikt KOENA'S PAPSOORTEN,
Fabriek v. Melkproducten „KOENA"
van allerlei aard
TELEFOONBEDRIJF DOET
GOEDE ZAKEN.
Het vraagstuk „kleinbedrijf-grootbe
drijf" blijft in middenstandskringen nog
steeds de aandacht trekken.
't Was ook het onderwerp dat behan
deld werd in een onderhoud hetwelk
een redacteur van het „Alg. Hdbl." had
met den heer J. J. Korff, voorzitter van
de Algemeene Kruideniersvereeniging te
Amsterdam, aan welk onderhoud wij het
volgende ontleenen:
„Moeten er uws inziens wettelijke (be
perkende) bepalingen voor het grootbe
drijf worden vastgesteld?"
„Beperkende bepalingen 1 D a t i s h e e 1
wat gemakkelijker ge-
koopt U bij:
zegd dan gedaan en ook in
onze kringen is men zich er ten volle van
bewust, hoe ingewikkeld al die proble
men zijn, welke we hier moeten oplos
sen.
Daar heeft u bijvoorbeeld al dadelijk
de begrenzing van groot- en kleinbedrijf.
Waar ligt die grens? Begint het filiaal
bedrijf al bij en zaak méér? En wannéér
is een zaak zóó uitgegroeid, dat het geen
kleinbedrijf meer heeten mag? Dreigt ook
niet het gevaar dat door al die eventueels
beperkingen de energie van den kleinen
middenstander niet de gelegenheid krijgt
om zich uit te leven? Allemaal bezwaren
en bedenkingen dus. Maar dan zie je te
gelijk, welk een ontzettend groot aantal
winkeliers een bestaan voortsleepen, dat
verre beneden een behoorlijk minimum
mag worden gerekend; en dat, met name
in het levensmiddelenbedrijf, menigeen
een belooning ontvangt,, die in de verste
verte niet opweegt tegen al zijn arbeid,
inspanning en zorgen, en die beneden het
inkomen van den laagstbezoldigden ar
beider ligt. Waar dan nog bijkomt, dat
de kleine middenstander nog steeds niet
mee mag profiteeren van de vele sociale
voorzieningen, welke in ons land zijn
getroffen.
„En als men dan al dat leed en al
dien nood van dien, toch voor onze maat
schappij onmisbaren, middenstand ziet,
ja, dan stapt men over al zijn bezwaren
en bedenkingen heen en wordt voorstan
der van wettelijke bepalingen tot bescher
ming van het kleinbedrijf i hoeveel on
billijkheden en problemen die bepalingen
ook onvermijdelijk met zich mee zullen
brengen".
„Het gevaar is natuurlijk niet uitge
sloten, dat beperkende maatregelen een
gezonde, normale en uiteindelijk toch on
ontkoombare ontwikkeling zouden belem
meren".
GOES, Tel. 376, MIDDELBURG, Tel. 626,
Is opgedragen de verkoop in Zeeland voor
1939 van de alom bekende brandvrije
Sheetrokplaten die om brandgevaar te
voorkomen overal voor plafondsbetimme
ringen mogen toegepast worden. Vraagt
ons prijzen en prospectus.
„Ja, maar m.i. mag juist de ontwikke
ling van het grootbedrijf, zooals wij die
thans meemaken, niet gezond en normaal
heeten. En ik wil ook heusch niet onzen
kleinen winkelstand met kunstmatige
ademhaling en met liefdadigheid in le
ven houden, maar omdat hij een belang
rijke blijvende functie in onze samenle
ving te vervullen heeft en derhalve te
genover een dreigend gevaar bescher
ming verdient".
„In laatste instantie zal het groote pu
bliek zich echter bij zijn keus zeker niet
door al deze economische en sociale be
spiegelingen laten leiden, maar door de
nuchtere werkelijkheid van prijs en kwa
liteit".
„Ongetwijfeld. Doch als man van het
kleinbedrijf kan ik dan verklaren, dat
over het algemeen de behoorlijke mid
denstandsonderneming geen hoogeren
prijs aan den kooper zal vragen dan het
grootbedrijf. Reeds jaren heeft de mid
denstand immers in zijn inkoopcombina
ties een middel gevonden om gelijken tred
te houden met het grootbedrijf waar het
ging om den aankoop van groote hoe
veelheden (met daardoor lagere prijzen).
Al is het aantal middenstanders, dat van
dit middel gebruik maakt, helaas beperkt,
omdat 'tvoor den minder-kapitaalkrach-
tige niet mogelijk is om zich bij een in-
koopvereeniging aan te sluiten.
„Aan d'ie prijzenpolitiek zit natuurlijk
nog veel meer vast. Zoo is er bijvoorbeeld
dat euvel van het verkoopen van lokar
tikelen beneden den kostprijs. Ma a r
aan dit misbruik maakt
het kleinbedrijf zioh tot
mijn spijt al evenzéér
s c h u 1 d i g".
„Toch schijnt er wat waars te zitten in
de bewering, dat de welstand van den
kleinen man door de opkomst van het
grootbedrijf is- bevorderd".
EN
„Eén gedeeltelijke tegenspraak van die
redeneering is volgens mij reeds dadelijk
hiermee te geven, dat de groei van den
socialen welstand van den arbeider reeds
vijftig jaar geleden is ingezet en dat het
grootbedrijf met zijn zoogenaamde „koop
jes" nog slechts enkele tientallen jaren
oud is. En laat men toch vooral ook
steeds weer willen inzien, dat de oude
wet van goedkoop duurkoop ook nu
nog voor iedereen opgaat.
„Een beperkende regeling wilt u dus
voor het grootbedrijf. Zou die misschien
ook nog vrijwillig tusschen de twee par
tijen tot stand kunnen 'komen?"
„D'aar is inderdaad wel eens over ge
sproken, maar met een dergelijke af
spraak zou ik toch niet veel op hebben.
Ieder oogenblik zou immers een buiten
staander haar kunnen doorbreken of zou
een van de partijen er een eind aan kun
nen maken. Neen, dit zal via de wet moe
ten gebeuren".
„En hoe dan wel?"
„D1 aarover ben ik het eer-
1 ij k gezegd nog niet met
mezelf eens. Voorloopig schijnt
mij een progressieve belasting op het
Opbrengst sterk stijgende.
Dat 't het Staatsbedrijf der
P. T. en T. naar den vleeze
gaat, blijkt uit de jongste op-
brengstcijfers. In de maanden
Januari tot en met November
van dit jaar was de opbrengst
in totaal f67.670.664, d.w.z.
bijna anderhalf millioen meer
dan over dezelfde periode in
1937. Dit resultaat is te dan
ken aan de telefonie, die in
de genoemde elf maanden
rond f 1,8 millioen boven de
opbrengst van verleden jaar
kwam.
97. Hij las het epistel. Met een potlood
stond er gekrabbeld: „Zoek ons niet in uw
eigen belang" meer niet. Ralph begreep
dat er iets gebeurd moest zijn en snelde
maar beneden.
98. En daar in de bibliotheek ontdekte
hij den brutalen roof. De brandkast was
geforceerd en de schat verdwenen. En geen
enkel spoor hadden de roovers achtergelat
ten.
Billijke en vlugge opleiding voor het
Middenstandsdiploma bij I. O. M.
Korte Kerkstraat 5, Goes, en
voor privé-lessen bij
H. M. SCHIPPERS, Leeraar Boekh.
M.O. Kamperfoeliestraat 45, Goes.
I
(groot)-winkelbedrijf de beste regeling,
die dan zal moeten worden voorafgegaan
door een tijdelijk vestigingsverbod zooals
door den Koninklijken Nederlandschen
Middenstandsbond in zijn resolutie be
doeld en waarbij in het oog gevat moet
worden, dat naar mijn meening onder
„grootbedrijf" verstaan moet worden:
warenhuizen en eenheidsprijzenwinkels
en de groote concers van de filiaalzaken
in den levensmiddelenhandel".
Wij hebben in dit verslag enkele zin
nen gespatieerd, mede in verband met de
door den Bondsraad van den K.N.M.B.
aangenomen moties waarvan wij enkele
weken geleden melding maakten.
Daarin werd, zooals men zich herin
nert in afwachting van een in te stellen
onderzoek gevraagd, afkondiging van een
tijdelijk vestigingsverbod van groot-win
kelbedrijven.
Wij hebben toen al dadelijk onze ver
wondering uitgesproken over een derge
lijke uitspraak-per-motie en als onze
meening uitgesproken, dat op deze wijze
de middenstandsbelangen niet worden ge
diend.
In deze opvatting zijn wij althans ver
sterkt.
De heer Korff, die geacht kan worden
met het middenstandsbedrijfsleven ter
dege op de hoogte zijn, begint met te ver
klaren dat het treffen van beperkende be
palingen heel wat gemakkelijker gezegd
is dan gèdaan en hij is eerlijk genoeg om
te erkennen, dat bij het met zichzelf nog
niet eens is over de vraag op welke wijze
ingegrepen zou moeten worden. En dat,
terwijl hij toch jarenlang over deze kwes
tie gestudeerd heeft.
Men gevoelt hoe o n b i 11 ij k het is van
de regeering te eischen dat zij: deze zaak
nu maar eens zal regelen.
En hoe gevaarlijk het is. als men
hief met moties gaat werken.
HUISMOEDERS,
de beste. 12 cent per Literflesch.
RIJSTPAP, H. O.-PAP, BLOEMPAP
GORTPAP,
GORTMOUTPAP (geplette gort).
Depot GOES, Tel. 271.
DE FOSFQR-KALIMESTSTOF
„SULKAPHOS".
VII.
In ons artikel No. 6 schetsten we, dat
Sulkaphos een buitengewoon geschikte
kunstmeststof is voor aanwending op
aardappels, omdat dat gewas als zeer
chloorgevoelig bekend staat en ook omdat
aardappels behoefte hebben aan een groo
te hoeveelheid kali.
Het is o.i. van groot belang, dat Sul
kaphos niet een volledig geconcentreerde
meststof is. Het gunstige tijdstip voor
het uitstrooien van stikstofhoudende
meststoffen is zeer verschillend en hangt,
grootendeels af van den aard van het
gewas. Het aanwenden van stikstofmest
stoffen valt zeer zelden samen met het
gebruik van fosfor en kali. De twee laatst
genoemde plantenvoadendG bestanddee-
len worden in het algemeen op hetzelfde
tijdstip uitgestrooid en in den regel in
eer. min of meer vaste verhouding. Zoo
strooit men over het algemeen op wei
landen evenveel kali, als fosforzuur.
Wezen we er reeds op, dat de aanwen
ding van de stikstof niet gelijk valt met
die van fosfor en kali, ook in den vorm
waarin de stikstof wordt toegediend, be
staat een groote verscheidenheid.
Sulkaphos is niettegenstaande de groo
te fijnheid een uitstekend strooibaar pro
duct.
Als een algemeene regel kan wel aan
gegeven worden, dat het aanbeveling ver
dient, Suikaphos dooi' ploegen of eggen
goo'J onder te werken. Trouwen» deze
regel geldt voor vele kunstmeststoffen.
Hoe vlugger in den grond, hoe beter.
Slechts dan, wanneer Sulkaphos als over
bemesting op b.v. grasland wordt aan
gewend, kan het product bovenop ge
strooid worden.
Een hebbelijke gewoonte van sommige
kunstmeststoffen is, dat zij in hooge
mate hygroscopisch zijn. Niet aldus ech
ter Sulkaphos. Deze meststof is niet
wateraantrekkend en kan daardoor
maandenlang bewaard worden, zonder
gevaar te loopen, dat het product zijn
uitnemende strooibaarheid verliest.
Wij hebben eens de meening hooren
verkondigen, dat, hoewel Sulkaphos de
kali in den vorm van zwavelzure kali,
dus chloorvrij', toch één gebrek of
liever gezegd één element te kort zou
komen n.l. magnesium.
Voorop willen we stellen, dat het ons
voorkomt, dat heden ten dage wel één
wat overdreven waarde wordt gehecht
aan de diverse nevenproducten, die in
sommige enkelvoudige bemestingszouten
voorkomen.
Thans iets over de magnesium. Het mag
als bekend verondersteld worden, dat een
tekort aan mngnesiumzouten in den grond
vaak als oorzaak kan worden beschouwd
voor het optreden van een ziektebeeld,
dat sterk gelijkt op dat van „Hooghalen-
sche" of „zure" ziekte bij granen.
Hoewel magnesium zeer zeker één der
elementen is, dat noodzakelijk is voor den
normalen groei der planten, hebben nauw
keurige onderzoekingen uitgemaakt, dat
de betere cultuurgronden een voldoenden
magnesiumvoorraad bevatten om gedu
rende een lange reeks van jaren in de
behoefte van de gewassen te voorzien.
Het staat wel vast en trouwens het ziekte
beeld wijst ook in die richting, dat bij
sommige en nog niet eens bij alle zand
en veengronden de magnesiumvoorraad
niet in orde is. Wat dus onze kleigron
den betreft, behoeft men zich omtrent
het magnesiumtekort geen kopzorg te
maken. Het gebrek beperkt zich slechts
tot speciale gronden. Als algemeene regel
geldt voorts ook, dat magnesiumarme
gronden ook tegelijk kalkarme gronden
zijn.
Hierbij komt nog een andere kwestie.
Het laat zich begrijpen, dat Sulkaphos
niet elk jaar op hetzelfde perceel als
bemesting aangewend zal worden. Dat
zal afhangen van het feit, of de te telen
producten al of niet chloorgevoelig zijn.
We wezen er reeds meerdere malen op,
dat men geen Sulkaphos moet aanwen
den op niet chloorgevoelige gewassen,
dus niet op b.v. wintergranen en erwten.
In den vorm, waarin het plantenvoeden-
de element kali wordt toegediend, brengt
een rationeele vruchtwisseling vanzelf
sprekend afwisseling in den aan te wen
den kalivorm.
Op niet-chloorgevoelige gewassen ge
bruikt men geen Sulkaphos om de dood
eenvoudige redenen, dat dit niet econo
misch verantwoord is, of m.a.w. op zulke
gewassen komt een Sulkaphosbemesting
te duur uit in vergelijking met het ge
bruik van enkelvoudige bemestings
zouten.
Baat men, in het raam van den wissel
bouw, een obloorkoudend 'kalibemestings-
ssout toe, dan strooit mien tegelijkertijd
een kleine hoeveelheid magnesium uit,
zoodat daardoor een eventueel magne-
siumttekort ocdervaagei) wordt.
Het ontbreken van magnesium doet
dus absoluut niets af aan de groote be-
mestiugswaarde van Sulkaphos. Zeer ze
ker zijn er tal van mogelijkheden om op
een economische wijze Sulkaphos aam te
wenden.
In het mu afgeloopen jaar zagen wij
o.a. schitterende resultaten van het ge
bruik van Sulkaphos op bloembollen.
Bloembollen, die in het voorjaar door
haar fraaie kleurenpracht ons zoo kun
nen hekoren, zijn in hooge mate chloor
gevoelig en reageeren uiterst dankbaar op
toediening van de chloorvrije fosfor-kali-
mleststof „Sulkaphos". (Wordt vervolgd.)
verdrijft U snel en zeker met
Koker 12 stuks 50 ct. Proefdoosie 2 stuks 10 ct.
Het dienstboden-vraagstuk.
De dienstbodennood komt weer opeens
onze aandacht vragen, nu de Duitsche
meisijete weer naar hun land terug zuilen
moeten keeren.
De 'hoofdzaak van de moeilijkheden
aldus mevr. B. DettmeijerWessel, voor
zitster van de afdeeling Den Haag van
de Nederlandsc'he Vereeniging van Huis
vrouwen is dat de werkneemsters wel
allemaal uit één klasse komen, maar de
werkgeefsters zoozeer verschillen, dat on
mogelijk één lijn getrokken kan Worden.
En dan is er 'het vraagstuk ivan de in
dustrieën, die heel veel meisjes tot zich
trekken. Ook het werk in fabriek, op
kantoor en atelier is vaak lichter. Daar
door is dan ook het groote tekort ont
staan en door de onvoldoende vakoplei
ding. En wat kunnen wij daartegen
doen?
De werkgeefsters moeten
het beroep van dienstmeisje
aantrekkelijker maken. Ze moe
ten begrijpen, dat een meisje een behoor
lijk Ingericht <en verwannd kamertje moet
'hebben, een goed verwarmde keuken om
de maaltijden te gebruiken, vrije avon
den en Zondagen, eens een middag in
de maand vrij' om te winkelen en zoo
zijn er meer dingen. En dan moeten we
zelf een 'beetje meehelpen als er maar
één dienstmeisje in huis is.
De meisjes moeten een goede opleiding
hebben, waardoor de plezier in hun werk
krijgen. En v'oor de meisjes uit de pro
vincie moeten tehuizen opgericht worden.
'Hulp van mannen kan niet bevredigen,
hoewel mannien voor los werk als stoepen
onderhouden, koperwerk poetsen, den
buitenboel 'doen enz. heel goed te gebrui
ken zijn.
Kaasgebruik in oude tijden.
In een artikel over tafelgewoonten van
onze voorouders schrijft het officieel or
gaan der vereeniging Horecaf:
„D'at kaas tot 'de dagelijksche 'levens
behoeften onzer voorzaten behoorde, be
hoeft wel geen nader betoog. In de mid
deleeuwen reed® waren vele soorten Hol-
landsc'he kaas bekend en tot in de
toen werkelijk verre buitenlanden ver
maard. Ook aan het dessert gebruikte
men gaarne en veel kaas; een loffelijke
en inderdaad „ghesonde" gewoonte, wel
ke thans 'helaas hij1 ons te lande in on
bruik is geraakt. Kaastaarten, -pasteien
en allerhande met kaas vervaardigd ge
bak waren eveneens veel vaker op tafel
te vinden dan tegenwoordig."
Het nuttigen van kaas bij' dien warmen
maaltijd, dat door sommigen nog wel als
nieuw of uitheemsch wordt beschouwd,
blijkt integendeel dus een goed oud-Ne-
derlandsch gebruik, te zijn, even hec'ht
aan onze tafel verbonden als het zuivel
product aan onzen bodem. Het opnieuw
invoeren als „ghesonde" geprezen ge
prezen gewoonte zou d'an ook het herstel
eener nationale traditie beteekenen.
Breiwerk moet met overleg ijewasschen
worden.
Menigmaal komt het voor, dat gebreide
kleedingstukken na enkele malen gewas-
scben te -zijn, vervilten en 'hard worden.
In de meöste gevallen is zoo'n stuk on
bruikbaar, want ook de kleur heeft veel
van haar frischbeid ingeboet. Vele huis
vrouwen begrijpen niet, dat de fout door
haarzelf begaan wordt en we'1 bij. bet
wasschen, waarbij bet water te warm is
gebruikt. Men doet verstandig goede vlok-
kenzeep in een weinig heet water op te
lossen en aan te vullen met koud tot het
goed lauwwarm is; zelfde temperatuur
gebruiken om te spoelen, liefst meerma
len.
In verband met het karakter van het
materiaal zal men ook aandacht aan het
drogen m'oeten besteden en de kleeding
stukken in geen geval in elkander gevou
wen weg mogen leggen. Men begint met
het natte goed in een frotté-handdoek op
te rollen, waar veel van het voc'ht in
trekt, daarna rekt men het stuk in den
vorm en legt het vervolgens op een doek
uitgespreid te drogen. Tusiscben dubbele
deelen wordt een handdoek gelegd, waar
toe men oude, niet meer gebruikte kan
bewaren.
Zeer verkeerd is het om gebreide klee-
dingstuklken zóó uit het spoelwater op te
hangen, want het naar beneden zakken
de water maakt het zwaar en doet het
uitrekken.
'Gebreide kleedingstukken worden dus
in bijna koud en riet te vet sop gewas-
sc'hen, eenige malen nagespoeld, liefst in
laatste spoelwater een scheut azijn, daar
na in frotté-doek oprollen en in den vorm
gereikt plat drogen, doch niet te 'dicht bij
een kachel. '(Rott.)
Voor de keuken.
Flensje s. Maak een dun beslag van
V2 ons bloem, 2 eieren, 34 liter melk en
wat zout en smelt 40 gram boter in
de koekepan. Roer de gesmolten boter
door het beslag en bak hiervan de flens
jes. Voor 'het eerste flensje is de pan
'door 'het smelten van 'de boter vet genoeg
en ook voor de volgende flensjes. Door
deze methode blijven ze mooi dun. Lukt
deze pr'oef niet, probeer ze dan een vol
genden keer op de gewone wijze van tel
kens een stukje boter in de pan te laten
smelten voor men er het beislag in gooit.
A b r i k o z e n - r ij' s t p u d d i n g. Zet
een dag van te voren 1 ons goed ge-
waS'SC'hen abrikozen te weeken in zoo
veel koud water, dat ze goed gedékt zijn.
Breng ze den volgenden dag aan de kook
met hetzelfde water en voeg er V2 ons
suiker bij. Bereid intusschen van Vs
liter kokende melk, 1 ons goed gewas-
schen rijst en, 1 stokje vanille een dikke
rijstebrij! en vermeng die met nog Vs ons
suiker.
Maandag 16 Januari 1939.
HILVERSUM I. 1875 en 301,5 M. Algem.
Progr. verz. door de VARA. 10.0010.20
v.m. VPRO.
8.00 Gram. (Om 8.16 Ber.). 10.00 Mor-
genw. 10,20 Deel. 10.40 Piano, 11.10 Verv.
declam. 11.30 Orgel. 12.00 Gram. (Om 12.15
Ber.) 1.00—1.45 Het VARA-orkest. 2.00—
3.00 Gram. 3.05 Deel. 3.30 Zang en piano
en gram. 4.00 Gram. 4.30 Voor de kinde
ren. 5.00 Orgel en gram. 6.00 „Esmeralda".
6.28 Ber. 6.30 Muzikale causerie met gram.
7.00 VARA-Kalender. 7.05 Gram. 7.10 Cau
serie „Pachtwet problemen". 7.30 Cem
balo. 8.00 Herh. SOS-Ber., ber. 'ANP. 8.10
Utr. Sted. Orkest, „De Stem des Volks",
en soliste. 8.50 Deel. 9.00 VARA-Orkest.
10.00 Ber. ANP. 10.10 Gram. 10.30 De
Ramblers. 11.0012.00 Gram.
HILVERSUM II. 415,5 M. NCRV-uitzen-
ding. 8.00 Schriftl., medit. 8.15 Ber., gram.
(9.30—9.45 Gelukw.). 10.30 Morgend. 11.00
Chr. Lectuur. 11.30 Gpam. (12.00—12.15
Ber.). 12.30 De Eemlanders en gram. 2.00
Voor de scholen. 2.35 Gram. 3.00 Cause
rie over bloemzaden. 3.40 Gram. 3.45 Bij
bellezing. 4.45 Gram. 5.15 Kinderuur. 6.15
Gram., hierna Ber. 6.30 Vragenuurtje.
(7.00—7.15 Ber.). 7.45 Gram. 8.00 Ber. ANP,
herh. SOS-Ber. 8.15 Gram. 8.30 Kon. Chr.
Oratoriumver., Residentie-orkest en spre
kers. (9.259.45 Historische klanken).
10.15 Ber. ANP, actueel halfuur. 10.45
Gymnastiekles. 11.00 Gram. 11.50—12.00
Schriftlezing.